Book Title: Samrat Samprati Diwakar Chitrakatha 045
Author(s): Jinottamsuri, Shreechand Surana
Publisher: Diwakar Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/002844/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAkRta divAkara citrakathA samrATasamprati 6 jayapura bhAratI akAdamI aMka 45 mUlya 20.00 susaMskAra nirmANa vicAra zuddhi :jJAna vRddhi manoraMjana NEducation.international FOR Private D onalus Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati bhAratIya itihAsa meM samrATa azoka kA nAma aura sthAna atyanta mahatvapUrNa hai| vizeSakara bauddhadharma ke itihAsa meM jo mahattva azoka kA hai lagabhaga vahI mahattva jainadharma ke itihAsa meM azoka pautra samprati kA hai / sampUrNa bhArata aura bhArata ke bAhara videzoM meM jainadharma aura saMskRti kA prasAra karane meM samrATa samprati ne jo yogadAna diyA hai vaha hajAroM varSa bAda Aja bhI itihAsa kA ujjvala preraka adhyAya banA huA hai| jainadharma ke prAcIna graMthoM - cUrNi (vi. 7vIM sadI) bhASya, TIkA Adi meM aneka sthAnoM para azoka putra kuNAla ke aMdhA hone kI ghaTanA tathA samprati ke pUrvajanma kA prasaMga va jainadharma ke prasAra hetu videzoM meM zrAvakoM ko bhejane kI carcA upalabdha hai, isase usakI aitihAsikatA me kisI prakAra kA sandeha nahIM kiyA jA sktaa| kintu Azcarya hai isa pratApI aura dharmAtmA vIra samrATa ke sambandha meM bhAratIya itihAsa lekhaka cupa kyoM rahe ? samrATa samprati kA yaha kathAtmaka caritra kuNAla kI agAdha pitR-bhakti, AcArya suhasti kA Adarza karuNA bhAva, samprati kI dharma zraddhA, jinabhakti evaM guru bhakti tathA jinazAsana prajA ke hita meM kiye gaye mahatvapUrNa kArya sAtha hI vIratA, rAjanIti kuzalatA Adi aneka guNa isa caritra meM ubhara rahe haiN| jo preraka hone ke sAtha usake ujjvala caritra ko bhI darzAte haiN| yaha kathA prasaMga paM. kAzInAtha jaina dvArA likhita "samrATa samprati" pustaka ko AdhAra mAnakara likhA gayA hai / jisameM aneka aitihAsika sAkSya bhI haiN| AcAryazrI vijaya suzIla sUrIzvara jI ke uttarAdhikArI AcAryazrI vijaya jinottama sUrIzvara ke ne isa pustaka kA lekhana kiyA hai| - mahopAdhyAya vinaya sAgara sampAdaka : zrIcanda surAnA "sarasa'' lekhaka : AcArya zrI vijaya jinottama sUri. prakAzana prabaMdhaka : saMjaya surAnA prakAzaka - zrIcanda surAnA 'sarasa' citrAMkana : zyAmala mitra zrI divAkara prakAzana e-7, avAgar3ha hAusa, aMjanA sinemA ke sAmane, ema. jI. roDa, AgarA-282002. dUrabhASa : 0562-351165 saciva, prAkRta bhAratI ekAdamI, jayapura 13- e, mena mAlavIya nagara, jayapura-302017. dUrabhASa : 524828, 561876, 524827 adhyakSa, zrI nAkor3A pArzvanAtha tIrtha, mevAnagara (rAja.) zrI zvetAmbara sthAnakavAsI jaina sabhA 18/D, sukesa lena, kalakattA - 700001. dUrabhASa : (242) 6369, 4958 phaiksa : (210) 4139 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati samrAT samprati pATalIputra meM Aja sabAda azoka kA vijayotsava manAyA jA pRSThA hai| vizAla rAjasabhA ke bIca eka U~ce siMhAsana para samrAT azoka AsIna haiN| donoM tarapha amAtya, rAmapurohita, senApati tathA anya sAmantagaNa evaM hajAroM nAgarika baiThe haiN| tabhI sandezavAhaka ne sone ke thAla meM rakhakara patra bheMTa kiyA avantI se rAjakumAra kuNAla ne pitAzrI ke caraNoM meM praNAma sUcita kiyA hai| rAjA ne lipikAra ko AzIrvAda patra likhane kA Adeza diyA aura vizrAma karane rAjamahala meM cale gye| kucha dera bAda lekhapAla patra taiyAra karake le aayaa| samrAT ne patra par3hA, usake nIce apane hAtha se eka paMkti aura likhI bhojana kA samaya ho gayA thaa| samrAT patra vahIM chor3akara bhojanagRha kI ora cala die| rAnI tiSyarakSitA ne idhara-udhara dekhA! koI nahIM thaa| usane eka salAI lI, A~khoM ke kAle aMjana ko salAI para lgaayaa| aura | mahArAja ke saMdeza para eka bindu lagA diyaa| adhIyatAM kumAraH (kumAra ko (vidyAdhyayana karAo) hama bhI kumAra ke lie apane hAtha se AzIrvAda patra likheNge| M phira rAjamudrA lagAkara patra vahIM rakha diyaa| phira patra vApasa rakhakara cupacApa bhojana kakSa kI oSTa cala dii| 1. kuNAla samrAT azoka kI sabase bar3I rAnI kA jyeSTha putra thaa| mRtyu ke samaya rAnI ko mahArAja ne vacana diyA thA - kuNAla hI maurya sAmrAjya kA uttarAdhikArI hogaa| tiSyarakSitA Adi anya rAniyA~ kuNAla ko mAranA cAhatI thiiN| usakI jIvanarakSA ke lie mahArAja ne pATalIputra se dUra avantI meM kuNAla ko rakhA tAki use koI hAni nahIM pahu~cA sake! inelibrary.org Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ESS VAAD RANAM dina samrATasamprati kucha samaya pazcAt samrAT ne dUta ke sAtha patra avantI bheja | maMtrI ne kaThora hRdaya karake patra pddh'aadiyaa| dUta patra lekara avantI phuNcaa| sabhA meM maMtrI ne patra mahArAja ne pddh'aa| patra par3hate hI maMtrI ko sauMpa sUMgha gyaa| kuNAla ne pUchA likhA haicAcAjI, patra meM aisI kyA bAta likhI hai? jise par3hakara Apa ekadama cupa ho gye| kRpayA hameM btaaie| pitAzrI ne kyA likhA hai? aMdhIyatAM kumaarH| (kumAra ko aMdhA kara diyA jAya)/he bhagavAna aisA kaThora Adeza rANA jANNNNa kyA ? kuNAla ne kahA-vAsana 'pitAzrI kI AjJA kA pAlana karanA merA karttavya hai| lAiye loha zalAkA lekara merI A~kheM phor3a diijie| sArI sabhA meM sannATA chA gyaa| sabhI | PO RAN eka-dUsare kA mu~ha dekhane lge| nagara meM galI-galI meM loga kahane lageAn/ are ! sunA hai rAjakumAra ne pitaa| kI AjJA se A~kheM phor3a liiN| samrATa azoka aisA Adeza va nahIM de skte| eka pitA putra ko aMdhA karane kA Adeza kaise de sakatA hai? 30003kabAka aura kuNAla ne garma lohe kI sariyA lekara apanI A~khoM meM bhara lie| hameM to isameM kumAra kI sautelI mAtAoM kI cAla lagatI hai| sabhA zoka magna ho gii| rAnI tiSyarakSitA ne "adhIyatAM kumAra" ko "aMdhIyatAM kumAra" kara diyA thaa| Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati kucha samaya bAda samrAT azoka ke pAsa dUta samAcAra dUta ne mahArAja ko patra dikhAyA to ve cauMka gayelekara AyA ApakI AjJA se adhIyatAM ko rAjakumAra kuNAla ne apanI A~kheM phor3a lIM haiN| haiM ! maiMne aisI kaThora AjJA kaba dI ? samrATa azoka duHkha ke sAgara meM DUba gye| idhara avantI meM a~dhA kuNAla dhAya mAtA sunandA kI dekha-rekha meM palane lgaa| a~dhepana ke ekAkI jIvana meM kuNAla tAnapUre ko apanA sAthI banA liyaa| vaha ekAnta meM tAnapUrA bajAtA rahatA aura prabhu AdinAtha kI bhakti karatA rhtaa| jaya AdinAtha jaga hitakArI jaya vItarAga maMgalakArI aMdhIyatAM kisane kara diyA? kaba kiyA? kauna chipA zatru hai yaha? eka dina kuNAla kI dhAya mAtA sunandA ne samrAT azoka ko patra bhejaa| samrAT ne patra par3hA samaya apanI gati se calatA rhaa| 3 mahArAja azokavarddhana ke caraNoM meM sunandA kA prnnaam| kumAra kuNAla aba bIsa varSa kA ho gayA hai| dina-rAta ekAkI prabhubhakti meM apanA nIrasa jIvana bitA rahA hai| nivedana hai kisI yogya rAjakumArI ke sAtha kumAra kA vivAha kara diyA jAya to usake sUne jIvana meM phira se bahAra A sakatI hai| Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati samrATa azoka ne patra par3hA aura Adeza bhejaa| dUta Adeza patra rAjAjJA ke anusAra kuNAla ko eka choTe se pradeza kA | lekara vApasa avantI aayaa| maMtrI ko patra diyA- - rAjA banA diyA gyaa| kumAra kuNAla ko pAsa ke eka choTe pradeza kA rAjya diyA jAtA hai| koI yogya kanyA dekhakara kumAra kA vivAha kara diyA jaay| aura eka sAmanta kI kanyA zaratazrI ke sAtha usakA vivAha ho gyaa| eka dina kuNAla ne zaratazrI se kahA Aja ASAr3hI pUrNimA / hai| hama jina mandira meM jAkara bhakti kreNge| rAjakumAra aura zaratazrI ne bhaktibhAva se prabhu kI pUjA kI aura phira donoM ne milakara bhakti saMgIta gaayaa| bhakti-saMgIta ko sunakara zrotA jhUmane lagevAha ! svara meM kyA miThAsa hai! kyA tanmayatA hai ! prabhu bhakti bina jIvana sUnA pUnama kI rAta mandira meM bhaktigIta kI rasadhAra bahatI rhii| www.jalnelibrary.org. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agale dina zaratazrI ne suvicAra hai| kuNAla se kahA svAmI ! pAsa hI upAzraya meM Arya suhastI ziSya virAjamAna haiN| unake darzana bhI kara leveN| PA munirAja ne kahA pratidina pravacana meM vItarAga vANI kA zravaNa kiijie| jIvana meM zAnti kA anubhava hogaa| samrATa samprati kumAra apane parivAra ke sAtha munirAja ke darzana karane gyaa| | munivara ne kahA gurudeva ! mujhe Apa dharma kA bodha diijie| isa apaMga jIvana meM to dharma hI merA sahArA hai| aba kumAra apane parivAra ke sAtha pratidina pravacana sunane AtA aura vItarAga vANI sunakara prasanna hotaa| eka dina rAjakumAra ne munirAja se nivedana kiyA | gurudeva ! ApakI vANI sunakara to merA mana saMsAra se virakta ho gayA hai| maiM bhI zuddha saMyama kA pAlana kara Atma-kalyANa karanA cAhatA huuN| kumAra rAtri kAlIna ApakI bhakti tallInatA dekhakara to hamArA mana bhI gadgada ho gyaa| bhakti ke sAtha dharma kA bodha aura dharmAcaraNa kA saMgama ho jAya to sone meM sugaMdha mila jaay| kumAra, Apa gRhasthAzrama meM rahakara hI dharmArAdhanA kara sakate haiN| A~kheM nahIM hone se jIva dayA kA pAlana nahIM ho sakatA aura jIva dayA ke binA cAritra kI zuddha ArAdhanA nahIM ho sktii| Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurudeva ! phira maiM gRhastha jIvana meM rahakara hI adhikAdhika niyama, vrata, zIla kA pAlana kaise karU~? mujhe mArgadarzana diijie| mAro hameM mAro ! bhUkha bhI mAra rahI hai tuma bhI maaro| isa nArakI jIvana se to acchA hai mara jaayeN| bhUkha se piMDa chuutte| samrATa samprati vatsa deza kI rAjadhAnI kauzAmbI unhIM dinoM kI ghaTanA hai magadha aura aMga Adi pradezoM meM duSkAla kI kAlI chAyA maMDarA rahI thii| vatsa deza kI rAjadhAnI kauzAmbI meM duSkAla kA bhayaMkara prakopa thaa| galI-galI meM ghara-ghara para bhikhArI pukAra rahe the he dayAlu puruSoM ! tIna dinoM se khAne ko anna kA eka dAnA bhI nahIM milA hai| bhUkha se bAla-bacce bilabilA rahe haiN| koI bhI dayAlu roTI kA Tukar3A de do| munirAja ne kumAra ko zrAvaka dharma kA svarUpa smjhaayaa| kuNAla tathA zaratazrI donoM ne gRhastha dharma aMgIkAra kara liyaa| bhAgo, yahA~ se| Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ usI samaya do yuvA zramaNa bhikSA pAtra hAtha meM lie nagara seTha dhanapAla ke bhavana kI tarapha aaye| Sa gurudeva ! padhAriye ! sevakoM ne use roka diyA Thahara jA ! abhI gurUdeva AhAra ke lie padhAre haiN| hallA mata kr| samrATa samprati zramaNoM ko AtA dekhakara sevakoM ne daravAjA khulA chor3a diyA, zramaNa jaise hI bhavana meM ghusate haiM unake pIche-pIche eka bhikhArI chupatA-chupatA bhItara A gyaa| daNDadhArI sevakoM ne use roka diyA YOO are ! kahA~ ghusa rahA hai? ruka jA ! W bAbA ! tIna dina kA bhUkhA-pyAsA huuN| dekho peTa kI pasaliyA~ dIkha rahI haiN| eka roTI de do| bhUkha se marA jA rahA hU~ aura dama bhI nahIM nikala rahA hai| bhikhArI Tukara-Tukara dekha rahA hai 7 ahA ! kyA svAdiSTa bhojana hai| isakI sugaMdha se hI mere mu~ha meM pAnI, chUTa rahA hai| www.jalnelibrary.org. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ basa, itanA hI AhAra paryApta hai| gurudeva ! ye modaka to liijie| isa kaMjUsa seTha se to kucha milane) kI AzA nahIM, kyoM na ina sAdhuoM se hI mA~gU | jaina sAdhu bar3e dayAlu hote haiN| yadi thor3A-sA bhojana de deMge to merA peTa bhara jaayegaa| Station International samrATa samprati ghara ke bAhara khar3A bhikhArI yaha dRzya dekhakara cakita raha jAtA hai| bhIkha mA~ganA to bhUla gayA aura socatA hai saMsAra meM kahA~ ina sAdhuoM kA jIvana haiM aura kahA~ merA jIvana hai| kala isI seTha ne mujhe baiMtoM se mArakara bhagAyA thA aura Aja yahI kaMjUsa seTha muni ko Agraha karake bhakti se itanA svAdiSTa deva-durlabha bhojana de rahA hai| dhanya hai inakA jIvana ! donoM muni AhAra- bhikSA lekara bAhara bhikhArI daur3akara muniyoM ke pAsa phuNcaa| bolA Ate haiN| bhikhArI socatA hai muni ! tIna dina se 007 seThAnI prArthanA kara rahI hai gurudeva ! thor3I khIra to aura le liijie| Qu nahIM ! aba khapa nahIM hai| kA eka dAnA bhI nahIM milaa| Apa dayAlu haiM, apanI jholI meM se thor3A-sA bhojana mujhe diijie| vof00 8 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati bhikhArI kI karuNa pukAra sunakara muniyoM ke pA~va muniyoM ne kahAaTaka gaye bhadra puruSa ! kyA bAta hai ? mahAtmA jI, tIna dina se bhUkhA bhaTaka rahA huuN| anna ke badale DaMDoM kI mAra mila rahI hai| bhUkha ke mAre calA nahIM jA rahA hai| thor3A-sA bhojana mujhe de diijie| merI jAna baca jaayegii| bhikhArI muniyoM ke pIche-pIche calatA huA sIdhA upAzraya meM AtA hai| upAzraya ke bAhara hI cabUtare para Arya suhastI svAmI khar3e haiN| muniyoM ne vandanA kii| bhikhArI ne bhI apane hAtha phailAye he deva puruSa ! mahAtmA ! mujha bhUkhe para dayA kiijie| thor3A-sA bhojana dilA diijie| bhUkha ke mAre prANa chaTapaTA rahe haiN| matthaeNa vandAmi bhojana dene kA adhikAra hameM nahIM hai| tuma hamAre guru jI ke pAsa calo, ve hI de sakate haiN| # AcAryazrI bhikhArI kI tarapha dekhate haiN| bhikhArI kI dIna dazA dekhakara unakA mana dravita ho gyaa| A~kheM mU~dakara kucha socate haiN| acAnaka unake cehare para camaka A jAtI haioha ! yaha ghaTanA kisI ujjvala bhaviSya kA saMketa de rahI hai| isa bhikhArI kI AtmA eka dina jaina zAsana kI prabhAvanA kregii| 00000 # ye zramaNa Arya suhasti ke ziSya the| Arya suhastI dazapUrvaghara zruta jJAnI AcArya the| Arya sthUlabhadra ke pazcAt unake paTTapara dazapUrvadhara AcArya mahAga hue| mahAgiri aura suhastI donoM hI Arya sthUlabhadra ke ziSya the| Only . Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati AcAryazrI ne kucha socakara kahA bhadra ! yadi tU sAdhu bana jAye / maiM taiyAra huuN| mujhe vatsa ! bhikSA se/he dayAlu puruSa ! maiM bhUkha to bharapeTa bhojana pA sakatA / dIkSA diijie| maiM sAdhu | prApta bhojana sAdhu se mara rahA huuN| kyA kisI hai| isa bhikSA pAtra kA bhojana banakara Apa jaisA kisI anya gRhastha marate manuSya ko bacAnA | kevala sAdhu hI kara sakatA hai| / kaheMge, kruuNgaa| ko nahIM de skte| ApakA dharma nahIM hai| AcAryazrI ne vahIM para usa bhikhArI ko dIkSA dii| muniveSa diyA aura kahA cala bhiitr| aba bharapeTa bhojana kara le| navadIkSita sAdhu ne DaTakara laDDU-khIra Adi kA bhojana kiyaa| phira AcAryazrI ne zrAvaka-zrAvikAoM ke sAmane usa navadIkSita muni ko upasthita kara kahA yaha Aja kA dIkSita muni hai| CONNO 10 For Private & Personal use only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati dhanavAna seTha-seThAniyoM ne bhaktipUrvaka muni kI vandanA kii| AcAryazrI ne navadIkSita muni se kahA-20 unakI caraNa dhUli lekara sira para lagAne lge| navadIkSita / dekha, yaha saba muni ke galadeva ! mujhe muni socatA hai- ta ye seTha seThAnI kabhI mujhe baiMtoM / tyAgI jIvana kI mahimA - vrata kI zikSA bhI se piTavAte the| dhakka mAra-mArakara hai| duniyA~ meM tyAga va vrata dIjie, dharma kA bhagAte the| Aja muni banate hI N kI pUjA hotI hai| bodha bhI diijie| Fishra mere pA~va chU rahe haiN| dhanya hai| muni kA jIvana Aja pahale apanI bhUkha miTA le, phira dharma bodha bhI deNge| madhyAna ke bAda nava dIkSita ne kahAmujhe bhUkha lagI hai| yaha gocarI bhojana diijie| tere sAmane rakhI hai, jitanA khAnA cAhe khAkara mana vaha bhUmi para girakara chaTapaTAne lgaa| seTha dhanapAla ne vaidya ko bulaayaa| vaidya ne nAr3I dekhate hue kahA/ati bhojana se (vizucikA roga ho gayA hai| davA de detA huuN| bhara le| bahuta dinoM kA bhUkhA vaha bhojana para TUTa pdd'aa| kucha dera bAda bolAmerA peTa phUla gayA hai| Aha "sAMsa nahIM lI jAtI hai| 11 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aneka dhanavAna seTha-seThAnI usa navadIkSita muni kI sevA paricaryA meM juTa gye| koI peTa para lepa karatA hai, koI hAthoM para davA mala rahA hai| yaha saba dekhakara navadIkSita muni socatA hai aho, sAdhu banate hI mere jIvana meM kitanA bar3A parivartana A gyaa| ye seTha sAhUkAra merI sevA kara rahe (haiN| gurujI ne mujhe muni dIkSA dekara kitanA bar3A upakAra kiyA hai| samrATa samprati nava dIkSita muni kI asvastha dazA dekhakara AcAryazrI ne pAsa Akara navadIkSita muni ko ArAdhanA karAImana ko zAnta rakha, muni bana kA mahAna puNya phala tujhe agale janma-janma taka milegaa| avantI saMdhyA ke samaya bhavana kI chata para kuNAla akelA hI ekAnta meM baiThA sitAra bajA rahA thaa| tabhI dhAya mAtA sunandA ne Akara badhAI dI putra kuNAla, badhAI ho ! zaratazrI ne eka tejasvI, rUpavAna zizu ko janma diyA hai| vAha ! isa prakAra zubha vicAradhArA meM bahate -bahate navadIkSita muni kA AyuSya pUrNa ho gyaa| zrAvakoM ne sammAnapUrvaka muni kI zarIra kriyA sampanna kii| gurudeva ! muni jIvana pAkara meM dhanya ho gyaa| kuNAla eka kSaNa ke lie prasanna huA, parantu agale hI kSaNa usake mukha para malinatA chA gaIhe mAtA ! mujha 'vatsa ! nirAza mata ho / jaise bhAgyahIna ke zaratazrI ko Aye hue hAthI, ghara meM janma lene siMha aura kalpavRkSa ke zubha vAle bAlaka kA kyA bhAgya ho sakatA hai? 12 svapna putra ke mahAna bhAgyazAlI hone ke sUcaka haiN| tU vizvAsa rakha . Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAraha dina bAda dhAya mAtA putra ko lekara kuNAla kI godI meM rakhate hue bolIvatsa ! terA yaha putra kitanA sundara salaunA hai| isake zarIra ke zubha lakSaNa, isakI bhAgya rekhA aura cehare kA teja pratApa avazya hI ise eka dina maurya vaMza kA pratApI samrAT bnaayeNge| yadi prabhu kRpA hogI to aisA hI hogaa| vatsa ! tU pATalIputra jaa| vahA~ jAkara kyA pitAzrI se bhIkha mA~gUgA ? samrATa samprati 29) kuNAla ne khinna svara meM khaa| vatsa ! prabhu bhI unhIM para kRpA karatA hai jo zubha puruSArtha karate haiN| tujhe bhI kucha puruSArtha * karanA pdd'egaa| mAtA ! maiM aMdhA bhalA kyA puruSArtha karU~, batAo? nahIM, apanI saMgIta kalA se magadhapati ko prasanna karake putra ke lie rAjya kI mA~ga kara / 13 dhAya mA~ ne use smjhaayaa| Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati dhAya mA~ kI bAta sunakara kuNAla ke cehare para camaka A gii| usane tAnapUrA uThAyA aura ekadama khar3A ho gayA mA~ tumhArI bAteM sunakara mere bhItara utsAha kI bijalI daur3a gaI hai| bhaviSya kA sundara svapna merI antardRSTi meM jhalaka rahA hai| maiM pATalIputra avazya jaauuNgaa| vatsa ! terA svapna avazya pUrA hogaa| + agale dina aMdhe kuNAla ne tAnapUrA gale meM laTakAyA, kaMdhe para jholA DAlA hAtha meM laThThI lekara eka garIba gavaiye ke veSa meM pATalIputra kI ora cala pdd'aa| sukha ke saba sAthI dukhA na koya pATalIputra pATalIputra ke rAjamArga para eka aMdhA tAnapUrA hAtha meM lie prabhu bhakti ke gIta gAtA huA ghUma rahA hai| | usake pIche logoM kI bhIr3a cala rahI hai| kucha loga kahate haiM are bhAI, sAkSAt gaMdharvakumAra kA rUpa lagatA hai| dekho, isake svaroM meM kitanA darda hai| dila ko chU jAtA hai| jAdU hai isake tAnapUrA meN| 14ersonal Use Only Common For Private - Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loga use pUchate haiMApakA nAma kyA hai? samrAT ne Adeza diyA samrATa samprati maiM to sUradAsa huuN| aMdhA tAnapUrA vaalaa| m Jain Education Internationa kahA~ ke rahane vAle ho? Apake sAtha aura kauna hai ? eka dina samrAT azoka rAjasabhA meM baiThe the| unhoMne kahAsubaha se rAjakArya meM lage rahane se bahuta thaka gaye haiN| Aja manoraMjana ke lie koI saMgIta-nRtya ho jaay| logoM ke praznoM kA uttara detA huA vaha gAtA-gAtA Age nikala jaataa| jisa caurAhe para khar3A hokara gAtA vahIM hajAroM kI bhIr3a sunane ke lie jamA ho jaatii| bulAo usako, hama Aja usI kA. saMgIta suneMge prabhu kI yaha sRSTi hI merA ha ghara hai, yaha mahArAja ! nagara meM eka aMdhA gavaiyA AyA "huA hai| sArA nagara usake saMgIta meM pAgala ho rahA hai| usakA saMgIta Apa suneMge to sArI thakAvaTa utara jaayegii| 15 For-Private & Personal Use Only tAnapUrA hI merA parivAra hai| COORD COEDUIS Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati kuNAla ko rAjasabhA meM bulAyA gyaa| use eka ora biThAkara pardA DAla diyaa| sUradAsa kuNAla ne tAnapUre para hAtha rakhA, tAra jhanajhanA utthe| svaroM kA jAdU phUTane lgaa| usakI darda bharI mIThI AvAja sunakara samrAT azoka maMtra mugdha ho gayA levere vele! prabhujI, tere darzana ko mana pyAsA | sabhA zAnta huI to samrAT ne kahAsUradAsa ! Apake saMgIta kI jitanI prazaMsA kI jAye kama hai| magadhezvara samrAT azokavardhana Apa para prasanna hai| jo icchA ho so mA~go L NCING kucha dera taka saMgIta ke svara gUMjate rhe| zrotA sira dhunate rhe| jhUmate rhe| thor3I dera meM saMgIta banda huaa| to tAliyoM kI gar3agar3AhaTa se rAjasabhA gU~ja utthii| sASaNa 05 jo AjJA mhaaraaj| vAha ! bahuta sundara, gajaba kI miThAsa hai| bhakti kI gaMgA bahA dI Apane to| aisA adbhuta saMgIta to pahalI bAra sunA hai| phira sUradAsa ne sitAra para a~guliyA~ rakhIM aura eka padya gAyA candagutta pavotto u biMdusArarasa nattuo asogasiriNo putto aMgho jAyati kAgiNIM / candragupta ka. maiM prapautra bindusAra kA pautra / azoka putra aMdha, avaza yAcai kAgiNI mAtra // 16 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati padya sunate hI samrATa azoka cauMka par3e samrAT ne kuNAla ko chAtI se lagA liyaa| usakI A~khoM se kauna ho tuma, hA~ pitAzrI, ApakA AjJA azrudhArA bahane lagI ANV pitAzrI / merA bhAgya hI aisA beTA kuNAla? patra pAkara jo aMdhA ho gayA, (beTA ! yaha saba thA to kisako doSa duuN| aba mo vahI ApakA abhAgA putra kaise ho gayA? ho cukA usa para A~sU bahAne kuNAla hU~ maiN| se koI lAbha nhiiN| AIYA aba samrAT socane lage ki yaha kaise ho gyaa| acAnaka unake dimAga meM bijalI-sI kauMdhI unheM varSoM pAnI ghaTanA yAda A gaI calo priya! bhojana kA samaya ho gyaa| Apa calie svAmI! maiM abhI AtI huuN| L hU~ ! avazya hI yaha usI duSTA kI karatUta hai| usane turanta sainikoM ko Adeza diyA- rAnI tiSyarakSitA ko baMdIgRha meM banda karake kar3A paharA lagA diyA jaaye| For Privateersonal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati | phira kuNAla se bolA- pitAzrI ! maiMne Apase yaha sunakara mahAmaMtrI ne nivedana kiyAputra ! maiM apane varadAna meM kAgiNI kI mahArAja ! yuvarAja ne to parantu putra ! tU rAjya isa kRtya kA yAcanA kI hai| mere lie kAgiNI ke bahAne sabakucha mA~ga / lekara kyA karegA? prAyazcitta kaise yahI paryApta hai| liyA hai| kAgiNI rAjaputroM kA kisake lie rAjya karUM? rAjya hotA hai| mA~gA hai? vatsa ! tumane mA~gA bhI to kyA mA~gA? eka kAgiNI mAtra? YOU pitAjI, Apako pautra ratna kI prApti huI hai| kyA? saca! samrATa azoka ne tatkAla mantrI Adi ko unheM livAne gA~va bhejaa| pUre sanmAna ke sAtha unheM pATalIputra lAyA gyaa| vizAla samAroha manAkara samrAT ne ghoSaNA kI hameM samprati sUcanA milI hai| ataH bAlaka kA nAma "samprati kumAra" hogaa| pATalIputra ke bhAvI zAsaka ke rUpa meM hama ise adhiSThita karate haiN| kuNAla ke putra prApti kA samAcAra sunakara samrATa azoka kA hRdaya ullAsa se bhara utthaa| unhoMne pUchAbahUrAnI, pautra saba kahA~ hai?) Apa dvArA diye gA~va meM saba kuzala haiN| sAta dina taka nagara meM utsava manAyA gyaa| Ja#samprati abhii-abhii| Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aba kuNAla apane parivAra ke sAtha pATalIputra meM hI rahane lgaa| samaya ke sAtha samprati bar3A hone lgaa| rAjanIti zikSA samrAT samprati Tur ication-international kucha aura bar3A hone para mahArAja ne use rAjakumArocita zikSA dilAne | kI vyavasthA kii| samprati AcAryoM se vibhinna zikSAe~ lene lgaa| vatsa ! zastra se bar3e zAstra hote haiN| zastra vidyA eka dina mahArAja azoka rAjasabhA meM baiThe the| kumAra samprati bhI pAsa hI baiThA thaa| tabhI gAMdhAra deza kA eka saudAgara ghor3e lekr| aayaa| eka sundara sajIlA ghor3A usane mahArAja ko bheMTa diyA mahArAja ! yaha azva sabhI prakAra ke lakSaNoM meM uttama hai| jisa rAjA ke pAsa rahegA vaha avazya hI cakravartI samrAT bnegaa| parantu mahArAja yaha hara kisI ko apanI pITha para baiThane nahIM detaa| isane bar3e-bar3e yoddhAoM ko nAkoM cane cabA diye haiN| samrAT ne samprati kI ora dekhA kyoM vatsa ! azva pasanda hai? savArI karoge isa para ? For Privateersonal Use Only mahArAja ! azva krIr3A to kSatriyoM kA vyasana hai| Apa AjJA diijie| Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahArAja ! rAjakumAra abhI nausikhiyA haiN| isa ghor3e ko vaza meM rakhanA ha~sI khela nahIM hai| samrATa samprati saudAgara ! isakI cintA mata kro| ina bhujAoM meM vaha bala hai jo saMsAra kI sabhI zaktiyoM ko apane vaza meM kara sakatI haiN| samprati ne ghor3e para eka cAbuka lgaaii| ghor3A uchalA, donoM pairoM se U~cA uThakara jora se hinahinAne lgaa| saudAgara bhI taiza meM A gyaa| bolAyadi Apa isa para savArI kara leM to maiM apane eka sau azva Apako bheMTa de dU~gA aura nahIM to Apa mujhe kyA deMge? sau ghor3oM kA pUrA mUlya / sabhI ha~sa pdd'e| tabhI kumAra samprati uchalakara ghor3e kI pITha para car3ha gyaa| kasakara lagAma khiiNcii| ghor3A ghUmacakkara khAne lgaa| For Private Personal Use Only are ! ghor3A kumAra ko uchAlakara paTakI kumAra ne apanI jeba meM se eka kaMkara nikAlA aura ghor3e ke kumAra ne aiDa lgaaii| ghor3A sIdhA kAna ke bIca meM dabA diyaa| ghor3A turanta zAnta ho gyaa| sarapaTa daur3a pdd'aa| degaa| kumAra ! sAvadhAna ! . Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka ghaMTA bAda kumAra ne ghor3A lAkara saudAgara ke sAmane khar3A kara diyAlo tumhArA ghodd'aa| aise ghor3oM para savArI karanA to hamArI krIr3A hai| 'mahArAja ! zarta ke anusAra eka sau azva Apako bheMTa karatA huuN| eka dina mahArAja azoka apane parivAra ke sAtha antaHpura meM baiThe the| unhoMne kuNAla se kahA'vatsa ! aba samprati yuvA ho gayA hai| aneka rAjAoM kI rAjakanyAoM ke sambandha A rahe haiN| isake vivAha kI taiyArI kro| jo AjJA pitAzrI ! samrATa samprati | mahArAja azoka ne samprati ko apane bAjuoM meM kasa liyA- vatsa ! terA teja, UUUUUUY JOU (pratApa, zaurya eka dina tujhe avazya hI digvijayI samrAT bnaayegaa| samprati kA aneka rAjakanyAoM ke sAtha vivAha huaa|| | vivAha utsava ke samaya mahArAja azoka ne ghoSaNA kImaiM aba bahuta vRddha ho cukA huuN| vRddha avasthA to dharmadhyAna, prabhubhakti kA samaya hai| isalie yuvarAja samprati ko magadha kA rAjasiMhAsana sauMpanA cAhatA huuN| 21 - isa prakAra vivAha utsava meM hI smprti| kA rAjatilaka samAroha manAyA gyaa| Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati kucha samaya pazcAt azoka kI mRtyu ho gii| kAzI pahuMcane para vahA~ ke guptacaroM ne rAjA ko sUcanA dIkaI dina taka magadha rAjya zoka meM DUbA rhaa|| magadhezvara samrAT samprati zoka se ubarane para samprati ne vicAra kiyA adbhuta zaurya kA dhanI yoddhA MAYAVARANAmujhe apane sAmrAjya hai| usakI senA ajeya hai| stAra karanA usase yuddha karanA sarvanAza LI caahie| ko nimaMtraNa denA hai| kAzI Adi ke rAjAoM ne milakara nirNaya liyA DMI/ vyartha hI narasaMhAra se kyA lAbha kA hai? ugate sUrya kA pratApa bAdaloM se Dhaka nahIM sktaa| vizAla senA ke sAtha vaha kAzI kauzala Adi rAjyoM para vijaya karane nikala pdd'aa| rAjAoM ne aneka taraha ke upahAra aura apanI kanyAyeM | aneka dezoM kI vijaya yAtrA karate hue samrATa bheMTa kara samprati kI agavAnI kii| samprati ne premapUrvaka samprati avanti vApasa phuNce| avanti meM unakA upahAra svIkAra kiye-/majhe ApakA aizvarya vaibhava nahIM caahie| bhavya svAgata huaa|| (hama ApakI zaraNa) na hI maiM prajA kA saMhAra karanA cAhatA meM hI haiN| huuN| Apa magadha kI chatra chAyA meM rheN| basa yahI hamArI AjJA hai| samrAT sampratimte kI jaya ho| samrAT samprati cirAyu hoN| HERE kAzI Adi rAjyoM ko apanI chatra-chAyA meM milAne ke pazcAt samprati ne mAlavA, gujarAta, saurASTra Adi ko vijaya karake dUra-dUra dezoM taka magadha sAmrAjya kA vistAra kiyaa| For Private 22 rsonal Use Only , Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATasamprati samrAT sIdhe rAjabhavana meM phuNce| pitA evaM mAtAzrI ke caraNoM zaratazrI kucha dera taka vismita rahI phira ekadama meM praNAma kiyaa| mAtA putra kI apAra samRddhi aura vaibhava gaMbhIra ho gii| samprati ne pUchAvismita-sI dekhatI rhii| usakI A~kheM chalachalA rahIM thIM mA~ ! kyA apane putra kI Vvatsa ! aisI bAta nahIM parantu mu~ha se zabda nahIM nikala rahA thaa| samprati ne kahA- / yaha samRddhi dekhakara tU hai| apane vizva vijayI mA~ ! dekha tere putra kI yaha apAra samRddhi, ye hajAroM sAmanta-rAjA, prasanna nahIM hai? putra ko dekhakara kauna yaha samUce Aryavarta kA sAmrAjya tere hanimaditioner mA samAna mAtA prasanna nahIM hogI, caraNoM meM hAjira hai| parantu innar honnanor parantu kyA mA~? koI kamI raha gaI? mA~ ! samUce AryAvarta 'beTA ! hajAroM yuddha kA sAmrAjya ! apane dAdA- karake, lAkhoM manaSyoM | paradAdAoM ke sAmrAjya kA saMhAra karake Akhira se bhI vizAla vRhattara tUne kyA pAyA? sAmrAjya ! kyA aura kucha bAkI raha gayA hai? putra ! hiMsA se prApta sAmrAjya Ana taka kisI ke lie bhI sukhakara nahIM huaa| brahmadatta jaisA SaTkhaMDa cakravartI aura ajAtazatru kaNika jaisA digavijayI samrAT bhI anta meM isa sAmrAjya ko chor3akara naraka meM gaye haiN| ANSDO90000 23 Jain Ede For Private & Personal use only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATasamprati samrAT samprati mAtA kI bAteM sunakara gaMbhIra ho gyaa| tujhe Ananda aura sukha kA mArga jAnanA mAtA kahane lagI maaN| phira batA! ||hai to Arya suhastI svAmI se puuchnaa|) vatsa ! tIna khaNDoM para tujhe Ananda kaise kala ve isa nagara meM pdhaareNge| terI vijaya dhvamA lhraatii| milegA? maiM vahI (ThIka hai mA~, tU jaisA kahatI dekhakara maiM duHkhI nahIM, kAma karU~gA jisase hai vaisA hI kruuNgaa| parantu mana meM Ananda tujhe Ananda mile| bhI nahIM hai| samrAT samprati rAtabhara socatA rahA kala Arya suhastI svAmI padhAreMge aura maiM unase mAtA ko prasanna karane kA upAya puuluuNgaa| apane sukha kA mArga bhI maanuuNgaa| prAtaH mahaloM kI chata para samrAT cahalakadamI karane lagA tabhI dekhA rAjamArga para eka vizAla mulUsa calA A rahA hai| aneka prakAra ke bAje, nagAr3e baja rahe haiN| unake pIche nagara ke zrImanta seTha, vRddha, yuvaka, bAlaka aura phira hajAroM striyA~ gAte-bajAte-nAcate hue cala rahe haiN| bIca meM eka vizAla cA~dI kA ratha hai| ratha meM jIvanta svAmI kI pratimA virAjamAna hai| unake pIche ujjvala zveta vastradhArI eka divya bhavya tejasvI santa cala rahe haiN| pIche-pIche saikar3oM zramaNa-zramaNiyA~ cala rahe haiN| sawwwwwww 24 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATasamprati chata para khar3A samprati isa ratha yAtrA ko dekhane lgaa| sevakoM ne samrAT ko uThAkara palaMga para littaayaa| havA tabhI usakI dRSTi usa divya prabhAvazAlI vRddha santa para kii| pAnI ke chIMTe ddaale| thor3I dera bAda hoza AyA to pdd'ii| samrAT bar3e dhyAnapUrvaka unako dekhane lagA- - usakI smRti meM kucha dRzya Ane lageye mahApuruSa parama zAnta AtmA to paricita ) bhojana de do| se lagate haiN| kahIM dekhA hai maiMne inako? ) inheM dekhate hI mere mana meM sneha kyoM jAga, rahA hai? lagatA hai jAkara inake caraNoM meM 3 sira nvaauuN| inako kahIM dekhA hai| kirana maiM inake sAtha rahA huuN| socate-socate samrAT mUrchA khAkara gira par3AsamrAT uThakara baiTha gaye idhara-udhara dekhaa|| sevakoM ne pUchA- IIIDI mahArAja ! kyA UNA huA? aba tabiyata Na kaisI hai? itanA kahakara samprati sIdhA rAjamahala se nIce utarA aura rathayAtrA ke pIche-pIche daudd'aa| samrAT ke pIche sainika, maMtrI daur3a pdd'e| saba eka-dUsare se pUchate haiM maiM bilakula ThIka huuN| gurudeva kahA~ haiM? kyA huA samrAT ko? kyoM daur3a rahe haiM? (patA nhiiN| aura uttara die binA sabhI samrAT ke pIche-pIche daur3ane lge| 25 o Palvates Personal Use Only Jain Education Internation Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati naMge pA~va samrAT ko daur3atA dekha loga eka ora haTa gye| samrAT samprati daur3akara Arya suhastI ke sAmane phuNcaa| tIna bAra pradakSiNA karake vandanA kii| AcAryazrI AzcaryapUrvaka samrAT ko dekhane lge| hAtha jor3akara samrAT ne pUchA gurudeva ! Apa mujhe pahacAnate haiM? Ooo hA~, Apa samrAT samprati haiM, mahArAja azokavardhana ke pautra ! pitRbhakta vIra kuNAla | ke putra Apako kauna nahIM pahacAnatA ? do kSaNa AcAryazrI ekAgra hokara use dekhate haiN| AcAryazrI ha~sate hue bole / / nahIM ! gurudeva ! merI asalI pahacAna btaaiye| aura phira muskarAkara bole rAjanM ! maiMne Apako acchI taraha pahacAna liyaa| kauzAmbI nagarI meM eka bhikSuka ne modaka khAne ke lie dIkSA lI thii| phira ati AhAra se usI dina usakI mRtyu ho gii| vahI AtmA Aja samrAT samprati ke rUpa meM yahA~ upasthita hai| samrAT ke pUrva jIvana kA vRttAnta sunakara sabhI Azcaryacakita eka-dUsare ko dekhane lge| * www.jainelibrary For Private 2Gersonal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrAT punaH vandanA karake bhagavan ! dharma prApti kA phala kyA hai ? gurudeva ! yaha saba samRddhi ApakI kRpA se hI milI hai isalie yaha sampUrNa rAjya Apake caraNoM meM samarpita karatA huuN| 'pUchA dharma kA sarvottama phala hai-mokSa aura sAmanya phala vaibhava Adi kI prApti / "samrATa samprati samrAT ! hama tyAgI sAdhu eka suI kA parigraha bhI nahIM rkhte| yaha rAjya vaibhava kaise svIkAra kara sakate haiM? De phira samrAT ne gurudeva ke caraNoM kA sparza kara nivedana kiyA-1 rAjan ! zuddha sAmAyika rUpa cAritra kA to asIma phala hai, parantu tumane avyakta sAmAyika cAritra kA sparza kiyA, usakA phala hai vizAla rAjya saMpadA kI prApti / bhagavan ! sAmAyika cAritra kA kyA phala hai ? gurudeva ! mujhe dharma kA mArga batAie, kala hI merI mAtA ne kahA thA, Apa hI mujhe dharma kA mArga btaayeNge| 27 Nonal Use Only PEST samrAT ! abhI Apa ratha mahotsava meM sammilita hokara jIvanta svAmI kI vandanA pUjA kiijie| phira samaya para ApakI jijJAsA kA samAdhAna bhI kreNge| samrAT naMge pairoM rathayAtrA janatA ke sAtha-sAtha calane lgaa| www.jamnelibrary.org Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUsare dina samrAT samprati AcAryazrI kI vandanA karane aayaa| vandanA karake usane pUchA bhagavan ! maiM apanI mAtA ko kaise prasanna kara sakatA hU~? EPAL samrATa samprati rAjan ! tumhArI mAtA parama dhArmika vicAroM kI hai| dharma kArya karane se hI usake mana ko prasannatA milegii| he sAmantoM, mujhe ApakA dhana nahIM caahie| apanA rAjya bhI Apa Ananda se bhogeM, parantu merI eka hI icchA hai Apa jainadharma aMgIkAra kara apane deza aura nagara meM jinadharma kI prabhAvanA kareM, sArI prajA ko dharma mArga meM lgaaeN| basa, merI yahI eka abhilASA hai| hama ApakI AjJA kA pAlana kreNge| rathotsava kI samApti ke dina samrAT ne apane eka dina samrAT ne AcAryazrI se pUchAsAmantoM se kahA vahA~ upasthita sabhI sAmantoM ne jainadharma aMgIkAra kara liyaa| bhagavan ! batAie maiM kyA dharma kArya karU~ ? isa prakAra gurudeva se dharma carcA karake samrAT samprati dRr3hadharmI vratadhArI zrAvaka bana gyaa| rAjan ! jinamandiroM kA nirmANa aura prAcIna mandiroM kA jIrNoddhAra karanA mahAn puNya lAbha hai| tuma yaha kArya karane meM samartha ho / rAjan ! sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikA dharma ke cAra AdhAra staMbha haiN| inakI sevA-vaiyAvacca karanA bhI mahApuNya kA kArya hai| gurudeva ! aba sarvaprathama mujhe kyA karanA cAhie? For Private 2Bersonal Use Only rAjan ! dharma ArAdhanA kA eka prakhara sAdhana hai- jina caitya / jina caitya raheMge to sabako dharma kI preraNA milatI rhegii| Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | AcAryazrI ke samakSa usane pratijJA lI Aja se pratidina eka jinamandira ke nirmANa yA jIrNoddhAra kA samAcAra 'sunakara hI maiM mu~ha meM anna-jala rkhuugaa| samrATasamprati eka dina prAtaH rAjA guru vandanA karane aayaa| usane AcAryazrI se nivedana kiyA- -rAjan ! anArya loga gurudeva ! bharatakhaNDa ke zramaNa ke AcAra-vicAra bAhara aneka Arya dezoM meM se paricita nahIM haiM, bhI merA rAjya hai| vahA~ dharma isalie vahA~ muniyoM ko pracAra ke lie apane ziSyoM nirdoSa AhAra-bhikSA kaise ko kyoM nahIM bhejate? mila sakatI hai? maiM isakI bhI ucita vyavasthA kruuNgaa| samrAT samprati ne kucha tatvajJAnI vRddha zrAvakoM ko kucha vidvAn upadezaka anArya dezoM meM gye| unake bulAkara kahA-Apa muni veza dhAraNa karake anAryasAtha samrAT ke sainika aura rAja-karmacArI bhI the| dezoM meM jAe~, vahA~ minamandira bnvaaeN| logoM ne munivezadhArI zrAvakoM ko dekhakara pUchAaura logoM ko jainadharma tathA zramaNAcAra ye samrAT samprati ke guru haiN| kI zikSA deN| rAjya kI ora se Apako tuma inakI vandanA karo aura pUrNa sahayoga prApta hogaa| ye kauna haiM? inase dharma kI zikSA lo| VIR ON 29 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati samrAT ke guru samajhakara loga una vezadhArI samrAT samprati ke guptacara unheM anArya dezoM ke samAcAra dete zramaNoM ke pAsa Ane lge| zramaNoM ne unheM muni rahate the| eka dina samrAT ne Arya muhastI svAmI se prArthanA kIkI AcAra maryAdA Adi smjhaaii| gurudeva ! aba to anArya Apa loga dezoM meM bhI loga jinadharma kA aisI vezabhUSA kyoM / pAlana karane lage haiN| Apa pahanate haiM? hama loga ahiMsA kA pAlana kRpAkara muniyoM ko bhejeN| karate haiM, ghara-parivAra se alaga rahate haiN| kAya AcAryazrI ne kucha viziSTa zramaNoM ko pArasa, grIsa Adi eka bAra paryuSaNa ke dina samrAT ne eka dRzya dekhaa| samrAT ko dezoM meM bhejaa| vahA~ gaye upadezaka sAdhuoM ne kahA- apane pUrva jIvana kI yAda A gaIaba hama yahA~ kI bhASA, eka dina maiM bhI saMskRti se paricita ho gaye haiN| (isI prakAra roTI-roTI kRpAkara hameM hI dIkSA de deN| hama yahIM| (karake dara-dara bhaTaka rahakara dharma kA pracAra kreNge| rahA thaa| zramaNoM ne yogya dekhakara upadezakoM ko muni dIkSA de dii| isa prakAra dUra-dUra dezoM meM jainadharma kA pracAra hone lgaa| hajAroM loga jaina bana gye| For Private 3 rsonal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati bhUkha se vyAkula manuSya ke kaSToM kI kalpanA karake AcAryazrI ne eka bAra samrAT se kahAsamrAT ke zarIra meM siharana paidA ho gii| usane rAja-sevakoM ko bulAkara kahAnagara ke cAroM daravAjoM ke jJAna ke abhAva meM dharma bAhara vizAla bhojanazAlAe~ sthira nahIM rahatA, isalie banavA do| koI bhI logoM meM jJAna kA prasAra dIna-duHkhI, apaMga, bhUkhA honA caahie| nahIM soye| CHO samrAT ke Adeza se bhojanazAlAoM kA nirmANa kiyA gyaa| pratidina hajAroM manuSyoM ko bhojana milane lgaa| AcAryazrI ke saMketAnusAra samrAT ne AjJA dI- isa prakAra jinamandira nirmANa, dharma pracAra, jJAna pracAra rAjya ke sabhI mukhya-mukhya tathA jIva dayA Adi zubha kAryoM meM akUta dhana vyaya karake nagaroM meM jJAnazAlAe~ khulavAIM samrAT samprati ne mahAn puNyoM kA arjana kiyaa| jaaeN| zikSakoM ko rAjya kI tarapha se vetana diyA jAe aura bAlaka, yuvaka sabhI ko niHzulka zikSA dI jaae| dina 31 Jalu a tion International Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samrATa samprati bhagavAna mahAvIra nirvANa ke 267 varSa bAda Arya suhastI svAmI ne susthita aura supratibaddha nAmaka do prabhAvazAlI ziSyoM ko saMgha kA bhAra sauMpakara 100 varSa kI AyuSya meM anazana karake deha tyAga diyaa| samrAT samprati gahare duHkha ke sAgara meM DUba gye| oha ! mere guru mujhe chor3akara cale gye| kahA jAtA hai, samrAT samprati ne pItala, tA~bA, cA~dI, sonA Adi pASANa kI lagabhaga savA karor3a jina pratimAe~ sthApita krvaaiiN| nADola, zatruMjaya, giranAra, ratalAma Adi sthAnoM meM Aja bhI samprati dvArA sthApita pratiSThit jina pratimAe~ prApta hotI haiN| unhoMne 6,600 prAcIna mandiroM kA jIrNoddhAra tathA 1,25,000 navIna jina caityoM kA nirmANa karAkara eka apUrva-adbhuta dharma prabhAvanA kii| 32 samApta Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vArSika sadasyatA phAma mAnyavara, - maiM Apake dvArA prakAzita citrakathA kA sadasya bananA cAhatA huuN| kRpayA mujhe nimnalikhita varSoM ke lie sadasyatA pradAna kreN| (kRpayA baoNksa para 7 kA nizAna lagAyeM) - tIna varSa ke liye aMka 34 se 66 taka (33 pustakeM) 540/- pA~ca varSa ke liye aMka 12 se 66 taka (55 pustakeM) 900/ - dasa varSa ke liye aMka 1 se 108 taka (108 pustakeM) 1,800/maiM zulka kI rAzi ema. o./DrAphTa dvArA bheja rahA huuN| mujhe niyamita citrakathA bhejane kA kaSTa kreN| nAma (Name) (in capital letters) patA (Address). _ pina (Pin)_ M.O./D.D. No. -Bank_ -Amount hastAkSara (Sign.)_ noTa-. yadi Apako aMka 1 se citrakathAyeM maMgAnI ho - to kRpayA isa lAIna ke sAmane hastAkSara kareM * kRpayA caika ke sAtha 25/- rupaye adhika jor3akara bhejeN| * pina koDa avazya likheN| caika/DrAphTa/ema.o. nimna pate para bhejeMSHREE DIWAKAR PRAKASHAN A-7. AWAGARH HOUSE, OPP. ANJNA CINEMA, M. G. ROAD, AGRA-282 002. PH.: 0562-351165 divAkara citrakathA kI pramukha kar3iyA~ 1.kSamAdAna 16. rAjakumAra zreNika 30. tRSNA kA jAla 2. bhagavAna RSabhadeva 17. bhagavAna mallInAtha, 31. pA~ca ratna 3. NamokAra mantra ke camatkAra 18. mahAsatI aMjanA sundarI 32. amRta puruSa gautama 4. cintAmaNi pArzvanAtha 19. karanI kA phala (brahmadatta cakravartI) 33. Arya sudharmA 5. bhagavAna mahAvIra kI bodha kathAyeM 20. bhagavAna neminAtha 34. puNiyA zrAvaka 6. buddhi nidhAna abhaya kumAra 21. bhAgya kA khela 35. choTI-sI bAta 7. zAnti avatAra zAntinAtha 22. karakaNDU jAga gayA (pratyeka buddha) 36. bharata cakravartI 8. kismata kA dhanI dhannA 23. jagat guru hIravijaya sUrI 37. saddAla putra 9-10 karuNA nidhAna bha. mahAvIra (bhAga-1,2) 24. vacana kA tIra 38. rUpa kA garva 11. rAjakumArI candanabAlA 25. ajAta zatru kUNika 39. udayana aura vAsavadattA 12. satI madanarekhA 26. piMjare kA paMchI 40. kalikAla sarvajJa hemacandrAcArya 13. siddha cakra kA camatkAra 27. dharatI para svarga 41. kumArapAla aura hemacandrAcArya 14. meghakumAra kI AtmakathA 28. nanda maNikAra (anta mati so gati) 42. dAdA gurudeva jinakuzala sUrI 15. yuvAyogI jambUkumAra 29. kara bhalA ho bhalA 43. zrImad rAjacandra Jain Education international For Private & Personal use only www.jamesbrary.org Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka bAta Apase bhI......... sammAnanIya bandhu, sAdara jaya jinendra ! jaina sAhitya meM saMsAra kI zreSTha kahAniyoM kA akSaya bhaNDAra bharA hai| nIti, upadeza, vairAgya, buddhicAturya, vIratA, sAhasa, maitrI, saralatA, kSamAzIlatA Adi viSayoM para likhI gaI hajAroM sundara, zikSAprada, rocaka kahAniyoM meM se cuna-cunakara sarala bhASA-zailI meM bhAvapUrNa raMgIna citroM ke mAdhyama se prastuta karane kA eka choTA-sA prayAsa hamane gata cAra varSoM se prArambha kiyA hai| aba yaha citrakathA apane pA~cave varSa meM padAparNa karane jA rahI hai| ina citrakathAoM ke mAdhyama se ApakA manoraMjana to hogA hI, sAtha hI jaina itihAsa saMskRti, dharma, darzana aura jaina jIvana mUlyoM se bhI ApakA sIdhA samparka hogaa| hameM vizvAsa hai ki isa taraha kI citrakathAyeM Apa nirantara prApta karanA caaheNge| ataH Apa isa patra ke sAtha chape sadasyatA patra para apanA pUrA nAma, patA sApha-sApha likhakara bheja deN| Apa isake tIna varSIya (33 pustakeM), pA~ca varSIya (55 pustakeM) va dasa varSIya (108 pustakeM) sadasya bana sakate haiN| Apa pIche chapA phArma bharakara bheja deN| phArma va DrAphTa/ema. o. prApta hote hI hama Apako rajisTrI se aba taka chape aMka turanta bheja deMge tathA zeSa aMka (ApakI sadasyatA ke anusAra) pratyeka mAha DAka dvArA Apako bhejate rheNge| dhanyavAda ! ApakA noTa-vArSika sadasyatA phArma pIche hai| zrIcanda surAnA 'sarasa' sampAdaka SHREE DIWAKAR PRAKASHAN A-7, AWAGARH HOUSE, OPP. ANJNA CINEMA, M. G. ROAD, AGRA-282 002. PH. : 0562-351165 hamAre antarrASTrIya khyAti prApta sacitra bhAvapUrNa prakAzana pustaka kA nAma mUlya pustaka kA nAma mUlya pustaka kA nAma mUlya sacitra bhaktAmara stotra 325.00 sacitra jJAtAsUtra (bhAga-1,2) 1,000.00 sacitra dazavakAlika sUtra 500.00 sacitra NamokAra mahAmaMtra 125.00 sacitra kalpasUtra 500.00 bhaktAmara stotra (jebI guTakA) 18.00 sacitra tIrthaMkara caritra 200.00 sacitra uttarAdhyayana sUtra 500.00 sacitra maMgala mAlA 20.00 sacitra AcArAMga sUtra 500.00 sacitra antakRdazA sUtra 500.00 sacitra bhAvanA AnupUrvI 21.00 citrapaTa evaM yaMtra citra sarvasiddhidAyaka NamokAra maMtra citra 25.00 zrI gautama zalAkA yaMtra citra 15.00 bhaktAmara stotra yaMtra citra 25.00 zrI sarvatobhadra tijaya pahutta yaMtra citra 10.00 zrI varddhamAna zalAkA yaMtra citra 15.00 zrI ghaMTAkaraNa yaMtra citra 25.00 zrI siddhicakra yaMtra citra 20.00 zrI RSimaNDala yaMtra citra 20.00 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sevA zikSA aura sAdhanA ke liye samarpita sAta dazaka SHREE SHWETAMBER STHANAKVASI JAIN SABHA (EST. 1928) 18/D, SUKEAS LANE, CALCUTTA-700 001 Tel.: (242) 6369, 4958 Fax: (210) 4139 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. DIFFERENT ACTIVITIES SHREE JAIN VIDYALAYA (H.S.) (EST. 1934) CALCUTTA-700 001 2,700 STUDENTS (CLASSITO XII) SHREE JAIN VIDYALAYA FOR BOYS (EST. 1992) 25/1, BON BEHARI BOSE ROAD, HAWRAH-700 001 HIGHER SECONDARY INST. 2,500 STUDENTS CLASS I TO XII SHREE JAIN VIDYALAYA FOR GIRLS (H. S.) (EST. 1992) 25/1, BON BEHARI BOSE ROAD, HAWRAH-700 001 HIGHER SECONDARY INST. 2,500 STUDENTS CLASS I TO XII SHREE JAIN BOOK BANK PROJECT (EST. 1978) DISTRUBING 2000 SETS OF BOOKS TO THE REGULAR STUDENTS OF W.B. AT PRESENT ABOUT 100 CENTRES SHREE JAIN HOSPITAL & RESEARCH CENTRE 493-B/12, G. T. ROAD; (S) HAWRAH-700 002 A 220 BEDDED GENRAL HOSPITAL EARTH MODREN EQUIPEMENT AND 24 HOURS AMBULANCE SERVICES WITH X-RAY, ECG, SONOGRAPHY, ULTRA SOUND, ICU, ICCU, EYE, ENT, DENTAL PEADRIATIC GYANE, LAPROSCOPY ETC. LATEST O. T. INSTRUMENTS WITH RENOWNED DOCTORS. FREE ARTIFICIAL LIMB AND CALIPER DISTRIBUTION ROUND THE YEAR. MANAV SEVA PRAKALP RENDERING ITS SERVICES BY SUPPLYING FREE RATION TO POOR, DISABLED AND NEEDY PEOPLE ROUND THE YEAR. ABOUT 125 PEOPLE ARE TAKING THE ADVANTAGE THROUGH THIS PRAKALP FREE EYE-OPERATION CAMP: THRICE IN A YEAR BY REPUTED DOCTORS. FREE MEDICINE & SPECTACLE DISTRIBUTION: THRICE IN A YEAR. FREE MEDICAL CHECK-UP, BLOOD DONATION. SEMINAR ON CARDIAC CARE, DIABITIS, HEALTH CARE, CHILD CARE ETC WITH THE HELP OF REPUTED MEDICAL COMPANIES & RENOWNED DOCTORS. SHREE JAIN SHILPA SHIKSHA KENDRA, CALCUTTA (EST. 1984) (RECOGNISED BY THE N. O. S.) MINISTRY OF HUMAN RESOURSE & DEVELOPMENT GOVT. OF INDIA. CLASS X & XII Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainadharma ke prasiddha viSayoM para AdhArita raMgIna sacitra kathAeM: divAkara citrakathA jainadharma, saMskRti, itihAsa aura AcAra-vicAra se sIdhA samparka banAne kA eka - saralatama, sahaja mAdhyama / manoraMjana ke sAtha-sAtha jJAnavarddhaka, saMskAra-zodhaka, rocaka sacitra khaaniyaaN| 1. kSamAdAna 2. bhagavAna RSabhadeva 3. NamokAra mantra ke camatkAra 4. cintAmaNi pArzvanAtha 5. bhagavAna mahAvIra kI bodha kathAyeM 6. buddhinidhAna abhayakumAra 7. zAnti avatAra zAntinAtha 8. kismata kA dhanI dhannA 9-10. karuNAnidhAna bha. mahAvIra 11. rAjakumArI candanabAlA prasiddha kar3iyA~ 12. satI madanarekhA 13. siddhacakrakA camatkAra 14. meghakumAra kI AtmakathA. 15. yuvAyogI jambUkumAra 16, rAjakumAra zreNika 17. bhagavAna mallInAtha 18. mahAsatI aMjanAsundarI 19. karanI kA phala (brahmadatta cakravartI) 20. bhagavAna neminAtha 21. bhAgya kA khela 22. karakaNDU jAga gayA 23. jagat guru hIravijaya sUri 24. vacana kA tIra 25. ajAtazatru kUNika 26. piMjare kA paMchI 27. dharatI para svarga * 28. nanda maNikAra 29.kara bhalA ho bhalA 30. tuSNA kA phala 31. pA~ca ratna 55 pustakoM ke saiTa kA mUlya 900.00 rupyaa| 33 pustakoM ke saiTa kA mUlya 540.00 rupyaa| rAjadhAnI bhajavAna neminAtha vacana kA tAra zreNika 616damANakArI (antasatisau. mati) badamaNikA kusaMskAra ki nati yuvAyogI jambUkumAra ciMtAmaNi pArzvanAtha bhagavAna RSabhadeva bhagavAna mahAvIra citrakathAe~ ma~gAne ke lie aMdara diye gaye sadasyatA phaoNrma ko bharakara bhejeN| Jair .org