Atmanand Prakash Pustak 075 Ank 05 06

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

મહાવીરને ઉપદેશ એ હતો કે સર્વ જીવો થાય છે, અને કર્મથી જ આમાં મહાત્મા સુખને ઈરછે છે. દુઃખ કોઈને ગમતું નથી, તથા પરમાત્માને ધારણ કરે છે. મહાવીર કહે પછી ભલે કીડી હોય કે હાથી, પણ સુખ નો છે કે પરિગ્રહ એ મહા પાપ છે માટે કઈ પણ સાથી છે. દુઃખમાં કોઈને હેરાન ન કરો તેમ વસ્તુ ખપ કરતા વધારે ન રાખવી. જ્ઞાન, સુખમાં કોઈની ઈર્ષ્યા ન કરવી. આત્માને દર્શન અને ચારિત્ર એ ત્રણ મોક્ષમાર્ગના ઉદ્ધાર આત્મા પોતે જ કરી શકે છે. સ્ત્રી તથા પગથિયા છે. એમ મહાવીર સ દેશે છે. આચાર્ય પુરુષ બંનેને શાસ્ત્ર શ્રવણ તથા ધર્માચરણને સમન્ત ભટ્ટે વીરની સ્તુતિ કરતાં કહ્યું છે કે, સરખો અધિકાર છે.
सर्वांपदामन्तकर निरन्त', सर्वोदय तीर्थ मिद
તવૈરા સર્વ આપત્તિઓનું અંત લાવનાર અને ભગવાન મહાવીરદેવ સંદેશ આપતા કહે છે કે કર્મ સિદ્ધાંતનું હાર્દ એ છે કે જગત
અનંત તારું આ તીર્થ સર્વોદય કરનાર છે. અનાદિ અને અનંત હોવાથી જગત્કર્તા ઇશ્વર આમ આ ચરમ તીર્થંકર મહાવીરસ્વામીના નથી. જુદા જુદા આત્માઓ છે અને તેમને સંદેશે અનેક પાપી માણસોને મોક્ષગમી કર્યા કમોનુસાર ફળ ભેગવવા પડે છે. કમ વડે જ છે અનેક ભવ્ય આત્માઓએ સિદ્ધપદ મેળવ્યું
જીવ ચાર ગતિમાં પરિભ્રમણ કરે છે અને છે. આજે આપણે વીર પ્રભુના શાસનમાં છીએ. કર્મ વડે જ જીવ મનુષ્ય, ઈશ્વર અને પરમેશ્વર એ શાસન હંમેશા જયવંતુ તે એવી ભાવના.
* સુવાસિત પુપ * તાવિક આનંદની પ્રાપ્તિ સમાધિની સિદ્ધિથી થાય છે, સમાધિની સિદ્ધિ ચિત્તની એકાગ્રતાથી થાય છે, ચિત્તની એકાગ્રતા યથાર્થ બોધ અને સ્થિરતાના અભ્યાસથી થાય અને તે સ્થિરતા ઈન્દ્રિયજય કરવાથી નિષ્પન્ન થાય છે. આ પ્રકારે તાત્ત્વિક આનંદનું કારણ સંયમની આરાધના છે માટે વિશિષ્ટ પ્રયત્ન કરીને પણ જિતેન્દ્રિય થવાને અભ્યાસ દરેક મોક્ષાથીને માટે અનિવાર્ય બની જાય છે.
કમે કરીને અભ્યાસેલા સુવિચારના બળથી સંકલ્પબળ વધે છે અને તે વધવાથી ચારિત્રબળ ખીલે છે. સાચું ચારિત્રબળ તેને જ કહી શકાય કે જેનાથી મનુષ્ય દૈનિક જીવનમાં અનેક પ્રકારના પ્રભનો અને પરીક્ષાઓમાંથી સફળતાપૂર્વક પાર ઉતરી શકે અને મહિને વશ થયા વગર પોતાના જીવનની સિદ્ધિને પ્રાપ્ત કરવા ભણું અડગ નિર્ધાર સહિત ઝઝૂમે.
ધર્મ સર્વશ્રેષ્ઠ મંગળ છે. કયે ધર્મ? અહિંસા, સંયમ અને તપ રૂપી ધમ, જે મનુષ્યનું ચિત્ત આવા ધર્મની આરાધનામાં નિરંતર લાગેલું રહે છે તે ધન્ય છે, તેને દેવતાઓ પણ નમસ્કાર કરે છે.
સર્વ પ્રકારના જ્ઞાનનું ફળ ચારિત્રની શુદ્ધિ થવી તે છે. શરીરને પાપકર્મો કરતું રોકવું, નહીં તે મન નિરંકુશ રહેશે. શરીરના સંયમ સાથે મનને પણ સંયમ કરવો જરૂરી છે. આવા અંતરંગ અને બહિરંગ સંયમની સિદ્ધિ અર્થે દઢ પ્રતિજ્ઞા એક ગઢ જેવું કામ કરે છે. અને સર્વ પ્રકારના પ્રભનેથી બચાવીને આપણને સંયમના માર્ગમાં સ્થિર કરે છે.
(રાજપમાંથી ઉધૃત)
(9
આત્માનંદ પ્રકાશ