Agam 35 Chhed 02 Bruhatkalpa Sutra Part 01

Author(s): Bhadrabahuswami, Chaturvijay, Punyavijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha

Page 288

भाष्यगाथाः ७८४-८७] पीठिका।
२४७ रणाः' प्रविस्तारितच्छेदश्रुतरहस्यार्थनिर्वचनाः, प्रकीर्णप्रश्नाः प्रकीर्णविद्याश्चेत्यर्थः ॥ ७८५॥ व्याख्यातं प्रकीर्णद्वारम् । अर्थ निह्नवद्वारं विवृणोतिसुत्त-ऽत्थ-तदुभयाई, जो घेत्तुं निण्हवे तमायरियं ।
गुरुनिहवी लहुया गुरुया अत्थे, गेरुयनायं अबोही य ॥ ७८६ ॥ यः सूत्रा-ऽर्थ-तदुभयानि कस्यचित् पार्श्वे गृहीत्वा तमाचार्य 'निगुते' अपलपति, अपरं । कमपि विख्यातगुणमाचार्यमुद्दिशति, अथवा ब्रूयात्-मया खयमेवाभ्यूह्याभ्यूह्य सकलमपि श्रुतं निर्णीतम् , केवलं तैर्वाचनाचार्यैर्मम दिङ्मात्रमेव दत्तमिति । अत्र च यदि सूत्राचार्य निद्भुते तदा चत्वारो लघुकाः, 'अर्थे' अर्थदायकमाचार्यं निवानन्य चत्वारो गुरुकाः, तदुभयाचार्यमपलपतः तदुभयं प्रायश्चित्तमिति । अत्र च गेरुक - परिकल्प ज्ञात-दृष्टान्तः । स यापन ___ एगस्स हावियस्स छुरघरगं विजाए आगासे चिट्ठइ । तं च एगो परिवायगो बहूहिं 10 गुरुनिहोतुः
परिव्राजकउवासणाहिं आराहेऊण तस्स सगासे विजं गिण्हित्ता अन्नत्थ गंतुं तिदंडेणं आगासगएण याद अच्छइ, तओ सो लोगेणं पूइज्जइ । अन्नया रन्ना पुच्छिओ-भगवं! किं विजाइसओ ? उआहु णम् तवाइसओ? । भणइ-विज्जाइसओ । कओ आगमिउ ? ति । भणइ-हिमवंते पवए फलाहारनामस्स महरिसिस्स सगासाउ-त्ति भणिए तं तिदंडं खड त्ति पडियं । एस दिलुतो । __ अयमत्थोवणओ-जहा सो हावियं विज्जायरियं निण्हवेंतो ओहावणं पत्तो, एवं अन्ने 15 वि अप्पगासं पि वायणायरियं निण्हवेंता इहलोए चेव बहूणं समण-सावगाईणं हीलणिज्जा भवंति देवयाहि य छलिज्जंति ति ॥
तथा "अबोही य" ति परलोके अबोधिफलं कर्म गुरुनिहावकोऽर्जयति । एवंविधस्य न दातव्यम् ॥ ७८६ ॥ येत आह
उवहयमइ-विन्नाणे, न कहेयन्वं सुयं व अत्थो वा ।
न मणी सयसाहस्सो, आविज्झइ कोत्थु भासस्स ॥ ७८७ ॥ मैतिश्च खाभाविकी विज्ञानं च गुरूपदेशजं मति-विज्ञाने, ते उपहते दूषिते यस्य सः 'उपहतमति-विज्ञानः' गुरुनिहोता । कथम् ? इति चेद् उच्यते-इह तावद् गृहस्था अपि मिथ्यादृष्टयस्तत्त्वा-ऽतत्त्वव्यतिकरविवेकविकला ऐहिकफलार्थमर्थशास्त्र-धनुर्वेदादि यस्य सकाशे शिक्षितवन्तस्तं यावज्जीवं गुरुं प्रतिपद्यमानाः सर्वस्यापि लोकस्य पुरतः श्लाघन्ते, न पुनः कदापि 25 कस्यापि पुरतो निढुवते; स पुनः सर्वज्ञशासनप्रतिपन्नोऽप्यचिन्त्यचिन्तामणिकल्पश्रुतदायकानपि परमगुरून् निहते इत्यतोऽसौ तेभ्योऽप्यधमत्वादुपहतमति-विज्ञानोऽभिधीयते । एवं विधे शिष्ये न कथयितव्यं 'श्रुतं वा' सूत्रम् 'अर्थो वा' तदभिधेयः । अमुमेवार्थ प्रतिवस्तूपमया द्रढयति"न मणी" इत्यादि । “कोत्थु" त्ति आर्पत्वात् कौस्तुभो नाम मणिः 'शतसहस्रः' लक्षमूल्यः
१ अथ गुरुनिह्नविद्वारं ले. मो० ॥ २ त्ति अबोधिकत्वं परलोके गुरु° भा० ॥ ३ निह्नव' त० डे० ॥ ४ कुतः? इति चेद् उच्यते भा० ॥ ५ मतिः स्वाभाविकी, विज्ञानं गुरूपदेश जनितम्, मतिश्च विज्ञानं च मतिविज्ञाने, उपहते-गर्व-गुरुनिह्नवनादिदोषदूषिते मतिविज्ञाने यस्य सः 'उप° भा०॥