Atmanand Prakash Pustak 075 Ank 05 06

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

અભિ ગ્રહ
લેખક : મણિલાલ વનમાળી શેઠ બી.એ.
ભગવાન મહાવીર અને ચંદનબાળા ભગવાન મહાવીરે વિચરતાં કૌશામ્બી નગરીમાં પ્રવેશ કર્યો. ત્યાં શતાનિક નામે ભૂપાલ અને ચેટક મહારાજાની પુત્રી મૃગાવતી તેમની રાણી. સુગુપ્ત નામે પ્રધાન અને નંદા નામે પ્રધાનની ભાર્યા. એ જ શહેરમાં વેપારી આલમમાં નાક સમાન ધનાવહ નામે શ્રેષ્ઠી મૂળ નામની ભાર્યા સાથે વસતા હતા.
ભગવાને પોષ માસની વદી એકમે એ દુષ્કર અભિગ્રહ ધારણ કર્યો કે, “પગે લેખંડી સાંકળથી બાંધેલ હોય, માથે મુંડન કરાવેલ, શેકભારથી આંખમાં આંસુ સાથે ગદુગ૬ વાણીથી રેતી હોય, એક પગ ઘરની અંદર અને બીજો બહાર હય, ત્રણ દિવસની ભૂખી, પિતે રાજકન્યા હોવા છતાં દાસી પણાનું દુઃખ પામી હોય, બધા ભિક્ષુકો ભિક્ષા લઈ નિવૃત્ત થયા હોય એવા સમયે તેણી જે સુપડામાંના અડદના બાકળાથી મને પ્રતિલાલે તે મારે પારણું કરવું” આ પ્રમાણે અભિગ્રહ કરી ભગવાન ભમવા લાગ્યા.
આ રીતે ધારી ભિક્ષા નહિ મળવાથી ભગવાને ચાર માસ પૂર્ણ કર્યા અને એકઠા સુગુપ્ત મંત્રીને ભવનમાં પ્રવેશ કર્યો. ભાર્યા ન દા હર્ષથી પુલકીત થઈ ગઈ. ભગવાનને ઓળખી લીધા અને ભાવથી ભિક્ષા ધરી પરંતુ ભગવાન લીધા વગર બહાર નીકળી ગયા. સુનંદા ખૂબ ગમગીન બની ગઈ વિચાર કરતાં સુનંદાએ માન્યું કે જરૂર કંઈ અભિગ્રહ હવે જોઈએ, નહીંતર આમ બને નહિ. મંત્રી આવતાં દુઃખા હૃદયે બોલી : “તમારા અમાત્યપણુમાં ધૂળ પડી ! જે ભગવાનને અભિગ્રહ ન જાણી શકે તે ! ”
મંત્રી વિમાસણમાં પડ્યા. વાત વધતી રાણી મૃગાવતી પાસે આવી પહોંચી. રાણીએ રાજા શતાનિકને ભારે ઉપાલભ્ય આપે, “હે રાજન ! દુર્ગતિના મુળરૂપ આ રાજ્યભારથી વિવેક માત્ર ચુકી ગયા છે. જેથી એટલું પણ જાણવાની ફુરસદ નથી કે ભગવાન કયાં વિચરે છે”? પછી ભગવાનના અભિગ્રહની સાંભળેલી વાત જણાવી. સુગુપ્ત મંત્રીએ ધર્મ શાસ્ત્રી પાઠક તવવાદીઓને બોલાવ્યા અને થયેલ વ્યતિકર સ ભળાવ્યાપરંતુ ભગવાનના અભિગ્રહને કઈ તાગ પામી શક્યા નહિ. છેવટે લેકે ભગવાનને ભાતભાતની ભિક્ષા ધરવા લાગ્યા પરંતુ ધારણા પ્રમાણે ભિક્ષા નહિ મળવાથી અમ્લાન અને અદીનભાવે ભગવંત કૌશાંબીમાં વિચરે છે.
કયાં ચંપને રાજમહેલ અને ક્યાં ધનાવહ શેઠની આ અંધારી ઓરડી! કયાં ભાત ભાતના ભજન અને ક્યાં આ અડદના બાફેલા બાકળા ! બાકળા તે બાકળા, પણ અત્યારે કોઈ મુનિ કે અતિથિ આવી ચડે તે કેવું સારું ! એમને હેરાવ્યા પછી મુખમાં કેળીઓ મૂકવાનું સદ્ભાગ્ય પ્રાપ્ત થાય તે દુઃખમાં પણ સુખની અવધિ જ ગણાય ને!” માચ–એપ્રિલ, ૧૯૭૮
૭