________________
વૈરાગ્રકલ્પલતા ભાગ-૨
શ્લોક :
स प्राह बलिवर्दो, गलिरिव पादप्रसारिकां कृत्वा ।
नाऽलं त्यागेऽस्याहं, सत्यस्मिन् दीयतां देयम् ।।१५९।। શ્લોકાર્ચ -
ગળિયા બળદની જેમ પાદપ્રસારિકાને કરીને બળદ જેવો તે દ્રમક, કહે છે. આના ત્યાગમાં હું સમર્થ નથી, આ હોતે છતે આપવાયોગ્ય આપો. ll૧૫૯ll શ્લોક :
ज्ञात्वा तनिर्बन्धं, कृपापरो रसवतीपतिर्दध्यौ ।
सत्यप्यस्य कदन्ने, देयं देशोपरतिरन्नम् ।।१६०।। શ્લોકાર્ચ -
તેના=દ્રમક્તા, નિબંધને જાણીને કૃપાપર એવા રસવતીપતિઆચાર્ય, વિચારે છે. આને દ્રમુકને, કદન્ન હોતે છતે પણ દેશના વિરામરૂપ દેશવિરતિરૂપ અન્ન, આપવું જોઈએ. ||૧૧|| શ્લોક :
पश्चाद् विज्ञातगुणः, स्वयमेव विहाय विषयभोगमसौ ।
लास्यति शुद्धं चरणं, न धैर्यकृद् विषयमाधुर्यम् ।।१६१।। શ્લોકાર્ચ -
પાછળથી=દેશવિરતિના પાલન પછી, વિજ્ઞાત ગુણવાળો આ=પ્રસ્તુત જીવ, સ્વયં જ વિષયભોગનો ત્યાગ કરીને શુદ્ધ ચરણને પ્રાપ્ત કરશે. વિષયનું માધુર્ય ધેર્યને કરનારું નથી.
સમ્યક્તની પ્રાપ્તિ વખતે મુનિભાવ ઉપશાંત પરિણતિવાળો હોવાથી સુખાત્મક છે, તેવો બોધ હતો. તોપણ વિરતિની પરિણતિના સ્વાદનો અનુભવ સમ્યગ્દષ્ટિને સાક્ષાત્ થતો નથી અને વિષયોના ભોગોનો સ્વાદ સ્વઅનુભૂત છે, તેથી પોતે વિરતિના આચારો દ્વારા સર્વવિરતિના ઉપશમને અનુભવી શકશે એવો વિશ્વાસ