________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬
શ્રી આત્માના પ્રકાશ,
કથનને સાદર સ્વીકાર્યું છે, એમ શ્રીયુત જાયસવાલ મ્હને પોતાના તારીખ ૯-૬-૧૮ ના પત્રમાં, ખાસ રીતે નીચે પ્રમાણે જણાવે છે.
46 आप જો ચરૂ સુન ૧ પ્રસન્નતા ોની fu V. Smith ને ચંદુ વ मान लिया कि बुद्धदेव तथा महावीरस्वामी का निर्वाण-काल जैसा हम कहते हैं वही ठीक है । अर्थात् जैसा कि उन के अनुयायी मानते हैं । यह खारवेल के लेख से सिद्ध हो गया । मि. विंसेंट स्मीथने पत्र द्वारा यह मुझे જિલ્લા હૈ ! ”
આવી રીતે ભારતીય ઇતિહાસના એક ઘણાજ મહત્ત્વના પ્રશ્નના ઘણા યુગાની ઘડમથલ પછી એક ભારતીય વિદ્વાના હાથેજ નિ ય થતે જોઈ દરેક ભારતીયને પ્રસન્ન થવા જેવુ છે, અને ખાસ કરીને જૈન સમાજે તેા પોતાની કૃતજ્ઞતા પ્રકટ કરવા માટે શ્રીયુત જાયસવાલને હાર્દિક અભિનંદન આપવુ જોઈએ.
કાલગણનાના વિષયમાં હંમેશાં કૃપણુતા અતાવનારા પાશ્ચાત્ય પુરાતત્ત્વજ્ઞાએ મહાવીરનિર્વાણુને ૬૦ વર્ષ આ તરફ ખેંચીને પુરાણા જૈન ગ્રંથામાં આપેલી પ્રાચીન ગાથાઓને અસત્ય ઠેરવી હતી, પરંતુ શ્રીયુત જાયસવાલ એ ગ્રંથકારોના પક્ષમાં વગર ડ્રીએ મેરીસ્ટરી કરવા તૈયાર થયા અને અનાથ અને મૂક એવા એ જીર્ણ ગ્રંથાના કથનને પેાતાના પ્રતિભાળે સત્ય ઠરાવી વિચારક જગત્ આગળ તેમની પ્રતિષ્ઠાને પૂર્વવત્ સ્થિર કરી આપી છે.
શ્રીયુત જાયસવાલના મત પ્રમાણે મહાવીરસ્વામીનું નિર્વાણુ વિ. સ. પૂર્વે ૪૭૦ વર્ષે નહિ, પરંતુ ૪૮૮ વર્ષે થયુ હતું. કારણ કે પટ્ટાવલિ વિગેરેમાં જે ૪૭૦ વર્ષ લખ્યાં છે તે વિક્રમના રાજ્યારોહણુ સુધીનાં નથી, પરંતુ તેના જન્મ સુધીનાં છે. વિક્રમ પોતાના જન્મથી ૧૮ મે વર્ષે ગાદિએ બેઠા હતા, અને ત્યારથી તેના સ ંવત્ ચાલ્યું છે, તેથી વિ. સં. ની શરૂઆત પહેલાં ૪૮૮ વર્ષ ઉપર મહાવીર–નિર્વાણ થયું હતુ એ સિદ્ધ થાય છે. આ ગણત્રી પ્રમાણે આજે જે આપણે મહાવીરનિર્વાણુ સંવત્ ૨૪૪૪ માનીએ છીએ તેના ખદલે ૨૪૬૨ (૨૪૪૪+૧૮) માનવુ જોઇએ. કેટલીક જૂની પટ્ટાવળિએમાંથી પણ આ કથનને પુરાવા મળે છે.
શ્રીયુત જાયસવાલે આ સબંધમાં છુટા છવાયા ઘણા ઉલ્લેખા કર્યા છે, પરંતુ સઘળા પુરાવાઓને સક્ષેપમાં એકત્ર સંગ્રહ અને તેના ઉપરથી નિકળતા સાર, તેમણે ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે મીઠુાર અને એરીસા રીસર્ચ સેાસાયટીના જર્નલના પ્રથમ ભાગના પ્રથમ અંકમાં ( The Journal of the Bihar and Orissa Research Society. Vol, I. Part I ) શૈથુનાક અને મા કાલગણના તથા
For Private And Personal Use Only
