Aashirwad 1969 09 Varsh 03 Ank 11

Author(s): M J Gordhandas, Kanaiyalal Dave
Publisher: Aashirwad Prakashan

Page 9

ભગવાનનુ તત્ત્વ કેવા જીવનમાં પ્રકટ થાય છે?
સપ્ટેમ્બર ૧૯૬૯ ]
છે, પણ વિદુરે તેના સ્વીકાર કર્યા નથી. પાપીના ઘરનું ખવાય નિહ. જેવું અન્ન તેવું મન થાય છે. પાપીનું અન્ન જીનની શુદ્ધિમાં અવરોધ કરે છે.
ભગવાન કૃપા કરે છે ત્યારે સપત્તિ આપતા નથી પણ સાચા સંતના સત્સંગ આપે છે. સત્સંગ ઈશ્વરની કૃપા હેાય ત્યારે મળે છે, પણ કુસંગમાં ન રહેવું તે તે। આપણા હાથની વાત છે. કુસ`ગનેા અર્થ છે પાપીના સંગ, કામીને સંગ. સંગને રંગ લાગે છે. એટલે તેા વિદુરજી ધૃતરાષ્ટ્ર અને દુર્ગંધનને ત્યાગ કરી તીયાત્રા કરવા ગયા છે. ઈશ્વરને માટે, પ્રાણીઓની સેવાને માટે લૌકિક સુખને ત્યાગ ન કરે ત્યાં સુધી તે જીવ માટે પ્રભુને દયા આવતી નથી. વિદુરજી અને તેમનાં પત્ની સુલભા સ। ત્યાગ કરીને શુદ્ધ કર્તવ્યો દ્વારા પરમેશ્વરનું આરાધન કરે છે, તપ કરે છે. પ્રાણીઓની સેવા કરતાં થતી તકલીફ્ અથવા કષ્ટ સહન કરવું એનુ` જ નામ તપ છે. તપ કરવાથી પાપ બળે છે. ચિત્તની અશુદ્ધિ ટળે છે. ચિત્ત શુદ્ધ થયેલુ ત્યારે જ ગણાય કે જ્યારે એમાં વપરાઇ પીડાની વેદના પેાતાની જ પીડા જેવી અનુભવાય છે.
પરાઇ પીડાને નિવારવા માટે માણસ તન— મન-ધનથી સક્રિય બને એ જ જીવન શુદ્ધ અન્યાનું લક્ષણ છે. જે કાર્ય કરા તે પાતાની ઇંદ્રિયાના આનંદ માટે નહિ, પણ જનતારૂપી પ્રભુને માટે જ કરે. એ જ સાચું તપ છે. જેનાથી કાઈ પણ પ્રાણીનુ હિત ન થાય એવુ* તપ એ વ્યહ્રદમન જ છે. તપનું પહેલું અંગ છે જીભ ઉપર અંકુશ. જેતે જરૂરિયાત વધારે છે તે તપ કરી શકશે નહિ. આજકાલ લેાકેા જરૂરિયાત બહુ વધારે છે. પરિણામ એ આવે છે કે સંપત્તિ અને સમયના વ્યય ઇંદ્રિયાને લાડ લડાવવામાં થાય છે. મનુષ્ય પેાતાના જીવનને શુદ્ધ બનાવતા નથી અને ખાટી વાતા કરે છે કે મને ભગવાનને અનુભવ થતા નથી, મને ભગવાન દેખાતા નથી. અશુદ્ધ જીવનવાળાઓ માટે ભગવાન સુલભ નથી પણ દુ`ભ છે. વિદુર જેવા શુદ્ધ જીવનવાળાએ માટે ભગવાન સુલભ છે. જેનાથી ભગવાનની પ્રાપ્તિ
[ ૭
પરમાત
થાય અે વૃત્તિ તે સુલભા છે. વિદુરની પત્ની પણુ એવાં છે. ભગવત્પ્રાપ્તિ માટે તેમને સદા અનુકૂળ થઈ તે તે છે. વિદુરજીએ પરમાત્મા માટે ખૂબ તપશ્ચર્યા કરી છે. ભગવાનને યા આવી કે વિદુરે મારા મ ? કેટલે ત્યાગ કર્યાં છે ! તેથી વગર આમંત્રણે તેમને ઘેર આવ્યા છે. વિદુરજીનેા પ્રેમ એવા છે કે પરમાત્માને પણ તેમની પાસે માગવાની ઇચ્છા. ભગવાનને માગવાની પૃચ્છા થાય ત્યારે સમજવુ કે આપણી ભક્તિ સાચી છે. જ્યાં પ્રેમ હાય ત્ય માગીને ખાવાની ઇચ્છા થાય છે, પ્રેમ ન ડ્રાય ત્ય આપે તે પણ ખાવાની ઇચ્છા થતી નથી. પ્રેમ આગળ પરતત્ર બને છે. ઈશ્વર સાથે કરવા છે, તેણે જગતના પદાર્થાંમાં આસક્તિ જોઈ એ. જગતના પદાર્થા સાથે વ્યવહાર કરવા, તુ પદાર્થોમાં કે વ્યવહારમાં આસક્તિ ન રાખવી. જગતના તિરસ્કાર ન કરવા તેમ તેમાં બહુ આસક્ત પણ ન થઈ જવું. જગતના પાર્થાંમાંથી જેમ જે આસક્તિ છૂટતી જાય છે તેમ તેમ જગતમાં કામ કર રહેલા ઈશ્વરના નિયમા સમજાવા લાગે છે. શ્રિ 3 મૂળ સ્વરૂપ જોઈ શકાય તેવુ નથી, પણુ ઈશ્વરના તૈયમાની સમજણુ દ્વારા એ ઈશ્વરના સ્વરૂપના માધ થ શકે છે.
પરમા
જેને પ્રેર્
રાખવી
વિજીને ત્યાં પરમાત્મા પધાર્યા છે. સુલભાની ભાવના - ફળ થઈ છે. ઠાકારએ તેની ભાજી આરોગી છે. ભગવ 1 આમંત્રણ આપવાથી કે માગણી કરવાથી આપણે ર્ આવતા નથી, પણ જીવન એવું શુદ્ધ બનાવીએ કે ભગવાન આપે।આપ તેમાં પધારે. શુદ્ધ જીવનમાં માપે।આપ ભગવાનને પ્રકાશ પ્રકટ થાય છે.
પ્ર એ ધૃતરાષ્ટ્રના ધરનુ` પાણી પણ પીધું નથી. એથી કૌ કેાના વિનાશ થશે. શુકદેવજી પરીક્ષિતને કહે છે તે હુ તને આગળની કથા સંભળાવુ છું. દુર્ગંધનેડવાનુ રાજ્ય હરી લીધુ. પાંડવાને વનવાસ મળ્યા છે. વનવાસમાંથી આવ્યા પછી યુધિષ્ઠિરે રાજ્યભાઃ માગ્યા, પણ ધૃતરાષ્ટ્રે તે આપ્યા નહિ. ભગવાન કૃષ્ણવિષ્ટિ કરાવવા આવ્યા પણ દુર્ગંધને તેમનું કહ્યું માન્યું નહિ. પછી સલાહ મ ટે વિદુરજીને
બીજાનાં દુઃખા જોઈ ને ચિત્તમાં અરેરાટી ન થા, તેા સમજવું કે આપણું ચિત્ત એટલું અશુદ્ધ છે.