________________
સાચું સ્નાન
લે. ડે. ઉપેન્દ્રરાય જ, સાંડેસરા એમ. એ. પીએચ.ડી. ધારદર્મ જ્ઞાઈન વિધવા : એએ પ્રશસ્ત ગણેલું છે. તેમાં સ્નાન કરીને સંરક્ષણ કરે છે માટે ધર્મ કહેવાય છે. ધર્મ વિમળ અને વિશુદ્ધ થયેલા મહર્ષિએ ઉત્તમ પ્રજાનું રક્ષણ કરે છે. આ આપણે પ્રાચીન સ્થાને પહોંચ્યા છે. ” સિદ્ધાંત છે. તે અનુસાર ભારતવર્ષમાં ધર્મ ગંગાના કિનારે ચાંડાલ લેકે (હરિકેશ)ને સાધનાની, જ્યાં જે કંઈ ઉત્તમ હોય તે આગેવાન અહોટ રહેતો હતો. તેને ગૌરી આત્મસાત કરવાની પ્રવૃત્તિ સતત કાર્યશીલ નામની પત્ની હતી, અને બલ નામને પુત્ર રહીને ચાલ્યા કરી છે. અને તેમાંથી સર્વ હતો. કોઈ એક પ્રસંગે પૂર્વના સંસ્કાર મનને એક સરખે લાભ આપનારી સહિ જાગ્રત થતાં આ બધાએ દીક્ષા લીધી. તીવ્ર યારી શ્રી નું નિર્માણ થયું છે. પ્રસ્તુત લેખમાં તપશ્ચર્યા કરી ઋષિ થયા. એકવાર વિહાર તીર્થકર ભગવાન મહાવીરની અંતિમ દેશ કરતાં અલ અર્ષિ વારાણસીમાં આવીને નાના ગ્રન્થ “ઉત્તરાધ્યયનસૂત્ર” અને મહર્ષિ નિંદકવૃક્ષ (ટીંબરૂના ઝાડ) નીચે ઊતર્યો. કુષણ દ્વૈપાયન વેદવ્યાસપ્રણીત કાવ્ય-ઇતિહાસ એમની મહત્તાથી પ્રભાવિત થઈને વૃક્ષને મહાભારતમાંથી સાચું સ્નાન સમજાવતા અધિષ્ઠાતા યક્ષ પણ તેમને પૂજવા લાગ્યા. સરખા વિચારો દર્શાવતા લેકનો સ્વાધ્યાય એમાં એક વખતે રાજકન્યા ભદ્રા તે યક્ષની રજૂ કર્યો છે.
પૂજા કરવા આવી. ત્યાં ગંદા જેવા જણાતા જો દુરૂ વ સરિત તિ મrવિ મુનિ તરફ એણે સૂગ દર્શાવી. એટલે યક્ષે अत्तपसन्नलेसे ।
ક્રોધ કરીને રાજકન્યાના શરીરમાં પ્રવેશી afé fસના વિમા વિષ્ણુ પુરાણો તેને ગાંડા જેવી બનાવી દીધી. સાજી કરવાના पजहामि दास ॥
તમામ ઉપાય નિષ્ફળ ગયા. તે પછી રાજ. ઘણું લિખ ફુરદિં દિ સદાશિTTTT કન્યાના શરીરમાં રહેલા યક્ષે શરત કરી કે, इसिणं पसत्थं ।
જે આ કન્યા મુનિને આપવામાં આવે તે
જ હું તેને મુક્ત કરીશ.” રાજાએ ન છૂટકે जहि सिणाणा विमला विसुद्धा महरिसी
શરત માન્ય કરી. કન્યા સાજી થઈ. ઋષિને उत्तमं ठाणं पत्ता ॥
સમર્પણ કરી. પણ બલ મુનિએ એને ઉ. સૂત્ર ૧૨-૪૬, ૪૭. અસ્વીકાર કર્યો. એટલે પુરોહિત રુદ્રદેવે (ચાંડાલ જાતિના મુનિ કહે છે, “સંયમ રાજાને કહ્યુંઃ દેવઆ ઋષિપત્ની છે, પરંતુ એ મારા હદ છે, મલરહિત તથા જે વડે અષિએ તેને ત્યાગ કર્યો છે, માટે તે હવે આત્માની લેણ્યા શુદ્ધ થાય છે તેવું મારું
બ્રાહ્મણ પત્ની બને.” શાનિતતીર્થ એ બ્રહ્મચર્ય છે, તેમાં નાના કરીને વિમલ, વિશુદ્ધ અને શીતલ થયેલ રાજાએ કન્યાને પુરોહિત સાથે પરણાવી. હું દેષનો ત્યાગ કરું છું. આ સ્નાન કુશળ આ પુરોહિતે એક વખત યજ્ઞ કર્યો. એ પુરુષેએ કહેલું છે. આ મહાનાનને ઋષિ અરસામાં માપવાસને અંતે પારણા માટે
સાચું જ્ઞાન
૧૯
