________________
૭૨
આમાં બાહ્યત૫ એ મુખ્ય ઈન્દ્રિયેના જય માટે છે. જ્યારે અત્યંતર તપ મનને વશ કરવા માટે છે. બાહાતપ એ અત્યંતર તપને પિષક હે જોઈએ. દરેકે પિતાની શક્તિ અનુસાર તપમાં ઉદ્યમ કરે જોઈએ.
બંધ તવઃ ૪ ભેદ બંધ-પ્રતિસમય દરેક સંસારી જીવ (મિથ્યાત્વ અવિરતિ
કષાય–ગ) ચાર હેતુઓના સેવનથી કાર્પણ વગણના પુગલને ગ્રહણ કરે છે. અને તે ગ્રહણ કરેલા કર્મપુગલે આત્માના પ્રદેશ પ્રદેશે ક્ષીર-નીરવત્ યા લેહ-અગ્નિની જેમ એકમેક થઈ જાય છે. આ કિયાને કર્મબંધ કહેવાય છે. જે સમયે કર્મબંધ
થાય છે, તે જ વખતે ચાર વસ્તુ નક્કી થાય છે. ૧ પ્રકૃતિ-કમને સ્વભાવ નકકી થયે તે. ૨. સ્થિતિ–જે કર્મ બાંધ્યું તે આત્માની જેડ કેટલા
કાળ સુધી રહેશે નકકી થવું તે. ૩. રસ–તીવ્ર કે મંદ ફળ આપવાની શક્તિનું નકકી
થવું. જેમાં ચાર ઠાણીઓ, ત્રણ ઠાણીઓ વિગેરે. વળી જેમ કષાયની ઉગ્રતા તેમ અશુભનો મંદ રસ, અને શુભને તીવ્ર રસ બંધાય (શુભ પ્રકૃતિને એક ઠાણીએ રસ બંધાતો નથી.)
૪. પ્રદેશ-કર્મના અણુઓને જ નક્કી થ. કમની મૂળ ૮ પ્રકૃતિ છે, તેના ઉત્તર ભેદ ૧૫૮ છે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org