________________
કારણે મન અપ્રસન્ન કે ડીપ્રેશનમાં રહેતું હોય ત્યાં આ આકારોની શુભ પોઝીટીવીટી મનને સ્વસ્થતા આપનાર બને છે. જે તે કાર્યસિદ્ધિ માટે આ શુભ આકારો પોઝીટીવ ઊર્જા પૂરી પાડે છે. તે જ્યાં આલેખાયેલા, કોતરાયેલા, ચોંટાડાયેલા હોય ત્યાં વાતાવરણની નકારાત્મકતા દૂર કરી શુભત્વ વધારે છે. અ-૮ અષ્ટમંગલ ક્યાં ક્યાં કરી શકાય ?
જિનપ્રતિમાની જેમ ગુરુ સમક્ષ પણ, ગહુંલીમાં અષ્ટમંગલ પણ આલેખી શકાય છે.
પ્રતિષ્ઠા-પ્રભુપ્રવેશ, ઉપધાનમાળ, ચાતુર્માસ પ્રવેશના સામૈયા વગેરે અનેક પ્રસંગોની રથયાત્રામાં અષ્ટમંગલ રચના કરી શકાય છે.
ઉપાશ્રય, ઘર, વગેરે સ્થાનોની દ્વારશાખો પર અષ્ટમંગલ કરી શકાય છે. જિનાલયોની શિલ્પકલામાં દ્વારશાખ, છત વગેરે જે તે યોગ્ય સ્થાને અષ્ટમંગલના ઉત્કીરણ થઈ શકે છે.
અ-૯ અષ્ટમંગલ સંદેશ
(૧) સ્વસ્તિક : સંસારની ચાર ગતિના સૂચક સ્વસ્તિકની ચાર પાંખડીઓ, ચાર પ્રકારના ધર્મની આરાધના દ્વારા જીવને સંસાર સાગરથી તરવાનો સંદેશ આપે છે.
(૨) શ્રીવત્સ : તીર્થંકરોના હૃદયમાં સ્થાન પામેલ શ્રીવત્સ, તેઓના હૃદયમાં રહેલ વિશ્વના સમસ્ત જીવો પ્રત્યેની નિષ્કામ કરૂણાપ્રેમનું સૂચન કરે છે અને આપણા જીવનમાં પણ જીવો પ્રત્યેના દ્વેષભાવ આદિ દૂર કરીને સર્વ જીવો પ્રત્યે મૈત્રી કેળવવાનો ઉપદેશ આપે છે.
(૩) નંદ્યાવર્ત : મધ્યની ધરી દ્વારા ગોળ ગોળ ફરવાનો ભાવ ધરાવતો નંદ્યાવર્ત જીવને સતત આધ્યાત્મિક માર્ગે, આત્મોન્નતિના માર્ગે હિંમત હાર્યા વિના અને ધીરજ ખૂટાયા વિના પ્રગતિશીલઅગ્રેસર રહેવાનો સંદેશ આપે છે.
(૪) વર્ધમાનક : કોઈ પણ વસ્તુને નિયંત્રિત-અનુશાસિત કરતું સંપુટાકાર વર્ધમાનક, સતત ભમતા રહેતા મનને પરમાત્માના આલંબને ધ્યાન વગેરે સાધના દ્વારા સ્થિર કરવાનો સંદેશ આપે છે.
8
