Book Title: Adhyatmasara
Author(s): Sunandaben Vohra
Publisher: Sunandaben Vohra

View full book text
Previous | Next

Page 429
________________ ભાવાર્થ : જે તપસ્વી કર્મોને ક્ષય કરનાર-જ્ઞાન જ તપ છે, એમ જાણતો નથી તે આત્મા ગમે તેવા તપ કરે તો પણ સકામ નિર્જરા કરતો નથી. અર્થાત્ બાહ્યતપ એ મુક્તિનું કારણ નથી પરંતુ અંતરંગ જ્ઞાન સ્વરૂપ ઉપયોગરૂપ તપ મુક્તિનું કારણ છે. [५३९] अज्ञानी तपसा जन्मकोटिभिः कमयन्नयेत् । મત્તે જ્ઞાનાપોયુવતતા સોનૈવ સંત ૧૬ર / મૂલાર્થ : અજ્ઞાની જીવ જે કર્મોનો તપસ્યા દ્વારા કોટી જન્મ કરીને નાશ કરે. તે કર્મનો જ્ઞાનતપ કરીને યુક્ત મુનિ ક્ષણવારમાં નાશ કરે છે. ભાવાર્થ : તત્ત્વબોધરહિત તપસ્યા વડે કોટી જન્મ પણ જે કર્મોનો નાશ થતો નથી તે કર્મોનો જ્ઞાનરૂપી તપ વડે ક્ષણ વારમાં નાશ થાય છે. [८४०] ज्ञानयोगस्तपः शुद्धमित्याहुर्मुनिपुङ्गवाः । તસ્મારિવારિત સ્થાપિ વર્ષનો પુતે સાઃ | ૧૨ / મૂલાર્થ : જ્ઞાનયોગરૂપી તપસ્યા જ શુદ્ધ છે, એમ શ્રેષ્ઠ મુનિઓ કહે છે, કારણ કે તેનાથી નિકાચિત કર્મોનો ક્ષય થાય છે. - ભાવાર્થ શ્રેષ્ઠ મુનિઓ જ્ઞાનયોગ સહિત તપથી કર્મની નિર્જરા કરે છે. જ્ઞાનયોગ વડે નિકાચિત કર્મોનો ક્ષય થતાં શિથિલ બંધવાળા કર્મોનો પણ ક્ષય થાય છે. વાસ્તવમાં તપ નિર્જરાનું કારણ ત્યારે જ બને છે કે જ્યારે તે તપ જ્ઞાનરૂપ ઉપયોગયુક્ત હોય. [८४१] यदिहाऽपूर्वकरणं श्रेणिः शुद्धा च जायते । ધ્રુવઃ સ્થિતિશયસ્તત્ર સ્થિતાનાં પ્રાળા . ૦૬૪ / મૂલાર્થ : કારણ કે આ જ્ઞાનયોગરૂપ તપને વિષે અપૂર્વકરણ અને શુદ્ધ શ્રેણિ ઉત્પન્ન થાય છે, તેથી ત્યાં રહેલા મુનિઓની પૂર્વ કર્મોની સ્થિતિનો ક્ષય અવશ્ય થાય છે. ભાવાર્થ જ્ઞાનયોગને જ શુદ્ધ તપ કહ્યો છે કારણ કે જ્ઞાનયોગમાં જ ઉલ્લસિત અધ્યવસાય અપૂર્વકરણ અને કષાયના ઉદય રહિત શુદ્ધ શ્રેણિ પ્રાપ્ત થાય છે. ત્યાં જ ઘાતી કર્મોનો નાશ થઈ જ જાય તપને વિષે એપ કર્મોની સ્થિતિ ઉત્પન થાય છે, તે ૪૦૪ : અધ્યાત્મસાર Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org

Loading...

Page Navigation
1 ... 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490