Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 01

Author(s): Bhadrabahuswami, Chaturvijay, Punyavijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha

Page 263

२२२
सनियुक्ति-भाष्य-वृत्तिके बृहत्कल्पसूत्रे [अनुयोगाधिकारः च्छित्तिं करेमो । तत्थ जो सो पढमिल्लुगउस्सारी सो जहा ते सियाला तस्स घंटासियालस्स आकिति घंटासदं च जाणंति, न उण 'को एस ? किं वा एयस्स गलए ? कस्स वा एस सद्दो ?' एवं सो पढमिल्लुगुस्सारी किंचि जाणइ न सवं सव्भावं । जो एयस्स पासे उस्सारकप्पं करेति सो कइ वि आलावए जाणेति न पुण अत्थं । सो सिस्सेणं पुच्छिओ भणति—किं पि केरिसो वि अस्थि एयस्स अत्थो । सेसा कतिवए वि आलावए न कईति, ते सिस्सेहिं पुच्छिज्जता भणंति-न याणामो, अत्थि पुण किं पि एयं तस्स तुब्भे जोगं वहह । एवं ते अप्पाणं च परं च नासिंता विहरति । अह अन्नया गीयत्था आयरिया आगया, तेहिं ते उवालद्धा, गच्छा य अच्छिन्ना, गच्छेसु य पवेसिया सवे । जम्हा एते दोसा तम्हा न
उस्सारेयत्वं । केत्तिया ते भविस्संति जे एवं निहोडिहिंति ? ॥ 10 गाथात्रयस्याप्यक्षरगमनिका-इक्षवः क्रियन्ते यत्र तत् 'इक्षुकरणम्' इक्षुवाटस्तस्य रक्षणार्थम् 'उवकः' गर्चा खातिकेत्यर्थः सा खानिता । तत्र च क्रोष्टुः-शृगालस्य पतनम् । ततो गृहपतिना गलके घण्टां बद्धा मुक्तस्य तस्य दर्शनम् । शृगालानां नाशनम् । ततो वृकादीनां पृच्छा । ततः सर्वेऽपि परम्परया नश्यन्ति, यावत् सिंहः समागतः । तेन सिंहेन 'प्रतिजागर्य' निरूप्य 'सः' घण्टाशृगालो हतः । शेषाः 'मृगगणाः' शृगाल-वृकादयः आश्वासिताः ॥ 15 अयं दृष्टान्तः, अथ दान्तिकयोजनामाह-"इय कइवयाई" इत्यादि । 'इति' अमुनैव प्रकारेण प्रथमिल्लुकोत्सारी शिष्यः 'कतिपयानि पदानि' सूत्रालापकरूपाणि किञ्चिन्मात्रसूत्रस्पर्शकनियुक्तिमिश्रितानि जानीते । अस्य च समीपे योऽन्योऽधीते स कतिपयान् सूत्रालापकान् मानीते न पुनरर्थम् । तस्यापि पार्थे यः पठति स सूत्रालापकानपि नाऽऽकर्षति, अन्येन पृष्टः प्रतिभणति-अस्ति किमप्येतदनोपाङ्गादिकं श्रुतम् , तद् यूयमेतस्य योगमुद्हतेति । 10 एते च दुरधीतविद्यत्वात् प्रायः प्रत्यन्तग्राम एवार्घ लभन्ते, यत उक्तम्
पाएण खीणदवा, धणियऽपरद्धा कयावराहा य ।
पच्चंत सेवंती, पुरिसा दुरहीयवेज्जा या ॥ अतः प्रत्यन्तं गत्वा सूत्रार्थयोरुत्सारणं कुर्वन्ति, वदन्ति च-वयं सूत्रार्थयोरव्यवच्छित्ति कुर्म इति । अन्यदा च तत्र प्रत्यन्तग्रामे गीतार्थानामागमनम् । तैरुत्सारकल्पिकानां खरण्टॐ नम्, यथा-आः ! किमेवं सूत्रार्थयोः परिपाटिवाचनां परित्यज्य सकलश्रुतधर्मधूमकेतुकल्पमुत्सारकल्पमाचरन्त आत्मानं च परं च नाशयता इत्यादि । ततश्च गच्छानाच्छिा तेषामपुनःकरणेन प्रतिक्रान्तानां प्रायश्चित्तं दत्तम् । “कित्तिय" ति कियन्त एतादृशा गीतार्था भविष्यन्ति य एवं शिक्षयिष्यन्ति ! । तस्मात् प्रथमत एव नोत्सारणीयम् ॥ ७२१ ॥
१ उण निच्छएण जाणंति 'को एस भा० चूर्णौ च ॥ २ मुक्त इति । घण्टोपलक्षितः शृगालो घण्टागाल इति तस्य नाम जातम् । तं तथाभूतमपूर्वभूतकल्पं दृष्ट्वा शृगालानां नाशनम् । ततो वृकादीनां पृच्छा । ततः सर्वेऽपि पलायनकारणं विज्ञाय नश्यन्ति, यावत् भा०॥ ३ 'खरण्टनम्' उपालम्भनम्, यथा भा० ॥ ४ °द्य तेषां सर्वे. षामपु. भा० ॥