Book Title: Namaskar Mantrodadhi
Author(s): Abhaychandravijay
Publisher: Saujanya Seva Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034079/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ W EiMS -L-02 Cocon namaskAra maMtrodadhi sampAdaka mahAmanA mAnavatAvAdI santa ziromaNI munirAja zrI abhayacandravijayajI mahArAja prakAzaka saujanya sevA saMgha 306/3 minTa sTrITa, madrAsa-600003 mudraka sajjana prinTiga presa tripoliyA bAjAra, jodhapura-342001 mUlaka: 00 ru0 Scanned by CamScanner Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14. ME5272 zrI navakAra mahAmantra OM namaH siddhabhyaH OM namaH paJca parameSTibhyo namaH zrI navakAra mahAmantra kalpa likhyate / Atma zuddhi mantra // OM hrIM namo arihantANaM // // OM hrIM namo siddhANaM // // OM hrIM namo AyariyANaM // // OM hrIM namo uvajhAyAraNaM // ||AUM hrIM namo loe sAhUraNaM // 1 // mantra kA jApa karane vAle ko prathama Atma zuddhi ke lie upara likhe hae maMtra kA eka hajAra ATha jApa kara lenA cAhiye bAda meM praveza karanA / // indrAhvAnana maMtra // ||AUM hrIM vajrAdhipataye A~ hA~ e hU~ hrauM zrUha kSaH // 2 // isa mantra kA ikkIsa bAra jApya karake prANa pratiSThA karanA ___ cAhiye aura bAda meM isI mantra dvArA niz2a kI coTi (zikhA) Scanned by CamScanner Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... ( 2 ) janeU (uttarA saGga) kaGkaraNa, kuNDala, aMgUThI va kapar3e prAdi ko mantrita karake sarva sAmagrI ko zuddha karanA caahiye| // kavaca nirmala maMtra // // OM hrIM zrI vada vada vAgvAdinyai namaH svAhA // 3 // isa mantra dvArA kavaca ko nirmala karanA cAhiye / // hasta nirmala maMtra / // OM namo arihaMtAraNaM zrutadevI prazasta haste hUM phaT svAhA // 4 // isa mantra dvArA nija ke hAthoM kA dhUpa ke dhUveM para rakha kara nirmala karanA caahiye| ||kaay zuddhi maMtra / / OM Namo OM hrIM sarvapApa kSayaMkarI jvAlA sahasra prajvalite matpApaM jahi jahi daha daha kSA kSIM hUM kSauM kSaH kSIradhvale amRta saMbhave badhAna badhAna hU. phaT svAhA // 5 // isa maMtra dvArA zarIra ko zuddha banAnA cAhiye aura antaH karaNa ko bhI nirmala rakhanA, jisase tatkAla siddhi hogii| // hRdaya zuddhi mantra / / OM RSabheNa pavitreNa pavitrokRtya AtmAnaM punimahe svAhA // 6 // isa mantra dvArA hRdaya-antaH karaNa ko zuddha karanA cAhiye / IrSyA, dveSa, kuvikalpa, krodha, mAna, mAyA, lobha kA tyAga karanA, mithyA nahIM bolanA ityAdi kAmoM se dUra rhnaa| Scanned by CamScanner Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) / / mukha pavitra kararaNa maMtra // OM namo bhagavate jhI~ hrIM candraprabhAya candra mahitAya candra mUrttaye sarva sukha pradAyinyai svAhA // 7 // isa mantra dvArA nija ke mukha kamala ko pavitra banAnA, gambhIratA, saralatA, namratA Adi kA bhAva dhAraNa karanA / // cakSu pavitra karaNa maMtra // OM hrIM kSIM mahAmudra kapilazikhe hAM phaT svAhA // 8 // isa mantra dvArA nija ke netroM ko pavitra karanA aura netroM meM sneha bhAva saralatA kA prakAza ho isa prakAra netra zuddhi karanA ! || mastaka zuddhi maMtra // OM namo bhagavatI jJAna mUttiH sapta zata kSulakAdi mahAvidhAdhipatiH vizva rUpiNI hrIM hra kSIM kSA~ OM zirastrAraNa pavitroM karaNaM OM gamo arihaMtANaM hRdayaM rakSarakSa hra. phaT svAhA // 6 // isa mantra dvArA mastaka nirmala karanA aura zuddha hRdaya se yathA sAdhya ArAdhana karanA jisase mantra tatkAla siddha hotA hai / / / mastaka rakSA maMtra // OM gamo siddhANaM hara hara viziro rakSa rakSa hrIM phaT svAhA / / 10 / / isa mantra dvArA mastaka rakSA kI bhAvanA bhAyI jAya / || zikhA bandhana ' maMtra // OM gamo prAyariyAgaM zikhAM rakSa hauM phaT svAhA / / 11 / / Scanned by CamScanner Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) isa mantra dvArA zikhA ko pavitra karake bA~dhanA cAhiye. bAMdhate samaya gAMTha na denA yUhI lapeTanA aura sthira kara denaa| _ // mukha rakSA maMtra / OM ragamo uvajjhAyAraNaM ehi ehi bhagavati vajrakavacaM vaz2iriNa rakSa rakSa hUM phaT svAhA // 12 / / isa mantra dvArA mukha ke tamAma avayavoM kI rakSA bhAvanA bhAyI jAya / // indrasya kavaca maMtra // OM gamo loe savva sAhUraNaM kSipraM sAdhaya sAdhaya vajrahaste zUlini duSTaM rakSa rakSa AtmAnaM rakSa rakSa hraphaT svAhA / / 13 / / isa mantra dvArA deva bhaya va anya koI upadrava upasthita na hone kI bhAvanA bhAyI jaay| .... ... - ||privaar rakSA maMtra / / .. OM arihaya sarva rakSa rakSa hUM phaT svAhA // 14 // isa maMtra dvArA kuTumba-parivAra kI rakSA ke lie prArthanA karanA jisase maMtra sAdhya samaya meM kauTambika upadrava upasthita na ho aura maMtra sAdhanA nirvighnatayA siddha ho sake / // upadrava zAMti mantra / OM hrIM kSoM phaT svAhA, kiTi kiTi ghAtaya ghAtaya paraM vighnAnchinddhi-chinddhi paraM maMtrAn bhinddhi bhinddhi kSaHphaT svAhA // 15 // - 26 Scanned by CamScanner Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. ( 5 ) isa mantra dvArA mantra sAdhane meM dUsaroM kI ora se mantra bala se kisI prakAra kA kaSTa Ane vAlA ho to vaha ruka jAtA hai | ataH sarva dizA ke sarva prakAra ke upadravAdi ko rokane ke hetu isa mantra kA jApa karanA cAhiye, aura bAda meM sakalI karaNa karake vidhI sahita jApa kiyA jAya to avazya kArya siddha hogA / panca parameSTi mantra / / / OM . si. prA. u. sA. namaH / / 16 // isa paJca parameSTi jApya kA mudrA sahita dhyAna kare to manovAnchita phala kI prApti hotI hai / yaha mahA kalyANakArI mantra hai / isameM aneka prakAra kI siddhiyAM samAI huI haiM / jo karma kSaya karane ke nimitta isa mantra kA dhyAna karate haiM unako AvRta se karanA cAhiye. aura isI taraha zaGkhAvRta vidhI se jApa karane kA bhI bahuta mAhAtmya batAyA hai| jo zaGkhAvRtta vidhI se jApa karate haiM unako zAkini, DAkinI, bhUta, pra eta Adi se bhaya - upadrava prApta nahIM hotA / zaGkhAvRta ko madhyamA uGgalI ke bIca ke peraveM se ginanA cAhiye jisakI samajha zaGkhAvRtta citra meM dI gaI hai| jahAM eka kA aGka hai vahIM se zuruAta karanA aura bAraha ke zraGko taka ginanA, phira eka aGka se jArI karanA / isa taraha nau vakhta ginane kamAla pUrI ho jAtI hai, aura zaGkhAvRta se ginane vAlA utkarSa sthiti ko pahuMcatA hai mahArakSA sarvopadrava zAMti mantra / || namo arihantANaM zikhAyAM / / // namo siddhANaM mukhAvaraNe // || namo AyariyANaM zraGarakSAyAM // Scanned by CamScanner Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / namo uvanjhAyANaM Ayuddhe / // namo loe savvasAhUNaM maurvIe / / / eso paJca namukkAro pAdatale // / / vajra zilA savva pAvapparagAsaNo // // vajra maya prAkAraM caturdikSa maMgalANaMca / / // savvesikhadirAGgArakhAtikA paDhama havA maGgalaM // // prakAro pari vajramaya DhAkaNaM / / 17 / / , sakalI karaNa karake dhyAna karanA cAhiye jisase sarva prakAra ke vighna zAnta ho jAya aura icchita phala prApta ho / mhaamntr| OM gamo arihantANaM, OM hRdayaM rakSa rakSa hU. phaT svAhA / , OM gamo siddhANaM hrIM ziro rakSa rakSa hUM phaT svAhA / OM gamo pAyariyANaM hai. zikhAM rakSa rakSa ha. phaT svAhA / / OMNamo uvajjhAyANaM hra ehi ehi bhagavati vajrakavace " vajrapANi rakSa rakSa hai. phaT svAhA / OM Namo loe savva sAhUNaM hraH / kSipraM sAdhaya sAdhaya vajrahaste zUlini duSTAn rakSa rakSa hUM phaT svAhA / eso paJca namukkAro vajrazilAprAkAraH savva pAvapparagAsaraNo amRtamayo prikhaa| maMgalAraNaMca savesi mahA vajrAgni prAkAraH paDhamaM havai maGgalam // 18 // Scanned by CamScanner Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) Atma rakSA, athavA karma kSaya nimittAdi meM yaha mantra atyanta camatkArI hai / mano vAJchanA pUrNa karane vAlA va sarva prakAra ko Riddhi siddhi ko dene vAlA hai| // vazIkaraNa mantra (1) / / // OM hrIM namo arihantANaM / / // OM hrIM namo siddhANaM // / / OM hrIM namo AyariyANaM // / / OM hrIM namo uvajhAyANaM // // OM hrIM navo loe savva sAhUNaM / / // OM hrIM namo gANassa / / // OM hrIM namo daMsaraNassa // // amukaMmama vazIkurukuru svAhA / / 16 / / isa mantra ko sAdhya karane ke bAda jisako AdhIna karanA ho "amukaM" ke bajAya nAma lekara jApya kiyA jAya savAlakSa jApya pUrNa hone pazcAt ikkIsa bAra jApya kare aura prati jApya vastre yA paghaDI ke palle granthI(gAMTha) dete jAMya to kArya kI siddhi hotI hai| // vazIkaraNa mantra (2) / / // OM namo arihantAraNaM // // OM namo siddhAraNaM // // OM namo AyariyAraNaM / / // OM namo uvajjhAyAraNaM / / // OM namo loe savva sAhUNaM / / Scanned by CamScanner Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) // OM namo nAraNassa // // OM namo daMsaNassa / / / / OM namo cAritassa // // OM hrIM trelokya vazaMkarI // / / hrIM svAhA / / 20 / / kArya sakalI karaNa karake isa mantra ko sAdhya karane bAda jalAdi mantrita karake pIlAne se prayojana siddha hotA hai / lekina ke hetu yaha mantra kAma meM na liyA jAya samakitavanta prANI ko kArya kI tarapha hI dRSTi rakhanA cAhie / Scanned by CamScanner || vazIkaraNa mantra (3) / / // OM hrIM namo loe savva sAhUNaM / / 21 / / isa mantra ko siddha kara uttara kriyA meM e hrIM ke sAtha jApya karake vastre granthI detA jAya aura / / 108 / / bAra granthI ko zilA - para phaTakAratA jAya to kArya siddha hotA hai / vastra nayA aura zuddha honA cAhiye / || bandIgRha mukta mantra // 1 || husAvvasa elomora // || gaMyAjbhAvau moraNa | || gaMyAriyaA moraNa || // ddhAsi maura // // saMtAritra moraNa || 22 // Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (&) isa mantra ko viparyAsa kahate haiM, isako siddha karane bAda jApa kiyA jAya to bandI khAne se tatkAla mukta hotA hai / citta sthira rakha kara jApya kare to siddhi hotI hai // saGkaTamocana mantra // // OM hrIM namo arihantANaM // // OM hrIM namo siddhANaM // // OM hrIM namo AyariyANaM / / // OM hrIM namo uvajjhAyANaM / / // OM hrIM namo loe savva sAhUNaM // isa mantra kA sAr3he bAraha hajAra jApya kare aura bAda meM navAkSarI mantra kA jApa kare so batAte haiM / || || navAkSarI mantra ||T FITT OM hrIM namaH zrahaM kSIM svAhA // 24 // isa mantra kA uccAra rahita jApa kare to duSTa, taskara Adi bhaya miTa jAtA hai, aura anAvRSTi athavA prativRSTi meM bhI isa mantra kA upayoga kare to camatkAra batAne vAlA hai / mahA bhaya ke samaya yA mArga meM corAdi bhaya nivArNa ke liye isakA jApya karatA jAya aura cAroM dizA meM phUMka detA jAya to bhaya miTa jAtA hai / // sarva siddhi mantra // 11 OM arihanta siddha prAyariya uvajjhAyaH savvasAhU, savvadhammatithyaya rANaM, OM namo bhagavaie, suyadevayAe, saMti devayANaM, savvaM pavayaMraNa devANaM, paJcalogapAlANaM OM hrIM arihanta devaM namaH / / 25 / / 1 Scanned by CamScanner Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 1 ) isa mantra ko sAdhya karane ke liye devasthAna yA anyatra aura bhUmi ho vahAM baiThanA cAhiye, aura siddha karane ke bAda yaha sarva kArya meM siddhidAyaka hotA hai / kaThina kArya ke samaya vidhi sahita jApa karane se kaSTa miTatA hai, aura sAta bAra mantra bola kara vastra ke gAMTha lagAtA jAya to tatkAla camatkAra batAtA hai| vyAghrAdi hinsaka prANI kA yA anya prakAra kA bhaya upasthita huvA ho to naSTa ho jAtA hai / // vairanAzAya mantra // // paMhusAvvasa elo moNa // / // NaMyAjjhAvau moraNa // // yAriyA moraNa // // paMDAsi moraNa // // etAharipra moraNa // 26 // isa viparyAsa mantra kA kathana pahale kara cuke / lekina vidhAna dUsarA hone se phira ullekha kiyA jAtA hai / isa mantra kA savA lakSa jApya vidhI sahita karane bAda caturthI athavA caturdazI ke dina sAdhanA kare, aura siddhi kriyA ke bAda parameSTi namaskAra karake dhUla kI cihUMTI bhara kara prakSepa karane se vairabhAva-zatrutA miTa jAtI hai, aura paraspara premabhAva baDhatA hai| ||mn cintita phaladAtA mantra / / OM hrAM hrIM hrahrauM hraHpra. si.pA. u. sA. namaH // 27 // - isa mantra kI eka mAlA pratidina pheranA cAhiye jo isakA ArAdhana kareMge unako mana ciMtita phala kI prApti hogI, lekina siddhi avazya kara lenA cAhiye / binA siddhi kiye mantra phala nahIM dete| Scanned by CamScanner Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / lAbhadAyaka mantra // ||AUM namo arihantAraNaM // / / OM namo siddhAraNaM // // OM namo prAyariyAraNaM // // OM namo uvajjhAyAraNaM // // OM namo loe savva sAhUraNaM / // OM hrAM hrIM hra hau haH svAhA / / isa mantra ko paTanAvRta se ginanA cAhiye uGgalIyoM para prAvRtta se bhI gina sakate haiM / uccAra rahita jApa kiyA jAya aura sthira citta se kiyA jAya to lAbhadAI hai| prAvRta kA citra paje meM diyA hai, so "mAlA va prAvRtta vicAra" ke prakaraNa meM dekha lenaa| - paTanAvRtta ke liye aisA bhI sunA hai ki prathama pada brahmarandhra meM, dUsarA lalATa, tIsarA kaNTha-piJjara,cauthA hRdaya meM aura pAMcavAM nAbhI kamala meM sthita kara isa mantra kA dhyAna kre| dUsarI tarakIba paTanAvRta kI yaha hai ki, brahmarandhra, lalATa, cakSu, zravaNa aura pAcavAM mukha ina para dhyAna lgaave| 1 paramA 11 // aGgarakSA mantra paDhama havaha maMgala bajramayo ........... zilA mastakopari, namo parihantAraNaM aMguSThaye "namo sidAra tarjanyA, Scanned by CamScanner Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) namo AyariyAraNaM madhyamayoH namo uvajhAyAraNaM anAmikayo, / / namo loe savvasAharaNaM kaniSTakayoH esopaJca namukkAro vajramayaM prAkAraM savva pAvappaNAsaraNo jala bhRtAM / khAtikAM, maGgalANaMca savessiM / / .: khadirAGgArapUrNI khAMtikAM, prAtmAnaM nizcintya mahAzakalI karaNaM // 26 // . - isa mantra kA vidhAna hamAre samajha meM barAbara nahIM pAyA ataH gurUgama meM jAnanA cAhiye / isameM sakalI karaNa bhI pA gayA hai| ||anupm mantra // OMhrAM hrIM hU~ hrauM hrapra.si.pA u. sA. svAhA // 30 // . yaha mantra anupama hai, citta sthira rakha kara kArya zuddhi kara vidhi sahita sAdhya kare to anupama phaladAtA sarva siddhi dAyaka yaha mantra hai| rAma kA // sarva kArya siddhi mantra / / / OM hrIM zrI ahaM pra.si. A. u. sA namaH // 31 // yaha mantra sarva kArya kI siddhi karane galA hai / zuddhoccAra pUrvaka sthira citta se ArAdhana kiyA jAya bahuta AnandadAyaka hai / bandImukta mantra TIME OM namo arihantANaM jamlyyU nimaH OM namo savva siddhANa ilbyUnamaH Scanned by CamScanner Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 13 ) OM namo pAyariyANaM ramlyUM namaH OM namo uvajhAyANaM hamlyyU namaH OM namo loesavvasAhUNaM navyyU namaH amukasya baMdino mokSaM kuru kuru svAhA / / 32 // isa mantra ko sAdhana karate samaya paTTa para yaha mantra aSTagandha se likhanA, paTTa sone kA ho, cAMdI kA, yA tAMbe kA jaisI zakti ho leve / mantra vAle paTTa ko bAjoTa (pATiyA) para sthApita kare / Alambana meM zrI pArzvanAtha bhagavAna kI pratimA athavA manamohaka citra sthApita kara sAmane baiThe citra nijakI nAsikA ke sAmane yAne aisA madhya meM sthApita kare ki jo ThIka madhya hI meM Ave, paiTha kara dhUpa dIpa Adi sAmagrI jayaNA sahitaM kAma meM leve tatpazcAt pAMca sau puSpa.sapheda jAI ke lekara eka puSpa hAtha meM letA jAya aura mantra bolatA jAya, aura mantra pUrNa hote hI puSpa ko urdhvasthiti meM mantra ke upara caDhAtA jAya to bandIvAna kA tatkAla chuTakArA hotA hai| bandIvAna ke liye dUsarA koI jApa kare to bhI yaha mantra kAma detA hai| bahuta camatkArI hai / // svapne zubhAzubhaM kathitaM mantra / / ___ mantra nambara 32 jo upara batA cuke haiM / isako khar3e khar3e kAyotsarga meM sthita raha kara dhyAna kare aura phira kisI se bole binA maunapane bhUmi zaiyyA para pUrva dizA kI tarapha mastaka rakha kara so jAve to svapana meM zubhAzubha phala kA bhAsa hotA haiN| Scanned by CamScanner Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // vidyAdhyayana mantra / / arihanta siddha pAyariya, uvajjhAya savva sAhU // 34 // isa mantra kA jApa karane se vidyAdhyayana meM sahAyatA milatI hai / dravya prAptI va sukha ke karane vAlA hai / ||aatmckssu paracakSu rakSA maMtra // ___OM hrIM namo arihantANaM pAdau rakSa rakSa, OM hrIM namo siddhANaM kaTiM rakSa rakSa, OM hrIM namo pAyariyANaM nAbhi rakSa rakSa, OM hrIM namo ukjhAyANaM hRdayaM rakSa rakSa, OM hrIM namo loe / savvasAhUraNaM brahmANDaM rakSa rakSa, OM . hrIM eso paJca namukkAro zikhAM rakSa rakSa, OM hrIM savvapAvappaNAsapo prAsanaM rakSa rakSa, OM hrIM maGgalANaMca . . . sambesipaDhamaM havai maGgalaM // 3 // isa mantra kI siddhi prApta karane bAda ikkIsa bAra jApa karane se kArya siddha ho jAtA hai / isakA vizeSa spaSTIkaraNa gurugama se jAnanA caahiye| / pathika bhayahara mantra / / - OM namo marihantANaM nAbhau - OM namo siddhANaM hRdaye,... / OM namo pAyariyANaM kaNThe, . ......... Scanned by CamScanner Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM namo uvajhAyANaM mukhe, - OM namo loe savva sAhaNaM mastake, vigeSu amha rakSa rakSa hili hili mAtaGginIM svAhA / / rakSa rakSa OM namo arihantANaM Adi, OM namo mohiNI mohiNI mohaya mohaya svAhA // 36 // isa mantra ko sAdhya kare aura rAste calate samaya vikaTa pantha meM yA nijagRha meM athavA anyatra corAdi upadrava utpanna huvA ho . tat samaya jApya karane se upadrava zAnta ho jAtA hai, aura bhaya mukta ho jAtA hai| isameM zakti to itanI hai ki corAdi kA sthambhana ho jAtA hai , kintu dhyAtA puruSa kA prAkarma ho taba itanI siddhi taka pahuMca sakate haiM / sambhava hai zrI jambU svAmI ne isI mantra kA upayoga kiyA ho / jJAnI gamya / // mohana mantra / / OM namo arihantANaM, are ariNi mohiriNa, amukaM mohaya mohaya svAhA // 37 // . isa mantra ko sAdhya karate samaya SaTi kriyA karake amuka ke nAma sahita jApa kare, aura pratyeka mantra sapheda puSpa hAtha meM lekara . bolatA jAya aura sAmane ke mAlambana para caDhAtA jAya to mohini maMtra siddha hotA hai / SaTi kriyA guru gama se jAnanA cAhiye / .5 // duSTa sthambhana mantra / / 2 OM hrIM a. si. A. u. sA. sarva duSTAn sthambhaya, sthambhaya, mohaya mohaya, adhaMya aMdhaya mukaya mukaya kuru kuru hrIM duSTAn ThaH ThaH ThaH // 38 // Scanned by CamScanner Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) sAdhya karate samaya prAtaHkAla madhyAnha, aura sandhyA samaya jApya karanA cAhiye / pUrva dizA meM mukha rakha kara baiThanA, aura uttara kriyA meM gyAraha so jApya karane se siddhi hotI hai / isakI sAdhanA meM "daladArabhyAmumuve" zrAdi kriyAyeM karanI cAhiye so gurugama se jJAta karanA / / / vyantara parAjaya mantra // nambara 38 vAlA mantra jo upara batA cuke haiM isI ke prabhAva se vyantara kA upadrava kisI makAna mahala yA manuSya strI Adi meM ho to kevala gyAraha sau jAe vidhI sahita karane se upadrava miTa jAtA hai / isakI sAdhanA meM izAna kUraNa meM mukha rakha kara baiThe aura ATha rAtri taka arddha rAtri ke samaya sAdhanA kare to vyaMtarAdi kA bhaya naSTa ho jAtA hai / Th TE jIvarakSA mantra / OM namo arihantAraNaM, OM namo siddhANaM OM namo AyariyANa OM namo uvajjhAyANaM, OM namo loe savvasAhUNaM, jhulu bhulu kulu kulu culu culu mulu mulu svAhA // 40 // . jIva rakSA va bandIvAna ko mukta karAne ke hetu bhuta isa mantra ko sAdhya karanA cAhiye | sAdhya karate samaya paTTa paTa yA thAlI tAMbe kI yA sapta dhAtu kI lekara praSTa gandha se mantra ko likheM aura satrA lakSa jApa karane bAda siddhi kriyA meM balikarma arcanAdi vidhAna barAbara kare to deva sahAyaka hote haiM, aura jIva rakSA ke samaya amuka saMkhyA meM jApa karane para vijaya hotA hai| * A Scanned by CamScanner Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) / / / sampatta pradAna maMtra / OM hrIM zrIM klIM a. si. prA. u. sA. culu culu halu hRlu kulu kulu mulu mulu icchiyame kuru kurusvAhAH / / 41 / / isa mantra kA caubIsa hajAra jApa karanA cAhiye vidhI sahita jApa ho jAne bAda uttara kriyA karanA aura uttara kriyA ke bAda meM eka mAlA nitya pheranA sarva prakAra kI sampatti kA lAbha hogaa| ||srsvtii mantra // OM a. si. prA. u. sA. namohaM vAcinI, satyavAcinI vAgvAdinI vada vada mama vana vyakta vAcayA hrIM satyaMthuhi satyaMthuhi satyaMvada satyaMvada askhalitapracAraM taM . devaM manujAsurasahasI hrIM haiM a. si. A. u. sA. namaH svAhA / / 42 // yaha mantra sarasvatI devI kI ArAdhanA kA hai| isa mantra dvArA "bappa bhaTTa sUrajI" ne sarasvatI ko prasanna kI thii| isa mantra kA eka lAkha jApya karane se siddha hotA hai / ||shaaNtidaataa mantra / OM arha a. si. A. u. sA. namaH // 43 / / isa mantra kA nitya smaraNa karane se zAnti hotI hai gRha kalaha Adi kA nAza hotA hai aura sampatti AtI hai / // maMgala mantra / / a. si. prA. u. sA. namaH // 44 // yaha mantra tuSTi puSTi dAtA hai nitya smaraNa karane se sukha kI prApti hotI hai| Scanned by CamScanner Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) // vastu vikraya mantra / / naTThamayaTThANe paragaTTha kamaTTa naTTha saMsAre, paramaTThaniTThiya? aTThaguNAdhIsaraMvaMde // 45 / / isa mantra kI sAdhanA zmasAna-sthAna meM kRSNa pakSa kI caturdazI ke dina kare / sandhyAkAla ke bAda praharordva rAtri ke samaya prArambha kre| dhUpa dIpa jayaNA sahita rakkhe, kaTa patra taila guggulAdikA homa jayaNA sahita kare prati dina do hajAra jApa kara siddhi prApta kare / bAda jisa vastu ko becanA ho taba ikkIsa jApa se mantrita kara vikraya kare manecchA mUlya prApta hogaa| ||srvbhy rakSA mantra / / OM arhate utpata utpata svAhA / tribhuvana svAminI, OM thambhei jala jalaNAdi ghovasaggaM mama amukasya vAyaraNA seu svAhA // 46 // isa mantra ko candanAdi dravya se likhane ke hetu sAmagrI ekatrita kara pATa upara rakhanA aura dhUpa dIpa jayaNA sahita rakha kara 108 bAra navakAra mantra kA dhyAna karane bAda maMtra likhanA, bAda meM paTTa ko pUjana arcana sugandhI puSpAdi se karake maMtra siddha karanA, aura bhaya upasthita samaya amuka jApa kiyA jAya to bhaya naSTa ho jAtA hai| // taskara sthambhana mantra // OM namo arihantAraNaM dhadhaNu mahA dhaNu mahAdhaNu svAhA // 47 // isa mantra kA dhyAna sva lalATa viSe dhyAna lagA kara kare to cora-taskara sthambhana ho jAte haiM aura SaTi kriyA karake mantra Scanned by CamScanner Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) likhatA jAya aura bAMye ha tha se miTA kara muSTi bandha karatA jAya isa taraha amuka saMkhyA meM likha ne bAda muSTi bandha kara jApa karejApa pUrNa hote ho muSTi khola dizA meM pheMkane jaisA hAtha lambA kare to corAdi bhaya nahIM hotA aura cora dRSTigata bhI nahIM hote| ||shubhaashubh darzaya mantra / / ___OM hrIM ahaM namaH vIM svAhA // 48 / / isa mantra kA jApa karane se pahale nija ke hAthoM ko candana se lipta kara leve bAda meM 108 jApa kara maunapane bhUmizaiyyA para so jAve to svapna meM zubhAzubha kA bhAsa hotA hai / ||prshnottr vijaya mantra / / OM namo bhagavai suya devayAesavvasuya mAyAe bArasaMgapavayaga jagaNIe sarassaiye saccavAyariNa suvavau avatara avatara devI mama sarIraM pavisa pucchaM tassa pavissa savvajaraNamaya harie arihaMta sirie svAhA / / 4 / / isa mantra ko sAdhya karane bAda praznottara kA kArya ho taba yA kisI mUkadame ke samaya savAla javAba karane se pahale amuka jApa isa mantra ke karane se vijaya prApta hogA, aura harSa utpanna hogaa| ||srv rakSA mantra / / OMnamo arihantAraNaM OMnamosiddhAraNaM OMnamo pAyariyANaM, OMnamo uvajjhAyANaM, OMnamo loesavva sAhUraNaM, eso paMca namukkAro, savvapAvappaNAsapo, maGgalANaMcasamvesi, par3hamaM havai maMgalaM, OM hrIM huM phaT svAhA // 50 // isa mantra kA smaraNa pratyeka kArya meM sukhadAI hai / nityaprati khUba dhyAna karanA cAhiye sarvathA AnandadAyaka yaha mahAmantra hai| Scanned by CamScanner Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) // dravya prApti mantra / / OM hrIM arihantAeM siddhANaM, sUrINaM AyariyANaM, uvajjhAyAraNaM, sAhUraNaM mama Rddhi vRddhi samihitaM kuru kuru svAhA // 51 // isa mantra ko nityaprati prAtaHkAla madhyAnha, aura sAyaMkAla ko pratyeka samaya battIsa bAra smaraNa kare to sarva prakAra kI siddhi aura dhana lAbha hotA hai, kalyANakArI mantra hai| // grAma praveza mantra / / OMnamo arihantANaM, namo bhagavaiye candAiye mahAvijhAe sattaThAe gire gire hulu hulu culu culu mayUravAhinie svAhA // 52 // isa mantra kA jApya poSa vada dazamI ke dina upavAsa karake karanA cAhiye, kama se kama eka sau bAra to avazya kare aura uttara kriyA kara siddha kara leve, tatpazcAt grAma praveza samaya meM sAta bAra jApa kara jisa tarapha kA svara calatA ho vahI pAMva pahale uThA kara grAma praveza kare to lAbha prApta hotA hai / sAdhU munirAja smaraNa kare to annAdi kA lAbha hotA hai aura satkAra pAte haiM / // zubhAzubhaM jAnAti mantra / / OM namo arahi OM bhagavau bAhu balIssaya iha samaraNassa amale vimale nimmala nANa payAsiNi OM namo savva bhAsai arihA savva bhAsai kevalI eeNaM sacca vayoraNaM savva hou me svAhA // 53 // / isa mantra kA dhyAna kAyotsarga meM khar3e huve kare aura dhyAna pUrNa kara bhUmi saMthAre so jAve to svapna meM zubhAzubha kA bhAsa hotA hai| Scanned by CamScanner Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 21 ) // vivAde vijaya maMtra // OMhaMsaH OM hrIM ahaaiM zrI a.si.pA.u.sA. namaH / / 54 / / .. isa mantra ko ikkIsa bAra avAcya smaraNa kara vivAda zuru kare to vijaya prApta hogaa| // upavAsaphala mantra / / OM namo OM arha a. si. A. u. sA. ragamo arihantANaM namaH / / 55 / / / isa mantra ko 108 bAra smaraNa karane se upavAsa jitanA phala prApta hotA hai| / agnikSaya mantra / / upara batAye huve mantra nambara "55'ko siddhi karane ke bAda 21 daphA mantra dvArA jala mantrita kare aura agni upadrava samaya meM tIna aJjalI bhara kara athavA anya prakAra se agni veSTita jala dhAra deve to agni upadrava zAnta ho jAtA hai| // sarpabhayahara mantra / / OM hrIM arha a. si. A. u. sA. anAhata vijaye arha namaH // 57 // ___isa mantra ko sAdhya kare taba nityaprati subaha dopahara ko aura sAMyakAla ko smaraNa kare aura pratyeka dipotsavI ke dina 108 jApya kare to yAvajjIva sarpa bhaya nahIM hotA hai| // lakSmI prApti mantra / / OM hrIM hraramo arihantANaM hrauM namaH / / 58 // isa mantra kA nityaprati 108 jApa karane se lakSmI prApta hotI hai / sukha milatA hai aura dravya pAtA hai / Scanned by CamScanner Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 22 ) // kArya siddhi mantra / / OM hrIM zrIM klIM klauM balaM ahaM namaH // 56 // isa mantra ke jApa se sarva kArya kI siddhi hotI hai, sAdhya karate samaya ikkIsa hajAra jApa karanA caahiye| // zatru bhayahara mantra // OM hrIM zrIM amukaM duSTaM sAdhaya sAdhaya a. si. prA. u. sA. namaH // 60 // isa mantra kI ikkIsa dina taka prAtaH kAla meM mAlA phere, bAda meM kArya ho taba amUka jApa kare to zatru kA bhaya naSTa hotA hai| // rogakSaya mantra / / OM namo savosahipattANaM OM namo khelosahipattANaM OM namo jalosahipattANaM OM namo savvosahipattANaM svAhA // 61 // isa mantra ke jApya se roga-pIr3A zAnta hoMge nitya eka mAlA pherane se vyAdhi kama hotI hai| // brapahara mantra | OM gamo jiragANaM jAvayANaM pusoriNa aMeeriNa savvA vAyeNa varaNamApaccaM umAghuSa umAphuT OM OM ThaH ThaH svAhA / / 62 // isa mantra se rAkha mantrita kara vraNa-jinako varaNa bhI kahate haiM bAlakoM ke zarIra para ho jAte haiM, una para athavA zItalA ke varaNa para lagAve to vraNa miTa jAtA hai / Scanned by CamScanner Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 23 ) // sUrya maMgala pIr3A mantra // OM hrIM namo siddhANaM // 63 / / sUrya, maMgala donoM graha zAMti ke hetu eka hajAra jApa nitya prati jahAM taka graha pIr3A rahe kiyA kareM to sukha prApta hotA hai| // candra zukra pIr3A mantra / OM hrIM namo arihaMtAraNaM // 64 // candra zukra donoM kI dRSTi pIDAkArI ho taba eka hajAra jApa nityaprati karane se sukha prApta hotA hai| . // vudha pIr3A mantra // OM hrIM namo uvajjhAyAraNaM // 65 // budha kI dazA hAnikAraka ho taba prasanna karane ke liye isa mantra kA jApa eka hajAra nityaprati karanA caahiye| guru pIr3A mantra // OM hrIM namo pAyariyANaM // 66 // guru kI dRSTi hAnikAraka ho taba eka hajAra jApa nitya karanA caahiye| // zani rAhU ketu pIr3A mantra // OM hrIM namo loe savvasAhUNaM // 67 / / isa mantra kA nitya eka sahasra jApa karane se zanIzcara rAhU ketu kI dRSTi hAnikara ho to miTa jAtI hai aura sukha milatA hai| Scanned by CamScanner Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNavAkSara dhyAna / --*-- praNava akSara pahelopabhaNIje / praNava akSara sarva siddhi dAyaka hai / isakA bayAna karate zAstra meM kahA hai ki hRdaya kamala meM nivAsa karane vAlA zabda jo brahma ke kAraNa rUpa svara vyanjana sahita parameSTi pada kA vAcaka hai aura mastaka meM rahI huI candrakalA se jharate hue amRta rasa se bhIMje hue mahAmantra praNava yAne ||AUM|| kA kumbhaka se cintavana karanA stambhana karane meM pIlA, vazIkaraNa karane meM lAla, kSobha karane meM paravAle kI kAnti jaisA, vidvaSa meM kAlA aura karma kA ghAta karane meM candra kI kAnti jaisA OMkAra kA dhyAna karanA cAhiye / tIna loka ko pavitra karane vAlA paJca parameSTi namaskAra mantra ko nirantara cintavana krnaa| esa paMca namaskAra, sarva pApa praNAzanaM / maMgalAnAMca sarveSAM, prathamaM jayati maMgalam paJca parameSTi ko namaskAra karane vAle ke sarva pApa kSaya ho jAte haiM, kyoMki sarvamaGgala meM yaha pahalA maGgala hai / arthAta mahAmantra hai aura yaha maMcapada OMkAra darzaka hai ataH inakA jo dhyAna karatA hai, use mana vAMchita phala kI prApti hogI, isalie OMkAra zabda sUcaka parameSTi ko namaskAra karanA kartavya hai| nAbhikamala meM sthita "a" AkAra dhyAve, (si) sivarNa mastaka kalala meM sthita dhyAve, (A) AkAra mukha kamala meM sthita kara dhyAve, (u) ukAra hRdaya kamala meM sthita dhyAve, aura (sA) sAkAra kaNTha piJjara meM sthita kara dhyAve to yaha jApa sarva Scanned by CamScanner Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 25 ) kalyANa ke karane vAlA hai| Upara kahe anusAra a. si pA u. sA. yaha pAMcoM bIjAkSara haiM aura ina pAMcoM kA OMkAra banatA hai / jo inakA nitya dhyAna karate haiM unakA kalyANa hogA / kahA hai kiOMkAra bindu saMyukta, nityaM dhyAyanti yogina / kAmadaM mokSaraM caiva, OMkArAya namonamaH / / isakI mahiyA agAdha hai isakA varNana karane ke liye maiM samartha nahIM huuN| jijJAsuoM ko cAhiye ki jJAniyoM kI sevA kara prApta kre| hrIMkAra kA dhyAna --*-- dhyAyetsitAbjaM vakravAntaraSTa vargIdalASTa ko| OM namo arihantAraNamiti vAnapi kramAt // 1 // mukha ke andara pATha kamala vAlA zveta kamala ko cintavana kare aura usake AThoM kamala meM anukrama se "OMnamo arihaMtAraNaM" ina ATha akSaroM ko sthApana kre| inameM kesarA paMkti ko svaramaya banAve aura kariNakA ko amRta bindu se vibhUSita kre| una kaNikAoM meM se candra bimba se girate hue mukha se saJcArate hue prabhAmaNDala ke madhya meM virAjita candra jaisI kAnti vAle mAyAbIja "hrIM" kA cintavana kare / cintavana karane ke bAda patroM meM bhramaNa karate AkAzatala se saJcArita mana kI malInatA kA nAza karate huve / amRta-rasa se jharate aura tAlUrandhra se nikalate hue bhrakuTI Scanned by CamScanner Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 26 ) ke madhya meM zobhAyamAna tIna loka meM acintaya mahAtmya vAle tejomaya kI taraha adbhuta ese isa "hrIM" kAra kA dhyAna kiyA jAya to ekAgratA se laya lagAne vAle ko vacana aura mana kA mela dUra karane para zruta jJAna kA prakAza hotA hai| isa prakAra ke mahIne taka abhyAsa karane vAlA nija ke mukha meM se nikalatI huI dhUmra kI zikhA ko dekhatA hai| isI taraha eka varSa taka abhyAsa kiyA jAya to mukha meM se nikalatI jvAlA dekhatA hai aura jvAlA dekhane ke bAda saMvegavAna hokara sarvajJa saccidAnanda paramAtmA kA mukha kamala dekhatA hai| itanA dekhane ke bAda satat abhyAsa karate karate atyanta mahAtmaya vAle kalyANakArI atizaya yukta bhAmaNDala ke madhya meM virAjita sAkSAta sarvajJa bhagavAna ko dekhatA hai| aura una sarvajJa ke viSemana sthira kara nizcayayukta laya lagAtA rahe to pariNAma kI dhArA aisI caDha jAtI hai ki usake nikaTa vRti ziva sukha-arthAt mokSa upasthita ho jAtI hai, aura vaha parama pada prApta karatA hai| hrIM kI mahimA aparampAra hai| isameM RSimaNDala meM kahe anusAra varNavAra caubIsa jinakI sthApanA hotI hai| jo dhyAna karane vAloM ke lie Alambana meM uttama hai| hrIM meM atyanta zakti kA samAveza hai| hrIM ko likhakara kaiMcI se kucha pAMca yA sAta Tukar3e banA liye jAyaM to una Tukar3oM meM svara vyanjana kA samAveza hotA hai arthAt una pAMca yA sAta vibhAgoM meM svara vyanjana ke sarva akSara kI yojanA ho jaatii| tathApi hrIM kA jApa karane ke liye do prakAra ke hrIM vRta hAtha ke panje meM batAye gaye haiM, unakA upayoga avazya karanA caahiye| -* Scanned by CamScanner Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhyAna vicAra zrAvaka kA kartavya hai ki prAtaH kAla meM yA cAra ghar3I zeSa rAtri rahe nidrA tyAga kara namaskAra mantra kA jApa kare, yaha mantra kalyANa kA karane vAlA aura mana vAMchita phala dene vAlA hai| / isakA vidhAna batAte huve "vyavahAra bhASya" sUtra meM likhA hai ki zaiyA meM kusvapna rAga yukta pAyA ho yA pradvaSAdimaya aniSTa phala kA sUcaka ho usako dUra karane ke liye zaiyyA se uThate hI 108 ucchvAsa pramANa kAyotsarga kre| yA 100 ucchavAsa kare / jinheM zvAsozvAsa para kAusagga karane kA abhyAsa nahIM hai unheM cAra logassa kA kAusagga karanA cAhiye aura zvAsozvAsa se kAyotsarga karane kA abhyAsa nitya prati karate rahanA / zaiyA meM baiThe-baiThe jo smaraNa karate haiM unheM cAhiye ki mana meM hI paJca parameSTi kA dhyAna kiyA kare / vacana uccAra karake jo jApa karate haiM, unheM zaiyyA tyAga kara zarIra zuddhi kiye bAda bhUmi para Asana bichA pUrva yA uttara dizA kI tarapha mukha rakhakara namaskAra maMtra kA dhyAna karane baitthe| jo kAyotsarga mudrA meM khar3e-khar3e dhyAna karanA cAheM unako va baiThe-baiThe dhyAna kareM unako cAhiye ki ekAgratA ke hetu kamala (netra) baMdhakara japAdi kreN| mana ko sApha rakhe mamatA-mAyA kA tyAga kare samabhAva prAlambita ho viSayAdi zatroM se virAma pAkara samapariNAmI ho dhyAna karanA cAhiye / jinako samabhAva guraNa prApta nahIM huvA hai unako dhyAna karane meM aneka prakAra kI viDambanAyeM upasthita ho jAtI haiM / ataH samapariNAmI hone kA abhyAsa karanA cAhiye kyoMki samapariNAma binA dhyAna nahIM hotA aura binA dhyAna ke niSkampa-samatA nahIM A sakatI Scanned by CamScanner Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 28 ) isa taraha anyonya kAraNa hai| samatA guraNa meM jhIlatA huvA dhyAna kA abhyAsa kre| sthAna zarIra vastra aura upakaraNa zuddhi kA vizeSa dhyAna rakhanA cAhiye kyoMki pavitratA se cita prasanna rahatA hai aura sAdhyatA siddha hotI hai| jo loga hRdaya ko pavitra kiye binA dhyAna karate haiM unheM siddhi nahIM hotii| eka rAjA mahArAjA ko apane gRha nivAsa meM AmaMtrita karate haiM to nivAsa sthAna ko kaisA sundara svaccha banA kara sajAyA jAtA hai| pavitratA aura Asa-pAsa kI jamIna svacchatA para pUrA lakSa diyA jAtA hai| to trilokInAtha ko hRdaya meM praveza karate samaya mana-hRdaya zarIra kitanA nirmala banAnA cAhiye jisakI kalpanA pAThaka svayaM kara sakate haiN| jApa karane vAlA maunavRtti se jApa kare to vizeSa phaladAyI hotA hai / jo maunavRtti jApa karane se thakita ho jAte haiM unakojApa bAMdhakara dhyAna karanA cAhiye / dhyAna se thaka jAne para jApya aura donoM se thaka jAne para srota paDhe aura hasva dIrgha kA bhAna rakhatA huvA rahasya ko samajhatA jAya aura jisa rAga-rAmiNo chandAdi meM srota ho usI rAga meM madhurI AvAja se pATha kare to phaladAI hotA hai| pratiSThA kalpa paddhati meM zrI pAliptAcAryajI mahArAja ne likhA hai ki jApa tIna taraha ke hote haiN| (1) mAnasa, (2) upAMzu, (3) bhASya, ina tIna prakAra ke jApya meM mAnasa jApya usako kahate haiM ki jo mana hI meM magnatA pUrvaka sthira citta se ekAgratA sahita laya lagAtA huvA dhyAna karatA rahe / isa taraha ke jApya ko uttama koTi meM liyA hai, aura mAnasa jApa zAnti tuSTi puSTi ke karane vAlA hai| dUsarA upA~zu jApa use kahate haiM ki, dUsarA koI pAsa meM baiThA ho vaha to sune nahIM lekina antara jalpa rupa arthAta nija ke Scanned by CamScanner Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 26 ) muMha meM hI kaNTha se yA jimyA se jApya karatA rhe| isa taraha kA jApya puSTidAyaka hotA hai| ataH jo puSTi ke hetu jApa karate haiM unheM upAMsu vidhAna kA upayoga karanA cAhiye / tIsarA bhASya jApya use kahate haiM ki jApya karate samaya kA uccAra Asa-pAsa ke saba suna sake isa taraha zuddhatA pUrvaka pATha kare tA isa taraha kA jApya AkarSaNAdi kArya ke liye upayogI hotA hai ataH jaiso jisakI bhAvanA ho aura kArya ho tadanusAra lAbhAlAbha dekhakara vidhAna karanA cAhiye / dhyAna karate samaya cita-caJcala na ho aura pariNAma sama rahane ke hetu anukUla Asana sthira kara jApya dhyAna karanA cAhiye jo Asana sthira nahIM rakhate unako dhyAna meM sthiratA nahIM AtI ata: capalatA kA tyAga kara Asana sthira bananA cAhiye / hama yahAM kucha Asana kA svarUpa batAnA cAhate haiN| yoga zAstra meM isakA kucha varNana hai| ___--2-- prAsana kA vicAra Asana zuddha karanA aura anukula Asana meM jaya prApta karanA dhyAna sAdhya meM sahAyaka hotA hai / Asana jamAne ke lie ekAnta sthAna ho jahA~ kisI prakAra kI cintA bhaya prApta hone kI sambhAvanA na ho, anukula saMyoga va samAdhi sahita dhyAna ho sake aise sthAna ko pasanda karanA caahiye| jisameM bhI tIrtha sthAna-jinezvara bhagavAna kI kalyANaka bhUmi ho to vizeSa Ananda dAyaka hai| - Asana to caurAsI prasiddha haiN| hama sabakA ullekha karanA nahIM cAhate lekina upayogI Asana jo gRhastha kara sakeM unhIM kA varNana kreNge| Scanned by CamScanner Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 30 ) AsanoM meM se, paryaGkAsana, vIrAsana, vajrAsana, padmAsana, bhadrAsana, daNDAsana, utkaTikAsana, gaudohikAsana aura kAyotsargAsana, yaha nau prakAra ke Asana gRhastha sugamatA se kara sakate hai| jinameM paryAGsana jise sakhAsana bhI kahate haiN| yaha isa taraha kiyA jAtA hai ki donoM jaGgA ke nIce kA bhAga pAMva upara kara baiThe yAne pAlakhI lagAkara baiThe aura dAhinA va bAMyA hAtha nAbhi kamala ke .. pAsa meM dhyAna mudrA meM rakhe to paryaGkAsana bana jAtA hai| dAhinA pAMva bAMyI janA para va bA~yA pAMva dAhinI jatrA para kara sthira baThe to vIrAsana bana jAtA hai| aura vIrAsana meM hI donoM poTha kI tarapha se lekara dAhine pAMva kA aMguSTa dAhine hAtha se va bAMye pA~va kA aMguSTha bAMye hAtha se pakar3e to vIrAsana kA vajrAsana bana jAtA hai| donoM jaGgA kA paraspara madhya meM sambandha kara baiThanA isako padmAsana kahate haiN| puruSa cinha ke prAge pAMva ke donoM taliye milAkara unake Upara donoM hAtha kI uGgaliyAM paraspara eka ke sAtha eka yAne kara sammelana karane ke bAda dazoM uGgaliyAM gina sake isa prakAra hAtha jor3akara baiThanA usakA nAma bhadrAsana hai| jisa Asana meM baiThane se uGgaliyAM gulpha va jaGgA bhUmi se sparza kare isa prakAra pAMva lambe kara baiThanA usako daNDAsana kahate haiN| gudA aura eDo ke saMyoga se vIratA pUrvaka baiThe jisako utkaTikAsana kahate haiM / gAya dUhane ko baiThate haiM usa taraha baiTha dhyAna karanA jisako gau dohikAsana kahate haiN| khar3e-khaDe donoM bhujAoM ko lambI kara ghuTane kI tarapha baDhAnA yA baiThe baiThe kAyA kI apekSA nahIM rakha kara dhyAna sthita honA usakA nAma kAyo. tsargAsana hai| jisako dhArmika kriyA meM karane kI prathA pracalita hai| dhyAna karane ko khar3e rahate hai usa samaya hAthoM ko bAMIdAhinI ora jyAde phalAnA nahIM cAhiye sIdhe hAtha rakhane Scanned by CamScanner Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 31 ) cAhiye / aura khar3e rahate huve caraNa kI uGgaliyoM ke madhya meM cAra aMgula antara rakhanA va eDI ke bIca meM isase kucha kama antara rakha kara khar3A rahanA caahiye| isa taraha khar3A rahane se jinamudrA hotI hai aura vandana dhyAna meM yaha upayogI hai / ataH anukUlatA va zakti dekha kara Asana siddha kara lenA caahiye| __jApa karane ke lie baiThe taba jhuka kara yA zarIra ko zithila banA kara nahIM baiThanA cAhiye bilakula TaTAra isa taraha baiThanA ki zvAsa kI nalI sIdhI rahe aura zvAsa rokane va nikAlane meM bAdhA na Ave isa taraha sukhAsana para jo baiThate haiM unakA dhyAna acchA jamatA hai| dhyAna zakti ke prabhAva se tIna loka ko vijaya kara sakate haiN| isalie dhyAna zakti para zraddhA rakhanA cAhiye aura dhyAna karate samaya anivArya saMGkaTa sahana karanA par3e to bhI dRr3ha citta rahakara ekAgratA sahita dhyAna karate rahanA Atma vizvAsa rakhanA jJAniyoM ke vacana ko satya mAnanA to avazya ucca pada prApta hogA kitaneka kahate haiM ki kyA kareM mana vaza meM nahIM rahatA ataH * japa jApya meM sthiratA nahIM paatii| yaha kahanA svacchandatA kA hai| mana to vaza meM rahatA hai kintu japa-dhyAna meM hama nahIM rakha sakate / agara mana vaza meM na rahatA ho to rupayA ginate vakta, noTa sambhAlate samaya, sone kA gahanA karAte vakhta aura bhoga saMbhoga meM kitanI sthiratA rahatI hai so pAThakoM se chipI nahIM hai| hama isake liye vizeSa vivecana karanA nahIM cAhate lekina prasaMgopAta itanA jarUra kaheMge ki mana to vaza meM rahatA hai / tathApi hama dhyAna Adi meM nahIM rakha sakate / ataH mana hI para sArA bhAra na DAla kara prayatnazIla bane aura dhyAna vicAra meM batAye huve Asana Adi Scanned by CamScanner Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 32 ) dvArA ekAnta sthAna meM dhyAna karane kA prayatna kiyA jAya aura jahAM taka bana sake pichalI rAtri ko sADhe cAra baje lagabhaga prayatna kiyA jAyagA to AzA hai ki mana bhI vaza meM rahegA aura dhyAna samAdhi maya nirvighnatA se bana skegaa| --*-- dhyAtA puruSa kI yogyatA dhyAna karane kI icchA rakhane vAloM ko nija kI yogyatA baDhAkara dhyAtA, dhyeya aura dhyAna ko acchI taraha se samajha lenA caahie| kyoMki ina bhedoM ke samajhe binA kArya siddha nahIM ho skegaa| ataH dhyAna karane vAloM meM kaunase guNa honA cAhiye jisakA saMkSepa varNana kreNge| dhyAnI manuSya dhairyatA rakhane vAlA zAnta svabhAvI, sama pariNAmI aura atyanta saGkaTa prAjAne para bhI dhyAna ko nahIM chor3e isa prakAra aTala zraddhA vAlA honA cAhiye aura sabakI tarapha - samAna bhAva se dekhane vAlA, zIta AtApanAdika asahya kaSTa se ghabarAtA na ho aura nija ke svarUpa se bhraSTa na ho, krodha, mAna, mAyA, lobha Adi kA tyAga karane vAlA, rAgAdi se mukta, kAmavAsanA se virAma pAyA huA, nija ke zarIra para moha utpanna na ho, isa taraha kI bhAvanA se saMvegarUpI draha meM nimagna sarvadA samatA kA Azraya lene vAlA, meru parvata kI taraha niSkampa, candramA ke tulya AnandadAtA aura vAyu kI taraha saGgarahita isa taraha kA buddhimAna dhyAna meM nipuNa dhyAtA puruSa ho vahI prazaMsA ke yogya hai / ataH dhyAtA puruSa ko apanI yogyatA kI tarapha pUrA lakSa denA cAhiye kyoMki yogyatA prApta kie binA praveza kiyA jAya to kArya kI siddhi asambhava hai| . Scanned by CamScanner Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piNDastha dhyeya svarUpa piNDasthaM ca padasthaM ca / rUpasthaM rUpa varjitaM / / caturdhA dhyeya mAmnAta / dhyAnasyAlambanaM budhai // || yogazAstra || dhyeya kA svarUpa batAte hue bayAna kiyA hai ki piNDastha, padastha, rUpastha aura rUpAtIta ina cAra prakAra ke dhyeya ko dhyAna ke Alambana bhUta mAnanA cAhiye / dhyeya zuddha karane ke bAda dhAraNA ko samajhanA cAhiye / jisake pAMca bheda batAye gaye haiM / prathama 'pArthivI' dUsarI 'AgneyI' tIsarI 'mArUtI' cauthI 'vArUNI' aura pA~cavI 'tatvabhU' yaha pAMcoM dhAraNAyeM piNDastha dhyAna meM hotI haiM jinakA saMkSepa varNana isa prakAra hai / tIka loka jitane kSIra samudra kI cintavanA kare aura usameM jambU dvIpa jitanA eka hajAra pAMkhar3I vAlA suvarNa jaisI kAntiyukta kamala kA cintavana kare / usa kamala kI kesarA paMkti meM prakAzamAna prabhAvazAlI meru jitanI pIle raMga kI kariNakA kA cintavana kare / usake Upara zveta siMhAsana para virAjamAna nija kI AtmA kA cintavana kare, aura karma nirmUla karane ke liye prayatnazIla, udyamavanta hokara karmakSaya kA cintavana karanA usako pArthivo dhAraNA kahate haiM / Scanned by CamScanner Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 34 ) dUsarI "AgneyI" dhAraNA kA svarUpa batAte huye kahA hai ki nAbhi ke andara solaha pAMkhar3I yukta kamala puSpa kI yojanA kare, aura usa kamala kI kaNikAoM meM "aha~" mahAmantra aura dUsare pratyeka patra meM svara ko paMkti sthApana kare / repha bindU ko kalA sahita mahA-mantra meM jo "hra" akSara usake repha meM se dhIre-dhIre nikalatI huI dhUmra rekhA kA cintavana kare / usameM agni-kaNa kI santati arthAt cinagAriyAM cintavana kara bAda meM aneka jvAlA kA cintavana karanA, aura usa jvAlA ke samUha se hRdaya meM rahe hae kamala ko jalAnA / isa taraha ghAtI aghAtI AThoM karma kI racanA vAle ATha patra yakta adhomukha vAle kamala ko mahAmantra ke dhyAna se utpanna hone vAlI jvAlA jalA detI hai / isa taraha cintavana karane ke bAda zarIra se bAhara sulagatI huI agni kA trikoNa agnikuNDa cintavana kara usake anta meM svastika lAJchita agni bIjayukta cintavana karanA / isa prakAra mahAmantra ke dhyAna se utpanna kI huI agni se arthAta agni jvAlA se zarIra aura kamala ko jalAkara bhasmasAt kara zAnta honA, isI kA nAma AgneyI dhAraNA hai jo dhyAna dvArA cintavana kI jAtI hai / tIsarI "mArUtI" dhAraNA kA svarUpa isa prakAra hai ki tIna / bhuvana ke vistAra jaisA parvatAdi ko calAyamAna karane vAlA samudra ko kSobha prApta karAne vAle vAyu kA cintavana karanA aura bhasmaraja ko usa vAyu se zIghra uDAne ke bAda vizeSa dhyAna ke abhyAsI ko cAhiye ki usa vAyu ko zAnta banA deve / isa prakAra kI kriyA ko mArutI dhAraNA kahate haiN| cautho " vAruNI " dhAraNA kA svarUpa isa prakAra hai ki amRta samAna barasAta barasatA ho, meghamAlA se vyApta ho aise AkAza cintavana karanA, bAda meM arddha candrAkArayukta varuNa bIja sahita Scanned by CamScanner Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 35 ) maNDala cintavana karanA aura amata samAna jala se AkAza tala ko pavitra karake kAyA se utpanna kI haI raja aura bhasma ko dho DAlanA aisI kriyA kA nAma vArUNI dhAraNA hai| pAMcavI "tattvabhU" dhAraNA usako kahate haiM ki zuddha buddhi vAlA saptadhAtu rahita pUrNacandra samAna nirmala kAntiyukta sarvajJa samAna nijake AtmA kA smaraNa kare / bAda meM siMhAsana para ArUDha sarva atizaya se prabhAvita, sarva karmo ko kSaya karane vAlA nija ke nirAkAra AtmA kA smaraNa kre| isIkA nAma tattvabhU dhAraNA hai| isa prakAra piNDastha dhyAna ke abhyAsa vAlA yogI mokSa sukha prApta karatA hai / piNDastha dhyAna kA nityaprati abhyAsa karane vAle ko duSTa vidyA, mantra, yantra,yAdi zaktiyAM hAni nahIM pahuMcA sakatI aura zAkinI yA halake varNa kI yoginiyAM pizAca Adi aise dhyAnI mahApuruSa ke teja ko sahana nahIM kara sakate / duSTa, hAthI, siMha, sarpa, aSTApada Adi jinameM mArane kI icchA rahA karatI hai vaha bhI aise yogiyoM ko dekha sthambhita ho jAte haiN| isa prakAra piNDastha dhyAna ke mahAtmya kA varNana saMkSepa se kiyA gayA / .. padastha dhyeya svarUpa pavitra padoM kA pAlambana lekara dhyAna kiyA jAtA hai usI ko zAstra vettAoM ne padastha dhyAna batAyA hai| aura isakA svarUpa batAte hue kahA hai ki nAbhi kamala ke Upara solaha patra vAle kamala ke patra meM pratyeka patra Upara bhramaNa karatI haI svara kI paMkti kA cintavana krnaa| hRdaya meM kiye hue caubIsa patravAle aura kaNikA sahita kamala meM paccIsa varNa anukrama se arthAt ka, kha, ga, gha, Ga, ca, cha, ja, jha, Ja, Ta, Tha, Da, Dha, Na, ta, tha, da, dha, na, Scanned by CamScanner Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa, pha, ba, bha, ma taka cintavana krnaa| usake bAda mukha kamala meM aATha patra vAle kamala ke andara bAkI ke ATha varNa, ya, ra, la, va, za, Sa, sa, ha, kA cintavana krnaa| isa prakAra cintavana karane se zrutapAragAmI ho jAte haiM / isakA savistAra vidhAna samajhane yogya hai| jo isakA jJAna prApta kara lete haiM aura anAdi siddhi varNAtmaka dhyAna yathA vidhi karate rahate haiM unako alpa samaya meM ho, gayA, AyA, hA, hone vAlA, jIvana, maraNa, zubha, azubha Adi vRttAnta jAna lene kA jJAna prApta ho jAtA hai| / nAbhikanda ke nIce ATha varga ke a, ka, ca, Ta, ta, pa, ya, za, akSara vAle ATha pattoM sahita svara kI paMkti yukta kesarA sahita manohara pATha pAMkhaDI vAlA kamala cintavana kre| sarva patroM ko sandhiyAM siddha puruSoM kI stuti se zobhita karanA / sarva patroM ke agra bhAga meM praNava va mAyA / / OM hrIM / / se pavitra banAnA / una kamala ke madhya meM repha se () AkrAnta kalAbindu / ) se ramya sphaTika jaisA nirmala AdyavarNa / / sahita antyavarNAkSara / / / / sthApana karanA "aha~" yaha pada prANa prAnta ko sparza karane vAle ko pavitra karatA huA, hrasva, dIrgha, pluta, sUkSma aura ati sUkSma aisA uccAraNa hogaa| usake bAda nAbhikI, kaNThakI, aura hRdaya ko, ghaMTikAdi granthiyoM ko ati sUkSma dhvani se vidAraNa karatA huA madhya mArga se vahana karatA huA cintavana karanA / aura vindumeMse tapta kalA dvArA nikalate dUdha jaise gaura amRta ke kalloloM se antarAtmA ko bhIMjatA huA cintavana kara, amRta sarovara meM utpanna hone vAle solaha pAMkhar3I ke solaha svara vAle kamala ke madhya meM AtmA ko sthApana kara usameM solaha vidyAdeviyoM kI sthApanA krnaa| Scanned by CamScanner Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 37 ) dedipyamAna sphuTika ke kumbha meM se jharate huve dUdha jaise zveta amRta se nija ko lambe samaya se siJcana hotA ho aisA citavana krnaa| isa mantrAdhirAja ke abhidheya zuddha sphUTika jaise nirmala parameSTi aharta kA mastaka meM dhyAna karanA aura aise dhyAna ke Aveza se "so'haM, so'haM" vAramvAra bolane se nizcaya rUpa se AtmA kI paramAtmA ke sAtha tanmayatA samajhanA / isa taraha tanmayatA ho jAne bAda arAgI, adveSi, amohI, sarvadarzI, devatAoM se pUjanIya aise saccidAnanda paramAtmA samava saraNa meM dharmopadeza karate hoM aisI avasthA kA cintavana karake AtmA ko paramAtmA ke sAtha abhinnatA pUrvaka cintavana karanA cAhiye, jisase dhyAnI puruSa karma rahita hokara paramAtma pada pAtA hai / buddhimAna dhyAnI yogI puruSa ko cAhiye ki maMtrAdhipa ke upara va nIce repha sahita kalA aura bindU se dabAyA huaA-anAhata sahita suvarNa kamala ke madhya meM birAjita gADhaya candra kiraNoM jaisA nirmala AkAza se saJcaratA huvA dizAoM ko vyApta karatA ho isa prakAra cintavana karanA / mukha kamala meM praveza karatA havA, bhrakUTI meM bhramaNa karatA huvA, netra patroM meM sphUrAyamAna, bhAla maNDala meM sthira rUpa nivAsa karatA havA, tAlU ke chidra meM se amRta rasa bharatA ho, candra ke sAtha spardhA karatA havA jyotiSa maNDala meM sphurAyamAna, AkAza maNDala meM saJcAra karatA huvA mokSa lakSmoke sAtha meM sammilita sarva avayavAdi se pUrNa mantrAdhirAja ko kumbhaka se cintavana karanA cAhiye / jisakA vizeSa spaSTI karaNa karate haiM ki // // jisa kI Adya meM hai aura / h|| jisake anta meM hai / aura bindU sahita repha jisake madhya meM arthAt / / aha~ / yahI parama tattva hai / aura isako jo jAnate haiM vahI tattvajJa haiN| Scanned by CamScanner Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 38 ) dhyAnI, yogI sthira citta se laya lagAtA huvA isa mahAtattva kA dhyAna karatA hai| to phala svarUpa prAnanda aura sampatti kI bhUmi rUpa mokSa lakSmI usake pAsa Akara khar3I ho jAtI hai| repha bindU aura kalA rahita zubhrAkSara ||h|| kA dhyAna karate haiN| bAda meM yahI akSara anakSaratA ko prApta hayA ho jo bolane meM nahIM Ave isa prakAra isakA cintavana kare / candramA kI kalA jaise sUkSma AkAra vAle, sUrya jaise prakAzamAna anAhata nAmake devako sphUrAyamAna hotA ho isa prakAra cintavana karanA / aura bAda meM anukrama se kezake agrabhAga jaisA sUkSma cintavana karanA aura kSaNa vAra jagata ko avyakta jyoti vAlA cintavana karanA / lakSase mana ko haTAyA jAya to alakSa meM sthira karate have anukramase akSaya indriyoM se agocara aisI jyoti pragaTa hotI hai| isa prakAra lakSa ke Alambana se alakSya bhAva prakAzita kiyA ho to usase nizcala mana vAle yogI dhyAnI kA icchita siddha hotA hai| yoga zAstra meM kahA hai ki dhyAna karate samaya pATha pAMkhaDI ke kamala kA cintavana kare mUlameM saptAkSarI maMtra namo arihaMtANaM kA dhyAna kare bAda meM siddhAdika cAroM pada anakrama se cAroM dizA ke kamala patta-pAMkhaDI meM sthApita kare aura cAroM vidizA cUlikA meM cAroM pada jJAna darzanAdi cintavana kara dhyAna kI laya lagAve to mahAna lAbha prApta hotA hai| isakI aArAdhanA karane vAle parama puruSa mahAlakSmI prApta karake tIna loka ke pUjanIya ho jAte haiN| paJca parameSTi vidyA gurupaJcaka ke nAma se utpanna huI jisako 'SoDazAkSarI" vidyA kahate haiM yAne Scanned by CamScanner Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 36 ) ||arihNt siddha prAyariya uvajhAya sAhu // ___ isakA do sau bAra jApa kare to upavAsa kA phala pAte haiM arihaMta siddha SaDAkSarI maMtra tIna sau bAra arahaMta caturA kSarI maMtra cAra sau bAra aura asiAusA paJcAkSarI maMtra pA~ca sau bAra jApa kare to paramArtha se isakA phala svarga va mokSa kA dene vAlA hotA hai aura kalyANakArI hai / asiAusA isa paJcAkSarI maMtra meM paJca varNamayI hA~ hrI ha hrauM hra: yaha paJca tatva vidyA kA nirantara jApa kiyA jAya to saMsAra ke kleza dUra ho jAte haiN| cAra maGgala cAra lokottama aura cAra zaraNa ina tIna padoM ko avyagra mana se arihaMtAdika cAra padoM kA ||arihNt siddha sAhU // // kevali pannatto dhammo // . isa prakAra sAtha milAkara smaraNa kiyA jAya to mokSa sukha prApta hotA hai| // OM arihaMta siddha / // sayogI kevali svAhA / yaha pandrAkSarI mantra vidyA kA dhyAna karanA ati uttama aura parama padadAtA hai| OM zrIM hrIM aha~ namaH // isa maMtra kA jApa parama kalyANakArI hai| sarva jJAna prakAzaka sarvajJa samAna yaha maMtra hai / isa maMtra ke prabhAva ko sarvathA kahane Scanned by CamScanner Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 40 ) ke liye koI samartha nahIM hai / isa maMtra kA dhyAna kara laya lagAne vAlA sarvajJa bhagavAna kI samAnatA dhAraNa kara sakatA hai / ataH isakA dhyAna avazya karanA cAhiye / candra ke bimba se utpanna huI ho aura usameM se nitya amRta bharatA ho aura kalyANa ke kAruraNa rUpa bhAla sthala (kapAla) meM rahI huI // trI // nAma kI vidyA kA dhyAna karanA / kSIra samudra meM se nikalatI huI, amRta jalase bhIMjatI huI, mokSa rUpI mahala meM jAne ke liye nIsaranI rUpa zazi kalA ko lalATa ke andara cintavana karanA / isa vidyA ke smaraNa mAtra se saMsAra meM paribhramaNa karAne vAle karma kSaya ho jAte haiM aura paramAnanda ke kAraNa rUpa avyaya pada ko pAtA hai / nAsikA ke agra bhAga para praNava // OM // zUnya (0 aura anAhata (ha) ina tInoM kA dhyAna karane vAlA ATha prakAra kI siddhiyAM prApta kara letA hai / jinake nAma isa prakAra haiM / [ 1 ] araNImA siddhi [2] mahimA siddhI, [3] laghImA siddhi, [4] garimA " siddhi, [5] prApta zakti siddhI, [ 6 ] prAkamya zakti siddhI, [7] zittva siddhI, aura [5] vAzitva siddhI, jisakA bayAna vistAra se SaTa puruSa caritra ke prathama sarga meM zloka 852 se 656 taka kiyA hai, jijJAsutroM ko vaha dekhanA cAhiye / isa prakAra siddhiyAM prApta kara nirmala jJAna pAtA hai / ina tInoM kA arthAta OM, aura anAhata "ha" kA dhyAna karane vAle ko samagra viSaya ke jJAna meM pragallabhatA prApta hotI hai / Scanned by CamScanner Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 41 ) dvi pArzva praNava dvandva / prAnta yormAyamA''vRtam // "so'haM" madhye "vi' mardhAnaM / aha mlI kAraM vicintayet / / honoM tarapha do do "OMkAra" anta ke bhAga meM mAyA bIja , "hrIM" se veSTita madhya meM "so'haM" aura sira para "vi' aise "ahamlI kAra" kA cintavana karanA jo isa prakAra hai / // hrIM, OM, OM, sa, hamlI , ha~, OM, OM, hrIM // ___yaha vidyA gaNadhara mahArAja bhASita hai aura niravadya vidyA hai jo kAmadhenu kI taraha acintya phala dene meM samartha va kalyANakArI hai| SaTa koNa cakra ke pratyeka koNa meM "phaTa' akSara sthApana karanA, aura dAhinI tarapha bAhara ke bhAga meM "vicakrAya" sthApana karanA, bAIM tarapha "svAhA' sthApana kara cintavana kare aura usake bAhara, // OM pUrva namo jiNANaM / ityAdi se bAhara veSTita karale aura phira dhyAna kre| aSTAkSarI vidyA isa prakAra batAI hai ki ATha patra vAle kamala ke andara dIpta tejomaya prAtmA kA dhyAna karanA, aura OMkAra pUrvaka pAdyamantra ke varNa anukrama se patra meM sthApita karanA, aura prathama patra pUrva dizA kI tarapha ginakara saba patroM meM anukrama se ATha varNa sthApita kara gyAraha sau bAra aSTAkSarI mantra kA jApa karanA / pUrva dizA ke anukrama se dUsare patroM ko sthApita kara Scanned by CamScanner Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 42 ) tamAma prakAra ke vighnoM kI zAMti ke liye ATha rAtri paryanta yogIdhyAnI koI jApa kare to ATha rAtri vyatIta hone ke bAda jApa karate karate kamala ke andara patroM meM ATha varNa anukrama draSTigata hoMge / aura inako dekhe bAda aisI siddhi prApta ho jAtI hai ki bhayaGkara siMha, sarpa, hAthI, rAkSasa va vyantarAdi bhI kSaNa vAra meM zAnta ho jAte haiM aura kisI prakAra kI pIDA na karate haiM baiTha jAte hai yA pAsa meM phirane lagate haiN| ehika phala kI icchA rakhane vAloM lo praNava / / OM / / pUrvaka isa mantra kA dhyAna karanA cAhiye / aura mokSa pada prApta karane kI icchA vAloM ko praNava rahita dhyAna karanA cAhiye / // zrImadRSabhAdi vaddhaM mAnAnte bhyo namaH / / isa mantra ko karma samUha kI zAnti ke liye cintavana karanA, aura anya jIvoM para upakAra karane ke liye karmakSaya nimitta OM arhanmukha kamala vAsinI pApAtma kSayaM kari, zruta jJAna jvAlA sahasra prajvalite he sarasvatI matpApaM hana, hana, daha, daha, kSA~ kSI hUM kSauM kSaH kSIra dhavale amRta sambhave vaM vaM ha~ hu~ svAhA / / isa pApa bhakSiNI vidyA kA smaraNa krnaa| isa vidyA ke atizaya prabhAva se cita prasanna hotA hai / pApa kAluSya dUra ho jAtA hai, aura jJAna rUpa pradIpa kA prakAza hotA hai / aisA yaha mahA camatkArI mokSa lakSmI kA bIja bhUta yaha mantra vidyA pravAda nAma ke dazaveM pUrva meM se uddha ta kiyA huA hai| aise jJAniyoM ke Scanned by CamScanner Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 43 ) vacana haiM / yaha mantra janma jarA mRtyu rUpa dAvAnala ko zAnta karane meM na ye megha ke samAna hai / ata: siddha cakra ko guru gama se jJAta karake dhyAna karanA caahiye| nAbhi kamala meM rahe huye sarva vyApi ||a|| akAra kA cintavana karanA, mastaka kamala meM rahe hae / / si / / varNa kA cintavana karanA / mukha kamala meM / / A / / AkAra cintavana karanA / hRdaya kamala meM / / u / / ukAra aura kaNTha piJjara meM / / sA / / sAkAra cintavana karanA aura bhI kalyANakArI bIjAkSara haiM unakA cintavana karanA cAhiye, aura zrutarUpa samudra meM se jinakI utpatti hai aise tamAma akSara pada Adi kA dhyAna kiyA ho to mokSa pada kI siddhi prApta hotI hai / ___ dhyAna karane vAle ko cAhiye ki rAga rahita hokara dhyAna kare to avazya phaladAyI hogaa| rupastha dhyeya svarUpa jinake sAmane mokSa lakSmo taiyAra hai| aura sarva karma kA nAza karane meM samartha haiM, caturmukha vAle samasta bhuvana ko abhaya dAna dene vAle, tIna maNDala jaise zveta tIna chatra sahita zobhAyamAna, sarya ko viTambanA karatA bhAmaNDala jinake pIche jhagajhagATa kara rahA hai, divya deva dundubhi ke suhAvane nAda-gIta-gAna ke sAmrAjyasampatti vAle, bhramara zabdoM ke jhaGkAra se vAcAla azoka vakSa se zobhAyamAna, siMhAsana para virAjamAna, jinake Upara cAmara Dhala rahe haiM, surAsura namaskAra karate haiM, surAsura ke ratna jaDita makaTa kuNDala kI kAnti se namaskAra ke samaya pAMva Scanned by CamScanner Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 44 ) ke nakha kI dIpta kAnti vAle, divya puSpa-samUha se vyApta vizAla pariSada bhUmi jahAM vidyamAna hai, aisA sundara, ramaNIya, suhAvanA sthAna hai, jahAM para mRga, siMha, hAthI Adi tiryaJca prANI bhI nija kA svAbhAvika jAti vaira bhAva ko chor3akara samavasaraNa ke samIpa Akara jisa jagaha parameSTi svarUpa trilokInAtha saccidAnanda paramAtmA virAjita haiM, unake samIpa Akara sarva prANI maitrI bhAva se baiThe hue haiM / usa samavasaraNa meM atizaya yukta kevalajJAna se prakAzamAna aise arihanta bhagavAna ke rUpa kA Alambana kara dhyAna karanA usako rUpastha dhyAna kahate haiM / rAga, dveSa aura mohAdi vikAroM se akalaGkita zAnta-kAnta manohara sarva lakSaNa yukta, sundara yoga mudrA vAle jinake darzana mAtra se adbhuta Ananda prApta ho aura netra jahAM se haTate bhI na ho aisI jinezvara bhagavAna kI pratimA kA bhI nirmala mana se laya lagAtA huA nirnimeSa dRSTi se dhyAna kare to isa prakAra ke dhyAna ko bhI rUpastha dhyAna batAyA hai aura yaha atyanta kalyANakArI hai / rUpastha dhyAna meM tanmaya hokara laya lagAtA huA dhyAna karane vAlA pragaTa rUpa meM nija kA sarvajJa bhUta honA dekhatA hai / aura use bhAsa hotA hai ki yaha jo sarvajJa bhagavAna haiM, so nizcaya karake maiM hI hUM / isa prakAra kI tanmayatA vAlA dhyAnI puruSa sarvajJa kI koTi meM ginA jAtA hai / vItarAga prabhu kA dhyAna karate hue karmoM kA kSaya hotA hai, aura dhyAnI vItarAga bana jAtA hai / jo manuSya rAgI kA Alambana legA rAgI banegA / jo vItarAga kA Alambana legA vItarAga banegA | kyoMki yantra vAhaka jisa jisa bhAva se tanmaya hotA hai, usake sAtha AtmA vizva rUpa mariNa kI taraha tanmayatA pAtA hai / aura yaha udAharaNa spaSTa hai jaise sphaTika mariNa ke pAsa 1 Scanned by CamScanner Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 45 ) jaisA raGga hogA vaisA hI dIkhatA rahegA, ataH sapheda arisA ke tulya hRdaya banAkara rUpastha dhyAna kiyA jAya to Ananda kI sImA na rahegI, jo loga dhyAna ke abhyAsI haiM unake liye yaha dhyAna koI muzkila bAta nahIM hai / jo ananta sUkha kI abhilASA vAle haiM unheM yaha dhyAna avazya karanA cAhiye / rupAtIta dhyeya kA svarUpa amUrta, saccidAnanda svarUpa niraJjana-siddha paramAtmA kA dhyAna jo nirAkAra-rUpa rahita jisako rUpAtIta dhyAna kahate haiM / rUpAtIta dhyAna bahuta ucca koTi kA hai / jo isa dhyAna ko siddha (svarUpa) bhagavAna kA Alambana lekara nitya prati dhyAna karate haiM, vaha yogI grAhya, grAhaka bhAvarahita tanmayatA ko prApta karatA hai aura ananya zaraNI hokara isa prakAra tanmaya ho layalIna ho jAtA hai ki dhyAnI aura dhyAna ke abhAva se dhyeya ke sAtha ekarUpatA prApta kara letA hai / jo isa prakAra ekarUpatA meM lIna ho jAtA hai usakA nAma AsamarasIbhAva kahate haiM / arthAt ekIkaraNa, abhedapana mAnA hai ki jo AtmA abhinnatA se paramAtmA ke viSe layalIna hotA hai usI ke kArya kI siddhi hotI hai| lakSya dhyAna ke sambandha se alakSya dhyAna karanA / sthUla dhyAna se sUkSma dhyAna kA cintavana karanA sAlambana se nirAlambana honA, isa prakAra karane se tattvajJa yogI zIghra hI tatva prApta kara sakatA hai| isa prakAra cAra taraha ke dhyAnAmRta se magna hone vAlA muni yogI kA mana jagat ke tatvoM ko sAkSAta kara AtmA kI zuddhi kara letA hai| Scanned by CamScanner Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 46 ) dharma dhyAna AjJA, apAya, vipAka aura saMsthAna kA cintavana karane se dhyeya ke bheda sahita dharma dhyAna ke cAra prakAra batAye gaye haiM jisakA saMkSepa varNana isa prakAra hai / (1) zrAjJA dhyAna usako kahate haiM ki sarvajJa prabhu kI abAdhita prajJA samakSa rakhakara tattva buddhi se artha cintavana karanA, usakA manana karanA aura vartana karanA / jinezvara bhagavAn ke vacana sUkSma haiM aura hetu yukti se khaNDita nahIM ho sakate, jinezvara prabhu asatya uccAra nahIM karate, isalie unake vacana grahaNa karane yogya hote haiM / aura jo grahaNa karate haiM vaha AjJA rUpa dhyAna kI koTi meM gine jAte haiM / 1 (2) pAya vicaya dhyAna usako kahate haiM ki jisa dhyAna ke pratApa se rAga, dva eSa, kaSAya Adi se utpanna hone vAle dukhoM kA cintavana hotA ho, aura jisako isa prakAra kA cintavana hotA hai vaha puruSa isa loka va paraloka sambandhI pApa kA tyAga karane meM tatpara hokara sarva prakAra ke pApa karma se nivRtti pAtA hai / aura sanmArga meM calatA hai va karma bandhana ko rokatA rahatA hai / (3) vipAka vicaya dhyAna usako kahate haiM ki isa dhyAna se kSaraNa kSaraNa meM utpanna hone vAle karma phala ke udaya kA aneka rUpa se vicAra kiyA jAya aura karma samUha se alaga hone kI bhAvanA bhAyI jAya aura yahI socatA rahe ki arihanta bhagavAn ko jo sampadA samprApta hai, aura narka ke jIvoM ko jo vipadA prApta hai / usameM puNya aura pApa kA hI sAmrAjya hai / ( 4 ) saMsthAna vicaya dhyAna usakA nAma hai ki jisameM utpatti, sthiti, aura nAza svarUpa vAle anAdi ananta loka kI Scanned by CamScanner Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 47 ) prakRti kA cintavana ho / aura vividha dravyAntaragata ananta paryAya kA parivartana hone se nitya Asakta hone vAlA mana rAga dveSAdi mohajanya pravRtti kI tarapha AkulatA ko prApta nahIM karatA / isa prakAra cAroM bheda kA varNana saMkSepa se kiyA gayA / isakA varNana vistAra pUrvaka jAnanA cAhate hoM unheM muni mahArAja Adi se pUchanA cAhiye / vidhi-vidhAna jaina siddhAnta maMtra - zAstroM meM japa jApya kA spaSTIkaraNa vizeSa rUpa se kiyA hai / lekina vartamAna jaina prajA meM se bahuta se vyakti kA lakSya vidhi-vidhAna kI tarapha to kama ho gayA aura kArya siddhi kI tarapha bar3ha gayA ho aisA merA anumAna hai ! parantu vidhi-vidhAna jJAta kiye binA mantra siddhi asambhava hai / hara eka mantra sAdhya karane ke pahale zubha mahInA zubha pakSa paJcamI dazamI pUrNimAdi pUrNA tithi candra bala siddhi yoga, amRta siddhi yoga, Ananda yoga, zrI vatsa yoga, chatra yoga Adi zreSTha dekhakara balavAna nakSatra aura balavAna lAbhakArI caupar3iyoM meM nija kA sUrya svara calatA ho taba praveza karanA cAhiye / sAdhya karane ke liye devasthAna, yA anya uttama sthAna, bAga yA jalAzaya ke samIpa bhUmi para yAne Upara kI maMjila para nahIM aura bhUmi tala yA tala ghara meM baiThakara dhyAna karanA cAhiye / dhyAna karane meM datta citta rahanA aura kisI kArya kI siddhi ke liye prayatna ho to yathA yogya sAmagrI ekatrita kara dhUpa dIpa, phala mAdi kI vyavasthA kara lenA cAhiye, dIpaka lAlaTena meM aura jIva Scanned by CamScanner Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 48 ) ko virAdhanA na ho, isa prakAra upayoga sahita rakhanA caahiye| jaisA mantra ho vaisA hI Alambana sAmane sthApita karanA jo pATabAjoTa para ho aura Alambana ke dAhinI tarapha dIpaka rakhanA jo , Alambana ke citra kI cakSu ke barAbara yAne sIdha meM rahe dhUpaagarabattI Alambana ke bAMI tarapha rkhnaa| na dravya kI icchA vAle ko pUrva dizA kI tarapha mukha rakhate hue baThanA cAhiye / sapheda kapar3e sapheda Asana sapheda mAlA lenA aura hika sukha Adi meM bhI yahI vidhAna upayogI hogaa| * kaSTa nivAraNArtha saMkaTa dUra karane hetu jApa kiyA jAya to uttara dizA lAla Asana lAla raGga kI mAlA aura kapar3e bhI lAle pahana kara jApa karanA caahiye| anya krUra kArya uccATana Adi meM dakSiNa dizA nIle va .. kAle raGga kA Asana kAlI mAlA yA nIlI AsamAnI varNa kI mAlA lenI caahiye| kisI kArya ke hetu pIle raGga kA Asana pIlI mAlA pIle kapar3e aura pazcima dizA bhI lI gayI hai / jApa karane se pahale jisa kArya ke liye jApa karanA ho usake nAma se lekara amUka : saMkhyA meM trikAla yA prAMtaHkAla jisa taraha jApa karane kA vicAra ho saGkalpa karanA cAhiye, aura saGkalpa ke bAda jApa pUrA ho jAne para kisI uttama puruSa kI sAkSI meM uttara kriyA yAne siddhi kriyA karanA cAhiye jisake alaga alaga vidhAna hai, sAdhya karAne vAlA jaisA yogya ho usa muvAphika kriyA karAve aura siddhi kriyA meM SoDAMza jApa avazya karanA ucita hai| siddhi kriyA kA samaya arddha rAtri yA pichalI rAtri kA hai aura pratiSThA Adi zubha kArya ke samaya to jaisA samaya dina ko yA rAta ko anukUla Ave / tadanusAra karane meM harja nahIM hai| * samApta * Scanned by CamScanner Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * LESS PRINTED BOOKS Clause 121 of P. & T. XF B drill Guleb cheind Nemichand kotcher. ou Surana market ryo b| 30o PALI- 306401 Eel4) 385210 (B.K.) Frommuni abhayacandra vijaya Co bhArata provijana sTosa FALNA-306 16 (W.Rty:) Scanned by CamScanner