Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 01

Author(s): Bhadrabahuswami, Chaturvijay, Punyavijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha

Page 269

२२८
सनियुक्ति-भाष्य-वृत्तिके बृहत्कल्पसूत्रे अनुयोगाधिकारः स पुनर्ग्रहणे मेधावी वा स्यादमेधावी वा, द्विविधस्यापि कारणविशेषे उत्सार्यत इति ग्रहणतो मेधावी 'भक्तः' विकल्पितः । तथा यत् 'कथ्यते' अभिधीयते तत् सर्व यः प्रतिबुध्यते स प्रतिबोर्बु शीलमस्येति प्रतिबोधी । यत् तस्य सूत्रमुत्सार्यते तदर्थस्य ग्रहणे 'योग' व्यापारं यः करोति न कदाचित् प्रमाद्यति स योगकारक इति ॥ ७३६ ॥ तदेवं व्याख्याता “अभि
5 गए" इत्यादि (७३३) गाथा । अथोत्सारकल्पिकस्यैवापराचार्यपरिपाट्या गुणानाहअपरा
अभिगय थिर संविग्गे, गुरुअमुई जोगकारए चेव । . अचार्य
दुम्मेहसलद्धीए, पडिबुज्झी परिणय विणीए ॥ ७३७ ॥ परिपाच्या उत्सार
आयरियवण्णवाई, अणुकूले धम्मसलिए चेव । कल्पा
एतारिसे महाभागे, उस्सारं काउमरिहइ ॥ ७३८ ॥ हेस्य गुणाः
10 'अभिगतः' प्रबुद्धः । 'स्थिरः' सम्यग्दर्शनादक्षोभ्यः । 'संविमः' प्रागुक्तः । 'गुर्वमोची' निष्ठुरं निर्भसितोऽपि गुरूणाममोचनशीलः । 'योगकारकः' पूर्ववत् । दुर्मेघा अपि यः सलब्धिकः। परिणतः' परिपक्वयाः परिणामको वा । 'विनीतः' अभ्युत्थानादिविनयोद्यतः॥७३७॥
'आचार्यवर्णवादी' गुरूणां गुणोत्कीर्तनकारी । 'अनुकूलः' आचार्याणामन्येषां वा पूज्यानां वैयावृत्त्यादिना हितकारी । धर्मे-तपः-संयमात्मके चारित्रधर्मे श्रद्धिकः-श्रद्धावान् । अत्य15न्ताभिलाषुकः । चः समुच्चये । एवः पादपूरणे । एतादृशः' एवंविधगुणोपेतः 'महाभागः' शिष्य उत्सारं कर्तुमर्हति, उत्सारकल्पस्य योग्यो भवतीत्यर्थः ॥ ७३८ ॥ अनीदृशानुत्सारयितुः प्रायश्चित्तमाह__ अणभिगयमाइआणं, उस्सारितस्स चउगुरू होति ।
उग्गहणम्मि वि गुरुगाऽकालमसज्झायऽवक्खेवे ॥ ७३९ ॥ 20 आदेशद्वयेनापि ये गुणाः पूर्वमुक्तास्तद्विपरीता येऽनभिगतादयः, तद्यथा- अनभिगतः
अप्रतिबद्धः असंविनः अलब्धिकः अनवस्थितः अमर्यादामेधावी अप्रतिबोधी अयोगकारकः अपरिणतः अविनीतः आचार्यावर्णवादी अननुकूलः अधर्मश्रद्धालुः । एतेषाम् 'उत्सारयतः' उत्सारकल्पं कुर्वत आचार्यस्य प्रत्येकं चतुर्गुरवः प्रायश्चित्तम् । “उग्गहणम्मि वि गुरुग"त्ति
सूत्रमर्थं वा झगित्येवावगृहातीत्यवग्रहणः, "नन्यादिभ्योऽनः" (सि०५-१-५२) इति १ 'अनभिगमादीनाम् 'उत्सारयतः' उत्सारकल्पं कुर्वतश्चत्वारो गुरुकाः । इयमत्र भावना-अनभिगतस्य अप्रतिबद्धस्य असंविनस्य अलब्धिकस्य अनवस्थितस्य अमर्यादा. मेधाविनः अप्रतिबोधिनः अयोगकारकस्य अपरिणतस्य अविनीतस्य आचार्यावर्णवादिनः अननुकूलस्य अधर्मश्रद्धालोरुत्सारकल्पं य आचार्यः करोति तस्यैतेषु स्थानेषु प्रत्येक चतुर्गुरवः भा० ॥ २चूर्णिग्रन्थानुसारिणीयं हस्तचिह्नान्तर्गता टीका, तथा चात्र चर्णि:
"उग्गहणम्मि य गुरुअ'त्ति जति उग्गहणसमत्थस्स वि मेधाविस्स णिकारणओ उस्सारेति तो वि ::। किं कारणं? सो मेधावी आणुपु-वीए चेव पढिहिति । अहवा 'उग्गहणम्मि वि गुरुग' त्ति जस्स जोग्गस्स 'कारणे उस्सारिजति सो जति वि उस्सारकप्पे समयं सुत्तं अत्थं च ओगिण्हति, अपिशब्दात् जति वि ण ओगिण्हति दुम्मेहत्तणेण तो वि अकालो असज्झाइयं वक्खेवो वा ण कातव्वो, जति वि करेति ::। काल