________________
૧૧૬
વૈરાગ્યકલ્પલતા ભાગ-૨ હું અવશ્ય સર્વ સંગનો ત્યાગ કરીને સુખની પરંપરાને પ્રગટ કરવા પ્રયત્ન કરીશ એ પ્રકારનો સિદ્ધાંત ચિત્તમાં સ્થાપન કરે છે. ૨૩૫-૨૩૬ાા શ્લોક :
अथ सद्बुद्धिः प्रोक्ता, तेनेदं क्षालयाधुना भद्रे ।
मम भाजनं कदनं, त्यजामि सर्वं हिताकाङ्क्षी ।।२३७ ।। શ્લોકાર્ધ :
હવે તેના વડેતે પ્રસ્તુત જીવ વડે, સબુદ્ધિ કહેવાઈ, હે ભદ્રા! સબુદ્ધિ! હવે મારું આ ભાજન=કદન્નનું ભાજન, સ્વચ્છ કર. હિતનો આકાંક્ષી એવો હું સર્વ કદન્નનો ત્યાગ કરું છું.
પ્રસ્તુત જીવ ભગવાનના વચન રૂપ સબુદ્ધિથી તે રીતે આત્માને ભાવિત કરે છે જેથી આયુષ્યરૂપી પોતાનું ભાન ભોગાદિ પ્રત્યે અત્યંત અસંશ્લેષવાળું થાય તે સબુદ્ધિને ભાજન ધોવાની આજ્ઞા સ્વરૂપ છે અને સંપૂર્ણ નિઃસંગ પરિણતિ રૂપ હિતનો આકાંક્ષી એવો તે જીવ વિચારે છે કે સર્વ પદાર્થો પ્રત્યેના સંશ્લેષ રૂપ કદન્નનો અને તેના કારણભૂત સ્વજનાદિ સંબંધ રૂપ કદન્નનો હું ત્યાગ કરું છું. આ પ્રકારે ભાવન કરીને તે જીવ અત્યંત સંયમને અભિમુખ ચિત્તવાળો થાય છે. ll૨૩ણી શ્લોક :
सा प्राह प्रष्टव्यः, कार्येऽस्मिन् चारुधर्मबोधकरः ।
कार्यतरुन विकारं, विचारपरिरक्षितो याति ।।२३८ ।। શ્લોકાર્ચ -
ત=સબુદ્ધિ કહે છે, આ કાર્યમાં સર્વ કદન્ન ત્યાગના કાર્યમાં, ધર્મબોધકર અત્યંત પૂછવા યોગ્ય છે. વિચારથી પરિરક્ષિત એવો કાર્યરૂપી વૃક્ષ વિકારને પામતો નથી.
સબુદ્ધિરૂપ ભગવાનની આજ્ઞા તે જીવને બોધ કરાવે છે કે મને મારી બુદ્ધિથી સંયમની યોગ્યતા જણાઈ, હવે મારાથી અધિક પ્રજ્ઞાવાળા ધર્મબોધકરના
