________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૪
શ્રી મામાનઢ પ્રકાશ.
અને દયા જનક સ્થિતિ ભાગ્યેજ કાઇની હશે યાં સુધી મહત્વાકાંક્ષા જીવંત હાય છે ત્યાં સુધી ગમે તેવા અધમ અને દુષ્ટ માણસના માટે આશા બાંધી શકાય છે. પરંતુ તેના નાશ થાય છે ત્યારે મહાન જીવનાતેજક જીવન પ્રાત્સાહક શકિતના વિલય થયા ગણાય છે. પેાતાની મહત્વાકાંક્ષાના નાશ થતા અટકાવવાનું કાર્ય અને પેાતાની મહેચ્છાઓને સદા તાજી અને તીક્ષ્ણ રાખવાનું કાર્ય પ્રત્યેક મનુષ્યને માટે સુશીખતી ભરેલુ છે. જો પાતે મહેચ્છાઓને સદા જાગ્રત રાખે તે પેાતાના આદર્શોને કા માં મુકવાની અને મહત્વાકાંક્ષાઓને પહોંચી વળવાની અાનિશ ઇચ્છા રાખ્યા કરે તે તે કલ્પના સૃષ્ટિના સર્વ પ્રશ્નધાના સત્યકાર અનુભવશે એમ માનવામાં ઘણા લેાકેા પોતાની જાતને ઠગે છે. મહત્વાકાંક્ષાઓને સચેતન અને જાગૃત રાખવા:માટે ભિન્નભિન્ન સામગ્રી અને સાધનાની અપેક્ષા છે. મહત્વાકાંક્ષા ઉપ ચેાગી અને તેટલા માટે તેને મહાન મનેાખળ, અડગનિશ્ચય, શારિરિક શકિત, સહુન શીલતા આદિ વિશિષ્ટ ગુણાથી ટકાવી રાખવાની સંપૂર્ણ આવશ્યકતા છે તેના વગર મહુવાકાંક્ષા કંઈ પણ શુભ પરિણામ આપવા અશકય છે.
અમુક કાર્ય કરવાની તમને પ્રબળ ઇચ્છા છે તે વાતથીજ સિદ્ધ થાય છે કે તે કાર્ય તમે કરી શકશેા, અને તે તમારે વિના વિલએ કરવુ જોઇએ. કેટલાંક લેકા એમ ધારતા જણાય છે કે જીવનમાં અમુક કાર્ય કરવાની મહેચ્છા થાય તે ચિરકાલ નલી શકે તેવા ગુણ છે પરંતુ આ વિચાર ભૂલભરેલા છે તેતેમ નથી. યાહુદી લેાકાને જે સ્વાદિષ્ટ ખારાક રણની અંદર વૃક્ષેાના મૂળમાંથી મળતા તેના જેવું તે છે. ઉકત ખારાકતેઓને ત્વરાથી ખાવા પડતા હતા જયારે તેની શ્રદ્ધા નમળી પડી ત્યારે તેઓ તે ખારાકના સંગ્રહ કરવાનો યત્ન કરવા લાગ્યા. પરંતુ તેઓને તરતજ જણાયુ કે બીજા દિવસ સુધી તે ખેારાક તેઓની પાસે રહી શકશે નિહ. જે સમયે આપણા નિશ્ચય સ ંપૂર્ણત: દૃઢ થયો હાય તેજ સમય કાર્ય કરવા માટે યેાગ્ય છે; કેમકે વિલંબ કરવાથી પ્રત્યેક ક્ષણે નિશ્ચય નબળા પડતા જાય છે. જ્યારે જ્યારે મહત્વાકાંક્ષા તાજી, પ્રખલ, અને ઉત્સાહયુક્ત હોય છે ત્યારે ક ઇર્ષણ કાર્ય કરવું અતિશય સુગમ પડે છે, પરંતુ આપણે તે થોડો સમય મુલ્તવી રાખ્યા પછી તે કરવાને આવશ્યક યત્ન કરવાને અથવા આવશ્યક ભેગ આપવાને ચિત્તવૃતિ નખળી પડી જાય છે; કેમકે પ્રારંભમાં જે દઢતા હતી તેમાં અમુક અંશે ન્યૂતતા આવે છે. તમારી મહત્વાકાંક્ષાને શાંત થવા ન દે. “ અધ સતાષવૃત્તિમાં હું મારૂ જીવન પસાર નહિ કરૂ ” એવા નિશ્ચયાત્મક વિચાર કરે. આવા નિશ્ચયપૂર્વક યેાગ્ય અંતસ્થાન તરફ પ્રયાણ કરો. જેએમાં મહત્વાકાંક્ષા નથી, જે અસ ંતુષ્ટ છે, જેમાં પ્રગતિ કરવાને ઉત્સાહ અને આગ્રહ નથી તેવા લેાકાને સાહાચ્ય કરવાને યત્ન કરવા તે અત્યંત નિરાશાજનક છે.
For Private And Personal Use Only