Aadarsh Gruhasthashram

Author(s): Santbal
Publisher: Mahavir Sahitya Prakashan

Page 9

ઘણી ગૂંચો પુરુષાર્થદ્વારા ઉકેલી શકે છે. પ્રારબ્ધને કયાં સુધી અવકાશ આપવો તે સંબંધમાં એક મહાપુરુષે કહ્યું છે કે અને તે દ્ર ઉષ્યતિ Sત્રોઃ એટલે કે યત્ન કરવા છતાં કાર્યસિદ્ધિ ન થાય તો પ્રથમ તે પ્રયત્ન ભૂલરહિત છે કે કેમ તે જોઈ જેવું; અને તેમ છતાં નિષ્ફળતા પ્રાપ્ત થાય તો તેનું કોઈ અગમ્ય કારણ હશે એમ માનીને શાંતિપૂર્વક પ્રયત્ન જારી રાખ.
આ પરથી પુરુષાર્થના પ્રધાન પણામાં ગૃહસ્થાશ્રમી યથાશય ફાળે જે આપી શકે છે તો તે પ્રયત્ન કેવા પ્રકારને હવે જોઈએ તે પ્રશ્ન સ્વાભાવિક જ ઉપસ્થિત થાય છે. - આ “આદર્શ ગૃહસ્થાશ્રમનું પુસ્તક તેના જ પ્રત્યુત્તરરૂપે છે. તેમાં ગૃહસ્થાશ્રમી જીવનને લગતા કેયડા ઉકેલવાનું હિતાવહ માર્ગદર્શન છે. તે ધ્યેય જાળવવા આ પુસ્તકમાં જે જે દૃષ્ટિબિન્દુઓ રાખવામાં આવ્યાં છે તે જણાવી દઉં. દષ્ટિબિન્દુએ
[૧] ગૃહસ્થાશ્રમ પણ જીવનવિકાસનું એક શ્રેષ્ઠ સ્થાન અને સહાયક અંગ છે. વિકાસની નીસરણી પર ચડનારે પ્રત્યેક સોપાનની ખૂબ કાળજી ધરાવી આગળ ધપવાનું છે તે બતાવવું.
(૨] જવાબદારીવાળા ગૃહસ્થાશ્રમ નક્કર રસમય રહે, નીરસ ન બની જાય, તેમજ તે રસવૃત્તિ પણ પતનને માર્ગે ન ખેંચી જાય, તેવી સંભાળનું લક્ષ્ય રજૂ કરવું.
] સ્ત્રી જાતિ અને પુરુષજાતિ બને તે આશ્રમનાં સમાન ઉપગી અંગ હોવાથી સ્ત્રી જાતિ અને પુરુષજાતિ બન્નેનાં બાલ્યવયથી માંડી જીવનપર્યતનાં ઉપસ્થિત થતાં ક્ષેત્રોને અવકાશ હવે ઘટે અને તેથી આયુષ્યના ત્રણ ખંડ પાડી બ્રહ્મચારીજીવન, સતકર્મપરાયણ ગૃહસ્થજીવન અને વાનપ્રસ્થજીવનને [વાનપ્રસ્થ એટલે વનવાસ નહિ પણ પિતાને વ્યાવહારિક બેજે પ્રજાને સોંપી શાંતિમય