________________
98
સત્તા—બેન્કના સેલ્ફ ડીપેાઝીટની જેમ જે કર્મોના ઉદય કાળાંતરે થાય તે પહેલાના કાળને સત્તા કહેવાય.
જીવ પ્રદેશા સાથે કર્મ પુદ્ગલેાના થતા ખંધ ૪ પ્રકારે છે. ૧ પૃષ્ટ ( શિથિલ ) બંધ-સેચના ઢગલામાંથી સેાંય છૂટી પડે તેમ માત્ર પશ્ચાત્તાપથી (પ્રસન્નચદ્રજીની જેમ) છૂટી જાય
૨ અદ્—સાંયના પેક પેકેટમાંથી સેાંય કાઢતા થાડા પ્રયત્ન કરવા પડે તેમ અલ્પ કè ( અઇમ્રુત્તાની જેમ ) આલેાચનાથી છૂટી જાય.
૩ નિધત્ત—સાંયને કાટ કાઢવા સાધનની જરૂર પડે તેમ તપ આદિ અનુષ્ઠાન વડે ( અર્જુનમાળીની જેમ ) ઘણા કષ્ટે ક્ષય થાય.
૪ નિકાચિત—સાંય કટાઈ ને ગઠ્ઠો થયો હોય તેવા નિકાચિત બંધ : ( શ્રેણિક-કૃષ્ણની જેમ ) અવશ્ય ભાગવવા પડે.
મુખ્યત્વે સ્થિતિ અને રસ બંધના નિર્ણય કષાયા કરે છે. કષાયે જેમ વધુ તેમ સ્થિતિ અંધ વધુ થાય. અને કાયા જેમ આછા તેમ સ્થિતિ અંધ ઓછો થાય. કષાયની જેમ તીવ્રતા તેમ અશુભ કર્મોના રસ વધુ અને શુભ કર્મોના રસ એછે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
