Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. abhayadeva sUriracitasaMskRta-gurjara anuvAda sahita-- paMca nircanthI prakaraNa. paramapUjya zAMtamUrti cAritra cuDAmaNI taponiSTa AcAryazrImad vijaya siddhisurIzvarajInI AjJAvatI sAvIzrI hIrazrIjInA upadezathI Arthika sahAyaka zA, nagInadAsa garabaDadAsa. prakAzaka ane anuvAdaka gAMdhI matalAla jhaveracaMda bhaThThInI bArI amadAvAda.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU. abhayadeva sariracitasaMskRta-gurjara anuvAda sahita pacanircathI prakaraNa. che. @ @ @ @ @@@@@ parama pUjya zAMtamUrti cAritra cuDAmaNa taponiSTha- e AcArya zrImada vijaya siddhisurIzvarajInI AjJAvartI che mi. sAdhvIzrI hIrazrIjInA upadezathI Arthika sahAyaka zA. nagInadAsa garabaDadAsa. @ @ prakAza ane anuvAdaka rahmaktalAla jhaveracaMda . . bhaThThInI bArI amadAvAda. - - - - - @@@@@ @ @ mudraNasthAna ? jaina abhyadaya prinTIMga presa ratanapoLa, gelavADa---amadAvAda mudraka maphatalAla jhaveracaMda gAMdhI.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7-45 * pa0 zrImad abhayadevasUriviracita paMcanircanthI prakaraNa gurjara anuvAda sahita viSayAnukramaNikA viSayAnukrama pRSTha abhidheya temaja kAranuM TuMka svarUpa 1-7 prajJApanAkAra ... dvAra- ... 46-49 rAgadvAra kalpakAra pa1-56 saMyama-cAritrakAra 57-61 pratisevanAkAra ... 61-62 jJAnadAra 67-69 tIrthadvAra 70-71 liMgadvAra 72-77 zarIrahAra 74-77 kSetradvAra 78-79 kALadvAra 80-88 gatikAra [8992 samadvAra . 93-94 saMnikarSadvAra ..... 5-104 105-106 upagadvAra ...107 gadAra
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaSAyakAra lesyAdvAra pariNAmakAra baMdhAra ... vedakAra kameMdIra/dAra *** upasaM5jajanAra saMjJAkAra AhAradvAra .* bhavadvAra AkarSadvAra kALAra aMtaradvAra ... samuddhAtadAra .. avagAhanAdhAra... sparzanAkAra * bhAvadAra parimANakAra ... alpabahatvakAra... : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : ...108-109 -110-111 112-116 117-119 119-120 ...120-122 123-125 *.-125-126 *-127- ...128 ..129-131 ...131-133 ...134-136 ...136-139 *..13-140 ..141- ...142 *.143-14 ...14-148
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI saMkramakaraNa-banne bhAga ! taiyAra che ! tAkIde maMgAve !! karyasAhityanA akhaMDa abhyAsI, pU. siddhAMta mahedadhi mahAmahopAdhyAya zrI premavijyajI gaNivara viracita-bane che bhAge nirNayasAgarI TAIpamAM pAkA TakAu bAInDIMga sAthe taiyAra che. bhAga 1 9 ka. 1-4- pisTeja -9-. bhAga 2 ka. 1-4-0 pisTeja 0-8-0 maLavAnuM ThekANuM- jana pravacana kAryAlaya, ratanapoLa : amadAvAda, uparanA bane bhAga kharIdanArane karmasiddhi nAmano graMtha che. bheTa maLaze. jyAM jayAM jaina vase tyA tyAM ja pravacana devuM ja joIe - kAraNa ke - te dharma sevAnA zubhAzayathI ja che * * * *-: lavAjama :-- hindamAM : * rUA. 3-12-0 hinda bahAra ... ... rUA. 5-8-0 Ajeja grAhaka thAo. :: namUno tadana maphata : lakhe:- jena pravacana kAryAlaya ratanapaLa : amadAvAda. II
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ karyasAhityanA alabhya grantha ! taiyAra thAya che ! tAkIde maMgAvo ! ! zrI karmaprakRti-(1) pU. zrImalayagirijI, temaja pU. upAdhyAyajI kRta TIkA ane ciratanAcArya viracita cUrNi yukta ke jenA saMzodhana kartA karmasAhityanA samarthavettA, 5. si. ma. upAdhyAyadevazrI premavijayajI mahArAjA che. zrI paMcasaMgraha-(2) paNa TIkA ane zrI malayagirIyA TIkA ane karma prakRtinA adhikArathI saMpUrNa yaMtro pUrvaka prakAzita thaze. -dhyAnamAM rAkhaje A banne meTA graMtha sArA nirNayasAgarI TAIpamAM uMcA TakAu kAgaLa para pAMca cha bhAgamAM bahAra paDaze. - - dareka bhAganI ki: 7-0-0 (agAuthI) lakhe: jana pravacana kAryAlaya ratanapoLa : amadAvAda, : : vArSika lavAjama : : amadAvAda...rU. 5-9-0 bahAragAma....rUA. 5-9 - hiMdabahAra......rUA. 7-8-0 :: TapAla kharca sAthe : dara varSe grAhakone eka daLadAra pustaka bheTa apAya che. jyAM jyAM jaina vase, tyAM tyAM vIrazAsana hoyaja, kAraNa ke ghera beThAM AkhA samAjanI pravRttithI vAkepha thavAya che! vadhu jANavA mATe lakhe - zro vIrazAsana kAryAlaya - ratanapoLa, amadAvAda,
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. aneka pralobhanothI bharapura A saMsAramAM prAyaH mANasamAtranI pravRtti keI ne kaI saMsArI svArthane anulakSIne ja thayA karatI hoya che. jagatamAM gaNAtA hAlAmAM vahAlA mAtA pitA putra strI vigere sarvakuTuMbI janonA rAganI pAchaLa svArtha hoya ja che. temaja mAnavo pratye utpanna thatA zatruomAM paNa mukhya bhAge A svArtha ja kAraNa hoya che. A dunyavI svArtha anekavidha prapaMcothI puSTabanI prANIne guNAbhimUkha thate paNa aTakAve che. ane aneka pApamaya vyApAremAM rakata banAve che. A svArthane poSavA khAtara prANuM hiMsA kare che, juThuM bole che, corI kare che. maithuna seve che, ane amApaparigrahane ekaTho kare che. ne te A paMcavidha pApapravRttimAMthI saMsArI mAtra chUTI zakatA nathI temaja chUTavA mATe prayatna paNa karato nathI. A u-mArgagAmi pAMce pravRttione choDanArA te nircanya che temaja koI paNa prANI anAbhogathI, duHkhathI, jJAnathI ke bIjA koIpaNa kAraNakArA saMsArathI digna bane ane tene potAnuM hita ke guNotkarSa prApta karavo hoya to te A pAMca pravRtti choDyA sivAya na ja karI zake. A pAMca pApa, pravRttine choDanArA mahAtmAo te pApa pravRttivALA jagatanI draSTimAM gaNAtA game tevA sAdhu, saMta, dezoddhAraka, dezasevaka ke mAhatmA karatAM seMkaDe guNaatyuttama che. te nisaMzaya che. A nircanthanA pulAka, bakuza, kuzIla, nirgastha ane snAtaka e pAMca prakAra che. pulAka pAMca pApapravRttinA niSedharUpa mahIvratone saMpUrNapaNe sevanAra hoya ja chechatAM paNa saMghAdikanA prabaLa kArya mATe te kadAca dUSaNa paNa lagADI bese che. bakuza saMpUrNapaNe
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrato pALavAmAM tatpara hoyaja che chatAM paNa pramAdAdikathI koIkavAra upakaraNone paNa vibhUSAnimitte karI mUke che. kuzIla gRhakuTuMba vigere sarva choDI pUrNapaNe vrata pALe che, chatAM pramAdAdikathI jJAnAdikane upayoga potAnA bAhya utkarSa mATe karI mukavAthI potAnA cAritrane dUSita karI mUke che. nircanya zatru ane mitra upara samadraSTivALo hovAthI rAgadveSa rahita hoya che. snAtaka kevaLajJAnAdi prApta karI kRtakRtya hoya che. A pAMce pota potAnA AtmaguNanI prApti mATe uttarottara vadhune vadhu prayatnazIla hoya che. AgraMthamAM A pAMcenircanthane mULakendramAM rAkhI tenA uparaveda-rAga kaSAya vigere anekakAronI ghaTanA karavAmAM AvI che ane aneka prakAre saMpUrNa nirgasthanA svarUpanuM varNana batAvavAmAM Avela che. A ; nigrantha ochAmAM ochA garbha ane janmathI ATha varSa pUrNa thayA pachI dIkSA lenArA hoya che. ane te uttarottara utkRSTacAritra pALI jagatane pUjanIya bane che. A graMthanA racayitA zrImadda abhayadevasUri che. ane jemaNe bhagavatIjInA pacIsamA zatakanA chaThThA uddezAnA saMgraharUpe ekase cha gAthA pramANu A nigranthIprakaraNa banAvela che. teo vikrama saMvata agiArasanA uttarArdhamAM ane bArasanA pUrvArdhamAM thayelA che teonI aneka graMtha upara banAvelI aneka TIkAo Aje mojuda che. chatAM teonA jIvanasaMbaMdhI vadhu jANanArAoe prabhAvaka caritra Adi graM joI levA. eja tAH 11-9-34 samAnI ane jIvanasaMbaMdha : ---- gAMdhI maphatalAla jhaveracada. amadAvAda.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ be bela. zrImad abhayadevasUriracita paMcanircathI prakaraNanuM sarala ane spaSTa vivecana taiyAra karAvavAnI IcchA taponiSTha zAMtamUrti parama pUjya AcArya zrImad vijaya siddhisurIzvarajInI AjJAvatI sAdhvI zrI hIrazrIjInI ghaNuM varSothI hatI. paraMtu keTalAka sAdhanonI pratikuLatAne laIne te kArya karAvavAnI IcchA pAra paDI zakI na hatI. tejapramANe A varSe paNa temaNe tenuM saraLa ane spaSTa vivecana taiyAra karAvI ApavAnuM zAMtamUrti AcAryavaryazrImad dAnasurIzvarajI mahArAjanA praziSya paM. jaMbuvijayajI mahArAjane vinaMti karI,ne temaNe te upayogI kArya jaladI sarasa ane sArI rIte pArapaDe te AzayathI temaNe mane sepyuM. paNa kAryanI bahulatAne laIne ghaNu acokakasa vakhatamAM teozrInI vAraMvAra preraNAthI A pustaka ATalA vilaMbe paNa A granthanA bhAvane anusaranArA niyonA caraNakamaLamAM mukI zakavA bhAgyazALI thayo chuM. . . temaja A granthamAM dAkhala karavAmAM Avela mULagAthAo, teno saMskRta anuvAda gujarAtI anuvAda ane vivecana vigere sarva taiyArI karI zAMtamUrti AcArya virya zrImad vijaya dAnasurIzvarajInA ziSya zAMtamUrti cAritra caDAmaNI upAdhyAya premavijayajI mahArAjane batAvavAmAM Avela che. AthI A granthamAM je kAMI suMdaratA AvI hoya te teone AbhArI che, taduparAMta A graMthanuM prakAzana kArya karavAmAM sAdhvI zrI hIrazrIjInA upadezathI AthIka sahAya karanAra chANunA zeTha nagInadAsa garabaDadAsa che athI te sarvano huM AbhAra mAnuM chuM. A pustakane jeTalI banI teTalI sAvacetIthI sarasa banAvavA yathAzakita prayatna karyo che, chatAM pramAda, ajJAnatA, pretadoSa ke draSTi doSane laIne azuddhio, piSTapeSaNa ke aspaSTatA vigere doSo rahevA pAmyA hoya te sarvanI sajajano jarUra kSamA Apaze. . " eja tA. 11-9-34 gAMdhI maphatalAla jhaveracaMda. bhaThThInI bArI-amadAvAda.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM arham gurjara anuvAda sahita zrImad abhayadevasUri racita paMcanircathI prakaraNa pannavaNa-veya-rAge, kappa-caritta-paDisevaNA-nANe titthe-liMga-zarIre-khitte kAla-gai-saMjama-nigAse jogu-vaoga-kasAe, lesA-pariNAma-baMdhaNe-vee kammodIraNa uvasaMpajahaNa sannA ya AhAre // 2 // bhava-Agarise-kAlaM tareya-samugdhAya khitta phusaNAya bhAve parimANaM khalu-appAbahuyaM niyaMThANaM // 3 // 1. A graMtha bhagavatI sUtranA pacIsamA zatakanA chaThThA uddesAnA saMgraharUpe che. dvArane sUcavanArI zarUAtanI A traNa gAthAo bhagavatIsUtra pramANe ja che. paraMtu pachInI gAthAo bhagavatInA chaThThI uddezAnA arthane anusarIne racAyela che.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskRta anuvAda. prajJapana vedarAga-kalpa-pratisevanA jJAnaM tIrtha liGgazarIre kSetraM kAlaM ca gati-saMyama-nikarSa // 1 // yogopayogakaSAya-lezyA-pariNAma-bandha-vedaM ca karmodIraNamupasaMpajjahaNa saMjJA ca AhAraM // 2 // bhava--AkarSaH kAlAntaraM ca samudvAta kSetrasparzanaM ca bhAve parimANaM khalu alpabahutvaM nigranthAnAM // 3 // artha-prajJApanAdvAra 1 vedakAra 2 ka5dvAra 3 cAritradvAra 4 pratisevanA dvAra 5 jJAnadvAra 6 tIrthadvAra 7 liMgadvAra 8 zarIradvAra 9 kSetradvAra 10 kALadvAra 11 gatidvAra 12 saMyamadvAra 13 nikarSa dvAra 14 gadvAra 15 upayAgadvAra (16 kaSAyadvAra 17 lezyAdvAra 18 pariNAmadvAra 19 badhadvAra* 20 vedadvAra 21 kadIraNakAra 22 upasaMddhAna-aMgIkAra ne tyAgadvAra 23 saMjJAdvAra 24 AhAradvAra 25 bhavadvAra 26 AkarSadvAra 27 kALadvAra 28 antaradvAra 29 samughAtadvAra 30 kSetradvAra 31, sparzanAdvAra 32 bhAgadvAra 33 parimANadvAra 34 a95bahuvaidvAra 35 A pramANenA chatrIsadvAronI nigAne anusarIne ghaTanA karaze. prajJApanA-saMzaya, ajJAna ke apUrNatA na rahe tevI rIte padArthanuM lakSaNa ane bhedadvArA svarUpa batAvavAmAM Ave tene prajJApanA kahe che. ahiM A prajJApanA dvArathI pAMca nigenthanuM svarUpa ane tenA bheda batAvavAnA che.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ veda-eTale abhilASA icchA kAmabhoganI vAMchA vigere. ane te purUSave, strIveda napuMsakave vagere bhede karIne traNa prakAre che. rAga-cetana yA jaDa vastumAM thanArI Asakti tene rAga kahevAmAM Ave che. ane te kAmarAga sneharAga ane hRSTirAga vigere che. 5-sAdhujIvanane puSTa kare tevI rIte dravya kSetra kALa ane bhAvane anusaratA AcAra tene kalpa kahe che. ane te jinakalpa sthavirakalpa e rIte e bhede che. caritra-indriyAne kAbumAM rAkhI uttarottara zuzu prApta karAve te saMyama. ane te pAMca prakAre che. pratisevanA-saMyama jIvanane dUSita kare tevA AcArane pratisevanA kahe che. tenuM khIjuM nAma virAdhanA che. ane te sahasAkAra anAbhAga vigere bheda karIne dazaprakAre che. jJAna-padArtha mAtra sAmAnya ane vizeSasvarUpa che. temAM padArthanA vizeSanA bhUkhyapaNe jemAM bedha thAya tene jJAna kahe che, ne te matijJAna vigere che. tIsaMsAramAMthI tAre te tIrtha che. ane te tI tIrthaM kara mahArAjo pravartAve che. eTale sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikArUpa caturvidhasaMgha ane dvAdazAMgI te tIrtha gaNAya che. 2 liMga-jenAthI vastu oLakhAya tene te vastunuM liMga kahevAmAM Ave che. ne te sAdhuveSa vigere che.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ zarIranAza pAme te zarIra, deha vigere ane te audArika vaikiya AhAraka tejasa kAmaNa vigere bhede karIne pAMca prakAre che. kSetra-kSetra eTale sthAna. ane te kamabhUmi akarmabhUmi e rIte be bhede che. kALa-bALa, yuvAna, vRddha, tu vigere pariNAmene utpanna karanAra dravya te kALadravya che. arthAt vartanA pari NAma kiyA paratvAparatva te kALa dravyane upakAra che, ane te mAsa varSa papama utsarpiNuM avasarpiNI vigere bhedovALuM che. gati-je karmanA udayathI deva nAraka manuSya tiryaMca vigere avasthA prApta thAya tene gati kahe che, ane te deva gati narakagati vigere bhede che. sthiti-pulAka vigere cAritromAM papama pRthaka vigere kALa mAnanuM niyamana karavuM tene sthiti kahe che. nika-pAze nircane tipitAnA sthAnanI apekSAe ane parasthAnanI apekSAe ochA vadhAre ke tulya. paNane vicAra karavAmAM Ave tene nikarSa kahe che. ga-Aga virya parAkrama baLa vigere yoganA paryAya vAcaka zabda che. jenI dvArA jIva halana calana vigere kArya karI zake tene yoga kahe che. ane te yoga mUvamedanI apekSAo traNa bhede ane uttarabhedanI apekSAe paMdara prakAra che. -
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ upaga-jJAna ane darzanane AtmA padArthanA svarUpa jANavA mATe jeDe tene upaga kahe che ane te sAkAra ane nirAkAra e rIte be prakAre che. kaSAya-kaSa-saMsAra Aya-lAbha jenAthI saMsAra vadhe tene kaSAya kahevAmAM Ave che. ane te saMjavalana vigere che. pariNAma-pariNAma eTale adhyavasAya vicAra pariNati. - padArtha pratyenI asadu vicAra pariNati tene adhya vasAya kahevAmAM Ave che. A adhyavasAya paNa vaddhamAna hAyamAna ane avasthita bede karIne traNa prakAre che. karmabadha-jIvanI sAthe karmono kSIranIranI peThe saMbaMdha the tene baMdha kahe che. udaya-jIvanI sAthe baMdhAyelA karmone sthitine paripAka thaye anubhava thavo tene udaya kahe che. udIraNu-baMdhAyela karmonI sthitine parIpAka thayA pahelAM karmone anubhava karavAmAM Ave tene udIraNA kahevAmAM Ave che. upasaMpajajaheNu-pulAkAdika cAritranI prApti tane upasaMpata kahevAmAM Ave che ane tene tyAga kare tene hAna kahe che. eTale pulAkane choDIne kaSAyakuzIlAdine pAme che. saMjJA-vAraMvAra bhavabhavanA abhyAsathI je kiyA jIvamAM heje utpanna thAya tene saMjJA kahe che. ane te AhAra-bhaya-parigraha-maithuna-kodha-mAna-mAyA-lobha ' ' -lekaane egha saMjJA e rIte daza prakAre che. AhAra-jene jIva grahaNa kare te AhAra.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhava-bhava eTale saMsAra. eTale nircatha keTalA bhava kare te. AkarSaNadvAra- nigraMtha eka bhavamAM tathA ghaNuM bhavamAM te te avasthAne tyAMthI paDIne keTalI vakhata pAme. kALadvAra-te te nircathapaNAmAM keTale kALa te. aMtaradvAra-AMtaruM. ekavAra nigraMthapaNuM pAmyA pachI pharIvAra nigraMthapaNuM pAme temAM je vyavadhAna rahe tene aMtara kahe che, A aMtara eka jIva AzrayIne ane ghaNA jIva AzrayIne e rIte be prakAre che. samuddhAta-je avasthAmAM AtmA vedanAdikanI sAthe eka meka thaIne ghaNuM karmone nAza kare tene samudyAta kahe che. ane te vedanA, kaSAya, maraNa, vekiya, tejasa, AhAraka ane kevaLI ema sAta prakAre che. kSetraddhAra-niro paikI kayA kayA nigraMtha bhedane keTalI keTalI - - avagAhanA hoya tene kSetrAvagAhanA kahe che. sparzanAdvAra-kayA kayA nirgone keTalI keTalI sparzanA hoya che te sparzanA. bhavadvAra-bhAva eTale pariNAma, tadarUpa thavuM vigere. ne te bhAva pAMca prakAre che. aupazAmika, kSAyika, kSAyopa zamika, audayika ane pariNAmika parimANadvAra-parimANa eTale saMkhyA, mApa, gaNatarI, vigere. ne A nircanthanI gaNatrI paNa be prakAre thaI zake che. 1 nijhenthapaNAne pAmelA jInI gaNatrI 2 ane nigraMthapaNane samaye samaye pAmatA jenI gaNatrI.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ a65bahutva-paraspara nyunAdhikapaNuM nircathanA bheda paikI ka bheda kenAthI nyunAdhika che te jaNAvavuM tene alpabadutva kahe che. 1 prarUpaNa dvAra nirgathenA prakAra : paMca niyaMThA bhaNiyA, pulAya bausA kusIla niggNthaa| hoi siNAo ya tahA, ikviko so bhave duviho // 4 // - saMskRta anuvAda. paJca nirgranthAH bhaNitAH, pulAkabakusakuzIlanirgranthAH bhavati snAtakazca tathA, ekaiko saH bhavet dvividhH||4|| artha-nirca pAMca prakAre kahyA che. 1 pulAka 2 bakuza 3 kuzIla 4 ninya ane 5 snAtaka, ane te darekanA be be bheda che. vizeSArtha-nigrantha, sAdhu, muni, yati, saMyamI vigere sarva zabda eka arthavALA che. ane te dareka zabda saMyamavALA munione mATe yojAya che. grantha eTale guMthAvuM, guMcAvuM. prANImAtrane saMsAramAM guMthanAra je kaI atyaMtara kAraNa hoya te te mithyAtva ne rAgadveSa vigere che, ke je mithyAtva zuddhadeva, zuddhagurU ane zuddhadharmane saMga prApta thayA chatAM tenI pratye zraddhA pariNati ke Adara
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ utpanna nathI karAvI zakatuM. ane je rAgadveSa aneka jAtanA mitra zatruo pratye Adra raudra yAna utpanna karAvI prANune saMsAramAM guMcave che. temaja prANIne saMsAramAM guMcavanArA strI putra dhana vigere padArtho paNa kAraNarUpe che ke jenAthI bhAvagrantha utpanna thaI prANIne saMsAramAM rajhaLavuM paDe che. A mithyAtvane rAgadveSarUpa bhAva grantha ane dhana zrI svajana vigere dravyagranthane choDI kevaLa Atmonnati pratye kaTIbaddha thanAra te nitha che. A nircanthapaNAmAM jJAna darzana ane cAritra pariNAma mukhya hoya che. te pariNAmanI taratamatAnA saddabhAveja nirgasthanA peTA bhede paNa nircatha kahI zakAya che. je nibhyamuni prabhu mahAvIranA siddhAMtane akhalita jIvanamAM otaprota karanAra hoya che ne jemanA darzana mAtrathI sAmAnya janasa mAja bAdhibIja pAmI saMsAramAMthI guMcavAto aTake che. pulAkanuM svarUpa ane bheda. dhannamasAraM bhannai pulAya sarveNa teNa jassa samaM caraNaM so u pulAo laddhIsevAhiM so ya duhaa| saMskRta anuvAda, dhAnyamasAraM bhaNyate, pulAkazabdena tena yasya samaM caraNaM sa tu pulAkaH, labdhisevAbhyAM sa ca dvidhA /
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ artha-pUlAka zabdavaDe asAra dhAnya pULa vigere kahevAya che. tethI te asAra dhAnya sarakhuM je cAritra te pulAka cAritra, ane te labdhi ane pratisevanAvaDe karIne be prakAre che. vizepArtha-pulAka zabdano artha asAradhAnya paLo vagere kahevAya che. jema asAra dhAnyamAM nahi jevuM sattva hoya tema je cAritrInuM cAritra deze karI malina heya te pulAka kahevAya che. temaja je prANunI vizuddha adhyavasAya pariNati ane azubha adhyavasAya pariNati koIne kaI AlaMbana ke saMsarga dvArA thaI hoya paraMtu rItasara jJAnadarzanacAritranA pariNAma purvaka na hoya te te cirasthAyI banI zakatI nathI. tevI ja rIte nirjhanya bAhya ane Abhyantara granthane choDavA mATe taiyAra thayela hovA chatAM jJAnadarzana ane cAritranA pariNAmamAM maMda utsAhavALe thavAthI camatkArika vastuo pratye AkarSAI apurvalabdhivigere dharmonnati sAthe lekamAM bahumAna vadhAravA jatAM pitAnA cAritrane malIna karI ni:sAra banAve che ne teja A pulAkacAritra che. chatAM eTaluM dhyAna rAkhavuM joIe ke A cAritrI potAnuM cAritra malina kare chatAM te saMnnati ane dharmaprabhAvanA mATe haMmezAM udyata heAya che. A pulAka cAritranA labdhipulAka ane pratisevanApulAka e rIte be bheda che.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 labdhipulAkanuM svarUpa. saMghAiyANa kajje, cunnijjA cakvaTimavi jIe tIe laddhie juo, laddhipulAo munneyvvo||7|| saMskRta anuvAda saGghAdikAnAM kArye, curNayati cakravartinamapi yayA tayA labdhyA yukto, labdhipulAko jJAtavyaH // 7 // artha -saMghAdikanA kArya mATe cakravatIne paNa je labdhivaDe curI nAMkhe te labdhivaDe yukta te labdhipulAka jANo. vizeSArtha-je pulAka cAritrI anekavidha tapazcaryA karI aneka labdhi meLave te labdhi pulAka jANa. ane te labdhine upayoga saMghAdikanuM kArya hoya te sAmAnya rAjA amAtya nahiM paraMtu cakravarti jevA paNa je saMghanuM virUpa karavA taiyAra thayA hoya te tene paNa curI nAMkhe che. paraMtu A cAritrIne saMyama sthAnamAM ja AgaLane AgaLa vadhavAnI ane pitAnA AtmavikAsa sAdhavA jeTalI tIvratA nathI hotI. kAraNake labdhi vigerenI prAptine upayoga te paNa saMyama sthAnamAM rahela te cAritrane pramAda sUcave che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ AsevanA pulAkanA bheda. AsevaNA pulAo, paMcaviho nANadaMsaNacaritte liMgaMmi ahAsuhame ya, hoi AsevaNA niro||8|| saMskRta anuvAda AsevanA pulAkaH, paMcavidhaH jJAnadarzanacAritre liGge yathAsUkSme ca, bhavati aasevnaanirtH||9|| artha-AsevanA pulAka pAMca prakAre che. jJAna, darzana, cAritra, liMga ane yathAsUkSma te AsevanAmAM rakta che. vizeSArtha-AsevanAmulAkanA pAMca bheda che jJAna AsevanA, darzanaAsevanA, cAritra AvanA, liMga AsevanA ane yathAsUma AsevanA. ahiM keTalAka AcAryonA mata pramANe labdhi pulAka e jJAnapalAkamAM atargata thaI jAya che, kAraNake labdhi. Adi zaktionI prAptione paNa jJAnamAM samAveza thAya che. tyAre graMthakAranA mate jJAnavirAdhanAmAM akALe bhaNavuM, truTitarIte bhaNavuM, svaparadarzananuM zaMkara karavuM vigere che. te labdhipulokamAM na hovAthI labdhipulAka te jJAnapulAka karatAM atirikta mAnava joIe. tethI ahiM labdhipulAka ane jJAna AsevanA pulAka judA judA svIkAryo che. jJAnAdi virAdhanAnuM svarUpa-- nANadaMsaNacaraNe, isIsi virAhiyaM asAro jo so nANAi pulAo, bhannai nANAi jaM sAro.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskRta anuvAda. jJAnadarzanacaraNe iSadISadvirAdhayan asAro yaH so jJAnAdipulAkaH bhaNyate jJAnAdi yaM sAraM / artha-jJAnadarzana ane cAritranevize thoDI thoDI virAdha nA thavAthI je asara thAya te jJAnAdipulAka. kAraNa ke jJAnAdi e sAra kahevAya che. vizeSArtha-ArAdhanA e te te vastune dIpAvI tenA seva nArane yathAyogya phaLa Ape che ane virAdhanA te te vastune malIna karI tenA sevanArane duHkhI banAve che. jemake jJAna darzana ane cAritrAdikanI rItasaranI ArAdhanA prANIne jyAM sudhI ekSaprApti thAya tyAMsudhI bhavobhava te prApta thaI mANasanA jIvanavikAsa pratye AgaLane AgaLa vadhAre che. ane jJAnAdikanI karelI virAdhanA tene bhavobhava puSTakAraNa na maLe tyAM sudhI jJAnAdikathI dUrane dUra vadhu rAkhe che. eTale A bhavamAM karelI jJAnanI ArAdhanA parabhavamAM jJAnapratye bahumAna tenI prApti ane tenuM phaLa rItasara parabhavamAM vizeSane vizeSa batAve che. jyAre A bhavamAM karelI tenI virAdhanA te parabhavamAM bebaDA, baherA, jJAna pratye aNagama, tenI prAptinA saMgane abhAva vigere prakArevaDe jJAnathI prANIne dUra rAkhe che. * jJAnane viSe lagAreka virAdhanA kare te jJAna pulAka, darzane viSe saheja virAdhanA kare te darzanapulAka cAritrane viSe heja virAdhanA kare
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ te cAritrapulAka, liMgamAM saheja virAdhanA kare te liMgapulAka ane yathAsUmamAM saheja virAdhanA kare te yathAsUmapulAka. A pulAka cAritrI jJAnAdikanI saheja je virAdhanA kare che te pramAdAdi doSone laIne te mATe karIne ja dareka jagyAe "thoDI virAdhanA" e zabda jaNAvela che. paraMtu je virAdhanAbuddhie virAdhanA hoya ke tenI ArAdhanA pratye durlakSya hovAthI thatI virAdhanA hota to saheja virAdhanA na kahevAta. paraMtu A cAritrI te haMmezAM upayogavaMta rahevA chatAM thaI jatI virAdhanA te tenI saheja virAdhanA che. - have jJAnAdikane viSe thatI iSa virAdhanAne nirdeza kare che. khaliyAidUSaNehiM nANaM, saMkAiehiM sammattaM muluttaraguNapaDisevaNAi, caraNaM virAhai // 10 // liMgapulAo annaM, nikAraNao karei jo liMGgaM maNasA akappiANaM, nisevao hoi ahsuhumo|11 saMskRta anuvAda. skhalitAdidUSaNairjJAnaM, zaGkAdibhiH samyaktvaM mulottaraguNapratisevanayA, caraNaM virAdhayati // 10 // liGgapulAko anyaM, niSkAraNataH karoti yaH liGgaM manasA akalapyAnAM niSevako bhavati yathAmUkSmaH // 11 //
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ artha-alitAdi dUSaNovaDe karIne jJAna, zaMkAdivaDe karIne sa tva, mUla ane uttaraguNanI pratisevanAvaDe karIne cAritra virAdhe che. 9 - kAraNa vinA je anyaliMgane dhAraNa kare te liMgapulAka. manathI je akalpya vastuonuM sevanAra te yathAsUma jANe. 10 vizeSArtha--akhalita, amIlita, vyatyAgraMDita, pratipurNa ne prati pUrNa gheSapurvaka taiyAra thayela e rItasaranuM jJAna che. temAM je kAMI nyunatA rahe te virAdhanA jANavI. AvI saheja virAdhanA je cAritramAM rahe te caritra cAritrapulAka jANavuM. darzana-zuddhadeva, zuddhagurU ane zuddhadhama te upara acaLa zraddhA te samakatvadarzana. temAM zaMkA, AkAMkSA vitigicchA, mithyAtvInI prazaMsA ane mithyAtvIne pari caya te dazamanA pAMca duSaNe che. zaMkA-arihaMta paramAtmAnA prarUpelA dharmane viSe sadeha buddhi rAkhavI te zaMkA tenA paNa be bheda che. eka dezathakI zaMkA ane bIjI sarvathI zaMkA, dezazaMkA ene kahevAmAM Ave che ke jinezvara prarUpita sarva padArthonI avicaLa zraddhA rAkhe, paraMtu keI koI sthaLe zaMkA utpanna thaI Ave, jemake jIva che e te satya, paraMtu sapradezI ke apradezaH sarvagata ke asarvata? vigere ekAda aMzamAM zaMkA rAkhavI te dezazaMkA. sarvavastunI zaMkA tene A cAritrIne maja hAya.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ AkAMkSA-paradazanInI kaIka AkarSe tevI vastu dekhI tenI pratye IcchA thAya te AkAMkSA, tenA paNa dezaAkAMkSA ane sarvaAkAMkSA e be bheda che. koI ekAda darzana saMbaMdhI keIeka vastu dekhI saheja AkAMkSA thAya te dezaAkAMkSA, paNa sarva pAMkhaDIdharmomAM AkAMkSA te sarvaAkAMkSA. jemake bauddhadharma sAre che kAraNake temAM kaSTa karavAnuM kahyuM nathI A dezaAkAMkSA jANavI. anya dharmomAM "viSayasukha bhegavanAra parabhavamAM paNa sukha bhogave che mATe e dharmo paNa kevA sArA che." A sarvaAkAMkSA. AmAM pulAkane dezaAkAMkSA heja thAya paNa sarva AkAMkSA te tene naja heya. vicikitsA-karelI kiyA pratye dezathI ane sarvathI saMdeha rAkhavo tethI te banne prakAranI vicikatsA dUSaNarUpe samyakatvamAM che. mithyAtvInI prazaMsA-atIta anAgata ane bhAvi anyaliMgIonI prazaMsA karavI te prazaMsAdeSa tenA paNa deza ane sarvathakI e rIte be bheda che. temAM sarva darzanene satyamAnI te sarvanI prazaMsA karavI te sarva prazaMsA. ane keI ekAda darzanamAMthI koI ekAda vacana sAruM dekhI saheja prazaMsA kare te dezaprazaMsA. pulAkane dezaprazaMsA heya sarvaprazaMsA ja hoya. mithyASTine paricaya mithyAtvanI sAthe vAtacita, paricaya vigere karavAthI maMdavRddhi bIjA jIvane anartha thavA saMbhava che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ A pAMce samyakatvanA dUSaNemAM keIka dUSaNa dvArA saheja virAdhanA thAya te te darzana pulAka cAritrI kahevAya che. mULaguNa ane utaraguNa paikI keIpaNa guNanI virAdhanA thAya te te cAritrapulAka kahevAya che, prANAtipAta viramaNa, mRSAvAda viramaNa, adattAdAna viramaNa, maithuna viramaNa, parigraha viramaNa, rAtrijana viramaNa, A che mULaguNa jANavA ane piDavi. zuddhi Adika uttaraguNa jANavA. temAM je kAMI saheja virAdhanA thaI jAya te cAritrapulAka jANo. je sAdhu niSkAraNa anya anya liga kare eTale gRhasthanA tathA kutIrthionA veSane dhAraNa kare te liga pulAka jANa.. je sAdhu AcArane na kape tevI mane karI akaSya vastune sevanAra che te yathAsUkSma pulAka jANa. jo ke vacana ane kAyA dvArA levAtI akalaga vastu o karatAM manathI thatI virAdhanA ghaNaja sUkSama che. have bakuza cAritranuM svarUpa batAve che bausaM sabalaM kabburamegaTuM tamiha jassa cArittaM aiyArapaMkabhAvA, so bauso hoi niggaMtho // 12 // saMskRta anuvAda. bakuzaM zavalaM karburam, ekArtha taditi yasya cAritraM aticArapaMkabhAvAt, sa bakuzo bhavati nirgranthaH // 12 //
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 artha-akusa, zakhala, karyuMra e ekA vAcI che. aticArarUpI kAdavanAM bhAvathI te akuza nigrantha kahevAya che. vizeSA -atyArasudhI ninthanA pAMcabhedo paikI prathama bheda pulAkaninthanuM varNana karyuM. have ninthanA bhedapaikI bIjobheda akuza tenu svarUpa ane bhedadvArA spaSTIkaraNa kare che. aMkuza samala kara vigere zabdo ekA vAcI che ane te zabdonA artha meluM gaMduM evA thAya che. zuddhamAM zuddha vastu paNa jema melathI melI ane che. tevI rIte je cAritra aticArarUpI doSathI malina ane te akuza kahevAya che. cAritrInA cAritrapASaNamATe jinezvara bhagavAnAe kalpya pharamAvelA upakaraNA paNa je vibhUSA nimite anAvI muke. je jJAna ane tapa karyaMnI nirjarAnA hetubhUta che chatAM tenA upayAga peAtAnA yaza vadhAravAmAM karI muke te khakuza. ArIte aneka aticArAthI potAnuM cAritra malina kare te akuza nigrantha che, akuzanA bhede pabhe uvagaraNazarIresu sa duhA duviho vi hoI paMcaviho AbhogaaNAbhoge assaMvuDabuDe suhume // 13 // saMskRta anuvAda. upakaraNa - zarIrAyoH sa dvedhA, dvividho'pi bhavati paJcavidhaH AbhogAnAbhogayoH asaMvRtAvRtayoH sUkSme // 13 //
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 artha-te bakuza cAritra upakaraNa ane zarIranA bhedathI be prakAre che. vaLI te banne prakAranA pAMca pAMca prakAra ' che Aga-anAga-saMvRtta-asaMvRtta ane yathAsUkSma. vizeSArtha -te bakuza nigrantha zarIra ane upakaraNa e be prakAre che. vaLI te banne prakAranA pAMca pAMca bheda che 1 Agabakuza, 2 anAgabakuza 3 asaMvRttabakuza 4 saMvRtta bakuza 5 yathAsumabakuza. vastra, pAtra, daMDa vigere sAdhupaNAne nirvAha karanArI upadhione paNa je vibhUSArUpe karI muke te upakaraNabakuza. eTale upakaraNathI karAtu malina cAritra te upakaraNa bakuza cAritra che. hAtha-paga-nakha-bhUkha-vALa vigere avayavone dhavA sAphasupha karavA ane tene bhAvavA niraMtara . prayatna karanAra te zarIra bakuzaninja jANe. eTale je zarIra dvArA nirmalacAritrane malina kare te zarIra bakuzanigrantha jANu. sAdhuone A akRtya che ema jANyA chatAM je kare te Agabakuza. sAdhuone A akRtya che -ema khyAla na hoya ane saheje doSa lAgI jAya te anAgabakuza. je cAritrInA mULaguNa ane uttaraguNamAM lAgelA deze lokamAM prasidhana hoya te saMvRttabakuza. ane je cAritrInA doSe lokamAM prasiddha hoya te asaMvRttabakuza. AMkha mUkha nAka vigerenA melane sAphakaranAra te sUkSmabakuza jANo.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 upakaraNa bakuzanuM sAmAnya svarUpa- jo uvakaraNe bauso, so dhuvai apAuse'vi vatthAI icchai ya laNhayAI, kiMci vibhUSAi bhuMjai ya // 14 // saMskRta anuvAda upakaraNe yaH bakuzo, so dhuvati aprAvRSyapi vastrANi icchati ca zlakSNAni, kizcid vibhUSAyai bhuGkate ca artha-je upakaraNabakuza che te varSARtu vinA paNa vastro dhuve che. ne suMvALAM vastrone Icche che. ne kAMIka zobhA arthe vApare che. vizeSArtha-sAdhune upakaraNe saMyamanA nirvAha athe che. vastrAdikane sAdhue eTalA mATe paheravAnA che ke jethI tenA zarIranI rakSA thAya ane te zarIra dvArA saMyamamAM daDha rahI kliSTakarmono nAza karI zake. paNa upakaraNabakuza cAritrI mAsA vinA paNa dararoja kapaDAM ve che. ne te vastro paNa suMvALAM bArIka ne sArI rIte samArI vApare che. ke jethI zarIranI zobhAmAM vadhAre thAya; ne A rIte karavAthI te pitAnuM cAritra vizuddha banAvavAne badale aticArathI malina kare che. taha pattadaMDayAI, ghaTTa maTaM siNehakayateyaM dhArei vibhUsAe bahuM, ca patthei upagaraNaM // 15 //
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 saMskRta anuvAda tathA pAtradaNDakAdi, ghRSTaM mRSTaM snehakRtataijaskaM dhArayati vibhUSAyai, bahu ca prArthayate upakaraNaM // 15 // artha-temaja pAtra ane daMDAdikane vRSTa-kaThina patthara vaDe suMvALA patthara vaDe ane tela vaDe tejavALAM kare ane tene zebhAne arthe dhAraNa kare temaja ghaNAM upakaraNanI prArthanA kare. vizeSArtha-jIvAdikanI virAdhanA na thAya tevI rIte nirdoSa AhArathI jIvana TakAvanAra munio mATe pAtrAdika . upakaraNe paNa saMyamanI rakSA mATe vAparavAnuM zAstrakAnuM vidhAna che. te chatAM pAtra ane daMDane paNa saMvALA ane kaThInapatthara vaDe ghasI. suMvALA banAvavA, tela vigere cipaDI cakacakata karavA, ane tene saMgraha paNa potAnI zebhAmATe kare te pitAnA zuddhasaMyamane malina karanAra che. kAraNake pAtrAdikane rAkhavAne hetu saMyamanirvAha mATe che nahi ke potAnI zobhA vadhAravAne. temaja A upakaraNe paNa jarUrI puratAja hovAM joIe kAraNake niSparigrahI munine pAtrAdika vastuo paNa saMyamanirvAhathI adhika hoya te te parigrahI banAvI muke che. ane tene te cArika tramAM dUSita kare che. tethI AvA cAritrane upakaraNa bakuza cAritra kahevAmAM Ave che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ deha bakuzanuM svarUpa - dehabauso akajje, karacaraNanahAiyaM vibhUsei duviho vi imo iDDiM, icchai privaarpbhiiiyaaN16|| saMskRta anuvAda, dehaba zaH akArye, karacaraNanakhAdikaM vibhUSayati dvividho'pyayaM RddhiM, icchati parivAraprabhRtikaM // 16 // arthadehabakuza nigraMtha kAryavinA paNa hAtha, paga, nakha vigerene zaNagAre. A rIte banne prakAranA bakuza ' kahyA. ane te parivAra vigere Rddhine Icche che. vizeSArtha-upakaraNabakuzanuM svarUpa kahyA bAda have dehabakuzanuM svarUpa kahe che. je cAritrI pitAnA zarIranA nimittadvArA cAritrane malina kare te cAritrI dehabakuza kahevAya che. vaDInIti Adi azucinA prasaMge te dareka muni hAtha paga dhue te barAbara che. paraMtu tevA prasaMgavinA paNa hAtha paga nakha vigere avayavane dhuve raMge zaNagAre te zarIra bakuza che. maLamUtrAdithI bharele A deha aMte jarUra nAza pAmanAra che. ne A zarIranI sthitine paNa cakkasa bharUse nathI. kAraNake bAlyAvasthA yuvAvasthA ne vRddhAvasthA te darekamAM hamezAM prANIne maraNano bhaya niraMtara hoya che. A zarIrane game tevA suMdara rAkethI piSIe, game tevA sugaMdhI dravyothI
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 suvAsita karIe, game tevA vastrothI AcchAdita karI rakSaNa karIe chatAM te aMte virUpa che. ema mAnI muni te zarIra dvArA tapazcaryA ugravihAra vigere karI virUpa evA paNa zarIrane saMyama poSaka banAve che. tyAre A cAritrI zarIranI suzruSA AdimAM paDI cAritrane malina karI muke che. temaja A banne prakAranA bakuzacAritrIo ghara kuTuMba dhana vigere choDI pravajyA aMgIkAra karyo chatAM teone mAnApamAna ane vaibhavanI icchA maTI nathI hotI. tene zrAvaka zrAvikAdikane pitAnA bhakta banAvavAnI, ghaNuM zikhyA vadhAravAnI, potAne yaza vistAravAnI hoMza hoya che. A rIte te pitAnA cAri trane malina karI mukate hevAthI te bakuzacAritrI che. paMDicca tavAikayaM, jasaM ca patthei tammi tussai ya suhazIlo na ya bAda, jayai ahorattakiriyAsu17 saMskRta anuvAda. tti-nAgarika, jarAya pArtha tana tuSyati sukhazIlaH na ca vADhaM, yatate ahorAtraM kriyAsu // 17 // artha-pAMDitya ane pavigerevaDe thayelA yazanI IcchA rAkhe temAM saMtoSa pAme, sukhazIla hoya ane aherAtra - kriyAone viSe atyaMta yatanA na rAkhe.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 vizeSArtha-je jJAna vastutatvane jANa iSTamAM pravRtti ane aniSTamAMthI nivRtti karavA mATe che ane je tapa kliSTa karmonA nAza mATe che. A rIte te banne nirja. rAnA hetubhUta hovAchatAM te dvArA paNa je potAne thaze vadhAravAnI vAMchA rAkhe. temaja keIne pitAno yaza bolate sAMbhaLI pote atyaMta harSa pAme. taduparAMta zarIranI suMdaraAhAra vigere vaDe karIne lAlanA kare, snAna vilepana karI zarIrane zobhAve, rAta divasanI kriyAmAM yatanA rAkhavI joIe te na rAkhe ne te na rAkhavAthI pitAnA cAritrane malina kare che. ne AvI rIte malinakaranAra cAritrI te bakuza che. parivAro ya asaMjama, avivitto hoi kiMci eyassa ghAsayapAo tillAi,masiNio kttriykeso||18|| saMskRta anuvAda, parivArazcAsaMyamo'vivikto bhavati kiJcit etasya ghAtapAdaH tailAdinA, masRNitaH ktitkeshH||18|| artha-e bakuza cAritrIne parivAra kAMIka asaMyamavaMta ane avivikta hoya che. ane te parivAra ghaselA pagavALo, tailAdike suvALA karela ne kArelA vALavALo hoya che.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizeSArtha-A bakuzacAritrIne parivAra paNa asaMyama vaMta, vastra pAtrAdikanA kehavALe, temaja paga vigerene sApha karAvanAra ane kAtarathI katarAvela * vALavALa hoya che. taha desasavvacheyArihehiM, sabalehiM saMjuo bauso mohakkhayaTTamabbhuDio a,suttammi bhnniaNc||19|| saMskRta anuvAda. tathA dezacchedasarvacchedAH, zabalaiH saMyuto bakuzaH mohakSayArthamabhyutthitazca, sUtre bhaNitaM ca // 19 // artha-te bakuzacAritrI dezacheda ane sarvada yogya zabala cAritrIyAvaDe sahita hoya chatAM mohanA kSayaA mATe ujamALa hoya che. e pramANe sUtramAM paNa kahyuM che. vizeSArtha-je cAritrIne e aparAdha hoya ke je aparAdha dikSA paryAya ghaTADavAthI nabhI zake te dezacheda prAyazcita. je cAritrIne e aparAdha hoya ke jene pharIthI dIkSA ApyA sivAya chuTaka ja na hoya te sarvada prAyazcita jANavuM. AvA bane prakAranA prAyazcitane yegya sabaLa cAritrIyAthI yukta bakuza hoya che. * have ahiM evI zaMkA karavAmAM Ave che ke pAsasthA ane bakuza cAritrImAM zo phera che? te tene uttara ApatAM jaNAve che ke pAsasthA
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane bakuMzamAM dekhItI rIte sarakhAM lakSaNa jaNAya che. chatAM paNa pAsae nirvise pariNamI hoya che. jyAre bakuza ninya prAyazcita vigerethI paNa zuddha thaI zake che. kAraNake tevI malinatA chatAM bakuza cAritrI hamezAM hakSaya mATe niraMtara udyamavata hoya che. uvagaraNadehacukkhA, riddhIrasagAravAsiyA niccaM bahusabalacheyajuttA, niggaMthA bausA bhnniyaa||20|| " saMskRta anuvAda, upakaraNadehazuddhA, RddhirasagAravAzritA nityaM - duza cheHyu, nicA vesu khitA. 20 che. artha-upakaraNa ane zarIrane zuddha rAkhanArA, nitya addhigArava ane rasagAravane AzrayI rahenArA, chedane yogya evA ghaNu zabalacAritrInA parivAravALA nikaLyo bakuza kahelA che. vizeSArtha akuza minthA vastra pAtra daMDa vigerene cekhA rAkhanArA, hamezAM addhigArava sigArava ane zitAgAravane AyI rahenArA, temaja dezacheda ane sarveda prAyazcitane egya evA ghaNA zabala cAritrInA parivAravALI bakuza cAritrI hoya che. " chatAM te cAritrIo zuddhaprarUpaka, bhavabharU, saMgha - prabhAvanAmATe udyata ane mokSane arthe cAritrane dhAraNakaranAra hoya che. paraMtu pramAdAdi dene
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ laIne utkRSTa cAritra nathI pALIzakatA ane AhAra vasati vigeremAM deSa lagADI cAritra malina kare che. AtmabhegAdi bakuzanuM svarUpa Abhoge jANato, karei dosaM ajANamaNabhoge muluttarehiM saMvuDa, vivariya asaMvuDo hoi // 21 // saMskRta anuvAda. Abhoge jAnan karoti doSa ajAnan anAbhoge puNottara saMvRttA, viparItaH saMdaraH mavati | 22. artha-jANavA chatA je deSa kare te Aga bakuza, ajANatAM kare te anAga, mUttara guNavaDe saMvRtta che ane tethI viparIta te asaMvRtta. vizeSArtha-je cAritrI pote je kArya kare che temAM pitAne khyAla hoya ke A kAryamAM amuka doSa lAge che ane mAre te na karI zakAya. chatAM te kare che te - Abhoga bakuza jANo. je cAritrI potAnA saMyamamAM rItasara pravarte che. chatAM tene je ajANatAM deSa lAge te anAgabakuza jANa. . je cAritrInA mULa ane uttaraguNamAM de hoya chatAM te lekamAM prasidhdha na hoya to te saMvRttabakuza kahevAya che.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ je cAritranA mULaguNa ane uttaraguNamAM lAgatA deze lekamAM prasidhdha hoya te te asaMvRtta bakuza kahevAya che. kuzIlanuM svarUpa- acchimuhamajjamANo, hoi ahAsuhumao tahA bauso sIlaM caraNaM taM jassa, kucchiyaM soiha kuzIlo // 22 // saMskRta anuvAda. azimukhaM mArjayan , bhavati yathAsUkSmakaH tathA bakuzaH zIlaM caraNaM tadyasya, kutsitaM saH iha kuzIlaH // 22 // artha -AMkha ane mUkha vigerene pramArjanAra yathAsukSmabakuza nircantha cAritrI jANo. eTale jenuM zIyala ane cAritra kutsita hoya tene kuzIla jANe. vizeSArtha-je AMkha mUkha vigerenA melane dUra kare tene yathAsumabakuza nigraMtha kahe che. have trIjA kuzIla nigraMthanuM svarUpa kahe che. je cAritranuM zIla eTale cAritra malIna hoya tene kuzIla kahe che. kuzIlanA be bhedapddisevnnaa kasAe, duhA kuzIlo duhAvi paMcaviho nANe daMsaNacaraNe tave ya ahasuhumae ceva // 23 //
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskRta anuvAda, prativanA , viSA zo pis vaMvidha jJAne darzanacAritre, tapasi ca yathAsUkSme ca // 23 // artha-pratisevana ane kaSAya e bevaDe kuzIla nircatha che te baMnenA paNa pAMca pAMca bheda che. 1. jJAnakuzIla 2 darzanakuzIla, 3 cAritrakuzIla 4 tapakuzIla 5 yathAsumakuzIla, vizeSArtha-have taje nigraMtha kuzIla tene be bheda che. 1 pratisevanA kuzIla, 2 kaSAya kuzIla, temaja A banne kuzIlanA paNa pAMca pAMca bheda che. 1 jJAnakuzIla, 2 darzanakuzIla, 3 cAritrakuzIla 4 tapakuzIla 5 yathAsumakuzIla, - je cAritrI potAnA cAritrane jJAna darzana cAtriAdika vaDe virAdhe che ane pitAnA cAritrane kutsita banAve te kuzIla che. " jJAnAdi pratisevanA kuzIlanuM svarUpaih nANAi kusIlo, uvajIvaM hoi nANapabhiIe ahasuhumo puNa tassaM, esa tavassi tti sNsaae||24, saMskRta anuvAda. iha jJAnAdikuzIlaH, upajIvan bhavati jJAnaprabhRtibhiH yathAsUkSmaH punastasya, eSaH tapasvI iti zaMsayA // 24 // * * :
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ artha-je jJAnAdivaDe upajIvikA kare te jJAnakuzIla. have A tapasvI che evI prazaMsA sAMbhaLI saMtoSa pAme te yathAsulmakuzIla jANa. vIzeSArtha-kuzIla nircandanA be bhedo che. temAM je prathama pratisevana kuzIla che tenA pAMca bheda che, te A pramANe. jJAnapratisevanA kuzIla-je jJAna ISTanI pravRtti ane aniSTa nivRtinA phaLavALuM che, te jJAnane upadeza vastrAdika lAbhane arthe kare te jJAnapratisevana kuMzIla che. darzana pratisevanA kuzIla-je darzana zivatarUnA bIja bhUta che. te darzanane vastrAdikanI prApti arthe upayoga kare te darzanapratisevanAkuzIla che. cAritra pratisevanA kuzIla-zuddha kriyAkAMDa ane dainika anuSThAne je karmanirjarA arthe che tene vastrAdikanI prApti arthe upaga karI caritra virAdhe te cAritra pratisevanA kuzIla che. tapa pratisevanA kuzIla-prApya vastune paNa jaladI prApta karAvanAra, devene paNa kaMpita karanAra ane kaThina karmone paNa zathila karanAra evA tapa dvArA vasAdikane meLavavA upayoga kare te tapa pratisevanA kuzIla che. yathAsUkSma pratisevanA kuzIla- a A mahA tapa
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ svI che, tyAgI che. ItyAdika prazaMsA sAMbhaLI je atyaMta AnaMda pAme tene yathAsUma pratisevanA kuzIla kahe che. jJAnAdi kaSAya kuzIlanuM svarUpajo nANadaMsaNatave, aNuMjujai kohamANamAyAhiM so nANAikusIlo, kasAyao hoi nAyavvo // 25 // saMskRta anuvAda. yaH jJAnadarzanatapAMsi, anuyuGkte krodhamAnamAyAbhiH saH jJAnAdikuzIlaH, kaSAyataH bhavati jJAtavyaH // 25 // artha-je jJAna, darzana, ane tapane kodha, mAna ane mAyAne viSe joDe te kaSAyathI jJAnAdi kuzIla jANavA. vizeSArtha-saMjavalana kaSAyanA udayavALe je jIva pitAnA koI mAna mAyAne viSe jJAnano upayoga kare te jJAnakaSAyakuzIla. je cAritrI saMjavalana kaSAyanA udayavALe pitAnA phodhAdikane viSe darzanane upayoga kare te darzana kaSAya kuzIla jANavo. je cAritrI saMjavalana kaSAyanA udayavALo pitAnA utkaTatapane kodhAdikane viSe upayoga kare te tapa kaSAya kuzIla jANo.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ cArittaMmi kuzIlo, kasAyao jo payacchai sAvaM maNasA kohAIe niSevayaM hoi ahAsuhumo // 26 // saMskRta anuvAda, cAritre kuzIlaH, kaSAyataH yaH prayacchati zrApaM / manasA krodhAdIna niSevavan bhavati yathAsUkSmaH // 26 // artha-je kaSAya dvArA zrApa Ape. te cAritrane viSe kuzIlakaSAyanigraMtha manavaDe krodhAdikane seve te yathAsUma kaSAyakuzIla nigraMtha jANa. vizeSArtha-je muni mitra upara rAga ane zatru upara dveSa rAkhyA vinA. prANuM mAtra upara samAna daSTi rAkhanAra che. te je saMjavalana kaSAyane laIne zrApa Ape te te cAritra kaSAya kuzIla jANa. je cAritrI manathI kaSAyane seve paNa vacanAdithI viSayathI kaSAya na seve te yathAsUkSma kaSAya kuzIla jANavA. matAntare kaSAya kuzIla- ahavAvi kasAehi, nANAINaM virAhao jo ya so nANAikusIlo, neo vakkhANabheeNa // 27 //
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ - * . saMskRta anuvAda. athavA'pi kaSAyaiH, jJAnAdInAM virAdhako yazca saH jJAnAdikuzIlaH, jJeyaH vyAkhyAnabhedena // 27 // artha--athavA je kaSA vaDe jJAnAdikana virAdhaka hoya te jJAnadi kaSAya kuzIla jANa. e vyAkhyAno bheda che. vizeSArtha-pacIsamI gAthAmAM "je cAritrI jJAnadarzana ane tapane kaSAya viSe upayoga kare tene jJAnAdi. kuzIla kahyA hatAM. ahiM kaSAye vaDe, jJAnAdine vi. rAdhaka hoya ema artha ghaTAvyuM che. temAM vastuta: kAMI arthabheda nathI. paraMtu mAtra vyAkhyAnabheda che. anne liMgakusIlaM tu, tavakuzIlassa ThANae biMti niggaMtho puNa gaMthAo, mohaoniggao joso|28|| saMskRta anuvAda, anye liGgakuzIlaM tu, tapakuzIlasya sthAnake bruvanti nico punaH pracAta, mato nito ja karatA artha-anya AcArya tapakuzIlanA sthAnake liMgakuzIla ne kahe che. je meharUpa granthathI nIkaLe tene nigraMtha kahIe. vizeSArtha-keTalAka AcAryo kuzIlanigraMthanA bheda paikI AvatA tapakuzIlanA sthAnake liMgakuzIla mAne che.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 paraMtu te vAstavika artha lAgatuM nathI. kAraNake liMga kuzIlane artha je cAritrI liMgano AhArAdi arthe upayoga kare te liMga pratisevanA kuzIla jANo. ane je cAritrI saMjavalana kaSAyavaMta kedha mAna mAyAne viSe liMgano upayoga kare te liMga kaSAya kuzIla jANo te che tethI te athe ghaTI zake nahiM. nircantha cAritranA bhedapabheda- uvasAmao yakhavao, duhA niggaMtho duhAvi paMcaviho paDhamasamao apaDhamo, caramAcaramo ahaasuhumo|29| saMskRta anuvAda. upazAmakazca kSapakaH, dvidhA nigraMtho dvidhApi paMcavidhaH paDhamasamayaH aprathamaH, caramAcaramaH yathAsukSmaH // 29 // artha-upazAmaka ane kSapaka ema be prakAre nigraMtha che, ane te bannebhedanA paNa pAchA pAMca pAMca bheda che. prathama samaya, aprathama samaya, carama samaya, acarama samaya ane yathAsUkSma. vizeSArtha-nigraMthanA bheda paikI cotho bheda je nitha che tenA be bheda che. eka upazAmaka ninya ane bIje kSepaka ni9. upazAmaka nircantha-mohanIya karmane sarvathA upazamAM
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ karanAra upazAntamaha guNaThANAvALA te upazAmaka nircantha jANavA. kSapaka nigraMtha-mehanIya karmane sarvathA kSayakaranAra kSINameha guNaThANe vartanAra che te kSepaka nigraMtha kahevAya che. A upazAmaka nirgatha ane kSepaka nigraMtha te bannenA pAMca pAMca bheda che. 1 prathama samaya nircantha, 2 aprathama samaya nirca9, 3 carama samaya ni9 acarama samaya ninya 5 yathAsUma nircantha. nirgasthanA upabhedanuM svarUpa aMtamuhuttapamANaya-niggaMthaddhAi paDhamasamayammi, paDhamasamao niyaMTho,annesu apddhmsmoso|30| emeva tayaddhAe, carame samayaMmi caramasamao so sesesu puNaacaramo, sAmanneNaM tu ahasuhumo // 31 // saMskRta anuvAda. antarmuhUrtapramANaka-nirgranthAddhAyAM prathamasamaye / prathamasamayanigraMthaH anyeSu aprathamasamayaH saH // 30 // evameva tadaddhAyAM carame samaye caramasamayaH saH zeSetu punaH acaramaH, sAmanyena tu yathAsUkSmaH // 31 //
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3pa artha-antarmuhUrta pramANavALA nigraMthakALamAM prathama samaye vartanArA nigraMtha te prathamasamaya nircatha. ne te sivAya anya samayamAM vartanArA nircantha te aprathamasamaya nigraMtha. 30 eja pramANe te nircathakALamAM chellA samaye vartanAre nigraMtha te caramasamayanigraMtha jANavA. ne bAkInA samayamAM vartanArA acarama samaya nigraMtha ane koIpaNa samayanI vivakSA vinA sAmAnyapaNe vartanArA te yathAsUmanistha jANavA. 31 vizeSArtha-sarvathA mohanIyakarmarUpa grantha jenAmAM na hoya tene nigrantha kahe che. A mehanIya karmane abhAva nigraMthamAM be prakAre hoya che. eka mehanIya karmanA upazamadvArA ane bIje mehanIyakarmanA kSayadvArA. mehapazama nircantha ane tenA bhedo-hanIya karmanI acAvIsa prakRtio che. ane tene upazamAvavAne kama A pramANe che-upazama zreNinA prAraMbhamAM avirati dezavirati pramattasaMvata ke apramatasaMyata anaMtAnubaMdhI kaSAyane upazamAvIne darzana mehanIyanI traNa prakRtione upazamAve che. tyArapachI pramatta ane apramattaguNasthAnake seMkaDe vAra parivartana karI apUrvakaraNa guNasthAnake thaI anivRttinAdara saMpAya guNasthAnake cAritra mehanIya karmanI upazamanA kare che. temAM prathama napuMsakaveda upazamAve che. tyArapachI strIveda ane tyArabAda
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ hai hAsyA daSaTsa eka sAthe upazamAve che. te pachI purUSaveda ane tyArapachI sAthe pratyAkhyAnAvaraNa ane apratyAkhyAnAvaraNa kedha ane pachI saMjavalana koi upazamAve che. pachI sAthe pratyAkhyAnAvaraNa ane apratyAkhyAnAvaraNa mAna ane pachI saMjavalanamAna upazamAve che. tyArapachI sAthe pratyAkhyAnAvaraNa ane apratyAkhyAnAvaraNa mAyAne upazamAve che. tyArapachI saMjvalana mAyAne bandha udaya ne udIraNe viccheda thAya che. pachI samaya nyUna be AvalikAmAM saMjavalanamAyAne upazamAve che. tyArapachI pratyAkhyAnAvaraNa ane apratyA khyAnAvaraNa lobhane upazamAvI sUmasaM5rAya guNasthAnake jaI sUkSmakiTTIrUpa saMjavalanabhane upazamAve che. A rIte mehanIyanI aThThAvIsa prakRti upazamAvI upazAtmaha guNasthAnake Ave che. - A upazAntama guNaThANane kALa jaghanyathI eka samaya ane utkRSTa antarmuhUrta kALa che. A rIte A guNasthAnake vartanAre jIva te upazAmaka nirgastha kahevAya che. have A upazAntameha guNaThANAne kALa je utkRSTa aMtamUhartAno che temAM je jI upazAtmahanA prathama samayamAM vartatA hoya te prathama samaya upazAmaka nircantha kahevAya. ane je jI upazAMta meha guNaThANanA prathama samaya sivAyanA samayamAM vartatA hoya te aprathamasamaya upazAmaka nigraMtha kahevAya che.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 37 upazAMta mehano je aMtamuhUrta kALa che temAM chellA samaye vartanArA je jIvo hoya te caramasamaya upazAmaka nigraMtha kahevAya che. temaja je che upazAMta mehanA chellA samaya sivAyanA samayamAM vartanArA hoya te acaramasamayaupazAmakanigraMtha jANavA. upazAtmeha guNaThANAnA sarva samayamAM sAmAnyapaNe vivakSA vinA vartanArA hoya te yathAsUkSma upazAmaka nirgastha jANavA. mehakSapaka nircantha ane tenA bheda- mehanIya karmanI aThyAvIsa prakRtione kSaya karavAne kama paNa A pramANe che-A kSepaka zreNino prAraMbha karanAra prathamasaMghayaNavALe, zuddhadhyAnayukta aviratisamyagadaSTi, dezavirati, pramatta ke apramatta hoya che. have je apramattasaMyata pUrvavid hoya te te zukaladhyAyukta zreNuM AraMbhe che. ane je bIjA ja zreNi mAMDanArA hoya te te dharmadhyAna sahita AraMbhe che. have te banne zreNi mAMDanAra prathama anaMtAnubandhi kaSAyane kSaya kare che. tyArapachI mithyAtva mohanIya mizra mehanIya ane samyakatva mohanIyane kSaya kare che. je baddhAyuka kSapakazreNi AraMbhe te te anantAbandhIne kSaya karyA pachI tene maraNane saMbhava hovAthI te aTake che. ane pachI mithyAdarzana mehanIyanA udayathI puna: anantAnubandhI kaSAyane bandha kare che.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 kemake tenuM bIja mithyAtva mehanIya naSTa thayuM nathI. paraMtu jeNe mithyAdarzana mehanIya kSaya karyo che te pharI anaMtAnubandhi bAMdhatuM nathI. kAraNake teNe tenA bIjane nAza karyo che. have jeNe anantAnuba dhI Adi sAta prakRtione kSaya karyo che te apatita pariNAmavaDe avazya devalokamAM utpanna thAya che. ane patitapariNamI hoya to bhinnabhinna gatimAM jAya che. baddhAyuSka je darzanasatakano kSaya karyA pachI kAla na kare to te avazya virame che. paNa cAritra mahanIya kSaya karavA prayatna karate nathI je abaddhAyuSka kSapakazreNi kare te anantAnaadhyAdi sAta prakRtiono kSaya karyA pachI te. avazya vizuddhapariNamavaDe cAritramehanIya kSaya karavA mATe prayatna kare che. temAM prathama yathApravRttAdi traNa karaNa kare che. ahiM eTale vizeSa che ke apramatta guNasthAnake yathApravRttakaraNa, apUrvakaraNa guNasthAnake apUra karaNa ane anivRttibAdarabhaMparAya guNasthAnake anivRttikaraNa kare che. temAM apUrvakaraNa guNasthAnake sthitighAtAdivaDe apratyAkhyAnAvaraNa ane pratyA khyAnAvaraNa kaSAyane te pramANe kSaya kare che ke anivRttinAdara guNasthAnakane prathamasamaye tenI palyopamanA asaMkhyAtamAbhAga pramANa sthiti bAkI rahe che. jyAre anivRttinAdara saMparAya guNasthAnakanA saMkhyAtA bhAga jAya tyAre tyAnadvitrika, narakagati, tiryaMcagati, narakAnupUrvI, tiryaMcAnupuvI, ekendriya jAti, be
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 indriyajAti, teIndriya jAti, caundriyajAti, sthAvara, Atapa, udyota, sUkSma ane sAdhAraNa e soLa prakRtione udvalanA saMkramavaDe udvalita karI svapara prakRtimAM saMkramAvI tenI pApamanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa sthiti bAkI rAkhe che, tyArapachI guNasaMkamavaDe baMdhAtI prakRtiomAM e saLa prakRtione nAMkhI sarvathA teno kSaya kare che. ahiM pratyAkhyAnAvaraNa ene apratyAkhyAnAvaraNa e ATha kaSAyane prathama kSaya karavAne prAraMbha karyo hato. paratu haju sudhI tene sarvathA kSaya karyo nathI te daramiyAna uparanI seLa prakRnione kSaya kare che. tyArapachI kSaya karatAM bAkI rahelA ATha kaSAyono saMpUrNa kSaya kare che tyArapachI antarmuhUrtamAM anukrame napuMsakaveda, strIveda, hAsyAdiSa6, purUSada, saMjavalanakola saMjvalanamAna saMjavalanamAyA ane saMjavalana bAdara lebhano kSaya kare che. A badhI pravRtione anivRttinAdara saMparAya guNasthAnake kSaya thAya che. ane sUkSma saMjvalana lebhane sUkSmasaMparAya guNasthAnake kSaya thAya che. e pramANe sarvathA mehanIya karmane kSaya karI kSINakaSAya vItarAga chaghastha guNasthAnakane prApta thAya che. A guNasthAnakano kALa aMtarmuhUrta che. ne A guNasthAnaka jene hoya te kSapakanigraMtha kahevAya che. kSaNa kaSAya vitarAga guNaThANanA aMtamUhurta kALanA samaye pakI pahelA samayamAM vartanAra cAritrI
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ te prathama samaya kSepaka nigraMtha jANave. kSINameha guNaThANAnA kALanA prathama samaya sivAyanA bIjA samayamAM vartanAra cAritrI te aprathamasamayakSapakanitha jANo. kSINa guNaThANanA kALanA chellA samaye vartanArA nircanthane caramasamayakSapakaninya jANavA. kSINameha guNaThANAnA kALanA cheDalA samaya sivAya bIjA samayamAM vartanArA cAritrIne acarama samaya kSapakanigrentha jANavA - kSINameha guNaThANAnA sarva samayamAM vizeSa vivakSA vinAnA vartanArA cAritrIo te yathAsUma * kSepaka nigraMtha jANavA. snAtaka nircanthanuM svarUpa ane mukhya bheda- suhajhANajalavizuddho, kammamalAvikkhayA siTo tti duviho ya so sajogI, tahA ajogI vinnidihro||32 " saMskRta anuvAda zubhadhyAnajalavizuddhaH, karmamalApekSayA snAtaH iti dvividhazca saH sayogI, tathA ayogI vinirdiSTaH // 32 // artha-karmamalanI apekSAe zubhadhyAnarUpa pANI vaDe karIne vizuddha thayela te snAtaka che, te snAtaka sagI tathA agI e rIte be prakAre jaNAvela che.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizeSArtha-have nigraMthano pAMcame bheda snAtaka tenuM lakSaNa ane bhedadvArA svarUpa samajAve che-jJAna darzana ane cAritrarUpa zuddha AtmasvarUpa che. te AtmasvarUpane ghAtIkarUpa mela lAgela hevAthI malina bane che. have A ghAtakarmarUpa melane dUra karavAne dharmadhyAna ane zukaladhyAnarUpa pANInI jarUra rahe che. have te dharmadhyAna zukaladhyAnarUpa pANI vaDe karmarUpa melane dUra karavAthI jIva snAtakacAritrI bane che, eTale ghAtI karmarahita thAya che. ane kevaLajJAnAdi guNoyukta bane che. A snAtakanA paNa terame guNaThANe vartatA sagI, ane caudame guNaThANe vartatA agI e rIte be bheda che. snAtaka cAritrIne ghAtikarmakSaya thavAthI anaMta jJAna, anaMta - darzana, anaMtu cAritra, ne anaMtu vIrya pragaTa thAya che. snAtakanigranthanA upabhedoso puNa paMcaviyappo, acchavio asabalo akammaMso apparisAvI saMsuddha-nANadaMsaNadharo tahaya // 33 // saMskRta anuvAda. sa punaH paMcavikalpaH, acchavikaH azabalaH akauzaH aparisrAvI saMzuddha-jJAnadarzadharaH tathA ca // 33 // artha-vaLI te snAtaka pAMca prakAre jANa. 1 achavI snAtaka, 2 azabala snAtaka 3 akamAza snAtaka
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ aparistrAvI snAtaka temaja pa saM suddha jJAna darzanadhara snAtaka. acchavisnAtakanuM svarUpa- bhaNNai cchavI zarIraM, joganiroheNa tassa ya abhAve acchavi tti hoi ahavA, khaya abhAveNa achvio|34 saMskRta anuvAda bhaNyate chaviH zarIraM, yoganirodhena tasya ca abhAve achaviH iti bhavati athavA kSayAbhAvena acchvikH||34|| artha-zarIrane chavi kahe che. yoganirodhavaDe zarIrane abhAva hovAthI acchavinAtaka kahIe. athavA - kSaya ke khedanA abhAvathI achavI kahevAya che. vizeSArtha-chavi zabdane artha zarIra kahe che. te zarIrane vyApAra yoga che. ane A yoga na hoya te te zarIra hovA chatAM zarIra na kahevAya ne AthI te achavisnAtaka kahevAya che. athavA te chavi zabdano artha keTalAka AcAryonA mate kheda eve karavAmAM Ave te paNa kheda sahita jIva vyApAra je avasthAmAM na hoya tene achavI kahevAmAM Ave che. athavA te ghAtikane kSaya karela hovAthI ne tene pharI nahi karavAnuM hovAthI paNa te cAritrI acchavisnAtaka kahevAya che.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ azalAdi snAtakanuM svarUpaassblo'nniyaaro, niSThiyakammo ya akammaMso nissesajogarohe, aparissAvI akiriyattA // 35 // saMskRta anuvAda, asabalo'naticAro, niSThitakarmA ca akarmAzaH niHzeSayogarodhe, aparisrAvI a akriyatvAt // 35 // artha-aticAra nahiM hovAthI azabala snAtaka, karmo na hAvAthI akarmeza snAtaka, ane saMpUrNa yoga rUMdhavAthI ne akriyApaNu vaDe karIne aparistrAvI snAtaka kahevAya che. vizeSArtha-A cAritramAM sarvathA mehanIyane abhAva hevAthI aticArarUpa melane savethA abhAva hoya che. tethI te cAritrI asabala snAtaka kahevAya che. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya, mehanIya, ne antarAya A cAra ghAtikarmane jemAM sarvathA abhAva thAya tene akasmaza snAtaka kahe che. ' mana vacana ane kAyAnA samasta ga rUMdhavAthI jemAM akriyapaNuM karmabaMdharahitapaNuM prApta thAya tene aparizrAvI snAtaka kahe che.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMzuddhajJAnadarzana snAtakanuM svarUpaashaay asAhAraNa aNaMtanANAidharaNao hoi saMsuddhanANadaMsaNadharo, siNAo'ttha pNcviho||36|| saMskRta anuvAda. asahAyAsAdhAraNA-NatajJAnAdidharaNataH bhavati saMsuddhajJAnadharzanadharaH, snAto'tra paMcavidhaH // 36 // artha-asahAya, asAdhAraNane anaMtajJAnAdi dhAraNa karavAthI " saMzuddha jJAna dazanadhara snAtaka kahevAya che. ema snAtaka - pAMca prakAre che. vizeSArtha-have snAtakane pAMcame bheda saMzuddha jJAna darzana- dhara che. tenuM svarUpa kahe che - jyAre jIvane kevaLajJAna thAya tyAre mati zrata vigere jJAnanI sahAyanI jarUra nahi hovAthI ane . jyAre kevaLadarzana thAya tyAre cakSudarzana cakSudarzana vigerenI sahAyanI jarUra na hovAthI asahAya e vizeSaNa kevaLajJAna kevaLadanane ApavAmAM Avela che. * matijJAna zrutajJAna avadhijJAna ne mana:paryavajJAna A cAre jJAnamAM kevaLajJAna asAdhAraNa hovAthI asAdhAraNa vizeSaNa mukavAmAM Avela che. eja
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramANe anaMta viSayene jANanAra hovAthI anaMta vizeSaNa mukavAmAM Avela che tethI anaMtajJAna ne anaMtadarzanane dharanAra hovAthI te snAtakano saMzuddhajJAnadarzanadhara nAmane pAMcamo bheda che. A rIte snAtakanA pAMca bheda kahyA. A rIte nitthanA bhede upabhede vigerene vistRta jaNAvavApUrvaka prathamadvAra samApta thayuM. iti prajJApanAdvAra.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 vedadvAra veda-abhilASA, kAma, IcchA vigere ane tenA traNa prakAra che. purUSada, strIveda, ane napuMsaka veda. purUSaveda-je avasthAmAM strI pratye maithunanI IcchA thAya tene purUSaveda kahe che. A vedane ghAsanA agninI sAthe sarakhAvavAmAM Ave che. kAraNake ghAsane agni saLagatAM ekadama ugra bane che. ane pachI tarataja zAMta thAya che. tevI ja rIte mANasane A vedane udaya thatAM strI pratye atyaMta utkaTa icchA thAya che. paraMtu tenA sevana bAda tarata zAMta thAya che. strIveda-je avasthAmAM purUSa pratye mithunanI icchA thAya tene strIveda kahe che. A vedane chANanA agninI sAthe upamA ApavAmAM Ave che. kAraNa ke chANAne agni jema jema pheravIe tema tema ugra tApa Ape che tema A vedamAM purUSano paricaya ke sparza thatAM strIne adhika abhilASA thAya che.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ napuMsakaveda-je avasthAmAM strI purUSa ane pratye abhi lASA thAya tene napuMsakaveda kahe che. A vedane nagaranA dAhanI sAthe ghaTAvavAmAM Ave che. kAraNake jema nagaramAM lAgelI Aga lAMbe vakhata cAlyA kare che. tema A vedamAM purUSa ane strI bane pratyenI utkaTa IcchA lAMbA kALe paNa aTakatI nathI. . A traNa vedamAMthI kayA kayA veda, kayA kayA nigranthane hAya te ve che. thIvajo u pulAo, baussa paDisevagA tiveyA'vi sakasAo ya tiveo uvasaMtakkhINaveo vaa||37|| uvasaMtakhINaveo, niggaMtho pahAyao khaviaveo // dAraM 2 // evaM ci ya rAgaMmi vi Aima cauro sarAga tti // dAraM 3 // saMskRta anuvAda. strIvarjastu pulAkaH, bakuzapatisevakAH trivedA api sakaSAyazca trivedaH upazAntakSINavedo vA // 37 // upazAntakSINavedaH nigraMthaH snAtakaH kSapitavedaH evaM kila rAge'pi, AdimacatvAraH sarAgAH iti // 38 //
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ artha-srAveda vajIne pulAka hoya. bakuza pratisevAka traNa vedI heya. sakaSAyakuzIla traNavedI upazAMtavedI ane kSINavedI hoya. 5 37 che - ninya upazAMtavedI ane kSINavedI heya. snAtaka kSapakavedI hAya. e ja pramANe nizca rAgadvArane viSe prathamanA cAra cAritrI sarAgI jANavA 38 vizeSArtha-pulAka bakuza, kuzIla nirgastha ane snAtaka ema pAMca prakAre nirgastha che. temAM pulAka nirgasthane strIveda vinA be veda hoya che, eka purUSavedI pulAka ane bIje napuMsakavedI pulAka. temAM napuMsakaveda kRtrima che eTale janmanapuMsaka hotuM nathI paraMtu je purUSa napuMsaka banyo hoya te napuMsaka veda vALa hoya che. strI ne pulAka labdhi nathI hotI mATe pulAkane strIveda nathI hote, bakuza ninya traNa vedavALo hoya che. purUSaveda bakuza, strIvedabakuza purUSanapuMsaka bakuza kuzIlanA pratisevanAkuzIla ane kaSAyakuzIla e rIte be bheda che. temAM pratisevanA kuzIlane purUSada, strIveda ane purUSanapuMsakaveda ema ? zu vedo hoya che. A bakuza ane pratisevanA kuzIla adaka hatA nathI kAraNake zreNI mAMDI zake tevI gyatA tenAmAM rahetI nathI.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaSAyakuzIlacAritrI je chaThThA sAtamA ane AThamA guNaThANe vartatA hoya teone purUSada, strIveda ane napuMsakaveda ema traNa veda hoya che. ane jeNe upazama zreNImAM anivRtti bAdaraguNaThANe vartatAM vedane upazamAvyA heya tene ane sUkSmasaMpAyaguNaThANAvALAne upazAMtaveda hoya che temaja kSapakazreNamAM vartatAM anivRtti bAdaraguNaThANe vedane kSaya karyo hoya teone ane kSapakazreNamAM sUkSmasaMparAya guNaThANe vartanArAone kSINaveda hoya che. nirgasthanA be bheda che. eka upazAmaka ninya ane bIjA kSepaka nircantha. temAM je upazAmaka nircantha che tene upazAMta veda hoya che, ane je kSakSaka nigreltha hoya che. te kSINavedI hoya che. je upazamazreNImAM vartatAM upazAMta mehe vartatA hoya tene upazAMta veda hoya che ane je kSapaka zreNImAM kSINameha guNaThANe vartatA hoya tene kSINaveda hoya che. snAtaka nircanthanA sarvabhedamAM sadaMtara vedane abhAva hoya che. kAraNake sanAtakanigrantha teramA caudamA guNaThANe vartate jIva hoya che.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 rAgadvAra rAga-rAga eTale Asakti prema vigere. pulAka, bakuza, pratisevanAkuzala, ane kaSAya kuzIla e cAra sarAgI che kAraNake rAganI vidyamAnatA dasamA guNaThANa sudhI mAnavAmAM AvI che ane A cAre cAritre dasamA guNaThANa sudhI hoya che tethI AgaLanA guNaThANAmAM te nathI hotA. nigranthanA be bheda paikI upazamaninya upazAntarAgI hoya che. kAraNake te cAritrIne upazAMta meha vItarAga guNaThANuM hoya che. ane kSapakanigrantha kSaNarAgI che che. kAraNake tene kSINamehavItarAga guNasthAka hoya che. snAtakanA sarvademAM kSINarAgaja hoya che. kAraNake ghAtI karmano kSaya thavAthI rAga hete nathI. A rIte kayA nircAne rAga hoya ane kene na hoya te kahyuM. kanya
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 95dvAra kalpa eTale AcAra, samAcArI, anuSThAna. A kalpa sthavirakalpa-jinakalpa e rIte be bhedavALo che. temaja ka95 eTale AcAra ne te daza prakAre paNa che. 1 Acelaya, zika, zayyAtara 4 rAjapiMDa, 5 kRtikarma, vrata, 7 jayeSTha, 8 pratikamaNa, 9 mAsa, 10 payuMSaNa. Acelakaya-je AcAramAM vastra vinA rahevAmAM Ave te Acelakaya, paraMtu te AcelakapaNuM jIrNa ane ujvala vastradhArI munione mAnavAmAM Ave che, kAraNake a5 ane nisava vastu nahi jevIja gaNAya che. dezika-sAdhune uddezIne karavAmAM Avela vastu te auduMzika. A auzika vastu prathama ane chellA tIrthakaranA vArAmAM keIpaNa sAdhune uddezIne karAya te te sarvane akakhya che. paraMtu bAkInA tIrthakaranA sAdhu emAM te jene uddezIne karAya tene ja akakhya che. zayyAtara-sAdhuo je ThekANe utaryA hoya te vasati-rahe ThANane mAlIka te zayyAtara kahevAya che. A zayyA
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ tarane AhAra vigere bAre prakAranI piMDa sarvajine varanA sAdhuone akaya che. rAjapiMDa-rAjAnA azana pAna vigere piMDane grahaNa kare tene rAjapiMDa kahe che. A rAjapiDa prathama ane chelA tIrthakaranA sAdhuone akathya che ane bAkInA ene kahaSya che. katikarma-vaMdana karavuM te kRtika. sarva tIrthakaranA vakhatamAM sAdhuo paryAya pramANe paraspara vaMdana kare che. paraMtu sAdhvIoe te nAnAmAM nAnA sAdhune paNa vaMdana karavAnuM hoya che. vrata-vrata eTale pratijJA niyama. prathama ane chelA tIrtha karanA sAdhuomAM pAMca mahAvrata ane bAkInA tirtha 4 karonA samayamAM cAra mahAvrata che. kAraNake teo maithunaviramaNavratane pAMcamAmAM aMtargata karI le che. jayeSTa-pahelA ane chellA tIrthakaranA tIrthamAM vaDI dIkSA ApyA pachI jene vadhu sAdhuparyAya heya te cha kahevAya che. ane bAkInA tIrthakaranA tIrthamAM niraticAra cAritra havAthI dIkSA lIdhI tyArathI ja paryAya gaNAya che. pratikamaNu-pApathI pAchA pharavuM te pratikramaNa che. ne te cha AvazyakarUpa che. pahelA ane chellA tIrthakaranA tIrthamAM aticAra lAge ke na lAge te paNa avazya bane vakhata pratikramaNa karavuM ja joIe, ane bAkInA
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1335 53 tIrthaMkaranA tIrthamAM doSa lAge tyAreja pratika maNu karavAnuM kahela che. mAsakalpa-pahelA ane chellA tIrthaMkaranA tIrthamAM sAdhue e avazya mAsakalpa karave! joie kAraNake tema na karavAmAM Ave teA pratibandha vagere aneka dASA lAge. bAkInA tIrthaMkarAnA tImAM te aniyata che. paryuSaNAkalpa-ekI jagyAe saMpUrNapaNe rahevuM tene paryuSaNA kahe che. arthAta cAmAsuM rahevuM te, athavA savaccharI pratikramaNathI eLakhAtuM parva tene paryuM SaNA kahevAya che. te paryu SaNAkalpa sAlaMbana ane nirA lakhana e rIte e prakAre che. nirAla ana jaghanyathI sIttera dIvasanA mAnavALe ane utkRSTathI cAra mAsanA mAnavALA che, ane sAlakhana cha mAsanA mAnavALA sthavIrakalpIone hAya che. paraMtu khAvIza tIrthaMkarAnA tImAM A kalpa paNa aniyata hAya che. jo teone doSa lAge tevuM jaNAya teA mAsa paNa na rahe. ane dASa na lAge tema jaNAya te pUrva kroDa varSa sudhI paNa eka sthaLe rahI zake che. A kalpone yathAyAgya sevanArA, dazavaikAlika, Aeniyukti piMDaniyukti vigere gra MthAne anusarI anuSThAna tapa yAga vigeremAM udyata rahenArA,utsarga ane apavAdamAnA yathAyeAgya upayAga karanArA, jarUrI upakaraNA rAkhanArA, paThana, pAna, upadeza, zAsanAnnatinA kArya, vihArakaravAM graMtha lakhavA, dIkSA
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 ApavI vigere kAryomAM udyata rahenArA sthavirakalpI munio che. jinaka9pa-jina-tIrthakaranA je ka95 AcAra hoya tene jinakalpa kahe che, ane te jinakalpanA svIkAranArA munio jinakI kahevAya che. tenA be prakAra che. pANi pAtro ane pAtra che, temaja te bannenA vaLI vastrarahita ane vastra sahita ema bebe bheda che temAM pANipAtra vastrarahita jinakalpikane muhapatti rajoharaNa e be upakaraNa hoya che. ne je pANipAtra vastrasahitA janakalpika hoya che, tene eka be traNa vastrasahita traNa cAra ke pAMca upakaraNa hoya che. je pAvabhAjI vastra rahita jinakalpika muni che. teone muhapatti rajoharaNa ane pAtrane lagatAM sAta upakaraNo maLI nava upakaraNe heya che. je pAtra cha vastra sahita jinakapika muni che. teone muhapatti rajoharaNa ane pAtrane lagatAM sAta upakaraNe ane eka vastra maLIne daza upakaraNe hoya che, je teone be vastro hoya te agiAra ne traNa vastro hoya te bAra upakaraNo thAya che. temAM vastrarahita vizuddha jinakalpika kahevAya che, arthAta parihAravizuddhanA ka95 pramANe jIMdagI sudhI cAritra sevanAra paNa jinakalpika kahevAya che. jinaka95ne svIkAranArA prathama tapa sUtra satva ekatva ane
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 baLavaDe pitAnI tulanA-parikSA kare che. ane pachIthI jinaka95 svIkAre che. A pramANe jinakalpa ane sthavirakalpane pratipAdana karanArA bIjA granthathI vistRta svarUpa jANuM levuM. A sthavirakalpa, jinakalpa ke kalpAtIta, pAMca nirca paikI kayA kayA nircanthane kaye kahyuM che ke kapAtItapaNuM che te jaNAve che. paDhamo ya therakappo, kappAIya niyaMThaga siNAyA sakasAo tiviho viya, sesAo jiNatherakappasmi saMskRta anuvAda, prathamazca sthavirakalpaH, kalpAtItAH nirgrnthsnaatkaaH| sakaSAyaH trividho'pi ca, zeSau jinasthavirakalpau // 39 / / artha-prathama nirgasthane viSe sthavirakalpa, ninya tathA snAtaka kakSAtIta, sakaSAyI traNa kalpavALA ane bAkInA jinakalpI tathA vikalpI che. vizeSArtha-pulAka ninya sthavirakalpI ja hoya che. paNa te cAritrI jinakalpI ke kalpAtIta hete nathI. koraNake jinakalpamAM labdhi vigereno upayoga hete nathI temaja kalpAtItamAM jevI nirmaLazuddhi joIe tevI ahi zuddhi hotI nathI. bakuza ane pratisevAkuzIla cAritrIne jinaka95 ane vikalpa ema bane kalpa hoya che. kaSAya kuzIla ninthane jinakalpa, sthavirakalpa ane kalpa
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ tIta ema traNe hoya che. jyAre upazazreNamAM chadmastha sakaSAyapaNAmAM hoya tyAre jIvane kapAtItapaNuM hoya che. nirgastha ane snAtaka kapAtItaja hoya che. kAraNake te avasthAmAM AtmA AtmAramaNamAM ja lIna hoya che. ne te avasthAmAM koI paNa kalpathI te paraja hoya che, ne kaIpaNa jAtanI samAcArIthI nirapekSa hoya che. A rIte pace nirgamAM jinakalpa sthavirakalpa ane kalpAtIta A rIte ja ghaTI zake che. che ka5dvAra che
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamadvAra pa cAritra mahinIya karmanA kSaya, upazama ke kSayeApazamadvArA pragaTa thatA AtmAnA zuddha svabhAva te saMyama che, ne tenA pAMca prakAra paDe che. " 1 sAmAyika cAritra-sama-samabhAvane Aya--lAbha hiMsADhi sAdya yAganA tyAgakarI ahiMsAdi mahAvratAne svIkAra karavA te sAmAyika cAritra che. A sAmAyika cAritra pahelA ane chellA tIrthaMkaranA tItha mAM theADAkALamATe hAya che, ane bAvIza tIrthaMkaranA tIrthamAM yAvajjIva sAmAyika cAritra hAya che. tethI khAvIza tIrthaMkaranA tIrtha mAM cheDhApasthApanIya cAritra nathI hAtuM. 2. chedApasthApanIya cAritra-pUrvanA sAmAyika cAritranA sadoSa ke nirdoSa paryAyanA cheda karIne puna: upasthApanA karavI dIkSA levI tene chedepasthApanIya cAritra kahe che. A chedApasthAyanIya cAritranA e prakAra che,eka sAticAra chedyApasthApanIya ane khIjuM niraticAra chedApasthApanIya, jeNe mahAtratAnA mULaguNeAmAM bhaMga kayA hoya ane je prAyazcitAdithI zuddha na thaI
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ zake tene pharI mahAvrate ApavAmAM Ave che. te sAticAre chedepasthAyanIya cAritra kahevAya che. laghudIkSA ApavAmAM Avela sAdhu zAstraparijJAdi adhyayana bhaNyA pachI pharI vaDI dIkSA pAme te niraticAra chedepasthApanIya che. kAraNa ke te prathama dIkSA lIdhA pachI bIjIvAra dIkSA le che tyAM sudhImAM teNe cAritrane dUSita nathI karyuM. te ja pramANe pArzvanAthabhagavAnanA sAdhuo mahAvIraprabhunA tIrthamAM AvI cAra mahAvrata dharmane choDI pAMca mahAvratane aMgIkAra kare tyAre tenA cAritrane niraticAra chedo pasthApanIya parihAravizuddhi cAritra-je cAritramAM tapavizeSavaDe zuddhi thAya tene parihAravizuddhi cAritra kahe che. parihAravizuddhi cAritranA aMgIkAra karanArA nava sAdhueno eka gaccha hoya che. temAM cAra tapa karanArA cAra tapakaranArAnI sevA karanArA ane eka vAcanAcArya hoya che. tapakaranArA sAdhuo unALAne viSe jaghanyathI eka upavAsa, mAdhyamathI be upavAsa, ne utkRSTathI traNa upavAsa kare che. ziyALAmAM jaghanyathI be upavAsa, mAdhyamathI traNa upavAsa, ane utkRSTathI cAra upavAsa kare che comAsAmAM jaghanyathI traNa upavAsa madhyamathI cAra upavAsane utkRSTathI pAMca upavAsa kare che. ane pAraNAne viSe AyaMbila kare che. temaja vaiyAvRtya karanArA ane vAcanAcArya haMmezAM AyaMbila kare che. e pramANe cha mAsa sudhI tapa
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ karanArA tapazcayAne kare che. tyArapachI je vaiyAvRtya karanArA che, te pUrvanI peThe cha mAsa sudhI tapazcaryA kare che. ane pahelAM je tapa karanArA hatA te vaiyAvRtya kare che, chevaTe vAcanAcArya paNa sarvanI peThe cha mAsa sudhI tapa kare che. A vAcanAcArya jyAre tapa kare che, tyAre bAkI rahelA ATha paikImAMthI kaI eka vAcanAcArya thAya che, ne bIjA sAta vAcanAcAryanI sevA kare che. A pramANe aDhAra mAsane kalpa purNa karI keTalA eka sAdhu pharI teja parihAravizuddhi cAritrane svIkAre che. ane keTalAeka jinakalpane aMgIkAra kare che, ne keTalAka pAchA sthavirakalpamAM joDAI jAya che, temAM turta jinakalpane svIkAranArA yAvankathika parihAravizuddhi cAritrI kahevAya che, ane bIjA itvarakathika-DAkALanA parihAravizuddhi kahevAya che, A cAritrane svIkAranArA tIrthakara bhagavAnanA hAthe dikSA pAmelA athavA tIrthakara bhagavAnanI hAthe dikSA pAmelAnI pAse dikSA grahaNa karela hoya che. A cAritrIne gRha sthathI paryAya 29 varSane ane sAdhuparyAya 20 varSane hoya che. temaja A cAritrane grahaNa karanArA sAdhuo, pahelA ane chellA tIrthakaranA tIrthamAM hoya che. sukSmasaMparAya-je cAritramAM atyaMta sUkSma alpa saMparAya-lAbha kaSAya che tene sUkSmasaM5rAya kahe che. A cAritramAM vartanArane sUkSma sivAya sarva kaSAyane upazama athavA kSaya thayela hoya che. A sUmasaMparAya
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAritranA saMkalizyamAna ane vizuddhayamAna e rIte be bheda che. temAM upazamaNathI paDatAM sUkSmasaMparAya guNaThANuM Ave te te sUkSmasaM5rAya saMkilazyamAna kahevAya che kAraNake te vakhate tenA adhyavasAye uttarenara malina thatA hoya che. paraMtu upazamazreNIe ane kSapakazreNIe caDatAM je sUkSmasaMparAya guNaThANe Ave te vizudhdhamAna sUkSmasaMparAya che kAraNake te vakhate tenA uttarottara adhyavasAya zuddhatara thatA jAya che. 5. yathAkhyAta cAritra-je cAritramAM kaSAyAne sarvathA upazama athavA kSaya thavAthI vItarAgapaNanI prApti thAya te yathAkhyAta cAritra. athavA cAritra jevuM jeIe tevuM nirmaLa jemAM hoya te yathAkhyAta cAritra. te cAritranA chAghasthika ane kevalika e rIte be bheda che. upazAtmaha ane kSINameha guNaThANuvALAne chAvasthika yathAkhyAta. ane sagIkevaLI ane a gIkevaLI e be guNasthAke kaivalika yathAkhyAta cAritra hoya che. have A nircathanA pAMca bhedamAM kayA kayA nircanthone karyuM kayuM saMyama hoya te jaNAve che. AimasaMjamajualo,tinni u paDhamA kasAya va causu niggaMtha siNAyA puNa, ahakhAe saMjame huNti||40||
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskRta anuvAda, Adima saMyamayugale trayastu prathamA kaSAyavAn caturyu nigenthasnAtakAH punaH yathAkhyAte saMyame bhvti||40|| artha-prathamanA saMyamayugalamAM traNa nirgastha hoya, prathama nA cAra saMyamamAM kaSAyakuzIla heya. yathAkhyAta saMyamamAM nigraMtha ane snAtaka hoya che. vizeSArtha-sAmAyika cAritra chedepasthApanIya cAritra, parihAra vizuddhi cAritra, sUkamaparAya caritra ane yathAkhyAta cAritramAMthI sAmAyika cAritra ane chepasthApanIya cAritramAM pUlAkanigraMtha, bakuzanitha ane pratisevanAkuzIla nircathapaNuM hoya che. ane sAmAyika, chedepasthApanIya, parihAravizuddha, sUkrama saMparAya e cAramAM kaSAya kuzIla nircathapaNuM hoya che, temaja yathAkhyAta saMyamamAM ninya ane sanAtaka nircantha hoI zake che, muluttaraguNaviSayA pADasevAsevae pulAea uttaraguNesu bauso, sesA paDisevaNA rhiaa||41|| saMskRta anuvAda muluttaraguNaviSayA pratisevAsevake pulAke ca uttaraguNenu bakuzaH zeSA pratisevanArahitA // 41 //
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ artha-pulAka tathA pratisevanA kuzIlane viSe mULaguNa tathA uttaraguNa saMbaMdhI pratisevanA-virAdhanA hoya. bakuzane uttaraguNanI tathA bAkInA pratisevanA rahita hAya. 41 . ' ' vizeSArtha-pulAkanigraMtha ane pratisevanAkuzalanigraMthane mULaguNanI tathA uttaraguNanI pratisevanA hoya che. bakuzane uttaraguNanI ja pratisevanA hoya che, ne bAkI helA kaSAyakuzIla ninya ane snAtaka e traNa pratisevanA rahita hoya che.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 2 jJAnadvAra jJAna-sAmAnya ane vizeSarUpa padArthanuM svarUpa che. temAM vizeSanI mUkhyatAo ane sAmAnyanI gauNatAe jJAna thAya che. A jJAnanA matijJAna zrutajJAna ava vijJAna mana:paryavajJAna ane kevaLajJAna ema pAMca prakAra che. matijJAna-mati-saMjJA-cintA-abhinibaMdha e paryAya vAcaka zabda che. mana ane IdriyanA saMyogathI je jJAna utpanna thAya tene matijJAna kahe che. tenA vyaMjanAvagraha vigere prakArevaDe aThThAvIsa ne bahuvidha abahuvidha vigerenI saMkalanA vaDe 360 bheda paDe che. zratijJAna-sAMbhaLavA dvArA je jJAna te zrutajJAna athavA mana ane indriyonA saMgathI zratane anusarI arthanI saMjJAvALuM je yathArthajJAna thAya te zrutajJAna. eTale AcArAMgadizAstranuM je jJAna te zrutajJAna che. tenA akSaradyuta vigere prakArevaDe cauda bheda, ane payo yakRta vigere prakArevaDe vIsa bheda paDe che. avadhijJAna-rUpIdravyane-jANavAnI maryAdA vaDe thatuM jJAna
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 te avadhijJAna, deva ane nArakIne AzrayIne bhavamAtranA kAraNathI utpanna thAya che. ane manuSya tiryaMcane guNane AzrayI thAya che. A jJAna AtmAne iMdriya ane mananA sayAvinA AtmasAkSIe thAya che. vajJAna-mananA paryAyane jANanArU jJAna te mana:paryavamana:paryavajJAna-aDhIdvipamAM rahelA sani paMcadriyAnA hRda yagata bhAvAne je jANe te mana:paryavajJAna. A jJAna saMyamanI vizuddhathI thanArA jJAnAvaraNa karyuM nA thayeApazamathI thAya che. tenA paNa Rnnumati ane vipulamati ema e bheda paDe che. kevaLajJAna-sa'purNa padArthanuM kSaya na pAme tevuM advitIya eka jJAna te kevaLa jJAna che. AnA koi bheda nathI. A jJAna saMpurNa jJAnAvaraNaneA kSaya thAya che tyAre ja thAya che. have A pAMca jJAnA paikI kayu* jJAna kayA nigranthane hAya te have jaNAve che. bausAse vipulAyA, AimanANesu dosu tisu vA vi pahAo kevalanANe, sesA puNa causu bhayaNAe // 42 // saMskRta anuvAda. kuzAsevipulAkAH AdimajJAnayoH dvayoH triSu vA pi snAtaH kevalajJAne, zeSAH punaH caturSu bhajanayA // 42 //
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ artha-akuzaninya pratisevAkuzalaninya ane pulAka nirgastha prathamanA be athavA traNa jJAnamAM hoya, snAtaka kevaLajJAnamAM, ne bAkInA nirgaLe cAramAM bhajanAe heya. vizeSArtha-julAka, bakuza, kuzIla, nirgatha ane snAtaka e pAMca nigranthanA bheda che. temAM pulAka bakuza ane pratisevanAkuzIla e traNa nirgasthane prathamanAM be mati ane zrutajJAna hoya. athavA prathamanA traNa matijJAna, zratajJAna ane avadhijJAna hoya, paraMtu mana paryava tathA kevaLajJAna na hoya, kAraNake mana:paryavajJAna saMyamanI atyaMta vizuddhinA kAraNathI thAya che, ane kevaLajJAna teramA caudamAM guNasthAnakavALA jene hoya che. mATe A traNa nirgasthane be athavA traNa jJAna ja hoya che. kaSAyakuzalanigraMtha, ane nirgasthane cAra rIte jJAna ghaTI zake che. matijJAna ane zrutajJAna e be jJAna hoya tyAre be jJAna. matijJAna zrutajJAna ne avadhijJAna A pramANe athavA matijJAna zrutajJAna ane mana:paryavajJAna heya tyAre traNa jJAna. temaja matijJAna zrutajJAna avadhijJAna ane mana:paryavajJAna ema cAra jJAna hoya che. snAtakanigraMthane kevaLajJAna ja hoya che. kAraNake snAtaka nigrantha teramA caMdame guNaThANe vartatA hoya che. temaja jyAre kevaLajJAna hoya tyAre bIjA jJAne
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ temAM antargata karI levAmAM Ave che paNa tene judAM pRthak svIkAravAmAM nathI AvatAM. nigrathone anusarIne zrutajJAna saMbaMdhI vicAra - paDhamassa jahaNaNeNaM hoi suaM jAva navamapuvvasta AyArataiyavatthu, ukkoseNaM tu navapuvvA // 43 // saMskRta anuvAda. prathamasya jaghanyena bhavati zrutaM yAvat navamapUrvasya / AcAratRtIyavastu, utkRSTena tu navapUrvANi // 43 // artha-prathamane jaghanyathI zrata navamA pUrva AcAra nA manA trIjA vastu sudhInuM hAya. utkRSTathI nave pUrva purepurA hoya, vizeSArtha -kRtajJAnanA be prakAra che. eka aMgabAhAne bIjuM - aMgapraviSTa temAM aMga praviSTamAM bAra aMgane samAveza karavAmAM Avela che. te aMge A pramANe che-1 AcArAMga, 2 suyagaDAMga, 3 ThANAMga, 4 samavAyAMga, 5 bhagavati, 6 jJAtAdharma, 7 upAsakadazAMga 10 praznavyAkaraNa, 11 vipAka, 12 daSTivAda, temAM bAramA daSTivAdanA parika sUtra pUrvAnuyoga pUrvagata ane culikA ema pAMca bheda paDe che. temaja daSTivAdamAM Avela pUrvagatanA caudapUrvane laIne cauda bhede paDe che ke te A pramANe-1 utpAdapUrva, AgrAyaNa parva, vIryapravAda pUrva, astipravAdapUrva, jJAnapravAda pUrva satya. pravAdapUrva, AtmapravAdapUrva, karmapravAda pUrva, pratyA
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ khAnaparva, vidyApravAda pUrva kalyANapUrva prANAyupUrva kriyAvizAla parva, lekabindusAra, A parvanI gahanatA eTalI badhI che ke prathamanuM pUrva je lakhavAmAM Ave te eka hastipramANa sahI joIe. ane pachI pachInA parva bamaNuM bamaNu hastipramANu sahIthI lakhI zakAya tevAM gahana che. jo ke te parvo keIe lakhyAM nathI ke koI lakhavAnuM nathI. chatAM paNa tenI gahananA atyaMta che te jaNAvavA mATe che. . A rIte pulAka nigraMthane jaghanyathI navamApUrvanA acAra nAmanI trIjI vastu sudhInuM jJAna hovuM joIe ane utkRSTathI nave pUrva purepuro joIe. bausakuzIlaniyaMThANaM, pavayaNamAyaro jahannasuaM bausapaDisevagANaM, puvvAi~ daseva ukkosaM // 44 // saMskRta anuvAda. bakuzakuzIlanirgranthAnAM, pravacanamAtaraH jaghanyazrataM bakuzapatisevakAnAM pUrvANi dazaiva utkRSTAni // 44 // artha-bakuzani , pratisevanAkuzIla ane kaSAyakuzIlane jaghanyathI ATha pravacana mAtAnuM zrata hoya che bakuza ane pratisevanAkuzIlane utkRSTa darza purva sudhInuM zrutajJAna hoya che. ' vizeSArtha-bakuzanitha pratisevanAkuzalaninya ane kaSAyakuzalanigraMtha A traNene jaghanya-ochAmAM ochuM zrutajJAna aSTa pravacana mAtAnuM (pAMca samiti
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane traNa guptinuM) hoya che. paraMtu te traNamAM paNa bakuza nigraMthane ane pratisevanAkuzalanigraMthane utkRSTa zrutajJAna dasapurvanuM hoya che. aSTapravacanamAtAnA pAlanarUpa cAritra hovAthI dareka cAritra svIkAranArAone avazya aSTapravacanamAtAnuM jJAna hovuM joIe, kAraNake jJAnapurvaka ja cAritra zobhe che. ne je cAritrIne jIvAjIvAdi padArthonuM jJAna na hoya to te kaI rIte ISTamAM pravRtti aniSTamAM nivRtti ane upekSaNayamAM upekSA karI zake. mATe avazyameva huM pravacanamAyA" ItyAdisUtranuM jJAna jaghanyathI hovuM joIe. paraMtu A aSTavapracamAtAnuM jJAna paNa bahulatAe mAnavuM kAraNake uttarAdhyayana sUtramAM AvatuM A aSTapravacana adhyayana meTuM hovAthI ane viziSTa buddhizALI jANI zake tevuM hovAthI sarvane teTaluM jJAna hoya ja tema na saMbhavI zake, ane je tema mAnIe te mASatuSa vigere munione te jJAna na hovA chatAM temane cAritrane svIkAra karyo che temAM vyabhicAra doSa Ave. niggaMthakasAINaM, caudasau siNAyao suyAIo 1 7 mA AitiyaM titthammi u, titthAtitthesu aMtatiyaM che tAdA 4pa
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMskRta anuvAda nirgranthakaSAyANAM, caturdazastu, snAtakaH zrutAtItaH / AditrikaM tIrthe tu, tIrthAtIrthayoH antyatrikaM // 45 // artha-nircantha tathA kaSAyakuzalanine utkRSTa kRtajJAna cAdapUrva sudhInuM hoya che. snAtakanirgastha zrutAtIta hoya che. prathamanA traNa nircantha tIrthamAM hoya che, ane chellA traNa nircantha tIrthotIrthamAM hoya che. vizeSArthahave nigraMthano cotho bheda je nigraMtha nistha cAritra che te ane kaSAyakuzalaninthane jaghanya zrutajJAna aSTapravacanamAtAnuM hoya che, ane utkRSTa kRtajJAna code pUrva sudhInuM hoI zake che.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8-tI dvAra A tItha -saMsAra sAgaramAMthI tAre te tI. ane te tIrthaM sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikArUpa caturvidha saMgha che. ne A tIrthane tIrthaMkara bhagavAno pravartAve che. ne A tIrthaMkara bhagavAna te e che ke jene navaleAkAntika devA tIrthaM pravartAvA ' evI vinaMtI kare che, ne je kADA sAnAmaheArAnuM vArSika * dAna ApI jagatane dAridramukta banAve che ne tyArapachI je svayaMsaMsAra tyAgI utkRSTa tapazcaryA ane dhyAnamAM magna rahI aneka upasarga sahana karI ante cAra dhAtikarmanA kSaya karI kevaLajJAna pAme che. ne kevaLajJAna pAmyA bAda te tIrthaMkaranAmakarmanA uyathI samavasaraNamAM dezanA ApI-caturvidha saMgha sthApe che. A tIrthaMkara bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI aneka strIpurUSA vairAgya pAmI sAdhu sAdhvI bane che. ane je strIpurUSA dha rUci thayA chatAM saMyama pALavAmAM pote peAtAne a zakta mAnatA hoya te zrAvaka zrAvikA bane che. A rIte caturvidha saMgha ane che. A caturvidha saMgharUpa tIrthanI sthApanA thaye chate je nirtha ane te tIrthamAM thayelA nigraMtha kahevAya che, ane je khuda tIrthaMkara mahArAjA pAte ane bIjA pratyeka yuddho caturvidhasaMgha sthapAyA pahelAM nigraMtha thAya te atIrthamAM thayelA ningrentha
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. kahevAya che. upalakSaNathI dvAdazAMgI vigere paNa tIrtha kahI zakAya che. ' pulAka, bakuza, pratisevanA ane kaSAya-erIte be prakAranuM kuzIla, nirgastha ane snAtaka A rIte pAMca nirje che. temAM mulAka, bakuza ane pratisevanAkuzala A traNa nirca caturvidha saMgharUpa tIrtha pravartAve chate ja hoI zake che, ane chellAM traNa kaSAcakuzIla, nirgatha ane snAtaka A traNa caturvidha saMgharUpa tIrtha pravaryuM hoya tyAre paNa hoya ane te na pravaryuM hoya tepaNa hoI zake che, chatAM paNa A kaSAyakuzIla, ninya ane snAtaka e traNa cAritra je atIrthamAM hoya che. te pratyeka buddha athavA tIrtha karone anulakSIne ja hoya che, kAraNake te pratyekabudhdha ane tIrthakara mahArAjAone chadmastha avasthAmAM kaSAyakuzIla ane nirgastha cAritra hoya che, ane tyAra pachIthI snAtaka heAya che. A rIte pAMce nircanA tIrthAtIrthanuM pRthakkaraNa karyuM.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ -likAra liga eTale oLakhavAnuM sAdhana, ane te dravyaliMga ane bhAvaliMga e rIte be prakAre che, emAM vaLI dravyaliMganA be prakAra che eka svaliMga ane bIjuM paraliMga temAM paraliMganA paNa gRhasthaliMga ane anyaliMga ema be bheda che. je nirgasthane jena sAdhuno veSa hoya te svaliMga kahevAya che. eTale raje haraNa muhapatti vigere veSavALA nigraMtha te dravya svaliMga che, kAraNake je dravyaliMga bhAvaliMgane sucavatuM yA piSaka hoya te tenuM svaliga kahevAya che, kemake bhAvanigraMtha te yatanA svarUpa che. ne A yatanA svarUpa bhAvani thane rajoharaNa mUhapatti vigere svaliMga poSAka ane sUcaka che, mATe svaliMga che. je liMga bhAvaliMgane piSaka ke sUcaka na hoya te paraliMga kahevAya che tenA be bhede paikI jemAM je gRhasthane chAje eve veSa rAkhe te gRhasthaliMga kahevAya che. ane je jainadharma sivAyanA boddha naiyAyika vigere darzana prasiddha tApasAdine veSa rAkhe te anyaliMga che kAraNake A baMne liMga yatanA svarUpabhAvanigraMthane jarApaNa piSaka ke sUcaka nathI. A pulAkAdinuM bhAvaliMga te eka svaliMga ja che. eTale jJAna darzana ane cAritranA pariNAmarUpa svaliMge ja che, dravyaliMgamAM game te liMga hoya paraMtu bhAvaliMga
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ gamAM te hamaNAM batAvI gayA te pramANe nigraMthanuM jevuM svarUpa hoya tevuM svarUpa hevuM joIe te ja te nigraMtha kahI zakAya. eTale A bhAva liMga koIpaNa jAtanA bAhyaliMga sAthe saMbaMdha dharAvatuM nathI. paraMtu hRdayagata Atmavizuddhi sAthe saMbaMdhavALuM che, mATe tenA bIjA koI bheda nathI. have liMgadvAra nigraMthamAM ghaTAve che- niyaliMge paraliMge, gihiliMge vA'vi davvao hujjA niyaliMge ciya bhAveNa, huja savve pulAgAI saMskRta anuvAda. nijaliGge paraliGge, gRhiliGge vA'pi dravyataH bhavanti nijaliGge kila bhAvena, bhavanti sarve pulAkAdayaH // 46 // artha -nircantha dravyathI svaliMga paraliMga ane gRhasthalige hAya. ane bhAvathI pulAkAdi sarve nice svalige ja heya. pulAka, bakuza, pratisevanA ane kaSAyanA bhede be prakAranuM kuzIla, nirgatha ane snAtaka A pAMce nigraMthanuM dravyaliMgathI svaliMga anyaliMga ane gRha sthaliMga ema traNe prakAre liMga hoI zake che, eTale te pAMce nirgathe jaina sAdhunA rajoharaNa vigere veSavAbA, tApasAdinA veSavALA ane gRhasthanA veSavALA paNa hoya che, ane bhAvathI te te pAMce ninya nakakI svalige-jJAna darzana cAritrarUpa sAdhuliMge ja hoya che.
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 10-zarIradvAra zarIra-zIti te zarIra je nAza pAme te zarIra. ane te audArika vaikiya AhAraka taijasa ane kArmaNa e rIte pAMca prakAre che. ' audArika-tIrthakara ane gaNadhara mahArAjAonI apekSAe udAra-pradhAna zarIra te audArika zarIra. athavA vekiyanI apekSAe paramANae a5 ane avagAhanAe sthala-udAra vargaNAnuM banela te audArika. A zarIra manuSya ane tiryacenI apekSAe sahaja hoya che. pAMce zarIramAM ane eTalA mATe uttama kahevAmAM Ave che ke A zarIradvArA jIva mekSa sudhI paNa jaI zake che. 2kiyazarIra-vividha prakAranI kriyA karavAnA nimitte baneluM - zarIra te vaikiyazarIra, te eka zarIramAMthI aneka thAya, aneka thaIne pAchuM eka thAya, sUkSma thaIne moTuM thAya, moTuM thaIne sUkSama thAya; AkAzagAmI thaIne bhUmicara thAya, bhUmicara thaIne AkAzagAmI thAya, dazya thaIne adazya thAya, ane adazya thaIne dazya thAya. temaja A vekiyazarIranA papAtika ane labdhi pratyaya e rIte be bheda che. deva ane nArakIne - papAtika (upapAsa janma nimittaka) bhavadhAraNIya vaikiya zarIra hoya che, manuSya ane tiryaMcane labdhi
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7pa pratyaya vaikiyazarIra hoya che. je potAnA mULa zarIrathI vaikiyazarIra kare tyAre tene uttarakiya zarIra kahevAmAM Ave che. 3 AhArakazarIra-caudapUrvadhara tIrthakaranI Rddhi jevA nimitte ke bIjA keIpaNa kAraNe AhAralabdhinA sAmarthyathI hastapramANa atyaMta svaccha pugalanuM baneluM, keIne vyAghAta na kare ane anyathI jene vyAghAta na thaI khake evuM je zarIra banAve te A hAraka zarIra. caudapUrvadharamahArAja atyaMta sUkSma arthane saMdeha dUrakaravAmATe anya kSetramAM rahelA tIrthaMkara pAse dArika zarIrathI javuM azakyadhArI labdhinA nimitta dvArA AhArakazarIra kare che, ane bhagavAnane puchI saMdeha dUra karI pitAne sthAne AvI antamuhUrtamAM te zarIrano tyAga kare che. 4 tejasazarIra-khAdhelA ahArAdikanA pAcananuM kAraNabhUta tejasazarIra che. amuka viziSTa tapanuSThAnathI jIvane tejasalabdhi prApta thAya che, te tejasalabdhidvArA tejasazarIramAMthI zrApa vigere nimittavALI teje lezyA, ane upakAra nimitte zItalezyA nIkaLe che. A zarIra jIvane jyAM sudhI karmanI vidyamAnatA hoya tyAMsudhI avazyameva hoya che. . . ; kAmaNazarIra-karmapulanuM baneluM karmamaya te kArpaNa zarIra. athavA karmaparamANuo je Atmapradeza sAthe lAgelA che te kAryaNazarIra. karma e kArmaNanuM temaja
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjA zarIranuM paNa kAraNa che, paNa eTale vizeSa che ke kArmaNa zarIranuM karma e upAdAnuM kAraNa che, ane bIjA zarIranuM nimitta kAraNa che, A kArmaNa zarIra jIvane bhavAntara javAmAM khAsa sAdhanarUpa che. jyAre bhavAntara jatAM bIjAM zarIrano tyAga karavo paDe che, tyAre tejasa kArmaNa e bane zarIre bhavAntara jatAM sAthe Ave che. chatAM A kArmaNa zarIra atyaMta sUkSma havAthI jatAM AvatAM dekhI zakAtuM nathI. have A pAMca zareremAMthI kayA nircanthane kayuM karyuM zarIra hoya te jaNAve che. pahAyaniyaMThapulAyA, orAliyateakammaNazarIrA bausAsevi viuvvA vi, kaSAyahAragataNU vi vAra 20 ka7 che. saMskRta anuvAda snAtakanirgranthapulAkAH, audArikataijasakArmaNazarIrAH bakuzAsevinaH vaikriyAH api kaSAyAH AhArakatanumanto'pi 47 artha-snAtaka, nirgatha ane pulAka e traNa audArika | taijasa ane kArmaNa zarIravALA hoya, bakuzaninya ane pratisevanA kuzIlane vaikiyazarIra paNa hoya, ka vAyakuzIlaninjane AhArakazarIra paNa hAya. vizeSArtha-snAtakaninya, ninjaninya ane pulAka nirgastha A traNa nigranthane dArika taijasa ane
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ wy kAmaNa zarIra hAya bIjAM na hoya, kAraNake snAtaka ane nigrantha uparanA atyaMta vizuddha guNaThANe vartatA hovAthI AhAraka ane vekiyazarIra na banAve, mATe temane traNa zarIra hoya, pulAkanigraMthane caudapUrva sudhInuM zrutajJAna na hovAthI AhAraka zarIra na banAvI zake, ane vaikiya zarIra paNa te na banAvatA hovAthI pulAkanirgasthane traNa zarIra hoya. bakuza ane pratisevanAkuzIlane audArika kriya tejasa ane kAmaNa e pramANe cAra zarIra hoya paraMtu AhAraka zarIra na hoya, kAraNake AhAraka caudapUvIne hoya che ane A nirone caudapUrvanuM jJAna na hovAthI AhArakazarIra na karI zake kaSAyakuzIlanigraMthane audArika vaikiya AhAraka tejasa che ane kAzmaNa e pace zarIra hoya. kAraNake e nircatha caMdapUva paNa hoI zake che.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11-kSetradvAra kSetra-eTale sthAna, jagyA, A kSetra paNa karmabhUmi ane akarmabhUmi e rIte be prakAre che. jyAM asi maSi ane kRSine vyApAra cAlatuM hoya tene karmabhUmi kahe che. eTale jyAM rAjya vigerenA rakSaNa mATe talavAra, bhAlA tIra vigereno upayoga thAya te asikarma, jyAM udaranivAhamATe khetare kheDI anAja vAvavAmAM Ave te kRSikarma ane jyAM paraspara levaDa devaDane aMge lakhANa lakhavAmAM Ave te maSikarma. A traNe karmo jyAM thatAM hoya te karmabhUmi ane te pAMcarata pAMcaairAvata ane pAMcamahAvideha e rote paMdara prakAre che. A sivAyanA je pa6 aMtaradvIpa ane pAMca harivarSa vigere je trIsa kSetra che te akarmabhUmi che. karmabhUmi ane akarmabhUmimAM jInA janma ane vihAranI ghaTanA karI batAve che - kammadharAi pulAo, sesA jammeNa kammabhUmIsu saMharaNeNaM puNa te, akammabhUmIsu vi havijA Are 88 48 saMskRta anuvAda karmadharAyAM pulAkaH, zeSA janmanA karmabhUmiSu / saMharaNena punaste, akarmabhUmiSvapi bhavanti // 48 //
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ artha-pulAkanitha karmabhUmimAM haya, bAkInA janmathI karmabhUmimAM ane saMharaNathI akarmabhUmimAM paNa hoya che 48 che vizeSArtha-pulAkanijone janma karmabhUmimAM hoya eTale karmabhUmimAM janmeleja pulAunirgastha thaI zake, ane A pulAunircanthane vihAra paNa karmabhUmimAM ja heya akarmabhUmimAM na hoya. temaja je karmabhUmimAM ja myA hoya teja bakuzanigrantha, kuzIlanigraMtha, nistha nircatha ane snAtakanigrantha thaI zake. paraMtu vihArane laIne te A cAra nijone vihArapradeza karmabhUmi paNa hoya ane akarmabhUmi paNa hoya. paraMtu akarmabhUmimAM teone vihAra devAdikanA saMharaNathI kare. tyAre banI zake che. temAM paNa deve saMharaNa karelA bakuza kuzIla tyAM gayA pachI paNa nirgastha ane snAtaka cAritra pAmI zake che. kAraNake te cha karmabhUmimAM thayelA hovAthI temanAmAM mokSasudhInI legyatA viziSTajIne AzrayIne hoI zake che. A rIte saMharaNane laIne ja akarmabhUmimAM cAra nircane vihArapradeza ghaTI zake. nahitara te tyAM cAritradharmane abhAva havAthI cAritra na ghaTI zake.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12-kALadvAra kALa--navIna vastune jINu kare te kALa. bhUtakALanA nAza thayela hAvAthI ane bhaviSyakALanI utpatti nahiM thayela hAvAthI kALadravya vartamAna eka samaya rUpa che. ane te kALadravya vanA pariNAma kriyA parAparatvamAM kAraNa che. chatAM paNa A vartanAdi svarUpa kALa mUkhyapaNe dravya nathI paNa pacAstikAyanA paryAya che eTale te kALadravya jIvAjIvAdikanA paryAyamAM upacAra karIne mAnela che. kALamAM samaya eja naiRRyika kALa che ane te atyaMtasUkSma che. ke jenA 'sajJathI paNa vibhAga na thai zake tevA AvalIkA vigere je kALanA bhedo paDe che te vyavahArakALa che. kAraNa ke te samayeAnI kalpanAdvArA mAnavAmAM Avela che. asaMkhya samayAnA kalpita samudAya te AvalikA. eka kroDa saDasaDa lAkha sItyAttera hajAra khasAne sALa AvalikAnuM eka muhurta. trIsa munA eka aheArAtra (rAtadivasa), paMdara ahArAtranA eka pakSa, e pakSanA eka mAsa. bAramAsanuM eka varSI, ane tevA asakhyAtA varSanA eka patyeApama. ane tevA dasakADAkADI palyApame eka sAgaropama thAya che. tevA dasa kADAkADI sAgaropame avasarpiNI ane dasa kADAkoDI sAgaropame utsarpiNI maLIne vIsa kADAkeADI sAgarApame eka kALacakra thAya che.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ A utsarpiNI avasarpiNa darekanA cha ArA che. temAM avasarpiNInA susamasusamA, susamA, susamadussamA, duSamasuSamA, dusamAM, dussamadussAmAM ema cha ArA che temAM prathamano Are cAra kaDAkoDI sAgaropama pramANa che. bIje traNa kalAke DIpramANu sAgarepamAne che. trIjo be keDAkoDI sAgaropama pramANa che. cotho betAlIsa hajAra varSa nyuna eka kaDADI sAgaropama pramANa che. pAMcamo Are ekavIsa hajAra varSa pramANa che. ane chaThTho Are paNa ekavIsa hajAra varSa pramANa che. ane utsarpiNamAM A ArA ulaTA kame grahaNa karavA eTale avasarpiNIne chaThTho re te pahele pAMcamo te bIje e rIte che. A utsarpiNa avasarpiNI maLIne kALacaka thAya che tevA anaMtA kALacake pudagala parAvarta vigere thAya che. have avasarpiNInA ArAomAM janmathI ane sAkSAvathI nirUpaNa kare che- taiyacautthasamAsu jammeNosappiNIi u pulAo saMtaibhAveNaM puNa taiyacaupaMcamIsu siyaa||49 saMskRta anuvAda. tRtIyacaturthasamAsu janmanA avasarpiNyAM tu pulAkaH / - sadvivena punaH tRtIyatapaMcamIpu thAta 42 artha-pulAninya janmathI avasarpiNanA trIjA ane cethA ArAmAM hoya. paraMtu sattAnI apekSAe trIjA cothA ane pAMcamA ArAmAM paNa hoya.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizeSArtha-julAka, bakuza, kuzIla, nirca ane snAtaka e pAMca nimAMthI pulAkathine janma ane vasarpiNanA tIjA cothA ArAmAM hoya, paraMtu sattAnI apekSAe susa maduSamA, duSamasuSamA ane dussAmAM e traNa ArAmAM hoya. kAraNake je cothA ArAmAM janamyA hoya te pAMcamA ArAmAM pulAkANuM pAmI zake che paraMtu pAMcamA ArAmAM janmela pulAkapaNuM pAmI zake nahi. A rIte kALacakanA utsapiNI ane avasaviNa rU5 be vibhAgomAMthI avasarpiNInA ArAomAM A rIte janmathI ane sabhAvathI pulAnigraMtha che. have utsarpiNIkALamAM kyA kayA ArAmAM pulAka nigraMthane janma ane kyA kayA ArAmAM sadbhAva hoya te kahe che - ussappiNIi bIyAtaiyacautthIsu huja jammaNao saMtaibhAveNaM puNa, taiyacautthIsu so hujA // 50 // saMskRta anuvAda utsarpiNyAM dvitIyatRtIyacaturtheSu bhavati janmataH / samavera punaH vRtArtho sA mavati 50 . artha-utsapikALanA bIjA tIjA ane cothA ArAmAM pulAnigraMthane janma hoya che paraMtu te pulAunircanthane nipaNAne sadbhAva te utsarpiNI kALanA tIjA ane cothA ArAmAM ja hoya che.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83 vizeSAtha -utsarpiNIkALa tene kahe che ke jemAM krame krame vRddhi pAmatA buddhi khaLa vaibhava ane AyuSya hoya ane tenA dussamaduslamA, dusamA, durasamasutramAM, suSamadusamA, suSamA, ane suSamasuSamA e cha ArA che. utsapi NIkALamAM paNa pulAkanigranthanA janma bI dusamA, tIjA dussamasusamA ane ceAthA suSamadussamA ArAmA hAya che. eTale e traNa ArAmAM janmelA jIvA pulAkanigranthapaNuM pAme. paraMtu pulAkanigranthapaNAno sadbhAva tA tIjA duHsamasusamA ane cothA suSama dusamA ArAmAM ja ghaTI zake che. paraMtu khIjA dusamA ArAmAM janmelA prANIone teja ArAmAM pulAka nigraMthapaNAno sadbhAva ghaTI zakatA nathI, ArIte pulAkanigraMthacAritra teA tIjA ane cAthA ArAmAM che. ane te cAritravALAonA janma bIjA tIjA ane ceAthA ArAmAM che. have nAutsarpiNI avasarpiNIkALamAM pulAkanigraMthanA janma ane saddabhAva kahe che. osappiNiussappiNivairitte jammaNeNa saMtIe hujja cautthe kAle, pulAyasamaNo tahanne vi // 51 // saMskRta anuvAda. avasarpiNyutsarpiNivyatirikte, janmanA sattayA / bhavati caturthe kAle, pulAkazramaNaH tathA'nye'pi // 51 //
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ artha-utsarpiNI avasarpiNIthI rahita cothA ArAsarA kALavALA mahAvidehakSetramAM pulAka nircantha janmathI ane nigranthapaNunA saddabhAvathI hoya ane bIjA paNa hoya. vizeSArtha -no utsarpiNI avasarpiNuM kAla ene kahe che ke jyAM kamekame vadhatA ke ghaTatAM buddhi baLa vaibhava ane AyuSya na hoya paraMtu haMmezAM eka sarakhuM ja kALanuM mahAbhya hoya. utsapikALamAM pahelA ArAmAM je buddhi baLa ane AyuSya hoya che te karatAM bIjAmAM vadhAre tethI tIjAmAM vizeSa vadhAre e rIte kamekame vRddhi hoya che, ane avasarpiNa kamekame ghaTADe hoya che. jyAre utsarpiNa avaNiImAM ekasarakhI kApiriNati hoya che. A noutsarpiNa avasarpiNa kALavALAM kSetro akarmabhUmi ane mahAvideha che ke jyAM ekasarakhI kALapariNati che. temAM akarmabhUminA kSetro paikI devakupha ane uttarakurUkSetramAM sadAkALa ahiM je avasarpiNIne pahele Are suSamasuSamA che.tema te kSetramAM sadAkALa suSamasuSamA kALa sarakho ja kALa hoya che. harivarSa ane ramyakakSetramAM ahiM jevo avasarSiNamAM bIje Are suSamA che, te tyAM suSamA ArA sarakhe niraMtara kALa varte che. haimavata ane airaNyakSetramAM ahi je avasarpiNImAM tIje Are suSamaduslamA che te tyAM suSamadusamA ArA sarakho niraMtara kALa varte che, ane mahAvideha kSetramAM ahiM je avasarpiNImAM ethe Are dussAmasuSamA che te tyAM niraMtara dusamasuSamA sarakhe kALa varte che
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ have A noutsarpiNI avasarpikALavALA kSetramAM jyAM dusamasuSamA sarakhe kALa che tevA mahAvidehakSetramAM mulAkanigranthano janma ane pulAunircanthapaNuM e saddabhAva e banne ghaTI zake che. bAkInA kSetramAM to te bemAMthI eke ghaTI zakatuM nathI, kAraNake bAkInA kSetramAM pulAunircanthanuM devatAdikathI saMharaNa paNa ghaTI zakatuM nathI. e ja pramANe bAkInA nircanthono paNa janma ane sadbhAva mahAvideha kSetramAM ghaTI zake che. ane bIjAmAM saMharathI ghaTe. have be gAthAo dvArA avasarpiNI ane utsarpiNInA kayA kayA ArAmAM bakuza ane kuzalanircanthano janmathI ane nigraMthapaNAthI saddabhAva hoya te dekhADe che. bausakuzIlA osappiNIi saMtIe jammaNeNaM ca ticautthapaMcamIsuM, samAsu ussappiNIi punno||52 biyatiya cautthiyAsuMjammaNao saMtaotituriyAsu niggaMtha siNAyANaM jammaNasaMtIjaha pulaae||53|| saMskRta anuvAda. bakuzakuzIlA avasarpiNyAM sattayA janmanA ca / tRtIyacaturthapaJcamIsu samAsu utsarpiNyAM punH||52|| dvitIyatRtIyacaturtheSu janmataH sattayA tRtIyacaturtheSu / nirgranthasnAtakAnAM janmasatte yathA pulAke // 53 // artha-bakuza tathA kuzIla e be nigraMtha avasarpiNanA trIjA cothA ane pAMcamA ArAmAM sattA ane janmathI heya.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 vaLI utsarpiNImAM te ninthA bIjA tIjA ane ceAthA ArAmAM janmathI ane sadbhAvathI tIjA ane ceAthA ArAmAM hAya, temaja nigranthanigrantha ane snAtakanigrantha janmathI ane sattAthI pulAka samAna jANavA. vizeSA have akuza ane kuzIlarnigraMntha janmathI ane sadbhAvathI kALane AzrayIne kaIrIte hoya te dekhADe che.-khakuza ane kuzIlanigranthane janmathI ane nigranthapaNAnA sadbhAvathI arpiNI kALane AzrayIne tIjoAre suSamadusamAkALa ceAtheA AreA dussa masuSamA ane pAMcamA Areza dussamA kALa hoya che. eTale tAjA ArAmAM ceAthA ArAmAM ane pAMcamA ArAmAM akuza ane kurzIla niene janma hoya ane nirtha paNAnA sadbhAva paNa hAya. hathe akuza ane kuzIlanigranthanA utsarpiNI kALane AzrayI vicArIe teA utsarpiNI kALane khIjo ArA dusamAmAM tIjo Aro dusamasuSamAmAM ane cothA ArA suSamadusamAmAM janma hoya che, ane te khakuza kuzIlanigranthane nigranthapaNAnA saddabhAvathI vicArIe teA utsarpiNInA tIjA dussamasuSamA ane ceAthA suSamadusamAmAM heAya. A akuza ane kuzIlane nAuttirpaNI ane avasarpiNIne kALa AzrayI vicArIe te dusamasuSamAkALa sarakhA nira Mtara kALavALA mahAvidehamAM janma paNa hAya ane sad bhAva paNa hoya khIjA nokaLAvALAkSetromAM janma na
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ hoya. paraMtu saM haraNathI sadabhAva akarmabhUmimAM paNa hoI zake che. eTale ke I deva bakuza ane kuzIla cAritrIne saMharaNa karI devakupha Adi akarmabhUmimAM laI jAya to te saMbaMdhIno utsapiNa avisarpiNI kALa paNa sabhAvathI ghaTI zake che. ninya nircantha ane snAtakanitthane janmathI vicArIe te avasarpiNInA tIjA cothA ArAmAM hoya ane sabhAvathI vicArIe to tIjA cothA ane pAMcamA ArAmAM paNa nirgasthapaNAne saddabhAva hoya. ane je utsarpiNa saMbaMdhI vicArIe te te utsarpiNInA bIjA tIjA ane cothA ArAmAM A cAritrIne janma hoya, ane sadbhAvathI vicArIe te tIjA tathA cothA ArAmAM nircanthapaNane sabhAva hoya. temaja utsarpiNa avasarpiNI kALavALA mahAvidehamAM haMmezAM A cAritra janmathI ane saddabhAvathI heAya che. saMharaNeNaM savve vi DaMti savvesu ceva kAlesu muttuM pulAyasamaNaM evaM kAlutti vivakkhAyaM // 54 // saMskRta anuvAda. saMharaNeNa sarve'pi bhavanti sarveSu caiva kAleSu / muktvA pulAkazramaNaM evaM kAladvAraM vyAkhyAtaM // 54 // artha-pulAkanigraMthane choDIne bAkInA sarvanirgo saMhAra NathI sarvakALamAM hoya e pramANe kALadvAra kahyuM.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ vizeSArtha-je cAritrI pulAka nircanthapaNAmAM hoya tenuM devatAdika saMharaNa karI zakatA nathI mATe pulAkanI vidyamAnatA saMharaNathI akarmabhUmimAM na hoya. ane jyAre te na hoya tyAre pulAkanigranthamAM akarmabhUmimAM vartato prathama ane bIje Ara ane tIjA ArA sarakhe tyAMne kALapaNa na ghaTI zake. paraMtu mahAvidehamAM te tenI sattA haMmezAM heya. bakuza ane kuzIlano janma ahiM hoya paNa te cAritra pAmyA pachI devAdikanA saMharaNathI tene saddabhAva akarmabhUmimAM paNa hoI zake che. nirgatha nigraMtha ane snAtakanitthane sadbhAva te akarmabhUmimAM e rIte ghaTI zake che ke je bakuza kuzIla cAritranuM tyAM saMharaNa karyuM hoya te cAritrI saMharaNa pAmyA pachI tyAM nigrantha, snAtaka thAya tene laIne che. ArIte pulAka sIvAya bIjA badhA nircanthane sabhAva saMharaNane laIne sarvakALamAM ghaTI zake che. samaNImavagayaveyaM parihArapulAyamappamattaM ca / caudasapUTviM AhAragaM ca, na ya koi saMharai // artha-avedI sAdhvI, parihAracAritrI, pulAunircanda, a pramayati, codavuvI ane AhArakalabdhivaMtanuM koI saMharaNa karatuM nathI.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13-gatidvAra gati-je avasthAmAM AtmA amUka prakAranA sukhadu:khane bhegavI zake tene gati kahe che. athavA sukhaduHkhanA upabhogamAM niyAmaka avasthAvizeSa te gati. te gatinA pAMca prakAra che. narakagati tiryaMcagati naragati devagati ane mokSagati. temAM prathamanI cAra karmajanya che. ane chellI karmane sarvathA kSaya thAya tyAreja jIvane thAya che. narakagati te ratnaprabhA zarkarA prabhA vigere bhede sAta prakAre che. pRthvIkAyathI mAMDIne te saMpicendriyatiryaMcaparyantanA sarvajI tiryaMcagatimAM gaNAya che. karmabhUmi akarmabhUmi ane aMtaradvIpanA saMjJimanuSya ane samuchimamanuSya manuSyagatimAM gaNAya che. bhUvanapati, vyaMtara, - tiSka ane vaimAnika e cAre bhedavALA deva devagatimAM gaNAya che. ghAti aghAtirUpa AThe karmane kSaya thavAthI jIvane je anaMta ane akSayasukhanA dhAmarUpa mokSa prApta thAya che te mokSagati che. pAMca nigraMtha pikI kayA kayA nigraMthane kaI kaI gati hoya te kahe che. aMtimaduyavajANaM uvavAo jahannao u sohamme ukkoseNaM so puNa, hoi pulAyassa sahasAre // 55 //
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ antimadvikavarjAnAM, upapAtaH jaghanyatastu saudharme / utkRSTena sa punaH bhavati pulAkasya shsraare||55|| artha- chellA be nirgasthane cheDIne bAkInA sarva nirgo jaghanyathI saudharma devaleke upaje ane temAM pulAka utkRSTathI sahastrAramAM upaje. vizeSArtha-pulAka, bakuza, kuzIla, ninya ane snAtaka A pAMca nimAMthI pulAka bakuza ane kuzIla jaghanyathI saudharma devalokamAM, upaje che. vaLI te traNa cAritromAMthI paNa mulAkanigrantha utkRSTamAM utkRSTa sahasAradevaloka sudhI jaI zake che. bausapaDisevayANaM tu accUe'Nuttaresu sakasAe ajahannANukoseNaNuttaresuM niyaMThassa // 56 // ... bakuzapatisevakAnAM tu, acyute anuttareSu sakaSAyasya / ajaghanyAnutkarSaNa, anuttareSu nirgranthasya // 56 // artha-bakuzaninya ane pratisevanAkuzIlaninthanuM utka chathI upajavuM azruta devaleke hAya. kaSAyakuzIlanuM utkRSTathI anuttara devakamAM upajavuM heya. temaja nigranthanuM jaghanya ane utkRSTa e banne rIte anuttara devalekamAM ja upajavuM hoya che. vizeSArtha-pulAka, bakuza ane pratisevanAkuzIla, kaSAyakuzIla e cAre jaghanyathI saudharma devake jAya. temAMthI paNa pulAninya utkRSTathI sahasAra devalokamAM jAya che, te
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAta upara kahI gayA. have bakuza ane pratisevanAkuzIlA utkRSTathI azruta deva ke upaje che ne kaSAyakuzIla utkRSTathI anuttara vimAne upaje. ane nigentha jaghanya ane utkRSTa e banne prakAre anuttareja upaje che. siddhIiNhAyagassa u, ee avirAhagA puNa havijjA iMdA-sAmANiya-tAyatIsagA-logapAlA vaa||57|| siddhau snAtakasya tu, ete avirAdhakA punaH bhavanti / indrAH sAmAnikAH trAyastriMzakA lokapAlA vaa||5|| artha-snAtakanigrantha kSe ja jAya, (snAtaka sivAya) e nirca avirAdhaka hoya to indra sAmAnika trAyasiMza athavA lekapALa thAya. vizeSArtha-pAMca nirje paikI chelle snAtakanirgastha mese ja jAya. kAraNake te snAtaka terame caudame guNaThANe vartatA hoya che. ane te kevaLI hovAthI avazya mekSe ja jAya. A snAtaka sivAyanA bAkI rahelA cAra nikaLe je temaNe cAritra virANuM na hoya te teo je devakamAM utpanna thAya tyAM Indra sAmAnika trAyasiMza ke lokapALa thAya eTale mahaddhika deva tarIke utpanna thAya che. paliyapuhuttaM thovaM, devaTThii aMtaduyavivajANaM ukosA savasi, jA jammi u hoi suraloe
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ hera palyopamapRthaktvam stokA devasthitiH antyadvikavivarjAnAM / utkRSTA sarveSAM yA yasmin tu bhavati suraloke // 58 // a chellA ene varjIne bAkInA ninthAne jadhanyathI paDyeApamapRthakatva sthiti heAya, ne utkRSTathI sarvane jene je devalAka kahyo hoya temAM jeTalI sthiti hAya teTalI temAne sthiti hAya. vizeSA-nigrantha ane snAtaka e ene vaMne bAkInA * traNa pulAka bakuza ane kuzIla jaghanyathI sAdharma devaleAkamAM upaje. tyAM jaghanyathI paDyeApamapRthapramANa sthiti heAya che. ane utkRSTathI je devalAkamAM upa tyA te devaleAkanI jeTalI utkRSTa sthiti hAya teTalI temanI utkRSTa sthiti jANavI. nintha anuttara vimAnamAM ja jAya che. ane snAtaka meAkSe ja janArA hAya che mATe teonI jaghanya utkRSTa vigere bhedathI sthiti kahI nathI. eTale pulAkani nthane jaghanyathI pApamapRthartya ( e thI nava paklyApama ) ane utkRSTa aDhAra sAgaropamanI sthiti hAya che. akuzani nthane jaghanyathI pakScApamapRthaktva ane utkRSTathI khAvIza sAgaropamanI sthiti heAya che, tejapramANe pratisevanA kuzIlane paNa hoya che. kaSAyakuzIlane jaghanyathI paceApama pRthakTsanI sthiti hoya che ane utkRSTathI tetrIsa sAgaropamanI sthiti hoya che. ninthane jaghanyathI ane utkRSTathI tetrIsa sAgaropamanIja sthiti hoya che. snAtakane mAkSagati hoya che. tethI tyAM ane tasthiti hoya che.
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14-saMyamadvAra, saMyama eTale cAritra. ane tenA zuddhinA prakarSa ane apakarSe karIne sthAne paDe che. A sthAne asakhyAtA lokAkAza pradezapramANa che. eTale asaMkhyAtA lakAkAzanA jeTalA pradeze thAya teTalAM saMyamasthAna che. have A asaMkhyAtAM saMcamasthAnomAM kone keTalAM saMcamasthAne hoya te kahe che - patteamasaMkhijA, saMjamaThANA havaMti hu cauNhaM niggaMthasiNAyANaM ikaM ciya saMjamaTTANaM // 59 // pratyekamasaMkhyAtAni saMyamasthAnAni bhavanti caturNAm / nirgranthasnAtakAnAM eka kila saMyamasthAnaM // 59 // atha-zarUAtanA cAramAM pratyekane asaMkhyAtA saMyamasthAna hoya. nirgastha ane snAtakane ekaja samasthAna hoya. vizeSArtha-pulAka, bakuza, pratisevanAkuzIla ane kaSAya kuzIla e pratyekane asaMkhyAtA saMyamasthAne hoya che. ninya ane snAtakane ekaja saMyamasthAna hoya che. kAraNake temane upazama tathA kSepakarUpa ekaja adhya1. vasAya che. bIjA adhyavasAyasthAne nigraMtha ane snA * takanA kAraNarUpe nathI. niggaMthasiNAyANaM, tulaM ikkaM ca saMjamaTThANaM / patteyamasaMkhaguNA, pulAyabausANa te huNti||6||
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDisevaNAkasAiNaM taheva tatto asaMkha guNiyA y| chaNhaM pi ya patteyaM, cArittiyapajjavANaMtA // 61 // dAraM 14 nigranthasnAtakAnAM tulyaM ekaM saMyamasthAnaM pratyekamasaMkhyeyaguNAni pulAkabakuzAnAM tAni bhavanti pratisevanAkaSAyAnAM tathaiva tataH asaGkhyeyaguNAni paNNAmapi ca pratyekaM cAritrikaparyavA anntaaH| artha- ninya ane snAtakanuM paraspara tulya eTale ekaja saMyamasthAna hoya. tenAthI pulAka ane bakuza vigere pratyekanAM asaMkhyAtaguNa saMyama sthAne hoya 60 tenAthI pratisevanAkuzIla ane kuSAyakuzIla pratyekanAM asaMkhyAtaguNa saMyamasthAna hoya che. e rIte e chaene pratyekacAritranA paryAye anaMtA hoya che 61 vizeSArtha-ninya ane snAtakanA saMcamasthAna sauthI DAM ane paraspara tulya hoya che. kAraNake A banne ninthone ekaja utkRSTa saMyamasthAna hoya che tethI teone te paraspara tulyasthAna che. tethI pulAninya tathA bakuzanigrantha e darekanA adhyavasAyasthAne asaM khyAtaguNa hoya che. ane tenA karatAM paNa pratisevanAkuzIla ane kaSAyakuzIla e pratyekanA adhyavasAya sthAne asaMkhyAtaguNa hoya che ane e rIte A chae ninA pratyekanA cAritranA paryAye anaMtA che.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 saMnikarSadvAra saMnikarSa-saMnikarSa eTale paraspara saMyoga. parasparanA caritrapanI vizuddhinuM sama hIna ke adhikapaNane vicAra karavo tene saMnikarSa kahe che. A saMnikarSanA svasthAnasaMnikarSa ane parasthAna saMnikarSa e rIte be prakAre che. svajAtinI sAthe svajAtinA paryAnuM hInAyikapaNu vicAravAmAM Ave tene svasthAnasaMnikarSa kahe che, ane bhinna jAtinI sAthe bhinna jAtinA paryAyAnuM hinAdhikapaNuM vicAravAmAM Ave tene parasthAnasaMnikarSa kahe che. jemake pulAkanuM pulAkanA paryAye sAthe hinAdhikapaNuM vicAravuM te svasthAna ane gulAkanuM kaSAyakuzIlAdikanI sAthe hInAdhikapaNuM vicAravuM te parasthAna. have pace nirgamAM sanikaI kaI rIte ghaTe che te dekhADe che. saTThANa sannigAse pulAo pulayassa pajjavehiM samo hINAhio chaTThANA, paraDhANakasAiNo evaM // 62 // saMskRta anuvAda svasthAnasannikarSe pulAkaH pulAkasya paryavaiH samaH hInAdhikaH / SaTsthAnaH parasthAnakaSAyiNaH evaM // 62 // artha-svasthAna saMnikarSa-yulAkane pulAkanA paryAye sAthe
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarakho hIna athavA adhika ema cha sthAna hoya. para sthAnamAM kaSAyakuzIlane paNa emaja heAya che. vizeSArtha-pulAkane bIjA pulAsAthe tulyavizuddhapayAyono yega hoya te sama saMnika jANa. azuddha paryAne ga hAya hIna. ane vizuddhatara paryAne yoga hoya te adhika saMnikarSa hoya che, eTale amukaamuka paryAye vizuddhimAM sarakhA hoya te sama. temaja ekathI bIjAnA vizuddhinA paryAye ochI vizuddhivALA hoya tyAre hIna, ane jyAre ekathI bIjAnA adhika vizuddhivALA paryAye hoya tyAre adhika. A traNa saMnikarSamAM samasaMnikarSane eke bheda nathI paraMtu hIna ne adhika saMnikarSanA darekenA cha che prakAre paDe che te A pramANe che. hIna saMnikarSanA cha prakAra che-1 anaMtabhAgahIna 2 - asaMkhyAtabhAgahIna 3 saMkhyAtabhAgahIna 4 saMkhyAtaguNahIna 5 asaMkhyAtaguNahIna. 6 anaMtaguNahIna. - anaMtabhAgahIna-asatkalpanAo mAne ke prathama pulAkane utkRSTathI anaMtA hovA chatAM 10000 saMyamasthAnanA paryAye mAnIe. temAMthI je bIjA pulAkasAthe saMnikarSa ghaTAva- . vAno che tenAM saMyama sthAna paryAya 00 che. AthI bIjAnA . saMyamasthAna paryAya pahelA karatAM 100 so ochA che. tethI bIjuM 900 saMcamasthAna paryAyavALuM pulAka je anaMtaguNahIna saMnikarSavALuM che. eTale vAstavika rIte sarvajIvapramANa anaMta che chatAM paNa ahiM asatka95nAe te anaMtAne so (100) mAnIe ane have A anaMtAtarIke mAnela se
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 nI rAzivaDe 10000 nI saMkhyAne bhAga ApIe te 100 Ave, te 100 nI saMkhyA asatkalpanAe anaMta bhAga banI, have A anaMtabhAgarUpe Avela sonI saMkhyA bIjA pulakamAM prathamapulAka karatAM ochI hovAthI te anaMtabhAgahIna kahevAya che. asaMkhyAtabhAgahIna-prathama mulAkane asat kalpanAe ukRSTa saMyamasthAnanA paryAye 10000 che. vAstavikarIte kAkAzapradezapramANe asaMkhyAtuM che chatAM paNa ahiM asakalpanAe ApaNe te asaMkhyAtAne 50 tarIke mAnIe. have te pacAsanI saMkhyAvaDe 10000 ne bhAga ApatAM 200 Ave che. te bIjA pulAkamAM 9800 saMyama sthAnanA paryAye hovAthI ochAM che mATe bIjuM pulAka pahelA karatAM asaMkhyAtabhAgahIna che. saMkhyAtabhAgahIna-utkRSTathI prathama mulAkane 10000 saMyamasthAnanA paryAya che. ane je bIjA pulAkasAthe saMnikarSa ghaTAvavAno che tenA saMcamasthAna paryAye 9000 che. tethI 9000 saMyamasthAna paryAyavALuM pulAka te saMkhyAtabhAgahIna che. eTale utkRSTa saMkhyAtAne asatkalpanAe 10 mAnIe ane te dasanI saMkhyAvaDe 10000 ne bhAga ApIe te 1000 Ave. A Avela 1000 hajAra te saMkhyAta bhAga che. ane te 10000 saMyamasthAnavALA prathama mulAka karatAM bIjAmAM 9000 hovAthI A hajArarUpa saMkhyAtabhAganI hInatA che. mATe saMkhyAtabhAgahIna che.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 sakhyAtaguNahIna-prathamapulAkanA 10000 sacamasthAna paryAyA che. ane je pulAka sAthe sanika ghaTAvavAnA che tenA sacamasthAnaparyAya 1000 che. A hajAra 1000 saMcamasthAna paryAyAvALuM pulAka pahelA karatAM saMkhyAtaguNahIna che. kAraNake 10nI saMkhyAne asatkalpanAe ApaNe utkRSTasaMkhyAtu mAnIe ane te dasanI rAzivaDe 1000 ne guNIe teA 10000 thAya. tethI A hajAra te dazahajArathI sakhyAta guNahIna che. tethI khIjuM pulAka te pahelA karatAM sakhyAtaguNahIna che. asaMkhyeyaguNahIna-prathama pulAkanA asat kalpanAe 10000 saMyamasthAnaparyAye che, ane je khIjA pulAkasAthe sanika ghaTAvavAnA che tenA sacamasthAnaparyAyA 200 che. A 200 sayamasthAnaparyAyAvALu' pulAka te prathama karatAM asaMkhyAtaguNahIna che. kAraNake asatkalpanAe lAkAkAzapramANu asa MkhyAtAne 50 mAnIe. have A pacAsarUpa asaMkhyAtAnI rAzine khase sAthe guNavAmAM Ave teA 10000 thAya tethI A aseAnI rAzi te 10000 thI asaMkhyAtaguNahIna che. tejapramANe A banne pulAkamAM che. mATe bIjI pulAka te pahelA pulAka karatAM asaMkhyAtaguNahIna che. ana'taguNahIna-prathama pulAkanA 10000 sayamasthAna payAyA che. ane je bIjA pulAka sAthe sanika ghaTAvavAnA che tenA sacamasthAna payAyA 100 che.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9 tethI 100 paryAyavALuM pulAka te ana MtaguNahIna che. kAraNake sarva jIvapramANu anatAne asatkalpanAe seA mAnela che tethI te rAzivaDe prastuta 100 nI rAzi sAthe guNavAmAM Ave te 10000 thAya. tethI A seAnI rAzI te 10000 hajAra karatAM anaMtaguNuhIna che. ane A ante pulAkamAM paNa tema hAvAthI zrIjuM te pahelA karatAM anaMtaguNuhIna che. adhika sanikaCnA cha prakAra che--1 ane tubhAga adhika, r asa MkhyAtabhAga adhika, 3 sakhyAbhAga adhika 4 saMkhyAtaguNa adhika, 5 asa MkhyAtaguNu adhika, dre anaMtaguNa adhika. pahelA pulAkanA asatkalpanAe 10000 saMyamasthAnaparyAyeA hAya ane bIjAnA 9900 paryAyA hAya. te te bIjA karatAM pahelA te anatabhAga adhika. ane jo bIjAnA 9800 sayamasthAnapAyA hAya tA pahelA bIjA karatAM asaMkhyAtabhAga adhika. ane jo bIjAnA 9000 hAya tA pahelA bIjA karatAM sakhyAtabhAga adhika, bIjAnA jo 1000 sayamasthAnapAyA hAyatA pahele khIjA karatAM sakhyAtaguNa adhika. ane jo bIjAnA 200 sayamasthAnapAMcA hAya tA pahelA bIjA karatAM asaMkhyAtaguNa vRddha, ane jo bIjAnA 100 saMyamasthAnaparyAya hAya tA pahelA bIjA karatAM ane naguNu ? hoya che. A rIte pulAkanA svasthAnamAM hInAdhikapaNAmAM vicAra
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 karatAM cha cha bheda ane samAnatAmAM eke bheda nathI. pulAkane parasthAna sanika saMba MdhI vicAra karatAM kaSAyakuzIlanI apekSAe pulAka sama hIna ane adhika e rIte traNa prakAre hAya. paraMtu temAM hIna adhikanA cha sthAna vaDe. pulAka tathA kaSAyakuzIlanA sarva jaghanya sayamasthAnaka zarUAtathI maMDAya. temAM asaMkhyAtAasaMkhyAtAsthAnaka sarakhA hAya. pachI pulAka tevAprakAranA hInapariNAme rahI jAya ane kaSAyakuzIla vizuddhapariNAme vadhatA vadhatA asaMkhyAtAsthAna AgaLa vadhe. pachI te kaSAyakuzIla pratisevanAkuzIla ane akuza asa khyAtAsthAna sAthe cAle. eTale te traNe jaNA sarakhI vIzuddhie varte. tyArapachI akuza viziSTha vizuddhie vadhI zakatA na heAvAthI pAchaLa rahI jAya. ane pratisevAkuzIla ane kaSAyakuzIla asaMkhyAtAsthAne AgaLa sAthe cAle. tyArabAda pratisevanAkuzIla rahI jAya. pachI kevaLakaSAyakuzIla asaMkhyAtAsthAna AgaLa cAle, ane tenA paNa chellA saMyamasthAna pachI AMgaLa utkRSTa sayamasthAna Ave che ke je A sayaMmasthAnane nintha ane snAtaka e be jaNa pAme che. bausAseviniyaThagaNhAyANaM hujjANaMtaguNahINo bauso saThANa sevagakasAiNaM tullaga chaThANo 63 bakuzAsevinirgranthasnAtakebhyaH bhavati anaMtaguNahInaH
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 bakuzaH svasthAnasevakakaSAyiNAM tulyakaH SaTsthAnaH // 6 // artha-pulAka bakuzathI, pratisevAkuzIlathI, nigranthathI ane snAtakathI anaMtaguNahIna hoya bakuzasvasthAna, pratisevAkuzIla ane kaSAya kuzIlanI apekSAe tulya tathA cha sthAna hInAdhika heya. vizeSArtha -pulAka bakuzathI pratisevAkuzIlathI ane nircanthathI tathA snAtakathI anaMtaguNahInavizuddhivALo hoya che. A rIte pulAkane parasthAna saMnikarSa thaye. bakuzane svasthAna parasthAna saMnikarSa jaNAve che-eka bakuza bIjA bakuzathI vizuddhie sarakho hAya hIna ane adhikapaNa hoya temAM hInAdhika chaThThANa vaDIyA hoya. svasthAnanI peThe parasthAnamAM paNa pratisevanAkuzIla tathA kaSAya kuzIlanI apekSAe sarakhI tathA SasthAna hInAdhika vizuddhi jANavI. evaM sevikAsAI neyA niggaMthaNhAyagA ya puNo tullA iyarANaM puNa, ahiyA te'NaMtaguNieNaM64 evaM sevikaSAyiNau jJeyau nirgranthasnAtakau ca punaH tulyau itarebhyaH punaH, adhikau tau anantaguNitena // 64 // artha_eja pramANe pratisevAkuzIla tathA kaSAyakuzIla jANavA. ane nirgathe snAtaka paraspara tulya jANavA. bIjA karatAM te be anaMtaguNaadhika jANavA. vizeSA-e pramANe bakuzanI peThe pratisevAkuzIlanuM
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 tathA kaSAyakuzIlanuM paNa jANavuM. paraMtu temAM eTalI vizeSatA che ke akuza kuzIlathI adhika na heAya. ane kaSAyakuzIla paraspara chasthAnavaDIe hAya che. nintha ane snAtaka paspara tulya che tethI hinAdhikapaNuM nathI. ane te e prathamanA cAra karatAM anaMtaguNa anaMtaguNa adhika vizuddhie vartAtA hAya che. ApaNe upara sAmAnya rIte pAMce nigranthanA svasthAna ane parasthAna sanika chUTA chuTA joi gayA. have ahiM bhagavatIjI pramANe gAthA karatAM keTalIka vizeSatA hAvAthI dekhADIe chIe-- pulAka anya pulAka sAthe samahIna adhika ema traNa prakAre hAya temAM paNa hIna adhika SaTrasthAna patita hAya che (svasanika). pulAka akuzathI pratisevAkuzIlathI ninthathI ane snAtakathI ana taguNu hInaja vizuddhie hAya temaja pulAka kaSAyakuzIlathI samahIna adhika ema traNa prakAre hAya temAM hIna adhika SasthAnapatita hAya che. ( parasthAnasanika ) khakuza anya akuza sAthe vizuddhie samahIna ane adhika e rIte traNa prakAre hoya che, temAM hIna SaTrasthAnapatita che. (svasthAnasanika) akuza te pulAka karatAM hIna na hAya samaviSNuddha paNa na heAya paraMtu anaMtaguNu adhika hAya. kuza pratisevanAkuzIla tathA kaSAyakuzIla karatAM
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 hIna hAya ane te paNa SasthAna patita hAya. akuza te anya nirtha ane snAtaka karatAM adhika na hAya tulya na heAya paraMtu ana MtaguNahIna hAya. ( parasthAna sanika ) pratisevanAkuzIla tathA kaSAyakuzIla akuza pramANe jANuve. paNa vizeSamAM ApaNe prathama aMkuza vakhate akuzane pulAka karatAM adhika vizuddhivALAja mAnela che paraMtu sama ke hIna nathI mAnela tema ahiM kaSAya kuzIla sAthe pulAne ghaTAvavuM hAya te te pulAka SaTrasthAna patita hInAdhika temaja sama vizuddhivALA jANavA. nirtha ane snAtaka paraspara svasthAnamAM tulya ane bIjA cAra karatAM ana taguNa vizuddha che. sakaSAyapulAyANaM samA jahannAu pajjayA thovA tehito'NaMtaguNA ukkosA te pulAyassa // 65 // sakaSAya pulAkAnAM samAH jaghanyataH paryAyAH stokAH tebhyaH aNaMtaguNAH utkRSTAste pulAkasya 65 artha-kaSAyakuzIla ane pulAkanA jaghanyaparyAyA thADA che ane paraspara sarakhA che. te karatAM pulAkanA utkRSTa pAMcA ana taguNa che. bausa paDisevagANaM samA jahannA tahANaMtaguNA bausAsevikasa iNukosANaMtagA kamaso // 66 //
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 bakuzApratisevinAM samAH jaghanyAH tathANaMtaguNAH bakuzAsevikaSAyiNAM utkRSTAnantakAH krameNa // 66 // artha-bakuza ane pratisevAkuzIlanA jaghanyaparyAya para spara sarakhA ane pulAkathI aNutaguNa tathA bakuza, pratisevAkuzIla ane kaSAyakuzIlanA utkRSTAparyAya anukrame aNutaguNuM jANavA. vizeSArtha-bakuzaninya ane pratisevAkuzIla ninthanA jaghanyaparyAya sarakhA che ane pulAka karatAM asaMtaguNA che. tethI bakuzanA utkRSTaparyAya aNutaguNa, tethI pratisevAkuzIlanA utkRSTa anaMtaguNa tethI kaSAyakuzIlanA utkRSTaparyAya anaMtaguNa che. NiggaMthasiNAyANaM, ajahannukosayA samA huMti purimANamaNataguNA, nigAsadAraM gayaM eyaM // 67 // nirgranthasnAtakAnAM ajaghanyotkarSataH samA bhavanti pUrvebhyaH anaMtaguNAH, nikarSe dvAraM gataM etad // 65 // artha-nircantha ane snAtakanA ajaghanyatkRSTa sarakhA hAya tathA pUrvanAthI anaMtaguNahIna A nikarSa dvAra thayuM. vizeSArtha-nirgastha ane snAtakanA paryAye sarakhA sarakhA che. nathI jaghanya ke nathI utkRSTa paraMtu sarakhA che. ane te pUrvanA cAre nirgastha karatAM anaMtagaNuM che. A pramANe paMdaramuM saMnikarSa dvArA pUrNa thayuM.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 guDhAra yogANviIya sthArma ba ceSTA zakita, vigere zabdo keganA dhathadhavAMcake zabdo chejenI brUrajIvaMDavuM vaLagavuM vigere halana calane kriyAomAM joDAI zake tene yoga kahe che. ane te maMtavacana anaeN kAyAnA sAdhanadvArA pragaTa thato hovAthI tenA mana, vRcanaga ane kAyAga e rIte traNa bheda paDe chemananuM baLa athavA manadvArA pragaTa thatuM baLa te mane vacana nanuM baLa, athavA vacanaMdvArA pragaTa thatuM, baLe te vacanogakAyAnuM baLe athavA kAyA dvArA pragaTa chatvapAMca nimAM kone keTalAka yoga upa yogane kaSAya heyA te jaNAve che. maNavayakAiyajAgAeeDAsaNAyaAajAra hakIki 45 che zai JS = 4 duvihuvogAsave dAra? AitiaMcaukasAillaM 68 sakasAo puNacausuvitisu dusu ikvahiva lohami cra ravi . . . . khINavasaMta kalAo.nigaMtho phaaygksaayo||daar saMskRta anuvAda pratika manavAkAyayogavantaH ete tu snAtako ayogyapi dvAraM (16) dvividhopayogAH sarve dvAraM (17) AditrikaM catukaSAyavantaH
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 sakaSAyaH punacartuSvapi triSu dvayoH vA ekasmin ca lobhe kSINopazAMtakaSAyo nigraMthaH snAtako'kaSAyaH dvAraM 18169 / artha-A sarva ni mana vacana ane kAryavALA hoya. paraMtu snAtaka ninya yogIpaNuM hoI zake che. sarve nirca banne prakAranA upagavALA hoya che. prathamanA traNa nircantha cAre kaSAyavaMta hoya. 68 vaLI sakaSAyakuzIlane cAra, traNa be ane eka kaSAya hAya. kSINakaSAyanigraMtha ane upazAMtakaSAya ninya ane snAtaka akaSAyI ja hoya che. 69 'vizaSArtha-mithyAtva guNaThANAthI laIne temAM sagI kevaLI guNasthAnaka sudhInA sarva jIvene mana vacana ane kAyA e traNe yoga hoya che. tethI pulAka, bakuza, pratisevanAkuzIla, kaSAyakuzIla, nirgatha ane snAtaka e pAMce nithAne sarvadA traNe vega hoya. paraMtu pAMca nirca paikImAMthI chellA snAtaka nirgasthanA sagakevaLa snAtaka ane agI kevaLIsnAtaka e rIte be bheda che. temAM sAgakevaLI snAtaka terame guNaThANe vartatA hovAthI traNe gavALA hoya. ane agI kevaLI snAtaka caudame guNaThANe vartatA hovAthI agI hoya che. A rIte kevaLa snAtaka nigrantha sagI paNa hoya ane ayogI paNa hoya bAkInA sarva nitye sagIja hoya.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17-upagadvAra upaga-vastutatvanA jJAna pratye jenA vaDe jIva vyApAra kare tene upayoga kahe che. ane te upaga jIvanuM svarUpa che. A upayoganA sAkAra ane nirAkAra e rIte be bede che. temAM sAkAra upayoga tene kahevAmAM Ave che ke jemAM vastu pratiniyata-cokkasa vizeSapaNe jANI zakAya. ane anAkAra upaga tene kahI zakAya ke jemAM vastune sAmAnya mAtra bedha thAya. A sAkAra upaganA pAMcajJAna ane traNa ajJAna e rIte ATha beda ane anAkAranA cAra darzanane laIne cAra bheda paDe che. pulAka bakuza kuzIla ninya ane snAtaka e pAce nircane jJAna ane darzana ane upayoga hoya che. mATe te sAkAra-nirAkAra bane upayegavaMta che.
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ |ii ' 1 kakSAyadvAra kaSAya-je saMsArane vadhAre tene kaSAya kahe che A kalAka yunuM anaMtAnububdhi, apratyAkhyAnIya, pratyAkhyAniya ane saMjavalana e cAra bheda che. temAM prathamanA traNa kRSayanuM A nigraMthamAM prayojana nathI. kAraNake je te traNamAMthI kaI ekane paNa je sadbhAva hoyato e ke nirathano bheda nircantha tarIke na ghaTI zake. kAraNake anaMtAnubaMdhI samyakatvane ghAtaka che. ane je sabhyatva na ho nigraMtha kema kahI zakAya. apatyAyanIya dezaviratine ghAtaka che. ahiM te sarva nitthanA bhede sarvavirati che. pratyAyAnIya sarva viratine ghAtaka che. paNa ahita sarvenirgasthanA bheda sarvavirati che. eTale te paNa na hoI zake paraMtu sarvalana kaSAyanuM ja ahi kaSAya dvAramAM prajana che kAraNake sarvaviratimAM je kAMI aticAro lAge che te saMjavalana kaSAyanA udayadvArA thAya che. pulAka bakuza ane pratisevana kuzIla e traNane saMjvalana kodha, mAna, mAyA ane lebha cAre bhede hoya che. kAraNake A core ne sadbhAva sukSmasaMparAya sudhI mAnavAmAM Avela che. kaSAyakuzIlane A cAre kaSAya paNa hAya temaja je jIvo upazamazreNImAM ke kSapakazreNImAM vartatA kaSAyakuzIlapaNAne pAme ; S * r; 3: ''1 ' ' - - - -
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 kema , 1 teone saMjavalananA cAra-traNa-be ane eka bheda hoya che. kAraNake teNe zreNimAMDI hoya paNa jyAM sudhI saMjavalana koi upazamA ke kSaya karyo na hoya tyAM sudhI cAre bheda hAya jyAre te zreNIe vartatAM koI upazama ke kSaya kare cAre tene saMvarsa nabatraNa" bheda ghaTI zake che. jyAre saMjavalana mAnane upazamAve ke kSaya kare tyAre e javaeNlananA be bhede ghaTI zake che ane jyAre te vilana mIne upazamAve ke "kSaya kare tyAre tene saMjvalamane eke bheda hoya che ane sudhI A ekapaNa de che tyAM sudhI seMsekaMSAyakezIla' kahevAya che. kayA saMjavalana lebhano upazama ke kSaya karI agIyAramAM upazAhe guNaThANAne athavA kSINamAhaguNaThANane pAme tyAre te sakarSiyakuzIla nigraMnya bheda ghaTI zakI nathI. paraMtu tyAre tene mircanthanide ghaTe che. Teministha upazAMtikaSAyI ke kSINakaSAyI hoya ane snAtaka kaSIya hita hoya che. '' ' 1 / 0 . .. 1
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 leNyAdvArA lezyA-viziSTa pugalonA saMbaMdhathI jIvane zubhAzubha pari NAma thAya tene vezyA kahe che, jyAre jIvane tIvra kaSAyayukta pariNAma hoya che tyAre kRSNAdi azubha lezyA hoya che. ane jyAre kaSAyanI mandatA ke kaSAyane abhAva hoya che tyAre te vigere zubha lehyA hoya che. te vezyAnA kRSNalezyA nIlalezyA kApatalezyA tejalezyA padhalezyA ane zukalalekyA ema che bheda che. temAM prathamanI traNa azubha che ane bAkInI traNa zubha che. kRSNalezyA tIvra azubha pariNAmavALI che. ane nIla kApita lehyA tethI kAMI ochA azubha pariNAmavALI hoya che. te jelezyA zubha pariNAmavALI che. ane padma zukla tethI vadhAre uttarottara zubha pariNAmavALI che. nirgone viSe lezyA kahe che. AitiyaM suhalesaM, kaSAyavaM chasu vi chaTTiI niyNttho| pahAo ya paramasukko lesAio vva hujAhi dAraM 19 // 70 // saMskRta anuvAda AditrikaM zubhalezyaM kaSAyavAn SaTsvapi SaSThayAM nigranthaH snAtakazca paramazuklo, lezyAtIto vA bhavati hi // 70 // dvAraM 19
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 artha-prathamanA traNane zubha lakSyA; kaSAyakuzIlane jIe lezyA nigraMthane chaThThI vezyA, snAtakane paramazukalezyA athavA leyAtIta hAya. vizeSArtha-pulAka bakuza ane pratisevanAkuzIlane teje patra ane zukala lezyA e traNa zubha lezyA hoya. kaSAya kuzIlane chae lezyA hoya. nigraMthane chaThThI zukala lezyAja hoya. ane snAtakanA be bhede paikI sagIsnAtaka nigraMthane paramazukalezyA hoya ane agI snAtaka nigraMthane eke vezyA na hovAthI lezyAtIta alekzI kahevAya che.
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 pariNAmadrA pariNAma e eNvasAya bhAvai vigare tenA paryAyavAcaka zida che. A pariNAmanA traNa bheda che. varlDamAne hIyamAna - ritika jIvato che tenAthI "ARA " , , uttarottara vadhune vadhu vizuM pariNAma ane thAya te uttarottara che hIna hIna pariNAmane prApta kare tene hIyamAnapariNAma kahe che. je vizuddhimAM jIve vartate hoya tevIne tevI vizuddhimAM jIva varte tene avasthitapariNAma kahe che. - nine viSe vardhamAna vigere pariNAma vaTuMtahIyamANayavadviya pariNAmayAkasAyaMtA no hIyamANabhAvA niggaMtha siNAyayA hu~ti // 7 // saMskRta anuvAda. varddhamAnahIyamAnAvasthitapariNAmakAH kaSAyantAH na hIyamAnabhAvAH nirgranthasnAtakAH bhavanti // 71 // artha-kaSAyakuzalasudhInA vadhatA ghaTatA ane avasthita pariNAmI hoya che. nirgatha ane snAtaka hIyamAna pariNAma vinA be pariNAmavALA hoya che. vizeSArtha-pulAka bakuza pratisevanAkuzIla ane kaSAya
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 : kuzIla A cAre nirgatha vaddhamAna pariNamI hoya hIyamAna pariNAmI hoya ane avasthitapariNAmI hoya. ninya ane snAtaka hIyamAnapariNAme na hoya. paraMtu vAddhamAnapariNAme athavA avasthita pariNAme heya. kAraNake prathamanA cAra cAritro te te cAritrane yogya adhyavasAyamAM ghaTatA pariNAme paNa hAya vadhatA pariNAme paNa hoya ane tenA te pariNAmamAM paNa hoya che. kemake te nirca pramata apramattAdikamAM paNa lAbhI zake che. ane te pramatta apramattamAM ghaNI vAra parAvartana thaI zake che. nirgasthane hImAna pariNAma teTalA mATe na hoI zake ke nigraMtha ne jyAre hInapariNAma thAya che tyAre te avazyameva zreNIthI paDe che. ane jyAre te zreNIthI paDe tyAre te kaSAyakuzIla bane che tethI nigraMthapaNAmAM hIyamAna - pariNAma nathI. ane snAtakane hAnino abhAva hovAthI hAyamAna pariNAma na hoya. have cAra nigraMthamAM avasthitAdi pariNamanA kALanuM nirUpaNuM- samayAvaTThiyabhAvo jahanna iyaro u sattasamayAo samayaMtamuhuttAI sesAoAimacauNhaM // 72 // saMskRta anuvAda, samayAvasthitabhAvo jaghanyaH itarastu saptasamayAn samayAntarmuhUrtAni zeSau AdimacaturNAm // 72 // artha-prathamanA cArane jaghanyathI eka samayane avasthita
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 bhAva ane utkRSTathI sAta samayane avasthita bhAva hoya che. bAkInA bhAva jaghanyathI samaya ane utkRSTathI aMtarmuhurta che. vizeSArtha-pulAka bakuza pratisevanAkuzIla ane kaSAya kuzIla A cArane avasthitabhAva jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI sAta samaya hoya che. bAkInA be vAddhamAna ane hIyamAnapariNAma A cAre nigraMthane jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI antamuhuta hoya che. temAM bakuza pratisevanAkuzIla ane kaSAyakuzIlane eka samaya vAddhamAnapariNAma kaSAyavizeSanI bAdhAthI ane maraNathI e banne rIte ghaTI zake che ane te e rIte ke A traNa nigraMtha jyAre vaddhamAnapariNAme thAya ke tarataja kALa dharma pAme tyAre te vaddhamAnapariNAma aTakI jAya che te vakhate eka samaya viddhamAnapariNAma ghaTI zake che athavA kaSAyavizeSathI samaya ghaTI zake che. ane vadhAremAM vadhAre viddhamAnapariNAma te aMtarmuhUta paNa saMbhave. paraMtu pulAunircanthanuM maraNa pulAkanigraMthapaNAmAM thatuM nathI kAraNake jyAre te kALadharma pAme che tyAre te kaSAyakuzIlAdi nigraMthanA pariNAme pariName che, tethI tene jaghanyathI eka samaya vaddhamAnapariNAma maraNathI na ghaTe paraMtu kevaLa kaSAyavizeSanI bAdhAthIja ghaTI zake che. niggaMyaMtamuhuttaM, duhAvi bhAvo pavaDmANo u samayaM jahannavaTThiya, aMtamuhuttaM ca ukkoso||73||
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 saMskRta anuvAda, nigraMthAntarmuhUrta dvidhApi bhAvo pravarddhamAnastu samayaM jaghanyamavasthitaH, antarmuhUrtaM ca utkRSTaH // 73 // artha-nigraMthane praviddhamAna bhAva ane prakAre aMtamuhUrta. avasthita jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI aMta muhUrta hoya che. vizeSAtha-nigraMthanircanthane praviddhamAna pariNAma jagha nyathI aMtamuhUrta ane utkRSTathI paNa pravaddhimAna pariNAma aMtarmuhUrta hoya che. ane avasthita pariNAma jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI ame dUrta che. ApaNe prathama kahI gayA chIe ke upazAMta meha ane kSINameha guNaThANAvALA ninya che ane tene hIyamAna pariNAma nathI hote kevaLa pravaddhamAna ane avasthita pariNAma ja hoya che. temAM pravaddhamAna pariNAma ane prakAre aMtamuhUrta che. kAraNake kevaLajJAnanI utpatti thayA pachI te nigrantha snAtaka pariNAma pAmanAra che. tethI nircanthane aMtarmuharta pravaddhamAnapariNAma baMdha paDe che ane avasthita pariNAmamAM samaya tyAre ja ghaTe ke agIAramAM guNa ThANe vartanAra kALadharma pAmI zreNIthI paDe. snAtaka nigraMtha saMbaMdhI avasthitAdi pari [manuM kALa nirUpaNuphaayst vaTThamANo aMtamuhuttaM duhAvi pariNAmo evaM avaDhio vi hu ukkoso puvvkodduunno||7||
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 saMskRta anuvAda snAtakasya pravarddhamAnaH antarmuhUrta dvidhA'pi pariNAmaH evaM avasthito'pi hu utkRSTaH pUrvakoTyunaH // 74 // artha-snAtakane pravaddhamAna pariNAma jaghanyathI ane utkRSTa thI ema banne prakAre aMtarmuhUrtano ane avasthita pariNAma jaghanyathI aMtarmuhUrta ne utkRSTathI kaMIka nyUna pUrvakoDa varSano hoya che. vizeSArtha-snAtakane pravaddhamAna pariNAmo jaghanyathI ane utkRSTathI ema banne prakAre aMtarmuhUrta ane te zailezI karaNa karavA vakhate hoya che. snAtakano avasthita pariNAma jaghanyathI aMtarmuhUrta ane utkRSTathI dezeuNa pUrvakoDa varSane hoya che. je jIva kevaLajJAna pAmyA pachI antarmuhUrta avasthita pariNAmamAM rahI AyuSya ochuM hoyate tarataja zelezIkaraNa kare tene laIne Avasthita pariNAma jaghanyathI aMtamuhUrta. ane utkRSTapariNAma te tene ghaTI zake ke je jIva pUrvaDanA AyuSyavALe heya ne te ochAmAM ochA nava varSe kevaLajJAna pAmela hoya te A kevaLajJAna pAmyA pachI nava varSa juna pUrvakoDa varSa sudhI zelezIkaraNa jyAMsudhI na kare tyAMsudhI avasthita pariNAmamAM rahe tene laine utkRSTa avasthita pariNAma dezelaNa pUrvakoDa varSane hoya che.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21-baMdhadvAra mithyAtvAdika hetuo dvArA e jIvavaDe karAya te karma. ane te jJAnAvaraNAdi karmonA pudaMgalane AtmAnI sAthe kSIranIranI peThe saMbaMdha thavo tene baMdha kahe che. rAgadveSAdikaSAyasahita jIva rAgadveSavigere nimittadvArA karmane yegya pudgale grahaNa kare che. ane te pudgale jJAnAvaraNadirUpe pariName che. tene baMdha kahe che. ane te badhA prakRtibandha, sthitibandha, rasabandha ane pradezabadhe e rIte cAra bheda paDe che. karmanA bhinna bhinna svabhAvane prakRtibandha kahe che. AtmAnI sAthe karmane amukakALa sudhI maryAdita saMbaMdha te sthitibandha, rasa eTale karmamAM jJAnAdiguNane ghAta karavAnuM sAmarthya temaja zubhAzubha rUpa phaLa ApavAnuM sAmarthya te rasabaMdha. ane AtmAnI sAthe karmanA pudgalene kSIranIranI peThe saMbaMdha thavo tene pradezabaMdha kahe che. harva te karmanA muLa bhedo ATha ane uttara bheda ekaso aThThAvana gaNAvelA che. 1 jJAnAvaraNIya 2 daza nAvaraNIya 3 vedanIya 4 mehanIya 5 AyuSya 6 nAma 7 gotra 8 aMtarAya e ATha muLa bheda che. ane jJAnAvaraNIya vigerenA pAMca nava vigere bheda paDatAM eka aThThAvana bhedo paDI zake che.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 have A pAMca nircasthAmAM kayA kayA nircajaine keTalA karmane baMdha hoya te jaNAve che. baMdhai satta pulAo, kammapayaDIo AuvajjAo bausAsevI sattaTTha, kasAI satta aTTa cha vA 75 mohAujjiA cha u, niggaMtho veyaNiyamevikaM ehAo a sAyaveyaM, bandhai bandheNa rahio vA daarN|21176 badhnAti sapta pulAkaH, karmaprakRtIH AyurvarjAH bakuzAsevI saptASTau, kaSAyI saptASTau SaD vA mohAyurvanjitAH SaT tu nirgranthaH vedanIyamevaikaM snAtakazca sAtavedaM badhnAti bandhena rahito vA dvAraM 21 // 76 / / artha-pulAninya AyuSya vajIne sAta kamaprakRti bAMdhe. bakuza tathA pratisevAkuzIla sAta ATha prakRti bAMdhe. ane kaSAyakuzIla sAta ATha athavA cha karmaprakRti bAMdhe che 75 che . mohanIya ane Ayu varjine chane baMdha, nistha eka vedanIyaja bAMdhe ane snAtaka sAtavedanIya athavA sarvathA abaka hoya che. 76 vizeSArtha-pulAka nigraMtha ATha karmamAMthI AyuSya karma vinA sAtakarma bAMdhe kAraNake pulAka nigranthane AyuthabaMdhayogya adhyavasAyasthAnaka nathI. bakuza ane pratisevanAkuzalaninya sAta athavA ATha karmane bAMdhe che. jayAre AyuSyane, bAMdhe tyAre ATha kama
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 bAMdhe ane te baMdhAyA pachI athavA AyuSya na bAMdho hoya tyAre sAta karma badhe. kaSAyakuzIla AyuSya sAthe ATha karma bAMdhe AyuSyano baMdha na kare tyAre sAta karma bAdhe, ane sumasUparAya guNaThANe vartatAM te AyuSya ane mehanIyavinA cha karma paNa bAMdhe. e rIte kaSAyakuzIla traNa prakAre baMdha kare che. ninthanA banne bhedamAM eka vedanIya karmaja bAMdhe che. ane te paNa zAtA vedanIyaja bAMdhe che. snAtaka nigranthanA sayogI agI e be bheda che temAM sagIe eka zAtAdanIya karma bAMdhe che. ane aAgI guNaThANe sarvathA baMdhane abhAva hoya che. 22-veda-udayadvAra AtmAnI sAthe lAgelA ane udaya samayane prApta thayelA zubhAzubha karma pudagalene vipAka-zubhAzubha phaLano anubhava thAya tene udaya kahe che. kayA kayA nircanthane keTalA karmane udaya heya te kahe che. veyaMti aha cauro, niggaMtho satta mohavajjAo pahAo ghAivivajje, cauro veei kammaMso // 77 // vedayanti aSTau catvAraH nirgranthaH sapta mohavarjAH nAta pAtivajJa, rAH veti mazAna 7LI
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 artha-cAra nirgastha Ahakarma veda, nircanjaninja mehanIya vajIne sAta karma vede, snAtakanirgastha ghAtI karma vane cAra karma vede che. vizeSArtha-pulAka bakuza tathA baMne prakAranA kuzIla e cAre nitha AThe karma vede che. pahelethI daza guNaThANa sudhI AThe karmane udaya hovAthI tyAM AThe karmano udaya hoya. nirgasthane mehanIya vinA sAta karmane udaya heya. kAraNake A nigraMtha cAritra AgiAramAM bAramA guNaThANe hoya che. ane tyAM sAtakarmane udaya hovAthI A nirgasthane sAta karmane udaya hoya che. snAtaka nigrantha teramAM caudamA guNaThANa vALA ja hoya che. ane te guNaThANe jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya mehanIya ane aMtarAya e cAra ghAtI karma vajIne bAkInA vedanIya AyuSya nAma ane gotrane udaya hoya che. 23-karmodIraNuddhAra keIpaNa karma baMdhAyA pachI jyAM sudhI tene abAdhA kALa pure na thAya tyAMsudhI tene udaya thato nathI. udaya thayA pachI badhA karma pudgale eka sAthe udayamAM AvatAM nathI, paNa kamazaH udayamAM Ave che. udaya samayathI mAMDIne eka AvalikA kALanI aMdara udayamAM AvavA yogya pudagalo udaya samayane prApta thayelAM kahevAya che. ane A kamaza: udayamAM AvatA karmapulamAM udaya samayane aprApta karma
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 pudagalanA zubhAzubha phaLano prayatna vizeSathI prathama ja anubhava kare tene udIraNA kahe che. kayA kyA nircathane keTalA karmanI udIraNA hoya te kahe che. veyaNIyAuyavajjA, payaDIo udIrae cha u pulAo bausAsevI sattaTTa, chacca sttaauvjaao|| 78 // sakasAo eAo, paMca ya veyAu mohabajAo evaM paMca niyaMTho, dunni ya nAmaM ca guttaM ca // 79 // vedanIyAyurvarjAH prakRtIH udIrayati paTa tu pulAkaH bakuzAsevI saptASTau, SaT ca saptAyurvarjAH / / 78 // sAcA jatA verAyunna evaM paJca nirgrantho dve ca nAmaM gotraM ca // 79 // artha-pulAunirvatha vedanIya ane AyuSya vajIne cha karmanI udIraNa kare che, bakuza ane pratisevAkuzIla ninya sAta ATha ane cha karmanI udIraNuM kare. kaSAyakuzIlane sAtanI udIraNa jyAre te AyuSya vinA hoya tyAre ghaTe ane vedanIya AyuSya vinA hoya tyAre chanI udIraNa hoya purepurA karmanI udIraNa hoya tyAre AThanI udIraNA. ane vedanIya AyuSya ane mohanIya vajIne e pAMca karmanI udIraNA kare. e pramANe nigraMthane paNa pAMcanI tathA nAma gotra e be karmanI udIraNA heAya. vizeSArtha-pulAka vedanIya ane AyuSyavinA cha karmanI udIraNa kare, bakuza ane pratisevanAkuzIla sAta
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 karmanI, ATha karmanI ane cha karmanI udIraNA kare. sarva kamanI udIraNA hoya tyAre AThe karmanI udIraNuM hoya AyuSya vinA hoya tyAre sAtanI udIraNuM hoya ane mehanIya AyuSya vinA chanI udIraNa hoya. kaSAyakuzIlane AyuvinA sAta karmanI, purepurA karmanI udIraNA hoya tyAre AThanI udIraNA, vedanIya ane AyuSya vinA chanI udIraNA temaja vedanIya AyuSya ane mehanIya vinA pAMca karmanI udIraNA hoya che. nigraMthamAM upazAmaka nigraMthane pAMcanI udIraNa hoya. ane kSepaka nirgasthane nAma ane gotra e be karmanIja udIraNuM hoya kAraNake jyAre bAramA guNaThANe jJAnAvaraNaya darzanAvara Naya ane aMtarAyane kSaya kare tyAre bAramA guNaThANe chellI AvalikAe e traNa karmane udaya hoya paNa udIraNa na hoya tethI tene be karmanI udIraNuM che. pahAo evaM dunni udIraNAe vajio va so hoi caiUNa pulAyattaM, hoi kasAI avirao vaa||8|| snAtaH evaM dve, udIraNayA varjitazca sa bhavati tyaktvA pulAktvaM, bhavati kaSAyI aviratoM vA 80 artha-snAtakane paNa e be karmanI udIraNA temaja udI raNu rahita paNa hoya che. pulAupaNuM tajIne kaSAyakuzIla tathA avirati thAya. vizeSArtha-snAtaka teramA saidamAM guNaThANAvALA hoya che. teramA guNaThANAvALA snAtakane nAma ane gAtra e be kamanI udIraNa hoya che ane caudamA guNaThANAvALA anudIraka hoya che.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24-upasaMpajajahanadvAra je nirgastha pitAnI avasthAne choDIne bIjI avasthAne pAme tene upasaMpajajahana kahe che. A paNa be prakAre thaI zake che. eka te je avasthAmAM pote hoya te karatAM vizuddhaavasthA pAmatAM te potAnI vartamAna avasthAne cheDe che. athavA pote je avasthAmAM hoya tethI utaratA darajajAnI avasthA pAmatAM paNa jIva potAnI mULa avasthAne cheDe che. ' have pAMca nigraMthamAM upasaMpajahana kahe che. jema pulAka nirgastha pitAnI mulAkapaNAnI avasthAne choDIne vizuddhi e vartatAM kaSAyakuzIla nintha thAya che kAraNake pulAkanA sarakhA saMyamasthAne kaSAyakuzIlamAM saMbhavI zake che. temaja te pulAka nircantha avIne devapaNAmAM avirati paNa thAya che. A rIte pulAkane be prakAre upasaM5jajahana ghaTI zake che. bausattacuo sevI, kasAyavaM avirao va saDDo vA sevittacuo bauso, kasAi saDDoavirao vaa||81|| bakuzatvAt cyutaH sevI kaSAyavAnavirato vA zrAddho vA vivAyutaH vaza thAyI zrAddha avirata vA | artha-bakuzapaNuM tajIne pratisevAkuzIla, kaSAyakuzIla, avi rati temaja dezavirati thAya. pratisevAkuzIlathI velA bakuza, kavAyakuzIla zrAvaka athavA avirata thAya.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 vizeSA-khakuzaningrentha akuzanigraMnthapaNuM choDIne prati. sevAkuzIla ke kaSAyakuzIla thAya. temaja tyAMthI te jIva mada pariNAme vartAtAM deziveti ke aviratine paNa pAme che. pratisevAkuzIlanigrantha peAtAnI avasthAne cheDI akuza temaja kAyakuzIlanigraMntha thAya che. ane te jItra jo maDha adhyavasAye vatA hAya te zrAvaka ke avirati paNa bane che. sakasAo puNa pulAo, bauso paDisevago niyaMTho vA saDDo asaMjaovA, havijja caiuM kasAitaM // 82 // sakaSAyaH punaH pulAkaH bakuzaH pratisevakaH nirvrantho vA zraddho saMyato vA matti vyutvA sAhityuM // 82 / / a-kaSAyakuzIla kaSAyakuzIlathI pulAka thAya bakuza thAya, pratisevAkuzIla athavA nigraMtha thAya. athavA kaSAyakuzIla kaSAyakuzIlapaNAne tajIne zrAvaka ke avirati paNa thAya che. vizeSA-kaSAyazIlanigrantha kaSAyakuzIlapaNAthI pulAka kuza pratisevAkuzIla athavA nigranthanitha thAya che. have jo te atimadaadhyavasAye vartatA hAya teA zrAvaka athavA avirati paNa thai zake che. niggarthanta cuo puNa, sakasAi siNAyago avirao vA paddAo vaya tiLAyazavaMtu sidgho daivighnatti zA dvAra|24|
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 nirgranthatvAt cyutaH punaH, sakaSAyI snAtakaH avirato vA snAtaHcyutvA snAtaktvaM tu siddho bhavati iti ||83||dvaarN24|| artha-nigraMtha nirca thapaNuM mukIna vaLI kaSAyakuzIla thAya snAtaka thAya athavA avirati thAya. snAtaka snAtaka paNuM mukIne mezeja jAya. vizeSArtha-nircathanA upazAmaka ane kSepaka e be bheda che. temAM bAramA guNaThANAthI je ja terame guNaThANe jAya che tene nigraMthathI snAtaka thayelA kahevAya che. ne upazAmaka nigraMtha te zreNIthI avazyameva paDe che. ane te paNa kALakSaye athavA AyuSyakSaye e rIte be prakAre paDe che. temAM je kALakSaye zreNIthI paDe che te sakaSAyakuzIla pAme che. ne je bhavakSaye paDe che te devapaNAmAM jarUrathI avirata thAya che. paNa dezavirati thatuM nathI. kAraNake devapaNAmAM dezaviratino abhAva che. A snAtaka nigrantha te teramA caudamAM guNaThANAnA jIvone kahevAmAM Ave che ane te te avazya meseja jAya che. 25 saMjJAdvArA saMjJA-ahAra-bhaya-parigraha-maithuna-krodha-mAnamAyA-labha-loka ane gha ema daza prakAre saMjJA hoya che. vAraMvAra abhyAsathI jIvanI je vastumAM saheje pravRtti thAya tene saMjJA kahe che.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 have kayA kyA nirgasthane saMjJA hoya ane kone kene na hoya te ane AhAra kahe che. pahAyaniyaMThapulAyA, no uvauttA havaMti sannAsu sesA duhAvi hujjA (dAraM25) NhAo duha sesagA surA | 80 kAra ra6 snAtakanirganthapulAkAH no upayuktA bhavanti saMjJAsu zeSA dvidhApi bhavanti (dvAraM 25) snAtaH dvidhA zeSakAH aahaaraaH||84||dvaarN26 artha-snAtaka nigrantha ane pulAka saMjJAmAM upayukta na hoya. ane bAkInA nitye banne prakAre hoya. snAtaka AhArI aNahArI banne prakAranA hoya ane bAkInA AhArIja hoya. vizeSArtha snAtaka, nirgastha ane pulAka A traNe nigraMtho saMjJAne viSe upayogavALA nathI hotA. kAraNake mukhyajJAnapagamAMja teo nira tara vartanArA hovAthI teone AhArAdikanI abhilASA na hoya. ane bAkInA bakuza, pratisevanAkuzIla, ane kaSAyakuzIla te traNa keIkavAra AhArAdi saMjJAmAM upagavALA paNa hoya ane koikavAra jJAnAdiupagamAM vartatA hoya tyAre AhArAdi saMjJAmAM vartatA na paNa hoI zake. eTale saMjJAvALA paNa hoya ane na paNa hoya.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26-AhAradvAra AhAra traNa prakAranA che. ejAhAra le!mADAra ane kavalAhAra. jIva utpanna thatAM je AhAra grahaNa kare che te AjAhAra. rUvATAdvArA je AhAra grahaNa kare che te leAmAhAra, ane mukhamAM kALIAdvArA je AhAra grahaNa kare che tene kalAhAra kahe che, have te pAMca nigranthAmAM AhAranI ghaTanA kare che, snAtaka AhArI paNa hAya ane aNuhArI paNa hAya che; kAraNake sayeAgIguThANAvALA jIvA kevaLI samudhdhAtamAM tIjA ceAthA ane pAMcamA samayamAM aNahArI hoya che ane khAkInA vakhate te AhArI hAya che,temaja ayAgI guNaThANAvALA jIvA aNuhArIja haiAya che. AthI snAtaka AhArI aNuhArI e rIte banne prakAranA hoya che. ane bAkInA pulAka, akuza, pratisevanAkuzIla, kaSAyakuzIla ane nigrantha e pAMce AhArIja hAya. aNuhArI na heAya. kAraNake aNuhArI avasthA upara pakaDela kevaLIsumudvrApta avasthAmAM temaja bhavAMtare jatAM vakragatieja hAya che. tethI A ninthAmAM kevaLI samughAta nathI temaja vakragati paNa saMbhavatI nathI tethI A nizrA AhArIja DeAya che. aNahArI nathI hAtA.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27-bhavadvAra bhava eTale saMsAra. cAre gatimAM paryaTana karavuM tene bhava kahe che. paMcavi ya jahanneNaM, egabhavukkosao kameNevaM pulayasta tinni tiNhaM,tu aTTa tinneva ikko y||85|| paJcApi ca jaghanyena ekabhavotkarSataH krameNaivaM pulAkasya trayaH trayANAMtu, aSTau trayaH eva ekazca |85)dvaarN 27 / artha-pAce nircatha jaghanyathI eka bhavamAM ane utkRSTathI anukrame A pramANe che-mulAkane traNa, traNane ATha, * traNa ane eka che vizeSArtha-julAka, bakuza, kuzIla, nirgastha ane snAtaka e pAMce ninyane jaghanyathI eka bhava hoya. eTale e cAritra pAmyA pachI ekaja bhAvamAM paNa siddhi gatine pAmI zake che. utkRSTathI pulAkane traNa bhava, bakuza, pratisevAkuzIla ane kaSAyakuzIlane utkRSTathI ATha bhava, nirgasthane traNa bhava. ane snAtakane eka bhava. jaghanyathI pulAkAdika nigraMthane eka bhava grahaNa kara : vAne hetu e che ke te bhavamAM pulAka thaIne kaSAyakuzIlAdi bIjA saMyamene ekavAra ke anekavAra pAmIne te bhavamAM ke bhavAntaramAM siddhigatine pAme tene laine che.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 ArSadvAra je avasthAmAM vartatA hoya te avasthA mukIne pharI te avasthA pAme tene AkarSa kahe che. ane te AkarSanA paNa be prakAra che 1-eka bhava AzrayIne 2-ghaNAbhava AzrayIne. have nirgunthane viSe AkarSa kahe che. ikko ya jahanneNaM, Agarisukkosao kameNeva pulayassa tinni tiNhaM,sayaggaso dunni ikko yaa86| ekazca jaghanyena AkarSotkRSTataH krameNaivaM pulAkasya triNi trayANAM zatapRthaktvaH dve ekazca // 86 // artha -jaghanyathI eka AkarSa hAya, utkRSTathI anukrame A pramANe heAya che-pulAne traNa traNane zatapRthakva, be ane eka hAya. vizeSArtha-pulAka, bakuza, pratisevanAkuzIla kaSAyakuzIla nigraMtha ane snAtaka e chae nirgasthane jaghanyathI eka AkarSa hoya che. eTale te nirgastha pitAnI avasthAmAM ekajavAra AvIne teja bhavamAM siddhi gatie jAya che tene laIne eka ArkarSa utkRSTathI pulAkane teja bhavane AzrayIne traNa AkarSa hoya che. bakuza pratisevAkuzIla ane kaSAyakuzIla e traNane zatapRtharva AkarSa hoya che nirgasthane mAtra beja AkarSa hoya che. kAraNake te jIva eka
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 bhavamAM beja vAra zreNI kare che. snAtakane ekaja AkarSa hoya che. kAraNake tene te cAritra choDayA pachI pharI vAraMvAra tene pAmavAnuM hotuM nathI. kAraNake te jyAre cAritra choDe tyAre sidhe mekSamAM ja jAya che. tene paDavA vigerenuM hotuM nathI. te nANabhave AgarisA, huMti jahanneNa donni paMcaNhaM ukosao kameNaM, satta havaMti pulAyassa // 87 // nAnAbhaveSu AkarSAH bhavanti jaghanyena dvau pazcAnAM utkarSataH krameNa sapta bhavanti pulAkasya // 87 // artha-nAnAbhava AzrayIne pAcene jaghanyathI be AkarSa hoya ane utkRSTapaNe anukrame pulAkane sAta A karSa hoya che. vizeSArtha-have nAnAbhava AzrayIne AkarSa kahe che. jagha nyathI snAtaka sivAya bAkInA pAMca nircanthane be * AkarSa hoya che. eka te bhavamAM ane bIjo anya bhavamAM hoya che. tathA pulAkane utkRSTathI sAta AkarSa hoya che. pulAkane prathamanA bhavamAM traNa AkarSa hoya. bIjA bhavamAM eka AkarSa ane tIjA bhavamAM traNa AkarSa ema sAta AkarSa pulAkane utkRSTathI heAya che. sahasaggaso u tiNhaM, paMca niyaMThassa pahAyae natthi aMtamuhuttaM kAlo, hoi duhAvI pulAyassa // 88 // sahasrapRthaktvaM tu trayANAm paJca nirgranthasya snAtasya nAsti antarmuhUrta kAlaH bhavati dvidhA'pi pulAkasya // 88 //
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 atha-traNane sahasrapRtha, ninthane pAMca AkaSa ane snAtakane AkaSa nathI. pulAkane anne prakAre aMtahUta kALa hAya che. vizeSA-khakuza, pratisevanAkuzIla tathA kaSAyakuzIla e traNane sahasrapRthaktva AkarSa nAnAbhava AzrayIne hAya che A nigrenthAne ATha bhava hAya che ane eka bhavamAM vadhumAM vadhu 900 AkaSa hAya che tethI tene AThe guNatA 7200 AkaSTa thAya che. nigranthane nAnA bhava AzrayIne pAMca AkaSa hoya che. A niSranthane traNa bhava hoya che temAM prathama bhavamAM e AkaSa bIjA bhavamAM e ane tIjAmAM kSapaka nigrentha thaI meAkSe jAya e rIte pAMca AkaSa hoya che. snAtakane nAnA bhava AzrayI AkaSa nathI kAraNake te teA teja bhavamAM meAkSe jAya che. 29-kALadvAra kALa sthiti-maryAdA navIna vastune jInI kare tene kALa kahe che. ane te kALa vartanA pariNAma vigere rUpe che. pulAkane jadhanyathI tathA utkRSTathI aMtarmuhurtanA kALa jANavA kAraNake pulAka pulAkapaNe vartatAM maraNa pAme nahi. usAsevi kasAyI jahannao samayAmiyarao koDI samayaM hoi niyaMTho, aMtamuhuttaM tu ukkoso||89||
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 132 bakuzAse vikaSAyiNAM, jaghanyataH samayam itarataH koTiH samayaM bhavati nirgranthaH antarmuhUrta tUtkarSaH // 89 // artha-bakuza, pratisevAkuzIla tathA kaSAyakuzIla jaghanyathI * eka samaya ane utkRSTathI pUvekeDI hoya, ninthane * kALa jaghanyathI samaya ane utkRSTathI aMtamuhurta hoya che. vizeSArtha-bakuza pratisevAkuzIla tathA kaSAyakuzIla e traNane jaghanyathI kALa samaya hoya che. kAraNake e traNe cAritra lIdhA pachI eka samayamAM maraNa pAme tene AzrayIne te jaghanyakALa ghaTI zake che tathA utkRSTathI A traNe nigranthano kALa dezeuNa pUrvakoDa varSano hoya che. kAraNake cAritrane utkRSTa kALa eTale ja che. temaja nigranthane jaghanyathI eka samaya hoya che kAraNake je jIva agiAramAM guNaThANe AvI eka samayamAM te guNaThANAthI paDI devAdikamAM jAya tene laIne jaghanya kALa ghaTe che. ane utkRSTathI aMtarmuhUrta kALa hoya che. kAraNake A agiAramAM bAramA guNa ThANAne kALa paNa aMtamuhUrta che NhAo aMtamuhuttaM, jahannao iyarao a puvvANaM desUNA koDI khallu bausAI huMti savvaddhaM // 10 // snAtaH antarmuhUrta jaghanyataH itaratazca purvANAM dezonA koTiH khalu bakuzAdayaH bhavanti sarvakAlaM // 90 // artha-snAtaka jaghanyathI antamuhUrta ane utkRSTathI deze uNapUrvakoDa sudhI hoya, ane bakuzAdi sarvakALa hoya.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 vizeSArtha-snAtaka jaghanyathI antarmuhUrta hoya. kAraNake je aMtagaDakevaLI che teone eTaleja kALa hoya che. ane utkRSTathI dezanUna pUrvakoDa varSa heya kAraNake kevaLI avasthAne utkRSTa teTaleja kALa hoya che. have nAnA jIva AzrayIne kALa kahe che ' bakuza pratisevAkuzIla kaSAyakuzIla ane snAtaka savakALa hoya kAraNake mahAvidehamAM te sarvadA hoya che. niggaMthA ya pulAyA, ikaM samayaM jahannao hUMti ukoseNaM puNa te, antamuhuttaM ciya havaMti // 91 // nirgranthAzca pulAkAH, ekaM samayaM jaghanyataH bhavanti utkarSeNa punaste, antarmuhUrta kila bhavanti // 91 // artha-nigraMtha ane pulAka jaghanyathI eka samaya ane - utkRSTathI nice antarmuda hoya che. vizeSA-nigrantha ane pulAkane jaghanyathI eka samaya kALa jANo. ane utkRSTathI aMtamuhUrta hoya che. je eka antarmuhUrta kALa hoya tehane samaye bIje pulAkANuM pAme ema eka samaye bene jaghanyathI sadabhAva hoya ane tethI utkRSTathI te ninya tathA pulAka antarmuhUrta hoya. paNa AmAM vizeSatA eTalI sama. javI ke je ekanI sthitinuM aMtarmuhUrta hoya tenA karatAM ghaNAnI sthitinuM aMtamuhUta moTuM hoya che.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30-aMtaradvAra aMtara eka avasthA pAmyA pachI te avasthAne pharI pAmatAM vacce eTale kALa rahe tene aMtara kahe che. have pAMca nigranthamAM aMtara jaNAve che. aMtomuhuttamesi jahannao antaraM tu paMcaNhaM ukkoseNa avaDaM puggalapariyadRdesUNaM // 92 // antarmuhUrtameSAM jaghanyataH antaraM tu paJcAnAM utsA paddha puSTivarAvartana | 22 . " artha-e pAMcanuM jaghanya aMtara antarmuhUrtanuM che. ane utkRSTathI dezanyuna ardhapagalaparAvarta che. vizeSArtha-julAka, bakuza, pratisevanAkuzIla, kaSAyakuzIla ane nintha e pAMcenuM jaghanya aMtara eka jIvanI apekSAe antarmuhUrtanuM che. eTale eka pulAka potAnI pulAka avasthAne cheDIne pharI te avasthAne pAme te jaghanyathI antarmuhUrte pAmI zake. tevIja rIte bakuzAdikane paNa jaghanyathI te avasthAne pA matAM antarmuhUrta lAge. ane utkRSTathI A pAMce nine dezanUna ardhapudgala parAvarta jeTaluM aMtara jANavuM. kAraNake A pAMce nigranthomAMthI koI paNa niavasthA samyaktva vinA te na ja hoI zake. ane eka vakhata samyakatva pAmele jarUrathI dezanyuna
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 135 ardha pagalaparAvate mokSe jAya ja. ane jyAre te jIva mekSe jAya tyAre vadhAremAM vadhAre teTalA kALe pitAnI pUrvanI pharI nirgaLe avasthAne sparza kareja che. tethI utkRSTa antara dezanyuna adhapudgala parAvarta jANavuM. hAyassa antaraM no, samayaM tu jahannao pulAyANaM saMkhijagavAsAI ukkosagamaMtaraM tesiM // 93 // snAtakasya antaraM nAsti, samayaM tu jaghanyataH pulAkAnAM saMkhyAtakavarSANi utkRSTakamantaraM teSAM // 93 // artha-snAtakane aMtara nathI. pulAkane jaghanyathI samaya ane utkRSTathI saMkhyAtAvarSanuM aMtara heya. vizeSArtha-snAtakane potAnuM cAritra choDayA pachI te cAritra pAmavArUpa avasthA na hovAthI aMtara paNa nathI. kAraNake snAtaka to avazya kSeja jAya. have sarva jIvanI apekSAe aMtara kahe che-eka jIva pulAkANuM pAmyA pachI vacamAM eka samaya gayA pachI vaLI bIje koI jIva pulAkANuM pAme te apekSA e jaghanyathI pulAkane eka samayanuM aMtara hoya. ane utkRSTathI eka pulAkANuM pAmyA pachI bIje kaI na pAme tevo vakhata vadhAremAM vadhAre saMkhyAtA varSa hoI zake che, tethI pulAkanuM utkRSTa aMtara saMkhyAnA varSonuM hoya che. niggaMthANaM samayaM, ukkAsaM, antaraM tu chmmaasaa| sesANaM tu cauNhaM noceva ya antaraM atthi // 9 // vAra ne re
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 nirgranthAnAM samaya, utkRSTaM antaraM tu SaNmAsAH zeSANAM tu caturNA, na caiva cAntaraM asti dvAra 30 // 94 // ardhA-nirgone jaghanyathI eka samayanuM ane utkRSTathI cha mahinAnuM aMtara hoya che. ane bAkInA cAra jaNane bilakula aMtara nathI. vizeSArtha-nigraMthane jaghanyathI eka samayanuM aMtara ane utkRSTathI cha mAsanuM aMtara hoya. bAkInA bakuza pratisevAkuzIla kaSAyakuzIla tathA snAtakane aMtara nathI. kAraNake mahAvidehamAM te nigranthanI haMmezAM sattA hoya che. - 31 samuddhAtadvAra samudaghAta-tallInapaNAe karmapradezone prabaLatAe jemAM .. ghAta thAya tene samughAta kahe che. A samuddaghAtamAM AtmAne prayatna ane adhika karmanI udIraNuM e mukhya vastu che. ane A samuddaghAta sAta prakAre che. vedanA samughAta-azAtA vedanIyanI vedanAvaDe Akula vyA kula banela jIva AtmapradezadvArA zarIranA polANa bhAgane purI prabalaudIraNAkaraNavaDe udayamAM lAvI ghaNA karmone nAza kare tene vedanAsamuddaghAta kahe che. kaSAyasamudyAta--kaSAyavaDe AkuLavyAkuLa banela jIva AtmapradezadvArA zarIranA pilANa bhAgane purI prabaLa udIraNAvaDe kaSAyamahanIyana ghaNuM karmone udayamAM lAvI nAza kare te kaSAyasamuddaghAta.
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 137 maraNusamudghAta-maraNAnta samaye vyAkuLa anela jIva maraNathI aMta dUta pahelAM peAtAnA Atmapradezane utpattisthAna sudhI lakhAvI prabalIrAkaraNavaDe AyuSya karmAMnA ghaNA pudgaleAne udayamAM lAvI kSaya kare te ma~raNasamudhdhAta vaikriyasamudghAta-vaikriyalabdhivata potAnA Atmapradezane bahAra kADhI pUrvapArjita vaikriyanAmaka nA ghaNA pradezene udIraNAkaraNavaDe uddayamAM lAvI vinAza karavA sAthe racavA dhArela vaikriyazarIra cAkhya vaikriyapuddagale grahaNa karI vaikriyazarIra banAve tene vaikriyasamuddAta kahe che. tejasasamuddAta--tejasalabdhivata AtmA tejo athavA zItalezyA muktI vakhate tallInapaNAthI udIraNAdvArA ghaNA tejasakamani udayamAM lAvI kSaya kare tene tejasa samuddAta kahe che. AhArakasamudghAMta--cAdapU.dhara muni tIrthaMkarabhagavAnanI Rddhi jovAmATe athavA koi utpanna thayela zaMkAno pratyuttara meLavavAmATe zubhra AhArakazarIra manAve che. ane je tIrthaMkara bhagavAnanI pAse mekalI peAtAne saMzaya TALe che, A AhArakazarIra banAvatI vakhate prabalatAe udIraNAkaravarDa udayamAM lAvI ghaNA AhAraka pudagalAne akALe kSaya karavAmAM Ave tene AhArakasamukthAta kahe che kevalIsamudghAMta je keLI bhagayAne nAma-gotra ane vedanIya e traNa karmanI sthiti AyuSya karatAM vadhAre
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 hAya tene te sthiti AyuSyasarakhI karavAmATe A samudghAta karavAnI jarUra paDe che. A samuddhAtanA kALa ATha samayanA che ne temAM AtmapradezAne leAkAkAzapramANa vistArI A traNa karmAMnA ghaNA pudgaleAnA apava nAdvArA prabaLapaNe kSaya karavAmAM Ave che. AmAM cha samuddhAtanA kALa anta dUta che ane kevaLIsamuddhAtane kALa ATha samayane che. kayA niganthAne keTalI samuddAta hAya te kaheche. veyaNakaSAyamaraNe tinni pulAyasta huMti samugdhAyA paMcAsevagavause, veuvviyate yagehiM saha // 95 // AhAraeNa sahiyA kasAiNo cha nniyaMThae natthi kevaliyasamugdhAo, ikkovi ya hoi pahAyassa // vAra rUo // 66 // vedanAkaSAyamaraNAH trayaH pulAkasya, bhavanti samudghAtAH paJca AsevakavakuzayoH, vaikriyataijasAbhyAM saha // 95 // AhArakena sahitAH kaSAyiNaH SaT nirgranthasya nAsti kaiva likasamudghAtaH eko'pi ca bhavati snAtasya / dvAraM 31 / 96 / atha-pulAkane vedanA kaSAya ane maraNu e traNa samudghAta hAya che. pratiseva kuzIla tathA akuzane vaikriya ane tejasa sAthe pAMca samuddAta haiAya che. tathA kaSAyakuzIlane AhAraka sAthe cha samuddAta hAya che. ni nthane samuddAta nathI. tathA snAtakane eka
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 139 kevaLI samudraghAta hoya che. vizeSArtha-pulAkane vedanA kaSAya ane maraNa e traNa samu dUdhAta hoya che, temAM saMjvalana kaSAdayathI kaSAyasamud ghAta hAya. je ke pulAkane maraNa nathI te paNa maraNa samughAta hoya. kAraNake pulAka maraNasamuddaghAta karyA pachI kuzIlAdika pAmIne maraNa kare che te mATe A maraNasamughAta paNa ghaTI zake che. bakuza ane pratisevanAkuzIlane pUrvokta traNa uparAMta vaikriya ane tejasasamughAta meLavatAM pAMca samudyAta hoya che. kaSAyakuzIlane pUrvokta kahela pAMca uparAMta AhAraka vadhAratAM cha samuddata hoya che. mAtra eka kevaLI samuddaghAtaja kavAyakuzIlane na hoya. snAtakane terame guNaThANe vartatAM keTalAkane ATha samayanI kevaLI samughAta ekaja hoya che 3ra-avagAhanAdvAra avagAhanA-AkAza pradezamAM avagAhIne rahevuM tene avagA hanA kahe che. eTale jIvanA pradeza keTalA AkAza pradeza upara avagAhIne rahyA che te jaNAvavuM te avagAhanA. kayA kayA nigranthane keTalI avagAhanA hoya te jaNAve che. logamasaMkhijjaime bhAge paMcaNha hoi ogAho pahAyassa asaMkhijje asaMkhabhAgesu loe vA | 17 vAra 22.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14s lokAsaMkhyeyatame bhAge paJcAnAM bhavati avagAhaH snAtakasya asaMkhyeye asaMkhyeyabhAgeSu loke vaa||97||dvaarN 32 // atha-pAMca nircathanI lekanA asaMkhyAtamA bhAganI, snAtakanI asaMkhyAtI asaMkhyAtAbhAganI ane lokapramANa avagAhanA che. vizeSArtha-avagAhanAnA cha prakAra che. 1 lekanA asaM. khyAtamA bhAganI 2 lekanA saMkhyAmAM bhAganI 3 lokanA saMkhyAtA bhAganI 4 lekanA asaMkhyAtA bhAganI pa ane sarva kapramANa. pulAka, bakuza, pratisevanAkuzIla, kaSAyakuzIla, ane nircantha e pAMcanI lokAkAzanA asaMkhyAtamA bhAga jeTalI avagAhanA che. paNa lokanA saMkhyAtamAbhAganI saMkhyAtAbhAganI asaMkhyAtAbhAganI ke sarvaka pramANu avagAhanA nathI hotI. snAtakanI traNa prakAranI avagAhanA che lokanA asaMkhyAtamA bhAganI asaMkhyAtAbhAganI ane sarvaka pramANu avagAhanA che. jyAre svAbhAvika zarIstha hoya tyAre lokanA asaMkhyAtamA bhAganI, daMDAdika kare tyAre lekanA asaMkhyAtAbhA. ganI ane jyAre kevaLIsamudaghAta vakhate leka pure tyAre sarvakapramANe avagAhanA heya. kAraNake jIvana pradeza kAkAzapradezapramANa che tethI avagAhanA sarvaka pramANa ghaTI zake che.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33-sparzanAdvAra spanA-AkAza pradezone sparza thavo tene sparzanA kahe che. avagAhanA ane sparzanAmAM eTalo vizeSa che ke mAtra avagAheluM AkAza te avagAhanA kahevAya che. ane sparzanAmAM avagAhelA ane na avagahelA AkAza pradezane sparza tene sparzanA kahevAmAM Ave che. arthAt je dravya jeTalA AkAzapradezamAM raheluM hoya te kSetra kahevAya che. ane te kSetra tathA tenI cha e dizAe eka eka AkAzapradezanA prataranI sparzanA thAya tene sparzanA kahe che. mATe kSetrathI sparzane e rIte bhinna che. evaM ceva ya phusaNA cauro bhAve khaovasamayammi pahAo khAiyabhAve,uvasami khaiyammi vi niyaMTho 18. re rU4 evaM caiva sparzanA(dvAraM 33)catvAraH bhAve kSAyopazamike snAtaH kSAyikabhAve, aupazamike kSAyike'pi nigranthaH ||98||dvaarN34 artha_eja pramANe saparzanA jANavI. prathamanA cAra ninya kSApazamabhAve, snAtaka kSAyikabhAve ane nircantha upazama athavA kSAyikabhAvamAM hoya.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34-bhAvAra bhAva-aupazamika, kSAyika, lApazamika, dayIka, ane pariNAmika A pAMca bhAva che. aupathamika-kamanA upazama dvArA thanArA jIvane svabhAvane aupazamika kahe che. kSAyika-karmanA kSayadvArA thanArA jIvanA svabhAvane kSAyikabhAva kahe che. kSApazamika-udayamAM AvanArA karmanA pudgalenA kSayathI ane anudita pudgalenA upazamathI thanArA jIvanA svabhAvane kSApazamika kahe che. audayika-karmanA udayathI thanArA jIvanA svabhAva tene audayikabhAva kahe che. pariNAma-jIvana bhavyatvAdika pariNAma te pAriNAmika bhAva che. pulAka, bakuza, pratisevAkuzIla tathA kaSAyakuzIla e cAra nircantha kSapazamabhAve heya che. snAtaka kSAyikabhAve cAritramAM hAya. tathA nircanA upazAmaka ane kSAyika e be bheda che. temAM upazAmakaninya upazamabhAve hoya ane kSapakanigrantha kSAyika bhAve hoya.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35-parimANuddhAra ' parimANa-saMkhyA gaNatrI gaNanA vigere ane te saM. khyA cAritrane pAmanAra ane cAritrane pAmelAne AzracIne be prakAre hoya che. kayA nircamAM keTalA lAbhI zake te jaNAve che paDivajaMta pulAyA ikkAi jAva sayapuhuttaM ti paDivannA jai huMti, sahassapuhuttaMta egAi // 19 // pratipadyanta pulAkAH ekAdayaH yAvat zatapRthaktvaM iti pratipannA yadi bhavanti, sahasrapRthaktvaM ekaadyH||99|| artha-pratipadyamAna pulAuni ekathI mAMDIne zata pRthakatva hoya. ane pratipanna ekathI mAMDIne sahastra pRthakRtva hoya. . vizeSArtha-pulAka bakuza kuzIla ninya ane snAtaka e pAMca nircA che temAM pratipadyamAna ane pratipannapulAka keIkavAra saMdatara na paNa hoya ane kaIkavAra hoya paNa kharA. ane jyAre hoya tyAre pratipadyamAna pulAnintha ekasamaye ochAmAM ochA eka hoya ane te pratipadyamAna pulAka nigrantha utkRSTathI ekasamaye zataputhatva hoya, pratipapulAkanitthapaNAmAM vartatA jaghanyathI eka ane
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 uSNakRSTathI pratipanna pulAka sahastrapRthatva hoya che, sevibausA pavajaMtagA ya, ikkAi jA sayapuhuttaM paDivannagA jahannaga, iyara koddiisypuhttN||10|| bakuzAse vinaH pratipadyamAnAzva ekAdayaH yAvat zatapRthaktvaM pratipannakA jaghanyataH itare koTizatapRthaktvaM // 10 // artha-pratisevanAkuzIla tathA bakuzapaNane pAmanArA ni grantha ekathI mAMDIne yAvat zatapRthakatva hoya. ane pratipanna jaghanya ane utkRSTathI zatapRthatvakeTi heya. vizeSArtha -pratipadyamAna bakuzanigraMtha tathA pratisevanAku zIlanigraMtha jaghanyathI eka samaye eka ane utkRSTathI zatapRthakRtva hoya. pratipanna bakuzanircanya tathA pratisevanAkuzIla jaghanyathI eka ane utkRSTathI koTi zata pRthala hoya. sakasAyA ikkAi, sahassapuhuttaM siyA pavajaMtA koDIsahassapuhuttaM, ukkosa jahannaga pvnnaa|101|| sakaSAyAH ekAdayaH sahastra pRthaktvaM, syAt pratipadyamAnAH koTIsahastrapRthaktvam utkRSTajaghanyakaprapannAH / / 101 // artha-kaSAyakuzIla pratipadyamAna ekathI mAMDI sahasaMpRthatva hoya. tathA pUrva pratipanna utkRSTa ane jaghanyapaNe hajAra kaTiprathakRtva hoya. vizeSArtha -pratipadyAna kaSAyakuzalani jaghanya eka
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 samaye eka ane utkRSTa sahastrapRthatva hoya. pratipanna ' utkRSTa ane jaghanya sahastraTipRthava hoya. paDivajaMtaniyaMThA ikkAi jA sayaM tu bAsaThaM aTThasayaM khavagANaM, uvasamagANaM tu cauvannA102 pratipadyamAnanirgranthAH ekAdayaH yAvat zataM tu dvASaSThi aSTazataM kSapakAnAM, upazAmakAnAM catuSpazcAzat // 103 / / artha-pratipadyamAnanigraMtha ekthI mAMDIne ekaso bAsaTha heya, temAM kSayaka ekathI ekaso ATha ane upazAmaka ekathI mAMDIne cepana hoya. vizeSArtha-pratipadyamAna ninya ane pratipannanircanthakoika vAra heAya paNa kharA ane keIkavAra na paNa heya. ane jyAre hoya tyAre pratipadyamAna ninja jaghanyathI eka ane utkRSTathI 162 hAya. kAraNake kSapakazreNIe ekIsAthe utkRSTa ekase ATha caDe ane upazamaNIe ekIsAthe cepana caDe tethI bane maLIne 162 hAya. puvapavannA jai te, ikAI huMti jA sayapuhuttaM NhAyA u pavajaMtA, aTThasayaM jAva samayammi103 puvvapavannasiNAyA koDipuhutte jahannayA iMti ukkosa cevaM ciya, parimANamimesi evaM tu dAraM 35 // 104 //
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146. purvaprapannA yadi te ekAdayaH yAvat zatapRthaktvam / snAtAstu prapadyamAnAH, aSTazataM yAvat samaye // 103 / / pUrvapratipannasnAtakAH kATipRthaktvaM jaghanyataH bhavanti utkRSTAzca evaM kila, parimANameteSAM evaM tu dvAraM 35 // 104 // artha-pUrva pratipanna ninya hoya to ekathI mAMDIne yAvat zatapRthatva hoya, pratipadyamAna snAtaka eka te samayamAM ekathI mAMDIne ekaso ATha hoya. pUrva pratipannasnAtaka jaghanyathI kaTipRthakatva hoya. ane utkRSTapaNe paNa emanuM eTaluM ja parimANa hoya che. vizeSArtha -have je pratipanna ninya che te paNa jyAre hoya tyAre jaghanyathI eka ane utkRSTathI zatapRthakatva hoya che. pratipadyamAna snAtaka hoya paNa kharA ane na paNa hoya ane jyAre hoya tyAre jaghanyathI eka ane utkRSTathI ekaso ATha heya. pratipanna snAtaka jarUra hoyaja ane te jaghanyathI kaTipRthakatva hoya ane utkRSTathI paNa koTipRthakRtva hoya che. 36-a bahutva a9pabahutva-je vastumAM paraspara ochAvattApaNAne vicAra karavo tene alpabadutva kahe che. pAMca nigraMthamAM alpabahutva ghaTAve che.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 147 niggaMthapulayohAyA, bausA-paDisevagA-kasAillA thovA saMkhijaguNA, jahuttaraM te viNidiTThA rUdA 205 nigranthapulAkasnAtAH, bakuzAH pratisevakAH kaSAyiNaH stokAH saMkhyAtaguNAH, yathottaraM te vinirdiSTAH dvAraM 36 // 105 // artha-nigraMtha, pulAka, snAtaka, bakuza, pratisevAkuzIla, ane kaSAyakuzIla, temAM anukrame prathamanA thaDA hoya ane tyAra pachInA yathettara saMkhyAtaguNA kahyA che.. vizeSArtha-julAka, bakuza, kuzIla, ninya ane snAtakanuM paraspara alapabaDutva jaNAve che. ninya sauthI thoDA che. kAraNake vadhAremAM vadhAre paNa te pratipadyamAna ekaso AThaja che. tethI pulAka saMkhyAtaguNa che. kAraNake te sahastrapRthakatva jeTalA che tethI snAtaka saMkhyAtaguNa che. kAraNake te kaTipRthakatva che. tethI bakuza sa vAtaguNa ne tethI pratisevanAkuzIla saMkhyAtaguNa hoya. jo ke AgaLa bakuza ane pratisevanAne koTizatapRthakatva kahela che paNa te bannemAM paraspara paNa saMkhyAtaguNAne pheraphAra che. te bannethI kaSAyakuzIla saMkhyAtaguNa hoya kAraNake te sahastrakoTipRthakRtva hoya che. - upasaMhAra bhagavaipaNavIsasayassa, cha? uddesagassa saMgahaNI esA u niyaMThANaM, raiyA bhAvatthasaraNatthaM // 106 //
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 bhagavatIpaJcaviMzatitamazatasya SaSThoddezakasya saMgrahaNI eva tu nirvranthAnAM racitA bhAvArthasmaraNArtha // 106 // a-bhagavatI sUtranA pacIsamA zatakanA chaThThA uddezAnA saMgraharUpa ninthAnA bhAvArthanA samaraNu mATe A nithI racI che. vizeSA -bhagavatIjInA pacIsamA zatakanAM chaThThA uddezAmAM nigrantha samadhI adhikAra che. te adhikArane gAthAodvArA yAda rahI zake teTalA mATe graMthakAra abhayadevasUri mahArAje A nigraMthI banAvI che.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
_