________________
હસ્તપ્રતોમાં અષ્ટમંગલ સુશોભન
અ-૩ મંગલ : અનેક સ્વરૂપે-અનેક પ્રકારે :
અરિહંત પરમાત્મા સર્વોત્કૃષ્ટ મંગલ સ્વરૂપ છે. તેઓના નામ સ્મરણ, જાપ, જિનપ્રતિમા તેમજ ૮ પ્રાતિહાર્ય પણ મંગલ છે. પ્રભુમાતાને આવતા ૧૪ સ્વપ્ન તેમજ જિનપૂજાના ઉપકરણો પણ મંગલસ્વરૂપ છે.
એમ, સાધુ ભગવંતો તેમજ તેમના ઉપકરણો પણ મંગલસ્વરૂપ
જાણવા.
સ્વપ્નશાસ્ત્રમાં બતાવેલ ૧૪ મહા સ્વપ્ન, વિવિધ શુભ મુદ્રાઓ ચૈત્યવૃક્ષાદિ કેટલાક વૃક્ષો વગેરે પણ મંગલસ્વરૂપ છે.
1/2T
મનુષ્યના શરીરમાં વિશેષ કરીને હાથપગના તળીયામાં જુદી-જુદી રેખાઓની આકૃતિઓ જોવાય છે. મહાપુરુષના શરીરમાં ૩૨ ઉત્તમ લક્ષણો અને ૮૦ લઘુ લક્ષણો ઓછા-વત્તા પ્રમાણમાં જોવા મળી શકે છે, જે પણ મંગલસ્વરૂપ છે.
મંગલ વ્યક્તિરૂપ કે ખાદ્ય પદાર્થરૂપ હોય, ફળ કે ઘાસરૂપ પણ હોય, વાજિંત્ર કે પક્ષીના ધ્વનિ સ્વરૂપ પણ હોય, તેમ મંગલ આકૃતિ સ્વરૂપ પણ હોય. અષ્ટમંગલમાં સ્વસ્તિક, શ્રીવત્સ, નંદ્યાવર્ત અને મીનયુગલ એ આકૃતિ મંગલ સ્વરૂપ છે. વર્ધમાનક, ભદ્રાસન, પૂર્ણકળશ અને દર્પણ એ આકૃતિ મંગલ ઉપરાંત વસ્તુ મંગલ પણ છે.
શ્રી જીરાઉલા પાર્શ્વનાથ
મંગલ અનેક સ્વરૂપે ને અનેક પ્રકારે હોવા છતાં અહીં આપણે અષ્ટમંગલ વિષે વિચારણા કરીશું.
3
