________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
તત્ત્વના માલિક હતા, જન્મ, જરા તથા મૃત્યુથી સથા પર હતા. મેહુજન્ય રાગ-દ્વેષ-કામક્રોધ-માયા-લાભ આદિ 'તર'ગ શત્રુએ પર જેણે વિજય પ્રાપ્ત કર્યાં છે-એવા હતા અને ક કલેશેાથી દુ:ખી થતા સ સારને ઉદ્ધાર કરવામાં પૂર્ણ સમથ હતા. એથી અન'તજ્ઞાનના સ્વામી ભગવાન મહાવીરસ્વામીએ દુઃખી સંસારને સુખી બનાવવા માટે ચતુર્વિધ સંઘની સ્થાપના કરી છે તથા સામાજિક જીવનને ઉચ્ચતર બનાવવાના ઉદ્દેશ્યથી દાનધમ 'મૈં સમાજ વાદનું મૂળ કારણ કહ્યું છે.
સ'સારને વેર-વિરોધથી ભડકાવનારી તથા સામાજિક જીવનને બગાડનારી ‘વિષમતા' છે. જ્યાં પણ વિષમતા ફેલાય છે, ત્યાં આંતર તથા બાહ્ય જીવન કલુષિત બન્યા વિના રહેતું નથી. કારણ કે ‘વિષમતા’તુ આ જ એક વિષચક્ર છે કે એક સ્થાન ૫૨ અગણિત ધન-રાશિ છે, તે લાખા કરેાડાનાં ઘરમાં સૂકે ટલા પણ નથી. એકને ત્યાં સુદર તથા ર ંગીન વસ્ત્રાના ઢગલે છે, તે અન્યત્ર ફાટેલાં-તૂટેલાં કપડાં પણ નથી. એકની પાસે રહેવા માટે આલીશાન બંગલા છે, તે બીજા પાસે તૂટી ફૂટી ઝૂંપડી
પણ નથી.
એકને ત્યાં જગમગાટ રોશનીની ખેલબાલા છે, તા બીજા પાસે દીવા સળગાવવા તેલ પણ નથી.
તદુપરાન્ત, વિષમતાના એ અભિશાપ છે કે આખી દુનિયાને ભૂખી મારવાની બદદાનત રાખનારા એક શ્રીમ તને બીજા શ્રીમતથી તથા એક સત્તાધારીને બીજા સત્તાધારીથી પણ પરસ્પર મેળ નથી. આજના સાંસાર જ આપણી સામે પ્રત્યક્ષ છે.
ઘેાડા વધુ આગળ વધીએ તે। માનવું જ પડશે કે આ શ્રીમંત તથા સત્તાધારીઓના હાથમાં જીવન યાપન કરનારા એક આચાય નુ બીજા આચાય થી, એક પંડિતનુ' બીજા પતિથી,
૮૪
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એક શિક્ષકનુ બીજા શિક્ષકથી, એક સન્યાસીનુ’ બીજા સન્યાસીથી અને એક નેતાનુ ખીજા નેતાથી-રામ તથા રાવણુનું માનસિક યુદ્ધ અત્યંત વેગથી પેાતાના પ્રભાવ દર્શાવી રહ્યું છે.
સંસારમાં પાપ-પુણ્ય, હિંસા-અહિંસા, અસત્ય ભલે સત્યયુગ હાય કે કલિયુગ, આ –સત્ય, મૈથુન-બ્રહ્મ, પરિગ્રહ-સતષ આદિ દ્વન્દ્વોની બહુલતા કયારેય પણ મટવાની નથી; એ જ કારણ છે કે અનાદિકાલીન મેહકની ચેષ્ટાઓમાંથી જ્યારે મનુષ્યના દિમાગમાં હિંસા -જૂઠ-ચારી-મૈથુન તથા પરિગ્રહના પાપાની ભાવના વધી જાય છે, ત્યારે વિષમતાવાદ, માર –પીટ, વેર-વિરાધ, નિર્દયતા, કૃપણુતા આદિ પણ પેાતાની મર્યાદા છોડીને સમસ્ત સંસારમાં વિષમતાનું વાતાવરણ ઉપસ્થિત કરી દે છે, ત્યારે સ'સારની સમસ્યાએ પણ એવી જટિલ, વિચિત્ર તથા દુર્ભેદ્ય બની જાય છે કે જેનુ સમાધાન કરવામાં રાજસત્તા, સૈનિકસત્તા, પંડિતસત્તા તથા સાધુસત્તા પણ સફળ થઈ શકતી નથી.
તથાપિ ભગવાન મહાવીરસ્વામીને આપણે સમજી લઈએ તથા એમણે આપેલાં વ્રતાનુ પાલન કરીએ તે જ વિષમતાવાદ દૂર થઇને દેશમાં સમતાવાદ, સમાજવાદ, શાન્તિ તથા સમાધિ પ્રાપ્ત થશે.
"1
',
ઘુમ્મરસ બળળી યા ” અર્થાત્ ધર્માંની માતા યા છે. આન્તરજીવનમાં દયા અને વિવેકની પ્રાપ્તિ વિના ધ'ની ઉત્પત્તિ સૌથા
અશકય છે.
આના સીધા સાદા અર્થ એ છે કે ધાર્મિક બનવા માટે પેાતાના જીવનના પ્રત્યેક રેશમમાં દયા તથા વિવેક લાવવાં જ પડશે.
ભાવદયા તથા દ્રવ્યક્રયામાં સર્વશ્રેષ્ઠ ભાવદયા છે, કારણ કે આ દયાના પ્રભાવથી જ જીવમાત્રનાં જીવન સુન્દરતમ બને છે,
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
