________________
મહાવીર સ્વામીના જીવનની વિલક્ષણ ઘટનાઓ અંગે વિચારણું
રતિલાલ મફાભાઈ શાહ-માંડળ છે. હીરાલાલ ૨. કાપડિયાએ મહાવીર- નામાં સહજ બની આવતી એ ઘટનાઓ સ્વામીના જીવનની વિલક્ષણ ઘટનાઓ રજૂ હોય છે. ને હરક સ્વતંત્ર સાધકમાં એમ જ કરી પોતાની રીતે જવાબ આપવાનો પ્રયત્ન બને. ને એમ અનુભવ થયા વિના નિયમો કર્યો છે. સાથે ગૃહસ્થને ત્યાં બેસીને થાળી ઘડાય પણ કેવી રીતે? વાડકામાં જમવા અંગે મારા લેખને આધાર પ્રો. હીરાલાલભાઈએ રજૂ કરેલી વિલક્ષણ લઈ ખુલાસે માંગ્યો છે.
ઘટનાઓમાં કઈ જગ્યાએ વાસી ભાત
ભિક્ષામાં મળ્યાની વાત આવે છે. શું ભગવાન મારી પાસેથી માગેલો ખુલાસો કલ્પસૂત્રની
વાસી ભાત પણ ખાતા હશે? એ પ્રશ્ન ટીકામાંથી અથવા કોઈ જાણકાર વિદ્વાન મુનિ
આજની દષ્ટિએ વિલક્ષણ જ દેખાય. તેમજ પાસેથી મળી શકે છે. કલ્પસૂત્રની ટીકાનું
સાડાબાર વર્ષમાં કોઈ ઠેકાણે પાણી પીધાને અવતરણ મેં નીચે આપ્યું છે. ભગવાને
ઉલેખ જ આવતો નથી. એક પંડિતે મને પાછળથી કરપાત્રથી ભોજન લેવાની પ્રતિજ્ઞા
કહેલું કે ભગવાન અવાજ હતા. અર્થાત લીધેલી એ પણ એ જ વાત બતાવે છે કે
પાણી નહીં પીનારા. જે ખોરાક લે તે પાણી પહેલાં એ કંઈ નિયમથી બદ્ધ ન હતા.
વિના કેમ ચાલે? પણ ત્યારે ઉકાળેલા મૂળ વાત એ છે કે તીર્થકર સત્યસંશો- પાણીને બેગ ન હોઈ ગમે તે પ્રકારતું પાણી ધક હોય છે. એ કોઈ પરંપરામાં દીક્ષિત તે પીતા જ હશે. પણ આજની દષ્ટિએ એ હોતા નથી કે કોઈ ચાલી આવતી પૂવ ઠીક ન લાગવાથી આપણે એમને જયારે માન્યતાથી બદ્ધ હોતા નથી. જેમ જેમ બનાવ્યા હોય એવું કલ્પી શકાય છે. અનુભવે થતા જાય છે તેમ તેમ તે પિતાના શ્રી વિનયવિજયજીકૃત સુબોધિકા ટીકામાં માટે નિયમ કરતા જાય છે, અને તીર્થંકર પાનું ૧૫૦-વ્યાખ્યાન ૬ માં જણાવવામાં બન્યાબાદ જ્યારે તીર્થની સ્થાપના કરે છે આવે છે કે ત્યારે કંઈક પોતાના અનુભવ અને કંઈક તે તત અમુક Ignલનિલેશે શપુરુer વખતની પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને પ્રથમurt થi vમાને જ શિષ્યવર્ગ માટે નિયમો ઘડવામાં આવે છે. વર્ષોથાં પર માન ૪૪ અમિન મિશ્રણ પણ આપણે આજની દષ્ટિએ એમને મૂલવવા રિશીકામં પ્રતિ રિશત: અમિકા મથીએ છીએ. એથી જ એમના જીવનની ? નાસિર ઘાસ ૨ થેયં પ્રતિમા ઘટનાઓ વિલક્ષણ દેખાય છે પણ એમાં સવા રૂ જ વિના સૌ ૧ કંઈજ વિલક્ષણતા હોતી નથી. વિકાસ સાધ- ક ભાગ
મહાવીર કામના જીવનની વિલક્ષણ ઘટના
રા