Book Title: Vairagya Kalplata Part 02
Author(s): Pravin K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022731/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjA viracita vairAgvakalpalatA zabdazaH vivecana stabaka-2, 3 bhAga-2 in n 1 hAi kAraNa vivecaka: paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgvakalpala zabdazaH vivecana stabaka-2, 3, bhAga-2 * mULa graMthakAra ja laghuharibhadrasUri mahAmahopAdhyAya zrImad yazovijayajI mahArAjA divyakupA ja vyAkhyAnavAcaspati, zAsanaprabhAvaka pa. pU. AcAryadeveza zrImadvijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA tathA teozrInA ziSyaratna padarzanavettA, prAvacanikapratibhAdhAraka pU. munipravara zrI mohajitavijayajI mahArAjA AzIrvAdadAtA che vyAkhyAnavAcaspati, zAsanaprabhAvaka pa. pU. AcAryadeveza zrImadvijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAnA ziSya vartamAna zrutamarmajJAtA vidvAna pa. pU. AcArya bhagavaMta zrImadvijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI mahArAjA * vivecanakAra ja paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA cha saMkalanakArikA che. rAkhIbena ramaNalAla zAha nA : prakAzaka : mAtA zrutadevatA bhavana', 5, jena marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakAlatA bhAga-2 : stabaka-2, 3 vivecanakAra paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA vIra saM. 2541 vi. saM. 2071 + AvRtti prathama nakala : 500 mUlya : rU. 110-00 ( Arthika sahayoga FO sva. nimita prakAzabhAI zAhanA AtmazreyArthe pATaNa-muMbaI mAM ': mukhya prAptisthAna : Sitateral. racu 'mRtadevatA bhavana', 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. Email : gitarthganga@yahoo.co.in, gitarthganga@gmail.com Visit us online : gitarthganga.wordpress.com ne mudraka - sarvodaya ophaseTa 13, gajAnaMda esTeTa, idagAha polIsa cokI pAse, prema daravAjA, amadAvAda-19. phonaH 22174519 sarva hakka gItArtha gaMgA TrasTane AdhIna che.' Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ := prakAzakIya sujJa vAcako ! praNAma... aMdhakAramAM TaoNrca vagara athaDAtI vyakti dayApAtra che, to tenAthI paNa TaoNrca kaI rIte vAparavI te na jANanAra vyakti vadhu dayApAtra che. kAraNa ? te vyakti pAse sAdhana hovA chatAM paNa tenI jarUrI jANakArInA abhAve teno upayoga nahIM karI zake. tevI ja rIte... aMdhakArabharyA saMsAramAM jinazAsananI prApti vagara bhaTakato jIva cokkasa dayApAtra che, paraMtu jinazAsananI prApti bAda paNa jo jIva tenAM rahasyajJAna vagarano ja rahyo, to te vadhAre dayApAtra che; kema ke duHkhamaya ane pApamaya saMsAramAMthI chUTavA mAtra jinazAsana prApti paryApta nathI, paraMtu tenI prApti bAda zAsananAM UMDANabharyAM rahasyonA jJAna dvArA zAsana pratye atUTa bahumAna ane sAdhanAmArgano daDha saMkalpa jarUrI che. anyathA bhAgye dIdhela jinazAsanano lAbha te vyakti pUrNatayA uThAvI nahIM zake. amane gaurava che ke, jinazAsananAM A ja rahasyone gItArthagaMgA saMsthA dvArA 108 mukhya ane avAMtara 10,008 viSayonA mAdhyame ujAgara karAvavA ame bhAgyazALI thayA chIe. ahIM dareka viSaya saMbaMdhI bhinna-bhinna zAstromAM verAyelAM rahasyamaya zAstravacanonuM ekatrIkaraNa thAya che. tyArabAda temAM dekhAtA virodhAbhAsonA nirAkaraNa sAthe paraspara saMdarbha joDavA dvArA temAM chupAyelAM rahasyono AviSkAra karavAmAM Ave che. jo ke, A rahasyo asAmAnya zaktizALI sivAyanA lokone sIdhAM pacatAM nathI; kema ke te durgama jinazAsananA nicoDarUpa hovAthI ati durgama che. tethI amArI saMsthAnA mArgadarzaka pa.pU. A.bha. zrImadvijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI ma. sA.e Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastuta rahasyone vyAkhyAno svarUpe sugama zailImAM, zAstrIya ane Adhunika dareka pariprekSyamAM pIrasyAM che ane pIrasaze. jemAMthI eka dharmatIrtha viSayaka pravacanono ardhIza pragaTa thayela che. alabatta, A zailInI sugamatAjanya laMbANane kAraNe amuka viSaya sudhI vivecananI maryAdA baMdhAI jAya che, mATe zrIsaMghane pUrNa lAbha maLe te hetuthI tyArabAdanA viSayo saMbaMdhI akhUTa rahasyagarbhita zAstravacanono paraspara anusaMdhAna sAthe saMgraha pragaTa karavAmAM Avaze, jene AjanI bhASA Encyclopedia (vizvakoSa) kahe che. temAM te te viSaya saMbaMdhI dUrano saMbaMdha dharAvatAM zAstravacano paNa te viSayaka rahasyajJAnamAM upayogI hovAne kAraNe saMgRhIta thaze ane A saMgraharUpa bIja dvArA bhaviSyamAM samagra zrI saMghane zAsananAM rahasyajJAnanI prAptimAM taiyAra sAmagrI pUrI paDaze. vidAneva vinAnAti vijJAnaparizrama' e ukti anusAra vidvAno dvArA thatuM A viThThalmogya ane azrutapUrva kArya ghaNA puruSArtha uparAMta puSkaLa sAmragI ane samaya paNa mAMge che. bIjI bAju, zrI saMgha taraphathI sva. pU. munivara zrI mohajitavijayajI ma. sA., pa.pU. A.bha. zrImadvijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI ma. sA.nAM pravacano ane paMDitavarya zrI pravINabhAI motA kRta zAstranAM vivecano zAsananAM rahasyo sudhI pahoMcavAnI kaDI svarUpa hovAthI prasiddha karavAnI mAMgaNIo paNa vAraMvAra Ave che. jo ke, A pravRtti saMsthAnA mULa lakSyathI saheja phaMTAya che, chatAM vacagALAnA samayamAM, mULa kAryane jarA paNa aTakAvyA vagara prastuta kAryane saMlagna pravRtti tarIke svIkArIe chIe. tenA anvaye prastuta pustaka prakAzita karatAM AnaMda anubhavAya che. uparokta dareka kAryone zrIsaMgha khobe-khobe saharSa vadhAvaze, anumodaze ane sahAyaka thaze tevI abhilASA saha.. zrutadevatA bhavana', 5, jaina marcanTa sosA., phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7, gItArtha gaMgAnuM TrasTIgaNa ane mRtabhakto. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dI garda namaH | meM hI zrI zaMkhezvarapArzvanAthAya namaH / nyAyAcArya-nyAyavizArada-mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjA viracitA vairAgvakalpalatA zabdazaH vivecana bhAga-2 dvitIya stabaka zloka : ayamanusundaranRpatiH, kRpayaiva samantabhadrasUrINAm / kRtanarakayogyakarmA'pyavApa sarvArthasiddhisukham / / 1 / / zlokArca - samaMtabhadrasUrinI kRpAthI ja karAyelA naraka yogya karmavALo paNa A anusuMdara rAjA sarvArthasiddhi sukhane pAmyo. III. zloka : pUrvabhave'sya ca gurubhirvihitA parikarmaNA bahUpAyaiH / tata eva cittaratnaM kAntiM svAbhAvikI lebhe / / 2 / / zlokArca - ane pUrvabhavamAM=dhanavAhanAdinA bhavamAM, ghaNA upAyothI guru vaDe AnI=anusuMdara cakravartInA jIvanI parikarmaNA karAI=ghaNA upAyothI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 mokSane anukULa kaMIka citta niSpanna karAyuM. tenAthI ja=pUrvabhavamAM guru vaDe karAyelA prayatnathI ja, cittaratna anusuMdara cakravartInuM citaratna, svAbhAvika kAMtine=mohanAzane anukULa kSayopazamabhAvane anukULa pariNatine pAmyuM. |rAmAM zloka : anye'pi ye bhavAmbudhimuttIrNA vividhaduHkhakallolam / gurucaraNakRpaiva tarI, teSAmapi sarvazarmakarI / / 3 / / zlokArca - anya paNa jeo vividha duHkharUpI kallolavALA bhavarUpI samudrane uttIrNa che teone paNa sarvazarmane karanArI gurucaraNanI kRpA ja tAranArI che. Imall zloka : ityAdau dharmagurorbhavino dharmapradAnavidhivArtAm / pASANapallavodgamacamatkriyAkAriNIM vakSye / / 4 / / zlokArca - ethI AdimAM dharmagurunI bhavijIvanA pASANanA pallavanA ugamanA camatkArane karanArI dharmapradAna vidhi vArtAne huM kahIza. Il8ll zloka : astIha bhavAhvAnaM puramatulamadRSTamUlaparyantam / anyAnyajanmahaTTapravitatabahuduHkhasukhapaNyam / / 5 / / citrAkulasugatAdikamatadevakulaM kaSAyasakalakalam / dRDhamohaprAkAraM, tRSNAparikhAvRtamaladhyam / / 6 / / iSTaviyogApriyasaMprayogagambhIrakUpabahurUpam / vistIrNabhogasarasItanukAnanajADyagRharamyam / / 7 / / Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-1thI 8 avivekadvipazAlAvikalpanavaturagamanduroddiptam / niravadhikAmamanoratharathapracAronmathitamArgam / / 8 / / zlokArtha : ahIM=saMsAramAM, atula adaSTamUla paryatavALuM, anyonyajanma rUpa harTamArgathI vistAra pAmeluM, ghaNA duHkha-sukharUpa pacavALuM bhava nAmanuM nagara che. vaLI, te nagara kevuM che ? ethI kahe che - aneka prakAranA Akula evA sugatAdikamatanA devakulavALuM, kaSAyonI sakala kalAvALuM, daDha mohanA killAvALuM, tRSNArUpI pariNAthI AvRta-tRSNArUpI khAIthI gherAyeluM, alaMdhya evuM bhavarUpI nagara che ema anvaya che. ISTa viyoga, apriyano saMyoga, gaMbhIra kUvAthI bahurUpavALuM che. vistIrNa bhogarUpI sarovaravALuM, zarIrarUpI jaMgalavALuM, jaDatArUpI gRhathI ramya evuM nagara che. avivekarUpI hAthIonI zALAo ane vikalpanA samUharUpa ghoDAothI dIpAyamAna, niravadhi evA kAmanA manoratharU5 rathanA pracArathI ubhathitamArgavALuM A nagara che. pathI 8ll bhAvArtha : prastuta graMthamAM anusuMdara cakravartInA bhavabhramaNane batAvavA mATe prAraMbha karela che ane kahe che ke samatabhadrasUrinI kRpAthI ja A anusuMdara cakravartI sarvArthasiddhanA sukhane pAmyo. vastutaH jo samatabhadrasUrinI kRpA tene prApta thaI na hota to te anusuMdara cakravartIe narakayogya karma cakravartInA bhAvamAM prApta karelAM. tethI narakamAM javAno hato, chatAM gurunI kRpAthI ja sarvArthasiddhanA sukhane pAme che. vaLI, pUrvanA bhavomAM paNa gurue ja ghaNA upAyathI tenA AtmAne yogamArganA bhAvothI parikarmita karela. tethI ja cakravartInA bhAvamAM samaMtabhadrasUrinI kRpAthI tenuM cittaratna svAbhAvikI kAMtine pAmya arthAt anusuMdara cakravartInuM jJAnanA upayogarUpa je cittaratna che te AtmAnA pAramArthika sukhane prApta karI zake tevI nirmaLa kAMtine prApta thayuM. AnAthI zuM phalita thAya ? te kahe che - saMsAramAM anya paNa je jIvo che jeo bhavamAM vividha prakAranAM duHkhone anubhavI rahyA che chatAM koIka rIte Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 gurunI kRpAthI teo bhavarUpI samudrathI uttIrNa thayA che tethI teone je zamarUpI sukhanI prApti thaI te gurunI kRpAthI ja thaI che ane te kRpA ja saMsArasamudrane tAranArI bane che; kema ke jagatamAM uttama puruSo yogya jIvone sanmArga batAvIne du:khanI paraMparAmAM DUbelA jIvone tAravAmAM prabala kAraNa che. AthI graMthakArazrI prastuta graMthanI AdimAM dharmaguru bhavyajIvane kaI rIte dharma pradAna kare che je dharmapradAna vidhithI te guru paththara jevA te jIvane mokSamArgamAM pallavita kare che tene AdimAM kaheze. jethI sadguru yogya jIvane sanmArga batAvIne yogamArgamAM kaI rIte nipuNa kare che teno bodha thAya ane te batAvavA arthe prathama bhavarUpI nagara kevuM che ? te batAve che - dareka jIvo te te bhavane pAme che te jIvanA te te bhavonA samUharUpa saMsAranagara che. vaLI, jIva anAdithI bhavamAM che ane kyAre bhavano aMta karaze te dekhAtuM nathI. tethI jeno mUla ane paryata dekhAto nathI tevuM atula bhavarUpI A nagara che. jema koI vistAravALuM nagara hoya chatAM teno prAraMbha ane cheDo gamananI kriyAthI prApta thaI zake che. paraMtu bhavano prAraMbha kyAMthI thayo che te koIne dekhAtuM nathI. ane bhavamAM jIvo mohane vaza paribhramaNa kare che te paribhramaNanA baLathI bhavano cheDo kyAreya prApta thato nathI. phakta je jIvo bhavanA kAraNane jANIne vivekapUrvaka teno uccheda kare che temanA bhavono aMta prApta thAya che paraMtu eka bhavamAMthI anya bhavamAM gamananI kriyAthI koI jIvanA bhavano aMta kyAreya prApta thato nathI. vaLI, jema nagaramAM vistAravALA bajAramArgo hoya che ane te bajAromAM judI judI bhogasAmagrI hoya che, tema bhavarUpI nagaramAM eka bhavamAMthI anya bhavamAM javAne anukULa vistAravALo bajAramArga che. tethI dareka jIvo eka bhavanuM AyuSya pUruM kare tenA pUrve ja bIjA bhavanuM AyuSya bAMdhI le che ane te AyuSya anusAra te te bhavamAM jAya che. jema bajAramArgathI jIvo te te dukAno upara pahoMce che ane tyAM potAne icchita bhogasAmagrInI kharIdI kare che tema saMsArI jIvo paNa bIjA bhavane anukULa karma bAMdhIne ghaNA prakAranA sukha-duHkhanI kharIdI kare che arthAt puNya bAMdhyuM hoya to te te bhavamAM sukha prApta kare che ane pApa bAMdhyuM hoya to narakAdi bhavamAM duHkharUpI bhogasAmagrI prApta kare che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 dvitIya stabaka/zloka-1thI 8 vaLI, jema nagaramAM te te darzananAM devAlayo hoya che. tethI saMsArI jIvo te te bhavamAM koI sugatane mAnatA hoya=bauddhane mAnatA hoya. koI anya darzanane mAnatA hoya. te, te te darzananA svIkArarUpa devakula bhavarUpI nagaramAM varte che. jenAthI te te jIvamAM te te darzananI mAnyatArUpa saMskAronuM AdhAna thAya che. vaLI, te bhavarUpI nagara sarva prakAranI kalAvALuM che. jema nagaramAM citrakaLA Adi aneka kaLAo pravartatI hoya che tema jIvanA bhavarUpI nagaramAM kyAreka krodha, mAna, mAyA Adi rUpa aneka kaLAo vartatI hoya che. vaLI, te nagarane surakSita rAkhavA mATe killo hoya che ane te killAnI AjubAju khAI rAkhavAmAM Ave che. jethI te nagarane ullaMghana karavuM duSkara hoya che tema bhavarUpI nagara jIvanA bhavabhramaNa svarUpa che ane jIva dareka bhavamAM dRDha mohanA killAothI gherAyelo hoya che ane te te padArthonI tRSNArUpa khAIothI AvRta te killo che tethI jIva bhavarUpI nagarane oLaMgIne bahAra nIkaLavA asamartha bane che. mATe sAmAnyathI jIvo mATe te bhavarUpI nagara alaMghya che. vaLI, nagaranI aMdaramAM UMDA, aMdhakAravALA avAvarA kUvAo hoya che jene jovAmAM Ave to bhaya utpanna kare tevA hoya che tema jIvane bhavarUpI nagaramAM iSTa viyoga ane apriyano saMyoga satata prApta thato hoya che je jIvane bhaya utpanna kare tevA UMDANavALA kUvAo che. vaLI, naga2mAM suMdara sarovaro hoya che jyAM jIvo suMdara bhogavilAsa karatA hoya che tema bhavarUpI nagaramAM vistIrNa bhogarUpI sarova2o che. vaLI, jIvane te te bhavamAM je za2I2 maLyuM che te jaMgala jevuM che. jaMgalamAM jema phaLa-phUlane denArAM vRkSo hoya che tema jIvane zarIranI prApti dvArA te te karmanA sukha-du:kha rUpa phaLo prApta thAya che tethI deha jaMgala jevo che. vaLI jIvamAM jaDatA che tethI ja bhavarUpI gRhamAM te sadA rahe che. tethI jaDatA bhavamAM nivAsasthAna mATe gRha jevI che. vaLI, naga2mAM hAthIonI zALAo hoya che. suMdara ghoDAonA tabelAo hoya che tema saMsArarUpI nagaramAM avivekarUpI hAthIonI zALAo ane vikalponA samUharUpa ghoDAonAM nivAsasthAno hoya che; kema ke nagara hAthIonI zALA ane ghoDAonA tabelAthI ja dIpe che tema Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 bhavarUpI nagara jIvanA avivekanA pariNAma ane A mane iSTa che, A mane aniSTa che e prakAranA vikalpothI ja dIpe che. jemAM viveka pragaTela che tenA kAraNe bAhya padArthonA vikalpo zAMta thayA che teono bhava bhavasvarUpe dIpato nathI. paraMtu teo bhavanAzane anukULa yatnavALA hovAthI teono bhava plAnivALo dekhAya che. vaLI, nagaramAM rathono pracAra hoya che ane je nagaramAM ghaNA rathothI mArga khudAto hoya tyAre te nagara rathonA samUhathI unmathita mArgavALo hoya che, tema jIvano bhava avadhi vagaranA kAmanA manorathorUpI rathonA pravAhathI unmathita mArgavALo che. AthI ja saMsArI jIvone judA judA prakAranA kAmanA manoratho asmalita cAlatA hoya che tethI teono bhavano mArga asmalita tevA prakAranA pariNAmathI pravartato hoya che. ll1thI 8mA zloka : AsIt tatra dramako, bhavajantustattvato vigatabandhuH / zabdAdiviSayakadazanaduSpUramahodaraH pApaH / / 9 / / zlokArdha : tyAM pUrvamAM varNana karyuM evA bhavarUpI nagaramAM bhavajaMtu nAmano dramaka hato. tatvathI=paramArthathI baMdha rahita, zabdAdi viSayorUpa kadazanathI-kutsita annathI, duHkhe karIne purAya evA moTA udaravALo, pApI dramaka hato ema anvaya che. llcil zloka : viparItamatistattvAtattvagrahaNAddhanAdilobhAcca / duHsthazcAnupalambhAt saddharmakapardakasyApi / / 10 / / zlokArtha : tatvane atajvarUpe grahaNa karanAra hovAthI ane dhanAdino lobha hovAthI viparIta mativALo che ane saddharmarUpI koDinI paNa aprApti hovAthI duHstha cheHnirNana che. II1oll Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-lhI 22 zloka : karmAridhvaMsibalAbhAvAd gatapauruSaH kSudhAkrAntaH / viSayabubhukSAnugamAt, sarvajJA'bhajanato'nAthaH / / 11 / / zlokArca - karmarUpI zatrunA dhvasane karanAra baLano abhAva hovAthI puruSakAra vagarano che. viSayanI bumukSAnuM anugama hovAthI=viSayonI IcchA satata cAlatI hovAthI, sudhAthI AkrAMta che. sarvAne nahIM bhajanAra hovAthI anAtha che. II11II zloka - duSkRtabhUmIluThanAd, dalitAGgo bandhadhUlidurlalitaH / mohAkulAzucicIrazcaraNabhRtAM nindyatAM prAptaH / / 12 / / zlokArya :duHskRtarUpI bhUmimAM ALoTanAra hovAthI dalita aMgavALo che. baMdharUpI dhULathI-karmabaMdharUpI rajathI, durvalita che=azobhAyamAna che. mohathI AkuLa evA azuci vastravALo jIva cAstrivALA mahAtmAonI niMdhatAne pAmelo che. II1aaaa bloka :viSayakadanAzArteruccAvacajanmanAmageheSu / bhrAntvA''datte tucchAM, sa nijAyurbhAjane bhikSAm / / 13 / / zlokArca - viSayarUpI kadannanI AzAnI ArtithI viSayarUpI kutsita bhojana prApta karavAnI IcchArUpa pIDAthI, UMcA-nIcA janmanAmavALAM gharomAM bhamIne nijaAyuSyarUpI bhAjanamAM tuccha evI bhikSAne te dramaka, grahaNa kare che. II1all Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : kuvikalpAstaddhetugranthAzca kutIrthikAzca tasya tanum / tattvAbhimukhyarUpAM jarjarayantIha DimbhagaNAH / / 14 / / zlokArca - kuvikalpo ane tenA hetu evA graMtho kuvikalponA hetu evA graMtho ane kutIrthikorUpa bALakono samUha ahIM=saMsAramAM tenA=te dramaka rUpa jIvanA, tattva abhimukharUpa zarIrane jarjarita kare che. ll14ll zloka : tadinAvidhurito, nAnAgatiduHkhazokanirmagnaH / uccaiH pUtkurute'sau, natu zaraNaM ko'pi tasya syAt / / 15 / / zlokArtha : tenI vedanAthI vipurita tattvAbhimukha zarIra jarjarita thavAne kAraNe thayelI vedanAthI vihvaLa, aneka gatinA duHkha ane zokamAM nirmagna, A=saMsArI jIva, atyaMta pokAro kare che. paraMtu teneete jIvane, koIpaNa zaraNa thatuM nathI. ll15ll zloka - unmAdo mithyAtvaM, sakalAkAryapravartakazcAsya / bhavati mahAtApakaro, jvara iva rAgo'tiduHkhAya / / 16 / / zlokArtha :mithyAtva unmAda che. ane AnA sakala akAryano pravartaka che. jvaranA jevo rAga mahAtApane karanAra ati duHkhane mATe thAya che. ll16ll zloka : zamagharSaNakRtaharSaH, krodhaH kaNDUvivekadRgghAtI / ajJAnanetrarogo, hRdgrAhi dveSazUlaM ca / / 17 / / Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabakazloka-lthI 22 zlokArca - zamanA gharSaNathI karAyelo harSa krodharUpI khaNaja che. vivekarUpI daSTine nAza karanAra evo ajJAnarUpI netrano roga che. ane hRdayane pIDA karanAra dveSarUpI phUla che. ll17nA bloka : bhayazokAratijanyaM, dainyaM codvejakaM galatkuSTam / satkAryotsAhaharo, jalodarAbhaH pramAdabharaH / / 18 / / zlokArca - bhaya, zoka, aratijanya dainya che ane udvegane karanAro gaLato koDha che. satkAryarUpa utsAhane haranAro jalodaranA jevo pramAdano samUha che. II18II. zloka : bhaktA'zraddhAvirativratapathyarucipramAthinI gahanA / mUrchA vibhavAhaMkRtirupahatahRvRttisarvasvA / / 19 / / zlokArca - virati ane vratarUpa pathyanI rucine nAza karanArI bhakta pratyenI= paramAnnarUpa bhojananI azraddhA che=aruci che. upaharaNa karAyeluM che hRdayanI vRtinuM sarvasva jemAM evI vibhavanI ahaMkRti-vaibhavano ahaMkAra, gahana mUccha che. ll19II. zloka :nirdalayanniva hRdayaM, saMkalpo vardhate mahAzvAsaH / arzothairAzca kAmA, avAcyagUDhArtipariNAmAH / / 20 / / zlokArca - jANe hRdayane nirdezana karato na hoya=bALato na hoya, tema saMkalparUpI Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 vairAgyakalpalatA bhAga-2 mahAzvAsa vadhe che. ane avAcya gUDhasthAnamAM pIvAnA pariNAmarUpa kAmo arthanA aMkurA che. ll20IL zloka : ityAdibhAvarogairArto'sau zamavatAM kRpApAtram / hAsyaH sarAgadaminAmanyeSAM krIDanasthAnam / / 21 / / zlokArca - ItyAdi bhAvarogothI gAthA-16thI atyAra sudhI batAvyuM e bhAvarogothI, pIDAto A=dramaka, zamavALA munione kRpAnuM pAtra che. sarAga damione sarAga cAritravALA munione, hAsyanuM sthAna che. anyone= anya saMsArI jIvone, krIDAnuM sthAna che. ||1|| zloka : pratibhavanamaTana bhikSAM, tallipsAvihvalaH sa tucchamatiH / khidyati kUTavikalpaiAyannArtaM ca raudraM ca / / 22 / / zlokArca - pratibhavana bhikSAne mATe bhaTakato tenI bhikSAnI, IcchAthI vighala tucchamati evo te=dramaka, phUTa vikalpothI Arta ane raudradhyAnane karato kheda kare che. rasA. bhAvArtha : pUrvamAM kahyuM ke anusuMdara cakravartIne caramabhavamAM ane pUrvanA bhavomAM guru vaDe ja uttamacittanI prApti thayelI. te rIte anya paNa jIvone guNavAna gurunI kRpAthI uttamacittanI prApti thAya che. tethI guNavAna guru kaI rIte dharmapradAna karIne paththara jevA jIvane guNasamRddhivALo kare che te batAvavA arthe prathama jIvanuM eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM paribhramaNarUpa bhava nagara jevo kaI rIte che te atyAra sudhI batAvyuM. have te nagaramAM bhaTakatA jIvo jeone tattvanI prApti thaI nathI te sarva paramArthathI bhikhArI che. ane kaI rIte te nagaramAM Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 dvitIya stabaka/zloka-9thI 22 bhIkha mAgatA bhaTake che ane kaI rIte bhAvarogothI pIDita che tema batAvIne tevA jIvone suguru kaI rIte mahAtmA banAve che te batAvavA arthe saMsArI jIvanI dharmaprApti pUrvenI bhikhArI avasthAnuM svarUpa batAve che. saMsArI jIvo kvacit baMdhu vagaranA paNa hoya che ane baMdhuvALA paNa hoya che, topaNa jeone paramabaMdhu vItarAga, susAdhu ke kalyANamitrano yoga thayo nathI teo azaraNapaNe janme che, azaraNarUpe mRtyu pAme che tethI paramArthathI baMdha vagaranA che. vaLI, sAmAnyathI bhikhArI kutsita bhojana karIne potAnA udaranA rogone vadhAre che tema tattvaprApti pUrveno jIva zabdAdi pAMca indriyonA viSayorUpI kutsita bhojana karIne pUrI na zakAya tevA moTA udaravALo varte che; kema ke bhogamAM ja sArabuddhivALA jIvone viSayomAM kyAreya tRpti thatI nathI. vaLI, pApI manovRttivALo che. AthI ja sarva prakAranAM pApo kare che. vaLI, bhagavAnanuM zAsana pAramArthika rIte jemane prApta thayuM nathI, teo tattvane atajvarUpe grahaNa karanArA che ane dhanAdimAM lobhavALA che. tethI viparIta mativALA che. AvA jIvo kvacit bAhya tyAgathI saMnyAsadharma svIkAryo hoya ke sAdhudharma svIkAryo hoya topaNa kaSAyonA umUlanarUpa tattvane ane kaSAyonA umUlathI thatA kSamAdi bhAvarUpa tattvane tattvarUpe grahaNa karatA nathI paraMtu mAna-khyAti AdinA lAlasAvALA thAya che tethI viparIta mativALA ja che. AthI ja kSayopazamabhAvathI teono jainazAsanamAM praveza thayo nathI. sadharmarUpI koDI paNa prApta thayelI nahIM hovAthI teo duHstha che bhikhArI che. kvacit dhanADhya hoya, buddhipratibhAvALA hoya topaNa jeone kaSAyonA nAzane anukULa suMdara dharmaleza paNa prApta thayo nathI teo bhAvathI bhikhArI ja che; kema ke guNarUpI saMpattithI rahita che. vaLI, karmanA dhvaMsane karanAra aMtaraMga baLano abhAva hovAthI puruSakAra vagaranA che. kvacit dhana kamAvAmAM, bhogavilAsamAM kuzaLa hoya topaNa puruSakAra vagaranA che. vastutaH vivekasaMpanna jIvo to artha-kAmanA puruSArthane karIne paNa dharma puruSArthane ja daDha karavA yatna kare che. tethI vivekapUrvaka dharma-artha-kAmane sevIne karmarUpI zatrune nAza karavA samartha bane che. tethI teo puruSakAravALA che. jyAre bhagavAnanA zAsananI prApti pUrve jIvo sarvathA puruSakAra vagaranA che. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 vairAgyakalpalatA bhAga-2 vaLI, bhagavAnanA zAsananI prApti pUrve viSayomAM ja sukhabuddhi hovAthI viSayonI icchAnuM zamana thatuM nathI tethI te jIvo sudhAthI AkrAMta ja hoya che. sarvajJane paramArthathI jANanArA nahIM hovAthI anAtha che. AthI ja jeone sarvajJanI upAsanA karIne vItarAga thavAne anukULa leza paNa vIrya nathI teo sAkSAt bhagavAnanI pUjA karatA hoya, saMyamanA sthUla AcAro pALatA hoya topaNa sarvajJanI upAsanA karIne sarvajJa tulya thavA yatna karanArA nathI teo azaraNa hovAthI anAtha ja che. vaLI, tevA jIvo kvacit suMdara dehavALA hoya topaNa duSkRtarUpI bhUmimAM ALoTanArA hovAthI teono matijJAnanA upayogarUpa aMtaraMga deha dalita aMgavALo che-kharaDAyelA aMgavALo che. vaLI tevA jIvo karmarUpI dhULathI kharaDAya che tethI asuMdara dehavALA ja che. vaLI moharUpI bhAvothI AkuLa hovAne kAraNe cIMtharAM jevAM vastrovALA hovAthI cAritrIone mATe niMdAnuM sthAna che. cAritrIo kevI niMdA kare che te spaSTa kare che. A jIvanI puruSakAratA kevI che ke je kevala pApabaMdhanuM ja kAraNa bane che e prakAre cAritrIo niMdA kare che. vaLI, bhagavAnanA zAsananI prApti pUrve saMsArI jIvo viSayorUpI kutsita bhojananI icchAthI pIDAtA hovAne kAraNe UMcA janmanI ke nIcA janmanI prAptirUpa gharomAM bhaTakIne te te bhavanA AyuSyarUpI bhAjanamAM tuccha evI viSayonI bhikSAne prApta kare che jemAM Asakta thaIne saMsAranI vRddhi kare che. A rIte bhagavAnanA zAsananI prApti pUrve sAmAnya jIvo ke bhogavilAsa karanArA jIvo bhikhArI tulya kema che te batAvyuM. have teonuM citta kevuM che ? te batAve che - te jIvone bhogavilAsanA kuvikalpo thAya che. paraloka nathI, AtmA nathI ityAdi kuvikalpo thAya che. jenAthI koIka rIte karmanI laghutAne kAraNe tattvane abhimukha thAya tevI sthitivALAM karyo hoya teno nAza thAya che. kuvikalpothI tenuM tattvane abhimukha thayeluM suMdara citta jarjarita thAya che. kvacit kuvikalpo utpanna kare tevA graMtho bhaNavAthI paNa teonI tattvane abhimukha thAya tevI Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-9thI 22 karmanI sthiti nAza pAme che ane karmanI vRddhi thavAthI tattvathI vimukha pariNAmavALA thAya che. vaLI, koIka rIte tattvane abhimukha thayelo te jIva kutIrthiko ke kuupadezakonI prAptithI kyAreka nAza pAme che. tethI tevA kutsita upadezanA baLathI kaSAyonA unmUlanane badale kaSAyonI vRddhi thAya te rIte dharmanuM anuSThAna sevIne paNa saMsA2nI vRddhi kare che. vaLI tattvathI vimukha thayelA zarIrane kAraNe je kaSAyonI vedanA thAya che tenAthI kSINa thayelA aMtaraMga zarIravALA te jIvo judI judI kharAba gatiomAM jAya che jyAM duHkha-zokamAM magna rahe che tyAM thatI pIDAomAM atyaMta vihvaLa thaIne pokAro kare che ke mAruM rakSaNa rakSaNa karo. jema nArakIo narakamAM pokAra kare che. he mAtA ! he pitA ! he svajano ! mAruM rakSaNa karo. paraMtu koI tene zaraNa thatuM nathI. 13 A rIte dharmanI prApti pUrvenA jIvo cittathI vyAkuLa thaIne kaI rIte azaraNa che te batAvyA pachI teomAM vartatA bhAvarogonuM svarUpa batAve che. bhagavAnanA zAsananI prApti pUrve jIvamAM je mithyAtva che te unmAda che; kema ke sakala akAryamAM pravartaka che. arthAt saMsAranA bhogavilAsamAM prayatna karAvIne karmanI vRddhimAM pravartaka che. vaLI kyAreka cittamAM unmAda vartato hoya to dharmanI pravRtti karIne paNa kaSAyonI vRddhi thAya te prakAre akAryamAM pravartaka mithyAtvarUpI unmAda che. vaLI, jvaranA jevo rAga che. jenAthI pIDita thayelo jIva ati icchAthI saMtapta rahe che. AtmAnA zamabhAvanA pariNAmane nAza karavAthI thatA harSa-AnaMda svarUpa krodharUpI khaNaja che jema saMsArI jIvane khaNavAthI AnaMda thAya che paraMtu khaNavAthI za2I2 cholAya che jenAthI pIDA thAya che tema krodharUpI khaNajathI AtmAnA zamabhAvanA pariNAma kSINa thavAthI AtmAne pIDA thAya che te krodha che. AthI ja krodhavALo jIva satata krodhane vaza thaIne zamapariNAmane kSINa karavA prayatna kare che. vaLI, ajJAnarUpI netraroga vivekarUpa dRSTine nAza karanAro che. jema saMsArI jIvone khaNaja mIThI lAge che topaNa teone te khaNaja rogarUpe jaNAya che jyAre bhagavAnanA zAsananI prApti pUrve bhogAdinI icchA rUpa je khaNaja thAya che te jIvone anicchAmAM sukha che AthI vItarAga sukhI che e prakAranI Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 vivekadRSTino nAza kare che je ajJAnarUpI netraroga che. AthI ja nirmaLamati nahIM hovAthI kleza ja tattvarUpa dekhAya che. jema netrarogIne sapheda paNa pILuM dekhAya che. hRdayane pIDA karanAruM dveSarUpI zUla che. bhaya, zoka, aratijanya dainya che AthI ja AjIvikAdi bhayathI jIvo dInatAno anubhava kare che. svajanAdinA mRtyuno zoka karIne dInatAno anubhava kare che. koI pratikULa bhAvonI prApti karIne dInatAno anubhava kare che. 14 vaLI udvega gaLatA koDha jevo che; kema ke gaLatA koDhavALA jIvo badhAne udvega kare che pote paNa udvegane pAme che tema udvegavALA jIvo badhAne aNagamo karAve che. vaLI, jIvamAM pramAdano pariNAma jalodara jevo che. jema jalodaravALA jIvo koI kArya karavA utsAhavALA thatA nathI, tema bhagavAnanA zAsananI prApti pUrve AtmahitanAM satkAryo karavAno jIvane utsAha thato nathI. kvacit bAhyathI dharma kare topaNa mohanAzane anukULa yatna karavA utsAha thato nathI. vaLI, viratino pariNAma, vratano pariNAma jIva mATe pathya che. te pathyanI rucino nAza karanAra pa2mAtranA bhojananI azraddhA che=AtmAne hita karanArA suMdara bhojananI aruci che. AthI ja bhagavAnanA zAsananI prApti pUrve jIvone AtmAnI samRddhi vadhe tevA cAritrAcAra sevavAnI ruci thatI nathI. kvacit bAhyathI AcAro pALe topaNa pApanI virati Adi bhAvo thAya tevo koI yatna karatAM nathI. vaLI, potAnA vaibhavamAM ahaMkAranI buddhi gahanamUrcyA che. jenAthI haiyAnI suMdara vRttio sarvathA nAza pAme che. AthI ja bhagavAnanuM zAsana jene prApta thayuM nathI tevA jIvo potAnI bAhya samRddhithI huM samRddha chuM, huM buddhimAna chuM ityAdi ahaMkAro karIne gADha mUrchAmAM paDelA hoya che. jethI bhoga pratyeno ane dhana pratyeno mUrcchano bhAva alpa thAya tevo leza paNa yatna teo karatA nathI. tethI teonI haiyAnI suMdara vRttino nAza karanAra vaibhava pratyeno ahaMkAra che. vaLI, bhagavAnanA zAsanane pAmelA vaibhavazALI zrAvakone potAnI aMtaraMga guNasaMpattine meM prApta karI che tevo prazasta ahaMkAra thAya che. tuccha vaibhavamAM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-tthI 22 kvacit ahaMkAra thAya to gADha ahaMkAra thato nathI; kema ke tattvane jonArI dRSTi hovAthI potAnI guNasaMpatti teone vaibhavarUpa dekhAya che. vaLI, bhagavAnanA zAsananI prApti pUrve jIvane bAhya padArthomAM A mane iSTa che, A mane aniSTa che ityAdi saMkalporUpa mahAzvAsa satata vadhe che je tattvane abhimukha hRdayane nAza kare che. vaLI, bhagavAnanA zAsanane pAmelA jIvone kvacit bAhyapadArthomAM iSTa-aniSTanA saMkalpo thAya che topaNa A saMkalpo kaSAyajanya che tevo bodha hovAthI te saMkalpane zAMta karavA yatna kare che. jyAre bhagavAnanA zAsananI prApti pUrve tevA saMkalpo saMyogo anusAra sadA vadhatA hoya che. vaLI, bhagavAnanI zAsananI prApti pUrve masAnA aMkurA jevA kAmanA vikAro che, je jIvanA avAcya sthAnamAM gUDha pIDAnA pariNAma svarUpa che. tethI e pIDAthI duHkhI thaI jIva kAmane sevIne te pIDAno pratikAra kare che. AvA prakAranA bhAvarogothI te dramaka bhavarUpI nagaramAM pharato hato tethI upazamanA pariNAmavALA munione kRpAnuM pAtra hato upazamanA pariNAmavALA jIvone temanA bhAvamalone joIne te jIvo pratye dayA thAya che. vaLI sarAga saMyamIone tevA jIvane joIne hAsya thAya che. A jIvano manuSyabhava kevo che ke jemAM leza paNa svasthatAne anukULa yatna te jIva karato nathI, mAtra klezamAM ja yatna kare che. A prakAre saMsArI jIvone sadvarya vagaranA joIne kaMIka te saMsAramAM rogathI AkrAMta jIvo pratye sarAga saMyamIne hAsya thAya che. vaLI jIvo bIjA jIvone mATe kriIDAnuM sthAna bane che. AthI ja bAhya vaibhavathI sukhI jIvo duHkhI jIvone joIne temano upahAsa karIne krIDA kare che. A rIte bhagavAnanI zAsananI prApti pUrve bhikSAne mATe te-te bhavamAM bhaTakato bhoganI icchAthI vihvaLa thayelo mane A bhogo maLaze - mane A bhogo maLaze evA kuvikalpone karato dramaka ArtadhyAna-raudradhyAna kare che. AthI saMsArI jIvo dhanAdi prApta thAya tyAre paNa ArtadhyAna kare che. prApta na thAya tyAre paNa ArtadhyAna kare che. kvacit prApta thayelA dhanAdinA rakSaNAdi arthe ke anya prayojanathI raudradhyAna kare che. ImtthI 2aaaa Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : tathAdiydi tAM bhikSAM lapsye, yAsyAmi tadA tathA'hamekAnte / na yathA drakSyantyanye, bhokSye ca nirAkulastatra / / 23 / / zlokArdha : jo te bhikSAne huM prApta karIza, to te pramANe huM ekAMtamAM jaIza. je pramANe anya bhikhArIo mane joze nahi ane tyAM=ekAMtamAM, huM nirAkuLa bhogavIza, Il3II zloka - avaziSTaM tu nidhAsye, dAsye mriyamANako'pi nArthibhyaH / ye lAsyanti balAttaiH, saha bADhaM yoddhamArapsye / / 24 / / zlokArca - vaLI avaziSTa=bAkI rahelI bhikSAne, huM rAkhI mUkIza. marAto paNa huM arthIone ApIza nahi. jeo baLAtkArathI lezemArI bhikSA leze, teonI sAthe huM atyaMta yuddhano AraMbha karIza, l24ll zloka : evamalIkaM dhyAyati, na punaravApnoti kimapi niSpuNyaH / kathamapi kadanalezaprAptau tu jagattRNaM vetti / / 25 / / zlokArca - A rIte gAthA-23-24mAM batAvyuM e rIte, nirarthaka vicAra kare che nipuNyaka evo te jIva kaMI paNa prApta karato nathI. koIka rIte paNa kutsita annalezanI prAptimAM jagatane tRNa jANe che. IrapI. zloka : karmAjIrNakaratvAt, kadanatulyaM dhanAdikaM labdhvA / tucchavimavoDapi mUDha, gaju sva manyate zam pAradda Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-23thI 40 zlokArca - karmanuM ajIrNakarapaNuM hovAthI kadanna tulya dhanAdine pAmIne tuccha vibhAvavALo paNa mUDha jIva potAne zaka mAne che. rikI zloka : rambhIyati nijalalanAM, mAnI nijamandiraM vimAnIyan / svargIyati svanagaraM, tridazIyati parijanaM ca svam / / 27 / / zlokArca - potAnI strIne raMbhA jevI suMdara mAne che. potAnA maMdiraneegRhane, devavimAna mAne che. potAnA nagarane svarga mAne che. potAnA parijanane devalokano parivAra mAne che. ll27ll zloka : mahato labdhvA vibhavaM, malinaH prAyeNa mAti no hRdaye / sthagayati jagajjaladharo, jalarAzerAttajalabhAraH / / 28 / / zlokArca - moTA puruSonA vaibhavane prApta karIne malina evo jIva prAyaH hRdayamAM samAto nathI. jalarAzine grahaNa karelA jalanA bhAravALo evo jaladhara vAdaLAMo, jagatane sthagita kare che. bhagavAnanA zAsananI prApti pUrve koIka rIte moTA vaibhavane pAme tyAre te jIva atyaMta haiyAmAM samAto nathI. jema pANIthI bharAyelAM vAdaLAMo varasIne jagatane sthagita kare che tema A jIva potAnA garvathI badhAne tuccha mAne che. Il28. zloka : tadasau kadanalezaprAptyA dRptaH zRNoti vijJaptim / nogramadasatripAtaH, pazyati na paraM ca mohAndhaH / / 29 / / Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArca - te kAraNathI=mohanA unmAdathI hRdayamAM mAto nathI te kAraNathI, A dramaka kadannalezanI prAptithI garvavALo vijJatine sAMbhaLato nathI ane ugramadanA sannipAtavALo ane mohAMdha evo dramaka bIjAne joto nathI. atyaMta dhanAdinI prAptithI garvavALo che tethI kaMIka bhoganA sukhanA lezanI prApti thAya tyAre mAnakaSAyavALo thaIne koInA vacanane sAMbhaLato nathI ane potAnI tuccha kuzaLatAmAM huM kaMIka buddhimAna chuM evA ugramadanA sannipAtavALo bane che. tattvane jovAmAM moha pAmelo hovAthI akaSAya avasthAmAM sukha che tema jovAmAM asamartha hovAthI parane tuccha mAne che. ICTI zloka - auddhatyakIlakahato, na grIvAM nAmayatyupanatAnAm / gAravamarudvikArAnna bhASate stabdhajihva iva / / 30 / / zlokArca - uddhatArUpI khIlAthI haNAyelo=khUMcelo, upanata jIvone=sanmukha AvelA jIvone, grIvAne namAvato nathIeteonI sAthe ucita saMbhASaNa karavA rU5 grIvAne namAvato nathI. gAravarUpI pavananA vikArane kAraNe stabdha jiQAvALAnI jema bolato nathI. Il3oll zloka : anugamyamAnapAo , mahAjanairbaddhamuSTirastamatiH / na ca pazyati na ca jalpati, dhanagarvahato mRtakatulyaH / / 31 / / zlokArya : mahAjanothI anugapamAna paDakhAvALo tucchapuNyane kAraNe moTA puruSo jenuM anusaraNa karatA hoya tevo, baddhamuSTivALo huM badhI rIte samartha chuM evI svakalpanAthI baddhamuSTivALo, asta thayelI mativALoH tatvane jovAmAM jenI mati nAza pAmela che tevo, dhanagarvathI haNAyelo, Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-23thI 40 mRtaka jevo joto nathI, bolato nathI=bIjA lokone asAra mAne che tethI teonI sanmukha joto nathI, bolato nathI. ll11 zloka - ayamIdRggatapuNyo, raGko jJAnAdiratnavikalatvAt / zocyo bhavati munInAmindropendrAdirapi lokaH / / 32 / / zlokArca - A=bhagavAnanI zAsananI prApti pUrveno rAMkaDo jIva AvA prakAranA gatapuNyavALo jJAnAdi ratnothI vikalapaNuM hovAne kAraNe rAMka evA Indro, upendro Adi paNa loka munione zocya thAya che=dayApAtra thAya che. ll3rA zloka : labdhvA kadanalezaM, zakrAdapi zakate sa bhujAnaH / bhayameti niHspRhAdapi, pAtrAt kSudratvadoSeNa / / 33 / / zlokArca - kadannalezane prApta karIne bhogavato te=bhikhArI zakathI paNa zaMkA kare che. niHspRha paNa pAtrathI kSudrapaNAnA doSane kAraNe bhayane pAme che. Il33ll bloka : kAryAntaramapi kurvan, vapuSA tadrakSaNodyato manasA / avadhIrayati sa dharmaM, na vetti lokadvayaviruddham / / 34 / / zlokArtha : zarIrathI kAryAtarane paNa karato nathI, tenA rakSaNamAM udhata=potAnA kadannatulya dhananA rakSaNamAM udhata evo te jIva dharmanI avagaNanA kare che. lokaddhayanA viruddhane=Aloka ane paralokanA viruddhane jANato nathI. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 vairAgyakalpalatA bhAga-2 vastutaH dharma ja Aloka ane paralokanuM hita che, kema ke klezanuM zamana karIne vartamAnamAM ja sukha utpanna kare che ane paralokamAM sukhanI paraMparA kare che. vaLI dhananA rakSaNamAM udyata mana klezavALuM hovAthI Aloka ane paraloka baMnemAM anarthanuM kAraNa che te jANato nathI. [34ll zloka : tasya dramakasya tatastena kadannena pUrite'pyudare / vRddhimupaiti bubhukSA, na tu tRptirbhavati bhasmakinaH / / 35 / / zlokArya : tethI=dharmanI avagaNanA kare che tethI, te kadanna vaDe te dramakanuM peTa pUrita hovA chatAM paNa bubhakSAvRddhiHkhAvAnI IcchA vRddhi pAme che, bhasmarogavALAne tRpti thatI nathI. II3ull zloka : grISme yathA davAnalataptasya tRSArditasya pathikasya / tRptiH svapne nAmbudhipAnAd viSayaistathaivAsya / / 36 / / zlokArca - je pramANe grIkhamAM dAvAnalathI tapta tRSAthI pIDita evA pathikane svapnamAM samudranA pAnathI tRpti nathI te pramANe ja Ane dramukane, viSayothI tRpti nathI. 36ll zloka : viSayakadanamanAdau, saMsAre'nantazo'munA bhuktam / naca hukRtaM kadApi, kSutkSAmeNekSitaM zUnyam / / 37 / / zlokArtha : anAdi saMsAramAM viSayarUpI kadanna A jIva vaDe, anaMtI vakhata bhogavAyuM ane kyAreya paNa huMkAro karAyo nahIM=have huM dharAI gayo Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-23thI 40 21 chuM tevo huMkAro karAyo nathI, sudhAthI kSINa thayelA zarIravALA jIva vaDe zUnya jovAyuM mArI pAse bhoga nahivat che e pramANe zUnya jovAyuM. ll17nI zloka - laulyena bhuktametat, kurute karmANusaJcayAjIrNam / tadudayajIrNaM tasya ca, narakAdivisUcikA datte / / 38 / / zlokArca - lolyathI bhogavAyeluM e=viSayarUpI kadanna, karmanA aNunA saMcayarUpa ajIrNa kare che. ane tenA udayathI jIrNa thayeluM karma tene jIvane, narakAdi visUcikAne Ape che. jema ajIrNa thayA pachI jIrNa thatuM evuM te ajIrNa=ghaTatuM evuM te ajIrNa vAchUTAdine kare che tema saMcita thayelA karmano udaya kramasara vipAkamAM AvIne jIrNa thAya che tyAre narakAdinI pIDA rUpa visUcikAne Ape che. 38II zloka : taccAru manyate'sau, tathApi khalu bhojanaM viparyAsAt / svAdaM na tu vetti mahAkalyANacAritrabhojyasya / / 39 / / zlokArca - topaNa=lolyathI bhogavAyeluM viSayanuM sevana anartha karanAra che topaNa, A jIva, viparyAsane kAraNe te bhojanane, suMdara mAne che=viSayanA bhojanane suMdara mAne che, mahAkalyANa rUpa cAritranA bhojananA svAdane jANato nathI. II3cI. zloka : bhrAnto'sau nagare'sminnanantazo'dRSTamUlaparyante / na ca nirviNNaH kathamapi, kadannaviSayaikalubdhamatiH / / 40 / / Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArca - aSTamUlaparyatavALA A nagaramAM A=jIva anaMtI vakhata bhamyo, kadanna viSayamAM eka lubdha mativALo keme karIne nirveda pAmyo nahIM. lljhaoll bhAvArtha pUrvamAM bhavarUpI nagaramAM dramaka kaI rIte bhaTake che tenuM varNana karyuM tenAthI e prApta thayuM ke bhagavAnanA zAsananI prApti pUrve anAdi kALathI jIvo viparIta buddhine kAraNe te dramukanI jema kadarthanA pAmatA viSayonI bhikSA arthe dareka bhavomAM pharyA kare che, ane te vakhate teo kevA vikalpa kare che te batAve che, jema te bhikhArI vicAre che ke huM bhikSAne prApta karIza, ekAMtamAM jaIza ane nirAkuLa evI te bhikSAne bhogavIza. te rIte A jIva paNa puNya vagarano manuSyAdi bhavane pAmIne huM A bhogone prApta karIza, tema mAnIne bhogonI bhikSA arthe dhanAdimAM yatna kare che ane koIka rIte kadannane tulya dhanAdine pAme che tyAre pote mahAmativALo che, buddhizALI che ityAdi vikalpo karIne potAne zakra jevo mAne che. vaLI, potAnI strIne raMbhA jevI mAne che. potAnA gharane devavimAna jevuM mAne che. tethI alpa samRddhimAM pote mahAsukhI che tema mAnIne pote malakAya che ane thoDA vaibhavane pAmIne malakAya che ane hRdayamAM samAto nathI. te sarva kadannanA lezanI prAptithI thayelo garva jANavo. vaLI, ati garviSTha thayelo te koIne mastaka namAvato nathI, huM ja jagatamAM pUjya chuM, tevuM mAne che. vastutaH Avo jIva jJAnAdi ratnatrayIthI vikala hovAne kAraNe munione mATe zocya che. A jIvano manuSyabhava pazutulya che, koI prayojanane sAdhanAro nathI. tema jaNAya che. vaLI, tuccha dhanAdine pAmIne te jIva niHspRha paNa muniothI bhaya pAme che. A mahAtmAo upadeza ApIne mArI pAsethI dhananI ja icchA kare che, paraMtu niHspRhatA guNanA paramArthane jANavA samartha nathI. vaLI dharmanI avagaNanA kare che, vastutaH dharmanI avagaNanAthI A lokamAM duHkhI thAya che ane paralokamAM paNa duHkhI thAya che, kema ke kaSAyonI utkaTa AkuLatAmAM A lokamAM paNa Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-23thI 40, 41thI 14 bhogathI te sukha prApta karI zakato nathI ane kaSAyonI utkaTatAne kAraNe pApaprakRtio vRddhi pAme che. A lokamAM tenAthI thatA anarthone joI zakato nathI. paralokanA anarthone paNa joI zakato nathI. vaLI tene pUratA pramANamAM dhanAdi maLyA hoya topaNa adhika adhika dhananI prAptinI icchA zAMta thatI nathI. tethI kevala dhanaarjananA klezone karIne manuSyajanma niSphaLa kare che. vaLI, saMsAramAM anaMtI vakhata A viSayo bhogavyA, topaNa kyAreya tRpti thatI nathI, tethI bhogathI saMtoSanI prApti kyAreya thatI nathI. vaLI, laulyathI bhogone bhogavIne karmasaMcaya kare che ane karma udayamAM AvIne jyAre jIrNa thAya che tyAre narakAdi duHkhone Ape che, chatAM te jIva bAhya bhogomAM ja sukha mAnanAra hovAthI te bhogone suMdara mAne che. upazamanA pariNAmarUpa cAritranA svAdane leza paNa jANato nathI. bhagavAnanA zAsananI prApti pUrve sarva jIvo AvA ja kliSTabhAvavALA hoya che. chatAM, kaMIka karma alpa thAya che, tyAre karmanA kSayopazamathI teo bhagavAnanA zAsanane pAme che, tenA pUrve dhanADhya hoya topaNa paramArthathI dramaka tulya ja che. ra3thI 40 zloka : tatra ca nagare rAjA, susthitanAmA trilokavid bhagavAn / sattvAnAmupakArI, kurute rAjyaM sukhaprAjyam / / 41 / / zlokArca - ane te nagaramAM susthita nAmanA rAjA=siddhamAM gayelA AtmabhAvamAM susthita thayelA rAjA, traNe lokane jANanAra bhagavAna jIvonA upakArane karanAra=siddhabhagavaMtonuM avalaMbana laIne jeo yatna kare che, teone durgatiothI rakSaNa karIne sugatimAM sthApana karavA rUpa upakAra karanAra, sukhaprAjya evA=sukha ghaNuM che jemAM evA, rAjyane kare che=Atmika sukhane bhogavavA svarUpa zreSTha rAjyane kare che. ll41II. zloka - sadanamathAsya prAptaH, zAsanamayamanabhidRSTapUrvazri / prAvezayat kRpAluH, svakarmavivarazca taM dvAHsthaH / / 42 / / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 vairAgyakAlatA bhAga-2 zlokArtha : have, anabhidaSTa pUrva lakSmIvALo evo A dramaka susthita rAjAnA rAjyanI lakSmI pUrvamAM jeNe joI nathI tevo A dramaka, AmanA=susthita rAjAnA, sadanane prApta thayo-susthita rAjAnA sadanarUpa jainadarzananI pAse Avyo, ane dvAramAM rahelA kRpAlu evA svakarmavivaranAmavALA dvArapAle jainazAsananA dvAramAM rahela te jIvanA karmanA vivararUpa kRpALu dvArapAle, teneete jIvane, praveza karAvyo. II42 zloka : rAgAdayo'pi santi, dvAHsthAH pratibandhakAstu te tatra / zAsanabAhyo liGgI, pravezitastairyato'bhihitaH / / 43 / / zlokArtha: vaLI, dvAramAM rahelA te rAgAdi paNa pratibaMdhaka che=jIvane sadanamAM praveza karavAnA pratibaMdhaka che=jema svakarmavivara dvArapAla paNa ayogyane praveza karAvAmAM pratibaMdhaka che tema rAgAdi paNa te jIvane praveza karavAmAM pratibaMdhaka che, tyAM=bhagavAnanA zAsanamAM teo vaDekarAgAdi vaDe, zAsanabAhya evo liMgI praveza karAyo karmanA kSayopazama vagara pAramArthika pravezanA pratibaMdhaka evA rAgAdi pariNAmoe zAsanabAhya evA liMgI sAdhune te rAjamahelamAM praveza karAvAyo je kAraNathI kahevAyuM che. ll4all zloka : yastu svakarmavivaro, dvAHsthastatra kSayopazamanAmA / udghATya granthimasau, pravezakastattvato bhavati / / 44 / / zlokArca - vaLI, je dvAramAM rahelo svakarmavivara che. tyAM te maMdiramAM, kSayopazama nAmavALo A=dvArapALa, graMthine ughADIne tatvathI pravezaka thAya che= susthita rAjAnI kRpAnuM kAraNa bane ane guNano pAramArthika pakSapAta thAya te svarUpe dvAramAM rahelo svakarmavivara pravezaka thAya che. ll44ll Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2pa dvitIya stabaka/zloka-41thI 14 zloka : tena pravezito'sau, dadarza zucimandiraM mahArAjaH / jJAnAdiRddhikalitaM, caritracandrodayollasitam / / 45 / / zlokArca - tenA vaDe svakarmavivara vaDe, pravezAyelo A dramaka, mahArAjAnA jJAnAdi RddhithI kalita, caritrarUpI caMdranA udayathI ullasita evA zucimaMdirane joyuM=jema koI manuSyanuM gRha aneka ratnothI yukta ane aneka bhogasAmagrIthI yukta hoya to te gRha samRddha che tema dekhAya che tema potAnA karmanA kSayopazamabhAvathI praveza pAmelo jIva bhagavAnanuM maMdira bAhya jJAnAdinI samRddhithI ane cAritrarUpI caMdranA udayathI ullasita dekhAya che. jIva caMdra jevo zItala che ane tevo jIva siddhaavasthAmAM che teno udaya cAritrano pariNAma che. tenA prakarSavALI siddhaavasthA che, tevA cAritrarUpI caMdranA udayathI ullasita te rAjamaMdirane dramaka jue che. I4pA zloka : janitAnandaM lokaiH, sUnRtatAmbUlabhRtamukhaiH zaminAm / zucidarzanakarpUraM, zIlAGgasahasratatakusumam / / 46 / / zlokArca - vaLI, te zucimaMdira kevuM che ? te kahe che - satyarUpI tAbUlathI bharAyelA mukhavALA lokothI zamavALA jIvone janita AnaMdavALuM zucimaMdira che. jenazAsanamAM rahelA jIvomAM je susAdhuo che te sarvathA mRSAvAdano parihAra karIne mukhane te rIte sugaMdhita kare che jethI upazamanA sukhanuM vedana teone thAya che, tethI samabhAvavALA jIvone te sukha AnaMdane karanAruM dekhAya che. vaLI pavitra darzanarUpI kapUravALuM che=jema rAjamaMdira kapUranI sugaMdhathI mahekatuM hoya che tema jenazAsanamAM rahelA jIvo saMsAranuM vAstavika svarUpa, siddha avasthAnuM vAstavika svarUpa, Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 vairAgyakalpalatA bhAga-2 vikAronA zamananuM svarUpa, vikAronA zamananA upAyonuM yathArtha svarUpa jonArA hoya che. te zucidarzanarUpa kapUranI sugaMdha che, zIlAMga sahastrathI vistAra pAmelA kusumavALuM che. I46ll zloka : gurukaruNA'gurudhUpaM, prasRmaratarabhAvanAmRgamadADhyam / dhyAnajalayantralaharIzamacandanalepahatatApam / / 47 / / zlokArca - gurunI karuNA agurudhUpa che jenazAsanamAM pravezelA yogya jIva pratye gurune karuNA thAya che ke kaI rIte A jIva sanmArgane sevIne bhavano kSaya kare te karuNA agurupanI jema te rAjamaMdirane sugaMdhita kare che. vistAra pAmatI bhAvanArUpI kasUrIthI Adya zucimaMdira che=bhagavAnanA zAsanamAM rahelA mahAtmAo haiyAne sparze te prakAre bAra bhAvanAo ane methyAdi bhAvothI bhAvita kare che tenAthI sugaMdha phelAvatuM bhagavAnanuM maMdira che. dhyAnarUpI jalayaMtranI laharI ane zamarUpI caMdananA lepathI haNAyelA tApavALuM zucimaMdira che zucimaMdiramAM rahelA mahAtmAo satata paramagurunuM dhyAna karatA hoya che, siddhaavasthAnuM dhyAna karatA hoya che. jenA kAraNe teomAM samabhAvanA pariNAma rUpa caMdanano lepa haiyAmAM varte che tethI zItalatAne karanAruM te zucimaMdira che. ll47ll zloka : dRSTAzca tena lokAstatra sthagitAndhakUpamohabharAH / apahastitamRtyubhayA, nirjitamithyAtvavetAlAH / / 48 / / dainyautsukyajugupsA'raticittodvegatucchatArahitAH / gAmbhIryodAryadhRtismRtisahitAH satatAnandAH / / 49 / / gAyantaH svAdhyAyairvaiyAvRtyavidhinA ca nRtyantaH / valganto jinajanmAbhiSekayAtrAdiharSabharAt / / 50 / / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 dvitIya stabaka/zloka-41thI 14 utkRSTasiMhanAdaM, pradarzayantaH pravAdinAM vijayAt / AnandamaIlagaNaM, pravAdayantazca dharmadine / / 51 / / caturbhiH kalApakam / zlokArtha : tenA vaDeHsvakarma-vivarathI praveza pAmelA te dramaka vaDe, tyAM=te rAjamaMdiramAM, rasthagita karAyo che aMdha kUparUpa mohanA samUhavALA=bhagavAnanA zAsanamAM rahelA jIvo AtmAmAM aMdhakAranA phUvA jevo mohano samUha sthagita karyo che tethI saMsAranI viDaMbanA mokSanI sArabhUtatA ItyAdi bhAvo yathAvat joI zake che tevA, apahastita mRtyubhayavALA mRtyuno bhaya jemaNe dUra karyo che tevA, nijitamithyAtvanA vetAlavALA=mithyAtva teoe sarvathA dUra karyuM che, tattvane yathArtha jonArA loko jovAyA. II48ll dezva, utsukya, jugupsA, arati, cittano udvega, tucchatAthI rahita= pratikULa saMyogamAM dInatAno abhAva, navA navA bAhya padArthonI prAptinA ausukyano abhAva, jugupsanIyabhAvo pratye jugupsAno abhAva, pratikULa saMyogamAM aratino abhAva, cittanA udvegano abhAva ane tuccha padArthomAMthI AnaMda levAnA svabhAvano abhAva che jemAM evA loko jovAyA ema anvaya che. gAMbhIrya, audArya, dhRti, smRti sahita satata AnaMdavALA loko jovAyA ema anvaya che=bhagavAnanA zAsanamAM bhAvathI rahelA susAdhu Adi gaMbhIra hoya che; kema ke tattvane jovAmAM nipuNa prajJAthI yatna karanArA hoya che. odAryavALA hoya che; kema ke jagatanA jIvonA hita karavAnA adhyavasAyavALA hoya che. vaLI, yogamArgamAM dhRtipUrvaka pravRtti karanArA hoya che. pote je yogamArganuM sevana kare che tenAthI pote keTalA niSpanna thayA che ane keTalA niSpanna thavAnuM bAkI che tenI smRtithI yukta hoya che ane uttama yogamArganI prAptithI satata AnaMdavALA hoya che. IIII svAdhyAyathI gAtA ane vaiyAvaccane vidhithI=vaiyAvaccenA vidhAnathI, nRtya karatA, jinajanmAbhiSeka yAtrAdi harSanA samUhathI kUdatA. II5oll Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 vairAgyakalpalatA bhAga-2 pravAdIonA vijayathI utkRSTa siMhanAdane batAvatA, dharmanA divasamAM AnaMdarUpI vAjiMtranA samUhane vagADatA loko te dramaka vaDe jovAyA ema anvaya che. paII zloka : tatra nRpA bahirantaH zAntA dIptAzca sUrayo dRSTAH / mantrivarA jJAtAro, gUDhArthAnAmupAdhyAyAH / / 52 / / zlokArca - tyAM=svakarmavivara dvArapALa dvArA praveza karAyelA dramaka vaDe je loko jovAyA tyAM, bahira aMtaraMga zAMta ane dIpta sUrio rAjAo che ema jovAyA-te nagaramAM rAjAonA sthAnIya sUrio che jeo bahiraMga vyApArathI atyaMta nivRta che ane aMtaraMga mohathI anAkuLa hovAne kAraNe bAhya padArthothI asaMzleSavALA che tethI zAMta che ane guNothI zobhAyamAna che tevA sUrio tedramaka vaDe javAyA. gUDha arthanA jANanArA upAdhyAyo zreSTha maMtrIo jovAyA=maMtrIo jema sUkSma rAjyavyavasthAnA marmane jANanArA hoya che tema upAdhyAya bhagavAnanA zAsananA gUDha arthane jANanArA hoya che tethI maMtrI svarUpe jovAyA. IRpazA. zloka : gItArthA varayodhAH, paretabhartuH puro'pi bhayarahitAH / bhAvApanmagnAnAmuddhartAraH kulAdInAm / / 53 / / zlokArdha : yamarAja AgaLa paNa bhayarahita, bhAva ApattimAM magna evA kulAdionA uddhAra karanArA varayodhAo gItArtho jovAyA gItArtha sAdhuo mohanI sAme subhaTanI jema laDe che, sAkSAt mRtyuthI paNa bhayarahita thaIne mohanI sAme yuddha kare che ane agItArtha sAdhurUpa kulAdi che teo koI viSama saMyogamAM Ave tyAre mohanAzane anukULa udhama karavAmAM asamartha bane tyAre utsarga-apavAdanuM sabhya Alocana Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/bloka-45thI 64 29 karI teone uddhAra karanArA hoya che. tevA gItArtho zreSTha yoddhArUpe jovAyA. 1pa3II zloka : upakAriNaH padadvayadakSA gaNacintakA niyuktAzca / talavargikAzca sAmAnyabhikSavo vihitagurvAjJAH / / 54 / / zlokArca - padayamAM dakSa, upakArane karanArA gaNaciMtako niyukta koTavAlo jovAyA. koTavAlo jema nagaranA lokonuM corAdithI rakSaNa kare che tema gaNaciMtako jenazAsanamAM rahelA jIvonA upakArane karanArA hoya che. utsarga-apavAdamAM dakSa hoya che ane sAdhunA gaNanI ciMtAne karanArA hoya che tevA javAyA ane vihita guruAjJAvALA sAmAnya sAdhuo talavagiko jevAyA. IIpa4ll zloka : AryAH sthavirA lokAH, pramattalalanAnivAraNodyuktAH / zucidharmazIlalIlAlalanAzca zrAvikAvargAH / / 55 / / zlokArca - pramAdI strIonA nivAraNamAM ughukta evI AryA sAdhvIo, sthavira loko=strIo, jovAI. zucidharma rUpa zIlanI lIlAmAM ramatI zrAvikAvargo jovAyA. pipA zloka - zrAddhagaNA bhaTanikarA, dhyAyanto jinavaraM mahArAjam / gurujananirdezaparA, naimittikanityakarmakRtaH / / 56 / / zlokArca - zrAddhagaNo jinezvara mahArAjanuM dhyAna karatA, gurujananA nirdezamAM tatpara, naimittika nityakarmane karanArA bhaTanA samUha jovAyA te rAja Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 maMdiramAM vartatA zrAvako jinezvara mahArAjanuM haMmezAM dhyAna karanArA che. guNavAna guru je prakAre jenI bhUmikA che te prakAre ucita nirdeza kare che tene karavAmAM tatpara che ane zrAvakanAM nityakRtyo ane naimittika kRtyo karanArA che teo subhaTanA samUha jevA che. pasil zloka : puNyAnubandhipuNyaM, datte vairAgyakAraNaM bhogam / iti ye divyA bhogA, dRSTaM taiH sadanamidamiddham / / 57 / / zlokArca - puNyAnubaMdhI puNya vairAgyanuM kAraNa evo bhoga Ape che ethI je divyabhogo che tenAthI samRddhivALuM A sadana jovAyuM=bhagavAnanuM zAsana samyagdaSTithI mAMDIne munio AdithI yukta che tethI Indro, devatAo ke anya rAjAmahArAjAdi bhagavAnanA zAsanamAM varte che teone je zreSTha bhogo maLyA che te puNyAnubaMdhI puNyanA udayathI maLyA che tethI te bhoga vairAgya utpanna kare che mATe te bhogo jIvanA bhAvaArogyanI vRddhine karanArA hovAthI divyabhogo che. paraMtu saMsArI jIvonA bhogo kleza karAvIne narakAdinAM kAraNa bane tevA bhogo nathI. tevA divyabhogothI samRddha evuM A rAjamaMdira dramaka vaDe jovAyuM. pachI zloka : susthitanRpasya zAsanamandiramIdRzaM sa saMprekSya / vismayamayAd vizeSaM, sonmAdatayA tu nAjJAsIt / / 58 / / zlokArca - susthita rAjAnuM AvA prakAranuM zAsanamaMdira joIne=gAthA-45thI atyAra sudhI kahyuM evA prakAranuM zAsanamaMdira joIne, vismaya pAmela hovAthI, vaLI unmAdapaNuM hovAne kAraNe te=dramake, vizeSane jANyuM nahIM. I58II. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 dvitIya stabaka,bloka-41thI 14 zloka : jAte hi karmavivare, jijJAsurbhavati jinamate jantuH / mithyAtvAMzonmAdairnatu bhavati vizeSasaMvittiH / / 59 / / zlokArca - di=je kAraNathI, karmavivara thaye chate jinamatamAM jIva jijJAsu thAya che. mithyAtva aMzanA unmAdothI vizeSa saMvitti thatI nathI. karmavivaradvArapALathI praveza karAyelo te jIva pUrvamAM varNana karyuM evuM rAjamaMdira jue che te vakhate hajI mithyAtvano nAza thayo nathI topaNa mithyAtvanI maMda avasthA thaI che tethI kaMIka aspaSTa paNa guNone guNarUpe joI zake che tethI vismaya thAya che=abhuta A rAjamaMdira che evo vismaya thAya che chatAM mithyAtvano unmAda vartato hovAne kAraNe pUrvamAM varNana karyuM evuM rAjamaMdira vizeSa jANato nathI; kema ke mithyAtvanA maMdatA rUpa karmavivara thaye chate kaMIka guNone guNarUpe jue che jethI tene jinamatamAM jijJAsA thAya che. chatAM mithyAtva aMzanA unmAdane kAraNe jinamata jevuM vizeSa che tevuM vizeSa tene saMvedanarUpe dekhAtuM nathI. pahelA zloka : pUte hRdayAkUte, sphuritaM punarasya labdhabodhasya / yena pradarzitamidaM, sa dvAHstho me mahAbandhuH / / 60 / / zlokArca - hRdayano pariNAma pavitra thaye chate vaLI labdha bodhavALA evA Ane dramakane, skurAyamAna thAya che. jenA vaDe A batAvAyuM=je dvArapALa vaDe mane A batAvAyuM. te dvAramAM rahelo mAro mahAbaMdhu che. IIkao| zloka : jijJAsA'pi mameyaM, mudamiyatImasya karuNayA datte / ye'tra vasantyatimuditA, dhanyAste dhUtatApabharAH / / 61 / / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 vairAgyakAlatA bhAga-2 zlokArya : mArI A jijJAsA paNa AnI karuNAthI-karmavivara dvArapALanI karuNAthI, ATalA AnaMdane Ape che. je jIvo ahIM=rAjamaMdiramAM, ati AnaMdita vase che, dhovAyelo che tApano samUha jene evA teo dhanya che. te dramaka vicAre che ke A rAjamahela kevuM che enA viSayaka mane je jijJAsA thaI che te mane ATalo AnaMda Ape che tenuM kAraNa kSayopazamabhAvavALA dvArapALa che. tethI je jIvone jainazAsana viSayaka sUkSma jANavAnI icchA thAya che teone guNanA rAgajanya je sukha thAya che te sukhanuM kAraNa kSayopazamabhAva dekhAya che ane jeo viziSTa guNothI sabhara jainazAsanamAM vasanArA che teo tene atyaMta dhanya jaNAya che. III zloka : atha saptarajjubhUmikalokaprAsAdazikharaniSThena / susthitanRpeNa sa kRpAdRSTyaikSyata cintayannevam / / 62 / / zlokArca - have A pramANe ciMtavana karato te jIva sAta rAjaloka prAsAdanA zikharamAM rahelA susthita rAjA vaDe mokSamAM rahelA jIva vaDe, kRpAdRSTithI jovAyo. mokSane anukULa prAthamika bhUmikAnA guNano rAga jIvane thAya che tyAre te jIvane guNo viSayaka jijJAsA thAya che. te jijJAsA siddhaavasthAnI prAptinuM paramabIja che tethI siddhanA AlaMbanavALI kRpAdRSTi te jIva upara siddhanA jIvothI thayelI che tema kahevAya che. IIkazA zloka : mArgAnusAritAyA, bhadrakabhAve pravartamAnasya / bhagavaddarzanametad, bhagavadbahumAnabhAvena / / 3 / / Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 dvitIya stabaka,bloka-41thI 14 zlokArca - mArgAnusAritAthI bhadrakabhAvamAM pravartamAna evA jIvane bhagavAnanA bahumAnanA bhAvathI A bhagavAnanuM darzana che. jIvamAM tattvane jovAmAM bAdhaka karmo kaMIka alpa thAya che tyAre mArgAnusAritA prApta thAya che jeno prAraMbhika guNa adveSathI thAya che ane tevA bhadrakabhAvamAM vartamAna jIvane jyAre guNanuM kaMIka darzana thAya che je bhagavAnanA bahumAnabhAva svarUpa che ane tenAthI vizeSanI jijJAsA thAya che tethI guNanuM alpa darzana e bhagavad darzana svarUpa che. III zloka : bhagavadavalokaneyaM, proktA mArgapraNAlikA sadbhiH / dravyazrutAd vinainAM, sthUlajJAnaM na cAndhyaharam / / 64 / / zlokArca - A bhagavAnanI avalokanA sajjano vaDe dravyamRtathI mArgapraNAlikA kahevAI che ane AnA vagara bhagavAnanI avalonA vagara, sthUlajJAna AMdhyane haranAra nathI. pUrvamAM kahyuM ke tattvanI jijJAsA thaI e bhagavAnanuM darzana che te dravyazratathI yogya jIvone prApta thAya che te bhagavAnanI avalokanA mArganI prAptinI praNAlikA rUpa che=mArgaprAptimAM prabala kAraNabhUta avasthA che ane jeone tevI tattvanI jijJAsA thaI nathI teo zAstra bhaNe, sthUlajJAna prApta kare topaNa te jJAna AMdhyane haranAruM nathI. kaSAyonI AkuLatA duHkha che ane upazama sukha che te prakAranA paramArthane jovAmAM bAdhaka evuM je aMdhapaNuM che teno nAza karanAra te zAstrajJAna nathI. II64 bhAvArtha anAdi kAlathI bhagavAnanA dharmanI prApti pUrve mokSamArgane anukULa leza paNa guNa nahIM hovAthI bhAvathI daridra evA A jIvo saMsAramAM bhaTake che te nagaranA svAmI siddhabhagavaMto che; kema ke je rAjA hoya te prajAnuM pAlana kare Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 vairAgyakalpalatA bhAga-2 tene rAjA kahevAya tema siddhabhagavaMto temanA avalaMbanathI jeo yatna kare che teonuM pAlana kare che. AthI ja siddhabhagavaMta ane siddhabhagavaMtanI prAptinA upAyabhUta mArganuM jeo avalaMbana le che teo durgatinA pAtathI rakSita thAya che ane sugatimAM jAya che, guNathI samRddha thAya che ane aMte siddhabhagavaMta tulya ja pUrNa guNavALA thAya che. te rAjAnuM je sadana jainanagara che jenI aMdara yogya jIvo te rAjAnI AjJAnuM pAlana karIne rahelA che apramAdabhAvathI siddha thavA yatna karI rahyA che, temanA rAjamaMdirane A bhikhArI pAmyo ane pUrve kyAreya paNa A rAjamaMdirane pAmyo nathI. atyAre ja tene rAjamaMdira dekhAyuM; kema ke vivekaparvata para apramattazikhara che tyAM A rAjamaMdira che ane anaMtakALathI jIva vivekathI atyaMta dUra hato tethI te rAjamaMdirane kyAreya joto nathI. vaLI, je jIvanAM mithyAtvamohanIya karma kaMIka maMda thayAM che e rUpa svakarmavivara nAmanA dvArapALa dvArA te rAjamaMdiramAM te jIva praveza karAvAyo. joke te rAjamaMdirano dvArapALa svakarmavivara che tema rAgAdi paNa che. ane te rAgAdi dvArapALo jIvane jainazAsanamAM paramArthathI praveza ka2vA detA nathI. AthI prabaLa rAgAdivALA jIvo sAdhuveSa grahaNa kare che topaNa jainazAsanamAM teono praveza nathI; kema ke bAhya samRddhine ja samRddhirUpe ja jovAnI viparyAsa buddhi che tethI viveka vagaranA teo bAhya AcAro pALIne paNa kASAyika bhAvonI ja vRddhi kare che. jyAre jIvamAM mithyAtva maMda thAya che tyAre jainazAsanamAM teono kaMIka praveza thAya che te vakhate teone jainazAsana aMtaraMga guNasamRddhivALuM dekhAya che chatAM te jevI guNasamRddhivALuM che tevI guNasamRddhivALuM maMdamithyAtva avasthAmAM dekhAtuM nathI. topaNa jainazAsanamAM vartatA jIvomAM mokSamArgane anukULa zreSTha guNone joIne tene vismaya thAya che. tethI tene vizeSathI jANavAnI jijJAsA thAya che. mATe svakarmavivarathI jeo jainazAsanane sthUlathI prApta kare che, teo prathama bhUmikAmAM guNa adveSane prApta kare che je yoganI prathama dRSTi che, tyArapachI jijJAsA thAya che. A rAjamaMdira kevA guNothI kalita che ? tevI jijJAsA thAya che. je kramasara rAjamaMdiranA pAramArthika svarUpanA bodha mATe mArganI praNAlikAtulya che. mArgamAM pravezavA mATe nalikAtulya che. jenA dvArA teo jainazAsanamAM Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 dvitIya stabaka/zloka-45thI 64, kapathI 123 paramArthathI praveza karaze ane jyAre samyagdarzana thAya che tyAre te jIvane saMsAramAM siddhaavasthA ja atyaMta sAra jaNAya che. tenA upAyabhUta aMtaraMga guNasamRddhi ja=kaSAyonA kSayopazamathI thanArI AtmAnI pariNati ja, tattva jaNAya che. jagatanA anya sarva bhAvo niHsAra jaNAya che. AthI samyagdaSTinuM citta prAyaH mokSamAM hoya che, kAyAthI saMsAramAM hoya che. vaLI, jIvane jainazAsanamAM sthUlathI praveza maLyA pachI tenA pAramArthika svarUpane jANavAnI jijJAsA thAya che te ja siddhaavasthAmAM rahelA siddhabhagavaMtonI tenA upara kRpAdRSTi che; kema ke siddhaavasthAnI prAptine anukULa evI A jijJAsA hovAthI te jIvanI sarva prakAranI hitanI paraMparA te siddhabhagavaMtanI kRpAdRSTithI thAya che ane A jijJAsA ja bhagavAna pratyenA bahumAna svarUpa che ane jeone tevI jijJAsA leza paNa thatI nathI teo ghaNAM zAstra bhaNe topaNa teono viparyAsa nAza thato nathI. AthI zAstro bhaNIne huM bahuzruta chuM ityAdi kaSAyo karIne te jIvo mohanI vRddhi kare che paraMtu jinatulya thavA leza paNa yatna karatAM nathI. II41thI 14 zloka : tAM tatra rAjadRSTiM, nipatantIM tanmahAnasaniyuktaH / niravarNayadupayogAdAcAryo dharmabodhakaraH / / 5 / / dadhyau cAyaM citraM, kimidaM yaddarzanena vizvavibhoH / bhavati tribhuvanavibhutA, bIbhatso'yaM punamakaH / / 66 / / zlokArca - tyAM-te dramakanA viSayamAM, paDatI evI te rAjadaSTine tenA susthita rAjAnA mahAnasa niyukta evA AcArya dharmaboghakare upayogathI joI= AcArya dharmabodhakara sanmukha AvelA ane upadezane sAMbhaLatA jIvone tattvajijJAsA thaI che ke nahIM e prakAre upayoga mUke tyAre te jIvanA mukhanA bhAvo AdithI susthita rAjAnI daSTi te jIva para paDatI jue che. ane vicAryuM. zuM A Azcarya che ? je kAraNathI vizvavibhunA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 vairAgyakAlatA bhAga-2 darzanathI tribhuvananI vibhutA thAya che-traNa bhuvananuM vaibhava prApta thAya che, vaLI A dramaka bIbhatsa che. dharmabodhakarane bhagavAnanI dRSTi prathama pravezelA jIva upara paDatI joIne Azcarya thAya che; kema ke sAmAnyathI jeone bhagavAnanA zAsananA pAramArthika svarUpanI jijJAsA thAya che te jIvo prAyaH pUrva bhavomAM ghaNI uttamatA keLavelI hoya che tethI bhagavAnanI dRSTinI prAptithI zIdhra ja tribhuvananI vibhutAne pAme che, jema rohiNIcora vagere bhagavAnanA vacananA sparzanI sAthe saMyamanA pariNAmane pAmyA. jyAre A jIva atyaMta bIbhatsa dekhAya che tethI bhUtakALamAM dharma sevyo nathI mATe bhArekarmI che, chatAM bhagavAnanI dRSTi paDI te AzcaryarUpa dekhAya che. II9pa-kA zloka : dRSTagurukarmabhAre, prollasitAkANDasamucitAcAre / paurvAparyavirodhAt, sugurozcinteyamucitaiva / / 67 / / zlokArca - daSTa gurukarmanA bhAravALA=je jIvamAM pUrve bhAre karmathI thayelI anucita AcaraNA jovAI che evA, acAnaka ja ullasita thayo che samucitAcAra jemAM evA jIvamAM, pUrva aparano virodha hovAthI sugurunI A ciMtA= vicAraNA, ucita ja che. te dramaka pUrvamAM upadeza sAMbhaLavA aneka vakhata Avato hato tyAre leza paNa tattvanI jijJAsA na hatI, saMsAranI nirguNatA sAMbhaLIne paNa tattvane abhimukha thato na hato ane acAnaka ja koIka gurunAM vacano tenA cittane spardho tethI tattvanI jijJAsAvALo thayo e rUpa acAnaka ja samucita AcAra jovAthI gurune pUrvanI avasthA ane vartamAnanI avasthAmAM virodha dekhAvAthI vicAra Ave che ke jenAmAM pUrve leza paNa guNasaMpatti nathI tevA dramaka upara bhagavAnanI dRSTi paDI te atyaMta AzcaryakArI che. e pramANe gurune vicAraNA thAya che te ucita ja che. IIkaLA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 dvitIya stabaka,bloka-upathI 123 zloka : sa tadA'sya nizcikAya ca, hetudvayamatrabhAvibhadrasya / dvAHsthapravezanamado, dRSTau ca manaHpramoda iti / / 68 / / zlokArca - te dharmabodhakara, tyAre dramaka upara rAjAnI dRSTi paDatI joI tyAre, AnA daSTinA paDavAnA, be hetuno nizcaya karyo. te be hetu spaSTa kare che - bhAvibhadra evA A jIvano ahIM=rAjamaMdiramAM, A dvArapALa dvArA praveza ane daSTi hote chate dramakanI rAjamaMdiramAM daSTi paDyuM chad, manano pramoda e be hetu che. dharmAcAryae be hetuthI bhagavAnanI dRSTi te jIva upara che teno nirNaya karyo. bhAvibhadra evA A jIvane kSayopazamabhAvarUpa dvArapALe praveza karAvyo che. AthI ja tattvanI jijJAsAthI prazna kare che ane guNanA darzanathI=prastuta rAjamahelamAM rahelA jIvonA cittanA svAstharUpa guNone sthUlathI joIne paNa manano prasAda thayo. III zloka : bhavati pramuditamantaryasyaitad bhavanamIkSamANasya / atyantavallabho'sau, samrAja iti prasiddhamidam / / 69 / / zlokArca - A bhavanane jotAM jenuM aMtaHkaraNa pramudita thAya che, samrATa rAjAne atyaMta AnaMjIva vallabha che. e pramANe A prasiddha che. II69ll zloka : jAto manaHpramodazcAsya yadetaddidRkSayA'nukulam / rogArte api netre, pronmIlayatIva jijJAsuH / / 7 / / Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArca - ane Ane dramane, manaHpramoda thayo che, je kAraNathI A anukUla didakSAthI jijJAsu evo A dramaka jANe rogathI pIDita paNa baMne netrone ughADa ughADa kare che. pUrvamAM kahyuM ke jenuM aMtaHkaraNa A bhavanane joIne pramudita thAya che e bhagavAnane atyaMta vallabha che chatAM A jIva atyaMta bhagavAnane vallabha che ema kema nakkI thAya ? ethI kahe che - Ane manaHpramoda thayo che. je kAraNathI A anukUla dikSAthI. arthAt A bhavana kevuM che e prakAre anukUla jovAnI jijJAsAvALo evo A jIva aMtaraMga bhAvarogathI yukta mithyAtvavALAM be netro hovA chatAM guNane jovAne abhimukha yatna kare che. IIchaoll zloka : pravacanalave'pyadhigate, vikasitavadano bhavatyadRzyo'pi / dhUlIdhUsaritAGga, romAJcayati kriyAlezAt / / 71 / / zlokArca - pravacanano aMza paNa bodha thaye chate adezya paNa nahIM jovA yogya paNa, vikasita vadanavALo thAya che, kriyAnA lezathI dhULa vaDe kharaDAyelA aMgane romAMcita kare che. svakarmavivara dvArapALathI pravezelo jIva hovAthI jijJAsAne kAraNe guNanA pakSapAtane prApta kare che tethI pravacanano leza bodha thAya tyAre pUrvamAM je gADha karmavALo hovAthI nahIM jovA yogya hato tevo paNa te jIva tattvanI prAptithI vikasita vadanavALo thAya che. vaLI, tattvanA lezanI prAptinA kAraNe mohanAzane anukULa tevI ucita kriyAo kare che jethI tenA AtmA upara pUrvamAM gADha karmanI raja lAgelI te chatAM teno AtmA romAMcita thavAthI kaMIka raja dUra thAya che. II71II Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 dvitIya stabaka/zloka-upathI 123 zloka : karmavivaraprasAdAjjinazAsanapakSapAtabhAvAcca / tadayaM dramako'pi gamI, kalyANaparaMparAsthAnam / / 72 / / iti nizcitya sa mArgAvatAraNe bhAvato'bhimukhabhAvAt / tasya samIpaM gacchati, dAtuM bhikSAM tathA''hvayati / / 73 / / zlokArtha : te kAraNathI=pravacananA lezanI prApti thaI ane kriyAnA lezanI prApti thaI te kAraNathI, A dramaka paNa=guNasaMpatti rahita bhAvathI bhikhArI paNa, karmavivaranA prasAdane kAraNe ane jinazAsananA pakSapAtanA bhAvane kAraNe kalyANanI paraMparAnA sthAne janAra che. e pramANe nizcaya karIne mArganA avatAraNamAM bhAvathI abhimukha bhAva hovAne kAraNe te=dharmabodhakara, tenI samIpe jAya che ane bhikSA ApavA mATe bolAve che. dharmabodhakara dramukane joIne karmanA vivarathI A jIvane bhagavAnanuM zAsana kaMIka prApta thayuM che ane bhagavAnanA zAsana pratye A jIvane kaMIka pakSapAta thayo che arthAt guNano rAga thayo che tema jANIne A jIvane kalyANanI paraMparA prApta thaze mATe tene mArgamAM avatAravA arthe bhAvathI sanmukha thAya che arthAt te jyAre sAdhu Adi pAse Ave che tyAre kaI rIte ene dharma prApta thAya teno nirNaya karIne tene uddezIne dezanA Ape che te rUpa bhAvathI abhimukha thAya che ane tenI samIpe jaIne bhikSA ApavA mATe bolAve che ane tenA cittanuM Avarjana thAya te rIte upadeza Ape che. II72-73 zloka : loko'yamanAdyananto, jIvastAdRg bhavo'sya karmakRtaH / tat puNyapApabhedAd, dvividhaM sukhaduHkhayorhetuH / / 74 / / prayateta tatsukhArthI, dharme'dharmAtpunarnivarteta / idamupadezarahasyaM, bhikSAhvAnopamaM jJeyam / / 75 / / Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 40 zlokArtha : A anAdi anaMta loka che, jIva tevA prakArano che=anAdi anaMta che, AnokajIvano, karmakRta bhava che. te-karma, puNya ane pApanA bhedathI be prakAranuM sukha ane duHkhano hetu che. te kAraNathI sukhano arthI jIva dharmamAM prayatna kare che, vaLI adharmathI nivartana pAme che. A upadezanuM rahasya bhikSAnA AhvAnanI upamAvALuM jANavuM. jIva tattva jijJAsAthI sanmukha thAya che tyAre upadezaka saMsAranuM vAstavika svarUpa, jIvanuM vAstavika svarUpa, karmakRta jIvanI viDaMbanArUpa vAstavika svarUpa, hitArthIe zuM karavuM joIe teno yathArtha bodha thAya, te prakAre jijJAsu sanmukha padArthanuM nirUpaNa kare te bhikhArIne bhikSAnA mATe AhvAna jevuM jANavuM. ll74-7pa zloka - jagadasadidamityAdyA, vacanamidaM zRNvato'sya rorasya / kSIyante kuvikalpA, anAdidurvAsanAjanitAH / / 76 / / naSTA viDambanaparAstadamI durdAntaDimbhasaGghAtAH / jAto'thAbhimukho'sau, suzruSustadvacaH kiMcit / / 77 / / parahitakaraNaikarataH, prAha tataH prabhumahAnasaniyuktaH / AcAryaH ziSTA me, pramANamiti manyamAnaM tam / / 78 / / zlokArdha : A vacanane sAMbhaLatA zloka-74, 75mAM je upadezanuM rahasya batAvyuM e vacanane sAMbhaLatA, A rAMkaDAne A jagata asat che ItyAdi anAdi durvAsanAthI janita kuvikalpo kSaya pAme che. ll76ll te kAraNathI A rAMkaDAnA kuvikalpo kSaya pAme che te kAraNathI, viDaMbanAmAM tatpara A durdAta bALakonA samUho nAzI gayA. AthI sAMbhaLavAnI IcchAvALo A kaMIka tenA=dharmabodhakaranA, vacanane abhimukha thayo. Il77ll Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 dvitIya stabaka/zloka-upathI 123 tyArapachI durdAta bALakono samUha javAthI te dramaka dharmabodhakaranA vacanane sAMbhaLavA abhimukha thayo tyArapachI, parahitakaraNamAM ekarata prabhu vaDe rasoIyA tarIke niyukta karAyelA evA AcArya "ziSTo mane pramANa che' e pramANe mAnatA evA tene=te dramaka, kahe che. pUrvamAM kahyuM ke te dramaka dharmabodhakaranA vacanane sAMbhaLavA mATe abhimukha thayo ethI e prApta thAya ke dharmabodhakare je jagatanI vyavasthA batAvI te anubhavanusAra hovAthI te jIvane ziSTa mane pramANa che." tevo pariNAma thAya che ane A mahAtmA ziSTa che mATe mAre temanA vacanAnusAra jagatanI vyavasthA yathArtha jANavI joIe. e prakAre abhimukha thayelA tene AcArya kahe che. ziSyo mane pramANa che e prakAranI buddhi yoganI bIjI dRSTimAM thAya che ane te vakhate te jIvane tattva jANavAnI jijJAsA thAya che. ll78 zloka : pAti piteva patantaM, bandhurivAnayati mArgamatisaralam / mitramivAdizati hitaM, dharmo mAteva puSNAti / / 79 / / maNikanakarajatakUTAH, prApyante cAGganA jitApsarasaH / surasadanazivasukhAnyapi, jinadharmAnugrahAdeva / / 8 / / zlokArca - paDatA evA jIvonuM pitAnI jema dharma rakSaNa kare che. baMdhunI jema mArgamAM lAve che. ati sarala mitranI jema hitano Adeza kare che. mAtAnI jema poSaNa kare che. II79ll. maNikanakarajatanA samUho ane, jitAyelI che asarAo jenAthI evI strIo ane devaloka ane mokSanAM sukho paNa jinadharmanA anugrahathI ja prApta karAya che. Icol. bloka : garjadgajarAjilasadvAjivirAjitamudAravArastri / rAjyaM zarmaprAjya, dharmAdevApyate puruSaiH / / 81 / / Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArya : garjanA karatA hAthIonA samUhavALuM, vilAsa karatA ghoDAothI zobhatuM, manohara strIovALuM, ghaNA sukhavALuM rAjya dharmathI ja puruSo vaDe prApta karAya che. ll81II zloka - asthApayaditi vANyA, tamasau bhikSAcarocite deze / cittAkSepAhvAne, prathamAne mAnasavilAsaiH / / 82 / / zlokArca - A prakAranI vANIthI gAthA-7thI 81mAM kahyuM e prakAranI vANIthI, A= AcAryo, mAnasavilAsothI vistAra pAmatA cittanA AkSepa arthe bolAvA rUpa bhikSAcaranA ucita dezamAM teneete dramakane, sthApana karyo. dramakanuM je citta bAhya saMpattithI Avarjita hatuM chatAM kaMIka tattvanI jijJAsAthI prazna kare che tyAre gAthA-74, 75mAM kahyuM tevuM dharmanuM svarUpa batAvyuM ane tyArapachI dharmanuM zreSTha phaLa AlokanAM sarva sukho che ane aMte mokSa che tema batAvyuM. A rIte mAnasavilAsathI vistAra pAmatA cittanA AkSepa mATe AhvAna karyuM te bhikSAnA mATe ucita dezamAM sthApanatulya che. dizA zlokArca - visphAritAkSiyugalaH, samunnamatkandharastato dramakaH / tyaktavikathAkaSAyo, bhAvitahRdayaH smitAsyo'bhUt / / 83 / / zlokArya : tyArapachI=bhikSA ucita dezamAM te Dhamakane AcArye sthApana karyo tyArapachI, visphArita cakSayugalavALo, UMcI karAyelI DokavALo, bhAvita hadayavALo, tyAga karAyelI vikathA ane kaSAyavALo, mita mukhavALo dramaka thayo. te dramukanuM dharma pratye citta atyaMta AkSepa thAya tevo ucita upadeza pUrvamAM Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-upathI 123 43 Apyo tethI dharmanA paramArthane jANavAne abhimukha thayelo te dramaka vikathA ane kaSAyono tyAga karIne mAre dharmanA hArdane jANavo che evA bhAvita hRdayavALo thaIne atyaMta dharma sAMbhaLavAne abhimukha banyo. II83 zloka :bhikSAM mahAnasapatiH, parijanamAdiSTavAnatho dAtum / dAnAdidharmabhedaM, samucitazaktyA kuruSveti / / 84 / / zlokArca - tyArapachI dramaka atyaMta bhAvita hRdayavALo thayo tyArapachI, mahAnasapatie AcAryo, dAnAdi dharmanA bhedane samucita zaktithI kara e prakAre bhikSAne ApavA mATe parijanane Adeza Apyo. te jIvane potAnI zakti anusAra dAnAdi dharma karavo joIe e prakAre bhikSA ApavA mATe potAnI dayA Adi parijanane Adeza Apyo. ll84 zloka : atha ca mahAkalyANaM, paramAnaM pUrNadharmamatisarasam / dAtuM tasmai puSTikRdupasthitA taddayAduhitA / / 85 / / zlokArca - ane have mahAkalyANane karanAruM, pUrNa dharma, ati sarasa, puSTine karanAruM evuM paramAnna tene=dramakane, ApavA mATe taddayA nAmanI putrI upasthita thaI. jIva tattvane sanmukha thAya che tyAre te jIvanI yogyatA jANIne saMsAranA ucchedanuM eka kAraNa samitigupti zuddha kriyA kevA uttama dharmarUpa che teno bodha karAvavA AcArya sanmukha thayA. II8pA zlokArtha : atrAvasare dramakastucchAbhiprAyakRtaviparyAsaH / dadhyAveSa suveSaH, svayamAhUya kva neSyati mAm / / 86 / / Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 vairAgyakalpalatA bhAga-2 nUnaM vijane nItvA, bhikSAyA bhAjanaM bhRtaprAyam / uddAlayiSyati mametyAsIt kiMkAryatAmUDhaH / / 87 / zlokArtha : A avasaramAM tuccha abhiprAyakRta viparyAsavALA dramake vicAryuM, A suveSavALo svayaM mane bolAvIne kyAM laI jaze, kharekhara ekAMtamAM laI jaIne prAyaH bharelA mArA bhikSAnA bhAjanane jhUMTavI leze, e prakAre pi kAryatAmAM mUDha thayo=mAre zuM karavuM joIe evA viSayamAM mUDha thayo. II86-87I zloka H kSetreSu niyojya dhanaM, saMtyAjya kalatraputramitragaNam / dIkSAM mamaiSa dAsyati, hA muSito'smItyasau bhItaH // 88 / / zlokArtha : kema te bhikhArI A pramANe kartavyatAmAM mUDha thayo ? ethI kahe che kSetromAM dhananuM niyojana karAvIne, strI putra, mitragaNano tyAga karAvIne, mane A dIkSAne Apaze ? kheda che ke huM luMTAyo chuM ethI Adramaka, bhaya pAmyo. - gurue zakti anusAra dAnAdinuM kathana karyuM ane gurunI dayAe pUrNa dharmarUpa cAritranuM svarUpa batAvyuM te sAMbhaLIne kharekhara sanmukha thayelA jIvane te cAritra dharmanA svarUpathI ja pramoda thavo joIe ane ghaNA yogya jIvone tevo pramoda paNa thAya che chatAM keTalAka tattvane sanmukha thayelA paNa yogya jIvone tuccha abhiprAyane kAraNe viparyAsa thAya che, tethI vicAre che ke dAnAdi dharmanA upadeza dvArA mArA dhanane te te sthAnomAM vAparavAnuM A mahAtmA kaheze ane mane dIkSA Apaze. e prakAranA kuvikalpo karIne pa2mAtranA rahasyane jANavAnA badale paramAtrane kahenArA sAdhudharmanA upadezathI te jIva bhayabhIta thAya che. 88vA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-upathI 123 45 zloka : tAvat tRSNAvRddhyA, mUrchAtizayAnmanovizoSAcca / saMrakSaNAnubandhAnimIlite locane tena / / 89 / / zlokArtha : tyAM sudhI=jyAM sudhI bhaya pAmyo tyAM sudhI, tuSNAnI vRddhithI, mUcchanA atizayane kAraNe ane mananA vizoSathI tenA vaDeete dramaka vaDe, saMrakSaNa anubaMghathI be locana baMdha karAyAM. Icell zloka - samaraGkanRpe'pi vidan dharmAcArye dvijAtivaddhaurtyam / bhadrakabhAvatyAgAdabhUdasau kASThakIlanibhaH / / 10 / / zlokArtha : rAjA ane raMkamAM paNa samAna evA dharmAcAryamAM brAhmaNanI jema dhUrtapaNAne jANato=jema brAhmaNo pUrva vidhAthI dhananuM dAnAdi karAve che tema A AcArya dhananuM dAna karAvaze e pramANe jANato, A dramaka bhadrabhAvanA tyAgathI tattvane jANavAne abhimukha pragaTa thayelA saraLa bhAvanA tyAgathI, kASThanA khIlA jevo sthira thayo. II905 zloka : tadayamalIkavikalpairAsId gurusaGgavarjanaikarataH / bhinnagranthirapi drAgudayAnmithyAtvapuJjasya / / 11 / / zlokArya : te kAraNathI=bhadraka bhAvano tyAga thayo te kAraNathI, juThA vikalpo vaDe mithyAtvanA pujanA zIgha udayathI bhinna graMthivALo paNa A=dramaka, gurunA saMganA varjanamAM ekarasa thayo. upadezane sAMbhaLIne ziSTa pramANa che tevI buddhi thavAthI gurue dharmanuM uttama phaLa batAvyuM te sAMbhaLIne tenuM citta tattvathI AkSipta thayeluM hatuM ane munibhAvanuM Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 vairAgyakalpalatA bhAga-2 svarUpa sAMbhaLIne koI rIte samyaktane pAmela paNa jIva vicAre che ke keTalAka anya darzanavALA athavA pAsatyAdi sAdhuo dhanano vyaya karavAnuM kahe che tema A mahAtmA paNa paramArthathI niHspRha hovA chatAM dhanAdine grahaNa karavAnA AzayathI upadeza Ape che te prakAranA svakalpita vikalpo thAya che tyAre samyaktane pAmelA jIvane paNa mithyAtvanA pujano udaya thAya che; kema ke vastune yathArtha jovAne badale svakalpanAthI nispRhI munimAM paNa saspRhapaNAnI kalpanA karIne temanA saMganA varjanano pariNAma thAya che. havA zloka - Adatsveti vadantI, jAnIte naiSa gurudayAkanyAm / tadasaMbhAvyaM dRSTvA, dadhyau ca mahAnasaniyuktaH / / 12 / / zlokArca - grahaNa kara=paramAnna grahaNa kara, e pramANe kahetI gurunI dayArUpa kanyAne A jIva jANato nathI. asaMbhAvya evA tene joIne=tatvano atha paNa cAritranA svarUpane sAMbhaLIne tene abhimukha Avarjita thavAne badale gurunA viSayamAM kuvikalpa thavAthI na saMbhave tevI te dramakanI ceSTAne joIne, mahAnasa niyukta evA AcArye vicAryuM. zA. zloka : nAsyAH khalu bhikSAyA, yogyo'yamabhadrakaprakRtibhAvAt / yadvA'sya naiSa doSo, doSo'yaM rogajAlasya / / 13 / / zlokArca - kharekhara A bhikSAne yogya A=dramaka nathI; kema ke abhadrakaprakRtino bhAva che. athavA Ano A doSa nathI. A doSa rogajAlano che. A jIva dharmane sAMbhaLavAne abhimukha thayo che e prakAranA bhAvone joIne gurue tenI AgaLa dAna, zIlAdi rUpa dharmanuM svarUpa ane cAritra dharmanuM svarUpa batAvyuM. te vakhate te cAritranA svarUpane sAMbhaLIne te jIvane prIti thavAne badale guru viSayaka kuzaMkA thaI, tethI kASThanA khIlAnI jema tattvane sAMbhaLavAne Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/bloka-pathI 123 47 vimukha pariNAmavALo te dekhAya che. tethI cAritranA svarUpane jANavAne yogya ke sevavAne yogya A nathI tema prathama gurune jaNAyuM. vaLI pUrvamAM tattvajijJAsA thayelI te dramakamAM dekhAyelI tethI guru athavAthI anya vikalpa kare che. A jIva kalyANano artha che chatAM cAritranuM svarUpa sAMbhaLIne kASThanA khIlA jevo jaNAya che te Ano doSa nathI paNa tenAmAM rahelA viparyAla AdhAyaka roganA samUhano doSa che. I93mAM zloka : yadvanmahAjvarAtaH, pathyAnaM bhoktumicchati na pApaH / mithyAtvamohamUrchApranaSTabuddhistathA dharmam / / 94 / / tatkathamayamaparogaH, syAditi saMcintya cedamudabhAvi / asti mama bheSajatrayamArogyavidhau kSamaM hyasya / / 15 / / zlokArca - jema mahAjvarathI pIDita thayelo pApI jIva pathya evA annane khAvA mATe Icchato nathI, te pramANe mithyAtva, mohanI mUrchAthI naSTa thayelI buddhivALo jIva dharmane Icchato nathI. II94ll te kAraNathI mithyAtvamohathI naSTa thayelI buddhivALo jIva che te kAraNathI, kevI rIte A=prastuta jIva, roga vagarano thAya, e pramANe vicArIne ane A=AgaLamAM kahe che ke, ubhAvana karyuM=dharmabodhakare vicAra karyo, AnI=dramakanI, ArogyavidhimAM mArA bheSajatraya samartha che. II5ll zloka : prathamaM vimalAlokaM, tad jJAnaM sarvanetrarogaharam / dUravyavahitasUkSmAtItArthodbhAsanapaTiSTham / / 16 / / tattvaprItikaraM ca dvitIyamiha tIrthavArisamyaktvam / tat sarvarogatAnavakAraNamunmAdavidhvaMsi / / 97 / / Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. vairAgyakalpalatA bhAga-2 yacca mahAkalyANaM, tRtIyakaM tadidameva paramAnnam / ajarAmaratvahetuzcAritramazeSarogaharam / / 98 / / zlokArtha H prathama vimalAloka evuM te jJAna sarva netrarogane haranAruM, dUra vyavahita, sUkSma atIta arthane batAvavAmAM samartha che. II6 TIT ane ahIM=traNa auSadhamAM, bIjuM tattva-prItikara tIrthanuM jala samyaktva che, te sarva roganI alpatAnuM kAraNa, unmAdane nAza karanAra che. ane je trIjuM mahAkalyANarUpa te A ja paramAnna ajarAmatvanuM kAraNa evuM cAritra azeSarogane haranAruM che. IIT zloka H parimocayAmi rogAt, tadenamamunauSadhatrayeNApi / anukampayA balAdapi, citte teneti vinyastam / / 99 / / valAdraSi, / / o6 / / zlokArtha H te kAraNathI=mArI pAse A traNa auSadha che te kAraNathI, Ane= dramakane, A auSadhatraya dvArA paNa anukaMpAthI balAtkAre paNa rogathI huM choDAvuM, e pramANe cittamAM temanA vaDe=guru vaDe, sthApana karAyuM. IIT zloka H tata AdAya zalAkAM, vinyasyAgre tadaJjanaM divyam / AdhUnayato prIvAM, tasyAnenAgnite netre / / 00 / / zlokArtha - tethI=cittamAM gurue A pramANe sthApana karyuM tethI, zalAkAne grahaNa karIne, agramAM=zalAkAnA agramAM te divya aMjanane sthApana karIne Dokane dhuNAvatA=aMjana AMjavAnuM niSedha karatA evA te dramakane, AnA vaDe=AcArya vaDe, be netra aMjana karAyAM. II100]] Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 dvitIya stabaka/zloka-upathI 123 zloka : tasyAcintyaguNatvAt sadyo'muSyAtha cetanA''yAtA / netre sphuTamudghaTite, naSTA iva tadgadAH sarve / / 101 / / zlokArca - tenuM aciMtyaguNapaNuM hovAthI divya aMjananuM aciMtyaguNapaNuM hovAthI, tatkALa dramakanI cetanA AvI, be netra spaSTa ughADAyAM, sarva tenA rogo naSTa jevA thayA. ll101 zloka - AhlAditazca sa manAk, tathApi bhikSekarakSaNAkUtam / prAgabhyAsAnna gataM, tena tato naMSTukAmo'bhUt / / 102 / / zlokArca - ane te=dramaka, thoDoka AlAdita thayo, topaNa bhikSAnA eka rakSaNano Azaya pUrvanA abhyAsathI gayo nahIM, tenA kAraNe tyAMthI= gurunI pAsethI, nAsavAnI IcchAvALo thayo. 102thA zloka : naSTavivekasyApi, pratibodhamatirmuroriha zalAkA / taddAkSiNyavidhibhavaM, sattvaM cAgre'JjananidhAnam / / 103 / / zlokArtha : ahIM=gAthA-100mAM batAvela zalAkAdimAM, naSTa vivekavALA jIvane paNa guranI pratibodhanI mati zalAkA che. ane tenA dAkSiNyavidhithI thanAruM satva agramAM=zalAkAnI agramAM, aMjananuM sthApana che. gAthA-100mAM batAvela zalAkA ane divya aMjananuM sthApana paramArthathI zuM che ? e spaSTa kare che - te dramaka viveka pAmyA pachI naSTa vivekavALo thAya che te joIne gurune mati thAya che ke huM tene pharI pratibodha karuM te zalAkA che. gurue te pariNAmarUpa zalAkAne grahaNa karI ane te naSTa vivekavALo jIvo Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 vairAgyakalpalatA bhAga-2 jyAre rastAmAM maLe che tyAre upAzraye eka vakhata AvavAnuM kahe che, tene gurunA vacanane svIkAravAne anukULa jIvamAM dAkSiNyanI pravRtti che ane tenAthI thanAruM evuM sattva te jIvamAM che, e prakAre svabuddhithI nirNaya karIne guru te zalAkA upara aMjanane sthApana karavA tulya tene upAzraye Avato karavA yatna kare che. I103 zloka - bhadra ! na kathamehIti, prazne yad vyaktavacanametasya / na kSamiko'haM zramaNAstadgrIvAdhUnanena samam / / 104 / / zlokArca - he bhadra! tuM kema Avato nathI? prakAranA gurunA praznamAM AnuM dramakanuM, je vyakta vacana che, he zramaNo ! huM samartha nathI, te DokanA dhUnana sarakhuM jANavuM. ll104ll zloka : itthamapi madanurodhAdAgamanAbhigrahastvayA grAhyaH / iti guruNokte tasyopagamo netrAJjananyAsaH / / 105 / / zlokArdha : A rIte paNa tane ghaNI pravRttio che e rIte paNa, mArA anurodhathI= mArA AgrahathI, Agamanano=upAzraya AvavAno abhigraha, tArA vaDe grahaNa karavo joIe, e pramANe guru vaDe kahevAya chate teno svIkAra eka vakhata upAzraye AvavAno svIkAra, netramAM aMjanano vAsa che. ll105ll zloka : atha gacchataH pratizrayamanudinamanupAdhimuniguNAlokAt / yA bhavatyavivekakalA, sA naSTA cetanA''yAtA / / 106 / / zlokArca - have pratidina upAzraye jatA evA tene dramukane, upAdhi vagaranA Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa1 dvitIya stabaka/zloka-upathI 123 munigaNane jovAthI-niHspRhAdi rUpa munigaNanA avalokanathI, je thatI avivekakalA hatI te nAza thaI cetanA AvI. ll106ll zloka : netrodghaTanaM caitad, yA bhUyo bhavati dharmajijJAsA / sA netrarogazAntiH, pratikalamajJAnavilayo yaH / / 107 / / zlokArtha : ane netranuM ughADa A che, je pharI dharmanI jijJAsA thAya che, te netraroganI zAMti che, je pratikalA ajJAnano viSaya che dharmazravaNakAlamAM pratyeka vacanonA zravaNane AzrayIne ajJAnano viSaya che, te netraroganuM zamana che. II107nA zloka : AhlAdazca jJeyo, vilayAdAndhyasya zamalavAnubhavaH / viSayeSu tattvabuddhirbhikSArakSAzayAnugamaH / / 108 / / zlokArca - ane AlAdadramakane pharI dharmanI jijJAsA thavAthI guru pAse kaMIka kaMIka bhaNe che tyAre je AlAda thAya che te, AdhyanA vilayathI zamalavano anubhava jANavo=jinavacanano je kaMI alpa paNa bodha yathArtha vacanathI thAya che tenAthI kaSAyonA zamana rU5 zamalavano anubhava che. viSayomAM tattvabuddhi bhikSArakSAnA Azayano anugama che-te dramukane hajI paNa bhogAdi viSayo sukhanAM kAraNa che tevI tatvabuddhi che te potAnI kadanna rUpa bhikSAnA rakSaNanA AzayanuM anusaraNa che. ll108 zloka : vyavahArazrutalAbhe'pyadhigamasamyaktvazuddhyabhAvena / prathamadazAyAM samyagdRzo'pi naca naiSa saMbhavati / / 109 / / Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para vairAgyakalpalatA bhAga-2 tenAticAravidhuro, mRgayiSyante nu mAmime munayaH / iti tAnna paricicISati, taducyate naMSTukAmatvam / / 110 / / zlokArca - vyavahArathI mRtanA lAbhamAM paNa adhigama samyaktanI zuddhinA abhAvane kAraNe prathama dazAmAM zAstraadhyayanathI thatA adhigama samyaktathI thayela zuddhinA abhAvavALI prathama dazAmAM, samyagdaSTine paNa A=viSayomAM tatvabuddhi nathI saMbhavatI ema nahIM-koI upadezake yogya jIvane deva, guru ane dharmanuM svarUpa yathArtha batAvyuM tenAthI samyaktanI prApti thaI chatAM zAstraadhyayana karIne saMsAranA viSayonA vikAranuM svarUpa ane vikAronA zamanathI thatA prazamanA sukhanuM svarUpa anubhava anusAra joI zake tevI adhigama samyaktanI zuddhino abhAva hoya tyAre te jIva sakhyattvanI prathama bhUmikAmAM che tevA samyagdaSTi jIvane paNa viSayomAM tatvabuddhi nathI saMbhavatI ema nahIM arthAt saMbhavI zake che; kema ke bAhya viSayonA sevanakALamAM jIvane sukha svaanubhava siddha che ane sukha ja jIva mATe tattva che tethI viSayomAM tattvabuddhi varte che. phakta A viSayonA sevanathI baMdhAyeluM karma cAra gatinA paribhramaNanuM kAraNa che mATe tyAjya che teTalo samyapha bodha AdhabhUmikAmAM varte che. II109ll tenA kAraNe samyagdaSTine paNa prathama dazAmAM bhikSA rakSaNanA Azayano anugama kyAreka saMbhave che tenA kAraNe, aticArathI vidhura evo dramaka mArI pAse A munio mAMgaze, ethI teonA paricayano tyAga karavAnI IcchA kare che. te nAsavAnI IcchApaNuM kahevAya che. samyaktanI AghabhUmikAmAM koIkane nirmaLa samyakta prApta na thayuM hoya tyAre bhogomAM spaSTa sukha dekhAtuM hovAthI A bhogo sukhanuM kAraNa che tevI tattvabuddhi varte che ane saMsAra atyaMta raudra che ane tenA ucchedano upAya devanI samyak upAsanA, gurunI samyak upAsanA ane dharmanuM samyapha sevana che tevI paNa buddhi che, topaNa spaSTa vikArAtmaka viSayomAM tattvabuddhi che te aticAra Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka zloka-pathI 123 svarUpa che ane tenAthI samyakta kaMIka malina thayuM che tenA kAraNe A sAdhuo mArI pAse dhana mAMgaze te prakAranA bhayathI teonA paricayano parihAra karavAnI icchA AdyabhUmikAmAM samyakta pAmela paNa jIva kare che, te dramukane tadudayA bhikSA Ape che tyAre nAsavAnI icchA thAya che tadUtalya che. II110nA zloka - piba tattvaprItikaraM, paya iti taM prAha gururathAJjanataH / saMprekSya jAtacetanamicchati sa tu na sma tatpAtum / / 111 / / zlokArca - have aMjanathI-vimalAlokanA aMjanathI, prApta thayelI cetanAvALA dramakane joIne, tattvaprItikara pANI tuM pI e pramANe tenA pratyekadramaka pratye, guru kahe che. paraMtu teneetattvamItikara pANIne, pIvA mATe te=dramaka, Icchato na hato. gurue aMjana AMkyuM tenA baLathI te dramaka pratidina gurunA upAzraya Avato thayo, tethI gurunuM niHspRhI citta joIne tenAmAM kaMIka cetanA AvI tethI te dramukane jaNAya che ke A mahAtmAo taddana niHspRhI che, mArA tuccha evA dhananI icchA kare tevA nathI, tethI kaMIka tattvane jANavAne sanmukha pariNAmavALo thAya che, tyAre bhogAdinA kaSAyothI para upazamanA sukharUpa tattva pratye tene prIti thAya tevA AzayathI guru tene kaMIka upadeza Ape che, je tene gurue tattvaprItikara pANIne pivaDAvAnI icchA karelI che paraMtu gurunA upadezane sAMbhaLIne paNa te jIvane prazamanuM sukha ja sukharUpa che, vikArI sukho vikArarUpa che te prakAre pariNAma thato nathI, te dramaka te pANI pIvA icchato nathI te svarUpa che. I111aaaa. zloka : kAryaM hitaM balAdapi, jAnanityatha kRpAparItamanAH / cikSepa tasya vadane, tatsalilaM sa svasAmarthyAt / / 112 / / Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa4 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArca - have balAtkArathI paNa hita karavAyogya che e pramANe jANatA paNa kRpAparita manavALA te gurue, svasAmarthyathI tenA mukhamAM te pANI-tattvaprItikara pANI, nAMkhyuM. II11aa. zloka : dravyazrutasaMprAptau, samyaktvaguNopavarNanaM samyak / udakanimantraNakalpaM, dharmAcAryasya vijJeyam / / 113 / / dRSTatyAgAdRSTAzrayaNAbhyAM kiM svavaJcanena mama / iti yA zaGkA zrotustucchatvavazAdaniccheyam / / 114 / / zlokArca - dravyazratanI saMprApti thaye chate samyapha prakAre sakhyattvanA guNanuM varNana dharmAcAryanuM udakanimaMtraNa tatvaprItikaraNa pANInA nimaMtraNa, rUpa jANavuM. daSTanA tyAga ane adaSTanA AzrayaNa dvArA svavaMcanathI mane zuM, e prakAranI tucchatvanA vazathI zrotAnI je zaMkA anicchA che tatvaprItikara pANI pIvAnI anicchA che. dramakanA kathAnakamAM guru tattvaprItikara pANI pivaDAvavAnI icchA kare che, ane dramaka tene pIvA icchato nathI tenuM tAtparya spaSTa karatAM kahe che. dramaka jyAre pharI gurunA AgrahathI upAzrayamAM pratidina Ave che tyAre gurunA viSayamAM dhana levAnI zaMkA dUra thAya che. A muni niHspRhI che tema jaNAya che tethI niHspRhatAdi guNonuM je bodha che te dravyakRtanI saMprAptirUpa che ane tevI dravyakRtanI prApti thayA pachI guru te jIvane samyaktanA guNanuM yathArtha varNana kare che ane kahe che ke bhUtAviSTa puruSa jema unmAdavaza vihvaLa hoya che tema saMsArI jIva karmonA vazathI vihvaLa thaIne ane dehane paravaza thaIne sarva prakAranA kaSAyonA klezane anubhave che ane cAra gatinI viDaMbanA pAme che Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-upathI 123 papa tethI tenAthI mukta thavAnA upAyabhUta deva, guru ane dharmanI zaktinA prakarSathI upAsanA karavI joIe jethI sadgationI paraMparA dvArA hitanI prApti thAya. te udakanimaMtraNa tulya che. tattva pratye prIti karAvavAnA dharmAcAryanA yatna svarUpa che ane je jIvonuM te bodhamAM bAdhaka evuM te prakAranuM prabala karma nathI teone te sAMbhaLatAM ja tattvanI prIti thAya che. paraMtu jenA tattvanA bodhane bAdhaka karma kaMIka sopakrama hovA chatAM prabala che teo te tattvaprItikara pANIne pIvA tatpara thatA nathI, jethI teo vicAre che ke daSTa bhogonA sukhano tyAga karIne adRSTa evA paralokanA bhogo arthe mAre AtmAne ThagavAthI zuM ? e prakAre zaMkA karIne potAnI tucchabuddhinA vazathI tattvaprItikara pANIne pIvAnI anicchA kare che. ll113-114nA bloka :tatpratibodhAya guruH, kathAprasaGgena varNayatyartham / kAmaM ca tatra hRSyati, so'bhyastArthAnusaMdhAnAt / / 115 / / zravaNAbhimukhyakaraNAt saphalo'yaM yatna iti guruH pratiyan / kAmArthahetubhUtaM, dharmaM bhAvena varNayati / / 116 / / zlokArca - tenA pratibodha mATe guru kathAnA prasaMgathI artha ane kAmanuM varNana kare che, tyAM=artha ane kAmanA varNanamAM, te dramaka, abhyasta arthanA anusaMdhAnane kAraNe harSita thAya che. zravaNane abhimukha karavAthI A yatna saphala che artha ane kAmanA varNanano yatna saphala che, e pramANe pratIta karatAM guru kAma-arthanA hetubhUta evA dharmane bhAvathI varNana kare che=atyaMta saMvegapUrvaka kahe che. ll115-116ll zloka : yastulyasAdhanAnAM, phale vizeSo'pahetuko nA'sau / iti sukhaduHkhanidAne, dharmAdharmo durapalApau / / 117 / / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArca - zuM kahe che? te spaSTa kare che - tulya sAdhanavALA jIvonA phalamAM je vizeSa=bheda che e apahetuka nathI=hetu vagara nathI, ethI sukhaduHkhanA kAraNa evA dharma-adharma dura apalApavALA che=apalApa thaI zake tevA nathI. ghaNA jIvo samAna sAmagrIthI yukta hoya, samAna prayatna karatA hoya chatAM artha-kAmanI prApti rUpa phalamAM je bheda che te sahetuka che tethI jIvane iSTa evuM kAmajanya sukha ane arthajanya sukha ane kAma ane arthanI aprAptijanya duHkha tenAM kAraNa dharma-adharma che tema svIkAravuM joIe. ll117nA zloka : tatrAkhilabhAvAnAM, heturadharmaH kilAprazastAnAm / dharmastu sundarANAM, tenAsAveva puruSArthaH / / 118 / / zlokArca - tyAM=sukha-duHkhanA kAraNabhUta dharmAdharmamAM, aprazasta akhila bhAvono hetu adharma che. suMdara bhAvono hetu dharma che, tethI A ja puruSArtha che=dharma ja puruSArtha che. jIvamAM je kaMIka azubha kAryo thAya che arthAt jIvane je pratikULa hoya tevA saMyoganI prApti thAya che jema rogAdi, tenuM kAraNa adharma che. ane jIvane je kaMI anukULa che teno hetu dharma che mATe paramArthathI dharma ja eka puruSArtha che; kema ke jIvane saMsAramAM je kaMI anukULatAo che te sarva dharmathI ja maLe che ane pUrNa sukhamaya mokSanI prApti thAya che te paNa dharmathI ja maLe che, tethI puruSanuM prayojana sAdhanAra dharma che tethI dharma ja puruSArtha che. II118 zloka : atha sa prAha na dharmaH, kathaM na kAmArthavad dRzorviSayaH / gururAha bhadra ! pazyati, vivekyamuM naiva mohAndhaH / / 119 / / Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 dvitIya stabaka/zloka-pathI 123 zlokArca - have tenadramaka kahe che - dharma nathI=dharmapuruSArtha nathI. kema dharmapuruSArtha nathI ? tethI kahe che - (jo dharmapuruSArtha hoya to) kAma-arthanI jema daSTino viSaya dharma kema nathI ? guru kahe che - he bhadra ! vivekI Ane jue che, mohAMdha jIvo jotA nathI ja. II119ll zloka : trividho dharmo hetusvabhAvakAryaprabhedato gaditaH / sadanuSThAnaM hetustatredaM dRzyate vyaktam / / 120 / / zlokArca - dharmanuM svarUpa ja spaSTa karatAM guru kahe che - hetu, svabhAva ane kArya prabhedathI traNa prakArano dharma kahevAyo che. saanuSThAna hetu che samyam rIte sevAyeluM ucita anuSThAna hetu che dharmano hetu che tyAM-traNa prakAranA dharmamAM, A=heturUpa dharma, vyakta jovAya che. ll120] zloka : dvividhaH punaH svabhAvo, nirdiSTaH sAzravastaditarazca / AdyaH satpuNyAtmA, vinirjarAtmA dvitIyastu / / 121 / / zlokArca - be prakArano vaLI svabhAva sAzrava ane tenAthI Itara=anAzrava batAvAyo che. Adha sapuNya svarUpa che=sADhavadharma suMdara puNya svarUpa che. vaLI, bIjo nirjarA dharmarUpa che. II1ra1II. zloka : asmAdRzA'numeyo, dvividho'pyayamatra yoginAM dRzyaH / kAryaM sundarabhAvAH, pratyAtmasphuTatarAste ca / / 122 / / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa8 vairAgyaphaNlatA bhAga-2 zlokArtha : ahIMsaMsAramAM amArA jevAne baMne paNa A=sAzrava ane nirAzrava baMne paNa dharma, anumeya che. yogIone dazya che=pragaTa che. ane prati AtmA phuTatara te suMdara bhAvo kArya che=kAryadharma che. dramakane artha-kAma pratyakSa dekhAya che, dharma dekhAto nathI. tethI gurune pUche che ke kAma ane arthanA hetubhUta dharma puruSArtha che to amane kema dekhAto nathI ? tethI guru kahe che - vivekI jIvone vivekacakSuthI dekhAya che, mohAMdha jIvone dekhAto nathI, kaI rIte vivekI jIvone dekhAya che ? te batAvavA arthe guru kahe che - hetudharma, svabhAvadharma ane kAryadharma ema traNa bhedavALo dharma che, temAM jeo zAstravacana anusAra upayukta thaIne saTsanuSThAna kare che teonI te prakAranI anuSThAnanI AcaraNA ane AcaraNAkALamAM vartatuM uttama citta mukha upara dekhAya che te hetudharma che. vaLI, svabhAvadharma be prakArano che. sAzrava ane anAzrava. temAM anuSThAnanA sevanathI utpanna thanAruM puNyAnubaMdhI puNya e sAzravadharma che arthAt mithyAtvanI alpatA sahakRta athavA mithyAtvanA abhAva sahakRta guNanA rAganA pariNAma rUpa jIvanA adhyavasAyathI thanAruM puNyakarma te sAzravadharma che. jenAthI jIvane sarva prakAranI saMsAramAM anukULatAonI prApti thAya che. vaLI, guNanA rAgane kAraNe sevAtA sadanuSThAnathI guNanAM AvAraka karmonI nirjarA thAya che te nirAzravadharma che arthAt te nirjarAthI te jIvamAM kSayopazamabhAvanA uttama guNo pragaTe che te nirAzravadharma che. vaLI, A sAzrava ane nirAzravadharma sAmAnya chadmastha jIvo sAkSAt joI zakatA nathI tenA kAryathI tenuM anumAna kare che. jema agninA kAryadhUmathI agninuM anumAna thAya che. vaLI, yogIone kevalIne ke viziSTa avadhijJAnAdivALA jIvone A baMne prakArano svabhAvadharma sAkSAt dekhAya che. vaLI, kAryadharma jagatamAM je kaMI suMdara bhAvo che te sarva dareka AtmAmAM spaSTa dekhAya che. II12zA zloka : zAstrAnubhavajJAnAt trayamidamiha pazyatA na kiM dRSTam / pazyAmItyabhilApe, tantraM khalu viSayatAbhedaH / / 123 / / Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa9 dvitIya stabaka/zloka-1pathI 123 zlokArca - zAstranA anubhavanA jJAnathI traNeya paNa A ahIM=saMsAramAM, jotA paNa puruSane zuM jovAyuM nathI ? arthAt traNeya prakAranA dharmo ane tenAM kAryo jovAyAM che tethI jagata AkhuM pratyakSa che. huM jouM chuM e prakAranA abhilApamAM kharekhara viSayatAbheda taMtra che kAraNadharma huM jouM chuM, kAryadharma amArA jevAne anumeya che. ane kAryadharma badhA AtmAmAM spaSTa che ema kahIne kAraNadharma ane kAryadharma ame joIe chIe e prakAranA abhilApamAM kAraNa chadmasthanI viSayatAno bheda che. arthAt sAmAnya chadmastha jIva svarUpadharmane anumAnano viSaya karI zake che, pratyakSano viSaya karI zakato nathI e rUpa viSayatAno bheda che. II123. bhAvArtha vaLI, A jIva mArgAnusArI bhadraka bhAvane kAraNe karmavivarathI bhagavAnanA zAsanane pAmelo che. tethI tenA upara bhagavAnanI dRSTi paDI che te dharmabodhakara AcArya jue che ane vicAre che ke jeoe bhUtakALamAM ghaNA guNo keLavyA che ane bhagavAnanA zAsanane A bhavamAM pAme che tyAre zIdhra ja guNathI samRddha bane che, jema vimalakumAra bhagavAnanI mUrtine joIne ja bhagavAnanA dharmane pAme che tyAre saMyama grahaNa karavAnA uttama pariNAmane sparze che. jyAre A jIva to hajI paNa bIbhatsa dekhAya che. A prakArano vicAra gurune kema Ave che tenuM tAtparya spaSTa karatAM kahe che. bhArekarmI jIvonA pUrva-apara virodhane kAraNe gurune A prakArano vicAra Ave che. arthAt kSaNamAM tene dharmano pariNAma thAya che ane bhAre karma hovAne kAraNe kSaNamAM tattvathI vimukha thAya che tema dekhAya che. tethI gurune thAya che ke bhagavAnanI dRSTi AnA upara paDI che tethI A yogya hovo joIe. vaLI, yogyatA jaNAtI nathI tethI tattvathI vimukha varte che. A prakAre vicAra karyA pachI guru vicAre che ke A jIvano svakarmanA vivarathI praveza thayo che ane tattvanI jijJAsArUpa manaprasAda thayo che tethI nakkI che ke A jIvanuM bhaviSyamAM bhadra thanAruM che. phakta atyAre karmanA udayane kAraNe hajI vizeSa tattvane prApta karavA tatpara thato nathI. tethI tenI yogyatAne Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 jANIne guru tene mArgamAM lAvavA mATe bhAvathI abhimukha jAya che tyAre tattvanI jijJAsAthI te jIva tattvane pUche che. tyAre guru tene A loka anAdino che ane anaMta che, jIva anAdi anaMta che. karmakRta jIvano bhava che ane puNyapApathI jIvane sukha-duHkha maLe che ityAdi upadeza ApIne tene dharmane ApavA rUpa bhikSAne AhvAna kare che. vaLI, A dharma ja sarva prakAranA jIvanI sukhaparaMparAnuM kAraNa che ityAdi kahIne te jIvanuM citta dharma pratye AkSepavALuM kare che. ane dharma pratye Alipta thayelA jIvane dharmanuM svarUpa batAvatAM kahe che zakti anusAra dAnAdi dharma karavA joIe. tyArapachI bhAvasAdhu kevA hoya tenuM pAramArthika svarUpa kahe che. te nimittane pAmIne jIvane viparyAsabuddhi thAya che ke A mahAtmA mAruM dhana kSetramAM niyojana karAvIne mane dIkSA ApavA icche che tenuM kAraNa pUrvanA te te darzananA sAdhuonA ke pAsatyAdi sAdhunA anubhavane kAraNe tene saMzaya thAya che ke A mahAtmA paNa mane dhananI icchAthI A pramANe bolAve che. vastutaH niHspRhI munio jIvanI yogyatA jANIne tenA kalyANa arthe yatna kare che ane jeo tattvajijJAsAvALA nathI tevA samRddha jIvo pratye paNa upekSA kare che e prakAranA paramArthane jovAnI nirmaLadRSTi pragaTelI nahIM hovAthI prastuta jIvane A rIte viparIta zaMkA thAya che. vaLI dharmanA svarUpane jyAre guru kahe che tyAre keTalAka jIvo graMthino bheda karIne samyaktane pAme che. keTalAka jIvo graMthino bheda na karyo hoya to samyaktanI sanmukha avasthAne pAme che ane tevA paNa jIvo kuvikalpa karyA vagara gurunA vacana dvArA vizeSa prakAre dharmane sAMbhaLe to tattvane abhimukha abhimukhatara bane che chatAM keTalAka jIvone samyaktanI prApti thayelI hoya topaNa mithyAtvanA udayathI A guru mAro dhanavyaya karAvIne mane dIkSA Apaze evo bhaya thavAthI te guruno tyAga kare che. te joIne gurune vicAra Ave che ke A jIvano A doSa nathI paraMtu tenAmAM vartatA rAgano A doSa che. tethI guru potAnAM traNa auSadho tene ApavAno vicAra kare che. vaLI upAzrayamAM nahIM Avato te jIva acAnaka rastAmAM maLe tyAre ucita saMbhASaNa karIne guru kahe che kema upAzraya Avato nathI ? tyAre sAmAnyathI Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 dvitIya stabaka/zloka-upathI 123 pAsasthAdi sAdhuo paNa tene AlApAdi karIne AkarSavA prayatna kare che tenA jevI ja sthUlathI sadgurunI pravRtti che topaNa prastuta jIvamAM tevo dAkSiNya guNa che tethI potAnA Agrahane kAraNe te upAzrayamAM Avaze tevo nirNaya thavAthI sadguru tene upAzraya AvavAno abhigraha karAve che. te abhigraha sAkSAt samyajJAna rUpa nathI topaNa samyajJAnanI prAptinuM kAraNa che tethI netramAM vimalAloka aMjananA nyAyatulya che ane te jIva jyAre pratidina abhigrahane kAraNe upAzraye jAya che tyAre munionI niHspRha pravRtti joIne tene kaMIka guNa pratye rAga utpanna thAya che je nAza thayelI cetanA vimalAloka aMjanathI pragaTa thaI, jenA kAraNe jIvane pharI dharmanI jijJAsA pragaTe che ane tattvazravaNane abhimukha thaIne kaMIka bodha kare che te roganA zamanathI thayela sukha svarUpa che. vaLI pratidina dharma sAMbhaLatA te jIvanA ajJAnano vilaya kaMIka kaMIka thAya che te samyajJAna svarUpa hovAthI kaSAyonA zamanathI yukta jJAnanI pariNati svarUpa che. vaLI tattvano bodha thavAthI cittane AphlAda thAya che te kaMIka zamasukhanA anubhava svarUpa che; kema ke bhagavAnanuM vacana yathArtha bodharUpe pariNamana pAme to vItarAgatAne abhimukha citta Avarjita thAya che, jenA kAraNe jIvane kaSAyonA zamana svarUpa kaMIka sukhano anubhava thAya che, phakta alpa mAtramAM hovAthI ane pRthakkaraNa nahIM karela hovAthI A upazamanuM sukha che tevuM jJAna jIvone AdyabhUmikAmAM spaSTa thatuM nathI, topaNa tattvanA bodhathI thato je AllAda che te mokSanuM prabala kAraNa bane tevuM zamasukha che Ama chatAM zamasukhano anubhava alpa hovAthI viSayomAM sukha che tevI tattvabuddhi paNa te dramakamAM rahe che. vaLI, keTalAka jIvone vyavahArathI arihaMta deva, susAdhu guru ane sarvajJapraNIta dharma ja tattva che e prakAranuM zrutajJAna kaMIka sUkSma bodhapUrvaka prApta thAya che. tenAthI samyakdarzana paNa kadAca te jIvane prApta thAya che. ane kadAca sanmukhabhAva paNa prApta thAya topaNa zAstraadhyayana karIne adhigama samyaktanI zuddhinI prApti na thaI hoya tyAre viSayomAM sukhano anubhava thAya che tevI buddhi paNa te jIvone saMbhave che. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ura vairAgyakalpalatA bhAga-2 vaLI te jIvone sadguru pAsethI zAstraadhyayana karavAne kAraNe upazamanA sukhane jovAnI spaSTa nirmaLa prajJA pragaTe che tyAre viSayonI icchA upazamarUpa nahIM hovAthI sukharUpa nathI, temAM karAyelo zrama sukharUpa nathI paraMtu puNyanA sahakArathI viSayo prApta thAya che, tyAre icchAnI vihvaLatA kaMIka zAMta thAya che te ja sukha che mATe icchAnA zamanamAM ja pAramArthika sukha che. viSayonA sevanamAM khaNajanA sukha jevuM vikAravALuM sukha che tevo spaSTa bodha te jIvone thAya che. tethI prathama dazAmAM rahelA samyagdaSTine paNa viSayomAM tattvabuddhi rahevAnI kvacit saMbhAvanA rahe che. je samyaktamAM aticAra svarUpa che; kema ke atattvane tattvabuddhirUpe jovuM te ja samyaktane malina karanAra jIvanI pariNati che ane tenA kAraNe ja susAdhuonA viSayomAM paNa A mAruM dhana mAMgaze evI zaMkA thAya che tethI teonA paricayathI te jIvo dUra rahe che. vaLI, koIka rIte upAzraye AvavAthI samyajJAnanI prApti thAya che topaNa apunabaMdhakadazAmAM rahelA jIvone tattvanI pAramArthika prIti thatI nathI, tethI guru tevA jIvone tattvanI prIti thAya te rIte sUkSma padArtho batAve che, chatAM tattvanI prItinAM pratibaMdhaka karmo baLavAna hovAne kAraNe keTalAka jIvo tattvaprItikara pANI pIvA icchatA nathI. arthAt tattva para prIti utpanna thAya te rIte daDha praNidhAnapUrvaka gurunA vacanane zravaNa karatA nathI. chatAM tevA jIvonuM balAtkArathI paNa hita karavuM joIe tevo vicAra karIne tattvaprItikara pANI pIvA mATe guru tevA jIvone nimaMtraNa kare che. vaLI tevA jIvone temanI buddhi anusAra samyagdarzana kaI rIte sukhanI paraMparAnuM prabala kAraNa che tenuM vistArathI varNana kare che, jethI te jIvone samyagdarzana pratye prIti utpanna thAya. Ama chatAM tuccha abhiprAyane vazathI keTalAka jIvone vicAra Ave che ke saMsAranA bhogomAM dRSTa sukho che ane paralokanAM sukho ane upazamanuM sukha sAkSAt dekhAtAM nathI, tethI dRSTa sukhano tyAga karIne adRSTa sukha arthe prayatna karavAthI zuM ? tevI buddhi thavAthI samyaktane abhimukha te jIvone pariNAma thato nathI arthAt munibhAva ja pAramArthika sukharUpa che, saMsAranuM tamAma sukha vikArothI yukta hovAthI asAra che. vaLI, paralokamAM paNa sukhanI paraMparA munibhAvanA sevanathI ja thAya che. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka,bloka-kapathI 123 ityAdi varNana guru kare che je yogya jIvone kaMIka rocaka lAgavA chatAM dRSTa sukhano tyAga karIne adRSTa sukhanI arthitA te jIvomAM pragaTa thatI nathI. tethI tattvane sparze te rIte te jIvo zravaNanI pravRtti karatA nathI, tyAre guru tevA jIvone tattvanA zravaNane abhimukha karavA mATe kAmapuruSArthane ane arthapuruSArthane mAnanArA jIvo kAmanuM ane arthanuM svarUpa kaI rIte vicAre che ? te batAve che ane jIvane svAbhAvika rIte artha-kAma pratye AkarSaNa che tethI tevA jIvo ekadama upayogapUrvaka upadezane zravaNa kare che. joke te zravaNamAM kAma pratye ane artha pratye ja te jIvono rAga vRddhi pAme che topaNa zravaNane abhimukha thayA pachI dharmanuM paNa te rIte zravaNa karaze tyAre tattvanI prApti thaze tevo nirNaya thavAthI suguru yogya jIvone A rIte dharmazravaNane abhimukha kare che. vaLI, jyAre yogya jIvo artha-kAmanA varNanathI zravaNane abhimukha bane che tyAre suguru kahe che ke kAma ane arthanI prAptino hetu paNa dharma ja che ane dharmano ane adharmano apalApa na thaI zake tevI anubhava anusAra yuktio batAve che ane kahe che ke jIvane je kaMI pratikULa bhAvo che tenuM kAraNa adharma che ane jIvane je kaMIka anukULa bhAvo che tenuM kAraNa dharma che. te vacano yuktithI sAMbhaLe che tyAre te jIvamAM saMsAranA suMdara bhAvonI icchA vidyamAna che tethI suMdara bhAvo pratye AkarSaNane kAraNe tenA upAyabhUta dharmane jANavAnI icchA thAya che tethI prazna kare che ke artha ane kAma jagatamAM pratyakSa dekhAya che, dharma kema dekhAto nathI ? tenA samAdhAna arthe guru dharma kaI rIte pratyakSa che ? te batAvavA artha kahe che - dharma hetuthI, svabhAvathI arthAt svarUpathI ane kAryathI traNa bhejavALo che. vaLI dharmano hetu sadanuSThAno che je vyaktarUpe badhAne dekhAya che. arthAt jeo svabhUmikAnusAra ucita pravRttio kare che te vakhate citta kaMIka zAMta bane che ane te zAMta cittathI yukta evI ucita pravRtti dharmano hetu che. ane tenAthI jIvamAM svabhAva rUpa be prakArano dharma pragaTe che. 1) sAzravadharma ane 2) nirAzravadharma. je dharma viziSTa jJAnavALA sAkSAt joI zake che, sAmAnya chabastha jIvo anumAnathI tene jANI zake che; kema ke sAzravadharma puNyabaMdha svarUpa che jenuM kArya jagatanA jIvomAM spaSTa dekhAya che, tethI jagatanA jIvone je kaMI suMdaratA maLI che tenuM kAraNa sAzravadharma che. vaLI, nirAzravadharma Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 4 guNanAM bAdhaka karmonI nirjarAthI thAya che. jenAthI jIvamAM uttama guNo pragaTe che ane potAnAmAM pragaTa thayelA samyajJAna, tattvanI ruci ane asaMgabhAvane anukULa citta ityAdi guNonA baLathI anumAna thAya che ke saanuSThAnanA sevanathI mane nirjarA thaI che jenA kAryarUpa A guNo mArAmAM pragaTyA che athavA anya jIvamAM paNa tevA guNonA darzanathI te jIvamAM pragaTa thayela nirjarArUpa nirAzravadharmanuM anumAna thAya che. ane kAryadharma sarva jIvone pratyakSa che, phakta A dharmanuM kArya che tevo jene bodha nathI teo svabhAvadharmanuM A kArya che tema joI zakatA nathI topaNa puNyanA udayathI prApta thayelI sarva suMdaratA ane mohanIyanA kSayopazamathI thayelI aMtaraMga guNasamRddhi te sarva kAryadharma che. II65thI 123 zloka H itaradddvayasaMpAdakamiha sadanuSThAnameva cAdeyam / gRhiyatidharmavibhedAd dvividhaM samyaktvamUlaM tat / / 124 / / zlokArtha H ahIM=dharmanA viSayamAM, itara dvayanuM saMpAdaka=svabhAvadharma ane kAryadharmanuM saMpAdaka, sadghanuSThAna ja sevavA yogya che. te=saanuSThAna samyaktvamUla gRhInA=gRhIdharmanA, ane yatidharmanA bhedathI be prakAranuM che. [124II zloka H punarAhvAso bhAvan ! ' isamyavattva' ? na tanmayA'vadhRtam / gustAda bhadra ! devaH, sarvajJo dhvastamAripuH / / 2 / / zlokArtha : vaLI, A=dramaka, kahe che - he bhagavan ! samyaktva zuM che ? te mArA vaDe avadhAraNa karAyuM nathI. guru kahe che bhAvarUpI zatru jeNe evA sarvajJa deva che. he bhadra ! nAza karyo che -- 125 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-124thI 144 zloka H tadabhihitAzca padArthA, jIvA'jIvAdayo navAvitathAH / ratnatrayaM ca dharmastadabhihitaH zivapurasyAdhvA / / 126 / / zlokArtha : tenAthI=sarvajJathI, kahevAyelA jIvAjIvAdi navaavitatha padArtho che. ane temanAthI kahevAyelo=sarvajJathI kahevAyelo, zivapurano mArga rUparatnatraya dharma che. II126II zloka H taccAriNazca guravo vandyA iti buddhireva samyaktvam / zAvivoSarahita, namyuM prazamAiimanioH / / 27 / / 65 zlokArtha : tene AcaranArA=ratnatrayIne AcaranArA, guruo vaMdha che. e prakAranI buddhi ja zaMkAdi doSathI rahita prazamAdi liMgo vaDe gamya samyaktva che. II127II zloka H iti kathayatA bhagavatA, tIrthAmbhaH pAyito banAsa / mokSayopazamato, naSTaprAyastonmAddaH / / 8 / / zlokArtha : e pramANe kahetA bhagavAna vaDe A tIrthanuM pANI balathI A=jIvane, pivaDAvAyuM. mohanA kSayopazamathI teno unmAda naSTaprAyaH thayo. II128 / / zloka H atha nirgatadAhArtirdadhyau hA kathamayaM mahAtmA'pi / vaJcakabuddhyA dRSTo, dRkpaTutAsvAsthyaheturme / / 129 / / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArca - have, nAza pAmI che dAhanI pIDAvALA jIve vicAryuM, hA=kheda che ke, mArI daSTinI paTutArUpa svAthyanA hetu evA mahAtmA paNa vaMcakabuddhithI kevI rIte jovAyA. II129ll zloka : yA'yogye'pi mayi kRpA, yogyeSviva bhagavato'jani prathitA / sarvatra varSataH khalu, jalameSA jalamucaH prakRtiH / / 130 / / zlokArtha : yogya jIvonI jema ayogya paNa evA mArAmAM bhagavAnanI vistArita kRpA thaI. kharekhara sarvatra jalane varasAvatAM vAdaLAMonI A prakRti che. ll13 ll zloka : iti bhAvayan vimuJcati, raudratvamasau madAndhatAM tyajati / RjutAM gacchati rAgaM, zithilayati tanoti na dveSam / / 131 / / abhinivizate ca tattve, tattvadhiyaM tyajati dhanakalatrAdau / lakSayati guNavizeSaM, smarati svAcAradoSaM ca / / 132 / / zlokArca - e pramANe bhAvana karato A dramaka, rauddhatvano tyAga kare che, madAMdhatAno tyAga kare che, RjutAne prApta kare che, rAgane zithila kare che, dveSane vistArato nathI, tattvamAM abhiniveza kare che pUrvamAM je gurue samyaktanuM svarUpa batAvyuM te tatvamAM punaH punaH bhAvana karIne daDha Agraha utpanna kare che, dhana, kalatrAdimAM tatvabuddhino tyAga kare che, guNavizeSane jANe che, ane svAyAradoSanuM smaraNa kare che. 131-132ll Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 dvitIya stabaka,bloka-124thI 144 zloka : abhisaMskAraprabhavAH, kuvilpAstasya kusamayollasitAH / caNDapavanAd ghanA iva gurusaGgAdeva parigalitAH / / 133 / / zlokArca - kuksamayathI ullasita abhisaMskArathI prabhava tenA=dramaktA, kuvikalpo pracaMDa pavanathI jema vAdaLAMo tema gurusaMgathI ja paricalita thayA=nAza pAmyA. ll133ll zloka - yayuradhigamasamyaktvAt sahajAzcAzaGkanIyazaGkAdyAH / dhanaviSayAdiSu mUrchA, digmohasamA tu na nivRttA / / 134 / / zlokArca - adhigama samyaktathI azaMkanIyamAM zaMkAdi rUpa sahaja vikalpo gayA, vaLI, dhanaviSayAdimAM dimoharama mUccha nivRtta thaI. ll134ll zloka : yadvazago'yaM jIvaH, zAstrArthajJo'pi mUrkhatAM bhajate / pazyannapi ca na pazyati, kartuM zaknoti na nivRttim / / 135 / / zlokArca - jenA vazamAM gayelo A jIva=dhanAdi mUcchane vazamAM gayelo A jIva, zAstrArthane jANanAra paNa mUrNatAne bhaje che. jovA chatAM paNa joto nathI, nivRttine karavA mATe samartha thato nathI=dhanAdinI mUcchane nivRtti karavA samartha thato nathI. II135ll zloka : atha taM kadanamUrchitamabhivIkSya muhurmuhurdRzaM dadatam / nijapAtre tadbhAvaM, jJAtvA''ha sa dharmabodhakaraH / / 136 / / Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 vairAgyaphAlatA bhAga-2 zlokArca - have nijapAtramAM vAraMvAra daSTine ApatA kadannamAM mUcchita evA tene joIne dramakane joIne, tenA bhAvane jANIne makanA bhAvane jANIne, te dharmabodhakara kahe che. ll136II. zloka : kanyApradIyamAnaM, nAdatse kiM nu mUrkha ! paramAnam / kiMca kadanne gRddhaH, svayaM svavairitvamAcarasi / / 137 / / zlokArca - he mUrkha ! kanyA vaDe apAtuM paramAnna tuM kema grahaNa karato nathI ? vaLI, kadannamAM guddhivALo tuM svayaM svaverIpaNAne Acare che. ll137ii. zloka : asmAd bhavanAd bAhyAH, sattvAstiSThanti duHkhitA bahavaH / na ca te prabhuNA dRSTA, iti nasteSvAdaro nAsti / / 138 / / zlokArthaH A bhavanathI bAhya ghaNA jIvo duHkhita rahelA che, ane prabhu vaDe teo jovAyA nathI ethI amane teo para Adara nathI. I138 zloka - tvaM punaretad dRSTvA, tuSTastenAsi vallabho nRpateH / tattvayi dayAlavaH smo, bhRtyA bharturmano'bhijJAH / / 139 / / zlokArca - tuM vaLI Ane joIne=jinabhuvanane joIne, tuSTa thayo che, tethI nRpatine susthita rAjAne vallabha cho, te kAraNathI tArAmAM ame dayALu chIe. sevako-susthita rAjAnA sevako, bhartAnA=susthita rAjAnA, manane jANanArA che. II139II Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ula dvitIya stabaka/zloka-124thI 144 zloka : prabhurayamamUDhalakSo, nApAtre dRgvilAsamAdhatte / vyabhicAritazca mArgAvatArahetustvayA'smAkam / / 140 / / zlokArca - amUDha lakSavALA A prabhu susthita rAjA, apAtramAMayogya jIvamAM, daSTinA vilAsane ApatA nathI ane tArA vaDe amAro mArganA avatArano hetu vyabhicArita karAyo. ll14ol zloka : Adatsva jJAnaphalaM, tavratabhikSAM tyajA'nagha ! kadannam / pazyasi kiM na vimohAnihApi zaminaH sudhAtRptAn / / 141 / / zlokArca - he anagha ! kadannano tyAga kara, ane jJAnanA phalarUpa te vratanI bhikSAne tuM grahaNa kara. ahIM paNa=rAjamaMdiramAM paNa, vimohavALA, sudhAthI tRpta, zamavALA evA jIvone tuM kema joto nathI? I1415 zloka : ityabhihitaH sa bADhaM, dhRtavizvAso'pi rasavatInAthe / bhajate tasya kadanatyAjanavacanena vihvalatAm / / 142 / / zlokArca - e prakAre kahevAyela evo te dramaka, rasavatInAthamAM dharmabodhakara AcAryamAM, atyaMta dhAraNa karAyelA vizvAsavALo paNa, temanA= AcAryanA, kadannanA vyAjananA vacanathI vihvalatAne pAme che. ll14rA zloka : dainyamavalambya sa tataH, prAha vaco bhagavatAM pramANamidam / klezenArjitametat, tyaktuM tu na bhojanaM zakyam / / 143 / / Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgrakalpalatA bhAga-2 zlokArca - tyArapachI dainyanuM avalaMbana laIne te kahe che, bhagavAnanuM AcAryanuM, A vacana=kadannanA tyAgAdinuM vacana, mane pramANa che. klezathI ajita evuM A bhojana tyAga karavA mATe vaLI zakya nathI. II14all zloka :nirvAhakamidamazanaM, mama bhavatAM tvekadivasamupayuktam / tat satyasmin deyaM, yadi ditsA bhavati pUjyAnAm / / 144 / / zlokArca - mAruM A azana=bhojana, nirvAhaka che. vaLI, tamAruM azana eka divasa upayukta che. te kAraNathI A hote chate ApavuM-paramAnna ApavuM, jo pUjyone ApavAnI IcchA che. II144 bhAvArtha - vaLI, sadgurue traNa bhedavALuM dharmanuM svarUpa batAvyuM tyArapachI traNa prakAranA dharmamAMthI kyAM yatna karavo ucita che ? te batAvavA arthe kahe che - saanuSThAna ja svabhAvadharma ane kAryadharmanuM saMpAdaka che; kema ke daDha praNidhAnapUrvaka karAyeluM sadanuSThAna puNyAnubaMdhI puNyano saMcaya karIne nirjarA karAve che, jenA phaLarUpe sudevatva ane sumAnuSatvarUpa phaLa prApta thAya che. ane te dharma samyaktapUrvaka gRhasthadharma ane yatidharmanA be bhedavALuM che. tethI dramukane jijJAsA thAya che ke be prakAranA dharmanuM mUla samyakta kevA prakAranA svarUpavALuM che. ethI guru te jIvanA bodhane anusAra saMkSepathI ke vistArathI vItarAga deva e ja deva che, temanA kahevAyelA jIvAdi padArtho ja tattva che. ane bhagavAne kahevAyelo ratnatrayI rUpa mokSamArga dharma che, tema batAve che ane tene AcaranArA pAMca samiti, traNa guptivALA munio vaMdanIya che, AvI sthira buddhi samyakta che, tema suguru kahe che tethI jeone jagatamAM A ja bhAvo tattva che anya sarva atattva che. tevo sthira nirNaya thAya che, ane zaMkA, AkAMkSAdi doSa rahita te buddhi sthira thAya che te jIvomAM deva, guru, dharma pratye sthira zraddhA thavAne kAraNe Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 dvitIya stabakazloka-124thI 144 prazamAdi bhAvo pragaTe che, tenAthI samyattvano nirNaya thAya che. A prakAre zrotAnI buddhi anusAra gurunA upadezane sAMbhaLIne mohano kSayopazama thavAthI jIvano unmArga nAza pAme che, je AcArya vaDe baLAtkAre tIrthanuM pANI pivaDAvavA tulya che; kema ke dharmane abhimukha makanuM citta na hatuM, chatAM artha-kAmanA mAhAbhyane batAvIne zravaNane abhimukha karIne dharmazravaNane abhimukha citta karyuM, te viziSTa prayatnathI tIrthanA pANInA pAnatulya che. unmArga nAza thavAne kAraNe te dramukane mAhAtmA tattvane batAvanArA che tevo sthira nirNaya thAya che, tethI ja pUrvamAM je ThaganArAnI buddhithI pote temanI kalpanA karela teno pazcAttApa te dramukane thAya che. vaLI, deva, guru, dharmanA viSayamAM abhiniveza thAya che arthAt A tattva che tevI buddhi thAya che, dhana, strI AdimAM tattvabuddhi nAza thAya che. tethI te jIvamAM be prakAranA kuvikalpo nAza pAme che. 1) kutIrthikonA ke pAsatyAdinA paricayathI saMskAro paDelA tenAthI je kuvikalpo thatA hatA te sarva zAMta thAya che; kema ke deva, guru ane dharmanA svarUpano spaSTa yathArtha nirNaya thayela che. vaLI, azakanIya evA sAdhumAM zaMkAdi rUpa je sahaja kuvikalpo thatA hatA, te paNa guru vaDe apAyelA deva, gurunA svarUpathI nivartana pAme che; kema ke niHspRhI munio ja tene guru dekhAya che. Ama chatAM apratyAkhyAnI, pratyAkhyAnAdi kaSAyono kSayopazama nahIM thayelo hovAthI dhanaviSayAdimAM mUccha digmoha jevI nivartana pAmatI nathI arthAt jema dizAmAM moha pAmelo jIva sad dizAmAM jaI zakato nathI tema tattvano bodha thavA chatAM saMpUrNa niHsaMga evA munibhAvane abhimukha javA citta banatuM nathI, tethI dhanaviSayAdimAM tattvabuddhi nahIM hovA chatAM, dhanaviSayAdimAM mUccha dUra thatI nathI. vaLI dhanaviSayAdinI mUrchAnA vazathI zAstranA arthane jANanAro paNa mUrkhanI jema dhanaviSayAdimAM yatna kare che; kema ke zAstra asaMgamAM yatna karavA preraNA kare che, chatAM dhanaviSayAdinI mUccha dhanaviSayAdimAM yatna karAve che. tethI dharmabodhakara tenA sadvaryane ullasita karavA arthe kahe che. mArI dayA vaDe tane paramAtra apAya che chatAM kema grahaNa karato nathI ? arthAt svayaM tuM asaMgamAM javA samartha nathI topaNa gurunA upadeza dvArA paNa asaMgamAM javAnuM choDIne Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 72 kadannamAM tuM kema sArabuddhine dhAraNa kare che ema kahIne tattvane abhimukha temanuM vIrya ullasita thAya tevo yatna guru kare che. vaLI, tene ja atizaya ka2vA arthe kahe che ke jeo bhagavAnanA zAsanamAM bahAra che teomAM ame Adara karatA nathI arthAt sAdhuo pAse Ave che, sthUlathI dharma kare che chatAM tattvane sparze evI nirmala mativALA nathI teono ame Adara karatA nathI, paraMtu tAruM citta paramagurune abhimukha thayeluM che, tethI ja ame tArA mATe upadezAdi dvArA yatna karIe chIe, chatAM amAro mArganA avatA2no hetu evo je upadezano prayatna kadazamAM mUrchA karIne tuM niSphaLa kare che, mATe je tane jJAna prApta thayuM che tenA phaLasvarUpa asaMgabhAvane prApta karavA yatna kara ane A sAdhuo kaI rIte asaMgabhAvanA pariNAmathI tRptino anubhava kare che tene tuM jo, tethI te bhAvane prApta karavAnuM tAruM vIrya ullasita thAya. A rIte guru kahe che. gurunA vacanamAM vizvAsa hovA chatAM kadanna pratyenI mUrchAne kA2Ne te jIva vihvaLa thAya che ane gurune kahe che. tamAruM bhojana mane eka divasa nirvAha karAvI zake tevuM che arthAt eka divasa dRDha prayatnathI huM kaMIka munibhAvane anukULa yatna karI zakuM tema chuM, paraMtu sadA mATe tevo yatna ka2vA samartha nathI. mATe tenA tyAga vagara prazamanuM kAraNa bane evo dharma batAvo. II124thI 144 zloka H atha sUdo dharmagururdadhyau hI mohajRmbhitaM duSTam / vayaM vannatubdha:, paramAtra mate tRLavat / / 4 / / zlokArtha H have, rasoIyA evA dharmagurue vicAryuM, kharekhara ! mohanuM vilasita duSTa che, je kAraNathI kadannalabdha evo A jIva paramAnnane tRNanI jema mAne che. dharmaguru saMsArI jIvanI ceSTA joIne manamAM vicAre che ke jIvamAM vartato mohano vilAsa duSTa che tenA kAraNe duSTa buddhivALo thayelo jIva kadazamAM lubdha bane che tethI paramAnnarUpa upazamanA pariNAmane tRNanI jema asAra mAne che. 145 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-145thI 185 zloka : tadapi tapasvinamenaM, mohApohAya zikSayAmi punaH / punati tama paTa<<, vireva punarvinAzayati sA46AA zlokArca - te kAraNathI paNa A tapasvIne mohanA apoha mATe huM pharIthI zikSA ApuM, pharI pharI aMdhakAra pharI pharI jIvamAM vartato aMdhakAra, paTalane pAme chetattvane jovAmAM bAdhaka paDadArUpe thAya che. sUrya ja pharI vinAza kare che sugururUpI sUrya ja te aMdhakArarUpI paDadAno nAza kare che. ll14jA zloka - jIvasya dezanA khalu, yogyatvamanekazaH kRtA kuryAt / mRtkumbho'pi zilAyAM, padamAdhatte na kimupAyAt / / 147 / / zlokArca - aneka vakhata karAyelI dezanA jIvanI yogyatAne kare, zilAmAM mATIno ghaDo paNa sthAnane zuM upAyathI prApta karato nathI arthAt prApta kare che. upadezaka guru jIvanI yogyatAno nirNaya karyA pachI aneka vakhata sanmArgano upadeza potAnI buddhine anurUpa kahe tyAre te jIvamAM upadezanA paramArthane sparzavAnI yogyatA pragaTe che. jema paththaranI zilA upara pratidina mukAto ghaDo zilA ghasIne potAnuM sthAna kare che, tema aneka vakhata zravaNathI jIvamAM guruno upadeza sthira thAya che. ll14LA zloka - dhyAtveti tena bhaNitaM, bhadra ! na jAnAsi kiM tava zarIre / etatkadannamUlA, rogAzcitte viparyAsAH / / 148 / / zlokArca - e prakAre dhyAna karIne e prakAre vicAra karIne, tenA vaDe guru vaDe kahevAyuM. he bhadra!tArA zarIramAM=matijJAnanA upayogarUpa tArA zarIramAM, Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 vairAgyakalpalatA bhAga-2 cittamAM viparyAsarUpa A kadanna mUlavALA rogo tuM kema jANato nathI? II148ll. zloka : svayameva hAsyasIdaM, svAda jJAsyasi yadA madanasya / na hi mAlatIrasajJo, bhramati bhramaraH karIravane / / 149 / / zlokArca - jyAre mArA annanA svAdane tuM jANIza, tyAre svayaM ja Ane-kadannane, tuM tyAga karIza, di=je kAraNathI, mAlatInA rasane jANanAro bhramara boraDInA vanamAM bhamato nathI=jyAre cittanA asaMgabhAvanA upazamanA sukhane tuM jANIza tyAre svayaM ja viSayomAM thatI IcchAno tuM tyAga karIza. jema mAlatInA rasane jANanAro bhramara boraDInA vanamAM bhamato nathI. II149ll zloka : AzcaryakRttvayA kiM, dRSTAJjanasalilayona me zaktiH / muJcedaM visrabdhastatkalyANaM gRhANedam / / 150 / / zlokArca - tArA vaDe mArA aMjananI ane pANInI AzcaryakArI zakti zuM jovAI nathI? te kAraNathI vizvAsavALo evo tuM Ane kadannane, mUka. A kalyANane paramAnnane, grahaNa kara. I15oll zloka : klezArjitamidamiti yA, tyAgAbuddhirna sA'pi tava yuktA / yadidamata eva heyaM, klezAGgaM klezarUpaM ca / / 151 / / zlokArdha : klezathI ajita A=kadanna che, ethI je tyAganI abuddhi che te paNa tArI yukta nathI. je kAraNathI A=kadanna, klezanuM aMga ane Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-145thI 185 klezarUpa che AthI ja heya che. samyakta pAmyA pachI dramaka gurune kahe che mane paramAtra suMdara jaNAya che chatAM meM ghaNA phlezathI dhana ane bhogono saMcaya karyo che ethI mane tyAga karavAnI icchA thatI nathI. tene guru kahe che tArI te buddhi paNa yukta nathI. kema yukta nathI ? tethI kahe che - bAhya padArthomAM saMzleSa rUpa kadanna klezanuM aMga che. tene prApta karavA mATe kleza karAve che ane svayaM kleza svarUpa che AthI ja heya che. II1pa1pa zloka : vaiSayikasukhAbhAse, cAritrasukhaM svabhAvajaM tyaktvA / badhnAti ratiM na kRtI, sukRtI yaduvAca vAcakarAT / / 152 / / bhogasukhaiH kimanityairbhayabahulaiH kAkSitaiH parAyattaiH / nityamabhayamAtmasthaM, prazamasukhaM tatra yatitavyam / / 153 / / zlokArca - svabhAvathI utpanna thayelA cAjhisukhane choDIne vaiSayika sukhanA AbhAsamAM suMdara kRtyavALo buddhimAna puruSa ratine bAMdhato nathI. je kAraNathI vAcakarAzrIumAsvAtijIe kahyuM che. zuM kahyuM che je AgaLanI gAthAmAM batAve che. anitya, bhayathI bahula, kAMkSita, parAdhIna, evAM bhogasukho vaDe zuM ? nitya, bhaya vagaranuM, Atmastha prazamasukha che. temAM prayatna karavo joIe. samyagdaSTi evA zrAvakane cAritranA sukha pratye daDha rAga karAvA arthe guru kahe che. cAritranuM sukha svabhAvathI thanAruM che. vaiSayika sukha sukhAbhAsa che; kema ke icchAthI Akula thayelo jIva te te bhogakriyA kare che tyAre kSaNika sukha thAya che je sukha icchA ane zramathI AzliSTa hovAthI pAramArthika svasthatArUpa sukha nathI. evA sukhamAM buddhimAna puruSa kyAre rati kare nahIM ? emAM sAkSI batAvatA kahe che - zrI umAsvAtijIe kaheluM che ke, saMsAranAM je bAhya sukho che te anitya che; kema ke puNyano udaya pUrNa thAya to te nAza pAme che Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 AyuSyano kSaya thAya to te sukho janmAMta2mAM sAthe AvatAM nathI, mATe anitya che. vaLI, nAza pAmavAnA bhayathI jIva tenA rakSaNAdimAM yatna kare che tethI ghaNA prakAranA bhayothI yukta saMsAranuM sukha che. vaLI, icchAthI sukha thAya che, jo te bhoganA sukhanI icchA na hoya to sukha thatuM nathI, tethI icchArUpa vihvaLatAthI yukta che, parAdhIna che; kema ke zarIra ane bAhya sAmagrIne AdhIna che. mATe asAra che. jyAre prazamasukha nitya, bhaya vagaranuM ane AtmAmAM svabhAvika rahenAruM che. mATe temAM yatna karavo joIe. II152-153 // zloka H 75 nirvAhakatvamuktaM, prakRtigateryatpunaH kadannasya / kAdAcitkatayA matparamAnnasyA'tathAtvaM ca / / 154 / / tadapi na yuktamapathyaM, nirvAhe na paTu yatkadannaM te / mama tu na kAdAcitkaM, vIryollAsena paramAnnam / / 155 / / vumam / / zlokArtha H vaLI, kadAnI prakRtinI prApti hovAthI je nirvAhakapaNuM kahevAyuM=dramaka vaDe kahevAyuM. ane mArA paramAnnanuM kAdAcitkapaNuM hovAne kAraNe=zramathI kyAreka prApta thAya tevuM hovAne kAraNe, atathApaNuM che=nirvAhakapaNuM nathI, te paNa yukta nathI, je kAraNathI apathya evuM kadanna tArA nirvAhamAM paTu nathI=samartha nathI. vaLI vIryaullAsathI mAruM paramAnna kAdAcitka nathI. dramake kaheluM ke mAruM kadanna mArI prakRti thaI gaI che tethI sukhapUrvaka te kadannathI jIvI zakuM chuM AthI ja bhogavilAsamAM pravRtta zrAvaka paNa svasthatAthI divasa pasAra karI zake che. ane gurue ApeluM paramAtra kAdAcitka hovAne kAraNe sadA nirvAhaka nathI; kema ke guru jyAre upadeza Ape che tyAre kaMIka vIryollAsa thAya che tyAre asaMgabhAvane abhimukha citta bane che topaNa satata te rahetu nathI mATe te nirvAhaka nathI. tene guru kahe che A vacana paNa tAruM Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-14pathI 185 yukta nathI; kema ke kadanna apathya bhojana che tethI rAgAdinI vRddhi thAya che mATe svasthatAthI te nirvAhaka karanAra nathI, paraMtu asvasthatAnI vRddhi karanAra che. vaLI, jeone asaMgabhAvane anukULa vIryano ullAsa thayo che teone paramAnna kAdAcitka nathI, paraMtu pratidina paramAnna maLe che jenAthI bhAva ArogyanI vRddhi thAya che. II1pa4-1papA zloka : vigalitabhavaprapaJcaH, prazAntavAhI parISahairajitaH / munirupacitasvavIryo, nirvighnaM yAti zivasadanam / / 156 / / zlokArca - vicalita bhavanA prapaMcavALA, prazAMtane vahana karanArA, pariSadothI nahIM jitAyelA, upacita svavIryavALA muni nirvidhva mokSa tarapha jAya che. II156II zloka : tatrAnantaM kAlaM, tiSThati bhayakhedaroganirmuktaH / tatprApakaM madannaM, tasmAnirvAhakamavehi / / 157 / / zlokArca - tyAM=mokSamAM, anaMtakAla, bhaya, kheda, rogathI mukta rahe che. tenuM prApaka mAruM anna che. te kAraNathI nirvAhaka jANavuM. I157ll zloka : idameva tuSTipuSTikRdativIryavivardhakaM gadacchedi / tadidaM gRhANa bhUyA bhuktvedaM nRpatiriva sukhitaH / / 158 / / zlokArca - A ja paramAnna ja, tuSTi-puSTine karanAruM, ativIryanuM vivardhaka, rogano cheda karanAra che. te kAraNathI Ane=paramAnnane grahaNa kara. Ane-paramAnnane, bhogavIne rAjAnI jema tuM sukhI thA. ||158II Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgrakalpalatA bhAga-2 zloka : sa prAha balivardo, galiriva pAdaprasArikAM kRtvA / nA'laM tyAge'syAhaM, satyasmin dIyatAM deyam / / 159 / / zlokArca - gaLiyA baLadanI jema pAdaprasArikAne karIne baLada jevo te dramaka, kahe che. AnA tyAgamAM huM samartha nathI, A hote chate ApavAyogya Apo. ll159ll zloka : jJAtvA tanirbandhaM, kRpAparo rasavatIpatirdadhyau / satyapyasya kadanne, deyaM dezoparatirannam / / 160 / / zlokArca - tenA=dramaktA, nibaMdhane jANIne kRpApara evA rasavatIpatiAcArya, vicAre che. Ane dramukane, kadanna hote chate paNa dezanA virAmarUpa dezaviratirUpa anna, ApavuM joIe. ||11|| zloka : pazcAd vijJAtaguNaH, svayameva vihAya viSayabhogamasau / lAsyati zuddhaM caraNaM, na dhairyakRd viSayamAdhuryam / / 161 / / zlokArca - pAchaLathI=dezaviratinA pAlana pachI, vijJAta guNavALo A=prastuta jIva, svayaM ja viSayabhogano tyAga karIne zuddha caraNane prApta karaze. viSayanuM mAdhurya dheryane karanAruM nathI. samyaktanI prApti vakhate munibhAva upazAMta pariNativALo hovAthI sukhAtmaka che, tevo bodha hato. topaNa viratinI pariNatinA svAdano anubhava samyagdaSTine sAkSAt thato nathI ane viSayonA bhogono svAda svaanubhUta che, tethI pote viratinA AcAro dvArA sarvaviratinA upazamane anubhavI zakaze evo vizvAsa Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-14pathI 185 79 thato nathI, tethI kahe che ke bhogasukhAdinA tyAga vagara je prakArano dharma thaI zake tevA prakArano dharma mane Apo te prakArano te jIvano Agraha jANIne AcArya tene dezavirati Ape che. ane vicAre che ke dezaviratinA pAlanathI thayelA upazamanA sukhanA baLathI saMcita vIryavALo thayelo A jIva bhogono tyAga karIne zuddhacaraNane pAmaze; kema ke viSayonuM mAdhurya jIvanA dhairyane karanAruM nathI, paraMtu upazamanuM sukha ja dhairyane karanAruM che. huM sukhI chuM ane A upazamanA baLathI huM uttarottara sukhanI vRddhine pAmIza tevuM zairya viSayonuM mAdhurya karatuM nathI, upazamanuM sukha kare che. I16nA zloka - apasiddhAnto na mamApyevamupAye pravartamAnasya / vinirUpya sarvaviratiM, kathanIyA dezaviratiryat / / 162 / / zlokArya : A rIte-sarvaviratino upadeza ApyA pachI asamartha jANIne tene dezavirati Ape che e rIte, upAyamAM pravartamAna evA mane paNa=AcAryane paNa=bhagavAnanA vacanAnusAra upadeza ApavAmAM pravartamAna evA mane paNa, apasiddhAMta nathI, je kAraNathI sarvaviratinuM nirUpaNa karIne dezavirati kahevI joIe. (e prakArano siddhAMta che.) I16cA zloka : prAk tatkathane hi bhavet, tatpratibaddhaM dRDhaM manaH zrotuH / itthaM cAnumatiH syAt, sUkSmaprANAtipAtAdau / / 163 / / zlokArtha : di=je kAraNathI, pUrvamAM sarvaviratinA kyananA pUrvamAM, tenA kyanamAM dezaviratinA kathanamAM, zrotAnuM tata pratibaddha dezavirati mAtra grahaNa karavAmAM pratibaddha, daDha mana thAya. ane A rIte-upadezaka sarvaviratinuM kathana karyA vagara dezaviratinuM kathana zrotAne kare e rIte, sUkSma prANAtipAta AdimAM anumati thAyaaupadezake sarvavirati grahaNa karavA Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 vairAgyakalpalatA bhAga-2 samartha jIvane dezaviratino prathama upadeza Apyo tethI zrotA dezaviratine svIkAre ane tyArapachI sarvaviratino upadeza sAMbhaLIne paNa sarvavirati grahaNano ullAsa thAya nahIM to sUma prANAtipAtAdi viratino je abhAva che temAM anumatinA doSanI AcAryane prApti thAya. ll16Bll zloka : pradadau paramAtralavaM, dhyAtvedaM saMjJitA dayA tena / satyeva tatkadanne, bhuktaM tenAtmanaH pAtre / / 164 / / zlokArca - A dhyAna karIne=gAthA-160thI 163mAM kahyuM e vicArIne, tenA vaDe=AcArya vaDe, dayA-gurunI jIva pratyenI dayA, saMjJA karAI. paramAnnalava apAyuMbhAvane sparze te rIte dezavirati apAI. te kadanna hote jIte ja gRhastha avasthAmAM je bhogasAmagrI rUpa kadanna hote chate ja, tenA vaDe=dramaka vaDe, potAnA pAtramAM bhogavAyuM AyuSyarUpI pAtramAM paramAnnalava bhogavAyuM. ll164ll zloka : taddezaviratirUpaM, pariNamamAnaM gadakSayaM cakre / galitA kSudhA'Jjanajalodbhavamajani sukhaM tvanantaguNam / / 165 / / zlokArdha : te dezavirati rUpa pariNamana pAmatuM evuM teparamAnna, roganA kSayane karyuM. sudhA gaLI dezaviratinA pAlanathI bhogamAM Asakti ApAdaka apratyAkhyAna kaSAyono kSayopazama thavAthI bhoga pratyenA saMzleSarUpa sudhA ochI thaI, aMjana ane jalathI utpanna thayeluM sukha anaMtagaNuM thayuM=samyajJAna ane samyagdarzanakRta je pUrvamAM sukha hatuM te apratyAkhAnI kaSAyonA kSayopazamane kAraNe anaMtagaNuM adhika thayuM; kema ke samyagdarzana ane samyajJAnakALamAM viratikRta sukhano sUmabodha hato Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-145thI 185 topaNa sAkSAt tenuM svasaMvedana na hatuM. vaLI dezaviratikALamAM te sukhanuM sAkSAt saMvedana thavAthI jJAnamAM ane darzanamAM adhika nirmalatA thavAthI jJAnadarzananuM sukha ja anaMtagaNuM thayuM. ll16pI zloka : atha sa prasRmarabhaktirnaSTabhrAntirbabhANa bhagavantam / anupakRtopakRto me, nAthA yUyaM vinAthasya / / 166 / / zlokArca - tyArapachI=pUrvanA sukhamAM atizaya sukha thayuM tyArapachI, vistAra pAmatI bhaktivALo=AcArya pratye pravardhamAna bhaktivALo, naSTa bhrAMtivALo-paramAnnamAM ja sukha che, bhogamAM sukha nathI, kleza che tevo sthira vizvAsa thavAthI naSTa bhrAMtivALo tetradramaka, bhagavAnane kahe che. zuM kahe che ? ethI kahe che - anupakRtane upakAra karanArA evA tame nAtha vagaranA evA mArA nAtha cho. apUrva guNonuM yojana ane vidyamAna guNonuM rakSaNa kare tevA mArA nAtha cho. II16aaaa zloka - sUdaH prAha gururatho, nAthaH sarvasya jinamahArAjaH / asmAbhistu tadAjJAnuvartibhirbhUyate satatam / / 167 / / zlokArca - have sUda evA guru=AcArya, dramakane kahe che. sarvanA=mArA ane tamArA sarvanA, jinamahArAja paramaguru, nAtha che. vaLI, temanA AjJAvartI evA amArA vaDe satata thavAya che. ll167ii. zloka : sAmAnyato'pi ye'muM, sevante te krameNa zivabhAjaH / ye tu viziSya bhajante, teSAmacirAd bhavati muktiH / / 168 / / Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArtha : sAmAnyathI paNa jeo Amane=siddhabhagavaMtone seve che, teo kramathI zivane bhajanArA thAya che=vizeSa bodha vagara paNa siddhabhagavaMtanA pAramArthika guNone abhimukha thAya tevA sAmAnya pariNAmathI paNa jeo siddhabhagavaMtane seve che teo siddhabhagavaMtanA tulya thavAmAM bAdhaka karmono kramasara nAza karIne siddhatulya thAya che. vaLI, jeo vizeSa karIne bhaje che=siddhabhagavaMtonI upAsanA kare che, teonI zIghra mukti thAya che=jeo sarvajJa vacanAnusAra siddhabhagavaMtonuM svarUpa jANe che ane te svarUpanI prAptimAM anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnIya, pratyAkhyAnAvaraNa ane saMjvalana kaSAyo ane nokaSAyo bAdhaka kaI rIte che ? tenA sUkSma svarUpane jANIne huM teno kSayopazamabhAva karuM te prakAranA deDha praNidhAnapUrvaka siddhabhagavaMtonI upAsanA kare che, teo zIghra ja muktine prApta kare che. II168 / / zloka H ye pApiSThAH sattvA, jAnanti na te'sya nAmamAtramapi / nUnamiha bhAvibhadrAn svakarmavivaraH pravezayati / / 169 / / zlokArtha H je pApiSTha jIvo che teo AmanuM nAma mAtra paNa jANatA nathI=siddhabhagavaMtonA nAma mAtrane paNa jANatA nathI, kharekhara ahIM=jinasadanamAM, bhAvibhadra jIvone svakarmavivara praveza karAve che. jeo mAtra bhogavilAsane sArarUpe jonArA che, mAnakhyAtine sArarUpe jonArA che, teone siddhaavasthA saMsArathI atIta avasthA che ane suMdara che e svarUpe nAma mAtra paNa bodha thayo nathI ane jeo kaMIka tene abhimukha pariNAmavALA thayA che; kema ke mithyAtvanI maMdatA thayelI che, tevA bhAvibhadra jIvone svakarmavivara rUpa mithyAtvanI maMdatAno pariNAma hetuthI=bhAvathI pravezanuM kAraNa bane evA pariNAmarUpa hetuthI, jainasadanamAM praveza karAve che. II169 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-14pathI 185 zloka : yogAvaJcakazaktyA, tvamapi vibhuM vastutaH prapanno'si / icchAmo yojayituM, vizeSabhaktAvathAsya tvAm / / 170 / / zlokArca - yogAvaMcaka zaktithI tuM paNa=prastuta dramaka paNa, vastutaH vibhune pAmelo che, AmanI=siddhanA jIvonI, vizeSathI bhaktimAM tane yojavA mATe ame IcchIe chIe. guNavAnanA guNono yoga avaMcaka thAya te yoga avaMcaka che, ane bhagavAnanA sadanane joIne kaMIka guNano rAga dramukane thayo tethI guNavAna evA jinasadanano yoga avaMcaka thayo. te yogAvaMcaka zaktithI te siddhabhagavaMtane vastutaH pAmyo che. have ame tane vizeSaguNanI prApti dvArA siddhabhagavaMtanI bhaktimAM yojavA icchIe chIe. ema guru prastuta dramakane kahe che. ll170mAM zloka : sA ca gadatAnavAt syAt, kSaNe kSaNe bheSajatrayIbhogAt / tatstheyamatra bhavatA, bhuJAnena trayamidAnIm / / 171 / / zlokArtha : ane te=vizeSa bhakti, kSaNe kSaNe bheSajatrayanA bhogathI, roganA alpapaNAthI thAya. te kAraNathI ahIM jinasadanamAM, hamaNAM trayane ratnanayane, bhogavatA tArA vaDe rahevA yogya che. vizeSa bhakti pragaTa karavA arthe samyajJAna, samyagdarzana, ane dezavirati rUpa cAritra e rU5 ratnatrayIne bhogavatA tAre jinasadanamAM rahevuM joIe.l/17nA zloka : dAsyati ca maddayA yat tadbhuktvA tvaM vizeSato nRpatim / ArAdhya tatprabhAvAd bhavitAsi nRpottamaprakRtiH / / 172 / / Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArca - ane mArI dayA AcAryanI dayA je Apaze ratnatrayIno sUkSmabodha je Apaze, tene bhogavIne sevIne, tuM vizeSathI nRpatinI=siddha bhagavaMtonI, ArAdhanA karIne, tenA prabhAvathI nRpottama prakRtivALo thanAro che. II172ll zloka : pramuditamanAstatastadvacanairatikomalaiH praNayagarbhaH / prAduSkRtya svAzayamAha dramako'nu gurusUdam / / 173 / / zlokArca - tethI-gurue zloka-172mAM kahyuM tethI, prItithI garbha evA ati komala temanA vacanathI pramudita manavALo dramaka guru sUdane=AcAryane, tyArapachI potAno Azaya pragaTa karIne kahe che. ll173 zloka : nAlaM pApastyaktuM, kadanamiti tatsamAdizAnyadataH / sa prAha naitadartho, yatno me tena mA bhaiSIH / / 174 / / zlokArca - pApI evo huM kadannano tyAga karavA samartha nathI. te kAraNathI bIje Adeza karo kadannanA tyAga sivAyano bIjo Adeza karo. AthI tenuM guru kahe che. AnA arthavALo kadannanA tyAganA arthavALo, mAro yatna nathI. te kAraNathI tuM bhaya pAma nahIM. bhAvasAdhu kaI rIte mohanI sAme laDe che te batAvIne gurue kahyuM ke A rIte vizeSathI bhagavAnanI ArAdhanA karIne tuM paNa siddhabhagavaMta jevo thaIza te sAMbhaLIne dramukane prIti thaI topaNa saMpUrNa pApanI virati mAtra bAhya tyAgarUpa nathI, cittane vitarAganA vacanAnusAra divasa-rAta pravartAvavA svarUpa che ane pote kaMIka kaSAyavALo che tethI bhAvasAdhunI jema yatna karavA asamartha che ema jANIne Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 dvitIya stabaka/zloka-14pathI 185 te dramaka gurune kahe che - huM pApI chuM jethI A rIte kadannano tyAga karIne mohanAza mATe satata prayatna karI zakuM tema nathI mATe anya Adeza karo. jethI huM Atmahita sAdhI zakuM. tethI guru kahe che. sarvavirati grahaNa karAvavAnA AzayathI amAro upadeza nathI. paraMtu sarvavirati sarva kalyANanuM eka kAraNa che evI sthira buddhi karAvavA mATe sarvaviratinuM varNana karela che. mATe tuM bhaya pAma nahIM=ame sarva bhogono tyAga karAvIne dIkSA ApazuM ema bhaya pAma nahIM. II174 zloka : atyAjayaM purA'haM, tavaiva hitakAmyayA kadannamidam / tubhyaM na rocate ced, bhuGkSavAnnaM satyapIha tadA / / 175 / / zlokArca - pUrvamAM meM tArI ja hitakAmanAthI A kadanna tyAga karAvyo=dezavirati apAI. tane jo rucatuM nathI=sarva tyAga rucato nathI, to ahIM rahe chad= gRhasthaavasthAmAM rahe chate, annane bhogava=paramAnnane bhogava. ll175ll zloka : yacca prAgupadiSTaM, tadatra bhavatA'vadhAritaM kiMcit / sa prAha nAvadhAritamatimUrchitamattasadRzena / / 176 / / zlokArca - ane je prAr upadiSTa che ke ahIM tArA vaDe kaMIka avadhAraNa karAyuM ? te kahe che - atimUrNita, mata sadaza evA mArA vaDe avadhAraNa karAyuM nathI. II176aaaa zloka : nAlamanAdyabhyAsAd dhanAdimUrchA vadatsvapi bhavatsu / bhakSitadadhivRntAko, nidrAmiva hAtumahamAsam / / 177 / / zlokArca - tame kahe chate paNa bhakSaNa karAyelAM dahIM ane rIMgaNAvALo evo huM Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 vairAgyakalpalatA bhAga-2 nidrAne jema anAdi abhyAsane kAraNe ghanAdi mUcchane tyAga karavA mATe samartha na hato. II177ll zloka : udvejikA tavAbhUt, pratibodhanagIrmama prasuptasya / prAptaM tanmAdhuryaM bhAvayatazcAntarAlAdam / / 178 / / zlokArca - sUtelA evA mane pratibodhanane jagADanAra evI tamArI vANI udvegane karanArI thaI. tenA mAdhuryanevANInA mAdhuryane, bhAvana karatA evA mane aMtaraMga AlAdana prApta thayuM. [178ll zloka : AhUtaH pUrvamahaM, lAsyatyannaM mamAyamiti bhItaH / aJjitanetrastu balAnazyAmItyAzayaM dhRtavAn / / 179 / / zlokArca - pUrvamAM bolAvAyelo evo huM mAruM anna=mAruM kadanna, A AcArya, laI leze e pramANe bhaya pAmelo. vaLI balathI aMjita netravALo-eka vakhata upAzraya AvavAnI pratijJA apAyelo, huM nAsI jAuM e prakArano Azaya dhAraNa karato hato=upAzraya AvIne sAdhunuM darzana karIne cAlyo jAuM e prakArano Azaya dhAraNa karato hato. 179II zloka :tIrthAmbu pAyitaH san, zaityaM gamito yadA punaH pUjyaiH / paramopakArakatvaM, yuSmAsu tadA mayA'vagatam / / 180 / / zlokArca - tIrthanuM pANI pivaDAyelo chato jyAre vaLI pUjyo vaDe zItalatAne pamADAyo tyAre tamArAmAM paramopakArIpaNuM mArA vaDe jaNAyuM. ll18oll Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-14pathI 185 zloka : parihara kadannamidamiti gadite paryAkulaH punarjAtaH / svayameSa na lAti paraM, tyAjayatItyuttarAzaktaH / / 181 / / zlokArca - A kadannano parihAra kara e pramANe kahevAya chate pharI paryAkula thayo. svayaM A=mahAtmA letA nathI paraMtu tyAga karAve che ethI uttaramAM azakta thayo. ll181II zloka : satyasminme bhojyaM dehItyukte tvayA dayAdvArA / dApitamidamatihitatAM, bhuktvA'haM jJAtavAn bhavataH / / 182 / / zlokArdha : A hote chate kadanna hote chate, mane bhojya Apo e pramANe kahevAya chate tamArA vaDe dayA dvArA apAyeluM A=paramAnna, bhogavIne meM tamArI atihitatAne jANI. II182aa. zloka : vakti hi tattvenAsau, zakto'smi na mocane kadanasya / iti cintAkulitasya ca, bhavadvaco me hRdi na lagnam / / 183 / / zlokArdha :tatvathI A kahe che-paramArthathI guru kadannanA tyAganuM kahe che, kadannanA tyAgamAM huM samartha nathI e pramANe ciMtAthI Akula mArA hRdayamAM tamAruM vacana lAgyuM nahIM. ll183 zloka : na tyAjayAmi sAMpratamiti vacanena tvanAkulo jAtaH / tad brUta sAMprataM yanmamedRzasyApi kartavyam / / 184 / / Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArca - hamaNAM huM tyAga karAvato nathI e vacanathI gAthA-174mAM kahyuM ke kadannanA tyAga arthe amAro prayatna nathI mATe tuM bhaya pAma nahIM e vacanathI, vaLI anAla thayo. AvA prakAranA paNa mane-sarvavirati grahaNa karavAmAM asamartha evA mane, je kartavya che te hamaNAM kaho. ll184ll zloka : ityAkarNya dayADhyaH, prAha svAJjanajalAnamAhAtmyam / rAjJA prokta yogyAyogyavibhAgaM ca taddAne / / 185 / / zlokArtha : e pramANe sAMbhaLIne dayAthI ADhya evA guru rAjA vaDe kahevAyela susthita rAjA vaDe kahevAyela, potAnA aMjana, jala ane annanA mAhAbhyane ane tenA dAnamAM yogya-ayogya vibhAgane kahe che. I/185ll bhAvArtha : sadguru dramakane kahe che. mArA vaDe apAyela ratnatrayIne bhogavIne tuM vizeSathI siddhabhagavaMta tulya thaIza. te sAMbhaLIne gurunA komaLa vacanathI pramudita thaIne dramaka potAno Azaya pragaTa kare che. ane kahe che ke huM pApI chuM; kema ke saMpUrNa kadannano tyAga karIne traNa guptimAM rahevA mATe samartha nathI. tethI te sivAya anya huM zuM karuM teno mane Adeza Apo. te vakhate guru kahe che - ame kadannano tyAga karAvavA mATe upadeza Apyo nathI. paraMtu cAritranA pAramArthika svarUpano bodha thAya ane tArAmAM baLasaMcaya thAya to ja tane svayaM sarvavirati grahaNa karavAno utsAha thaze te arthe upadeza Apela che mATe tuM bhaya pAma nahIM. vaLI, pUrvamAM je dezavirati ApI te paNa tArA hitanI icchAthI ja ame Apela che. vaLI, sarvavirati grahaNa karavAnI zakti na hoya to gRhasthaavasthAmAM rahIne te dezaviratinuM te rIte sevana kara ke jethI sarvaviratinA baLano saMcaya thAya. A rIte kahIne guru pUche che - pUrvamAM je ame sarvaviratinA svarUpanuM varNana karyuM te tArA vaDe avadhAraNa karAyuM ke nahIM ? tenA uttararUpe dramaka kahe che mane dhanAdimAM atimUrchA hatI. ane teno tyAga karAvavA tame sarvaviratinuM kathana Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 dvitIya stabaka,bloka-145thI 185, 186 karo cho tevo bhaya lAgavAthI te svarUpane jANavA mATe vizeSa yatna mArAthI thayo nathI; kema ke te vakhate paNa huM dhanAdine choDI zakuM tema nathI te prakAranA bhayathI mAruM citta vyAkuLa hatuM. tethI je prakAre sarvaviratinA svarUpanuM varNana avadhAraNa karavuM joIe te rIte datta cittathI meM avadhAraNa karyuM nathI. phakta tamArA sarvaviratine kahenArAM madhura vacano mane AlhAdaka thayAM. A pramANe kahIne pUrvamAM potAne guruviSayaka zuM zuM vikalpo thayA te vyakta karatAM kahe che ke prAraMbhamAM huM jyAre Avelo tyAre mane bhaya hato ke mAruM dhana A mahAtmA laI leze, paraMtu jyAre tame baLAtkAre mane upAzraya AvavAnI pratijJA ApI tyAre paNa huM pratijJA levAthI dUra rahIne nAsavAne icchato hato. chatAM pratijJAnA baLathI upAzraya Avato thayo. vaLI tamArI uttama AcaraNA ane niHspRha citta joyuM tyAre mane kaMIka tattva pratye prIti thaI. tyArapachI tame anAdi anaMta saMsAra che, AtmA che, ityAdi tattvo kahyAM te sarva mane rucikara thayAM. tethI te tIrthodakanA pAnathI tame mArA upakArI cho e pramANe bodha thayo. tyAre vizvAsa thayo ke mAruM kadanna tame tyAga karAvavA iccho cho paraMtu svayaM levA icchatA nathI. ane huM tyAga karavA asamartha chuM ema kahIne A kadanna hote chate tame paramAnna Apo, ema meM kahyuM. tethI tamArI dayAthI mane paramAtra maLyuM ane tenAthI tame mArA atyaMta hitakArI cho tevuM mane jJAna thayuM. topaNa pote kadanna choDavA taiyAra nathI. tethI ciMtAthI AkulavALuM mAruM mana hatuM. tethI tamArA sarvaviratinA upadezamAM dRDha praNidhAnapUrvaka meM avadhAraNa karyuM nathI. hamaNAM jyAre tame kahyuM ke huM tane kadanna sarvathA tyAga karAvato nathI. tethI mAruM citta anAkula thayuM che mATe have mAre zuM karavuM joIe e prakAre mane kaho ema dramaka AcAryane kahe che. tyAre dayAthI yukta evA AcArya dramakane kahe che - bhagavAne A traNa auSadho kone ApavAM tenA yogya-ayogyano vibhAga kahyo che ane te traNeya auSadhonuM mAhAbhya kahyuM che ane te kahIne bhagavAne zuM kahyuM che te have pachI batAve che. I145thI 18pA zloka : yogyebhya eva dattaM, guNAya khalu bheSajatrayaM bhavati / doSAyAyogyasya tu, dattaM taddugdhamiva phaNinaH / / 186 / / Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArca - yogyane ja apAyeluM bheSajatraya guNa mATe thAya che, vaLI, ayogyane apAyeluM te=bheSajatraya, sApane apAyelA dUdhanI jema doSa mATe thAya che. II186I. zloka : iha bhavane'yogyAzca, svakarmavivarapravezitA na syuH / dRSTyA pazyati rAjA, nAyogyAn kathamapi prAptAn / / 187 / / zlokArca - ane A bhavanamAM=bhagavAnanA rAjamaMdiramAM, svakarmavivarathI praveza karAyelA ayogya na hoya. koIka rIte paNa prApta thayelA ayogyane rAjA daSTithI jotA nathI. II187ll. zloka : aklezena ca yeSAM, manasIdaM bheSajatrayaM ramate / te'tra susAdhyA yatnakramabodhyAH kRchrasAdhyAstu / / 188 / / zlokArca - ane akalezathI jeonA manamAM A bheSajatraya varte che teo ahIM bheSajadAnanA viSayamAM, susAdhya che, vaLI yatnAkramathI bodhya kRccha sAdhya che. ll188ll zloka - yebhyo na rocate tu, krameNa viniyojyamAnamapyetat / dveSTAro dAtRNAM, narAdhamAste kilAsAdhyAH / / 189 / / zlokArca - vaLI, jeone kramathI viniyojyamAna paNa Aeguru dvArA upadezarUpe apAtI paNa ratnatrayI, rucatI nathI. dAtAono veSa karanArA che te narAdhama kharekhara asAdhya che. II189ll Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-190-191 zloka H nRpadRSTo lakSaNatastatra tvaM kRchrasAdhya evAsi / balinastavAGgarogA, gadakSayo nAtiyatnamRte / / 190 / / 1 zlokArtha H tyAM=traNa prakAranA yogya-ayogya jIvomAM, nRpatithI jovAyelo evo tuM=dramaka, lakSaNathI kRcchvasAdhya ja cho. tArA aMganA rogo balavAna che. gadakSaya=rogano kSaya, ati yatna vagara nathI. prastuta dramaka svakarmavivarathI pravezelo hovAne kAraNe rAjAthI jovAyelo hato. tyArapachI kramasara ghaNA yatna dvArA dezivarati pAmelo che topaNa zIghra sarvavarita pAme tema nathI. tethI muzkelIthI sarvaviratine pAme tevI yogyatAvALo che ane bhoga pratye saMzleSa karAve tevA bhAvarogo baLavAna che. mATe tattvane sparze tevI gurunI punaH punaH dezanA vagara te rogono nAza zakya nathI. e pramANe guru kahe che. // 19 // zloka : tadvatsa ! prayataH san, nirAkulo'traiva nRpagRhe tiSTha / lAtvA kanyAhastAd bhuJjAno bheSajatritayam / / 191 / / zlokArtha H te kAraNathI he vatsa ! A ja rAjAnA gRhamAM=jainazAsanamAM, kanyAnA hAthathI=gurunI dayAnA hAthathI, grahaNa karIne bheSajatrayane bhogavato prayatnavALo chato-uttarottara guNavRddhimAM prayatnavALo chato, nirAla rahe. tuM kRcchvasAdhya cho mATe gurunI je prastuta jIva upara dayA che te tane satata mokSamArgamAM kaI rIte DhaDha pravRtti karavI tenuM anuzAsana Apaze. ane te anuzAsanane jhIlIne tuM ratnatrayInuM sevana karato gurunA anuzAsana anusAra prayatna karato chato A sadanamAM rahe . jethI tArA bhAvarogo kramasara alpa thaze ema guru kahe che. 191 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : tena tathetyukte'sau, cakre paricArikAM dayAM tasya / bhuGkte taddattamayaM, kadannarAgAna cAdriyate / / 192 / / zlokArca - tenA vaDe=dramaka vaDe, te pramANe thAva ema kahevAya chaH=dramaka vaDe gurunA Adezano tahati dvArA svIkAra karAye chate, A gurue tenI= damakanI, dayA paricArikA karI. tenAthI apAyeluM dayAthI apAyeluM paramAnna, A=kramaka bhogave che. ane kadanA rAgane kAraNe paramAnnano Adara karato nathI. gurue kahyuM ke A rAjamaMdiramAM rahIne tuM bheSajatrayano bhoga kara. tethI te dramaka gurunuM vacana svIkAryuM. tethI guru te jIva pratyenI dayAne kAraNe satata tenI bhUmikAnusAra tene anuzAsana Ape che. ane te jIva paNa te anuzAsana sAMbhaLIne kaMIka paramAnnane bhogave che tethI kaMIka ratnatrayIno pariNAma nirmaLa thAya che topaNa viSayonA sevanathI je prakArano AnaMda jIvane anubhavasiddha che tevo AnaMda upazamamAMthI pragaTa thato nathI. tethI paramAtrane atizaya Adara karato nathI. 19zA zloka : upadaMzatAM vrajati tanmohena kubhojanaM tu bahu bhuGkte / viniyuGkte ca kadAcit, tadvacasaivAJjanaM ca jalam / / 193 / / zlokArca - te kAraNathI=bahu AdarathI paramAnnane khAto nathI te kAraNathI, upadaMzatAne pAme che-paramAnna alpa svAdanuM ja kAraNa bane che. vaLI, mohane kAraNe kubhojana ghaNuM khAya che=saMsAranA bhogAdi pracura kare che ane kyAreka temanA vacanathI ja taddayAnA vacanathI ja, aMjana ane jalane niyojita kare che. jIva sukhano artha che. saMyamanI kriyAthI upazamanuM sukha pracura thatuM nathI. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-193-194-15 viSayonA sevanathI pracura AnaMda Ave che tethI gurunA upadezanA baLathI je dezaviratinI viziSTa kriyA kare che te kaMIka alpa AsvAdanane kare che ane viSayomAM mohano pariNAma hovAne kAraNe bhogavilAsamAM pracura yatna kare che. vaLI, gurunA dayAnA vacanathI kyAreka navuM navuM zAstra adhyayana kare che. kaMIka tattvanuM svarUpa sUkSma sUkSma jANIne tattvanI prIti vadhAre che topaNa bhoga pratyeno saMzleSa te prakAre alpa thato nathI; kema ke prastuta jIva kRchUsAdhya che. I193 zloka - pratidinamevAdriyate, dhanasAdhanamantarA'ntarA tu gRhI / bhajate gurUparodhAd viratiM jJAnaM ca samyaktvam / / 194 / / zlokArca - vaLI gRhastha evo te vayavayamAM pratidina ja banaarjanane Adare che. ane gurunA uparodhathI viratine, jJAnane ane samyaktane seve che. dezavirati svIkAryA pachI te dramaka vacavacamAM pratidina dhanane arjana karavAmAM satata yatna kare che, kema ke dhanaprAptimAM prati varte che. jyAre upazamanuM sukha tevuM vizeSa pragaTa thayeluM nahIM hovAthI jyAre jyAre guru upadeza Ape che tyAre tyAre kaMIka viratimAM yatna kare che, navuM navuM adhyayana karavAmAM yatna kare che ane tattvarucine atizaya karavAmAM yatna kare che. ll194ll zloka : bhUrimahAkalyANaM, saMbhramatastadatha gurudayAdattam / nidadhAti karpare'sau, bhuktvA'lpaM helayA zeSam / / 195 / / zlokArca - have gurunI dayAthI apAyelA te ghaNA mahAkalyANane saMbhramathI alpa khAIne lIlAthI zeSane A dramaka, karparamAM=ThIkarAmAM, sthApana kare che. guru mahAsavegane utpanna kare tevo ratnatrayI viSayaka sUma sUkSmatara bodha karAve che; kema ke A jIva zIdhra bhavathI nistAra pAme tevI dayA gurumAM varte che. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 vairAgyakalpalatA bhAga-2 chatAM upazamanA sukhamAM bAdhaka apratyAkhyAna kaSAya baLavAna hovAthI A jIva te cAritranI pariNatine kaMIka mAtra sparze che, zeSa kriyAtmaka te anuSThAna kare che je AtmAmAM pariNamana pamADavA svarUpa khAvAnI kriyArUpa nathI. paraMtu potAnA kadannamAM te uttama kriyAne nAkhI devA tulya che; kema ke saMveganA pariNAma rahita karAyelI kriyAthI puNya baMdhAya che jenAthI te kadattanI ja vRddhi thAya che. I1lpA zloka : yAti tadannaM vRddhiM, tatsAnnidhyAt prahRSyati tato'sau / taddhetumanabhijAnan, tritaye zithilAdaro bhavati / / 196 / / zlokArdha : tenA sAMnidhyathI=paramAnnane kadannamAM nAMkhyuM te paramAnnanA sAMnidhyathI, te anna=kadanna, vRddhine pAme che. tethI=kadannanI vRddhi thaI tethI, A=dramaka, harSita thAya che. tenA hetune nahIM jANato-kadannanI vRddhinA hetune nahIM jANato, mitayamAM-ratnatrayImAM, zithila AdaravALo thAya che. maMda saMvegapUrvaka je kriyAo kare che te kriyAonA sAMnidhyathI puNya baMdhAya che tenAthI bhogasAmagrI pracura maLe che to paNa te kriyAthI kaSAyonA upazamarUpa guNanI prApti alpa thAya che. vaLI, tIvra saMvegathI jeTaluM mahAkalyANa bhojana kare che tenAthI kaSAyonI alpatA ghaNI thAya che, jyAre maMdasaMvegathI levAyelA anuSThAnathI manuSyabhavamAM ke devabhavamAM dhana-viSayAdi pracura maLe che tethI te jIva tene prApta karIne harSita thAya che; kema ke hajI bhoga pratyenuM sarvathA valaNa te jIvanuM dUra thayuM nathI. vaLI, A bhogasAmagrInI vRddhi pote je paramAnna khAdhuM che ane kadannamAM nAMkhyuM che tenAthI thayela che tevo sUkSmabodha hajI te jIvane thayo nathI. tethI ratnatrayInI vRddhimAM te zithila AdaravALo thAya che. I1llA zloka : jAtA rogA yApyAstritayAsvAdAdanAdareNApi / bahulApathyAhArAt, kvacidvikAro'pi tasyAsIt / / 197 / / Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 dvitIya stabaka/zloka-197-198-199 zlokArca - anAdarathI paNa mitayanA AsvAdanathI=maMdasaMvegapUrvaka ratnatrayanA sevanathI, rogo-bhAvarogo, zAMta thayA. ghaNA apazyano AhAra hovAthI prApta thayelA bhogomAM ghaNo saMzleSa hovAthI, kyAreka tene vikAro paNa thayA. zithila AdarapUrvaka keTalAMka anuSThAno sevelAM tethI paramAtulya te anuSThAnathI puNya baMdhAyuM. tenA kAraNe deva ane manuSyanA bhavamAM uttama bhogasAmagrI maLe che. vaLI te zithila AdarapUrvaka sevanakALamAM kaMIka saMvegapUrvaka ratnatrayInuM sevana paNa hatuM. tethI je apratyAkhyAnIya Adi kaSAyo udayamAM hatA te kaMIka zAMta thAya che tethI bhAvarogo maMda thayA. vaLI, puNyanA udayathI ghaNI bhogasAmagrI maLI. te apathya AhAranA sevanathI ghaNA vikAra thayA chatAM jIvamAM samyagdarzana, samyajJAna, ane dezaviratino pariNAma vidyamAna che tethI te vikArone vikArarUpe jANIne alparUpe karavA yatna kare che topaNa pramAdavaza hoya tyAre te bhogasAmagrI vikAra paNa kare che. I19nA zloka : zUlaM dAho mUrchA, jvaraH kvacicchadireva jADyaM ca / hRtpArzvavedanA''sIt, kvacidunmAdo'pyarocakatA / / 198 / / zlokArca - kvacit zUla, dAha, mUccha, jvara, zaradI, jaDapaNuM, kharaDAyelA paDakhAnI vedanA, kyAreka arocakatA ane unmAda paNa thayo. te dramukanI jema te jIvane paNa pramAdavaza kyAreka kaSAya-nokaSAyanA udayarUpa zUla, dAhAdi thAya che ane kyAreka mithyAtvanA udayathI arocakatA ane unmAda paNa thAya che. ll198aaaa zloka : gRhNAti mandavIryaH, kAnicideva vratAni tIvradhiyA / gurudAkSiNyAtkAnicidayamiha zeSasya nikSepaH / / 199 / / Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArca - maMdavIryavALo keTalAMka ja vratone tIvra buddhithI tIvra saMvegathI, grahaNa kare che. gurunA dAkSiNyathI-guru kahe che tenA vacananA anurodhathI, keTalAMka vrato grahaNa kare che e ahIM kadannamAM, zeSano nikSepa che zeSa paramAnnano nikSepa che. guru jIvana zaktinuM samyagu samAlocana karIne tenI buddhine sparze te rIte paramAnnanuM sUkSma svarUpa batAve che tyAre paNa te jIva maMdavIryavALo hovAthI gurue batAvelAM vratomAMthI keTalAMka ja vrato tIvra saMvegathI grahaNa kare che. badhAM vrato tIvra saMvegathI grahaNa karato nathI. ane keTalAMka vrato gurunA uparodhathI grahaNa kare che. tethI AcaraNArUpe tenuM pAlana kare che. sevana dvArA je bhAvo karavAnA che te bhAvomAM yatna thAya te prakAre te vratonuM sevana karato nathI. te kadannamAM paramAnnano nikSepa che. I/199ll zloka : IdRzamapyanuSaGgAt tatparamAnaM dhanAdivRddhyai syAt / seyaM kadanavRddhi yA paramAnasaMbandhAt / / 200 / / zlokArca - AvA prakAranuM paNa te paramAnna tIvra saMvegapUrvaka sevAyeluM ane keTaluMka maMdasaMvegapUrvaka sevAyeluM evA prakAranuM paNa te paramAnna, anuSaMgathI nAdinI vRddhi mATe thAya. te A kadannanI vRddhi=paramAnnanA sevana ane paramAnnane kadannamAM prakSepa karavAne kAraNe kadannanI vRddhi, paramAnnanA saMbaMdhathI jANavI. l200II zloka : taddhetorajJAnaM, dharmAnAdarakRto viparyAsaH / / tritaye zithilAdaratA, dhanavRddhau bAlavacceSTA / / 201 / / Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-201-202-203 zlokArtha : ane tenA hetunuM ajJAna, dharmamAM anAdarakRta viparyAsa, tritayamAM zithila AdaratA, dhanavRddhimAM bAlanI jema ceSTA che. 97 potAne je dhanAdinI vRddhi thaI teno hetu ratnatrayInuM sevana che tenuM te jIvane ajJAna che ane tenA kAraNe dharmamAM anAdarakRta viparyAsa thAya che tethI dhanAdino arthI evo jIva tenA kAraNIbhUta ratnatrayImAM zithila AdaravALo thAya che ane dhanavRddhimAM bALanI jema ceSTA kare che. II201II zloka H mandAdapi saMvegAd, yApyatvaM yacca bhAvarogANAm / sA prabalahetvayoge, tanutA'nAviSkRtAvasthA / / 202 / / zlokArtha : ane maMda paNa saMvegathI bhAvarogonuM je zAMtapaNuM che, prabala hetunA ayogamAM=tIvra saMvega rUpa prabala hetunA ayogamAM, te tanutA=kaSAyonI alpatA, anAvistRta avasthA che. zloka H teSAmeva vikAro'bhivyaktiH prabalahetusaMparkAt / dharmo'nAdaravihitastatra trANaM na kasyApi // / 203 / / zlokArtha H prabala hetunA saMparkathI=dhanAdi pracura maLe che e rUpa prabala hetunA saMparkathI, tenI ja abhivyakti=anAvistRta avasthAvALI kaSAyonI alpatAnI ja abhivyakti vikAra che=dhanAdi prApta thAya che tyAre dhanAdimAM saMzleSarUpa vikAra che. tyAM=anAvistRta avasthAnA abhivyaktirUpa vikAramAM, anAdarathI karAyelo dharma koIne paNa trANa thato nathI. guru pAsethI tattvonuM zravaNa karIne te zrAvaka maMda saMvegathI je paramAtra grahaNa kare che te paramAnnarUpa kriyA kAyAthI kare che paraMtu te kriyA dvArA niSpAdya Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 vairAgyakalpalatA bhAga-2 bhAvomAM zaktinA prakarSathI yatna karato nathI. tethI te jIvamAM tenA hetunuM ajJAna varte che=A kriyA kevA praNidhAnathI karavAthI cAritranI vRddhinuM kAraNa che tenuM ajJAna varte che. vaLI, zakti hovA chatAM te prakAre tene jANavA mATe ane sevavA mATe te jIva yatna karato nathI. te dharmamAM anAdarakRta viparyAsa che. tenAM kAraNe ratnatrayImAM zithila AdaravALo thAya che, kema ke dharmanAM kRtyothI dhana vadhe che tevo bodha nathI ane dhanamAM saMzleSane kAraNe dhananI prAptimAM sukhanuM vadana thAya che ane ratnatrayInA sevanathI upazamanA sukhanuM vadana thatuM nathI mATe ratnatrayInA sevanamAM zithila AdaravALo thAya che. ane dhananI vRddhimAM sukhanI prApti jaNAtI hovAthI tattvamAM bALanI jema ceSTA kare che. vaLI, te jIva maMda saMvegathI je viratinI kriyA kare che temAM bhAvarogonI maMdatA che te zuM che ? te spaSTa karatAM kahe che - bhogAdinI pravRtti nahIM hovAne kAraNe je bhAvarogo spaSTa pragaTa thatA nathI tethI te bhAvarogonI apragaTa avasthA che te ja kaSAyonI maMdatA che. jo te sadanuSThAna sevavAne badale te jIva bhogAdinI pravRtti kare to bhAvarogo bhogAdi kALamAM pragaTa thAya che jyAre pramAdathI sadanuSThAna seve che tyAre sadanuSThAnamAM daDha yatna karIne kaSAyanI alpatA te jIva karato nathI topaNa kaSAyonI vRddhinA hetunA abhAvane kAraNe te bhAvarogo abhivyakta thatA nathI te ja kaSAyanI maMdatA che. ane puNyanA udayathI jyAre dhana maLe che tyAre te vikAronA prabala hetuno saMparka hovAthI, nahi pragaTa thayelA ja vikAro abhivyakta thAya che tethI ja dhananI vRddhimAM te jIvane pharI gRddhi thAya che; kema ke maMda saMvegathI levAyelA dharmanA anuSThAnakALamAM zakti anusAra saMvegane ullasita karavAno je anAdara hato tenAthI sevAyeluM te anuSThAna koIne trANa karanAruM thatuM nathI=bhoganI sAmagrImAM asaMzleSa karavAnuM kAraNa te anuSThAna thatuM nathI. tethI anAdarathI levAyela sadanuSThAnanA baLathI je kadarUpa bhoganI vRddhi thaI temAM te jIvane saMzleSa thato aTakAvavA mATe te dharma samartha banato nathI. 202-203ll zloka : vyathayatyapathyadoSAdakANDazUlaM dhanavyayaviSAdaH / dahati pareAdAho, lumpati mUrchA'khilasvahatiH / / 204 / / Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GG dvitIya stabaka/zloka-204-205 zlokArtha : dhanavyayano viSAda apathyanA doSathI akADazUla vyathA kare che=gAthA198mAM kahela ke apathyanA sevanane kAraNe zUla thAya che te bhUla koIka nimite dhanavyaya thAya tyAre jIvane vyathA thAya che te rUpa che. paranI IrSArUpa dAha thAya che=anAdarathI levAyelA anuSThAnane kAraNe IrSyAno pariNAma viziSTa zAMta nahi thavAthI nimittane pAmIne paranI IrSyAno dAha thAya che. saMpUrNa potAnA haraNarUpa mUccha lopa kare che=AtmAno viSayomAM saMzleSano pariNAma potAnA nirAkuLa svabhAvano nAza kare che tethI te nirAkuLa svabhAvanA nAza svarUpa ja mUccha jIvanA svarUpano nAza kare che. Il204ll zloka : kAmajvaro jvarayati, chardirmardayati cottamarNakRtA / dhananiryAtanacintA, skhalayati jADyaM janAbhibhavaH / / 205 / / zlokArca - kAmano jvara jvaranA jevuM kArya kare che. uttamarNakRta zaradI mardana kare che=leNadArakRta je yAtanA zaradInI jema jIvane vihvaLa kare che. dhananA niryAtananI ciMtA-nAzanI ciMtA, roganA abhibhavarUpa jAgyane AlanA kare che-pragaTa kare che. je jIvo anAdarathI anuSThAno seve che, teone maMda koTinuM puNya baMdhAya che ane dhanAdi pratyenI mUccha kSINa thatI nathI. tethI te te nimittane pAmIne zUla, dAha Adi bhAvo thAya che. vaLI jeo daDha praNidhAnapUrvaka sat kriyAo kare che temAM sAmAyikanA pariNAmarUpa uttama saMskAro paDelA hovAthI prAyaH tevAM nimittA prApta thatAM nathI. kvacit pUrvanA karmane kAraNe tevAM nimitta maLe topaNa sAmAyikanA pariNAmanA sparzane kAraNe samAdhinA saMskAro kriyAsevanakALamAM thayelA hatA. tethI tevA viSama saMyogamAM paNa aMtaraMga asvasthatArUpa te te bhAvo prAyaH thatA nathI. kvacit thAya topaNa maMda thAya che; kema ke vivekapUrvaka sevAyelA dharmathI vivekacakSu uttarottara vRddhi pAme che. ll20pA Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zloka H vairAgyakalpalatA bhAga-2 saMyogaviyogArtirdalayati hRtpArzvavedanA hRdayam / mithyAtvakRtonmAdaH, pramAdamUlo'vasAdayati / / 206 / / zlokArtha H saMyoga-viyoganI pIDArUpa kharaDAyelAM be pAsAMnI vedanA hRdayane daLe che. pramAdamUlavALo mithyAtvakRta unmAda avasAdana kare che=jIvane vinAza kare che. gAthA-198mAM kahela te dramaka kharaDAyelAM be pAsAMvALo hato te vedanA jIvane pratikUlanA saMyogarUpa ane anukULanA viyogarUpa che je jIvane hRdayamAM pIDA kare che. vaLI, anuSThAnamAM pramAda varte che te mithyAtvakRta unmAda che. AthI ja sadanuSThAnane pAramArthika rIte jovAnI nirmaLadruSTi nahIM hovAthI pramAdavaza sanuSThAna kare che. II206 // zloka H glapayati sadanuSThAne, pathye bhRzataramarocako gahanaH / iyatIM bhuvamArUDhe'pyahaha vikArairna kiM kriyate / / 207 / / zlokArtha: saanuSThAna rUpa pathyamAM arocaka evuM gahana atyaMta glapana kare che=jIvamAM vartato saanuSThAna pratyeno arocaka pariNAma pathya evA saanuSThAnanA sevanakALamAM tene atyaMta zithila kare che. khedanI vAta che ke ATalI bhUmimAM ArUDha thayelA jIvamAM vikArothI zuM karAtuM nathI ? samyaktva, dezavirati Adi pAmelA jIvo jyAre pramAdavaza thAya che tyAre mithyAtvane pAme che ane saanuSThAnamAM arocakatA thAya che te sarva vikAro vaDe jIvanI zuM zuM viDaMbanA nathI karAtI ? sarva viDaMbanA karAya che. II207nA Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 dvitIya stabaka/zloka-208-209-210 zloka : dRSTvA gurusUdadayA, kadAcidatha taM vikAraluptAGgam / AkrandantaM kRpayA, provAca paropakAraparA / / 208 / / zlokArca - have kyAreka vikArathI lupta aMgavALA AkrAMta karatA tene joIne kRpAthI paropakAramAM tatpara gururUpa rasoIyAnI dayAe kahyuM. ll208 zloka - rogAH kadannamUlAstava ye tAtena saumya ! nirdiSTAH / naivaM tebhyo mokSo, bheSajamaphalaM hyapathyabhujaH / / 209 / / zlokArca - he saumya ! kadannamUla tArA je rogo pitA vaDa-dayAnA pitA evA guru vaDe, batAvAyA. A rIte apathyane khAnArA tane=pramAdane vaza jematema tuM anuSThAna seve che e rIte apathya khAnArA tane, tenAthI te rogothI, mokSa nathI. auSadha aphala che. gurunI dayA te jIvanA pramAdane joIne vAraMvAra cAritrano nAza thato jue che, samyaktanuM vamana thatuM jue che tethI tene kahe che. je rogo kadannane kAraNe thAya che te pitA vaDe tane batAvAyA che. A rIte jematema kriyA karavAthI te rogothI mokSa thAya nahIM. ane tuM je kriyA kare che te rUpa auSadha paNa cittanI samAdhirUpa phaLa prApta karAvI zake nahIM. mATe pramAdane choDIne anuSThAnane te rIte seva ke jethI cittanI samAdhinI vRddhi thAya. li209II zloka : prasarati mamApyakIrtistvattaH paricArikA tavAhamiti / na ca vaktuM zaktA'haM, haThavati na phalaM vacastanute / / 210 / / zlokArca - tArI paricArikA huM chuM=nadhyA chuM, ethI tArAthI dramakathI, mArI Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 vairAgyakalpalatA bhAga-2 paNa akIrti prasare che. haThavALA evA tArAmAM huM kahevA mATe samartha nathI. vacana phalane vistAratuM nathI=mAruM vacana phalane vistAratuM nathI. tayA jIvane hitopadeza ApatAM kahe che - gurunI dayA AnI paricArikA che chatAM A jIvane aneka prakAranI kadarthanAo thAya che mATe AnA ja guru tene sanmArga batAvanArA nathI evI mArI apakIrti phelAya che. vaLI, te potAnI rIte karavAne haThavALo che tethI tene apramAdathI saanuSThAna sevavAno upadeza ApavA huM samartha nathI. mAruM vacana tane sparzatuM nathI tethI phaLa AvatuM nathI. ra10nA zloka - sa prAha mahAbhAge, tyaktuM naivotsahe svayamapathyam / vAraya tena tadicchAM, kAraya pathyAdaraM ca dRDham / / 211 / / zlokArdha : te kahe che=dramaka kahe che, he mahAbhAga evI taddayA ! huM svayaM apaccano tyAga karavA mATe utsAhita thato nathI, te kAraNathI tenI IcchAne-apathyanI icchAne, tuM vAraNa kara ane pathyamAM daDha Adara karAva. jyAre guru tene upadeza Ape che tyAre te prayatna karato nathI tethI guru te prakAre vidhipUrvaka sadanuSThAna karavAno upadeza ane apathyanA parivArano upadeza ApatA nathI, jyAre gAthA-210mAM kahyuM te pramANe guru tene kahe che tyAre te samyajJAna, darzana, dezavirativALo jIva gurunI dayAne kahe cheegurune kahe che - he mahAbhAga ! huM svayaM saMsAranI atyaMta pravRttirUpa apathyano tyAga karavA mATe utsAhita thato nathI, paraMtu tame vAraNa karazo to tenI anarthakAritAno vAraMvAra upadeza Apazo to, te apaththasevananI mArI icchA zAMta thaze ane saanuSThAnarUpa pathyane dRDha AdarapUrvaka tame karAvazo to=praNidhAnAdi AzayapUrvaka sadanuSThAna tame karAvazo to, mAruM hita thaze. 211aaaa zloka : stokastokamapathyaM, tvadvyApArAd bhaviSyati tyajataH / sarvatyAge zaktirmameti sA'pyetadanumene / / 212 / / Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-212-213 zlokArtha : 103 tamArA vyApArathI apathyanuM thoDuM thoDuM tyAga karatA evA mArI sarva tyAgamAM zakti thaze, te paNa=gurunI dayA paNa, Ane=dramakanA te vacanane, svIkAre che. te jIva gurune kahe che tame mane sadA apathyasevananA tyAgano upadeza Apazo to tamArA vacanathI je apathyanuM sevana huM karuM chuM te thoDuM thoDuM tyAga karatAM mArAmAM tamArI jema traNa guptinA sAmrAjyarUpa sarva apathyanA tyAganI zakti pragaTa thaze ane gurunI dayA paNa te jIvanA te vacanano svIkAra kare che; kema ke gurunI dayA prastuta jIvane saMsArasAgarathI tAravAne anukULa pariNati svarUpa che. ||2122 zloka H atha sA'dhikaM kadannaM, bhuJjAnaM taM bhRzaM nivArayati / tyajati yadA sA na tatpArzvam / / 213 / / tena syAd gadatanutA, zlokArtha : have te=gurunI dayA, adhika kadanna bhogavatA tene atyaMta nivAraNa kare che, jyAre te=taddayA, tenA paDakhAne choDatI nathI tenAthI=gurunI dayAnA sAnnidhyathI, roganI alpatA thAya. jIvano sahaja pramAdI svabhAva hovAthI nimitto pramANe bhAvo karIne kaSAyonI vRddhi ka2vA rUpa bhAvo kare che ane te bhAvo kvacit bhogavilAsa dvArA kare che, to kvacit dharmaanuSThAna karIne paNa mAna, sanmAna, kIrti AdinA adhyavasAya karIne kadannane seve che. guru tene te prakAranA adhyavasAya karavAthI atyaMta vA2Na kare che ane jyAre gurunI dayA tenA paDakhAno tyAga karatI nathI, paraMtu te kriyAmAM satata ucita adhyavasAya karavAnI preraNA Ape che tenAthI tenA roganI alpatA thAya che. II213 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : sA ca viniyojitA'sti, prAgevAzeSalokabodhAya / pIDyata eva vikArairiti tasyAM dUravartinyAm / / 214 / / zlokArdha : ane pUrvamAM ja azeSa lonA bodha mATe te gurunI dayA, viniyojita che ethI te dUravartI hote chate vikAro vaDe pIDAya ja che=prastuta jIva pIDAya ja che. vaLI, gurunI dayA badhA lokonA upadeza mATe viniyojana karAyelI che tethI kvacit te nagarane choDIne anya sthAne paNa vihAra karIne jAya che tethI te te jIvono upakAra thAya. kvacit te nagaramAM hoya tyAre paNa anyane uddezIne bodha karAvAnA yatnavALA hoya tyAre prastuta jIvane uddezIne dayAno vyApAra thato nathI tethI te gurunI dayA te jIvathI dUravartI bane che tyAre pramAdane sevIne prastuta jIva vikArothI pIDAya che. ll14nA zloka - dRSTvA'tha taM tathAvidhamanukampAM prApa dharmabodhakaraH / dadhyau nAyamanunaH, pravartate na ca dayA'vyagrA / / 215 / / zlokArdha : have tevA prakAranA tene joIne=vikArothI pIDAtA te jIvane joIne, dharmabodhakarane anukaMpA thaI. vicAryuM. A=prastuta jIva, anutra nathI= preraNA karyA vagara paramAnnamAM yatnavALo nathI ane dayA Avyagra pravartatI nathI mArI dayA kyAreka kyAreka pravarte che paraMtu tenA hitamAM satata pravartatI nathI. jyAre jyAre A jIva gurunI dayAnI preraNA vagarano bane che tyAre pramAdI svabhAvane anurUpa saMsAranI pravRttiomAM ke dharmanI pravRttiomAM pramAda karIne kaSAyonA vikArothI pIDAya che tethI tenI kaSAyanI pariNatinI vRddhi joIne dharmabodhakarane te jIva pratye anukaMpA thAya che. tethI vicAre che ke satata preraNA Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabakazloka-21pa-21-217-218 105 vagara A jIva saMyamane anukULa baLasaMcayavALo thAya tema nathI ane mArI dayAnI pariNati anya anya jIvone bodha karAvAne vyApAravALI che. tethI satata pravartatI nathI, tethI zuM karavuM joIe ? te vicAre che. ra1paNA zloka : praticArikA'sya kAryA, tasmAdanyA sadaiva sanihitA / iti matvA sadbuddhiM, pradadau paricArikAM tasmai / / 216 / / zlokArca - te kAraNathI gAthA-215mAM kahyuM e pramANe gurue vicAra karyo te kAraNathI, AnI=prastuta jIvanI, anya sadA ja sannihita evI paricArikA karavI joIe e pramANe mAnIne teneRte jIvane, sabuddhirUpa paricArikA ApI. ra16ll zloka - iti zikSitazca so'syAM, tvayA na vatsAdaro vimoktavyaH / naiSA'lase prasIdati, durbhaga iva paNDitA vanitA / / 217 / / zlokArca - ethI te=prastuta jIva, zikSita karAyokasabuddhi prApta thAya e pramANe zikSita karAyo. he vatsa! AmAM=sabuddhimAM, tArA vaDe Adara mukAvo joIe nahIM. jema paMDita zrI durbhAgamAM prasAda pAmatI nathI, tema A= buddhi ALasu jIvamAM prasAda pAmatI nathI. ra17nA zloka : asyAM prasAditAyAM, vayaM prasannAstathA mahArAjaH / eSaiva tatprasAdyA, dAsyati madhye dayA'pi hitam / / 218 / / zlokA : A prasArita hote chata=sabuddhi tArA dvArA prasArita karAya chad, ame prasanna chIe. ane mahArAja prasanna che=bhagavAna tArA upara prasanna Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 vairAgyakalpalatA bhAga-2 che. te kAraNathI A ja=sarbuddhi ja, prasAda karAvavA yogya che. madhyamAM=vacavacamAM dayA paNa hitane Apaze. gurue atyAra sudhI vAraMvAra tenI hitaciMtA karIne tenI buddhi atyaMta mArgAnusArI karI tethI have te jIva svayaM sarbuddhine pAmI zake tevI yogyatAvALo che ethI tene satbuddhi Ape che ane kahe che ke zarIra anya che ane matijJAnanA upayoga svarUpa AtmA anya che. te matijJAnanA upayoga svarUpa AtmAmAM nimittone pAmIne mohanA bhAvo thAya che. te bhAvone kSINa karavA mATe satata saMsAranuM svarUpa bhAvana karavuM joIe, saMsAranI raudratAnuM bhAvana karavuM joIe ane je rIte nirmalabuddhithI kaSAyonI alpatA thAya te rIte sarvatra jinavacanAnusAra buddhithI pravartavuM joIe; kema ke jinavacanano upadeza ja sadguddhi che ane jinavacana jIvane svabhUmikAnusAra jinatulya thavAne preraNA kare che ityAdi samyak Alocana karIne sarbuddhi pramANe sadA prayatna karavo joIe. jeo jinavacananA hArdane jANavA mATe ane jANIne sevavA mATe ALasu che teone A sarbuddhi pariNamana pAmatI nathI ane jeo satbuddhine pariNamana pamADavA mATe yatna kare che temanA upara ame prasanna thaIe chIe ane tIrthaMkaro prasanna thAya che; kema ke sadguddhinuM vacana tIrthaMkaratulya thavA mATe jIvane satata preraNA kare che. vaLI, dharmabodhakara kahe che ke sadguddhine tAre satata prasAda ka2vA yatna karavo joIe ane vacavacamAM mArI dayA paNa tAruM hita karaze=huM prasaMga anusAra tane satata sanmArganI preraNA karIza. I218 zloka H atha buddhyA'nugRhItaH, smarannasau dharmabodhakaravAcam / pathyAhArarato'bhUt, kadApi bhuGkte'nyadabhyAsAt / / 219 / / zlokArtha : have buddhithI anugRhIta dharmabodhakaranA vacanane smaraNa karato A jIva pathya AhAramAM rata hato. kyAreka ja abhyAsathI anyane=kadannane, khAya che. II21945 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 dvitIya stabaka/zloka-220-221 zloka : svapnendrajAlasadRzaM, saMsAraM manyate hi sadbuddhiH / taptAyaHpadadAnanyAyAd bhuGkte'pi viSayasukham / / 220 / / zlokArdha : di je kAraNathI, sabuddhi saMsArane svapna ane IndrajAla sadaza mAne che. tapAyelA lokhaMDanA goLA upara pada mUkavAnA nyAyathI daMSTAMtathI, viSayasukhane bhogave che. guru dvArA sambuddhi prApta thayA pachI gurue Apela sabuddhinA hArdane kahenArAM vacanone A jIva sadA smaraNa kare che tethI sadanuSThAno te rIte ja seve che ke jethI te sadanuSThAnomAM citta atyaMta saMzleSa pAme ane te sad-anuSThAnanA baLathI sarvaviratine anukULa asaMgabhAvavALuM citta pragaTa thAya. vaLI, pUrvamAM kadanna khAvAno abhyAsa che tenA vazathI kyAreka saMsAranA viSayo seve che topaNa buddhinA vazathI teone dhana, viSaya, bhogasAmagrI sarva rUpa saMsAra svapnanA jevo ke indranA jAla jevo dekhAya che tethI bhogAdimAM citta saMzleSa pAmatuM nathI ane viSayasukho je alpa pramANamAM bhogave che te paNa tapAvelA goLA upara padanA sthApananA dRSTAMtathI bhogave che. jema buddhimAna puruSa jANe che ke A goLo tapAvelo che chatAM mAre koIka kAraNe paga mUkavo paDe ema che to tene paga sparze ke tarata pagane kheMcIne sAme kUdIne paDe che tema saddabuddhivALA vivekI zrAvako te rIte bhoga kare che ke jethI bhogano saMzleSa thato nathI. jethI bhogakRta ISad kaSAyono tApa mAtra thAya che jema tapAvelA goLA upara paga mUkanArane ISad tApa mAtra thAya che, paraMtu dAha ke phoDalA thatA nathI tema bhogathI paNa bhoganA saMskArorUpI dAha vRddhi pAmato nathI. 22ll zloka : jAtA caraNasukhAzA, tanuvAGmanasAM vyathA niranubandhA / ahite'sya gRddhyabhAvAnaSTaM bIbhatsarUpatvam / / 221 / / Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 vairAgyakAlatA bhAga-2 zlokArca - caraNasukhAzA-cAritranA pariNAmarUpa sukhAsikA thaI. zarIra, vANI ane mananI vyathA niranubaMdha thaI. Ane=prastuta jIvane, ahitamAM= bhoganA sevanamAM, gRddhino abhAva hovAthI bIbhatsa svarUpa naSTa thayuM. sabuddhinA prasAdathI citta bhogamAM asaMzleSavALuM thayuM ane anuSThAnamAM gADha Asakta citta thayuM. tethI cAritranuM sukha utpanna thayuM=upazama-bhAvanuM sukha utpanna thayuM ane bhogamAM saMzleSane kAraNe je zarIranI, vANInI ane mananI vyathA pUrvamAM hatI te vyathA indrajALa jevuM bhoganuM sukha che tema jaNAvAthI uttarottara alpa, alpatara thAya tevI kSINa zaktivALI thaI paraMtu uttarottara vRddhi pAme tevI anubaMdhavALI nAza pAmI. ahita evA bhogAdimAM vRddhino abhAva thavAthI bhogamAM saMzleSanI pariNativALuM AtmAnuM bIbhatsa svarUpa naSTa thayuM. ra21TI zloka : sadbuddheH sAnidhyAt, kadanabhuktau sa lajjate bADham / hatadoSakAmacArastadasau jAtaH sadAcAraH / / 222 / / zlokArdha : sabuddhinA sAnnidhyathI kadannanA bhojanamAM te gADha lajjA pAme che. te kAraNathI haNAyelA doSa ane haNAyelA kAmanA AcAravALo evo A=prastuta jIva, sadAcAravALo thayo. jIvane sadgaddhi prApta thAya che tyAre bhogonI ceSTA atyaMta lajjanIya jaNAya che tethI prAyaH bhoganI pravRtti karato nathI, kvacit kaMIka icchAthI te bhoganI pravRtti kare che tyAre te bhoganI pravRtti paNa tene lajjAspada jaNAya che. jema ziSTa puruSane koIka kAraNathI mRSA bolavuM paDe tyAre lajjA Ave che tema buddhivALA jIvone bhoganI pravRttimAM kutsitatAno bodha hovAthI lajjA Ave che. tethI bhogamAM saMzleSarUpa doSa ane icchA pramANe bhogamAM pravRtti karavA rUpa AcAro nAza pAme che tethI buddhivALo jIva sadAcAro atyaMta daDha praNidhAnapUrvaka seve che. 22rA Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 dvitIya stabaka/bloka-223-224 zloka : pRSTA tena subuddhiH, kimivedamakANDatANDavaM jAtam / sA''ha stokakadannatyAgopAyasya mahimA'yam / / 223 / / zlokArca - tenA vaDe=prastuta jIva vaDe, sabuddhi puchAvAI, kayA kAraNathI A akAMDa tAMDava thayu=acAnaka prazamanuM sukha thayuM. te kahe che buddhi kahe che, thoDA kadannanA tyAganA upAyano A mahimA che. sabuddhinA prasAdathI jyAre jIva bhogAdimAM atyaMta asaMzleSavALo thAya che ane sadanuSThAnomAM gADha pratibaMdhavALo thAya che tyAre sadanuSThAnanA sevananA baLathI viziSTa prakAranuM prazamasukha thAya che tethI potAnI buddhi sAthe paryAlocana kare che tethI tene jaNAya che ke pUrvamAM je huM kadanna khAto hato te vakhate je saMzleSa hato te ghaNo alpa thavAthI thoDAka kadannanA tyAganA sevanano A prazamano pariNAma che. 223 zloka : sa jagau nanu yadyevaM, tyajAmi tatsarvathA kadannamidam / sarvAkulatArahitaM, yena prApnomi sukhamatulam / / 224 / / zlokArtha : te=prastuta jIva, bolyokasabuddhine kahyuM, kharekhara jo A pramANe che thoDAka kadannanA tyAgathI AvuM uttama sukha thAya che e pramANe che, to sarvathA A kadannano huM tyAga karuM. jenA kAraNe sarvAkulatA rahita atula sukhane prApta karuM. prazamanuM sukha thoDAka kadannanA tyAgathI thavAne kAraNe prazamanA sukhano dRDha pakSapAta thavAthI te jIvane vicAra Ave che ke sarva saMgano tyAga karIne huM atula sukhane prApta karuM; kema ke saMyamajIvanamAM dRDha praNidhAnapUrvaka sevAyelI sat kriyAothI citta sarva AkuLatA rahita zreSThakoTinA paramasukhanuM kAraNa bane che. ra24ll Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : sA prAha sarvasaGgatyAgaH zreyAn paraM sati viveke / snehacchede phalavAn, viparItaphalo'nyathA hyeSaH / / 225 / / zlokArca - te= buddhi, kahe che. sarva saMgano tyAga zreyakArI che paraMtu viveka hote chate snehanA chedamAM phaLavALuM che. di=je kAraNathI, anyathA=vivejJA abhAvamAM snehano cheda thAya nahIM to A sarva saMgano tyAga, viparIta phalavALo che. sabuddhinA phalarUpa prazama sukhano sAkSAt anubhava thavAne kAraNe jIvane vicAra Ave che ke dezaviratimAM rahIne huM je alpa anuSThAna evuM chuM, tyAre paNa AvuM apUrva sukha thAya che to sarva saMganA tyAgane kAraNe rAta-divasa saddhanuSThAnanuM sevana thaze tethI apUrva koTinuM sukha prApta thaze, te vakhate sUkSma prajJAthI vicAratAM buddhinA baLathI te jIvane jaNAya che ke prakarSavALuM bhedajJAna snehano cheda karIne sukha ApavAnA phalavALuM che ane sarva saMgano tyAga karyA pachI jo prakarSavALuM bhedajJAna pragaTa nahIM thAya ane pUrvanA abhyAsanA baLathI saMganI vAsanA jAgaze to sarva saMgano tyAga pUrvanA saMganA pariNAmanuM smaraNa karAvIne vinAzanuM ja kAraNa banaze. ll22pA zloka : vasato gRhe'pyagRddhyA, yAnti zrAddhasya yApyatAM rogAH / kRtasarvatyAgasyApyabhilASavatastu vikRtAH syuH / / 226 / / zlokArtha : gharamAM vasatA paNa zrAvakane agRddhithI rogo zAMtatAne prApta kare che. vaLI karAyelA sarva tyAgavALA paNa abhilASavALA jIvane vikRta thAya che rogo vikRtivALA thAya che. sarva saMganA tyAganI icchAvALAne buddhithI sUkSma Alocana karavAne kAraNe jaNAya che ke bAhya tyAgamAtrathI rogo kSINa thatA nathI tethI gharamAM Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 dvitIya stabaka/zloka-226-227-228 vasatAM paNa bhogamAM amRddhine kAraNe rogo zAMta thAya che ane je bhoganI thoDI icchA hajI naSTa thaI nathI ane sarva saMgano tyAga karavAmAM Ave ane jo te bhoganI abhilASA thAya to bAhya tyAga hovA chatAM bhAvarogo atyaMta vikRta bane che. ||226|| zloka H zastramiva suprayuktaM, zatrUcchedAya bhavati cAritram / ahitAya duSprayuktaM, grAhyaM tatsamyagAlocya / / 227 / / zlokArtha : suprayukta zastranI jema cAritra zatrunA cheda mATe thAya che. duSprayukta zastra ahitane mATe thAya che, te kAraNathI samyak Alocana karIne=svazaktinuM nipuNa prajJAthI Alocana karIne grahaNa karavuM joIe=cAritra grahaNa karavuM joIe. zastra zatruthI potAnA rakSaNa arthe hoya che ane suMdara rIte te zastrane pravartAvavAmAM Ave to zastra dvArA zatruno cheda thAya che tema asaMgabhAvanI vRddhi kare te rIte sevAyelI cAritranI kriyA mohanA saMskArarUpa zatrunA cheda mATe thAya che ane jematema sevAyelI cAritranI kriyA kutsita saMskAro AdhAna karIne ahita mATe thAya che, mATe potAnI zaktinuM samyag samAlocana karIne cAritra grahaNa karavuM joIe ema sadguddhi salAha Ape che. II227nA zloka H iti sadbuddhivimarzAdISaddolAyitaM manastasya / dadhyau patitamapi hitaM, tarupatanAnnoccamapi tu phalam / / 228 / / zlokArtha H e pramANe=gAthA-227mAM kahyuM ke samyag Alocana karIne saMyama grahaNa karavuM joIe e pramANe, sadguddhinA vimarzathI tenuM=prastuta jIvanuM, thoDuMka mana DolAyamAna thayuM. vicAryuM vRkSathI patana thavAne kAraNe= Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 vairAgyakalpalatA bhAga-2 vRkSa upara caDhIne phala levA jatAM patana thavAne kAraNe, zreSTha paNa phala hita nathI. paheluM paNa=jamInamAM paDeluM paNa, hita che. gAthA-227mAM kahyuM ke vivekIe samyagu Alocana karIne saMyama grahaNa karavuM joIe. A prakAranI sabuddhinA bodhathI bhikSA mATe tatpara thayelA jIvanuM mana saMyama levAmAM kaMIka tatpara hovA chatAM DolAyamAna thAya che ane vicAre che ke vRkSa uparathI patanano bhaya hoya to vRkSa upara raheluM zreSTha phala paNa grahaNa karavuM hitakArI nathI paraMtu nIce paDeluM sAmAnya phala ja hitakArI che tema saMyama grahaNa karyA pachI asaMga zaktine anukULa dRDha yatna karavAmAM citta vyApAravALuM na thaI zake ane saMgathI ja AnaMda levAnI vRtti ullasita thAya to saMyama grahaNa karyA pachI paNa bAhya padArthonA saMgamAMthI ja AnaMda levAno prayatna thAya tyAre upamitimAM batAvela siMha muninI jema patana thavAno saMbhava che, tethI gRhastha avasthAmAM rahIne ja asaMga zaktine pragaTa karavAno yatna karavo te hita che. Il228nA zloka : ajani kadAlambanadhIranuvRttairatha caritramohAMzaiH / poSyaM kuTumbakaM me, kimanenAkANDakalahena / / 229 / / zlokArdha : have anuvRta evA cAritra mohAMzothI-cittavRttimAM vartatA cAritra mohAMsothI, kadAlaMbana buddhivALo thayo. mAruM kuTuMba poSya che. akAMDa kalahavALA evA AnA vaDe=anavasare kleza karAvanArA evA saMyama grahaNa vaDe zuM? saMyama grahaNa karyA pachI jo bAhya viSayone abhimukha citta jaze to adhika vinAza thaze tevuM sabuddhithI nirNaya thavAne kAraNe keTalAka jIvonuM sadvarya dRDha prayatnapUrvaka saMyama grahaNa karavAne abhimukha ullasita thAya che jyAre keTalAka alpa vIryavALA jIvonA cittamAM anuvRttirUpe rahelA saMganA pariNAmarUpa cAritramohanA pariNAmathI kadAlaMbananI buddhi thAya che=mArAmAM hajI tevuM bala Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 dvitIya stabaka/zloka-229, 230thI 232 saMcaya thayuM nathI tethI mane cAritra grahaNa karyA pachI saMganI vAsanA UThe tevuM mAruM citta jaNAya che tevI kadAlaMbananI buddhi thAya che, paraMtu sarva udyamathI huM asaMgane anukULa yatna karIza tevI sadAlaMbananI buddhi ullasita thatI nathI tethI vicAre che ke mAruM kuTuMba mArA upara nirbhara che. tenI ciMtA huM nahIM karuM to saMyama grahaNa karyA pachI tenA vicAro mane vizvala ka2ze tethI acAnaka ja kalaha karAvanAra saMyamagrahaNa thaze. tethI tenAM grahaNathI zuM ? A prakAre kadAlaMbanabuddhi te jIva thAya che. II229 // zloka H pravrajyA bAhubhyAM, jalanidhitaraNaM nabhasvatA bharaNam I vastrapranthe: zirasA, vivAranuM parvatasya tathA / / 230|| carvaNamayoyavAnAM, mAnaM pAthonidheH kuzAgreNa / rAdhAvedhavidhAnaM, gamanaM nadyAM pratizrotaH / / 231 / / zakto'haM naitasyAM, na vinA'pyenAM samagrasukhalAbhaH / tat kiM kurve sAmpratamiti saMdehAkulaH so'bhUt / / 232 / / n zlokArtha : bAhu dvArA samudranuM taraNa, vastranI graMthithI pavananuM bharavuM ane parvatane mastaka vaDe toDavuM pravrajyA che. lokhaMDanA javonuM cAvavuM pravrajyA che. kuzanA agrabhAgathI samudrane mApavAnI kriyA pravrajyA che. rAdhAvedhane sAdhavuM pravrajyA che, nadInA pratizrotanuM gamana pravrajyA che. huM AmAM= pravrajyAmAM, samartha nathI AnA vagara paNa=pravrajyA vagara paNa, samagra sukhano lAbha nathI=asaMga pariNatirUpa sukhanI prApti nathI, te kAraNathI hamaNAM huM zuM karuM e pramANe saMdehathI Akula te=prastuta jIva thayo. gAthA-227mAM kahyuM ke cAritramohanA aMzane kAraNe prastuta jIvane kadAlaMbananI buddhi thaI tethI saMyamanuM pAramArthika svarUpa jANavA chatAM tenI duSkaratAnI ja bhinna bhinna draSTAMtothI vicAraNA kare che. ane vicAre che ke asaMgazaktine anukULa yatna karavA huM samartha nathI ane asaMgazaktinA yatnarUpa pravrajyA vagara Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 114 pUrNa sukha thAya tema nathI tethI huM zuM karuM e nirNaya ka2vA mATe asamartha bane che, tethI pravrajyA grahaNa karavAne abhimukha thayeluM citta kaMIka zithila bane che. II230thI 232 zloka H bhUrimahAkalyANaM, bhuktvA'yamathAnyadA taponiyamaiH / bhakSitavAnalpataraM prasaMgato'rthArjanakadannam / / 233 / / zlokArtha : have anyadA tapa niyamothI ghaNA mahAkalyANane khAIne prasaMgathI arthaarjanarUpa kadannane alpatara khAdhuM. ||233|| zloka : ', sa tataH sannatRpteH, sadbuddheH sannidhezca tadapathyam / anvabhavat thitarasaM, malAviAM lagnanIya ca |ArarU4|| zlokArtha : tyArapachI sad annanI tRpti hovAthI ane satbuddhinuM sannidhAna hovAthI te apathyane=alpatara arthaarjanAdi kadannanA bhakSaNane, kvacita rasavALuM=kutsita rasavALuM, malathI yukta ane lajjanIyane teNe anubhava karyuM. / / 234 / / zloka : chittvA'tha rAgatantUn, svajanAdibhavaM vyalIkamanucintya / pravihAya pUrvapakSaM, punarabhilASasya dRDhabhAvAt / / 235 / / labdhvA rAjyaM dAsaH, kaH syAditi saMyame ratiM kurve / yad bhAvyaM tad bhavatAditi siddhAntaM sa jagrAha || 236 / / yumam / / Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 dvitIya stabakazloka-235-236 zlokArca - have svajanAdithI thayela khoTI AcaraNAne vicArIne, rAgataMtune chedIne, pUrva pakSano tyAga karIne=mAruM kuTuMba poSya che ItyAdi rUpa pUrva pakSano tyAga karIne, pharI abhilASano daDha bhAva hovAthI=asaMga pariNAmane pragaTa karavAnA abhilASano daDha bhAva hovAthI, rAjyane prApta karIne koNa dAsa thAya, e pramANe saMyamamAM rati karI, je thavAnuM haze te thAo e pramANe siddhAMtane teNe grahaNa karyo. samyagdaSTijIva zAstra bhaNIne nipuNa prajJAvALo thAya che tyAre buddhine prApta kare che. buddhine pAmyA pachI paNa avirati ApAdaka karmo bhogamAM sarvathA asaMzleSanI pariNati pragaTa thavA detA nathI tethI ja sabuddhinA baLathI prastuta jIvane cAritrapAlana atyaMta duSkara jaNAya che. A rIte keTaloka kALa pasAra karyA pachI pratidina nirlepa pariNatirUpa bhUri mahAkalyANane bhogave che ane zaktinA prakarSathI tapaniyama karIne nirlepa pariNatine sthira, sthiratara kare che, chatAM gRhasthaavasthAmAM prasaMgathI arthaarjananI kriyA kare che. je nirlepa pariNatine vyAghAtaka hovAthI kadannane tulya che, chatAM te arthaarjanamAM atyaMta alpa saMzleSa hovAthI te kadannanuM bhakSaNa alpatara thAya che; kema ke arthaarjanakALamAM paNa asaMga pariNatino daDha rAga hovAthI saMzleSa nahivatuM thAya che. tethI tapaniyamAdi dvArA je saMyamanI pariNati ullasita thaI tethI tuptinI vRddhi thaI ane tattvane jonArI nirmaLamatirUpa buddhi vidyamAna hovAthI bhoganA saMzleSa vagaranI avasthA ja sukhAtmaka che tevo spaSTa bodha thAya che ane arthaarjanAdinI pravRtti kutsita, lajjanIya jaNAya che; kema ke te pravRttithI spaSTa rIte manuSyabhava niSphaLa thato jaNAya che. tethI kuTuMba poSya che ityAdi pUrvamAM ciMtavana kareluM teno tyAga karIne svajanAdi pratyenA rAgataMtune chedIne ane svajanAdi potAnI te te prakAranI karmajanya pariNatine kAraNe je asaMbaddha AcaraNA kare che teno vicAra karIne sarvatra apratibaddha mAnasane pragaTa karavAnA abhilASane te daDha kare che; kema ke nirlepa pariNatirUpa rAjya je puruSane potAne hAthamAM dekhAtuM hoya te puruSa kaI rIte viSayonA dAsane svIkAre ? e prakAre vicArIne prastuta jIva sarva tyAgamAM ratine kare che. ane vicAre che ke je thavAnuM hoya te thAo, Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 vairAgyakalpalatA bhAga-2 huM avazya sarva saMgano tyAga karIne sukhanI paraMparAne pragaTa karavA prayatna karIza e prakArano siddhAMta cittamAM sthApana kare che. 235-236aaaa zloka : atha sadbuddhiH proktA, tenedaM kSAlayAdhunA bhadre / mama bhAjanaM kadanaM, tyajAmi sarvaM hitAkAGkSI / / 237 / / zlokArdha : have tenA vaDete prastuta jIva vaDe, sabuddhi kahevAI, he bhadrA! sabuddhi! have mAruM A bhAjana=kadannanuM bhAjana, svaccha kara. hitano AkAMkSI evo huM sarva kadannano tyAga karuM chuM. prastuta jIva bhagavAnanA vacana rUpa sabuddhithI te rIte AtmAne bhAvita kare che jethI AyuSyarUpI potAnuM bhAna bhogAdi pratye atyaMta asaMzleSavALuM thAya te sabuddhine bhAjana dhovAnI AjJA svarUpa che ane saMpUrNa niHsaMga pariNati rUpa hitano AkAMkSI evo te jIva vicAre che ke sarva padArtho pratyenA saMzleSa rUpa kadannano ane tenA kAraNabhUta svajanAdi saMbaMdha rUpa kadannano huM tyAga karuM chuM. A prakAre bhAvana karIne te jIva atyaMta saMyamane abhimukha cittavALo thAya che. ll23NI zloka : sA prAha praSTavyaH, kArye'smin cArudharmabodhakaraH / kAryataruna vikAraM, vicAraparirakSito yAti / / 238 / / zlokArca - ta=sabuddhi kahe che, A kAryamAM sarva kadanna tyAganA kAryamAM, dharmabodhakara atyaMta pUchavA yogya che. vicArathI parirakSita evo kAryarUpI vRkSa vikArane pAmato nathI. sabuddhirUpa bhagavAnanI AjJA te jIvane bodha karAve che ke mane mArI buddhithI saMyamanI yogyatA jaNAI, have mArAthI adhika prajJAvALA dharmabodhakaranA Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-238, 239-240 117 abhiprAyathI paNa mArI yogyatAno nirNaya karavo joIe; kema ke potAnI buddhirUpa ane prAjJa puruSa evA gurunI buddhirUpa vicArathI rakSaNa karAyeluM sarva saMganA tyAgarUpa kArya svarUpa vRkSa kyAreya vikArane pAmatuM nathI svaprajJAthI potAnI yogyatAno nirNaya thayo che ane gurune paNa potAnI yogyatAne joIne saMyamane yogya che tevo nirNaya thayo che tethI sarva saMganA tyAgarUpa kArya avazya nirlepa pariNatine pragaTa karavA samartha bane che. paraMtu viparIta phalavALuM thatuM nathI. ra38 zloka :nijanizcayapradarzanapUrvaM pRSTo'tha dharmabodhakaraH / yogyatvaM gItArthaH, saha paryAlocya jAnAnaH / / 239 / / atyAjayat kadanaM, vimocayaMstaM samastasaGgebhyaH / akSAlayacca bhAjanamAjanmAlocanAsalilaiH / / 240 / / zlokArtha : have potAnA nizcayanA pradarzanapUrvaka dharmabodhakara puchAyA, gItAthanI sAthe paryAlocana karIne yogatvane jANatA samasta saMgothI tene choDAvatA evA dharmabodhakare kadannano tyAga karAvyo, ane AjanmanA AlocanarUpI pANIthI bhAjana dhoyuM. prastuta jIva potAnI svabuddhithI ane bhagavAnanI AjJAnA AlocanathI potAnI yogyatAno nirNaya karIne huM sarva saMgano tyAga karavA tatpara thayo chuM tethI mAre zuM karavuM joIe e prakAre dharmabodhakarane pUche che. dharmabodhakara guru tenI yogyatAne jANI zake che topaNa sarva saMgano tyAga bhAvathI atiduSkara che tethI prastuta jIvanI prakRtinA bodhapUrvaka gItArthonI sAthe paryAlocana kare che ke sarva saMgano tyAga karyA pachI A jIva saMyamanI vRddhine anukULa yatna karI zakaze ke nahIM. sarva gItArthonA vacanathI tenI yogyatAno nirNaya karIne suguru saMsAranA sarva saMbaMdharUpa kadannano tyAga karAve che. dharma upakaraNa sivAya deha, svajana, kuTuMbarUpa sarva saMgano tyAga karAvatA Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 vairAgyakalpalatA bhAga-2 guru tenA manuSyanA AyuSyarUpa bhAjanane tIvra saMvegapUrvaka AjanmanA Alocana rUpa pANIthI svaccha kare che jethI saMvegapUrvaka janmathI mAMDelAM sarva pApone nivedana karIne te mahAtmA niSpApa cittavRttivALA bane che. A rIte AyuSyarUpI bhAjanane te mahAtmA Alocana dvArA svaccha kare che. ll239-24nA zloka : AlocanAkhyasalilakSAlanamAhAtmyatazca tatpAtram / jAtaM tapanIyamayaM, vAkpAre divyavastuguNaH / / 241 / / zlokArca - ane Alocana nAmanA pANInA kSAlananA mAhAbhyathI te pAtra suvarNamaya thayuM. vANIrUpI samudramAM divya vastuno guNa che. AlocanA grahaNa karavAnI kriyArUpa pANImAM je pazcAttAparUpa divya vastu che tenA baLathI lohaya evuM pAtra suvarNamaya thayuM. ra4nA zloka : anyadasaMyamajIvitamanyacca vadanti saMyamAyuSkam / iti gRhiyativarabhikSAbhAjanabhedaH samayasiddhaH / / 242 / / zlokArca - anya asaMyama jIvita=gRhasthanuM jIvana, ane anya saMyamAyuSka kahe cheHziSTapuruSo kahe che ethI gRhasthanA ane zreSTha yatinA bhikSAnA bhAjanano bheda samayasiddha che. pUrva gAthAmAM kahyuM ke AyuSyarUpI deha pUrvamAM lokhaMDa hatuM te AlocanA kALamAM vartatA pazcAttApanA baLathI suvarNamaya banyuM. kema suvarNamaya banyuM ? te spaSTa karavA arthe kahe che - gRhasthaavasthAmAM asaMyama jIvita AyuSka che. tethI lokhaMDa jevuM te AyuSya che. ane divyavastunA saMyogathI AtmAmAM je saMyamano pariNAma pragaTyo te vItarAga tarapha janArI pariNati svarUpa hovAthI anya prakArano che tethI gRhasthanuM AyuSyarUpI bhAjana lokhaMDa jevuM hovAthI Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-242-243-244 119 dakSiNa tarapha AvartavALuM na hatuM. vaLI saMyama grahaNa karyuM tyAre sAdhunuM AyuSyarUpI bhAjana AtmAnA nirAkuLa svabhAva tarapha janAra thayuM tethI dakSiNa tarapha AvartavALuM thayuM tethI gRhasthanA AyuSyanA bhAjanathI sAdhunA AyuSyanA bhAjanano bheda che. e kathana zAstrathI siddha che. ll24zA zloka : tacca mahAkalyANakapUrNaM cakre mahAvratAropAt / jinacaityasaMghapUjAmahotsavastaddine vavRdhe / / 243 / / zlokArca - ane mahAvata AropathI mahAkalyANakathI pUrNa evA tene=AyuSyarUpI bhAjanane, karyuM. te divasamAM=mahAvratanA AropaNanA divasamAM, jinanAM cetya, saMghapUjA, mahotsavAdi vRddhi pAmyAM. saMyama grahaNa karavA tatpara thayelA jIvamAM guru AyuSyarUpI bhAjanane AlocanAthI zuddha karyA pachI pAMca mahAvrato uccarAve che ane dIkSA grahaNa karanAra mahAtmA dRDha praNidhAnapUrvaka te pratijJAne smaraNa kare che jenAthI have pachI A mahAvratonI maryAdAthI ja mAre mana, vacana, kAyAne pravartAvavAM joIe tevo saMkalpa thAya che. ane mahAvratonA sUkSma bodhapUrvaka karAyelo te saMkalpa hovAthI tenuM AyuSya vItarAgagAmI upayogavALuM bane che. tethI te AyuSyarUpI bhAjana mahAkalyANakathI pUrNa che tema kahevAya che ane tevA uttama saMkalpane kAraNe te divase jinacaityamAM pUjA karAya che, saMghapUjA karAya che, mahotsava karAya che je sarva pravRttio mahAvrato pratyeno baddharAga sthira karavAnA aMgabhUta evI kriyAo rU5 che. ll143 zloka - medasvinI subuddhirjAtA muditazca dharmabodhakaraH / ullasitA tasya dayA, prItaM nRpamandiraM nikhilam / / 244 / / zlokArca - subuddhi medasvinI thaI=pUrvamAM je subuddhi hatI te atinirmalatara thaI, Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 dharmabodhakara AnaMdita thayA, tenI dayA=dharmabodhakaranI dayA, ullasita thaI, AkhuM rAjamaMdira prItivALuM thayuM. saMyama grahaNa karanAra jIvamAM je subuddhi pUrvamAM hatI te atyaMta saMyama grahaNa karyA pachI nirmalatara thAya che; kema ke sarva udyamathI Atmagata saMklezanA uccheda mATe te jIvane pravartAve tevI samartha bane che. dharmabodhakara eka jIva saMsArasamudramAMthI nistAra pAmaze tema jANIne harSita thAya che. vaLI, dharmabodhakaranI dayA dIkSA ApyA pachI te jIvane ucita anuzAsana ApavA dvArA atyaMta ullasita thAya che. tethI dIkSA ApyA pachI satata grahaNa zikSA ane Asevana zikSA dvArA te mahAtmAnA pAramArthika hitanI ciMtA kare che. bhagavAnanA zAsanamAM je sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA vidyamAna che teo asaMgatAne anukULa jatAM prastuta jIvanA cittane joIne prItivALA thAya che. II244 120 zloka H jAtazca yazovAdo, yo'yaM rAjJA'valokitaH samyag / tatsUdasyAbhimatastaddayayA pAlito vidhinA / / 245 / / sadbuddhyA'nugRhItastyaktApathyazca tatprabhAvena / sabheSajasevanayA, vimuktakalpazca rogaughaiH / / 246 / / so'yaM no niSpuNyaH, kintu mahAtmA sapuNyako nUnam / na hi dAridryApAdakakarmahatazcakravartI syAt / / 247 / / zlokArtha H ane yazovAda thayo. zuM yazovAda thayo ? te spaSTa kare che A=prastuta jIva, rAjA vaDe samyag avalokana karAyo, tenA sUdane= rAjAnA sUda evA AcAryane, abhimata thayo=prastuta jIva abhimata thayo, vidhithI tayA vaDe=AcAryanI dayA vaDe, pAlana karAyo. sadguddhi vaDe anugraha karAyo ane tenA prabhAvathI=rAjAnA avalokananA, AcAryanI abhimatatAnA, AcAryanI dayAnA prabhAvathI, sadguddhithI anugraha karAyelo ane tyAga karAyelA apathyavALo evo prastuta jIva je - Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-245thI 247, 248 121 saauSadhanA sevanathI=jinavacana anusAra ucita kriyAonA sevanathI, roganA samUha vaDe mukta jevo te A nipuNya nathI, paraMtu kharekhara sapuNyaka mahAtmA che. hiM=je kAraNathI, dAritrya ApAdaka karmathI haNAyelo jIva cakravartI na thAya. prastuta jIve saMyama grahaNa karyuM, bhAvathI saMyamanI pariNati sparzI, tethI susthita mahArAjArUpa je siddhanA jIvo che temane atyaMta abhimukha prastuta jIvanuM citta thayuM, tethI susthita rAjA vaDe te mahAtmA samyam avalokana karAyA che. vaLI bhagavAna vaDe avalokana thayA che mATe AcAryane paNa te jIva atyaMta yogyarUpe saMmata che. AthI ja te AcAryanI dayA te jIvane vidhipUrvaka anuzAsana ApIne saMyamanI vRddhi thAya te prakAre pAlana kare che ane jema jema grahaNa zikSA ane Asevana zikSA dvArA te mahAtmA saMpanna thAya che tema tema te mahAtmA sabuddhithI anugRhIta thAya che=vItarAgatAne abhimukha javA mATenI nirmaLa buddhi tenAmAM pragaTe che tenA prabhAvathI bAhya padArthonA saMzleSarUpa apathyano te jIva tyAga kare che. vaLI, jinavacanAnusAra sarva kriyAo kare che tethI jinanuM smaraNa, jine batAvela jina thavAnI vidhinuM smaraNa karIne te mahAtmA sarva kriyAo kare che tethI bAhya padArtho pratyenA saMzleSanA kAraNe thatA roganA samUhathI te mukAya che mATe te nipuNya nathI paraMtu sapuNyazALI che; kema ke daridranA ApAdaka karmathI haNAyelo jIva cakravartI thAya nahIM ane prastuta jIva bhAvadAridrayanAM ApAdaka karmothI rahita hovAne kAraNe cakravartI thayo che. I/ra45thI 24LA zloka : atha tiSThato nRpagRhe, tasya dayAbuddhidalitadoSasya / na bhavati pIDA vyaktA, sUkSmA prAgdoSatastu syAt / / 248 / / zlokArca - have, nRpagharamAM=susthita rAjAnA jinasadanamAM, rahetA, dayA ane buddhithI dalita doSavALA tene gurunI dayA ane sadgaddhithI nAza karelA doSavALA evA prastuta jIvane, vyakta pIDA thatI nathI. vaLI, amita mAnI ne banAva Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 vairAgyakalpalatA bhAga-2 pUrvanA doSathI sUkSma thAya che. prastuta jIva saMyama grahaNa karIne bhagavAnanA zAsanamAM varte che, gurunI dayA ane sadgaddhi dvArA satata kaSAyonI zaktine kSINa kare che tethI bAhya padArthomAM vyakta saMzleSa pAme tevA kaSAyonI pIDA thatI nathI. topaNa pUrvamAM kaSAyono pracura abhyAsa karelo che tenA saMskAro nAza thayA nathI tethI, ISad javalanarUpa sUkSma kaSAyonI pIDA kyAreka thAya che. 248 zloka : atha sUkSmabhAvadoSapratighAtaparAyaNaH prazamapUrNaH / parigalitalokasaMjJo, vaiSayikasukhe nirAkAGkSaH / / 249 / / akSNovimalAlokaM, nidadhAtyaJjanamadhItaparamArthaH / tattvaprItikRdambhaH, pibati ca nityaM pavitrAtmA / / 250 / / vidhinA bhuGkte ca mahAkalyANaM caraNakaraNacArumatiH, dhIkRtirojaH svAsthyaM, praphurati tato thAmaharSazca / / 251 / / zlokArca - have, sUma bhAvadoSanA pratighAtamAM tatpara, prazamathI pUrNa, gaLI gaI che lokasaMjJA jemAM evA, vaiSayika sukhamAM AkAMkSA vagaranA, cakSamAM vimalAlokarU5 aMjana AMje che. ane jANelA paramArthavALo pavitra AtmA, tatvaprItine karanAruM pANI nitya pIe che ane caraNakaraNamAM suMdara mativALo vidhipUrvaka mahAkalyANane khAya che. tenAthI-ratnatrayanA sevanathI, buddhi, dhRti, teja, svAthya ane tejano harSa skurAyamAna thAya che. saMyama grahaNa karyA pachI prastuta jIva satata sUkSma bhAvadoSarUpa kaSAyonA pratighAta karavAmAM tatpara rahe che=kSayopazamabhAvanA kaSAyone kSAyika bhAvone anukULa karavAmAM yatnazIla rahe che ane jema jema yopazamabhAvanI vRddhi thAya che tema tema prazamasukhathI pUrNa bane che. vaLI lokone anukULa vartana karavA rUpa lokasaMjJAthI para, paratara thAya che, Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 dvitIya stabaka,zloka-24tthI 2pa1, 2pa2, 253thI 258 pAMca indriyonA sukhomAM AkAMkSA zAMta, zAMtatara thAya che. ane navuM navuM zrata adhyayana karIne paramArthane pAmelo te jIva satata vimalAloka aMjanane AMje che=mokSaprAptinA upAyabhUta mokSamArganA sUkSma bhAvone jANavA yatna kare che. vaLI, satata siddhaavasthA ane tenAM kAraNabhUta je tattvo che temAM prIti vadhAre che. vaLI, vidhipUrvaka caraNa sittarI ane karaNa sittarI sevavAnI suMdara matine sthira, sthiratara kare che jenA kAraNe te mahAtmAnI buddhi nirmaLa, nirmaLatara thAya che, mokSamArgamAM pravartavAne anukULa vRti vRddhi pAme che, mohanAzane anukULa teja vadhe che. bhAvaArogyarUpa svAcya atizayita thAya che ane mokSapathanA sUkSma, sUkSmatara bodhane kAraNe harSa vadhe che. 24tthI 25vA zloka : thaH kheta prA/sI, te koDane sAMprata viditaH | iti dharmabodhakayazomahimA jagati prasRmaro'bhUt / / 252 / / zlokArca - je pUrvamAM preta hato, te AnA dvArA=dIkSA ApavA dvArA, have deva karAyo ethI dharmaboghakarano yaza mahimA jagatamAM vistAravALo thayo. raparA zloka : prathamadazAvairAgyAditthaM sphItAzayazcaraNamAnI / svaguNAsaGgavane'sau, krIDAM kartuM kadApi yayau / / 253 / / tatrAtmasaMstutilatAH, paranindAzalyapallavAtAmrAH / visphAragAravaphalAH, pUjAkusumasmitA dRSTAH / / 254 / / tAdRzalatAbhirabhito, ramaNIyaM prekSya kila tadudyAnam / zayitastacchAyAyAM, vyayito yatno'JjanAdInAm / / 255 / / suptotthitazca tasmin, paJcelimaM phalamapUrvamAlokya / AsvAdya gataH sthAne, prastutakAryaM punazcakre / / 256 / / Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 vairAgyakAlatA bhAga-2 bhuJAnasyApi mahAkalyANakamatha samagravidhiyuktam / prakupita iva vetAlaH punarunmAdo'tudad gAtram / / 257 / / jAtA jvarajarjaratA, mUrchAkUpe ca mAnasaM magnam / dRSTvedRzaM tamAsIccintAbhAg dharmabodhakaraH / / 258 / / yugmam / / zlokArca - A prakAre prathama dazAnA vairAgyathI sphIta AzayavALo, caraNamAnI, svaguNanA AsaMgarUpI vanamAM A=prastuta jIva, kyAreka krIDA karavA mATe gayo. tyAM=svaguNanA AsaMgarUpI vanamAM, paraniMdArUpa zalyanA pallavothI A tAmravALI, viraphAra pAmatA gAravanA phalavALI, pUjArUpI kusumathI smita evI AtmasaMtutinI latA jovAI. tevA prakAranI latAthI=gAthA-254mAM kahyuM tevA prakAranI AtmasaMtutirUpI latAthI, cAre bAjuthI ramaNIya te udhAnane kharekhara joIne tenI chAyAmAM sUto, aMjanAdino ya zithila karAyo. temAM=AtmasaMtutirUpa latAnI chAyAmAM, sUIne UThelo apUrva evA pAkelA phaLane joIne AsvAdana karIne svasthAnamAM te vanane choDIne saMyamanI kriyArUpa svasthAnamAM gayo, pharI prastuta kAryane karyuM=saMyamavRddhine anukULa evAM ucita anuSThAno rUpa kArya karyuM. have samagra vidhithI yukta mahAkalyANane bhogavatA paNa prakupita thayelA vetAlanI jema tenA zarIrane pharI unmAde pIDA karI. jvarathI jarjaratA thaI, mUccharUpI kUvAmAM mAnasa magna thayuM, AvA prakAranA tene joIne dharmabodhakara ciMtAvALA thayA. vairAgyanI be dazA che. viSayono vairAgya ane guNano vairAgya. temAMthI prastuta jIvane A rIte prathama dazAvALA vairAgyanI prApti thaI, tethI saMyama grahaNa karIne nirlepa cittanI prApti thaI. saMganI pariNatinA tyAgano phIta Azaya pragaTa thayo. chatAM sarAga cAritra hovAthI cAritrano mAnI prastuta jIva thAya che=huM cAritravALo chuM e prakArano prazastamAna thAya che. Ama chatAM Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 dvitIya stabaka/zloka-rapa3thI 258 kyAreka svaguNamAM AsaMgadoSanI prApti thAya che arthAt kriyAnA kheda, udvega Adi ATha doSo che temAMthI AsaMga nAmano aMtima doSa che je guNasthAnakanI vRddhimAM bAdhaka bane che; kema ke prApta thayelA guNasthAnakamAM Asakti che tethI uparanA guNasthAnakamAM javAno yatna thato nathI. vaLI je mahAtmAone AsaMgadoSa prApta thayo nathI teo potAnI bhUmikA anusAra je guNasthAnakane sevatA hoya tyAre uparanA guNasthAnaka pratye baddharAgavALA hoya che tethI uttaranA guNasthAnakanA sevanane anukULa zaktino saMcaya thAya te rIte guNasthAnaka seve che. jema dezavirativALA zrAvako paNa AsaMgadoSavALA na hoya to sarvaviratine anukULa zaktisaMcaya thAya tadarthe pratidina sAdhusAmAcArI zravaNa kare che, bhAvana kare che ane jeo dezaviratimAM ja AsaktivALA thAya che teone "A ja guNasthAnaka suMdara che" tevI buddhi thavAthI sarvavirati pratye Adara hovA chatAM teonuM sarvaviratine anukULa vIrya ullasita thatuM nathI. jema gautama svAmIne AsaMgadoSa hato tenA kAraNe kevalajJAnane anukULa vIrya ullasita thatuM na hatuM, tema prastuta mahAtmAne paNa sarvaviratinI prAptinI pachI AsaMgadoSane kAraNe cAritranA uttaranA kaMDakomAM javAne anukULa virya ullasita thatuM na hatuM. paraMtu prApta thayelA guNasthAnakamAM ja Asakti vartatI hatI. vaLI, te mahAtmA guNasthAnakamAM hovAthI loko temanI stuti kare che, tethI potAnI stutinI latA temane dekhAya che. vaLI, bIjA saMsArI jIvo sAtvika nathI pote sAttvika che e rUpa paraniMdAnA zalyanA pallavathI A tAmra evI te stutilatA hatI. vaLI, te stutilatA upara vizAla gAravarUpI phalo ane pUjArUpI kusuma dekhAtAM hatAM. tethI loko potAnI stuti kare che te sAMbhaLIne prastuta jIvane te ramaNIya lAge che. tethI te udyAnanI chAyAmAM sUtA. jenA kAraNe mAna khyAti AdinA bhAvo sparze tevo kaMIka cittamAM ramaNIyabhAva thayo. tethI te udyAnanI chAyAmAM sUvAtulya pravRtti banI. vaLI te mahAtmA aMjanAdimAM yatnano tyAga kare che; kema ke jyAre upayoga kaSAyane anukULa hoya tyAre ratnatrayIne anukULa yatna thato nathI, tethI potAnI stuti Adi bhAvo jyAre sparze che tyAre ratnatrayIno yatna tyAga thAya che ane Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 vairAgyakalpalatA bhAga-2 mAna, sanmAnAdi bhAvone sparze tevuM citta bane che. vaLI jAgyA pachI gAravarUpa phala tene apUrva jaNAya che tethI potAnI Rddhi pratye AsaktinuM AsvAdana karIne saMyamanI kriyAmAM te mahAtmA prayatnavALA thayA. paraMtu cittamAM mAna, khyAtino gArava sparzelo hovAthI prakupita tAla jevo unmAda temanA matijJAnarUpa zarIramAM pIDA karato hato tethI, javarathI=mAna sanmAnanA jvarathI, matijJAnanA upayogarUpa zarIra jarjarita thayuM. mana mAna, khyAti Adi mUrchArUpa kUvAmAM magna thayuM. tethI saMyamanI kriyAmAM paNa prathamathI yukta citta pravartatuM nathI. AvI sthiti joIne dharmabodhakarane ciMtA thaI. Il2pa3thI 258II zloka : pRSTaM roganidAnaM, tenopekSAgataM na tatproktam / viSaphalabhuktirguruNA, jJAtA matinADikAgatyA / / 259 / / zlokArtha : roganuM kAraNa puchAyuM=bhAvaroga kema thayo te dharmabodhakara vaDe puchAyuM, tenA vaDe prastuta jIva vaDe, upekSAgata evuM te=pote gAravaNala vAparyuM che tenuM guru AgaLa prakAzana karavA pratye upekSAnA pariNAmavALuM evuM te, kahevAyuM nahIM. viSaphalanI bhakti guru vaDe matirUpI nADikAgatithI jaNAI. prastuta jIva vidhipUrvaka kriyA kare che chatAM vizeSa prakArano upazama kriyAthI thato nathI paraMtu citta bhAvathI kaSAyonA saMsparzavALuM hovAne kAraNe zAMta rasane sparzatuM nathI. te rogane joIne gurue kAraNa pUchyuM ane prastuta jIvane pote mAnakaSAyane kaMIka sparyo che te kahevAno adhyavasAya nahIM hovAthI kIdhuM nahIM paraMtu guru ziSyanA adhyavasAyanI vRddhine sadA jonArA che ane vartamAnanI kriyAthI zAMta rasanI vRddhi nahIM thatI joIne ziSyanI matirUpI nADInI gatithI jANyuM ke A jIvane mAna-khyAtino sparza thayo che. AthI vidhiyukta kriyA karavA chatAM vizeSa upazama bhAva sparzato nathI. parapalAM Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 dvitIya stabaka/zloka-210-261-262 zloka : uktaM ca vatsa ! gAravaviSaphalabhukterasau vikArabharaH / cAritrasadanabhujAmapyayamatiduHkhakRd bhaNitaH / / 260 / / zlokArca - ane kahevAyuM - he vatsa ! gAravarUpa viSaphalanI bhaktino A vikArano samUha che. cAritrarUpa sadbhanna bhogavatA evA paNa tane A= gArava phala, ati duHkhane karanAruM kahevAyuM che. gurue matirUpI nADI dvArA ziSyanA roganuM kAraNa nirNaya karIne kahyuM ke tArA matijJAnamAM je vikArano samUha varte che te RddhigAravarUpa viSaphalanA sevananuM kArya che. AthI ja samagra vidhiyukta cAritranI kriyA karavA chatAM paNa tane gAravano vikAra ati duHkhane karanAro bane che; kema ke guNasthAnakanI vRddhimAM atyaMta bAdhaka che. ll26oll zloka : etatpratikriyAM tadguNavaitRSNyAkhyaparamavairAgyam / sevasva yena na kadA'pyeSa vikAraH samudbhavati / / 261 / / zlokArtha :taguNa vaitRzya nAmanA parama vairAgyarUpa AnI pratikriyAne=je guNa tane prApta thayo te guNa pratye AsaktinA tyAgarUpa parama vairAgyarUpa gAravaviSanI pratikriyAne, tuM sevana kara. jethI kyAreya paNa A vikAra utpanna thAya nahIM. ra61II. zloka : AdyaM khalu vairAgyaM, viSayatyAgAya viSayavaitRSNyam / jJAnAdivikAraharaM, guNavaitRSNyaM dvitIyaM tu / / 262 / / Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakAlatA bhAga-2 128 zlokArca - kharekhara viSayanA tyAga mATe viSayanuM vaitRzya Adha vairAgya che. vaLI, bIjuM guNanuM vaitRzya jJAnAdi vikArane haranAruM che. rikarI zloka - zikSAmenAM labdhvA, tatpratikAraM vidhAya jAto'sau / avikRtanijaguNapAtraM, paramAnarasAdatha svasthaH / / 263 / / zlokArca - have, A zikSAne pAmIne gurue ApelA upadezane prApta karIne, avikRta nijaguNa pAtrarUpa tenA pratikArane karIne gAravanA vikAranA pratikAra karIne, A=prastuta jIva paramAnna rasathI svastha thayo. gurue guNanuM vaitRzya sevavAnuM kahyuM te svIkArelA guNasthAnakamAM AsaMgadoSanA tyAga svarUpa che ane te pramANe AsaMgadoSano tyAga karIne prastuta jIva nijaguNarUpa je potAno matijJAnano pariNAma che te AsaMgadoSanA tyAgathI avikRta kare che, tenAthI gAravadoSano pratikAra thAya che ane tyArapachI samagra vidhipUrvaka je kriyAo seve che te paramAnnanA sevanarUpa che jenA baLathI guNasthAnakanI vRddhi thAya tevI kriyAone sevanAra te jIva svastha thAya che. 26all zloka - evaM yo yo doSo, yadA yadA bAdhate'sya sUkSmo'pi / tattatpratikriyAyAM, prakramate dharmabodhakaraH / / 264 / / zlokArca - A rIte je rIte prastuta gAravadoSa gurue dUra karyo e rIte, je je doSa Ane sUkSma paNa jyAre jyAre bAdha kare che, tyAre tyAre te te doSanI pratikriyAne dharmabodhakara kare che. ra64ll Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 dvitIya stabaka,zloka-265thI 271 cos : atha kRtasamastadoSapratikAraH pariNatoruguruzikSaH / vacanakSamAdisiddharadhigatadharmakSamAdiratiH / / 265 / / vacanakriyAprakarSAzrayAdasaGgakriyAsu labdharasaH / karmamalasyApagamAcchuklaH zuklAbhijAtyazca / / 266 / / khedodvegabhrAntikSepotthAnAnyamudrujAsaGgaiH / muktazca pRthacittairaSTabhiraSTAGgayogadharaH / / 267 / / madamadanamohamatsararoSaviSAdairadharSitaH satatam / tulyAraNyakulAkulakAJcanatRNazatrumitragaNaH / / 268 / / dRSTiM sthirAM ca kAntAM, prabhAM parAM ca prasArayan dharme / dharmadhyAnAbhirataH, zukladhyAnakatAnamanAH / / 269 / / zliSTaM vidhAya cittaM, sulInamapi saMyame vitanvaMstat / AtmArAmaH zUnyaM, parabhAvavijRmbhitaM pazyan / / 270 / / ullasitasahajavIryaH, parizuddhasamAdhidRSTaparamArthaH / jIvanmuktaH zarmA'nubabhUva bhavAtigaM kiMcit / / 271 / / saptabhiH kulakam / / lokArtha : have karAyelA samasta doSanA pratikAravALo, pariNata sugaranI zikSAvALo, vacanakSamAdinI siddhithI prApta thayelA dharmakSamAdimAM rativALo, vacanakriyAnA prakarSanA AzrayathI asaMga kriyAmAM labdharasavALo, karmamalanA apagamathI zukla ane zuklAbhijAtya kheda, uga, bhrAMti, kSepa, utthAna, anyamud, sutraroga ane AsaMga rUpa ATha pRthak cittothI mukta, ATha prakAranA yogane dhAraNa karanAro, bha6, ma, moha, matsara, roSa, viSAdhthiI satata madharSita, tulya araNya ane gulAla, kAMcana ane tRNa, zatru ane mitranA gaNavALo=jene Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 vairAgyakalpalatA bhAga-2 araNya ane nagaro tulya che, suvarNa ane vaNa tulya che zatra ane mitragaNa samAna che evo, dharmamAM sthirA, kAMtA, prabhA ane parA daSTine vistAra karato, dharmadhyAnamAM abhirata=satata dharmadhyAnamAM yatnazIla, zukaladhyAnamAM ekatAna manavALo zukaladhyAnane pragaTa karavAmAM yatnavALo, saMyamamAM sulIna paNa zliSTa cittane karIne tene vistArano saMyamane vistArato, AtmAmAM vizrAMtivALo, parabhAvanA vilasitane zUnya joto, ullasita sahaja vIryavALo, parizuddha samAdhithI daSTa paramArthavALo, jIvanmukta=dehadhArI hovA chatAM bhAvathI mukta, bhavathI atIta evA kaMIka sukhane anubhavyuM. pUrvagAthAmAM kahyuM ke guru AsaMgadoSane jANIne tenAthI utpanna thayelA gAravanI ucita cikitsA karIne prastuta jIvane mArgamAM sthApana kare che e rIte prastuta jIvane je je doSo thAya che te badhA ja doSonuM sUkSma avalokana karIne gItArtha guru te te doSonI pratikriyA kare che. anuzAsana ApIne te doSothI mukta kare che jenA phaLarUpe te ziSyane zuM prApta thAya te batAve che. karAyelA samasta doSanA pratikAravALo jIva bane che; kema ke pratidina gurunA anuzAsananA baLathI potAnI zakti prakarSathI doSane dUra karavA yatna kare che. tethI te mahAtmA saMyamanA vizeSa pariNAmathI pariNata thAya che ane sugurunI zikSAvALA bane che suguru dvArA grahaNa zikSA ane Asevana zikSAne prApta kare che. sUtro, arthone yathArtha tAtparyamAM suguru bodha karAve che ane te sUtro ane artho sparze te rIte sarva saMyamanI kriyA karatAM guru zikhavADe che. jenAthI te mahAtmAnA cittamAM vacana kSamAdinI siddhi thAya che. sarva pravRttio jinavacananuM smaraNa karIne te mahAtmA kare che tethI vacananA dAtA paramaguru haiyAmAM upasthita thAya che ane paramagurue A anuSThAna A vidhithI karavAnuM vidhAna karyuM che e prakAre smaraNa karIne te mahAtmAnuM citta sarva anuSThAnomAM pravarte che, jenAthI te mahAtmAmAM vacana kSamA, vacana mArdava, vacana Arjava ane vacananI nirIhitA pragaTe che je jinavacanAnusAra vItarAgagAmI upayoga svarUpa che, ane tenAthI dharmakSamAdimAM rati thAya che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabaka/zloka-265thI 271 131 te kSamAdi bhAvone prakRtirUpe karavAnI pariNati te jIvamAM pragaTe che. vacanakriyAnA prakarSanA AzrayathI te jIva asaMga kriyAmAM labdha rasavALo bane che. je mahAtmA skUlanA vagara bhagavAnanA vacanAnusAra sarva kriyAo karI zake che temAM vacanakriyAno prakarSa varte che jenA baLathI dharmakSamArUpa asaMga kriyAmAM te jIvane balavAna rasa utpanna thAya che, kema ke jIvanI prakRtirUpa kSamAdi bhAvo thAya to ja prakarSane pAmIne tenAthI vItarAgatAnI prApti thAya. A rIte asaMgakriyAne abhimukha jatuM te mahAtmAnuM citta hovAthI kaSAyothI utpanna thayelA karmorUpI malano apagama thAya che ane te mahAtmA asaMgakriyAne prApta kare che tyAre asaMgakriyAnA baLathI sarvArtha siddha karatAM paNa adhika sukhane prApta kare che. tyArapachI vizeSa zuddhi thavAthI upazamanuM vizeSa sukha thAya che je zukla svarUpa che, tyArapachI zukla AbhijAtya thAya che je zreNI upara caDhavAne atyaMta abhimukha pariNati svarUpa che. te vakhate te mahAtmA kheda, udvega Adi kriyAonA ATha doSo che je sAmAnya jIvo dharmaanuSThAnakALamAM karatA hoya che tethI pRthaku citta svarUpa che tevA ATha pRthaku cittothI mukta bane che jethI ATha aMgone dhAraNa karanAra bane che. jenA kAraNe te mahAtmAnA mAnakaSAya, kAma, moha, matsara, roSa, viSAdAdi doSo satata kSINa, kSINatara thAya che. jo ke AtmAmAM anAdithI te doSanA ApAdaka saMskAro dRDha thayelA che chatAM asaMga anuSThAvALA cittane kAraNe te doSanA saMskAro utthita thatA nathI paraMtu viruddha bhAvothI satata kSINa thAya che. vaLI, te vakhate te mahAtmAnuM citta samabhAvavALuM che tethI araNyamAM ane lokothI Akula evA nagaromAM samAna che. suvarNa ane tRNamAM, zatru ane mitramAM te mahAtmAnuM citta samAna che. A rIte samabhAvanI pariNativALA te mahAtmA prathama bhUmikAmAM sthirA dRSTino vistAra kare che, tyArapachI kAMtA dRSTine prApta karIne vistAra kare che tyArapachI prajAne prApta karIne vistAra kare che, tyArapachI parA dRSTine prApta karIne vistAra kare che. tyAre te mahAtmA dharmadhyAnamAM abhiratavALA hoya che. ane zukladhyAnane prApta karavA arthe ekatAna manavALA hoya che. te vakhate te mahAtmAnuM citta AtmAnA nirAkula svabhAva rUpa saMyamamAM sulIna thayeluM paNa zleSavALuM hoya che saMyamamAM ja te Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 mahAtmAnuM citta zrleSavALuM hoya che, anyatra nahIM. tethI saMyama uttarottara vRddhi pAme che. tenA kAraNe AtmamAtramAM vizrAMta thanAruM temanuM citta hoya che ane AtmAthI atirikta bIjA bhAvonI pariNati teone zUnya jaNAya che. arthAt jagatanI pariNitane jovAne abhimukha paNa temanuM citta jatuM nathI. A rIte samabhAvanA pariNAmanA baLathI ullasita thayelA sahaja vIryavALA te mahAtmA bane che jenAthI parizuddha kSamAdi pragaTe che. jenA kAraNe potAno paramArtha zuM che ? tene joI zake che. te vakhate zarIradhArI AtmA hovA chatAM mukta jevA sukhane anubhave che jethI jIvanamukta avasthAvALA te kahevAya che ane sAmAnyathI saMsAramAM jenuM vedana na thaI zake tevA sukhanuM vedana kare che. 265thI 201 132 zloka H itthaM dramako'pi mahArAja ivAkAri dharmabodhakaraiH / gurumistasmAhAtmya, vayituM nAmisro'pi / / 27245 zlokArtha H A rIte=atyAra sudhI varNana karyuM e rIte, dramaka paNa guru evA dharmabodhakara vaDe mahArAjA jevo karAyo. temanuM mAhAtmya=gurunuM mAhAtmya indra paNa varNana karavA samartha nathI. prastuta staMbakamAM dramakane guru samyaktvAdinA kramathI asaMga anuSThAna sudhI kaI rIte prApta karAve che te batAvIne dramaka jevo paNa te jIva susthita mahArAjAnI jema saMsAraavasthAmAM paNa jIvanamukta avasthAne prApta kare che te batAvyuM. tethI mahArAjA jevo nathI chatAM paNa mahArAjA sadaza ghaNI bhUmikAne pAmela che te sarva dharmabodhakara gurunuM mAhAtmya che. tethI sAkSAt indra paNa tevA gurunuM mAhAtmya varNana karavA samartha nathI. II272aa zloka H anubhavasiddhaM cedaM sAkSAd dramakopamo'pyahaM sadayaiH / ' gurubhiH pravezito yajjinasamaye zarma kimapi labhe / / 273 / / Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 dvitIya stabaka/zloka-273-274-275-276 zlokArya : ane A gAthA-272mAM gurunuM mAhAbhya batAvyuM e sAkSAt anubhavasiddha che. je kAraNathI DhamakanI upamAvALo paNa huM sadayAvALA evA guru vaDe jinazAsanamAM praveza karAvAyo, kaMIka paNa sukhane meM prApta karyuM. ra73 zloka - vikalAnuSThAnAdapi, zuddhAnuSThAnatIvrabhAvayujaH / mArgapravezanaphalAdalAghavaM bhAvayAmi bhRzam / / 274 / / zlokArtha : zuddha anuSThAnanA tIvra bhAvathI yukta evA amArA vikla anuSThAnathI paNa mArgamAM pravezarUpa phala hovAthI atyaMta alAghavane huM bhAvana karuM chuM. ra74ll. zloka :vimalAlokAt tIrthodakAcca yadrogatAnavaM bhavati / so'yaM guruprasAdaH, paramAnalavasya lAbhazca / / 275 / / zlokArca - je kAraNathI vimala AlokathI ane tIrthodakathI je roganuM tAnava thAya che. ane paramAnna lavano lAbha thAya che te A guruno prasAda che. ra75A. zloka : evaM yeSAM guravo, bhaktyekavazA bhRzaM prasIdanti / bhavyA bhavanti puruSAste sarvazreyasAM pAtram / / 276 / / zlokArca - A rIte jeone bhakti ekavazavALA guruo-gurunA guNone joIne Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 134 jenA haiyAmAM temane parataMtra thavAnI bhakti varte che tene vaza evA guruo, atyaMta prasAda kare che. te bhavyapuruSo sarva zreyanA pAtra thAya che. II276II zloka H kiM taccitraM gururiha mahAzAstrasaMdarbhavedI, na svAyAsaM gaNayati rato nityamanyArthasiddhau / ambhovAho vrajati jaladhau krAmati vyoma vidyut, tApavyApaM vahati hRdaye tatra kaH svArthalobhaH / / 277 / / zlokArtha H te kAraNathI=bhakti evaza guru che te kAraNathI, zuM Azcarya che. ahIM=saMsAramAM, mahAzAstranA saMdarbhane jANanArA guru haMmezAM anyanA arthanI siddhimAM rata potAnA zramane gaNatA nathI. megha samudramAM jAya che, vidyut AkAzamAM AkramaNa kare che, hRdayamAM tApanA vyApane vahana kare che=guru ziSyanI ciMtArUpa tApanA vyApane vahana kare che, tyAM--ziSyanI ciMtAmAM svArtha lobha kyo che ? koI lobha nathI. mAtra ziSya pratyenI dayA ja kAraNa che. II277II zloka H jaDamapi kRtinaM gururvidhatte, kuTilamapi praguNIkaroti sadyaH / dhavalayati dharAtalaM himAMzuH, kumudavanasya bhinatti maMkSu mudrAm / / 278 / / zlokArtha H guru jaDa paNa ziSyane buddhimAna kare che, kuTila paNa ziSyane praguNI kare che. caMdra pRthvItalane dhavala kare che, kumudavananI mudrAne zIghra bheda kare che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya stabakazloka-278-279 135 graMthakArazrI paNa saddharmanI prApti pUrve dramakanI upamA jevA hatA tethI kahe che, gurune prApta karIne huM bhagavAnanA zAsanamAM pravezyo te svaanubhavasiddha che ane bhagavAnanA zAsanane pAmIne cittanA svAthyanuM je sukha graMthakArazrI pAmyA te paNa svaanubhavasiddha che. kevala kAladoSane kAraNe zuddha anuSThAna karavAnI tIvra icchA hovA chatAM paNa pote vacana anuSThAna sevavA mATe asamartha che tethI pUrvamAM varNana karyuM te prakAranA guNasthAnakane sparzavA mATe pote zaktimAna nathI chatAM paNa gurunA prasAdathI mArganA pravezane pAmyA che tethI bhagavAnanA vacananA sUkSma bhAvone jANavA svarUpa vimalAloka aMjana AMje che, bhagavAnanA vacanamAM tIvra ruci kare che ane paramAtra rUpa viratibhAvane pAmyA che jenAthI bhAvarogo alpa thayA che te ja guruno prasAda che. tethI paramagurunA vacananA hArdane batAvanArA jeone suguru prApta thayA che ane jeone tevA guru pratye atyaMta bhakti che te jIvo sarva kalyANanI paraMparAne prApta kare che. vadhAre zuM? guru ja mahAzAstranA saMdarbhane jANanArA che tethI te phalita thAya ke jenA ghaNA ziSyo hoya, tyAgI hoya, eTalA mAtrathI te guru mahAzAstranA saMdarbhanA vedanane karanArA thatA nathI paraMtu paramagurunA vacananA rahasyanA paramArtha jANI zake te prakAre te kALamAM vidyamAna graMthone joDIne yogamArganA ucita hArdane jeo pAmyA che tevA guru ja mahAzAstranA saMdarbhane jANanArA che ane teo zAstramAM nipuNa thayA pachI potAnA zramane gaNyA vagara yogya jIvone tenA paramArthane batAvavAmAM ja rata rahe che. tethI jema vAdaLAMo samudramAM varase che, teonuM koI prayojana nathI topaNa teono svabhAva ja varasavAno che tema suguruno svabhAva che ke saMsArasamudramAM DUbelA yogya jIvono vistAra kare che. vaLI jeo yogyatA hovA chatAM tattvanA viSayamAM jaDa che, teone suguru buddhimAna kare che. syAdvAdanA paramArthane sparzI zake tevI nipuNa mativALA kare che. vaLI, koIka jIvamAM kaMIka vakatA hoya topaNa tenA ucita upAya dvArA suguru teone mArgAnusArI buddhivALA kare che. 278 zloka : sUte'nambudharo'pi caMdrakiraNairambhAMsi candropalastadrUpaM picumandabaMdamapi ca syAccAndanaiH saurabhaiH / Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 vairAgyakAlatA bhAga-2 sparzAt siddharasasya kiM bhavati no lohaM ca lohottamam, prApya zrIgurupAdapaGkajakRpAM mUo'pi sUrirbhavet / / 279 / / zlokArca - pANI nahIM dhAraNa karanAra paNa caMdrakAMta maNi caMdranAM kiraNothI pANIne pragaTa kare che. caMdananA saurabhathI lImaDAnA vRkSano samUha paNa tad rUpane=caMdananI gaMdhane, dhAraNa kare che. zuM siddharasanA sparzathI lokhaMDa suvarNa thatuM nathI ?=thAya che - zrI gurunA caraNarUpI kamaLanI kRpA prApta karIne mUrkha paNa sUri thAya che. jema pANI vagarano caMdrakAMta maNi paNa caMdranAM kiraNothI pANIvALo bane che tema suguru yogya jIvamAM bodhano abhAva hovA chatAM zAstra bhaNAvIne te prakAre buddhimAna kare che ke jethI sUripadane paNa prApta kare. 279ll zloka : jijJAsutAGkuravatI surUcipravAlA, jJAnAdipuSpakalitA samatAphalADhyA / hitvA karIravanatulyamupAyamanyaM, sevyA sadA gurukRpAtridazadruvalliH / / 280 / / zlokArca - jijJAsutA aMkuravALI, surucipravAlavALI, jJAnAdi puSpathI kalita, samatArUpI lathI Aya evI gurukRpArUpI kalpavRkSanI velaDI, boraDInA vanatulya anya upAyane choDIne sadA sevavI joIe. yogya jIvamAM prathama bhUmikAnI yogyatArUpa guNa adveSa hoya to gurunI kRpArUpI kalpavRkSanI velaDI ucita yatna karIne tattvanI jijJAsArUpa aMkura pragaTa kare che, tyArapachI tattvano sUkSma bodha karAvIne tattva pratye tIvra rucirUpa suruci pragaTa kare che, tyArapachI tattvanI rucipUrvaka sUkSmajJAna, cAritranI pariNatirUpa puSpa pragaTa kare che. tyArapachI samatArUpI phala pragaTa kare che. ane kalpa Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 dvitIya stabaka/zloka-280-281 velaDInuM phala jeo seve che teo alpa kALamAM saMsArasamudra tare che. tethI je guru jijJAsAdinA kramathI phala pragaTa karI zake tevA hoya tevAnI ja sevA ka2vI joIe, anya sarva sarva upAyo boraDInA vanatulya che mATe sevavA joIe nahIM. II280 // zloka H gurukRtagarimaprathApavitraM, dramakacaritramidaM nizamya samyak / ya iha vitanute tadaMhisevAM, tyajati na taM guNarAgiNI yazaH zrIH / / 281 / / iti zrIvairAgyakalpalatAyAM guruprabhAvavarNano nAma dvitIyaH stabakaH samAptaH / zlokArtha : gurukRta garima prathAthI pavitra A dramakacaritrane=guru vaDe karAyelA mahAna prayatnathI suMdara thayelA A dramakacaritrane, samyak sAMbhaLI jeo ahIM=saMsAramAM, teonA caraNanI sevA=gurunA caraNanI sevA, kare che. tene guNarAgiNI evI yazanI lakSmI tyAga karatI nathI. prastuta dramakane gurue kaI rIte jijJAsAthI mAMDIne jIvanamukta dazA sudhI saMpanna karyo te gurukRta garima vistArarUpa caritra che, tene yathArtha tAtparyathI sAMbhaLIne mAre paNa te gurunI te rIte upAsanA karavI che je rIte mArAmAM vidyamAna mokSamArgane anukULa zakti hoya te gurunI kRpAthI pragaTa thAya. te jIvane sadgationI paraMparArUpa yazanI lakSmI kyAreya tyAga karatI nathI. II281 // A pramANe zrIvairAgyakalpalatA graMthamAM guruprabhAvavarNana nAmano bIjo stabaka samApta thayo. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 vairAgyakathalatA bhAga-2 tRtIya stabaka zloka : atha prastUyate kIrtikathA pIyUSavarSiNI / anusundararAjarSezcandrojjvalaguNazriyaH / / 1 / / jAyate parabodhAya, svasaMsAraviDambanAm / zraddhAvAn kathayan yadvaccakravartyanusundaraH / / 2 / / zlokArca - have caMdra jevA ujvaLa guNazrIvALA anusuMdara rAjarSinI amRtane varSAvanArI kIrtikathA prastuta karAya che. ll1II svasaMsAranI viDaMbanAne kaheto zraddhAvAna puruSa parabodhane mATe thAya che, je pramANe anusuMdara cakravartI. rAA zloka : asti svastimatI kSemapurI surapurIsamA / sukacchavijayasthAne, prAgavidehe manohare / / 3 / / zlokArca - manohara sukaccha vijayasthAna evA pUrva videhamAM devanagarI jevI svastimatIkalyANane karanArI, kSemapurI che. Ilal zloka : tatrArinArInetrAmbujAtojjvalayazombujaH / abhUd yugandharo rAjA, pratApajitabhAskaraH / / 4 / / zlokArca - tyAM-kSemapurI nagarImAM, zatrunI strInAM netronA pANIthI utpanna thayela ujvala yazarUpI kamaLa jevA zatruonI strIonA rudanathI thayelA Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya stabaka/zloka-4-5-6-7-8 139 ujvala yazarUpI kamaLavALA, pratApathI jItyo che sUrya jemaNe evA yugaMdhara rAjA thayA. 11811 zloka H tasyAsInalinI nAma mahiSI nalinekSaNA / vijitA rUpapIyUSasarasyA'psaraso yayA / / 5 / zlokArtha H tene nalinI nAmanI kamala jevA netravALI paTarANI che. jeNInA rUpa svarUpa amRtanA sarovaramAM apsarAo jitAI. IINI zloka H caturdazamahAsvapnasUcito janitastayA / puNyodayayutaH putraH, sudhAsnigdhendusodaraH / / 6 / / zlokArtha : teNI vaDe 14 mahAsvapnathI sUcita puNyodayathI yuta, sudhAsnigdha evA caMdranA sodara putra thayo. II9II zloka H janakena puro jJAteH sutajanmotsavakramAt / , pratiSThitaM ca tannAma, yathA'yamanusundaraH / / 7 / / zlokArtha : janaka vaDe jJAtinI AgaLa putranA janmanA utsavanA kramathI tenuM nAma pratiSThita karAyuM. je pramANe A anusuMdara che. IIII zloka H atha pravardhamAno'sau, kaumAre grAhitaH kalAH / tAtena yauvanasthazca yauvarAjye nivezitaH / / 8 / / Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 140 zlokArtha : have pravardhamAna evo A=anusuMdara, kumAra avasthAmAM kalAo grahaNa karAyo ane yauvanamAM rahelo pitA vaDe yauvarAjyamAM sthApana karAyo. III zloka H gato'staM tatpitA bhAsvAn, nilInA nalinI tathA / rAjyAbhiSekaM tasyAtha, sAmantAH kartumudyatAH / / 9 / / zlokArtha : sUrya jevA tenA pitA=anusuMdaranA pitA, mRtyu pAmyA, ane nalinI mAtA mRtyu pAmI. have sAmaMto teno rAjyAbhiSeka karavA mATe udyata thayA. gAlyA zloka H tAvat tatra samutpannaM, cakraratnaM jvalanmahaH / AvirbhUtAni zeSANi sadratnAni trayodaza / / 10 / / zlokArtha H teTalAmAM=rAjyAbhiSeka thaI rahyo che eTalAmAM, tyAM=anusuMdaranI AyudhazAlAmAM, jvalana tejavALuM cakraratna utpanna thayuM, zeSa 13 sadratno AvirbhUta thayAM. II10|| zloka H gatAH pratyakSatAM yakSAdhiSThitA nidhayo nava / cakravartIti sa nRpaiH, surairindra ivArcitaH / / 11 / / zlokArtha H vaDe IndranI yakSathI adhiSThita nava nidhio pratyakSatAne pAmI, sura jema rAjAo vaDe te=anusuMdara, cakravartI che e pramANe arcanA karAyo. II11II Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 tRtIya stabaka/zloka-12-13-14-15 zloka : kSemapuryAM sthitenaiva, sakalaM bhUmimaNDalam / jitaM tenAmbarasthena, bhAnuneva pratApataH / / 12 / / zlokArtha : kSemapurImAM rahelA evA tenA vaDe sakala bhUmimaMDala jitAyuM, jema AkAzamAM rahelA sUrya vaDe pratApathI sakala bhUmimaMDala prakAza karAya che. TI12ll zloka : dvAtriMzadbhiH sahasrazca, samA dvAdaza bhUbhujAm / kRto rAjyAbhiSeko'sya, divyAbharaNazAlibhiH / / 13 / / zlokArtha :divya AbharaNazAlI batrIsahajAra rAjAo vaDe bAra varSa sudhI Ano=anusuMdarano, rAjyAbhiSeka karAyo. 13/I zloka : sahasrANAM catuHSaSTyA, reme'sau varasubhruvAm / azItiM pUrvalakSANAM, caturbhiradhikAM sukhI / / 14 / / zlokArca - 64 hajAra zreSTha strIo sAthe 84 lAkha pUrva sukhI evo A anusuMdara, ramyo. II14ll zloka : gato'tha pazcime kAle, dezadarzanakAmyayA / iSTAptau dakSiNAvartaM, prAptaH zaGkhAhvayaM puram / / 15 / / zlokArtha :have pazcima kAlamAM dezadarzananI kAmanAthI gayo sarva rAjyane jovA Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 vairAgyakalpalatA bhAga-2 mATe gayo, ISTanI prAptimAM dakSiNAvarta evA zaMkha nAmanA nagarane pAmyo. arthAt tenuM bhaviSyamAM hita thavAnuM che e prakAranI ISTanI prAptimAM dakSiNAvartavALuM evuM zaMkha nAmanuM nagara che tene pAmyo, jenAthI tene ISTanI prApti thaI. ll1paII zloka : tatra cittaramodyAnaM, nRpaiH katipayairyutaH / yayau svAmIva devAnAM, devairAnandi nandanam / / 16 / / zlokArca - tyAM keTalAka rAjAothI yukta citarama nAmanA udhAnamAM gayo. jema devonA svAmI devonI sAthe AnaMdI nAmanA udhAnamAM jAya che. ll16 zloka - ito haripurasvAmI, vijaye tatra vizrutaH / abhUd bhImaratho rAjA, subhadrA cAsya vallabhA / / 17 / / zlokArca - A bAju haripuranA svAmI te vijayamAM vikhyAta evA bhImaratha rAjA thayA ane AnIebhImaratha rAjAnI, subhadrA strI hatI. ll17ll zloka : samantabhadrastanayastayorAsInmahodayaH / tanayA ca mahAbhadrA, mahAbhadrAnukUladhIH / / 18 / / zlokArca - te beno mahodayavALo samaMtabhadra nAmano putra hato. ane mahAbhadrAne anukULa buddhivALI evI mahAbhadrA putrI hatI. II18ll zloka :pArzve samantabhadro'tha, sukhopamagurorbratam / / jagrAha pitarau pRSTvA, dvAdazAGgadharo'bhavat / / 19 / / Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 tRtIya stabaka/zloka-10-20-21-22 zlokArtha : have sukhanI upamAvALA gurunI pAse samaMtabhadrae mAtA-pitAne pUchIne vrata grahaNa karyuM, bAra aMgane dhAraNa karanArA thayA. 19ll zloka : gurubhiryogyatAM jJAtvA, pade svIye nivezitaH / mahAbhadrA'pi saMprAptA, yauvanaM smarakAnanam / / 20 / / zlokArca - guru vaDe yogyatAne jANIne potAnA padamAM sthApana karAyA, mahAbhadrAe paNa smaranA jaMgala jevuM yauvana prApta karyuM. ll20ll zloka : gandharvapuranAthena, pariNItA divAkRtA / daivAdasau gato'staM sA, guruNA pratibodhitA / / 21 / / zlokArca - gaMdharvapura nAtha evA divAkRta rAjA sAthe paraNAvAI, bhAgyathI A divAkRta rAjA, kALane pAmyA. te mahAbhadrA, guru vaDe=samaMtabhadrasUri vaDe, pratibodhita karAI. rilA zloka : lalau bhAgavatIM dIkSAM, jAtA caikAdazAGgabhRt / pravartinI kRtA dakSA, gItArthA gurubhistataH / / 22 / / zlokArca - bhAgavatI dIkSAne svIkArI, agiyAra aMgane dhAraNa karanArI thaI, tethI=agiyAra aMgane dhAraNa karyuM tethI, guru vaDe dakSa, gItArtha evI pravartinI karAI I2aaaa Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : anyadA viharantI sA, pUjyA ratnapuraM yayau / candrajyotsneva tArAbhiH, sAdhvIbhiH parivAritA / / 23 / / zlokArtha : azvadA tArAothI caMdranI jyostAnI jema, sAdhvIothI parivArita viharatAM evAM te pUjya sAdhvI ratnapura gayAM. ll23ll zloka : rAjA magadhaseno'bhUt, tatra devI sumaGgalA / puruSadveSiNI jAtA, sutA sulalitA tayoH / / 24 / / zlokArca - tyAM magadhasena rAjA, sumaMgalAdevI hatI, te baMnene puruSapreSiNI sulalitA purI thaI. ll24TI. zloka : abhUtAM jananItAtau, taccintAdagdhamAnasau / zrutvA mAnyAM mahAbhadrAmAgatAM hRdi nanditau / / 25 / / zlokArca - te kAraNathI=putrI puruSaDheSiNI che te kAraNathI, mAtA-pitA ciMtAthI dagdhamAnasavALAM thayAM. mAnya evAM mahAbhadrAne Avela sAMbhaLIne hadayamAM AnaMdita thayAM mAtA-pitA AnaMdita thayAM, ripI. zloka : gatAvAdAya tanayAM, tAM praNantumupAzraye / dharmalAbhastayA dattaH, pradattA dharmadezanA / / 26 / / zlokArca - putrIne grahaNa karIne temane sAdhvIne, vaMdana karavA mATe upAzrayamAM Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 tRtIya stabaka/zloka-26-27-28 gayAM=rAjArANI gayAM. teNI vaDe sAdhvI vaDe dharmalAbha apAyo, dharmadezanA apAI. ||rako zloka : tadvaco'budhyamAnApi, tasyAM snehamupAgatA / pUrvAbhyAsAt sulalitA, tanmukhanyastalocanA / / 27 / / zlokArca - temanA vacanane nahIM jANatI paNa saMsAranI nirguNatAne kahenArI dharmadezanAnA paramArthane nahIM jANatI paNa, sulalitA pUrvanA abhyAsathI tenA mukhamAM custalocanavALI temAM sAdhvImAM, snehane pAmI=sulalitA snehavALI thaI. sulalitAnA tattvanA bodhanAM AvAraka karmo sopakrama hovA chatAM gADha prayatnathI nivartana pAme tevAM hatAM tethI janmAMtaramAM snehane kAraNe sAdhvI pratye sneha thAya che chatAM tenA vacananA paramArthane sparze tevo Uha thato nathI. jyAre keTalAka jIvone janmAMtarano sneha hoya tenA kAraNe jotAnI sAthe temanA pratye sneha thAya che ane tenA kAraNe tattvane abhimukha citta thAya che ane sopakrama karma zIghra nivartanIya hovAthI tattvanI prApti paNa tarata thAya che, jyAre sulalitAne sAdhvI pratye kaMIka Adara che tethI dharmabuddhithI mAtA-pitA sAthe temane namaskAra karavA Ave che, dezanA sAMbhaLe che, chatAM tattvanA bodhamAM bAdhaka karmo baLavAna hovAthI tatkAla bodha thato nathI, mAtra sAdhvI pratye sneha thAya che. ArabA zloka : pravRddhasnehakallolAkrAntacittA'tha sA tataH / sthAsyAmyenAM vinA nAhamityabhigrahamagrahIt / / 28 / / zlokArca - tethI sAdhvI upara sneha thayo tethI, pravRddha snehanA kallolanA Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 vairAgyakalpalatA bhAga-2 AkrAMta cittavALI evI te AmanA vinA=sAdhvI vinA, huM rahIza nahIM e pramANe abhigrahane grahaNa karyo. ra8II zloka : atikaSTAd vacastasyAH, pitRbhyAM tatpratizrutam / svIkAritaM ca na grAhyA, pravrajyA'smadapRcchayA / / 29 / / zlokArca - atikaSTathI teNInuM te vacana=sulalitAnuM vacana, mAtA-pitA dvArA saMbhaLAyuM, ane svIkArAyuM. amone pUchayA vagara pravajyA grahaNa karavI nahIM, e pramANe kahevAyuM. ll ll zloka : atha sA'nu mahAbhadrAM, vijahAra tamobhidam / nizeva zazino jyotsnAmekanirbandhabandhurA / / 30 / / zlokArca - have ta=sulalitA, aMdhakArane bhedanAra evAM mahAbhadrAnI pAchaLa vicaravA lAgI, jema jyonA eka nibaMdhathI manohara evI rAtri caMdrane anusare. ll3oll zloka : karmodayAnna bodho'syAM, jAyate ca sphuTaH param / prakAza iva candrasya, meghAcchAdanato divi / / 31 / / zlokArca - AkAzamAM meghanA AcchAdanathI caMdranA prakAzanI jema kevala karmanA udayathI Ane sulalitAne, spaSTa bodha thato nathI. te sAdhvI caMdra jevAM zItala hatAM; kema ke samitiguptiothI vAsita cittavALAM hatAM jyAre te vihAra karatAM hoya tyAre temanA darzanathI paNa niSkaSAya cittane Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 tRtIya stabaka/zloka-31-32-33, 34-35 jovAthI aMdhakArano bheda thAya che; Ama chatAM sulalitA temanI sAthe vihAra kare che to paNa temanI mudrAne samitiguptione jovA chatAM te sAdhvImAM vartatA zItala svabhAvane jovA mATe spaSTa samartha thatI nathI, jema AkAzamAM meghathI AcchAdita caMdra hoya tyAre te caMdrano prakAza bahAra dekhAto nathI tema sulalitAno AtmA te prakAranA jJAnAvaraNIya karmathI AcchAdita hato tethI mahAbhadrA sAdhvInA caMdra jevA zItala prakAzarUpa samitiguptinA pariNAmane te spaSTa joI zakatI nathI. ll31aaaa zloka : mahAbhadrA zaGkhapure, samAgatyAnyadA sthitA / nandasya zreSThino ghaMghazAlAyAM zilazAlinI / / 32 / / zlokArca - anyadA zIlazAlI evAM mahAbhadrA zaMkhapuramAM AvIne, naMdazreSThinI ghaMghazAlamAM rahyAM. 1zA zloka : zrIgarbhastatra rAjA'sti, nalinyAkhyA ca tatpriyA / upacArAnapatyArthaM, sA'napatyA'karod bahUn / / 33 / / zlokArca - tyAM zaMkhapuramAM, zrI garbha rAjA che, tenI nalinI nAmanI priyA che. putra vagaranI evI teNIe putra mATe ghaNA upacArone karyA, Il33II zloka : utpannaH puNyavAn jIvastasyAH kukSAvathaikSata / nizi prasuptA sA svapne, yathA ko'pi suvigrahaH / / 34 / / pravizya me mukhenAge, nirgatya ca gataH kSaNAt / nareNa kenacit sAdhu, bhatre sa kathitastayA / / 35 / / Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 vairAgyakalpalatA bhAga-2 tenoktaM te suto bhAvI, kevalaM pravrajiSyati / zIghraM kaJcid guruM prApya, tacchrutvA sA dadhau mudam / / 36 / / zlokArca - have tenI kukSimAM puSyavALo jIva utpanna thayo. sUtelI evI teNIe svapnamAM joyuM, je pramANe koI suMdara zarIravALo mArA mukhathI aMgamAM pravezIne ane nIkaLIne koIka manuSyanI sAthe kSaNathI nIkaLyo. teNI vaDe te patine kahevAyuM. tenA vaDe kahevAyuM, tAre putra thaze, kevala koIka guru pAmIne zIdhra pravajyA grahaNa karaze, tene sAMbhaLIne te AnaMda pAmI. II34thI 36 zloka : jAtastRtIyamAse'syAH, zubhakarmamanorathaH / saMpUrito'sau zrIgarbharAjenAtulasaMpadA / / 37 / / zlokArca - tRtIya mAsamAM Ana=nalinIne, zubhakarmano manoratha thayo. zrIgarbha rAjA vaDe atula saMpattiothI A=manoratha, purAyo. Il37ll zloka : asUta sA sutaM pUrNe, kAle ruciralakSaNam / saMtuSTo'cIkaradrAjA, tasya janmamahotsavam / / 38 / / zlokArtha: tetranalinIe, kALa pUrNa thaye chate suMdara lakSaNavALA putrane janma Apyo, saMtuSTa thayelA rAjAe teno janmamahotsava karyo. ll18ll zloka : guruH samantabhadrAkhyo, jAtanirmalakevalaH / phataH samAtoDanaiva, sthizvittara vane rUA. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya staja / zloDa-40-41, 42thI 44 zlokArtha : A bAju thayelA nirmala kevalajJAnavALA samaMtabhadra nAmanA guru sahIM 4=zaMjapuramAM 4 mAvyA, cittarama udyAnamA rahyA. // 3 // zloDa : itaH sulalitA'jJAtA, vandituM taM pravartInI / gatA kathaMcit tatrAbhUd, vArtA putrasya bhUbhujaH / / 40 / / zlokArtha : A bAju sulalitAthI ajJAta evAM pravartinI samaMtabhadrA sAdhvI tebhane = samaMtabhadra gurune, vaMdhana uvA mAre gayAM, soI rIte tyAM=samaMta - bhadrasUri pAse, rAbhanA putranI vArtA tha. // 40 // zloka : 149 uktaM bhagavatA'bhyastasatkarmA bahuzo hyayam / na sthAsyati gRhe dIkSAM, lAtvA bhAvI zrutArthavit / / 41 / / zlokArtha : bhagavAna vaDe=samaMtabhadrasUri vaDe, kahevAyuM bahu vakhata abhyasta satkarmavALo A=rAjaputra, gharamAM raheze nahIM, dIkSA grahaNa karIne bhaviSyamAM zrutanA arthane bhAganAra thaze. // 41 // zloka : tadAkarNya mahAbhadrA, hRSTA svopAzraye gatA / itazca rAjaputrasya, tasya nAma pratiSThitam / / 42 / / puNDarIka iti spaSTaM, kRtastatkaraNotsavaH / itazca sA sulalitA, kutUhalaparAyaNA / / 43 // vicarantI vane tatra, gatA sUriM sma pazyati / varNayantaM guNAn bhAvibhadrabhUpAtmajanmanaH / / 44 // tribhirvizeSakam / / Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa0 vairAgyakAlatA bhAga-2 zlokArca - te sAMbhaLIne harSita thayelAM mahAbhadrA potAnA upAzrayamAM gayAM, A bAju te rAjaputranuM nAma puMDarIka e pramANe spaSTa pratiSThita karAyuM, tenA karaNano utsava=nAmakaraNano utsava, karAyo ane A bAju te sulalitA kutUhalaparAyaNa vicaratI te vanamAM gaI, bhAvimAM bhadra evA rAjAnA putranA guNonuM varNana karatA sUrine joyA. II4rathI 44ll zloka - zubhena karmaNA kAlapariNatyA'nukUlayA / / ayaM hi nRgatau puryA, jAtaH zreyAMsi lapsyate / / 45 / / ayaM hi bhavyapuruSaH, sumatizceti sundaram / sarvamatrocitaM yogaH, kSIre khaNDasya khalvayam / / 46 / / yumam | zlokArca - zubha karmathI, anukUla kAlapariNatithI manuSyanagarImAM thayelo A kharekhara kalyANane pAmaze. je kAraNathI A bhavyapuruSa ane sumati e pramANe suMdara che. ahIM paMDarIka rAjapugamAM, sarva ucita yoga che=bhavyapuruSa ane sumati baMne e ucita yoga che. dUdhamAM kharekhara A khAMDano saMbaMdha che. A puMDarIka tattvane pAme tevo bhavyapuruSa che tema sulalitA paNa bhavyapuruSa che topaNa sulalitAnA tattvanA bodhamAM bAdhaka karmo atyaMta sopakrama nahIM hovAthI sumativALI nathI, jyAre A bhavyapuruSamAM atyaMta mArgAnusArI mati che; kema ke ghaNA bhavo sudhI suMdara AcArone sevIne suMdara mati utpanna thAya tevA karmo prApta karyA che tethI dUdhamAM khAMDanI jema bhavyapuruSamAM sumatino yoga che. II45-46aaaa Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa1 tRtIya stabaka/zloka-47-48-49 151 zloka - tadAkarNya janAstuSTA, dadhyau sulalitA param / bhedo'yaM janakAdeH kaH, kathaM bhAvi ca vettyasau / / 47 / / zlokArca - te sAMbhaLIne=AcAryae te rAjaputranI uttamatAnuM svarUpa kahyuM te sAMbhaLIne, loko toSa pAmyA. kevala sulalitAe vicAra karyo, janakAdino A bheda zuM che ane kevI rIte A=AcArya, bhAvi jANe che. A rAjaputra bhaviSyamAM uttamapuruSa thaze te sAMbhaLIne zrotAo AnaMdita thayA; kema ke A AcArya sarvajJa che tevo bodha hovAthI temanA vacana pratye sthira vizvAsa hato, vaLI, sulalitAne pratIti hatI ke zrIgarbha rAjA ane nalinIno A putra che. ane zaMkhapura nagara che tenA badale A AcArya manuSyanagarI kahe che, karmapariNAma rAjAne ane kAlapariNate bhavyapuruSanI mAtA kahe che te saMgata nathI. vaLI, tenuM bhaviSya A puruSa kaI rIte nirNaya karI zake ke A ja rAjaputra dharmAcArya thaze tethI sulalitA saMdeha pAme che. II4LA zloka : iti zaGkAparA gatvA, vasatiM sA pravartinIm / papraccha sA'timugdhAM tAM, jJAtvA'vAdIt savistaram / / 48 / / zlokArca - A prakAranI zaMkAmAM para evI salalitAe vasatimAM jaIne pravartinI=mahAbhadrA sAdhvIne, pUchyuM. te-sAdhvIe tene sulalitAne, atimugdha jANIne savistara kahyuM vistAra sahita AcAryae kahela kathanano vistArathI khulAso karyo. ll48 zloka : astIha lokavikhyAtA, nRgatirnagarI zubhA / kanyA: sarvA nADa, mana: sinyAvivApaIT: 41 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa0 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArtha : ahIM=saMsAramAM, zubha manuSyagati nAmanI lokavikhyAta nagarI che. siMdhumAM anya nadIonI jema anya sarva nagarIo AmAM manuSyagatimAM, magna che. I49ll zloka : asyAM devakulAkArAstuGgA mervAdayo nagAH / parvataH sarvataH sAlo, vizAlo mAnuSottaraH / / 50 / / zlokArca - AmAM-manuSyagatimAM, devakulAkAra jevA meru Adi parvato che, tyAre bAjuthI vIMTaLAyelo vizAla mAnuSotara parvata che. II50|| zloka : varSAcalaparikSepAH, pATakA bharatAdayaH / videharUpo haTTAdhvA, vijayApaNapaGktibhRt / / 51 / / zlokArca - varSaghara parvatarUpa parikSepavALA bharatAdi pATako che. vijayarUpI dukAnonI paMktithI bharAyela videharUpa haTya mArgo che. II51II zloka : lavaNodadhikAlodau, mahArAjapathAviha / pATakaughAstrayo jambUdhAtakIpuSkarArdhakaiH / / 52 / / zlokArca - ahIM manuSyanagarImAM, lavaNasamudra kAlodi mahArAja paDyo che. jaMbUdvIpa, dhAtakIkhaMDa, puSkarAlvarUpa traNa pATakonA samUha che. pacA Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 tRtIya stabaka,bloka-pa3-pa4-papa zloka : ko'syA varNayituM zakto, guNasaMbhAragauravam / mahApuruSaratnAnAM, bhUriyaM bhUritejasAm / / 53 / / zlokArca - AnA-nagarInA, guNasaMbhAra gauravanuM varNana karavA koNa samartha che? ghaNA tejavALA mahApuruSaratnonI A pRthvI che. manuSyanagarImAM uttama puruSo thAya che, tyAre prakAranA puruSArthonI sAdhanA thAya che tethI tenA guNasamUhane varNana karavA mATe koI samartha nathI. paNa zloka : enAM zAsti nRpaH karmapariNAmo mahAbalaH / nItimullaGghya yo vizvaM, tRNAyApi na manyate / / 54 / / zlokArca - karmapariNAma nAmano mahAbala rAjA Amane-manuSyanagarIne, zAsana kare che. nItinuM ullaMghana karIne je karmapariNAma rAjA, vizvane tRNa tulya paNa mAnato nathI. rAjanIti che ke be vyaktinA paraspara jhaghaDAmAM jeNe prathama koInuM ahita karavA prayatna karyo hoya tene daMDa Ape che jyAre karmapariNAma rAjA te nItinuM anusaraNa karato nathI paraMtu prathama upadrava karanArane je adhyavasAya thayo hoya te pramANe tene daMDa Ape che ane nirdoSa paNa puruSane koIe mAryo hoya ane tene kliSTa adhyavasAya thAya to tene vadhAre daMDa Ape che. mATe karmapariNAma rAjA nItinuM ullaMghana karanAra che. pijhA zloka : sa ca kelipriyo duSTo, nartayatyaGginaH sadA / te'pi taM nAtivartante, tatpratApapramarditAH / / 55 / / Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa4 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArca - ane kelipriya duSTa te karmapariNAma rAjA, saMsArI jIvone sadA nacAve che, tenA pratApathI pramardita thayelA teo paNa-karmapariNAma rAjAnA pratApathI prabhAvita thayelA saMsArI jIvo paNa, tene ativartana karatA nathI-karmapariNAma rAjAnI AjJAnuM ullaMghana karatA nathI. papa zloka : sa nArakAdirUpeNa, nRtyato vedanAturAn / krandataH prANino dRSTvA, prApnoti vipulAM mudam / / 56 / / zlokArca - nArakAdi rUpathI nAcatA, vedanAthI pIDAyelA, cIso pADatA jIvone joIne te karmapariNAma rAjA vipula AnaMdane prApta kare che. nArakInA jIvo vedanAthI pIDita thayelA cIso pADe che tyAre pracura karmo bAMdhe che te teonAM karmonI vRddhirUpa AnaMda che. pA. zloka : anAryakAryasajjaM ca, lokaM dRSTvA sa mAdyati / nATake dattadhIzceSTAveSAdivikRtAzaye / / 57 / / zlokArca - ane anArya kAryamAM sajja lokane joIne te mada kare che, ceSTAveSAdi vikRta AzayavALA nATakamAM apAyelI buddhivALo che. saMsArI jIvo anucita pravRtti kare che te joIne teonuM karma atizaya thAya che te karmono mada che, vaLI, karmapariNAma rAjA jIvone te te prakAranI ceSTAo karAve che, te te prakAranA zarIra dhAraNa rUpa veSAdi ApIne jIvanI vikRti kare che ane tevA AzayavALuM nATaka jovAmAM tatpara buddhivALo karmapariNAme rAjA che. ApaNA Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 tRtIya stabaka/zloka-58thI 14 Res: rAgadveSAkhyamurajaM, kubhAvAsphAlanonmadam / sUtradhAramahAmohaM, krodhamAnAdigAyanam / / 58 / / AnandibhogavistAranAndImaGgalapAThakam / vihitAstokabibbokakAmanAmavidUSakam / / 59 / / varNakaizcitralezyAbhirvilasatpAtramaNDanam / yonyAkhyapravizatpAtranepathyavyavadhAyakam / / 60 / / dInatAkiGkiNIkvANaiH, kusaMjJAkaMsikAsvanaiH / uttAlaiH zaThatAtAlai, raGgarAgaizca matsaraiH / / 61 / / duSTadhyAnairabhinayairdhamibhistattvaviplavaiH / sphuTairardhAkSivikSepairyathAbhUtArthanihnavaiH / / 62 / / maNDapaizcittasaMkocairullocairvividhAzravaiH / lokAkAzodare raGgasthAne vihitavismayam / / 63 / / pudgalaskandhasaMbandhazeSopaskarasaMcayam / / kArayannATakaM lokAn, lIlAmanubhavatyasau / / 64 / / saptabhiH kulakam / / lokArtha : rAga-dveSa nAmanA tabalAvALuM, kubhAvanA AsphAlanathI unmAdavALuM, mahAmoha che sUtradhAra jemAM evuM, krodha, mAnAdi gAyakavALuM, AnaMda ApanArA bhoganA vistArarUpa nAMdimaMgalanA pAThavALuM, karyA che ghaNA cALAo jenA vaDe evA kAma nAmanA vidUSakavALa, citralezyAvALA evA varNako vaDe, vilAsa karatAM pAtranI zobhAvALuM, yoni nAmanA praveza pAmatA pAtranA paDadAnuM vyavadhAyaka evuM, dInatArUpI kiMkiNInA avAjothI, kusaMjJArUpI kaMsikA avAjothI, uttAla evA zaThatArUpI tAlothI, raMgarAgarUpI matsarothI, duSTadhyAnarUpa abhinayothI, phUdaDIo Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 vairAgyakalpalatA bhAga-2 rUpI tatvonA viplavothI=cakeDA bhamavA svarUpa tattvanA upadravothI, spaSTa ardhAkSinA vikSeparUpa yathAbhUtArthanA nirnavo vaDe=spaSTa padArtha anekAMtAtmaka hovA chatAM argha AMkha baMdha karIne ardha padArthane jovA rUpa vikSepa vaDe tatvanA yathAbhUta arthanA nirnavo vaDe, cittanA saMkocarUpa maMDapothI, vividha AzravarUpa ullocothI-tatvanI vicAraNAmAM citta svamati pramANe saMkucita thaIne pravarte e rUpa maMDapothI, ane bhogAdimAM ke mAnAdimAM vividha AzravarUpa caMdaravAothI, lokAkAzanA udararUpa raMgAnamAM karAyuM che vismaya jemAM evuM, pudgalakaMdhanA saMbaMdhazeSanA upaskara saMcayavALuM nATaka lokone karAvato A karmapariNAma rAjA, lIlA anubhave che. pa8thI 64ll zloka : tasyAsId bhUpateH kAlapariNatyabhidhA priyA / svAhA svAhAbhujo yadvanniyatyAdyatizAyinI / / 65 / / zlokArca - svAhA rAjAnI agnidevanI svAhA patnInI jema te rAjAne= karmapariNAma rAjAne, niyati Adi patnIothI atizAyinI kAlapariNati nAmanI priyA hatI. IIupA zloka : praSTavyA viSame kArye, cittavRttirivAsya sA / pArvatIva mahezasya, vapurardhamadhiSThitA / / 66 / / zlokA - zarIranA arthamAM adhiSThita mahezanI pArvatI jema AnI karmapariNAma rAjAnI, jANe cittavRti hoya evI te=kAlapariNati, viSama kAryamAM pUchavAyogya che. jema vaMkacUla Adi jevA keTalAka jIvo jIvananA pUrvArdhamAM atyaMta anucita Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya stabaka/zloka-6, 67thI 71 157 karanArA hoya che tyArapachI koIka nimittane pAmIne pazcAImAM dharmI bane che, tevA viSama kAryamAM te jIvanI tevI kAlapariNatine pUchIne tevA cittanA parivartananuM kAraNa evuM karma vipAkamAM Ave che te kAlapariNatine pUchIne karAyeluM karmapariNAma rAjAnuM kArya che. IkA zloka : saspRha mantrayatyeSA, purato bharturunmadA / yoni javanikAM tyaktvA, pAtrairnirgamyatAmitaH / / 67 / / gRhyatAM stanyamambAyAH, saMhatya ruditakriyAm / luThyatAM ca punadhUlyAM, zikSyatAM padacakramaH / / 68 / / viNmUtrairbhUyatAM bhUyo, malinairbAlacApale / paThyatAM paTu kaumAre, tAruNye bhujyatAM vadhUH / / 69 / valIpalitabIbhatsarvArdhake bhUyatAM punaH / punaH pravizyatAM yonau, punarnirgamyatAmitaH / / 70 / / ityevaM mantrayitvA sA'nantavArA viDambanAm / karoti lokapAtrANAM, svAbhISTArthavidhAyinI / / 71 / / paDyUmi: nam | zlokArca - unmAdAvALI A kAlapariNati spRhA sahita bhartunI AgaLa maMtraNA kare che. zuM maMtraNA kare che ? e kahe che - yoni javanikAne choDIne, ahIMthI=yonithI pAtro vaDe nIkaLAo. rudita kriyAnuM saMharaNa karIne, mAtAnA stanane grahaNa karAo, vaLI, dhUlimAM ALoTo, cAlavAnuM zikhAvAya, bAla cApalamAM malina evAM viSTA-mUtrothI pharI kharAbAvAo, kumAra avasthAmAM paTu thAo, tAruNyamAM strIone bhogavo, vRddhA avasthAmAM karacalI ane sapheda vALathI bIbhatsa thAo, yonimAM pharI praveza karAvAo, pharI AnAthI nIkaLAvAya. A rIte maMtraNA karIne Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 vairAgyakalpalatA bhAga-2 svaabhISTa arthane karanArI te kAlapariNati, lokapAtrone anaMtavAra viDaMbanA kare che. II67thI 71II zloka : tayoH prayAnti daMpatyorvAsarAH snehanirbharAH / devI provAca rAjAnamanyadA rahasi sthitam / / 72 / / Ihe putrasukhaM svAmitranyUnamaparaM tu me / sa prAha siddhamevedamAvayorAzayaikyataH / / 73 / / zlokArca - te daMpatInA kAlapariNati ane karmapariNAma rAjAnA, snehathI nirbhara divaso pasAra thAya che. anyadA ekAMtamAM rahela rAjAne devIe kahyuM. he svAmI ! huM putranuM sukha IcchuM chuM. bIjuM mAre anyUna che. te karmapariNAmarAjA, kahe che - ApaNA benA AzayanA ekyathI A siddha che. Il72-73ll zloka : prItA bhartRgirA devI, svapne prekSata sA'nyadA / mukhe praviSTo jaTharAnirgataH sundarAkRtiH / / 74 / / zlokArca - patinI vANIthI karmapariNAma rAjAnI vANIthI devI prItivALI thaI. anyadA te kAlapariNatie, mukhamAM pravezela jaTharathI nIkaLelo suMdara AkRtivALo puruSa svapnamAM joyo. ll74ll zloka : kenApi suhRdA nIta, iti harSaviSAdabhAk / sandhyevArkatamomizrA, taM svapnaM prAha bhUbhuje / / 75 / / Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa9 tRtIya stabakoka-75-76-77-78 zlokArca - koIka mitra vaDe laI javAyo, ethI aMdhakArathI mizra saMdhyA jevI harSa ane viSAdavALI thaI. te svapna rAjAne kahyuM. ll75ll zloka : sa prAha te sutaH zreSTho, bhAvI sthAtA tu no ciram / dharmAcAryavacobuddhaH, svIyArthaM sAdhayiSyati / / 76 / / zlokArtha : te kahe cheHkarmapariNAma kahe che, tane zreSTha putra thaze, ghaNo kALa raheze nahIM, dharmAcAryanA vacanathI bodha pAmelo svArthane sAdhaze. ll76ll zloka : putro'tha suSuve pUrNazubhadohadayA tayA / pitrA'sya bhavya ityAkhyA, kRtA svapnAnusArataH / / 77 / / zlokArca - have, pUrNa thayA che zubha dohalA jene evI teNIe putrane janma Apyo, svapnanA anusArathI pitA vaDe AnuM bhavya e pramANe nAma karAyuM. prastuta putra tattvane grahaNa karavA mATe bhavya che tethI tenuM nAma pitA vaDe bhavya e pramANe karAyuM. II7LA zloka : mAtrA sumatirityanyA, kRtA sA dohadAzrayAt / yogo'yaM dakSiNAvartazaMkhe'bhUd dugdhasanibhaH / / 7 / / zlokArtha : dohalAnA AzrayathI mAtA vaDe sumati e pramANe anya nAma karAyuM, A yoga=bhavya ane sumati e prakArano nAmano yoga dakSiNAvartazaMkhamAM dugdha jevo thayo. II78II Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 vairAgyakAlatA bhAga-2 zloka : bhadre ! sa puNDarIko'yaM, varNyate tanayo'nayoH / devIdevAvimau vizvajanako tattvato yataH / / 79 / / zlokArca - he bhadra! agRhItasaMketA ! te A puMDarIka A beno-karmapariNAma ane kAlapariNatino putra varNana karAya che. je kAraNathI tattvathI A devI ane devakarmapariNAma ane kAlapariNati, vizvanAM janaka cheHvizvanA sarva saMsArI jIvonAM janaka che. ll79II. zloka : athAgRhItabhAvArthA, jagau sulalitA punaH / anayostanayo jAtaH, kathaM nirbIjavandhyayoH / / 8 / / zlokArca - sAtha=mahAbhadrA sAdhvIe gAthA-48thI atyAra sudhI spaSTatA karI te sAMbhaLIne 'natha'thI agRhIta bhAvArthavALI sulalitA pharI bolI - kevI rIte nibaja ane vaMdhya evAM A beno nibaja evA karmapariNAma ane vaMdhyA evI kAlapariNatino putra thayo ? llcol. zloka : tataH pravartinI prajJAvizAlA prAha tAmidam / muLe tasvInamajJAti, paramArthamataH kRNu pATA zlokArca - tethI pravartinI evI prajJAvizAlA teNIne sulalitAne, A kahe che. hemugdhA!tuM tatvane nahIM jANanArI cho, AthI paramArthane sAMbhaLa. II81| zloka : imau hi tattvato'nantA'patyAvapyanapatyakau / khyApitAvavivekAdidRgdoSAzaGkimantribhiH / / 82 / / Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya stabaka/zloka-82-83-84 zlokArtha : =ije kAraNathI, tattvathI anaMta putrovALAM chatAM paNa A baMne= karmapariNAma ane kAlapariNati, avivekAdivALA ane dRSTidoSathI AzaMkAvALA maMtrIo vaDe aputravALAM khyApana karAyAM. aviveka eTale deha ane AtmAnA bhedanA jJAnano abhAva. avivekAdimAM Adi padathI mArgAnusArI jJAnanA abhAvanuM grahaNa che ane karmapariNAma rAjAnA aviveka ane mArgAnusA2I jJAnano abhAva e be mukhyamaMtrI che; kema ke te benA kAraNe ja karmapariNAma rAjAno saMsArI jIvo upara prabhAva rahe che jethI saMsAra sadA askhalita pravarte che. je jIvomAM aviveka ane mArgAnusArI jJAnano abhAva che te jIvone vyavahAramAM potAnA janmadAtA je mAtA-pitA che te ja mAtA-pitA rUpe pratibhAse che paraMtu pote karmapariNAma rAjAthI ane kAlapariNatithI janmyA che tevo bodha thato nathI, tethI jIvamAM vartato avivekAdino pariNAma bodha karAve che ke karmapariNAmathI ane kAlapariNatithI koIno janma thato nathI tethI kAlapariNati vaMdhyA che ane karmapariNAma nirbIja che tema jaNAya che. tethI saMsArI jIvomAM vartatA avivekAdi maMtrIe karmapariNAma rAjA ane kAlapariNatine putra vagaranAM khyApana karyAM che. 82aa zloka H / idAnIM tatkathaM tAbhyAM putrajanma prakAzitam / mugdhAM tAmiti pRcchantIM punarAha pravartinI / / 83 / / 161 zlokArtha : te kAraNathI=avivekAdi maMtrI vaDe karmapariNAma ane kAlapariNati putra vagaranAM jAhera karAyAM te kAraNathI, kevI rIte te baMne dvArA hamaNAM putrajanma prakAzana karAyuM. e prakAre pUchatI mugdha evI teNIne=sulalitAne, pharI pravartinI kahe che. II3II zloka H asyAmevAsti puryAM me, dharmAcAryaH sadAgamaH / rahasyamanayoH sarvaM sa jAnAti mahAzayaH / / 84 / / ' Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 vairAkalpalatA bhAga-2 zlokArca - A ja nagarImAM mArA dharmAcArya sadAgama che, te mahAzaya A benuM sarva rahasya jANe che. II84. zloka - sa cAnyadA mayA pRSTo, hRSyan harSasya kAraNam / nirjanyaritaH prAda, gR, mad tUdanam pATalA zlokArca - ane harSa pAmatA evA te samaMtabhadrasUri anyadAmArA vaDe=mahAbhadrA sAdhvI vaDe, harSanuM kAraNa puchAyA, AgrahathI prerita evA te kahe che - he bhadrA ! mahAbhadrA sAdhvI ! kutUhalane sAMbhaLa=mArA harSanA kAraNane sAMbhaLa. II85II zloka :vijJapto nRpatiH kAlapariNatyA rahaHsthayA / kSAlyatAmAvayorvandhyA'bIjatvabhavaduryazaH / / 86 / / zlokArtha : ekAMtamAM rahela kAlapariNati vaDe rAjA-karmapariNAma rAjA, vijJapta karAyo, ApaNA beno vaMdhyA ane abIjathI thanAro duryaza dUra karAo. ll86ll zloka : alIko'pyapavAdo hi, mahimAnaM kSayaM nayet / kalaGkIti zrutazcandrastAtenApi bahiSkRtaH / / 87 / / zlokArca - hiM=je kAraNathI, alIka paNa apavAda mahimAnA kSayane kare che. kalaMkI e pramANe saMbhaLAyelo caMdra pitA vaDe bahiSkRta karAyo. II87nA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 tRtIya stabakazloka-88-89-90, 91-92 zloka : apatyAnyAtmanInAni, pareSAM khyApitAni yaiH / praSTumarhanti te'trArthe nAvivekAdimantriNaH / / 8 / / zlokArca - jeo vaDe=avivekAdi maMtrI vaDe potAnA putroHkarmapariNAma rAjAnA putro, bIjAone khyApana karAyA, te avivekAdi maMtrIo A arthamAM pUchavAne mATe yogya nathI e pramANe kAlapariNati karmapariNAma rAjAne kahe che. ll88iaa. zloka : pratizrutamidaM devyA, vaco rAjJA yato hitam / samakSaM sarvalokAnAM, putrajanma prakAzitam / / 89 / / zlokArca - je kAraNathI devInuM A hitavacana rAjA vaDe svIkArAyuM te kAraNathI sarva lokonI samakSa putrajanma prakAzita karAyo. IIcell zloka : so'yaM bhavyo mamAbhISTa, iti hRSyAmi dhImati ! / mojuM yugate pUSA, sthAne harSoDaSa va: sArA zlokArca - te A bhavya mane abhISTa che. ethI he ! buddhimAna mahAbhadrA ! huM harSita chuM e pramANe samaMtabhadrasUrie kahyuM, mArA vaDe kahevAyuM mahAbhadrA sAdhvI vaDe kahevAyuM, he pUjya ! tamAro A harSa paNa sthAne ghaTe 9. lleoll zloka : ataH sulalite ! pAtraM, puNDarIko'yamuttamam / putra prAzito revIdevayoranuvUnalo: pArA Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 vairAgyakalpalatA bhAga-2 guNairananyasAmAnyairdRSTahetvativartinI / sRSTirnigadyate puNyA dRSTasya hi mahAtmabhiH / / 12 / / zlokArca - AthI=AcAryane tenA janmathI harSa thayo AthI, he sulalitA ! A uttama pAtra puMDarIka anukUla evAM devIno ane devano putra prakAzita karAyo. di je kAraNathI, asAdhAraNa guNo vaDe daSTanI=puMDarIkamAM sarva jIvo karatAM asAdharaNa guNo che te guNothI daSTa evA puMDarIkanI, daSTa hetuthI ativartana karanArI puNya sRSTi dekha evAM mAtA-pitAthI ativartana karanAra karmapariNAmanI ane kAlapariNatinI je puNya sRSTi zreSTha sarjana, mahAtmA vaDe kahevAya che. karmapariNAma rAjAne ane kAlapariNatine potAne putra nathI tevo juTho apavAda khaTake che. tethI je vakhate koIka mahAtmA janme che, tenI viziSTa puNyanI prakRti ane viziSTa guNo pragaTe tevA kSayopazamabhAva guNo hoya che tenA kAraNabhUta karmapariNAma rAjA ane te jIvanI kAlapariNati uttama puruSane jagatamAM janma Ape che ane tevA guNavALA puruSo jagatamAM janme che tyAre mahAtmAo kahe che ke karmapariNAma rAjA ane kAlapariNati rANIe A uttama puruSane janma Apyo, tema prastuta puMDarIkanA janmane joIne mahAtmA te prakAre prakAzana kare che. II91-9zA zloka : jagau sulalitA pUjye, saMzayaH prathamo hataH / tvayA samarthayatyA me, gurUktAmarthapaddhatim / / 13 / / zlokArca - sulalitAe kahyuM he pUjyA ! guruthI kahelA arthanI paddhatine samarthana karatI evA tArA va=mahAbhadrA sAdhvI vaDe mAro prathama saMzaya haNAyo= Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya stabaka/zloka-93-94-95-96-97 165 gAthA-47mAM sulalitAne be saMzaya thayelA temAMthI prathama saMzaya dUra thayo, IICBI. zloka : eSa vetti kathaM vArtA, bhaviSyatkAlabhAvinIm / ityenamarhasi cchettuM, dvitIyamapi saMzayam / / 14 / / zlokAH A samaMtabhadrasUri, bhaviSyakAla bhAvinI vArtAne kevI rIte jANe che, e prakAranA A bIjA paNa saMzayane chedavA mATe tuM yogya che. II94ll zloka : atha prAha mahAbhadrA, bhadre ! yo vIkSitastvayA / so'yaM sadAgamo nAma, puruSo dharmadezakaH / / 95 / / zlokArca - have mahAbhadrA kahe che. he bhadre agRhItasaMketA ! tArA vaDe je jovAyA te A dharmadezaka sadAgama nAmano puruSa che. IIbhyA zloka : karAmalakavad vetti, padArthAn jagatAmayam / pareSAmarthakathane, vyasanaM cAsya jRmbhate / / 16 / / zlokArca - hAthamAM rahelA AmaLAnI jema jagatanA padArthone A sadAgama jANe che, ane Ane sadAgamane, bIjA jIvone artha kahevAmAM vyasana varte che. IIII zloka : anye'pyabhinibodhAdyAzcatvAraH puruSA iha / tAdRzAH santi na paraM, samarthAH parabodhane / / 97 / / Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArca - ahIM=saMsAramAM, anya paNa abhinibodhAdi cAra puruSo tevA prakAranA che=hAthamAM rahelA AmaLAnI jema sarva jonArA che, paraMtu parane bodha karAvA mATe samartha nathI. II97lii. zloka - tataH sulalitA mugdhA, prAha kiM rAjadArakaH / asau sadAgamasyeSTaH, pratyuvAca pravartinI / / 98 / / zlokArtha : tethI, mugdha evI salalitAe kahyuM - A rAjadAraka sadAgamane kema ISTa che? pravartinIe uttara Apyo. II98ll zloka : bhadre ! paropakAraikapravaNaH prakRterayam / - phu yuvatayottAse, viMvArapAmavekSate sArA zlokArca - he bhadrA!prakRtithI A sadAgama, paropakAramAM eka pravaNa che. kamaLonA ullAsamAM zuM caMdra kAraNanI apekSA rAkhe che? arthAt caMdra kAraNanI apekSA rAkhato nathI, tema sadAgama paropakAra karavAmAM koI kAraNanI apekSA rAkhatA nathI. II99I. zloka : pApiSThAstvasya vacane, na vartante dviSantyamum / hasanti ke'pi dauHzIlyAdupekSante ca kecana / / 100 / / zlokArca - vaLI, AnA=sadAgamanA, vacanamAM pAriSTha jIvo vartatA nathI, Ano= sadAgamano, dveSa kare che, keTalA hase che ane keTalAka dozIlyapaNAne kAraNe upekSA kare che. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 tRtIya stabaka/zloka-100-101-102 je jIvo mohane atyaMta vaza che teo dharma kare topaNa sadAgamanA vacana pramANe karatA nathI, potAnI mati anusAra dharma kare che athavA saMsAranI pravRttio kare che. vaLI, keTalAka jIvo sadAgama pratye dveSa kare che ane kahe che ke lokone paralokano bhaya batAvIne sadAgama bhogathI vaMcita kare che. vastutaH paralokAdi nathI, mithyAkalpanAthI sadAgama te pramANe kahe che. vaLI, keTalAka sadAgamanAM tattvane kahenArAM vacano sAMbhaLIne A sadAgama asaMbaddha pralApa karanAra che ema kahIne hase che. AthI ja ekAMtavAdIo syAdvAdano upahAsa kare che. vaLI, keTalAka duHzIla svabhAvavALA hovAthI sadAgamanA vacanane sAMbhaLavA pratye upekSAvALA che, mAtra bhogavilAsamAM rata rahenArA che, jo ke teo sadAgama pratye dveSa karatA nathI, upahAsa karatA nathI, topaNa sadAgamanA vacanane sAMbhaLavAne abhimukha bhAva mAtra paNa dhAraNa karatA nathI. ||100ll zloka H taduktAkaraNAzaktiM, bhASante kecidAtmanaH / pratArako'yamityenaM, zaGkante ke'pi durdhiyaH / / 101 / / zlokArtha : keTalAka potAnI temanAthI kahevAyelAM kRtyonA akaraNanI zaktine kahe che. keTalAka durbuddhivALA A=sadAgama, ThaganAra che, e pramANe enI zaMkA kare che. II101 zloka H AdAveva na budhyante, tadvacaH ke'pi bAlizAH / zraddadhatyeva no kecit, ke'pi tatra zlathAdarAH / / 102 / / zlokArtha : keTalAka bAliza jIvo AdimAM ja tenA vacanano bodha prApta karatA nathI, keTalAka zraddhAne ja karatA nathI=sadAgamanA vacanamAM zraddhAne karatA nathI, keTalAka vaLI, tyAM=sadAgamanA vacanamAM, zithila AdaravALA che. II1022aa Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : ayogyatvAdatasteSAM, gADhodvignaH sadAgamaH / nopakArAya ghUkAnAM, tigmAMzuriva jAyate / / 103 / / zlokArca - AthI gAthA-100thI 102 sudhI ayogya jIvo kevA che te batAvyA AthI, teonuM ayogyapaNuM hovAne kAraNe, gADha udvigna evA sadAgama ghuvaDone sUryanI jema upakAra mATe thatA nathI. II103 zloka : ayaM tu bhavyapuruSaH, sumatizceti pAtratAm / jJAtvA svajJAnasaMkrAnteratra tuSTaH sadAgamaH / / 104 / / zlokArca - vaLI, A bhavyapuruSa ane sumati che ethI svajJAnanI saMkrAMtinI pAtratAne jANIne=potAnuM je sadAgama che te A bhavyapuruSamAM saMkrAMta thaze te jANIne ahIM=bhavyapuruSanA janmamAM, sadAgama tuSTa che. I104ll zloka : punaH sulalitA prAha, kA nu zaktiH sadAgame / na bodhayati pApiSThAn, yadi lokAn prasahya saH / / 105 / / zlokArca - pharI sulalitA kahe che. jo baLAtkAre te=sadAgama, pAriSTha lokone bodha karAvatA nathI, to sadAgamamAM kaI zakti che. bodha karAvavAnI zakti nathI. II105ll zloka - jagAvatha mahAbhadrA, surendrairapi durjayaH / yaH karmapariNAmo'yaM, taM huGkAreNa nAzayan / / 106 / / Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya stabaka/zloka-106-107, 108-109 pAdau pradApya tanmaulAvanantAn mocayatyayam / pravartate paraM tasya, kupAtreSvavadhIraNA / / 107 / / zlokArtha : A have mahAbhadrA sAdhvIe kahyuM, surendrathI paNa durjaya evo je karmapariNAma che, tene=karmapariNAmane, huMkArAthI nAza karatA evA A sadAgama tenA mastaka upara pagone mUkIne anaMta jIvone mukAve che, paraMtu kupAtromAM tenI=sadAgamanI, avadhIraNA pravarte che. mahAbhadrA sAdhvIjI sulalitAne kahe che. karmapariNAma rAjA indrothI paNa durjaya che. te karmapariNAmane sadAgama svaparAkramathI nAza karanArA che. potAnAM karmone nAza ka2vA mATe satata pravarte che. ane karmapariNAma rAjAnA mastaka para paga mUkIne ucita upadeza dvArA anaMta jIvone mukAve che. paraMtu kupAtra jIvo temanA vacanane jhIle tevA nahIM hovAthI sadAgama teonI upekSA kare che; kema ke upadezaka ucita upadeza dvArA ja yogya jIvonA sopakramakarmono nAza karAvavA samartha bane che, tethI ayogya jIvonA karmono nAza sadAgama karAvI zakatA nathI. ll106-107]] zloka H upekSitAzca te tena, kadarthyante'tra karmaNA / ye tvatra bhaktimanto'pi kurvate vikalakriyAm / / 108 / / 169 zlokArtha : ane temanA vaDe=sadAgama vaDe, upekSita evA teo=saMsArI jIvo, ahIM=saMsAramAM, karmathI kadarthanA karAya che. vaLI, AmAM=sadAgamamAM, bhaktivALA paNa jeo vikala kriyAne kare che. ||108II zloka H kurvate bhaktimAtraM vA, nAma vA lAnti kevalam / sanmArge pakSapAta vA, dhatyasthAnuAtiH / / oTT Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArtha : athavA bhakti mAtra kare che. athavA kevala nAma grahaNa kare che. athavA AnA anurAgathI=sadAgamanA anurAgathI, sanmArgamAM pakSapAta dhAraNa kare che. II109ll zloka : etanAmA'pyajAnAnAH, prakRtyA bhadrakAzca ye / sarve'pi te hyabhipretAH, sadAgamamahAtmanaH / / 110 / / zlokArca - AnA nAmane paNa nahIM jANanArA=sadAgamanA nAmane paNa nahIM jANanArA, ane je prakRtithI bhadraka che te sarva paNa sadAgama mahAtmAne abhipreta che-upadeza ApavA yogya che. ll110|| zloka : tAn karmapariNAmastana bADhaM bAdhituM kSamaH / kintu datte zriyastAstAH, sadAgamavazaMvadaH / / 111 / / zlokArtha : te kAraNathI gAthA-108thI 110mAM batAvyuM tevA jIvo sadArAmane abhipreta che te kAraNathI, teoneRte jIvone, karmapariNAma atyaMta bAdha karavA samartha nathI. paraMtu sadAgamane vaza thayelo evo karmapariNAma rAjA te te lakSmIne Ape che. je jIvo jyAre jyAre sadAgama pratye bhaktinA upayogavALA thAya che, tenAM vacano zravaNo kare che, je je aMzathI temanAM vacano temane sparze che athavA sadAgamane nahIM jANanArA paNa prakRtithI bhadraka jIvo sadAgamane sparze tevI suMdara prakRti dharAve che te sarva jIvone sadAgamane vaza evo karmano pariNAma uttama lakSmIne apAve che. AthI ja sadAgamane sevAne tIrthakaro, RSio, cakravartIo Adi thAya che. ll11vA Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya stabaka/zloka-112-113-114 zloka H madre ! tannAsya mAhAtmya, jovi varNavituM kSamaH / kuThAro doSavRkSANAmasau guNavanAmbudaH / / 112 / / 171 zlokArtha H te kAraNathI he bhadre agRhItasaMketA ! AnA mAhAtmyane=sadAgamanA mAhAtmyane, varNana karavA mATe koI samartha nathI. doSarUpI vRkSono A kuThAra che. guNarUpI vanane khIlavavAmAM varasAda che. II112 // zloka H atha magnA sulalitA, mugdhA saMdehavAridhau / kvaitAvAn guNasaMdohaH, stutiH paricayAdiyam / / 113 / / zlokArtha : have mugdha evI sulalitA saMdeharUpI samudramAM magna thaI. ATalA guNono samUha kyAM hoya ? A stuti paricayathI che. mahAbhadrA sAdhvIne sadAgamano paricaya che ethI e sadAgamanI stuti kare che. vastutaH karmapariNAmane paNa haMphAve ane karmapariNAmanA sakaMjAmAMthI jIvone choDAve ityAdi sarva guNono samUha eka puruSamAM kyAMthI saMbhave ? A pramANe sulalitA mugdhatAthI vicAre che. II113 zloka H Aha prajJAvizAlAM sA, nUnaM magnA'smi saMzaye / tat tvayADaso madhuzrRtyu, varzanIyaH savAmaH / / 4 / / zlokArtha H te=sulalitA, prajJAvizAlAne kahe che. kharekhara saMzayamAM huM magna chuM. te kAraNathI tamArA vaDe=prajJAvizAlA vaDe, mArI uddhRtine mATe=mArA saMzayanA uddhAra mATe, A=sadAgama, batAvavo joIe. 114|| Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : sA prAha sundaraM hyetad, draSTavyaH sevya eva saH / gate dve api tanmUlaM, dRSTazcAsau mahAzayaH / / 115 / / zlokArca - te kahe che-prajJAvizAlA kahe che. A suMdara che. jovAyogya evA te sadArAma sevya ja che. baMne paNa=prajJAvizAlA ane sulalitA baMne paNa, temanA mULamAM gaI. A=sadAgama, mahAzaya jovAyo. I115ll zloka : zuSkastadarzanAdeva, tasyAH saMdehakardamaH / dinAni yAntyatha tayorlIlayA tasya sevayA / / 116 / / zlokArca - tenA darzanathI ja=sadAgamanA darzanathI ja, teno sulalitAno, saMdeharUpI kAdava sukAI gayo. have lIlApUrvaka tenI sevAthI=sadAgamanI sevAthI te baMnenA sulalitAnA ane prajJAvizAlAnA, divaso pasAra thAya che. sulalitAe prathama sadAgamane joyela tyAre sulalitAno upayoga te prakArano hato jethI te vacano saMgata nathI. tema ja tene jaNAya che tethI temanA vacanamAM be zaMkA thayela ane tenuM samAdhAna sAdhvIe karyuM. tethI te be zaMkA nivartana pAmI. tyArapachI sAdhvIe sadAgamanAM je guNagAno karyA te sAdhvIne sadAgamano paricaya che mATe kare che e prakArano saMdeha sulalitAne thAya che, chatAM te guNo sadAgamamAM che ke nahIM te jovAnuM abhimukha bhAvathI sadAgama pAse jAya che, tethI sadAgamanI mudrA joIne temanA darzana mAtrathI te sarva saMdeha dUra thAya che. tethI tattvane jovAnuM abhimukha upayogathI sukhapUrvaka tattvanI prApti thAya che tema sulalitAne sadAgamanA guNone jovAno pariNAma thayo tethI jovAmAtrathI te saMdeha nivarta pAme che. vaLI jyAM sudhI saMdehane abhimukha citta hoya che tyAM sudhI saMdehamAM ja upayoga jAya che. paraMtu tattvano bodha thato nathI tema sulalitAno Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya stabaka/zloka-116-117-118-119 173 pUrvamAM sadAgamane joIne temanA vacanamAM saMdehane abhimukha pariNAma hato tethI sadAgamamAM guNo vidyamAna hovA chatAM dekhAyA nahIM e prakArano prastuta kathanano bhAva che. 116 // zloka H athAnena mahAbhadrA, proktA viharatA'nyadA / kSILabaMdhAvanA'si sra, tat tiSThAnneva thImati ! / / 29 / / zlokArtha H have vicaratA evA AnA dvArA=sadAgama dvArA, anyadA mahAbhadrA sAdhvI kahevAyAM, he buddhivALI ! kSINa jaMghAbalavALI tuM cho, te kAraNathI ahIM ja=zaMkhapura nagaramAM ja raho. II117|| zloka H rtavyo nRpaputroDa tAvAvALvAt snehanirmaH / tvayi saMjAtavizrambhaH prayAti mama vazyatAm / / 118 / / zlokArtha H A rAjAno putra bAlya bhAvathI snehanirbhara karavo joIe, tArAmAM prApta thayelA vizvAsavALo mArI vazyatAne prApta karaze, 118 / / zloka H prajJAvizAlayA tasya, tatprapannaM vacastayA / Avarjya jananIcittaM, lAlito rAjabAlakaH / / 119 / / zlokArtha : temanuM=sadAgamanuM, te vacana te prajJAvizAlA vaDe svIkArAyuM, mAtAnuM citta=puMDarIkanI mAtAnuM citta, Avarjana karIne, rAjabAlaka lAlana karAyo=prajJAvizAlA vaDe lAlana karAyo, I119 / / Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 vairAgyaphAlatA bhAga-2 zloka : krameNa varddhamAno'sau, tasyAM snehaM paraM dadhau / punaH sUrirathAyAtastatpArzve taM ninAya sA / / 120 / / zlokArca - kramathI vadhato evo AkapaMDarIka, teNImAM=prajJAvizAlA sAdhvImAM, atyaMta sneha dhAraNa kare che, have pharI sUri AvyA=zaMkhapura nagaramAM AvyA, tenI pAse sUri pAse, tene=paMDarIkane, te sAdhvI, laI gaI. ll120II zloka : sa taM sadAgamaM vIkSya, paraM harSamupAgataH / zrutvA'stapApastadvAcaM, cintayAmAsa cetasi / / 121 / / --- kArya - -- - te sadAgamanane joIne tetrapuMDarIka, paraM harSane pAmyo, astapApavALA evA puMDarIke temanA vacanane sAMbhaLIne sadAgamanA vacanane sAMbhaLIne, citamAM vicAra karyo. 121II zloka : dhanyeyaM nagarI yasyAM, vasatyeSa sadAgamaH / syAd yadyayamupAdhyAyaH, paThAmyasyAntike zrutam / / 122 / / zlokArca - A nagarI dhanya che jemAM A sadAgama vase che, jo A upAdhyAya thAya, AmanI pAse zrutane huM bhaNuM. 12thI zloka : ayaM prajJAvizAlAyA, bhAvastena niveditaH / ApRcchya pitarau sA'tha, taM tacchiSyamacIkarat / / 123 / / Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 tRtIya stabaka,bloka-123-124-1rapa-126 zlokArca - A bhAva tenA vaDetrapuMDarIka vaDe, prajJAvizAlAne nivedita karAyo, have, mAtA-pitAne pUchIne, te prajJAvizAlAe tene puMDarIkane, temano ziSya karyo AcArya pAse vidhAgrahaNa karavA mATe tatpara karyo. ll12all zloka : tato dine dine yAti, saha prajJAvizAlayA / pArvaM sadAgamasyAoM, jijJAsuH sa mahAzayaH / / 124 / / zlokArca - tethI=AcArya pAse bhaNavAnuM nakkI karyuM tethI, prajJAvizAlA sAthe divase divase sadAgamanI pAse arthanI jijJAsAvALo te mahAzaya jAya che. II1ra4ll zloka : anyadA bhavyapuruSaH, puNDarIkaH sadAgamam / mahAbhadrA mudA prajJAvizAlA ca niSevate / / 125 / / zlokArtha : anyadA bhavyapuruSa evo paMDarIka ane mahAbhadrA prajJAvizAlA harSapUrvaka sadAgamane seve che. II125ll zloka : sthitA'gRhItasaMketA, zrotuM sulalitA giram / hatyiArAvazva, tezanAM vattezanAzinI zAradA zlokArya : agRhItasaMketA evI sulalitA vANIne sAMbhaLavA mATe rahelI che, ane AcAryavarTa klezanAzinI dezanAne Ape che. saMsAramAM yogya jIvonA klezo nAza pAme te prakAre tattvane sparzanArI dezanA Ape che. ll12nA Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 zloka H vairAgyakalpalatA bhAga-2 atrAntare zrutazcakribalakolAhalo mahAn / jAtA cotkarNitA parSad, vismitaM janamAnasam / / 127 / / zlokArtha H eTalAmAM mahAna cakrInA sainyano kolAhala saMbhaLAyo. ane parSadA utkarSita thaI=kolAhalane abhimukha cittavALI thaI, janamAnasa vismita thayuM. 127II zloka : tataH sulalitA prAha, mahAbhadrAM kimityadaH / sA prAha nAsmi jAnAmi jAnAti bhagavAn param / / 128 / / zlokArtha : tethI sulalitA mahAbhadrAne kahe che, kayA kAraNathI A che=A kolAhala che, te=mahAbhadrA sAdhvI, kahe che, huM AmAM=kolAhalanA viSayamAM, jANatI nathI, kevala bhagavAna sadAgama jANe che. ||128|| zloka H atha prabhuH sulalitApuNDarIkAvabuddhaye / rUma rUpa gUDhArthamApakSe vicakSaLaH / / 21 / / zlokArtha : have, sulalitAnA ane puMDarIkanA bodha mATe vicakSaNa evA prabhu rUpaka gUDhArthavALuM A=AgaLamAM kahe che e, kahe che. II129 zloka H mahAbhadre ! na khAnIce, svAteya nRgatiH purI / mahAvideharUpo'yaM, haTTamArgazca vistRtaH / / 130 / / Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya stabaka/zloka-130-131-132 zlokArtha H che he mahAbhadrA ! tuM jANatI nathI, zuM jANatI nathI ? e spaSTa kare A manuSyagati nagarI khyAta che. ane A mahAvideharUpa haTTamArga vistRta che. II130] zloka H caura: saMsArijIvo'tra, saloptro dANDapAzikaiH / rAjJe krUrAzayaiH karmapariNAmAya darzitaH / / 131 / / 177 zlokArtha : ahIM=A mahAnagarImAM krUra AzavALA daMDapAzikoe corInA mAla sahita A saMsArI jIvarUpa cora karmapariNAma rAjAne batAvyo. / / 131 / / zloka H tena vadhyatayA''jJaptaH, pRSTvA bhAryAM ca bAndhavAn / madAjolAdaneH soyaM, veSTito rAnapUruSe: rU|| zlokArtha H tenA vaDe=karmapariNAma rAjA vaDe, bAMdhavone ane bhAryAne pUchIne vadhyapaNAthI AjJA karAyo, mahAkolAhalavALA evA rAjapuruSo vaDe te A=cora, vIMTaLAyelo che. karmapariNAma rAjAe anusuMdara cakravartInI patnIone ane bAMdhavone preraNA karI ke Ane vadhyasthAnamAM laI javo che. te karmapariNAma rAjAthI prerAyelI anusuMdara cakravartInI patnI ane tenA bAMdhavo jANe te anusuMdara cakravartIne narakamAM laI javA mATe sahAyaka thAya te rIte ja te udyAnamAM Ave che. vaLI, anya rAjAo je cakravartInI AjJA nIce che, te rAjapuruSothI mahAkolAhalapUrvaka vIMTaLAyelo anusuMdara cakravartI baMdhAyelAM pAporUpa corInA mAla sahita vadhyasthAnamAM laI javA mATe karmapariNAma rAjA vaDe AjJA karAyelo che. I132 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka - bahiH puryA viniHsArya, haTTamArgasya madhyataH / nItvA vadhyasthale pApipaJjare mArayiSyate / / 133 / / zlokArca - harTamArganA madhyathI kADhIne nagarIthI bahAra laI jaIne pApI jIvonA pAMjarArUpa vadhyasthAnamAM mAraze. eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM javAno je harTamArga che, te harTamArganA madhyathI anusuMdara cakravartInA jIvane karmapariNAma rAjAnI AjJAthI kADhIne manuSyagati nagarImAMthI narakagatimAM laI jaIne je pApI paMjararUpa vadhyasthAna che tyAM mAraze; kema ke narakagatimAM jAya tevA vartamAnano anusuMdara cakravartIno adhyavasAya che, vaLI, te adhyavasAyamAM marIne te jIva narakamAM javAnI taiyArI kare che; kema ke AyuSyano aMta bhAga che. ane narakane anukUla pariNativALo che. ll133 zloka - zrUyate karNanirghAtI, so'yaM kolAhalo mahAn / prAptA sulalitA''zcaryaM, tacchrutvA''ha pravartinIm / / 134 / / nRgatinagarI neyaM, nanu zaGkhapuraM hyadaH / vanaM cittaramaM cedaM, haTTamArgo na vistRtaH / / 135 / / zlokArca - te A=anusuMdara cakravartI vadhyasthAnamAM laI javAya che te A karNanirvAtI evo mahAna kolAhala saMbhaLAya che tene sAMbhaLIne AcAryanA te vacanane sAMbhaLIne, Azcaryane pAmelI sulalitA pravartinIne kahe che. kharekhara A manuSyanagarI nathI je kAraNathI A zaMkhapura che, A vistRta hasTamArga nathI, cittarama vana che. ll133-13paII Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 179 tRtIya stabaka/zloka-136-137-138-139 zloka - na karmapariNAmo'tra, rAjA zrIgarbha eva tu / abaddhaM bhagavAn buddhe, kimityevaM prabhASate / / 136 / / zlokArtha : ahIM rAjA karmapariNAma nathI, zrIgarbha ja che, bhagavAna buddhimAM abaddha=buddhimAM saMgata na thAya tevuM, kayA kAraNathI A pramANe bole che. II136o. zloka : bhagavAnAha jAnIye, paramArthaM na me girAm / bhadre'gRhItasaMketA, tatastvamasi nizcitA / / 137 / / zlokArca - bhagavAna kahe che, mArI vANInA paramArthane tuM jANatI nathI tethI he bhadrA ! tuM nizcita agRhItasaMketA che ! II137 zloka : sA dadhyau hI mamApyanyA, kRtA bhagavatA'bhidhA / sthiteti vismitA tattvaM, mahAbhadrA tvalakSayat / / 138 / / zlokArca - teNIe vicAryuM, mAruM paNa anya nAma bhagavAna vaDe karAyuM, e pramANe vismita rahI, vaLI, tattva mahAbhadrAe jANyuM. ll138 zloka : nUnameSa mahApApo, nirdiSTo narakaM gamI / jIvo bhagavatA tasyAH, saMjAtA mahatI kRpA / / 139 / / zlokArca - zuM tattva jANyuM? te spaSTa kare che - kharekhara A mahApApI narake Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 180 janAra jIva nirdeza karAyo che, teNIne=sAdhvIne, mahAna kRpA thaI=te jIva pratye dayAno pariNAma ullasita thayo. II139 / / zloka H papraccha bhagavantaM sA, mucyetAsau kathaMcana / sa prAha darzanAt te'sya, mokSaH syAcchrayaNAcca naH / / 140 / / zlokArtha : bhagavAnane teNIe pUchyuM, koIka rIte A mukAze ? te=bhagavAna, kahe che, tArA darzanathI ane amArA AzrayathI Ano mokSa thAya. / / 140 // zloka H mahAbhadrA''ha bhagavaMstadgacchAmyasya saMmukham / bhagavAnAha gacchAzu, saphalo'yaM tavodyamaH / / 141 / / zlokArtha : mahAbhadrA kahe che, he bhagavAna ! te kAraNathI AnA sanmukha huM jAuM chuM, bhagavAna kahe che. zIghra jAo, tAro A udhama saphala che. ||141|| zloka H gatA'tha kRpayA'bhyarNaM, sA'nusundaracakriNaH / cauryamAphalamAkhyAtaM yathA bhagavatoditam / / 142 / / , zlokArtha : have, kRpAthI te=sAdhvI, anusuMdara cakravartInI pAse gaI, je pramANe bhagavAna vaDe kahevAyuM, te pramANe caurya=anusuMdara cakravartInA cauryane, phala sudhI=narakanI prAptinA phaLa sudhI, kahevAyuM=anusuMdara cakravartIne kahevAyuM. sAdhvI anusuMdara cakravartI pAse jAya che ane anusuMdara cakravartIne potAnA cakrIpaNAnI samRddhi joIne je harSa thato hato, jenAthI kliSTa lezyAne kAraNe Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 tRtIya stabaka/zloka-142143-144-145 narakagAmI karmane bAMdhato hato te rUpa caurya ane jenA phaLarUpe te cakravartI narakane pAmaze ema je bhagavAne kaheluM te sAdhvI tene batAve che. II142aa zloka H taddarzanAnubhAvena, prabuddhazcakripuGgavaH / antaraGgaM nijaM cauryaM, buddhvA bhIto bhRzaM hRdi / / 143 / / daivi / / 42 / / zlokArtha : tenA darzananA anubhAvathI cakravartI prabuddha thayo, aMtaraMga nija cauryano bodha pAmIne atyaMta hRdayamAM bhaya pAmyo. / / 143|| zloka H tataH prAha mahAbhadrA, bhagavantaM sadAgamam / zaraNaM pratipadyasva, yathA te na bhayaM bhavet / / 144 / / zlokArtha tethI mahAbhadrA kahe che, bhagavAna sadAgamanuM zaraNa svIkAra kara, pramANe tane bhaya na thAya. bhAvacorInA phaLa svarUpa narakagamanano bhaya na thAya. II144|| zloka H : prabubodhayiSuzcauryaM, prabhUktaM prANinAM tataH / vaikriyardhyA nijaM cakrI, caurarUpamacIkarat / / 145 / / zlokArtha : tyArapachI=mahAbhadrA sAdhvIe zaraNuM svIkAravAnuM kahyuM tyArapachI, prabhu vaDe kahevAyeluM te cauryano bodha karAvAnI icchAvALA cakravartIe vaikriya RddhithI caura rUpane karyuM. cakravartIe bhogavilAsamAM gADha Asakti karIne je bhAvacaurya karyuM te potAnuM caurya che, ane teno yogya jIvone bodha karAvA arthe cakravartIe potAnI vaikriya RddhithI sadAgama pAse javA arthe corarUpa karyuM. 145 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : bhasmanA liptagAtro'tha, dattagairikahastakaH / vyAptastRNamaSIpujaiH, kaNavIrasrajAvRtaH / / 146 / / zarAvamAlAbIbhatso, jaratpiTharakhaMDabhRt / baddhalopno gale trastaH, sthApito rAsabhopari / / 147 / / samantAdrAjapuruSairveSTito vikRtAzayaiH / prakampraH kAndizIko'sau, yayau bhagavadantikam / / 148 / / zlokArtha : have bhasmathI litagAravALo, apAyelA gerunA hastanI chAyAvALo tRNamaSIpaMjathI vyApta, kaNavIranI mALAthI AvRta, zarAvanI mAlAthI bIbhatsa, jIrNa thayelA ThIkarAnA khaMDathI bharAyelo, gaLAmAM baMdhAyelA corInA mAlavALo, trAsa pAmelo, gagheDA upara sthApana karAyelo, cAre bAjuthI vikRtAzayavALA rAjapuruSothI vIMTaLAyelo, kaMpato, nAsavAnI IcchAvALo, evo A bhagavAnanI najIka Avyo. II146thI 148II. zloka : dRSTvA sadAgamaM kiMcijjAtAzvAsa ivAtha saH / anAkhyeyAM dazAM prAptaH, patito dharaNItale / / 149 / / labdhvA caitanyamutthAya, sadAgamamathAvadat / / trAyasva nAtha ! mAM bhItaM, mA bhaiSIrityuvAca saH / / 150 / / zlokArtha: sadAgamane joIne jANe kaMIka thayelA AzvAsanavALA evA te cakrI, anALeya dazAne prApta thayelo pRthvInA talamAM paDyo, caitanyane prApta karIne, UThIne, have sadAgamane kahyuM, he nAtha ! bhaya pAmelA evA mAruM rakSaNa karo. bhaya pAma nahIM, e pramANe sadAgama bolyA. ll149-15oll Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 tRtIya stabaka/zloka-1pa1-15-153 zloka : AzvAsitaH sa tenAtha, zaraNaM tasya saMzritaH / pratyakpadairapasRtAstadbhiyA rAjapUruSAH / / 151 / / zlokArca - have, tenA vaDe AcArya vaDe, AzvAsana pAmela evA teNe cakvartIe temanA zaraNano Azraya karyo, temanA bhayathI=AcAryanA bhayathI rAjapuruSo pAchalA pagale dUra thayA. ll151II zloka - athAgRhItasaMketA, tamapRcchadanAvilam / kena vyatikareNa tvaM, gRhIto rAjapUruSaiH / / 152 / / zlokArtha : have, anAvila svastha, evA tene anusuMdara cakravartIne, agRhItasaMketAe pUchyuM, kayA vyatikaraNathI tuM rAjapuruSo vaDe grahaNa karAyo ? sadgurunuM zaraNu malavAthI svastha thayelA anusuMdara cakravartIne agRhItasaMketAe pUchyuM, tane rAjapuruSoe kayA kAraNathI grahaNa karela che ? IIuparA zloka : so'vocadalametena, vaktuM vyatikaro hyayam / na zakyo'muM vivicyAso, vetti svAmI sadAgamaH / / 153 / / zlokArca - te bolyo, AnA vaDe saryuM mArA pApanA kathana vaDe saryuM, di=je kAraNathI, Ano vibhAga karIne=mArAM duSkRtyono vibhAga karIne, A vyatikarane kahevA mATe huM samartha nathI. A sadArAma svAmI jANe che. ll15II. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka H tataH sadAgamenoktaM, bhadrAsyAH kautukaM mahat / atastattvanoddArtha, thaya tyuM kSatinuM te ||zpa45 zlokArtha H tyArapachI sadAgama vaDe kahevAyuM - he bhadra ! Ane=agRhItasaMketAne, moTuM kautuka che. AthI tene dUra karavA mATe tuM kahe, tane kSati nathI. / / 154] zloka H sa prAhAjJA pramANaM te, kevalaM svaviDambanAm / samakSaM sarvalokAnAM vaktuM zakto'smi na prabho ! / / 155 / / zlokArtha : te kahe che tamArI AjJA pramANa che, kevala sarva lokonI samakSa svaviDaMbanAne kahevA mATe he prabhu ! huM samartha nathI. II155II zloka H - sadAgameGgitaM jJAtvA, parSad dUraM gatA'tha sA / sthitau prajJAvizAlA ca, bhavyazca bhagavadgirA / / 156 / / zlokArtha : - sadAgamathI iMgitane jANIne parSadA dUra gaI ane have te=agRhItasaMketA, prajJAvizAlA ane bhavyapuruSa bhagavAnanI vANIthI rahyA. / / 156 / / zloka H athAgRhItasaMketAmuddizya sphuTamabravIt / saMsArijIvaH puratazcaturNAmapi zRNvatAm / / 157 / / zlokArtha H have sAMbhaLatA evA cArenI paNa AgaLa=sadAgama, agRhItasaMketA, Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya stabaka/zloka-157-158-159-160 185 prajJAvizAlA ane bhavyapuruSa e cArenI paNa AgaLa, saMsArI jIve agRhItasaMketAne uddezIne spaSTa kahyuM. II1pa7nA zloka : astIha loke vikhyAtamanAdisamayasthiti / puramavyavahArAkhyamanantajanasaMkulam / / 158 / / zlokArca - ahIM lokamAM anAdi samayanI sthitivALuM avyavahAra nAmanuM anaMta jIvothI yukta prakhyAta nagara che. ll158ll zloka - tatrAnAdivanaspatinAmAnaH kulaputrakAH / vasantyAjJAvazAt, karmapariNAmasya bhUbhujaH / / 159 / / zlokArca - tyAM-te nagaramAM, anAdi vanaspati nAmanA kulapatrako karmapariNAma rAjAnI AjJAnA vazathI vase che. nigodamAM jIvo upara pradhAnarUpe karmapariNAma rAjAnI AjJA ja varte che. jIvanuM astitva karmane parataMtra ja hoya che. I1palA zloka : mahA'jJAnabalAdhyakSatIvramohamahattamau / sadA prabhavatastatra, tasya saMbandhinau dhruvam / / 160 / / zlokArca - tenA saMbaMdhI-karmapariNAma rAjAnA saMbaMdhI, mahA ajJAnarUpa balAdhyakSa ane tIvra mohodayarUpa mahattama dhruva tyAM=anAdi vanaspati nagaramAM, sadA pravarte che. anAdi nigodanA jIvomAM mahAajJAna ane tIvra mohodaya sarva jIvomAM sadA varte che. tethI ja nigodamAMthI teo bahAra nIkaLavA asamartha bane che. I16oll Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : yAvantastatra nagare, lokAH sarve'pi te kRtAH / zUnyAstAbhyAM nRpAdezAt, suptamUrchitamattavat / / 161 / / zlokArca - te nagaramAM jeTalA loko che te sarva paNa te baMne dvArA=mahA ajJAna ane tIvra mohodaya baMne dvArA, rAjAnA AdezathI sUtelA mUcchita matanI jema zUnya karAyA. 1915 zloka : na bhASante na ceSTante, chedaM bhedaM na jAnate / te nigodApavarakakSiptAH sarve mRtA iva / / 162 / / zlokArca - nigodarUpI oraDAmAM pheMkAyelA marelA jevA sarva teo bolatA nathI, ceSTA karatA nathI. cheda, bhedane jANatA nathI. ll16rA zloka - kaMcidanyaM ca te lokavyavahAraM na kurvate / puramavyavahArAkhyamatastad gIyate budhaiH / / 163 / / zlokArdha : ane anya koI lokavyavahArane teo karatA nathI. AthI bugho vaDe te nagara vyavahAra nAme kahevAya che. I16all zloka : saMsArijIvo'bhUvaM tadvAstavyo'haM kuTumbikaH / sthitau tatrAnyadA''sthAne, balAdhyakSamahattamau / / 164 / / Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 tRtIya stabaka/zloka-164-1pa-166 zlokArtha : teno vAstavya kuTuMbika huM saMsArI jIva hato. tyAM anyadA balAdhyakSa ane mahattama sabhAmAM rahyA. II164ll zloka : atrAntare pratIhArI, nAmnA'nAdivicitratA / etya vijJapayAmAsa, natveti racitAJjaliH / / 165 / / zlokArca - eTalAmAM anAdi vicitratA nAmanI pratihArIe AvIne namIne racita aMjalivALI vijJApanA karI=balAdhyakSa ane mahattamane vijJApanA karI. II16pa zloka : vyavahAraniyogAkhyo, dUto dvAryeSa tiSThati / preSitaH satvaraM karmapariNAmena bhUbhujA / / 166 / / zlokArca - zuM vijJApanA karI? te batAve che - dvAramAM karmapariNAma rAjA vaDe zIgha mokalAvela vyavahAraniyoga nAmano A dUta rahelo che. je jIva nigodamAMthI bahAra nIkaLe che tenI anAdinI vicitratArUpa je pariNati che te pariNati pratihArI che. je jIva nigodamAMthI bahAra nIkaLavAno hoya tene bahAra kADhavA mATe karmapariNAma rAjAe vyavahAra nAmano niyoga mokalela che jethI eka jIva mokSamAM jAya tyAre eka jIva bahAra nIkaLe e prakArano je vyavahAra che tenuM niyojana thAya tevo dUta te jIvanA karmapariNAma rAjA mokale che. tethI te jIvanI tevI ja karmapariNati che jethI tene kADhavA mATe te jIvano tevo adhyavasAya thAya che. II166aaaa Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka H yuvAM pramANamatrAtha, pravezyo'yaM mayA na vA / tAbhyAmuktaM pravezyo'sau, tayA'pyAzu pravezitaH / / 167 / / zlokArtha H have ahIM=dUtane praveza karAvavAnA viSayamAM, mArA vaDe=anAdi vicitratA vaDe, praveza karAvavo joIe ke nahIM. (e pramANe pratihArI pUche che.) emAM tame baMne pramANa cho=balAdhyakSa ane mahattama pramANa cho. te baMne vaDe kahevAyuM. A=dUta praveza karAva. teNI vaDe paNa=pratihArI vaDe paNa, zIghra praveza karAvAyo. 1975 zloka H tenApi tau natau bhaktyA, tAbhyAM dApitamAsanam / uktaM ca sukhino devAH, kimarthaM preSito bhavAn / / 168 / / zlokArtha : tenA vaDe paNa=dUta vaDe paNa, te baMne bhaktithI namAyA. te baMne dvArA Asana apAyuM ane kahevAyuM. deva=karmapariNAma rAjA, sukhI che. zenA mATe tamane mokalyo che e pramANe te baMne pUche che. 168 zloka H sa prAha sukhino devA, nizcintA vo'dhikArataH / yaH punaH preSaNe heturmama so'yaM nigadyate / / 169 / / zlokArtha H te=dUta kahe che. deva=karmapariNAma rAjA, sukhI che tamArA benA adhikArathI nizcita che, je vaLI mArA preSaNamAM=mokalavAmAM, hetu che te A kahevAya che. karmapariNAma rAjA saMsAra yathArtha cAle tevI icchAvALo che ane mahA Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 tRtIya stabaka/zloka-169-170-171-172 ajJAna ane tIvra mohodaya anaMtA jIvomAM varte che ane sadA rahevAno che tethI tenA adhikArathI nizcita che. 169aa zloka H jayatyacintyamAhAtmyA, lokasthitiranazvarI / bhaginI devapAdAnAM, sA'trArthe'dhikRtA ca taiH / / 170 / / zlokArtha : aciMtya mAhAtmyavALI anazvarI evI lokasthiti karmapariNAma rAjAnI bhaginI vijaya pAme che A arthamAM=AgaLamAM kahe che e prayojanamAM, teo vaDe=karmapariNAma rAjA vaDe, te=lokasthiti adhikAra apAI che. 170|| zloka H astyasmAkaM sadA zatrurdurucchedaH sadAgamaH / hatvA so'smadbalaM kAMzcillokAnnayati nirvRtau / / 171 / / zlokArtha : amAro duccheda sadAgama sadA zatru che. amArA balane=amArA sainyane, haNIne te=sadAgama keTalAka lokone nivRtimAM laI jAya che. II171|| zloka H evaM ca viralIbhUte, loke saMpatsyate'yazaH / asmAkaM tat tvayA kAryamidaM lokasthite'naghe / / 172 / / zlokArtha H ane A rIte loka viralIbhUta thaye chate amAro ayaza prApta thaze. te kAraNathI he anagha evI lokasthiti ! tArA vaDe=lokasthiti vaDe, amAruM A kArya karAvuM joIe=AgaLamAM kahe che e kArya karAvuM joIe. ||172aa Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : madbhukteryAnti yAvantaH, purAdavyavahArataH / tAvanta eva niSkAzyAstvayetthaM na kSatirbhavet / / 173 / / zlokArca - mArI bhaktirUpapurathI-karmapariNAma rAjAnA sAmrAjyavALA nagarathI, jeTalA jAya che=nivRti nagarImAM sadAgama dvArA jAya che, teTalA ja jIvo avyavahArathI tArA vaDeHlokasthiti vaDe, kaTAvA joIe. A rIte kSati thaze nahIM=lokaviralIbhUta thaI gayo e pramANe karmapariNAma rAjAnI kSati thaze nahIM. ll173 zloka - mahAprasAda ityevaM, so'dhikAro'nayA dhRtaH / sadAgamena dRSTAzca, kecit samprati mocitAH / / 174 / / zlokArca - "mahAprasAda' e pramANe te adhikAra AnA vaDeHlokasthiti vaDe, dhAraNa karAyo. ane sadAgama vaDe hamaNAM keTalAka mukAyelA jovAyA che. II174TI. zloka : tAvadAnayanAyeti, prahito'haM tayA javAt / ahaM ca devabhRtyo'pi, tadAjaikavazaMvadaH / / 175 / / zlokArca - teTalA jIvone zIdhra lAvavA mATe teNI vaDe lokasthiti vaDe, huM mokalAvAyo chuM. ane huM devano nRtya karmapariNAma rAjAno sevaka, hovA chatAM paNa tenI AjJAno ekavaza chuM=lokasthitinI AjJAno ekavaza chuM. vyavahAraniyoga dvArA jIva je avyavahArarAzimAMthI vyavahArarAzimAM Ave Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 tRtIya stabaka/zloka-175-176-177-178 che tyAre te jIvanA te prakAranA karmapariNAmo varte che. jenA kAraNe te vyavahArarAzimAM Ave che. tethI vyavahArano niyoga karmapariNAma rAjAno sevaka che topaNa lokasthiti anusAra jyAre koIka jIvane mokSano adhyavasAya thAya che tyAre avyavahArarAzinA koIka jIvane vyavahArarAzine AvavAne anukULa adhyavasAya thAya che te lokasthitine AdhIna che, tethI vyavahArano niyoga lokasthitine vaza che ema kahela che. II175aa zloka : svIkRtaM tadvacastAbhyAM, pUjyA bhagavatI hi sA / tasyAsaMvyavahArasthalokamAnaM ca darzitam / / 176 / / zlokArca - tenuM vacana=vyavahAraniyoganuM vacana, te baMne dvArA=balAdhyakSa ane mahattama baMne dvArA, svIkArAyuM. hiM=je kAraNathI, te bhagavatI=lokasthiti evI bhagavatI, pUjya che ane tene=vyavahAraniyogane asaMvyavahAra nagaramAM rahelA lokonuM mAna batAvAyuM=balAdhyakSa ane mahattama vaDe batAvAyuM. ll176ll zloka : asaMkhyagolakagRheSvasaMkhyAstatra darzitAH / nigodAkhyApavarakAsteSvanantA janAH pRthak / / 177 / / zlokArca - tyAM=asaMvyavahAra nagaramAM, asaMkhyagolaka gRhamAM asaMkhyAta nigoda nAmanA oraDAo batAvAyA. teomAM anaMtA pRthapha jIvo batAvAyA. II177ll. zloka : AhaturvismitaM taM ca, dattvA tau karatAlikAm / kAM kariSyati hAni bhoH, sthite hyevaM sadAgamaH / / 178 / / Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 vairAgyakAlatA bhAga-2 zlokArtha : te baMnee=balAdhyakSa ane mahattama baMnee, hAthamAM tALI ApIne vismita evA tene kahyuM-vyavahAraniyogane kahyuM. A pramANe sthita hote chate=ATalI moTI saMkhyAmAM jIvo che e pramANe sthita hote chate, sadAgama kaI hAnine karaze. II178II zloka : evAvatA'pi kAlena, ye sadAgamamocitAH / ekApavarakasyAsya, bhAge'nantatame hi te / / 179 / / zlokArya : ATalA paNa kALathI jeo sadAgamathI mukAyA teo A eka ApavaranA anaMtamA bhAgamAM che. ll179ll zloka : lokanirlepacinteyaM, devAnAM kA taduccakaiH / dUto'vAdIdidaM vakSye, tvarA kArya vidhIyatAm / / 180 / / zlokArca - te kAraNathI devane karmapariNAma rAjAne, atyaMta A lokanirlepanI ciMtA kaI che ? dUte kahyuM-vyavahAraniyoge kahyuM. A huM kahIza. kAryamAM tvarA karo vyavahAramAM mokalavAyogya jIvone zIgha mokalo. II18ll. zloka : samajIvitamRtyUnAM, pravAhAdAdivarjitAt / samakAhAranirhArocchvAsaniHzvAsarAgiNAm / / 181 / / tato niryAsyatAM saMkhyApUraNAyAkSamAvimau / cintAvyAkulitau jAto, parasparamukhekSiNau / / 182 / / itazcAsti bhaTaH sAkSAd bhAryA me bhavitavyatA / mantrayantIti kartavyaM, mamAnyeSAM ca sadminAm / / 183 / / Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 tRtIya stabaka/zloka-181thI 183, 184 zlokArtha : samajIvitamRtyuvALA=eka zarIramAM rahelA badhA sAthe janme ne sAthe mare e rUpa samajIvita mRtyuvALA, samakakasAthe, AhAra, nihAra, ucchavAsa, niHzvAsanA rAgavALA nigodanA jIvono Adi varjita pravAha hovAne kAraNe tenAthI=saMsAramAMthI nIkaLIne mokSamAM janArA jIvonA saMkhyAnA pUraNa mATe=mokSamAM janArA jIvonI saMkhyAnA pUraNa mATe, asamartha evA A baMne balAdhyakSa ane mahattama baMne, ciMtAthI vyAkulita paraspara mukhane jonArA thayA. ane A bAju sAkSAt mArI bhavitavyatA nAmanI bhAryA bhaTa cheH hoMziyAra che. mAruM ane anya sAthe rahenArA jIvonuM kartavya maMtraNA kare che. nigodanA eka goLAmAM je jIvo varte che teo sAthe janme che, sAthe jIve che, sAthe mRtyu pAme che ane teo sAthe ja AhAra-nihAra, ucchavAsa-niHzvAsa Adi kare che; kema ke te sarva jIvonuM sAdhAraNa eka zarIra che tethI zarIranI prakriyA eka zarIramAM rahelA badhA jIvonI samAna varte che. vaLI, teo pravAhathI prAraMbha varjita che. tethI te sarvamAMthI kone bahAra kADhavA teno nirNaya karavA mATe balAdhyakSa ane mahattama asamartha che. lokasthitinI maryAdAnusAra jeTalA saMsAramAMthI mokSamAM jAya che teTalAne kADhavAnuM kArya teone karavAnuM che. jIvamAM vartato tIvra mohodaya ane atyaMta ajJAna te kArya karavA asamartha che paraMtu je jIvanI bhavitavyatA che ke jIvanI patnI che. A bhavitavyatAne kAraNe ja jeTalA jIvo mokSamAM jAya che te vakhate teTalA jIvone asaMvyavahAra rAzimAMthI nIkaLavAne anukULa kaMIka zubhaadhyavasAya thAya che. tethI kayA jIvane bahAra kADhavA ane kayA jIvane nahIM ? teno nirNaya te te jIvanI bhavitavyatA kare che. I181thI 18all zloka - sveSTamarthaM karotyeSA, kvApi nAnyamapekSate / tAM pare'pyanuvartante, hetavo yadudAhRtam / / 184 / / Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArca - AgaMbhavitavyatA svaISTa arthane kare che. kyAMya paNa anyanI apekSA rAkhatI nathI. bIjA paNa hetuo=bhavitavyatA sivAya puruSakAra vagere anya hetuo, tene=bhavitavyatAne, anuvartana pAme che. je kAraNathI kahevAyuM che. zuM kahevAyuM che te AgaLanA zlokamAM batAve che. II184ll zloka : buddhirutpadyate tAdRga, vyavasAyazca tAdRzaH / sahAyAstAdRzA jJeyA, yAdRzI bhavitavyatA / / 185 / / zlokArca - buddhi tevI utpanna thAya che ane vyavasAya tevo thAya che. sahAya sAmagrI tevI jANavI jevI bhavitavyatA che. sAmAnya rIte bhavitavyatA Adi pAMca kAraNo kAryanA sAdhaka che topaNa bhavitavyatA balavAna hoya tyAre te potAnuM iSTa kArya sAdhe che te batAvavA arthe kahe che jyAre jIvanI bhavitavyatA sArI ke kharAba hoya che tyAre jIvane buddhi tevI utpanna thAya che. jIva dvArA tevo ja prayatna thAya che ane tevA prayatnane sAdhavAmAM sahAyaka sAmagrI paNa tevI ja prApta thAya che. AthI ja avyavahArarAzimAMthI nIkaLavA mATenI je jIvonI bhavitavyatA hatI te jIvone ja te prakAranI buddhi utpanna thAya che jethI kaMIka zubhaadhyavasAya karIne avyavahArarAzimAMthI bahAra nIkaLe che. II18pA zloka : astIyaM bhavato bhadretyukte zakro'pi hRSyati / na bhadreyamiti prokte, kampate bhayavihvalaH / / 186 / / zlokArca - A=bhavitavyatA, tArI bhadrA che e pramANe kahevAya chate zakra paNa harSita thAya che. A=bhavitavyatA, bhadrA nathI e pramANe kahevAya chate bhayavihvala evo zakra paNa kAMpe che. II186ll Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 tRtIya stabakazloka-187-188 zloka : sA karmapariNAmenArcitA sA sRSTinAzakRt / sA jAgarti prasupteSu, tamasyapi vijRmbhate / / 187 / / zlokArtha : te=bhavitavyatA karmapariNAmathI arcita che. te=bhavitavyatA, sRSTinA nAzane karanAra che. prasupta jIvo hote chate aMdhakAramAM paNa jAgatI evI te vilAsa pAme che. koI jIvanI bhavitavyatA kharAba hoya to puNyazALI evo zakra paNa te sAMbhaLIne duHkhI thAya che; kema ke bhavitavyatAne pheravavI azakya che. vaLI karmapariNAma rAjAthI bhavitavyatA pUjAyelI che arthAt karmapariNAma rAjA paNa bhavitavyatAne ja anusare che. vaLI jIvanAM jevA prakAranAM pracura karyo hoya te pramANe bhavitavyatA kharAba ke sArI bane che. tethI arthathI prApta thAya ke jIva satkRtyamAM prayatna kare to karmapariNAma rAjA paNa te prakAre kSayopazamabhAvavALo thavAthI te jIvanI bhavitavyatA paNa te prakAre ja suMdara bhAvane abhimukha vaLAMka le che. vaLI, te bhavitavyatA sRSTinA nAzane karanAra che=koI jIve ghaNo zrama karIne sadgaNonI vRddhi karI hoya to paNa tenI bhavitavyatA viparIta hoya to tene durbuddhi ApIne tenI guNasRSTino nAza karanAra bhavitavyatA thAya che. vaLI, jIvo UMghatA hoya, aMdhakAramAM sUtA hoya to paNa tenI bhavitavyatA satata jAgRta che tethI je je prakAranI bhavitavyatA je je jIvanI varte che te te prakAre te te jIvane buddhi sUjhe che. ane te prakAre ja te potAnuM hita ke ahita kare che. I187nA zloka : sarvopAyavidaM matvA, tAmatho pRcchataH sma tau / sA''ha prasthApanAyogyo, madbhartA'nye ca tAdRzAH / / 188 / / zlokArtha :have sarva upAyane jANanAra mAnIne=bhavitavyatA sarva upAyane jANe Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 vairAgyakalpalatA bhAga-2 che e pramANe mAnIne, te baMnee=balAdhyakSa ane mahattama te baMnee, tene bhavitavyatAne pUchyuM. teNe=bhavitavyatAe kahyuM. mAro bhartA prasthAnayogya che=prastuta saMsArI jIva te bhavitavyatAno bharyA che mATe te prasthAna yogya che ane anya tevA jIvo prasthAna yogya che. I188ll zloka - tAvUcatuH pramANaM tvaM, kArye'smin vyApriyasva tat / ahamanye ca mattulyAstayA prasthApitAstataH / / 189 / / zlokArtha : te baMne bolyA=balAdhyakSa ane mahattama bolyA. A kAryamAM= avyavahArarAzimAMthI bahAra kADhavAnA kAryamAM, tuM pramANa cho=bhavitavyatA pramANa cho. te kAraNathI vyApAra karakone avyavahArarAzimAMthI kADhavAnA che tenA viSayamAM vyApAra kara. tyArapachI huM ane anya mArA tulya teNI vaDe prasthApita karAyA=bhavitavyatA vaDe bahAra kaDhAyA. ll189ll zloka : saha tAbhyAM tayA nItA, ekAkSanilaye'tha te / vartante nagare tatra, mahAntaH paJca pATakAH / / 190 / / zlokArca - have te baMnenI sAthe=balAdhyakSa ane mahattama baMnenI sAthe teNI vaDe=bhavitavyatA vaDe, teo ekAkSa nilayamAM laI javAyA. te nagaramAM mahAna pAMca pADAo varte che. ll19oll zloka : mAmekaM pATakaM tatra, tIvramohaH pradarzayan / Aha saMsArijIva ! tvaM, tiSThAsminneva pATake / / 191 / / Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 tRtIya stabaka/zloka-11-192-193-194 zlokArtha : tyAM te pAMca pADAmAM, mane eka pATakane batAvato tIvra mahodaya bolyo. he saMsArI jIva ! tuM A ja pADAmAM raheje. ll191II zloka : yato'saMvyavahAreNa, tulyo bahutaraM hyasau / golakaizca nigodaizca; janaistAvadbhireva ca / / 192 / / zlokArca - je kAraNathI asaMvyavahAranI sAthe A=prastuta pADo, golakothI, nigodothI ane teTalA ja lokothI bahutara tulya che. ll19zA zloka : bhedo lokavyavahRteranyatra ca gamAgamAt / kiJcAnAdivanaspativanaspatyabhidhAkRtaH / / 193 / / zlokArca - lokavyavahArathI ane anyatra gamAgamanathI bheda cheHasaMvyavahAra nagara karatAM A nagarano bheda che. vaLI, anAdi vanaspati ane vanaspati nAmakRta bheda che. ll19all zloka : ityuktvA sthApitastasminnekApavarake hyaham / anye tu ke'pi mantrItyA, sthApitAH ke'pi cAnyathA / / 194 / / zlokArca - e pramANe kahIne huM te eka oraDAmAM sthApana karAyo. vaLI anya keTalAka mArI nItithI sthApana karAyA=bAdara nigodamAM sthApana karAyA. ane keTalAka anyathA sthApana karAyA pRthvIkAyAdi oraDAmAM sthApana karAyA. ll194II. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : athAnantaM sthitaH kAlaM, tatrAhaM mattamUrchitaH / tataH pratyekacAritvaM, bhavitavyatayA kRtam / / 195 / / zlokArca - have tyAM=bAdara nigodamAM, anaMtakAla rahelo huM mata mUrhita hato. tyArapachI bhavitavyatA vaDe pratyekayAripaNuM karAyuM pratyeka vanaspatikAyAdi karAyuM. 1lpA zloka : tAdRzaH sthApito'saMkhyaM, kAlamatraiva pATake / dadau sA guTikAM tatra, nAnAkAraprakAzikAm / / 196 / / zlokArca - A ja pATakamAM ekendriyanA pADAmAM, tevA prakArano asaMkhyakAla sthApana karAyo. tyAM=ekendriyamAM, teNIe=bhavitavyatAe, aneka AkArane prakAzana karanArI guTikAne ApI. ll196o. zloka : sA karmapariNAmena, janmavAsaM pratISTakRt / dattaikabhavavedyAsyAH, prAgeva zrAntizAntaye / / 197 / / zlokArca - janmavAsa pratye ISTane karanArI eka bhavavedha te guTikA karmapariNAma rAjAe Ane=bhavitavyatAne, pUrvamAM ja zramanI zAMti mATe ApelI. karmapariNAma rAjAe potAne pharI pharI te te kRtya karavAno zrama na karavo paDe tenA mATe te te bhavavedya evI guTikA bhavitavyatAne Apela che jethI bhavitavyatAnA baLathI jIva te te bhavamAM vedya pratiniyata karmone bhogave che jethI te bhava daramiyAna karmapariNAma rAjAne te te jIvanAM te te kAryo karavAnI ciMtA karavI paDatI nathI. tethI phalita thAya ke pAMca kAraNothI karmo vipAkamAM Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya stabaka/zloka-197-198-199-200-201 19 Ave che temAM bhava kAraNa che ane te bhAvamAM vedyakarmo e eka bhavavedya guTikA che. II19LA zloka - pUrvasyAM parijIrNAyAM, dattavatyaparAparAm / tAmasaMvyavahAre sA, sUkSmamevAkarod vapuH / / 198 / / zlokArca - pUrvanI guTikA parijIrNa thaye chate te=bhavitavyatA, apara apara evI tene ApatI hatI=guTikAne ApatI hatI. asaMvyavahAramAM sUkSma ja zarIrane karyuM. ll198II zloka : ekAkSanilaye tveSA, tayA guTikayA'karot / paryAptakamaparyAptaM, kvacitsUkSmaM ca bAdaram / / 199 / / zlokArca - vaLI, ekAkSa nagaramAM ANe=bhavitavyatAe, te guTikAthI paryAptaka, aparyApta, kvacit sUkSma, kvacit bAdara zarIrane karyuM. ll199ll zloka : sAdhAraNaM ca pratyekaM, phalapuSpAGkurAdikam / mUlatvakskandhazAkhAdi, mUlabIjalatAdikam / / 200 / / zlokArca - ane sAdhAraNa, pratyeka, phala, puSpa, aMkurAdi, mUla, tvacA, skaMdha, zAkhAdi, mUla, bIja, latAdikane karyuM. llhaool zloka - chinno bhitrazca lUno'haM, lokaiH piSTazca tAdRzaH / dRSTo'pyupekSito hanta, bhavitavyatayA tayA / / 201 / / Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zlokArtha : loko vaDe chedAyo, bhedAyo, kapAyo ane tevA prakArano pisAyo. jovAyelo chato paNa chedana, bhedana Adi jovAyelo chato paNa, te bhavitavyatA vaDe upekSita karAyo. ra01TI zloka : sA'thAntyaguTikAyAM mAM, jIrNAyAM kSitipATake / dattvA'nyAmanayat tatrAsaMkhyakAlamahaM sthitaH / / 202 / / zlokArca - have te=bhavitavyatA ane aMtya guTikA jIrNa thaye chate anya guTikAne ApIne kSiti pATakamAM=khUthvIrUpI pADAmAM, lAvI. tyAM-pRthvIrUpI pADAmAM, huM asaMkhyakAla rahyo. ra0rA zloka : sUkSmAdibhedabhAk tatra, cUrNito dalito janaiH / evaM jalAgnipavaneSvekAkSanilaye dhRtaH / / 203 / / zlokArdha : tyAM=pRthvI kAyamAM, sUkSmAdi bheghavALo huM lokothI cUrNa karAyo, daLAyo. e rIte=jema pRthvI kAyamAM lavAyo e rIte, jala, agni, pavanomAM ekAkSa nilayamAM dhAraNa karAyo. ll203 zloka : sthAnAjIrNamathaicchanme'panetuM bhavitavyatA / vikalAkSanivAsAkhye, nagare'haM tayA dhRtaH / / 204 / / zlokArca - have mArA sthAnanA ajIrNane dUra karavA mATe bhavitavyatAe IchyuM. teNI vaDe bhavitavyatA vaDe, vikalAkSanivAsa nAmanA nagaramAM huM dhAraNa karAyo. ||204 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 tRtIya stabaka/zloka-205-206-207 zloka : niyukto bhUbhujA tatra, dvIndriyAditripATake / trAtA'sti zalyasaMparko, mAyApariNatipriyaH / / 205 / / zlokArca - tyAM vikalAkSa nagaramAM, beIndriya Adi traNa pATakamAM rAjA vaDe niyuktakarmapariNAma rAjA vaDe niyukta, mAyA pariNati che priya jene evo zalyasaMparka mAtA che. vikalendriyamAM jIvo mAyAzalyavALA ane mithyAtvazalyavALA hoya che te pariNAma teone vikasendriya pADAmAM dhAraNa karAve che ane te pariNAma karmapariNAma rAjAthI prApta thayelo che; kema ke te bhavomAM tathA svabhAve jIvamAM mAyAnI pariNati ane viparyAsa varte che. 20pA zloka : prathame pATake tatra, bhAryayA dvIndriyAbhidhe / manA viskRSTata, mirUpazuciH vRtaH pAraddA zlokArtha : tyAM=vikasendriyamAM, prathama pADAmAM bhAryA vaDe=bhavitavyatA vaDe, beIndriya nAmanA kaMIka vipRSTa cetavavALo azuci evo kRmi rUpa karAyo. ll206 zloka : mUtrAntraklinajaThare, viluThantaM ca varcasi / mAM dRSTvA kRmibhAvena, sA durbhAryA prahaSyati / / 207 / / zlokArca - mUtra, atrathI klinna jaTharavALI carabImAM kRmibhAvathI loTatA evA mane joIne durbhAryA evI te harSita thAya che. I207ll Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : jalUkAbhAvamApAdya, guTikAyAH prabhAvataH / viDambitastayA rogiraktAkarSaNakarmaNA / / 208 / / zlokArya : guTikAnA prabhAvathI jalkA bhAvane prApta karAvIne teNI vaDe= bhavitavyatA vaDe, rogInA raktanA AkarSaNanI kriyA vaDe viDaMbita karAyo. ||208ll zloka : chedito guTikAdAnAcchavaM kRtvA'tha zAMkhikaiH / natiH pUtarInRtya, vahugheva vidvitaH sArA zlokArdha : have, guTikAnA dAnathI zaMkhane karIne zAMkhiko vaDe chedana karAyo. pUtarI karIne=porA rUpa karIne, nacAvAyo. A rIte bahu prakAre viDaMbita karAyo. ll109ll zloka : kulAnAM koTilakSeSu, pATake saptasu sthitaH / tatrAsaMkhyairahaM rUpairaTan bahutaraM raTan / / 210 / / athAnyaguTikAdAnAnIto'haM trIndriyAbhidhe / pATake bhrAmito rUpairasaMkhyaistatra bhAryayA / / 211 / / zlokArca - sAta lAkha kroDa kulonA pATakomAM rahelo tyAM=beIndriyamAM, asaMkhya rUpo vaDe aTana karato ane bahuvAra raDato. have huM anya guTikAnA dAnathI teIndriya nAmanA pADAmAM lavAyo. asaMkhya rUpo vaDe tyAM= teIndriyamAM, bhAryA vaDe=bhavitavyatA vaDe, bhamAyo. ra10-211II Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya stabaka/zloka-212-203-214-215 203 zloka : kulAnAM koTilakSeSu, tatrASTasu pRthagjanaiH / pipIlikAdirUpeNa, piSTo dagdhazca marditaH / / 212 / / zlokArdha : tyAM-teIndriyamAM, ATha lAkha kroDa kulonA pipIlikA Adi rUpathI sAmAnya loko dvArA pisAyo, baLAyo ane mardana karAyo. ll12aaaa zloka : tatazca guTikAdAnAt tRtIye pATake dhRtaH / kulAnAM koTilakSeSu, navasvativiDambitaH / / 213 / / zlokArca - ane tyArapachI guTikAnA dAnathI trIjA pATakamAM=caurindriyamAM, dhAraNa karAyo. nava lAkha kroDa kulomAM ati vilaMbita karAyo. ra13 zloka : pataMgamakSikAdaMzavRzcikAkAradhArakaH / tatrAhaM caturakSaH sannanvabhUvaM viDambanAm / / 214 / / zlokArya : pataMga, makSikA, daMza, vIMchInA AkArano dhAraka tyAM cAra akSavALo chato meM viDaMbanAne anubhavI. ra14ll zloka : atha prahRSTA mama sA, dayitA bhavitavyatA / prasthApanAya guTikA, prAyukta nagarAntare / / 215 / / zlokArdha : have te patnI bhavitavyatA mArA upara prasanna thaI. nagarAMtaramAM prasthApana mATe guTikAno prayoga karyo. ll15l Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : yatpaJcAkSapazusthAnaM, zalyasaMparkapAlitam / asti sArdhatripaJcAzatkoTIlakSakulaM puram / / 216 / / zlokArca - je paMcAkSa pazusaMsthAna=paMcendriya pazusaMsthAna, zalyasaMpI pAlita mAyAzalyAdithI pAlana karAyela, sADA trepana lAkha kroDa kulavALuM nagara che. ll16II zloka : paJcAkSA garbhajAstatra, jalasthalanabhazcarAH / sammUrchimAzca vidyante, teSvahaM bhrAmitastayA / / 217 / / zlokArca - tyAM-te nagaramAM pAMca IndriyavALA, garbhathI thanArA jalacara, sthalacara, nabhazvara ane saMmUcchimo vidhamAna che teomAM, teNI vaDe=bhavitavyatA vaDe, huM bhamAvAyo. ra1LA zloka : raTito'haM vinA kArya, dardurAkAradhArakaH / matsyarUpaM dadhabhinnazchinno dagdhazca dhIvaraiH / / 218 / / zlokArtha: kArya vagara dardUra AkAra dhAraka evo huM raTana=avAja karato hato. masya rUpane dhAraNa karato mAchImAro vaDe bhedAyo, chedAyo ane baLAyo. ra18II zloka : zazazUkarasAraGgarUpo vyAdhaiH kadarthitaH / godhA'hinakulAkAro, duHkhito bhakSaNAnmithaH / / 219 / / Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya stabaka/zloka-219-220-221-222 zlokArtha : 205 sasalA, zUkara, sAraMgarUpavALo evo huM zikArIothI kadarthanA karAyo. godhA, sApa, nakula AkAravALo paraspara bhakSaNathI duHkhita thayo. II219] zloka H kAkolUkAdirUpeSu, soDhaM duHkhaM mayA'tulam / saMnyananasaMLILe, tatra paryaTitazviram / / 22 / / zlokArtha : kAka, ghuvaDa, Adi rUpomAM mArA vaDe atula duHkha sahana karAyuM. asaMkhyajanathI saMkIrNa evA tyAM=pAMcamA pADAmAM, cirakALa bhaTakyo. ||2202aa zloka H athAnyadA mRgo jAto, yUthamadhye sthitaH sukham / nAdAkSiptaH zareNoccairvyAdhena nihato mRtaH / / 221 / / zlokArtha : have anyadA mRga thayo. yUtha madhyamAM sukhe rahelo avAjathI AkSipta= kheMcAyelo evo huM bANa dvArA zikArI vaDe atyaMta haNAyo, maryo. II221 // zloka H jAto'tha kariyUthezo, vicaran zallakIvane / zritaH reNuvRnDena, nirmamnaH suddhasAgare / / 222 / / zlokArtha : have hAthIonA yUthano svAmI thayo. zallakI vanamAM vicarato hAthaNIonA vRMdathI Azraya karAyelo sukhasAgaramAM nimagna thayo. II2223 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 vairAgyakalpalatA bhAga-2 zloka : saMtrastakariyUthaM ca, dhUmaM cAdrAkSamutthitam / azrauSaM veNuvisphoTaravaM ca navamanyadA / / 223 / / zlokArtha : ane anyadA saMgata kariyUthane ane usthita dhUmane meM joyo ane navA veNuvisphoTanA ravane meM sAMbhaLyo. ll223aaaa zloka - sambhrAnto'haM tataH pazcAllagno bhUbhAgamIkSitum / 3ttAna: patitaH re, samrAptastIvravenAm pArijA zlokArtha: tethI saMbhrAMta evo huM pAchaLanA bhUmibhAgane jovA mATe lAgyo. phUpamAM UMdho paDyo. tIvra vedanAne prApta karI. ra24ll zloka - yUthatrANAsamarthasya, mamedaM yuktamAgatam / iti bhAvayatA duHkhaM, saptarAnaM titikSitam / / 225 / / zlokArca - yUthanA rakSaNa mATe asamartha evA mane A=huM kUvAmAM paDyo e, yukta che. e prakAre bhAvana karatA mArA vaDe sAta rAtrI duHkha sahana karAyuM. rarapaI zloka - anena zubhabhAvena, tuSTA me bhavitavyatA / puruSaM sundarAkAramekaM prAdarzayat puraH / / 226 / / Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya stabaka/zloka-226-227-228-229 207 zlokArca - A zubhabhAvathI mArI bhavitavyatA tuSTa thaI. eka suMdara AkAravALA puruSane AgaLa batAvyo. ll226ll zloka : uvAca ca mahAbhAga, naraH puNyodayo hyayam / saphAyoyaM mA ratto, bhavataH parituSTayA gArara7A zlokArca - ane kahyuM - he mahAbhAga ! A puNyodaya nAmano manuSya che. tArA upara parituSTa evI mArA vaDe A sahAyarUpe apAyo che. ll227LA zloka : jIrNA'tha pUrvadattA me, guTikA'nyAM dadau ca sA / chatraH puthoDayo mU, bhUvAlityAziSa to sAraraTA zlokArca - have mArI guTikA jIrNa thaI. ane teNIe=bhavitavyatAe anya ApI. pracchanna puNyodaya nRtya mATe sevaka mATe thAva e pramANe AziSane ApI. Il228ll zloka : iti kathayati tasmin dhIvizAlAM babhASe, vacanamaviditArthaM zaGkamAno'tha bhavyaH / / sphuTamakathayadarthaM sA'pi sAmAnyarUpaM, prathanakRtavilambaH zravyazobhAM nihanti / / 229 / / zlokArca - A pramANe te kahe chate-anusuMdara cakravartIe pUrvamAM varNana karyuM e pramANe anAdi nigodathI atyArasudhI varNana karyuM e pramANe anusuMdara Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairAgyakalpalatA bhAga-2 208 rAvartI kahe chate, have avidita arthavALA vacananI zaMkA karato bhavyapuruSa prajJAvizAlAne bolyo=tenA tAtparyane pUchyuM. teNIe paNa sAmAnyarUpe spaSTa arthane kahyuM. kema sAmAnyarUpe kahyuM, vizeSathI na kahyuM temAM hetu kahe che. vistArakRta vilaMbavALuM kathana zravya zobhAne haNe che. anusuMdara cakravartIe potAnuM vaktavya pUruM karyuM nathI, tenA vacamAM puchAyelA praznanuM vistArathI prajJAvizAlA samAdhAna kare to anusuMdara cakravartInA kathanamAM vilaMba thAya te sAMbhaLavAnI zobhAne haNe che. ||229 // zloka H bhavati hi bhavajantuH sarva evaikanAmA, bhavavilasitabhedaM yAti cA''vartamAnaH / tadakhilamupapannadravyaparyAyarUpaM, kalayati sumatiryastaM vRNIte yazaH zrIH / / 230 / / iti zrIvairAgyakalpalatAyAM tiryaggativipAkavarNano nAma tRtIyaH stabakaH samAptaH / zlokArtha H =ije kAraNathI, sarva ja bhavajaMtu eka nAmavALA hoya che ane AvartamAna evo bhava bhavavilasitanA bhedane pAme che. upapanna dravyaparyAyarUpa te akhilane je sumati jANe che, tene yazaHzrI vare che. bhavyapuruSa anusuMdara cakravartInA prastAvathI jANato hato ke teNe corI karI che mATe rAjapuruSo tene vadhasthAnamAM laI jAya che ane sulalitAe pUcheluM ke teM zuM aparAdha karyo che ke rAjapuruSo A rIte tArI viDaMbanA kare che, tenA samAdhAnarUpe anusuMdara cakravartI asaMvyavahArarAzithI potAnA bhavonI viDaMbanA kahe che tenuM tAtparya bhavyapuruSa evo puMDarIka samajI zakato nathI. tene saMkSepathI vacamAM prajJAvizAlAe kahyuM. zuM kahyuM ? te batAvatAM kahe che - saMsAramAM sarva jIvo bhavajaMtu e prakAre eka nAmavALA che ane teo eka bhavamAMthI bIjA Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 209 tRtIya stabaka/zloka-230 bhavamAM Avartana pAme che te bhavavilasitano bheda che ane anusuMdara cakravartIe je asaMvyavahArathI atyAra sudhI varNana karyuM te kathana dravyarUpe te anusuMdara cakravartIno jIva eka che ane paryAyarUpe te te bhavane pAme che e rUpe sarva tenuM kathana saMgata thAya che; kema ke te eka ja jIva te te paryAyarUpe te te bhavamAM parivartana pAme che. ane jenI pAse tevI nirmaLamati che te anusuMdara cakravartInA kathananuM tAtparya jANI zake che. jethI sumativALo te jIva anusuMdara cakravartInuM sarva kathana dareka jIvomAM saMgata thAya che te rIte yojana kare che jethI bhavanA yathArtha svarUpane jANIne bhavanA ucchedanA samyagu arthI bane che, tevA jIvone sugatinI paraMparArUpa yazalakSmI maLe che. ll230II A pramANe zrIvairAgyakAlatA graMthamAM tiryaMcagativipAkavarNana nAmano trIjo stabaka samApta thayo. anusaMdhAna : vairAgyakalpalatA bhAga-3 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | [1] gItArtha gaMgAnAM prakAzano thas pa. pU. munipravara zrI mohajitavijayajI mahArAjA (moTA paMDita ma. sA.)nA vyAkhyAnanAM pustako 14 Azrava ane anubaMdha cAritrAcAra pula vosirAvavAnI kriyA 36 , ,i pa. pU. A. bha. zrImadvijaya yugabhUSaNasUrIzvarajI mahArAjA K. (paMDita ma. sA.)nA vyAkhyAnanAM temaja lekhita saMpAdita pustako Is Jaina Order Independent Religion or Denomination ? Status of religion in modern Nation State theory anekAMtavAda karmavAda karNikA karmavAda karNikA (hindI AvRtti) kudaratI AphatamAM jainanuM kartavya gRhajinAlaya mahAmaMgalakArI cAlo, mokSanuM sAcuM svarUpa samajIe cittavRtti cittavRtti (hindI AvRtti) jenazAsana svataMtra dharma ke saMpradAya ? jinazAsana svataMtra dharma yA saMpradAya ? (hindI AvRtti) darzanAcAra dharmarakSA pravacana zreNI bhAga-1 praznottarI praznottarI (hindI AvRtti) bhAgavatI pravajyA paricaya bhAvadharma bhAga-1 (praNidhAna) * jamaNI bAjunA naMbara pustaka kramAMka sUcave che. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] bhAvadharma bhAga-2 (pravRtti, vidanajaya, siddhi, viniyoga) madhyasthabhAva (saMgha ekatAnI mAsTara kI) manovijaya ane Atmazuddhi yogadRSTisamuccaya lokottara dAnadharma 'anukaMpA zAsana sthApanA zAsana sthApanA (hindI AvRtti) zrAvakanAM bAra vratonA vikalpo zrAvakanAM bAra vratonA vikalpo (hindI AvRtti) zrI upadhAna mArgopadezikA sadgati tamArA hAthamAM ! sadgati Apake hAtha meM ! (hindI AvRtti) " che ) - saMpAdaka :- pa. pU. paMnyAsa zrI arihaMtasAgarajI mahArAja sAhaba 7 pAkSika aticAra gItArtha gaMgA dvArA prakAzita anya pustakonI yAdI 63 61 ura 48 'Rakshadharma' Abhiyaan saMkalaka: dharmatIrtha rakSA samiti Right to Freedom of Religion !!!!! saMkalaka: dharmatIrtha rakSA samiti 'rakSAdharma' abhiyAna saMkalaka dharmatIrtha rakSA samiti zrI navapada ArAdhanA vidhi (aprApya) saMkalakaH jyotiSabhAI zAha zrI sametazikharajInI saMvedanA saMkalaka H jyotiSabhAI zAha sevo pAsa saMkhesaro (aprApya) saMkalakaH jyotiSabhAI zAha sevo pAsa saMkhesaro (hiM.A.) saMkalakaH jyotiSabhAI zAha svataMtra bhAratamAM dharma parataMtra !!!!! saMkalaka: dharmatIrtha rakSA samiti svataMtra bhArata meM dharma parataMtra !!! (hiM.A.) saMkalakaH dharmatIrtha rakSA samiti 47 104 105 pa9 Go Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [3]. keak gItArtha gaMgA dvArA prakAzita kare vivecananAM graMtho vivecanakAra :- paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA e 169 2 3 79 114 115 aDhAra pApasthAnika svAdhyAya, amRtavelanI nAnI sajhAya, "sAco jene' pada ane 'vIronI prabhubhakti' pada zabdazaH vivecana adhyAtmaupaniSat prakaraNa zabdazaH vivecana adhyAtmamata parIkSA zabdazaH vivecana bhAga-1 adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-2 adhyAtmamata parIkSA zabdazaH vivecana bhAga-3 adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-1 adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-2 adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-3 adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-4 adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-5 adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-7 amRtavelanI moTI sakjhAya ane nizcaya-vyavahAra garbhita zrI zAMtijina stavana tathA zrI sImaMdharasvAmI stavana zabdazaH vivecana AnaMdaghana covIzI zabdazaH vivecana ArAdhaka-virAdhaka caturbhAgI zabdazaH vivecana upadezapada zabdazaH vivecana bhAga-1 upadezamAlA zabdazaH vivecana bhAga-1 upadezamAlA zabdazaH vivecana bhAga-2 upadezamAlA zabdazaH vivecana bhAga-3 upadezarahasya zabdazaH vivecana bhAga-1 upadezarahasya zabdazaH vivecana bhAga-2 upadezarahasya zabdazaH vivecana bhAga-3 116 122 124 18 174 176 177 178 126 127 128 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 172 173 180 181 182 102 103 18 11) 131 132 [4]. upamitibhavaprapaMcA kathA (prastAva-1) zabdazaH vivecana bhAga-1 upamitibhavaprapaMcA kathA (prastAva-2) zabdazaH vivecana bhAga-2 upamitibhavaprapaMcA kathA (prastAva-3) zabdazaH vivecana bhAga-3 upamitibhavaprapaMcA kathA (prastAva-4) zabdazaH vivecana bhAga-4 upamitibhavaprapaMcA kathA (prastAva-4) zabdazaH vivecana bhAga-5 upamitibhavaprapaMcA kathA (prastAva-5) zabdazaH vivecana bhAga-1 kUpadaSTAMta vizadIkaraNa zabdazaH vivecana gurutattvavinizcaya zabdazaH vivecana bhAga-1 gurutattvavinizcaya zabdazaH vivecana bhAga-2 jJAnasAra zabdazaH vivecana tattvArthAdhigamasUtra zabdazaH vivecana bhAga-1 tattvArthAdhigamasUtra zabdazaH vivecana bhAga-2 tattvArthAdhigamasUtra zabdazaH vivecana bhAga-3 tattvArthAdhigamasUtra zabdazaH vivecana bhAga-4 devasia rAIa pratikramaNa sUtra zabdazaH vivecana doDhaso gAthAnuM hUMDInuM stavana zabdazaH vivecana dravyaguNaparyAyanA rAsanA chUTA bola rAsanA AdhAre vivecana dravyaguNaparyAyano rAsa zabdazaH vivecana bhAga-1 dravyaguNaparyAyano rAsa zabdazaH vivecana bhAga-2 dharmaparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-1 dharmaparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-2 dharmabiMdu prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 dharmabiMdu prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 dharmabiMdu prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-3 dharmasaMgraha zabdazaH vivecana bhAga-1 dharmasaMgraha zabdazaH vivecana bhAga-2 dharmasaMgraha zabdazaH vivecana bhAga-3 134 147 118 160 138 1pa9 129 195 132 133 134 14) 141 142 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 153 183 117. 125 144 47 100 101 119 12) 123 [5] dharmasaMgraha zabdazaH vivecana bhAga-4 dharmasaMgraha zabdazaH vivecana bhAga-5 dhyAnazataka zabdazaH vivecana navatattva prakaraNa zabdazaH vivecana paSmasUtra (pAkisUtra) zabdazaH vivecana pagAmasijjA zabdazaH vivecana paMcavastuka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 paMcavastuka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 paMcavastaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-3 paMcavastaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-4 paMcavastaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-5 paMcavastuka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-3 paMcavastaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-7 paMcasUtra zabdazaH vivecana bhAga-1 (sUtra 1-2) paMcasUtra zabdazaH vivecana bhAga-2 (sUtra 3-4-5) paMcAzaka prakaraNa (paMcAzaka-1-2) zabdazaH vivecana bhAga-1 pAtaMjalayogasUtra zabdazaH vivecana bhAga-1 pAtaMjalayogasUtra zabdazaH vivecana bhAga-2 pratikramaNa hetugarbhita svAdhyAya zabdazaH vivecana pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-1 pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-2 pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-3 pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-4 batrIzI-01 : dAnadhArnAizikA zabdazaH vivecana batrIzI-02 : dezanAdvArkiMzika zabdazaH vivecana batrIzI-03 : mArgadvAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-04 : jinamahattvaddhAtrizikA zabdazaH vivecana 184 130 131 112 30 40 43 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 para 146 139 113 37. 9 74 95 81 [6]. batrIzI-05 : jinabhaktidhArnAizikA zabdazaH vivecana batrIzI-06: sAdhusAmayadvArkiMzikA zabdazaH vivecana batrIzI-07 : dharmavyavasthAAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-08 : vAdadvArniMzikA zabdazaH vivecana batrIzI-09 : kathAAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-10 : yogalakSaNAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-11 : pAtaMjalayogalakSaNavicAraddhAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-12 : pUrvasevAddhAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-13 : muktiadveSaprAdhAnyavAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-14 : apunabaMdhakadvAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-15H samyagdaSTidhArniMzikA zabdazaH vivecana batrIzI-16 : IzAnugrahavicAraddhAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-17 : devapuruSakAraddhAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-18 : yogabhedaddhAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-19 : yogavivekadvArnAizikA zabdazaH vivecana batrIzI-20 : yogAvatAradvArkiMzikA zabdazaH vivecana batrIzI-21 : mitrAdhAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-22 : tArAditrayadvatrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-23: kutarkagrahanivRttidvArkiMzikA zabdazaH vivecana batrIzI-24: saddaSTidyAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-25 : phlezatAnopAyAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-20 : yogamAhAbhyAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-27: bhikSudAviMzikA zabdazaH vivecana batrIzI-28 : dIkSAAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-29 : vinaya dvAtrizikA zabdazaH vivecana batrIzI-30 : kevalibhuktivyavasthApanadvArkiMzikA zabdazaH vivecana batrIzI-31 : muktidhAviMzikA zabdazaH vivecana paO pa1 0 44 82 83 84 91 pa3 D 103 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [7] batrIzI-32 : sajjanastutidvAtriMzikA zabdazaH vivecana bAra bhAvanA zabdazaH vivecana (tattvArthasUtra ane yogazAstra AdhArita) bhASArahasya prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 bhASArahasya prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 yatilakSaNasamuccaya prakaraNa zabdazaH vivecana yogadRSTinI sajjhAya zabdazaH vivecana yogaddaSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-1 yogadRSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-2 yogadRSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-3 yogabiMdu zabdazaH vivecana bhAga-1 yogabiMdu zabdazaH vivecana bhAga-2 yogabiMdu zabdazaH vivecana bhAga-3 yogaviMzikA zabdazaH vivecana yogazataka zabdazaH vivecana yogasAra prakaraNa zabdazaH vivecana lalitavistarA zabdazaH vivecana bhAga-1 lalitavistarA zabdazaH vivecana bhAga-2 lalitavistarA zabdazaH vivecana bhAga-3 viMzativiMzikA zabdazaH vivecana uttarArdha viMzativiMzikA zabdazaH vivecana pUrvArdha vItarAga stotra prAyaH zabdazaH vivecana vairAgyakalpalatA (stabaka-1) zabdazaH vivecana bhAga-1 vairAgyakalpalatA (stabaka-2-3) zabdazaH vivecana bhAga-2 zAMtasudhArasa zabdazaH vivecana (bAra bhAvanA ane maitrI Adi cAra bhAvanA) zrI sImaMdharasvAmInuM 350 gAthAnuM stavana zabdazaH vivecana bhAga-1 zrI sImaMdharasvAmInuM 350 gAthAnuM stavana zabdazaH vivecana bhAga-2 zrI sImaMdharasvAmIne vinaMtIrUpa 125 gAthAnuM stavana zabdazaH vivecana 92 152 153 154 80 65 75 76 77 135 137 137 1 45 107 177 177 178 19 17 158 150 185 151 108 109 98 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 121 143 23 145 [8] SoDazaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 SoDazaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 sakalAItu-stotra ane ajitazAMti stavana zabdazaH vivecana samyakta jasthAna caupaI zabdazaH vivecana samyaktanA saDasaTha bola svAdhyAya zabdazaH vivecana saMthArA porisI sUtrano bhAvAnuvAda ane hiMsASTaka zabdazaH vivecana saMmatitarka prakaraNa zlokasparzI TIkA prAyaH zabdazaH vivecana bhAga-1 saMmatitarka prakaraNa zlokasparzI TIkA prAyaH zabdazaH vivecana bhAga-2 saMmatitarka prakaraNa zlokasparzI TIkA prAyaH zabdazaH vivecana bhAga-3 sAmAcArI prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 sAmAcArI prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 sUtranA pariNAmadarzaka yatnaleza 39 148 149 17) 38 s ek gItArtha gaMgA jJAnabhaMDAra AdhArita che ke | | | saMzodhanAtmaka prakAzano Agama prakAzanasUyI (hindI) saMkalanakAra : nIravabhAI bI. DagalI 175 || ft = = = if ff --- f gItArtha gaMgA aMtargata gaMgotrI graMthamALA dvArA prakAzita graMtho % = 1. dharmatIrtha bhAga-1 2. dharmatIrtha bhAga-2 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [7] prAptisthAna , ja amadAvAda : ja vaDodarA : gItArtha gaMgA zrI saurInabhAI dinezacaMdra zAha "zrutadevatA bhavana', 5, jene marcanTa sosAyaTI, 'darzana', I-, lIsApArka sosAyaTI, phatehapura roDa, pAlaDI, amadAvAda-380007. vibhAga-2, rAmezvara sarkala, subhAnapurA, 8 (079) 26604911, 32457410 hAITenzana roDa, vaDodarA-390023. Email : gitarthganga@yaho0.co.in 1 (0265) 2391099 (mo.)9825212997 gitarthganga@gmail.com Email : saurin 108@yahoo.in muMbaI: zrI lalitabhAI dharamazI 101-102, sarvodaya hAITsa, jaina maMdira roDa, sarvodayanagara, muluMDa (vesTa), muMbaI-400080. (022) 25680014, 25681030 (mo.) 9322231116 Email : jpdharamshi60@gmail.com zrI himAMzubhAI ena. zeTha e-241, azoka samrATa, trIje mALe, daphatarI roDa, gauzALA lena, bInA javelarsanI upara, malADa (I) muMbaI-400097. = (022) 32438434 (mo.) 9322264851 Email: divyaratna_108@yahoo.co.in kasurataH Do. praphulabhAI je. zeTha DI-1, arpaNa epArTamenTa, bAbunivAsanI galI, TImalIyAvADa, surata-395001. (0261) 3228123 (mo.) 9016188990 * jAmanagara : zrI udayabhAI zAha clo. mahAvIra agarabattI varksa, c-7, supara mArkeTa, jayazrI TokIjhanI sAme, jAmanagara-361001. 8 (0288) ra678513 (mo.) 9726993990 Email : karan.u.shah@hotmail.com ja rAjakoTa : zrI kamalezabhAI dAmANI "jinAjJA", 27, karaNaparA, of BANGALORE : SHRI VIMALCHANDJI Clo. J. Nemkumar & Co. Kundan Market, D. S. Lane, Chickpet Cross, Bangalore-560053. 1 (080) (O) 22875262 (R) 22259925 (Mo) 9448359925 Email : vimalkgadiya@gmail.com : (0281) 2233120 (mo.) 94ra7168613 Email : shree_veer@hotmail.com Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNyAnubandhipuNyaM, datte vairAgyakAraNaM bhogam / iti ye divyA bhogA, dRSTaM taiH sadanamidamiddham / / puNyAnubaMdhI puNya vairAgyanuM kAraNa evo bhoga Ape che ethI je divyabhogo che tenAthI samRddhivALuM A sadana jovAyuM= bhagavAnanuM zAsana samyagdaSTithI mAMDIne munio AdithI | yukta che tethI Indro, devatAo ke anya rAjAmahArAjAdi bhagavAnanA zAsanamAM varte che teone je zreSTha bhogo maLyA che te puNyAnubaMdhI puNyanA udayathI maLyA che tethI te bhoga vairAgya utpanna kare che mATe te bhogo jIvanA bhAvaArogyanI vRddhine karanArA hovAthI divyabhogo che. paraMtu saMsArI jIvonA bhogo kleza karAvIne narakAdinAM kAraNa bane tevA bhogo nathI tevA divya-bhogothI samRddha evuM A rAjamaMdira dramaka vaDe jovAyuM. : prakAzaka : - tiA ) 'zrutadevatA bhavana', 5, jaina marcanTa sosAyaTI, ttehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. Teli./pheksa : (079) 26604911, phona : 324pa7410 E-mail : gitarthganga@yahoo.co.in, gitarthganga@gmail.com Visit us online : gitarthganga.wordpress.com