________________
ઘરોની દ્વારશાખ પર અષ્ટમંગલની પટ્ટીઓકે સ્ટીકરો લગાવવાનું પણ ચલણ ખૂબ પ્રચલિત છે. પ્રાયઃ પ્રત્યેક જિનાલયોમાં જિનપૂજાના ઉપકરણ સ્વરૂપે અષ્ટમંગલની પાટલી અવશ્ય જોવા મળશે જ. ૨૪ તીર્થકર ભગવંતોના જે ૨૪ લાંછન કહ્યા છે, એમાં ૪ લાંછન એવા છે કે જેની ગણના અષ્ટમંગલમાં પણ છે. જેમકે ઉમા સુપાર્શ્વનાથ-સ્વસ્તિક લાંછન, ૧૦મા શીતલનાથશ્રીવત્સ લાંછન, ૧૮મા અરનાથ-નંદ્યાવર્ત લાંછન, ૧૯મા
મલ્લિનાથ-કુંભલાંછન. અ-૫ આગમોમાં અષ્ટમંગલનો શાશ્વતસિદ્ધક્રમ:
શ્રી રાયપસણીય સૂત્ર, શ્રી ઔપપાતિક સૂત્ર, શ્રી જીવાજીવાભિગમસૂત્ર, શ્રી જંબુદ્વીપપ્રજ્ઞપ્તિ, શ્રી જ્ઞાતાધર્મકથા, શ્રી ભગવતીસૂત્ર આદિ આગમોમાં જુદાજુદા સંદર્ભે અનેકવાર અષ્ટમંગલનો ઉલ્લેખ થયો છે. શ્રી વિજયદેવ અને શ્રી સૂર્યાભદેવ, શાશ્વત જિનપ્રતિમાની પૂજા અંતર્ગત પ્રભુ સમક્ષ અષ્ટમંગલ આલેખે છે. દેવલોકના વિમાનોના તોરણમાં, જ્યાં પરમાત્માની દાઢાઓ રહેલી હોય છે એ માણવક સ્તંભ ઉપર, સિદ્ધાયતનો-શાશ્વત જિનાલયોની દ્વારશાખ ઉપર અષ્ટમંગલો હોય છે. ચક્રવર્તીઓ ચક્રરત્નની પૂજા કરે ત્યારે તેની સમક્ષ અષ્ટમંગલ આલેખે છે. આ બધા ઉલ્લેખોથી સિદ્ધ થાય છે કે અષ્ટમંગલ એ શ્વેતાંબર માન્ય આગમોને આધારે શાશ્વત છે. વળી, અન્ય મહત્ત્વની વાત એ છે કે આ અષ્ટમંગલનો ક્રમ પણ શાશ્વત છે. આગમોમાં જ્યાં જ્યાં પણ અષ્ટમંગલનું વર્ણન છે ત્યાં એક સમાન ક્રમનો જ પાઠ છે. જમાલી કે મેઘકુમારના તેમજ પરમાત્માના દીક્ષાના વરઘોડામાં પણ શિબિકાની આગળ અષ્ટમંગલો હોય છે. અને તે પણ ‘મહાપુપુલ્લી' અર્થાત્ દરેક મંગલો આગળ-પાછળ કે ગમે તેમનહિ, પણ યથાક્રમથી જ હોય છે. અષ્ટમંગલનો શાશ્વત સિદ્ધ આગમિક ક્રમ આ પ્રમાણે :
