Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ UITya zrI yazovijayajI mahArAjA viracita zodazaH vivecana bIjI batrIzI', lika 8 pIDita zrI pravINa paTajI dovA
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAmahopAdhyAya zrImad yazovijayajI mahArAjA viracita dvAtrizadvAciMzikA aMtargata mArgadvAciMzikA zabdazaH vivecana ja mULa graMthakAra tathA TIkAkAra - laghuharibhadrasUri mahAmahopAdhyAya zrImad yazovijayajI mahArAjA + AzIrvAdadAtA + vyAkhyAnavAcaspati, zAsanaprabhAvaka sva. pa. pU. AcAryadeveza zrImad vijaya rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA tathA SadarzanavettA prAvacanika-pratibhAdhAraka sva. pa. pU. munipravara zrI mohajitavijayajI mahArAja tathA vartamAna zrutamarmajJAtA vidvAna pa. pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI mahArAja ja vivecanakAra ja paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA cha saMkalana-saMzodhanakArikA che pa. pU. bhaktisUrIzvarajI mahArAjAnA samudAyanA prazAMtamUrti gacchAdhipati pa. pU. premasUrIzvarajI mahArAjAnA AjJAvartinI sAdhvIjI surendrazrIjI mahArAjanA ziSyA sAdhvIjI bodhiratnAzrIjI : prakAzaka : mAtA 5, jena marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA zabdazaH vivecana A vivecanakAra ja paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA vIra saM. 2534 vi. saM. 2014 AvRtti : prathama ja nakala H pa00 mUlya : rU.45-00 ka Arthika sahayoga - muMbaI madhye nepIyansI roDa "mAtRAziSa" madhya pa. pU. A. zrI : : bhaktisUrIzvarajI mahArAjanA samudAyanA gacchAdhipati pa. pU. A. zrI : premasUrIzvarajI mahArAjanA AjJAvartinI sA. surendrazrIjI mahArAjanA viduSI sA. bodhiratnAzrIjI ma., sA. daSTiratnAzrIjI ma. tathA sA. ArjavaratnAzrIjI ma.nA saMvata 2013nA cAturmAsanI yAdagIrI nimitte dharmAnurAgI suzrAvaka rAjezabhAI dhuDAlAla mahetAnA mRtapremI dharmapatnI a.sau. zilpAbena rAjezabhAInI jJAnapaMcamI tathA caitrI pUnamanI ArAdhanAnA : udyApana nimitte A graMtha prakAzanano saMpUrNa lAbha levAmAM Avela che. haste: RSabha - rUcita - rAzi : mukhya prAptisthAna : mAtAthI 9i7 pa, jaina marcanTa sosAyaTI, snehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. * mudraka - navaraMgaprinTarsa AsToDIyA, amadAvAda-1. phonaH (mo.) 9428500401 (ghara) 26614603
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ F : prAptisthAna: ka - amadAvAda : gItArtha gaMgA zrI naTavarabhAIema.zAha(AphrikAvALA) 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phleTa naM. 501, bloka-e, riddhivinAyaka phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7, TAvara, vijayanagara relve krosiMganI pAse, = (079) 26604911, 32911431 nAraNapurA, amadAvAda-13. (079) 27478512 muMbaI: zrI nikuMjabhAI Ara. bhaMDArI zrI himAMzubhAI ena. zeTha viSNu mahala, trIje mALe, e-2/41, azoka samrATa, trIje mALe, garavAre pevelIyananI sAme, daphatarI roDa, gauzALA lena, bInA javelarsanI DI-roDa, carcageTa, muMbaI-4000 20. upara, malADa (I), muMbaI-400097. (022) 22814048 1 (022) 39438434 (mo.) 9322264851 jhaH jAmanagara : zrI lalitabhAI dharamazI zrI udayabhAI zAha 302, caMdanabALA epArTamenTa, C/o. mahAvIra agarabattI varkasa javAharalAla naheru roDa, C-9, supara mArkeTa, jayazrI TokIjhanI sAme, sarvodaya pArzvanAthanagara, jAmanagara-361001. jaina derAsara pAchaLa, muluMDa (ve), muMbaI-80. 49: 2 (0288) ra678513 8 (022) 25680614, 25689030 surataH DaoN. praphulabhAI je. zeTha DI-1, arpaNa epArTamenTa, bAbu nivAsanI galI, TImalIyAvADa, surata-395001. 8 (0261) 3228623 * rAjakoTa : zrI kamalezabhAI dAmANI. "jinAjJA", 27, karaNaparA, rAjakoTa-360001. (0281) 2233120 * BANGALORE: Shri Vimalchandji Clo. J. NEMKUMAR & COMPANY Kundan Market, D. S. Lane, Chickpet Cross, Bangalore-53. (080) (O) 22875262, (R) 22259925
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. prakAzakIya "gItArtha gaMgAnuM mukhya lakSya to ApaNA upakArI pUrvAcAryo jevA ke 5. pU. A. zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAja sAheba, pa. pU. upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAja sAheba Adi racita jainazAstromAM patharAyelAM vividha paramArthabhUta tattvonAM rahasyonuM taya, nikSepa, vyavahAra, nizcaya sApekSa arthagAMbhIryapUrNa vizleSaNa karavAnuM che, jethI zrI jainasaMghane te te padArthonA sarvAgI bodhamAM sahAya maLe. A kArya atyaMta vistAravALuM ane gahana che, ghaNAM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto AmAM sahAya karI rahyAM che, aneka zrAvako ane zrAvikAo paNa sau saune yogya kAryo saMbhALI rahyAM che, te anusAra kAma bahAra AvI rahyuM che ane kramasara AvatuM raheze. daramyAna zrI saMghamAMthI jijJAsu mumukSuo tathA zrAvako-zrAvikAo taraphathI evI mAMga vAraMvAra Ave che ke pU. munipravara zrI mohajitavijayajI mahArAja sAhebanAM tathA pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI mahArAja sAhebanAM judA judA viSayo paranAM apAyelAM vyAkhyAno tathA paMDitavarya zrI pravINabhAI motAe vividha zAstrIya viSayo para karelAM vivecano chapAvIne taiyAra karavAmAM Ave to sakaLa zrI saMghane cokkasa lAbhadAyI nIvaDe. AvI vinaMtIone lakSyamAM rAkhIne TrasTe nakkI karyuM che ke AvAM vyAkhyAno tathA vivecanonAM pustako prakAzita karavAM ane tene mAtra eka saMlagna pravRtti tarIke svIkAravI. A kAma gItArtha gaMgAnA mukhya lakSathI saheja phaMTAya che, bodhanI vividhatA ane saraLatAnI daSTie paNa bhinna prakAre che, chatAM tattvajijJAsa mATe hitakArI hovAthI tema ja ati mAMgane kAraNe uparyukta vinaMtI lakSamAM rAkhIne A pravRtti cAlu rAkhela che. tatvajijJAsu jIvo mATe AvAM pustako samyajJAna-darzana-cAritranI ArAdhanAmAM upayogI thaze, tevI AzA sahita - 5, jaina marcanTa sosAyaTI, TrasTIgaNa phatehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-7. gItArtha gaMgA sarva hakka gItArtha gaMgA TrasTane AdhIna che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ gItArtha gaMgA dvArA prakAzita vyAkhyAnanA graMtho gujarAtI vyAkhyAnakAra :- pa. pU. munipravara zrI mohajitavijayajI (moTA paMDita) ma. sA. 1. Azrava ane anubaMdha 2. pudgala vosirAvavAnI kriyA 3. cAritrAcAra vyAkhyAnakAra :- 5. pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI (nAnA paMDita) ma. sA. 1. yogadRSTisamuccaya 2. karmavAda karNikA 3. sadgati tamArA hAthamAM ! 4. darzanAcAra 5. zAsana sthApanA 6. anekAMtavAda 7. praznottarI 8. cittavRtti 9. cAlo, mokSanuM sAcuM svarUpa samajIe 10. manovijaya ane Atmazuddhi 11. bhAgavatI pravrajyA paricaya 12. bhAvadharma bhAga-1 (praNidhAna) 13. bhAvadharma bhAga-2 (pravRtti, vighnajaya, siddhi, viniyoga) 14. lokottara dAnadharma "anukaMpA" 15. kudaratI AphatamAM jainanuM kartavya 16. dharmarakSA pravacana zreNI bhAga-1 17. gRhajinAlaya mahAmaMgalakArI saMpAdaka - 5. pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI (nAnA paMDita) ma. sA. 1. zrAvakanAM bAra vratonA vikalpo lekhaka :- 5. pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI (nAnA paMDita) ma. sA. 1. jainazAsana svataMtra dharma ke saMpradAya ?
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ (hindI) vyAkhyAnakAra :- pa. pU. gaNivarya zrI yugabhUSaNavijayajI (nAnA paMDita) ma.sA. 1. jainazAsana sthApanA 3. zrAvaka ke bAraha vrata evaM vikalpa 2. cittavRtti 4. praznottarI - . pU. Lava zrI yugabhUSamvinayanI (nAnA paMDita) ma.sA. 1. jinazAsana svataMtra dharma yA saMpradAya ? [ saMpAdaka :- pa. pU. gaNivarya zrI arihaMtasAgarajI mahArAja sAhaba 1. pAkSika aticAra ENGLISH Lecturer: H.H.GANIVARYA SHRI YUGBHUSHANVIJAYJI M. S. 1. Status of religion in modern Nation State theory Author: H. H. GANIVARYA SHRI YUGBHUSHANVIJAYJI M. S. 1. Is Jaina Order Independent Religion or Denomination ? gItArtha gaMgA dvArA prakAzita anya pustakonI yAdI hul 1. zrI sametazikharajInI saMvedanA saMkalanakartA : jyotiSabhAI zAha 2. zrI navapada ArAdhanA vidhi saMkalanakartA H jyotiSabhII zAha 3. svataMtra bhAratamAM dharma parataMtra !!!!! (guja.) saMkalanakartA: dharmatIrtha rakSA samiti 4. svataMtra bhArata meM dharma parataMtra !!!!! (hindI) saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti 5. Right to Freedom of Religion !!!! saMkalanakartA : dharmatIrtha rakSA samiti (aMgrejI) 6. "rakSAdharma' abhiyAna (guja.) saMkalanakartA: dharmatIrtha rakSA samiti 7. "Rakshadharma'Abhiyaan (aMgrejI) saMkalanakartA dharmatIrtha rakSA samiti
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ gItArtha gaMgA dvArA prakAzita vivecananA graMtho (gujarAtI) vivecanakAra :- paMDitavarya zrI pravINacaMdra khImajI motA | 1. yogaviMzikA zabdazaH vivecana 2. adhyAtmaupaniSat prakaraNa zabdazaH vivecana 3. adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-1 4. adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-2 5. adhyAtmamataparIkSA zabdazaH vivecana bhAga-3 6. viMzativiMzikA zabdazaH vivecana pUrvArdha 7. viMzativiMzikA zabdazaH vivecana uttarArdha 8. ArAdhaka-virAdhaka caturbhagI zabdazaH vivecana 9. samyakatva SasthAna caupaI zabdazaH vivecana 10. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-1 11. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-1 12. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-2 13. kUpadaSTAMta vizadIkaraNa zabdazaH vivecana 14. paMcasUtra zabdazaH vivecana bhAga-1 (sUtra 1-2) 15. sUtranA pariNAmadarzaka yatnaleza bhAga-1 16. paMcasUtra zabdazaH vivecana bhAga-2 (sUtra 3-4-5) 17. sAmAcArI prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 18. sAmAcArI prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 19. pratimAzataka zabdazaH vivecana bhAga-3 20. dAnadvAbiMzikA-1 zabdazaH vivecanA 21. mitrAdvAciMzikA-21 zabdazaH vivecana 22. yogazataka zabdazaH vivecana 23. paMcavastaka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-1 24. yogabhedadvAciMzikA-18 zabdazaH vivecana 25. yogavivekadrAviMzikA-19 zabdazaH vivecana
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26. sAdhusamasyadvAciMzikA- zabdazaH vivecana 27. bhikSadvAaizikA-27 zabdazaH vivecana 28. dIkSAdvAciMzikA-28, zabdazaH vivecana 29. yogadaSTinI sajhAya zabdazaH vivecana 30. kevalibhaktivyavasthApanadrAviMzikA-30 zabdazaH vivecana 31. pAtaMjalayogalakSaNavicAradvAviMzikA-11 zabdazaH vivecana 32. jJAnasAra zabdazaH vivecana 33. saMthArA porisI sUtrano bhAvAnuvAda ane hiMsASTaka zabdazaH vivecana 34. jinamahatvadvAaizikA-4 zabdazaH vivecana 35. samyagdaSTidvAciMzikA-15 zabdazaH vivecana 36. yogalakSaNadvAciMzikA-10 zabdazaH vivecana 37. mukti adveSaprAdhAnyadvAciMzikA-13 zabdazaH vivecana 38. apunabaMdhakadvAbiMzikA-14 zabdazaH vivecanA 39. yogadaSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-1 40. yogadaSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-2 41. yogadaSTisamuccaya zabdazaH vivecana bhAga-3 42. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-2 43. adhyAtmasAra zabdazaH vivecana bhAga-3 44. yatilakSaNasamuccaya prakaraNa zabdazaH vivecana 45. devapuruSakAradvAciMzikA-17 zabdazaH vivecana 46. tArAditrayadvAbiMzikA-22 zabdaza: vivecana 47. kutarkagrahanivRttidvAciMzikA-23 zabdazaH vivecana 48. saddaSTidvAciMzikA-24 zabdazaH vivecana 49. paMcavastuka prakaraNa zabdazaH vivecana bhAga-2 gItArtha gaMgA aMtargata gaMgotrI graMthamALA dvArA prakAzita graMtho " 1. dharmatIrtha bhAga-1
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'dvAciMzadvAciMzikA' graMthanI "mArgadvAaizikA'nA || zabdazaH vivecananA saMkalana-saMpAdananI veLAe prAstAvika vizvakalyANakara zrI jinazAsananA gaganane jJAnAlokathI prakAzita ane prabhAvita karanArA aneka mahApuruSomAM svaparadarzananiSNAta, prakAMDa vidvAna, vistRta-sacoTa-spaSTa-saMdehamukta sAhityanA samartha sarjaka, sarvanayamaya vANI vahAvanAra, nyAyavizArada, nyAyAcArya mahAmahopAdhyAya zrImad yazovijayajI mahArAjAnuM AgavuM sthAna che. teozrInA vizALa sAhityajagatamAM judA judA batrIza viSayo upara viSayavAra 32-32 arthagaMbhIra zlokothI karAyela vizada chaNAvaTavALo, tathA 5050 zloka pramANa, adbhuta, adhyayanIya, 'tattvArtha dIpikA' nAmanI svapajJavRttithI samalaMkRta, A "lAtrizaddhAtrizikA' graMtha, pU. upAdhyAyajInI eka Master Piece - uttama namUnArUpa amara kRti che. A koI Agama graMtha nathI paNa Agama graMthonA gUDha rahasyonuM uddaghATana kare tevo saraLa arthabodhaka graMtha che. vastutaH 'dhAtrizadvAaizikA' samyajJAnano dariyo che. yoga, Agama ane tarkayuktinA ziramora samAna eka aNamola anupama A mahAgraMthamAM adhyAtmanA gaMbhIra padArtho, yogamArganA atIndriya bhAvo, dArzanika padArtho ane AcArasaMhitA gUMthAyelI che. A zAstrono vAraso A kalikALamAM ApaNane na prApta thayo hota to ApaNe saphaLatApUrvaka AtmakalyANa sAdhavA samartha kema banI zakata ? vartamAnamAM tattva ke sAra pAmavA mATe aneka zAstronA nicoDarUpa amUlya khajAnAvALo A graMtha AlaMbanarUpa che. eka ekathI caDiyAtA graMtharatnonuM sAhityasarjana "laghuharibhadranI prasiddhine pAmelA mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjAe karyuM che. lagabhaga aDhI dAyakA sudhI upAdhyAya pade ArUDha rahIne teozrIe jinazAsanane jayavaMtu rAkhyuM che temanI bahumukhI pratibhAne bhAgye ja koI viSaya aNakheDyo rAkhyo haze tema lAge che.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/prastAvanA mArgadvArnAizikA' A graMthanuM tRtIya prakaraNa che. pUrvanI "dezanAdvArnAizikA'mAM graMthakArazrIe bhinna-bhinna zrotAne AzrayIne upadezake kevI dezanA ApavI joIe te batAvyuM. te dezanA dvArA sarvajJa e batAvela yogamArga zrotAnA haiyAmAM vyavasthApana karAyo. tethI mArganA svarUpane prastuta dhArniMzikAmAM graMthakArazrI batAve che. mArga eTale zuM ? - saMsAranA aMtane karanAra ane mokSaprAptinuM prabaLa kAraNa evI sarvaviratinI AcaraNA te mArga che. kalyANanuM kAraNa evo A mArga be prakArano che - (1) bhagavAna vaDe kahevAyela mArga vidhirUpa zabda che arthAt "sAdhue saMyamajIvanamAM A prakAre ucita AcaraNa karavI joIe" e prakAre vidhi vAkyarUpa mArga che. tenAthI samyajJAna thAya che te jJAna icchA utpanna karAvI pravRtti karAve che. vidhivAkya - samyajJAna icchA - pravRtti. samyagU pravRttirUpa mokSamArganuM kAraNa bhagavAnanuM vacana che tethI mArganA kAraNamAM mArgano upacAra karIne bhagavAnanA vacanane mArga kahela che. (2) saMsArathI bhaya pAmelA ane mokSanI baLavAna icchAvALA evA saMvignaazaTha gItArthonI=suabhyasta sUtrArthavALA puruSonI, AcaraNA paNa mArga che. viziSTa kRtadhara evA gItArtho bhagavAnanA vacananA paramArthane jANI mohanA umUlanane anukULa ucita pravRttionI pravartaka ane te dravya, kSetra, kALa, bhAvane AzrayIne kalyANanI paraMparAnuM kAraNa bane tevI AcaraNA kare te paNa mArga che. kvacit tevI AcaraNA sAkSAt bhagavAnanA vacananA ullekharUpe na prApta thatI hoya, sthUlathI kaMIka judI prApta thatI hoya topaNa paramArthathI vartamAnakALamAM kalyANanuM kAraNa bane che ane paramArthathI sarvajJae batAvela mArgamAM ja aMtarbhAva pAme tevI che. tethI tevI AcaraNA paNa mArga che.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAtriMzikA|prastAvanA kalyANanA arthI mATe A baMne mArga zraddheya che te mArgane sarvaviratidhara sAdhuo seve che. zloka-5mAM jainAgama kevuM viziSTa che te batAvatAM kahyuM ke jaina Agamano 'anekAMta' te mukhya siddhAMta che, tethI AgamamAM sarvathA niSedha athavA sarvathA vidhi nathI jaNAvI paraMtu lAbhano AkAMkSI vaNika jema Avaka-jAvakanI tulanA kare tema tema lAbhAkAMkSI sAdhu pravRttinA viSayamAM Aya-vyayanI tulanA karI adhika lAbha hoya tevI pravRtti kare arthAt sAdhune je bAhya AcaraNA sevavAno zAstramAM niSedha hoya te ja bAhya AcaraNA tevA saMyogamAM bhAvinA sAdhuone mATe hitanuM kAraNa dekhAya to te AcaraNA sevavAnI zAstramAM anujJA che. anekAMtavAdanI maryAdAvALA niSedha vacano gauNabhAvathI vidhi sAthe saMvalita che. tethI kALahAninA doSane kAraNe saMvigna azaTha gItArthoe bhAvi jIvonuM hita joI kartavyarUpe svIkArela pravRttimAM anekAMta svIkAranAra zAstranI saMmati ja che; jema ke pUrvamAM sAdhuo kalpa=sAdhunuM vastravizeSa, gocarIe jatAM skaMdha upara nAkhIne jatA hatA, have te vastrane oDhIne gocarIe javAno svIkA2 saMvignoe kAlAdi kAraNanI apekSAe svIkAra karyo te yogya ja che. 3 saMvigna ane asaMvignanI AcaraNA kevI ? ane temAM bhedanA kAraNo tathA apuSTa AlaMbana grahaNa karanAra asaMvignonI mArga viruddha prarUpaNA ane anya anucita pravRttio kevI kevI che tenuM varNana zloka-8thI 14mAM karyuM. tethI saMvignanI AcaraNA ja mArga che. asaMvignonuM AcaraNa mArga nathI tema sthApita karyuM. vaLI, saMsArathI bhayabhIta thayelA sArA bAhyAcA2 sevanArA, gItArthanuM pArataMtrya choDanArA agItArtha saMvignonI pravRtti paNa asaMvigna tulya che tethI jema dekhatA manuSyanA AdhArathI AMdhaLo manuSya gamana karI zake tema bhagavAnanA vacanane ucita sthAne sarvatra yojana karI zake tevA vizad bodhavALA gItArthanA AdhArathI kalyANanA arthI ajJAnI jIvone gItArthanA pArataMtryathI ja jJAna thAya che tethI gItArthano tyAga karI zuddha saMyamanI AcaraNAno udyama karanAra
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/prastAvanA saMvignAbhAso paNa ajJAnathI aviSTa hovAthI mArgamAM nathI; kema ke saMvega garbha bAhyakriyAo mokSanuM kAraNa che ane saMveganuM prabaLa kAraNa gItArthanI nizrA che, ityAdi sthApana karela che. te sivAya prastuta kAtrizikAmAM nIcenI bAbato AvarI levAya che. * saMvignapAkSiko mArga para cAlavAmAM asamartha chatAM mArga pratye pakSapAta hovAthI ruci aMzathI mArgane anusaranAra. * saMvignapAkSikonI zuddha prarUpaNA sarvaguNonuM Adya utpattisthAna. saMvipAkSiko AcAramAM zithila hovA chatAM mArgabhedano abhAva hovAthI yogamArganI aMtargata che. * be bAlatAnuM svarUpa. * pApazramaNanI vyAkhyA. * mokSamArga ane saMsAramArganA traNa prakAra. * guNI, guNarAgI, guNadveSI sAdhuonuM svarUpa ane temanI adhyAtmanI bhUmikA. * mArga para cAlanArA mahAtmAne mokSanuM phaLa guNasaMpattinI prApti. paramAtmAnI kRpA, gurukRpA, zAstrakRpA ane graMthakArazrInI kRpAthI prastuta batrIzInA zabdazaH vivecananI saMkalanAno prayAsa yatkiMcit saphaLa thayo che. yogamArgasaMdarzaka guruvaryonI satata varasatI divya kRpAvRSTi ane nirmaLa amIdraSTithI, ane yogamArgamarmajJa ane mane yogamArgano bodha karAvavAmAM dharmabodhakara evA sva. pa. pU. moTA paMDita mahArAja pU. mohajitavijayajI mahArAjAe jagADelI jJAnayoganI sAdhanAnI rucithI, 5.pU. haribhadrasUrIzvarajI mahArAjA ane pa. pU. yazovijayajI mahArAjAnA saMvegavardhaka yogagraMthonA abhyAsamAM niraMtara mAro yatna thato rahyo.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/prastAvanA | mAruM jaMghAbaLa kSINa thatAM mAre amadAvAda mukAme sthiravAsa karavAnuM thayuM. tethI sUkSmaprajJAsaMpanna, satata yogagraMthonA paThana-pAThanamAM rata, paMDita pravarazrI pravINabhAI pAse adhyayana karatAM karatAM temanI preraNA ane kRpAthI, teozrI jainazAsananA jJAnanidhine ajavALIne je yogamArgane jagata samakSa vaheto mUkavAnuM kArya karI rahyA che, te graMthonA zabdazaH vivecananuM lekhana kArya karI tenI saMkalanA karavAnI puNya taka prApta thaI, jenA kAraNe nAdurasta tabiyatamAM paNa prasannatA jaLavAI rahI. kharekhara ! mArA jIvanamAM cittanI prasannatA mATe svAdhyAyarUpI saMjIvanIe auSadhanuM kArya karela che. A zrutabhaktinuM kArya yogamArgamAM mane rata banAvI aMte mane pUrNa banAve, tevI yogInAtha paramAtmA pAse prArthanA karuM chuM. A graMthanA gujarAtI vivecananA prUphasaMzodhananA kAryamAM zratopAsaka, zrutabhaktikAraka, suzrAvaka zrI zAMtilAla zivalAla zAhano suMdara sahayoga prApta thayo che ane sAdhvIjI dRSTiratnAzrIno tathA sAdhvIjI ArjavaratnAzrIno A graMthanA sarjanamAM suMdara sahAyakabhAva prApta thayo che. 'dhAtrizadvArnAizikA' graMthanuM vivaraNa lakhavAmAM ke saMkalana-saMzodhanAdi kAryamAM chabasthatAne kAraNe taraNatAraNa jinezvara devonI AjJAviruddha ke graMthakArazrInA Azayaviruddha padArthanuM nirUpaNa thayela hoya to " micchA mi dukkaDa' mAMguM chuM. prAMta tIrthaMkaranA mukhakamaLamAMthI nivRta thayela, sarvajaMtuhitakAriNI, vANIrUpI agAdha sAgaramAMthI uddhata thayelA motItulya vartamAna zratagraMthonA apAra rahasyone saduhaNA ane parama rucipUrvaka jIvanamAM yatkiMcit AtmasAt karIe. jagatamAM apratima evA A mahAzAstranuM RNa adA karavA jIvanabhara jinavacananI avicala niSThAne dhAraNa karIe topaNa A kalikALanA viSama saMyogo vacce paNa ApaNA AtmA mATe mahAbhISaNa bhavacakranA aMtano pAyo sarjAyA vinA nahIM rahe. AtmapariNatInI nirmaLatA mATe karAyela A graMthanA paThana-pAThana zravaNamananaciMtana nididhyAsanathI mArga pAmavAnI arthI evI huM tathA mArga pAmavAnA arthI sau koI ladhukarmI jIvo A bodhavacanothI svaAtmAne preraNA ApI
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAtrizikA/prastAvanA upalabdha sAmagrIno zakya sadupayoga karI mArgane pANI nikaTanA bhAvomAM parama ane carama vizrAMti sthAna parama padana=mokSasukhane pAmI bhavaviraha prApta karIe e ja aMtaranI zubhAbhilASA... - "kyAmatu sarvagIvALAma" - vi. saM. 2014, mahAsuda-5, tA. 11-2-2008, somavAra 302, vimalavihAra, sarasvatI sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda-7. vairAgyavAridhipa.pU. bhaktisUrIzvarajI mahArAjAnA paTTAlaMkAra gacchAdhipati pa. pU. premasUrIzvarajI mahArAjAnA AjJAvartinI sAdhvIjI jaya-lAvaNyahemazrIjI ma. sA.nA ziSyA tapasvIratnA, svAdhyAyapriyA pa. pU. sA. surendrazrIjI ma.sA.nA ziSyA bhavavirahaththu sAdhvIzrI bodhiratnAzrIjI ,
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/saMkalanA 'dvAciMzaddhAtrizikA' graMthanI tRtIya mArgadvAciMzikA'nA padArthonI saMkalanA : mArga eTale zuM ? : saMsArano aMta karavAno upAya athavA saMsArathI para evA zuddha AtmatattvanI prAptino upAya te mArga; ane te mArganI pravRtti bhagavAnanA vacanathI thAya che ane saMvigna-azaTha gItArthanI AcaraNAthI thAya che. mArga A be svarUpavALo che. AthI koI sAdhu, bhagavAnanA vacanarUpa mArgane svIkAre ane saMvigna-azaTha gItArthanI AcaraNAne na svIkAre, to paramArthathI bhagavAnanA vacanarUpa mArgano paNa apalApa kare che. ahIM vicArakane prazna thAya ke atIndriya evA yogamArganI pravRttimAM sarvajJanA vacana sivAya anyanI pravRtti kaI rIte pramANa bane ? tethI zloka-3mAM A bIjA prakArano mArga paNa sarvajJathI batAvAyelo che, te yuktithI batAvela che. tethI e prApta thAya ke atIndriya evA yogamArganI pravRttimAM sarvajJanuM vacana ja pramANa che, chatAM sarvajJanA vacanathI ja prApta evI saMvigna-azaTha gItArthanI AcaraNA paNa pramANa che; ane jyAM kALane anurUpa AcaraNAno bheda saMvigno kare che, te AcaraNAno bheda paNa paramArthathI sarvajJanA vacanAnusAra ja hovAthI sarvajJanA batAvelA mArga karatAM sarvathA judo nathI. tyArapachI graMthakArazrIe zloka-7 thI 14 sudhI saMvignanI AcaraNA zuM che ? ane asaMvignonI AcaraNA zuM che? te batAvIne saMvignanI AcaraNA ja mArga che ane asaMvignonI AcaraNA mArga nathI, tema spaSTa karyuM che. tyArapachI zloka-16-17mAM jeo bAhya AcArapradhAna saMyamanI AcaraNA karanArA che ane AthI samudAyane choDIne svamati pramANe jIve che, teo asaMvignonI jema mArgathI bahirbhata che, te kathana spaSTa karela che. vaLI yogamArgamAM pravRtti karavAne anurUpa mukhya jJAna gItArthone che ane temanA pAtaMtryathI agItArthone che. tethI jeo gItArthano tyAga karIne zuddha
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/saMkalanA saMyamanI AcaraNAo karavAmAM udyama kare che, teo paNa mArgamAM nathI, tenI spaSTatA zloka-17 thI 20mAM karela che. paraMtu jeo vIyatarAyakarmanA udayane kAraNe saMyamayogamAM pramAdavALA che, topaNa zuddha mArga pAchaLa cAlanArA che, teo saMvignapAkSika che; ane teonI AcaraNA kevA prakAranI che, tenI spaSTatA zloka-21thI 25 sudhI karela che. vaLI zloka-26 thI 28mAM saMvignapAkSikano mArga paNa sarvathA yogamArgathI bahirbhata nathI, tenuM yuktithI sthApana karela che; tathA apekSAe yogamArga traNa prakArano che ane saMsAramArga paNa traNa prakArano che, tema zloka-ra9mAM batAvela che. vaLI jeo sAdhunA vezamAM che, temAM keTalAka guNI che, keTalAka guNarAgI che ane keTalAka guNadveSI che. temAMthI guNI susAdhu che, guNarAgI saMvignapAkSiko che ane guNadveSI pAsatthAo che, tenuM spaSTIkaraNa zloka-30mAM karyuM, ane te traNamAMthI guNI ane guNarAgI mokSamArgamAM che ane te mArgane anusaranArA paramAnaMdanI saMpattine prApta kare che, tenI spaSTatA zloka-31-32mAM karela che. chabasthatAne kAraNe A graMthanA vivecanamAM vItarAga paramAtmAnI AjJAviruddha ke graMthakArazrInA Azayaviruddha ajANatAM kaMI paNa lakhAyuM hoya to trividha trividhe " micchA mi dukkaDaM mAMguM chuM. - pravINacaMdra khImajI motA vi. saM. 2014, mahAsuda-5, tA. 11-2-2008, somavAra 302, vimalavihAra, sarasvatI sosAyaTI, pAlaDI, amadAvAda-7.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/anukramaNikA : anukramaNikA pAnA naM. 1-3 7-8 8-13 13-1pa 5-6. blioka naM. viSaya mArganA be prakAra :(i) bhagavAna vaDe kahevAyela zabdarU5 mArga. (i) saMvigna azaTha gItArthanI AcaraNArUpa mArga. ziSTAcAranA anAdarathI bhagavAnanA vacanano paNa anAdara tethI baMne prakArano mArga zraddheya. saMvigna-azaTha gItArthonI AcaraNAne mArga svIkAravAthI chadmasthAnI pravRtti paNa mArga bane tevI AzaMkAnuM nirAkaraNa. ziSTAcAranI pramAlatAnI puSTi. zAstramAM niSiddha evI paNa ziSTonI AcaraNAomAM anekAMtanA AdhAre pramANatAnI yukti . saMvigna ane asaMvignanI AcaraNA. saMvigna ane asaMvignanI pravRttimAM bhedanA kAraNo. 9-10-11. apuSTa AlaMbanane grahaNa karanAra asaMvignonI mArga viruddha prarUpaNAthI jagatane thatI viDaMbanA. asaMvipnano anya paNa anucita ullApa. asaMvigna sAdhuo dvArA saMvignonI niMdA. mArga viruddha asaMvignonI pravRtti kalikALane ucita. saMsArathI bhayabhIta sArA bAhyAcAra sevanArA agItArtha sAdhuonI ajJAnane kAraNe asaMvignatulya avivekamUlaka mArga viruddha pravRtti. 15-20 20-23 23-24 12. 13. 24-27 27-29 29-32 1 4. 32-33 15. 33-35
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 (zloka naM. 16. 17. 18. 19. 20. 2 1 . mArgadvAbiMzikA/anukramaNikA viSaya pAnA no bAhyAcAra rAgI, agItArtha saMvignonI paNa asaMvigna tulya svachaMda vihAritA. 35-36 gItArthanA pAtaMtryathI ja ajJAnIomAM jJAna. 36-38 gItArthanA pAtaMtrya vinAnA nirdoSa saMyamanA AcAro paNa niSphaLa ke viparIta phaLa denArA. 38-40 gItArthane choDIne duSkara tapa karanArA sAdhuomAM ajJAnAviSTatA. 40-45 bAhyAcArI, svacchaMdavihArInI saMyamanI AcaraNA | paNa mahApApanuM bhAjana. 45-47 saMvignapAliko mArga para cAlavAmAM asamartha chatAM mArga pratye pakSapAta hovAthI rUci aMzathI mArgane anusaranArA. 47-50 saMvignapAkSikone zuddha prarUpaNA sarvaguNonuM Adya utpattisthAna. 50-55 saMvignapAkSikanI anya ucita AcaraNA. 55-58 saMvignapAkSikonI Avazyaka kriyAdi vyartha thaze tevI AzaMkAnuM samAdhAna. 58-62 saMvignonuM pradhAna dravya Avazyaka. 62-69 nijamatithI karAyela mArgabhedanI asuMdaratA. 69-71 (i) saMvignapAkSika AcAramAM zithila chatAM zuddhaprarUpaka hovAthI eka bAlatA (i) be bAlatAnuM svarUpa. 71-76 saMvignapAkSikarUpa tRtIya mArga. 76-82 mokSamArganA ane saMsAramArganA traNa traNa prakAra. guNI, guNarAgI, guNaSI sAdhuonuM svarUpa. 84-87 mArga sevananuM phaLa. 87-88 2 re.. 2.3. 25. 23. 27. 28. 28. 30-31. 32.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ nyAyavizArada - nyAyAcArya zrImadyazovijayopAdhyAyaviracitA artha : OM hrI~ arhaM namaH / OM hrI~ zrIzaGGkezvarapArzvanAthAya namaH / maiM namaH / pUrvadvAtriMzikA sAthe saMbaMdha : dezanayA mArgo vyavasthApya iti tatsvarUpamihocyate * svopajJavRttiyutA dvAtriMzadvAtriMzikA antargata mArgadvAtriMziva-rU dezanAthI mArga vyavasthApana karavo joIe. ethI tenuM svarUpa=mArganuM svarUpa, ahIM=prastuta dvAtriMzikAmAM, kahevAya che - bhAvArtha : upadezake bhinna-bhinna zrotAone AzrayIne kevI dezanA ApavI joIe, tenuM svarUpa pUrvanI 'dezanAdvAtriMzikA'mAM graMthakArazrIe batAvyuM. te dezanAthI sarvajJae batAvelo yogamArga zrotAnA haiyAmAM vyavasthApana karAya che. ethI te mArganA svarUpane prastuta dvAtriMzikAmAM graMthakArazrI batAve che - avataraNikA : ratnatrayInI vRddhine anukULa saMyamamArgane batAvanAra mArganA be bhedanuM svarUpa batAve che --
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/zloka-1 zloka : mArgaH pravartakaM mAnaM zabdo bhagavatoditaH / saMvignAzaThagItArthAcaraNaM ceti sa dvidhA / / 1 / / anvayArtha : mA =mArga vartava=pravRttijanaka mAnaM-mAna che=pramANa che (ane) :=te mavatoti: zabda =bhagavAna vaDe kahevAyela zabda =ane saMvinA TaLatAryAgharasaMvigna-azaTha gItArthatI AcaraNA rUti ema krithA be prakAre che. 15 zlokArca : mArga pravRttijanaka pramANa che, (ane) te bhagavAna vaDe kahevAyela zabda, ane saMvigna-azaThagItArthanI AyaraNA ema be prakAre che. [1] TIkA : mArga iti-(mArgaH) pravartakaM-svajanakecchAjanakajJAnajananadvArA pravRttijanakaM, mAnaM-pramANam, sa ca bhagavatA-sarvajJenodito vidhirUpaH zabdaH, saMvignAH= saMvegavanto, azaThA=abhrAntA, gItArthAH svabhyastasUtrArthAH, teSAmAcaraNaM ceti dvidhA, vidheriva ziSTAcArasyApi pravartakatvAt, tadidamAha dharmaratnaprakaraNakRt - IT kAmaLIDuM jhahavA saMvi/vahunArUUi fa I? " TIkArca - (mA) pravarta....tti mArga pravartaka svajanaka IcchAjanaka jJAtajAta dvArA pravRttijanaka pramANa che arthAt pravRttijanaka evI IcchA, tenuM janaka evuM jJAna, tenA jatana dvArA pravRttijanaka mArga pramANa che; ane tetramArga, bhagavAna vaDe sarvajJa vaDe, kahevAyela vidhirUpa zabda che, ane saMvigsa= saMvegavALA, azaTha-abhrAMta, gItArtha=suabhyasta sUtrArthavALA, teonuM AcaraNa, ema be prakArano che. ahIM prazna thAya ke bhagavAna vaDe kahevAyelA vacanarUpa mArgane mArga svIkArI zakAya, paraMtu bhagavAnanA vacanathI anya koI AcaraNAne mArga kema kahI zakAya? tethI kahe che -
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/zloka-1 vidhinI jema ziSTAcAranuM paNa pravartakapaNuM che-mohatA ubhUlanane anukULa pravRttijanakapaNuM che. dharmaratnaprakaraNakAra te=mULazlokamAM be prakArano mArga batAvyo te, Ane kahe che - "AgamanIti athavA saMvigsa bahujana Acarita mArga che" (dharmaratva prakaraNa gAthA-80) 'tti' dharmaratna prakaraNakAranA uddharaNanI samAptimAM che. [1] noMdha :- TIkAnA prAraMbhamAM mA rUti' pachI 'mA: zabda hovo joIe, ema bhAse che, paraMtu mudrita pratamAM ke hastalikhitamAM upalabdha nathI. bhAvArtha - mArganA be prakAra : saMsAranA aMtane karanAra ane mokSaprAptinuM prabaLa kAraNa evI sarvaviratinI AcaraNo mArga che, ane A mArganI prAptimAM kAraNa bane evo (1) bhagavAna vaDe kahevAyelA zabdarUpa ane (2) saMvigna-azaTha gItArthanI AcaraNArUpa, ema be prakArano mArga che. te A baMne prakArano mArga pravRttino janaka thaIne kalyANanuM kAraNa bane che. te mArga pravRttino janaka kaI rIte thAya che, te spaSTa karavA mATe TIkAkAra kahe che ke bhagavAnanA vacanarUpa zabda ke saMvigna-azaTha gItArthanI AcaraNA jIvane samyajJAna utpanna karAve che, te samyajJAnathI jIvane samyapha icchA thAya che, ane te icchAthI jIva te mArgamAM pravRtti kare che. tethI A be prakArano mArga samyajJAna utpanna karAvI tenA dvArA icchA utpanna karAvIne pravRttino janaka bane che, ane te pramANe samyak pravRtti karanArane iSTa evA mokSaphaLanI prApti karAve che. (1) bhagavAna vaDe kahevAyela zabdarUpa mArga :- bhagavAna vaDe kahevAyelo mArga vidhirUpa zabda che arthAt "sAdhuoe saMyamajIvanamAM A-A prakAranI ucita AcaraNA karavI joIe e prakAranA vidhivAkyarUpa mArga che; kema ke
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvADhizikA/zloka-1 e prakAranA vidhivAkyathI samyajJAna thAya che, ane te jJAna icchA utpanna karAvIne pravRtti karAve che. tethI samyagravRttirUpa mokSamArganuM kAraNa bhagavAnanuM vacana che. AthI mArganA kAraNamAM mArgano upacAra karIne bhagavAnanA vacanane mArga kahela che. (2) saMvijha-azaTha gItArthanI AcaraNArUpa mArga:- jema bhagavAnanuM vacana mArga che, tema saMsArathI bhaya pAmelA ane mokSanI baLavAna icchAvALA evA saMvigna-azaTha=abhrAMta, evA gItArtha puruSonI AcaraNA=suabhyasta sUtrArthavALA puruSonI AcaraNA mArga che; kema ke je sAdhuo saMvegavALA che. teo bhagavAnanA vacananA paramArthane jANIne, kaI AcaraNA mohanA unmelananuM kAraNa che teno nirNaya na thAya tyAM sudhI te AcaraNA karatA nathI, paraMtu "A dravyakSetrAdimAM A AcaraNA kalyANanI paraMparAnuM kAraNa che" tevo nirNaya thAya tyAre te AcaraNAne kare che. tevI AcaraNA kvacit sAkSAt bhagavAnanA vacananA ullekharUpe prApta thatI na hoya topaNa vartamAnakALamAM kalyANanI paraMparAnuM kAraNa che, tethI te AcaraNA paNa mArga che. ahIM prazna thAya ke bhagavAne batAvela vidhirUpa mArga mokSanuM kAraNa che ane gItArtho paNa te vidhirUpa mArganuM sevana karanArA hoya che, tethI saMvigna-azaTha gItArthonI AcaraNA bhagavAnanA vacanathI pRthaka kaI rIte prApta thAya ? ane jo te AcaraNA bhagavAnanA vacanarUpa ja hoya to be prakArano mArga che, tema kema kahyuM ? tethI kahe che - bhagavAnanA vacanarUpa vidhimArga to mArga che ja, paraMtu tenI jema ziSTa puruSonI AcaraNA paNa mArga che; kema ke ziSTa puruSonI AcaraNA mohanA unmelanane anukULa ucita pravRttinI pravartaka che. ahIM vizeSa e che ke paramArthathI to sarvajJa vaDe prarUpaNA karAyela zabdarUpa mArga che; paraMtu dravya, kSetra, kALa ane bhAvane AzrayIne koIka vizeSa AcaraNA gItArtha puruSo nakkI kare che, je pravRtti sarvajJae batAvelA mArga karatAM sthUlathI kaMIka judI prApta thAya che, chatAM paramArthathI sarvajJae batAvelA mArgamAM ja aMtarbhAva pAme che, tethI te paNa mArga che; kema ke bhagavAnanI dareka AjJA
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAtrizikA/zloka-1 ekAMte nathI, paraMtu lAbhAlAbhanI apekSAe samyak samAlocana karIne je pravRttithI adhika lAbha dekhAya te prakAranI pravRtti karavAnI anujJA che, ane viziSTa vyutadhara evA gItArtho te te dravyakSetranuM samAlocana karIne bhaviSyamAM thanArA sAdhuonA hitArthe bhagavAnanA vacanathI kahevAyelI pUrvanI pravRttiomAM parAvartana kare che, ane te parAvartana paNa ziSTa puruSanA AcArarUpa hovAthI mArga che; kema ke ziSTa puruSo mohanA unmelananuM kAraNa bane tevI viziSTa AcaraNa karanArA hoya che. ahIM kahyuM ke "saMvigna-azaTha gItArthonuM AcaraNa mArga che', ane tyAM saMvigna-gItArtha na kahetAM "saMvigna-azaTha gItArtha' kahyA, ane "azaThano artha "abrAMta' karyo. tenAthI e prApta thAya ke je sAdhu saMvegavALA che ane gItArtha che, Ama chatAM koIka sthAnamAM matinI alpatAne kAraNe bhrAMta thayelA hoya, to teonI AcaraNo mArga bane nahIM, kema ke jeo saMvegavALA che ane gItArtha che tethI zAstranA paramArthane jANanArA che, teo prAyaH yathArtha nirNaya karI zake tevA che; chatAM koIka sthAnamAM dravya, kSetrane AzrayIne bhagavAnanA vacananI pravRttimAM kaMIka parAvartana karyuM hoya, ane te sthAnamAM matinI alpatAne kAraNe brAMta paNa thayA hoya, to te AcaraNA mArga bane nahIM. tethI saMvignagItArtha evA paNa sAdhu abhrAMta hoya to teonI AcaraNA mArga che, ema kahela che. vaLI jeo gItArtha nathI ane saMvegavALA che, teo svamatithI potAnI pravRttine yathArtha mAnatA hoya, topaNa zAstrathI pariSkRta mati nahIM hovAne kAraNe yathArtha nirNaya karI zakatA nathI. mATe teonI AcaraNo mArga bane nahIM. vaLI keTalAka sAdhuo gItArtha che, paraMtu saMvegavALA nathI. teo zAstranA paramArthane jANavA chatAM saMvaganA abhAvane kAraNe viparIta pravRtti karanArA paNa bane. mATe teonI AcaraNA paNa mArga bane nahIM, paraMtu jeo saMvegavALA che ane prastuta AcaraNAnA viSayamAM abhrAMta che ane zAstranA paramArthane jANanArA che, tevA puruSonI AcaraNA mArga che. ahIM vizeSa e che ke mohanA unmelanane saMpUrNa anukULa mana, vacana ane kAyAnI pravRtti mArga che, ane tevI pravRtti karavA mATe bodha karAvanAra bhagavAnanuM
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/zloka-1-2 vacana ane saMvigna-azaTha gItArthanI AcaraNA che. tethI te ubhayarUpa mArga che. je sarvaviratino mArga che tethI tenI pUrvabhUmikAmAM rahelA dezaviratidhara, samyagdaSTi ke apunabaMdhaka jIvo je pravRtti kare che, te pravRttine kahenAra vacanane ahIM mArgarUpe grahaNa karela nathI; kema ke dezavirati sudhInA jIvo mokSamArgane saMpUrNa anukULa pravRtti karanArA nathI, paraMtu sarvaviratinI pravRttine anukULa zaktisaMcaya thAya tevI pravRtti karanArA che. mATe teonI pravRtti mArga nathI, paraMtu mArganI prAptinuM kAraNa che; ane mohanA unmelanane saMpUrNa anukULa pravRttine batAvanAra je bhagavAnanuM vacana, ane saMvigna-azaTha gItArthanI AcaraNA che. tene ahIM "mArga zabdathI grahaNa karela che, je mArgane sarvaviratidhara sAdhuo seve che. III avataraNikA - pUrvamAM be prakArano mArga batAvyo, tyAM koIka kahe ke sarvajJae kahela vacana mArga banI zake, sarvajJa sivAya koI chadmasthatI AcaraNA mArga bane nahIM. mATe bIjA prakArano mArga svIkAravo ucita nathI. tethI kahe che - zloka : dvitIyAnAdare hanta prathamasyApyanAdaraH / jItasyApi pradhAnatvaM sAmprataM zrUyate yataH / / 2 / / anvayArthaH dvitIyAnA dvitIyanA anAdaramAM datta !=kharekhara ! prathama sthApi=prathamavo paNa bhagavAnanA vacanano paNa anAvara =anAdara che; ta =je kAraNathI sAmrataM vartamAnakALamAM gItasthApi jItanuM paNa jItAcAranuM paNa prathAnaa= pradhAnapaNuM zUyate-saMbhaLAya che. parA zlokArtha : dvitIyanA ziSTAcAranA anAdaramAM kharekhara ! prathamano paNa bhagavAnanA vacanano paNa anAdara che; je kAraNathI vartamAnakALamAM jItAcAranuM paNa pradhAnapaNuM saMbhaLAya che. rA.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/bloka-2 A gItasthApi' ahIM pi' thI e kahevuM che ke vartamAnamAM bhagavAnanA vacananuM to pradhAnapaNuM che ja, paraMtu jItanuM paNa pradhAnapaNuM che. TIkA : dvitIyeti-dvitIyasya-ziSTAcaraNasya anAdare-pravartakatvenAnabhyupagame, hanta prathamasyApi bhagavadvacanasyApi anAdara eva, yato jItasyApi sAmprataM pradhAnatvaM vyavahArapratipAdakazAstraprasiddhaM zrUyate tathA ca jItaprAdhAnyAnAdare tatpratipAdakazAstrAnAdarAd vyaktameva nAstikatvamiti bhAvaH / / 2 / / TIkArya : dvitIyastha... mAva: bIjAnA ziSTAcaraNanA, anAdaramAM pravartakapaNA vaDe asvIkAramAM, kharekhara ! prathamano paNa bhagavad vacanano paNa, anAdara ja che; je kAraNathI jItanuM paNa=jItAcAranuM paNa, vartamAnakALamAM vyavahArapratipAdaka zAstra prasiddha pradhAnapaNuM saMbhaLAya che, ane te rItevyavahArapratipAdaka zAstramAM jItanuM pradhAnapaNuM saMbhaLAya che te rIte, jItanA prAdhAnyano anAdara karAye chate, tenA pratipAdaka zAstrano anAdara thavAthI jItAcAranA prAdhAnyatA pratipAdaka zAstrano anAdara thavAthI, vyakta ja nAstikapaNuM che, e prakArano bhAva che e prakArano saMpUrNa zlokano bhAva che. rA. ja prathamasthApi' "mavarvavanasthApi' - ahIM 'pathI e kahevuM che ke ziSTanI AcaraNArUpa bIjAno to anAdara che, paraMtu bhagavAnanA vacanarUpa prathamano paNa anAdara che. bhAvArtha : ziSTAcAranA anAdarathI bhagavAnanA vacanano paNa anAdara : bhagavAne kahelA zabdarUpa mArgane svIkArIne chaba0 evA saMvigna-azaTha gItArthanI AcaraNAne mArga na svIkAravAmAM Ave to bhagavAnanA vacanano anAdara thAya che, kema ke vartamAnamAM jItavyavahAranuM paNa pAMca prakAranA vyavahAranA pratipAdaka zAstramAM pradhAnapaNuM saMbhaLAya che. tethI je sthAnamAM jItavyavahAra
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/bloka-2-3 upalabdha che te sthAnamAM jItavyavahAra anusAra pravRtti karavI joIe, ane anyatra zAstra vacanAnusAra pravRtti karavI joIe, A prakArano saMyamanI vRddhino mArga che. vaLI jItanA prAdhAnyano anAdara karavAmAM Ave to jItanA pratipAdaka zAstrano anAdara thAya che, ane jeo bhagavAne kahelA zAstrono anAdara kare teomAM vyakta nAstikapaNuM che. mATe kalyANanA arthI sAdhu mATe baMne prakArano mArga zraddheya che. rAA avataraNikA : pUrvazloka-ramAM sthApana karyuM ke ziSTAcArano anAdara karavAthI bhagavAnanA vacanano paNa anAdara thAya che. tethI e prApta thAya ke yogamArganI pravRtti arthe jema bhagavAnanA vacanathI pravRtti karavI joIe, tema chadmastha evA saMvigna-azaTha gItArthatI AcaraNAthI paNa pravRtti karavI joIe; ane saMvi4-azaTha gItArtha je AcaraNA kare che, teonI te AcaraNA chadmasthatI AcaraNA che. tethI chadmastha evA aMdhatI paraMparA paNa yogamArgamAM pravartaka che, evI koIne AzaMkA thAya. tenA nirAkaraNa mATe kahe che - zloka : anumAya satAmuktAcAreNAgamamUlatAm / pathi pravartamAnAnAM zaGkyA nAndhaparamparA / / 3 / / anvayArtha: 3vatAvAre ukta AcAra dvArA=saMvigna-azaTha gItArthanA AcAra dvArA satA--sajjanonI=mArgAnusArI puruSonI gAmamUnatAm anumAya= AgamamUlatAnuM anumAna karIne paNa pravartamAnAnAM mArgamAM pravartatArA evA susAdhuonI gIparampararaza ="aMdhaparaMparA che' ema zaMkA na karavI. 3. zlokArca - ukta AcAra dvArA mArgAnusArI puruSonI AgamamUlatAnuM anumAna karIne mArgamAM pravartanArA evA susAdhuonI "aMdhaparaMparA che" ema zaMkA na karavI. II3I.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/zloka-3 TIkA :___ anumAyeti-uktAcAreNa saMvignAzaThagItArthAcAreNa, AgamamUlatAmanumAya, satAM-mArgAnusAriNAM, pathi-mahAjanAnuyAtamArge, pravartamAnAnAmandhaparamparA na zaGkanIyA itthaM cAtrAgamabodhiteSTopAyatAkatvamevAnumeyam, AgamagrahaNaM cAndhaparamparAzaGkAvyudAsAyeti nAgamakalpanottaraM vidhyarthabodhakalpanAdvAravyavadhAnena pravartakatAyAH zabdasAdhAraNyakSatiH, apratyakSeNAgamena prakRtArthasya bodhayitumazakyatvAt, vyavasthitasya cAnupasthiteH sAmAnyata eva tadanumAnAt, tadidamuktaM - "AyaraNA vi hu ANatti" / vastuta upapattikena ziSTAcAreNaiva vidhyarthasiddhAvAgamAnumAnaM bhagavadbahumAnadvArA samApattisiddhaye iti draSTavyam / / 3 / / TIkArya : 34tAvAre, ..... rUti dravyam II ukta AcAra dvArA=saMvigna-azaTha gItArthatA AcAra dvArA, sajjanotI-mArgAnusArIonI, AgamamUlatAnuM anumAna karIne mArgAnusArI evA sAdhuonI pravRttimAM AgamamUlatAnuM anumAna karIne, pathamAM=mahApuruSothI anusarAyelA mArgamAM pravartamAna evA sAdhuonI "aMdhaparaMparA che' ema zaMkA na karavI. ghaM .... ane A rIte pUrvamAM kahyuM ke mArthAnusArI evA gItArthonI AcaraNAmAM AgamamUlatAnuM anumAna karIne pravartamAna sAdhuo aMdhaparaMparAnuM AzrayaNa karanArA nathI e rIte, ahIM=saMgni -azaTha gItArthanI AcaraNAmAM, Agamabodhita ISTa upAyatAkatva ja anumeya che ziSTonI AcaraNAmAM 'A AcaraNA mArA ISTano upAya che evuM anumAna thAya che, ane A ISTaupAyatA Agamabodhita che, e pramANe anumeya che=anumAna karavA yogya che, ane A prakAranA anumeyamAM AgamanuM grahaNa aMdhaparaMparAnI zaMkAnA vyAsa mATe che arthAt rUpAyatItva' anumeya che, ane temAM 'sAmevofdhata' vizeSaNa mUkyuM te vyAvartaka vizeSaNa nathI, paraMtu aMdhaparaMparAnI zaMkAnA bhudAsa arthe svarUpa upasaMjaka vizeSaNa che. ethI Agama kalpanAnA
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 mArgadvAbizikA/zloka-3 uttaramAM vidhiarthabodha kalpanA dvAranuM vyavadhAna hovAne kAraNe pravartakatAnA zabda sAdhAraNanI kSati nathI bhagavAnanA vacanamAM rahelI pravartakatA ane ziSTAcAramAM rahelI pravartakatA e baMnemAM pravartakatA' rUpa zabdasAdhAraNyanI kSati nathI. ahIM prazna thAya ke aMdhaparaMparAnI zaMkAnA bhudAsa mATe rUDapayatItva' nuM vizeSaNa mAnadhita mUkeluM che, paraMtu teonI AcaraNAne kahenAruM koI Agamavacana dekhAtuM nathI. tethI saMvigna-azaTha gItArthanI AcaraNAmAM rahela iSTaupAyatAkatva Agamabodhita che, tevuM anumAna kaI rIte thaI zake ? temAM hetu kahe che - apratyakSa evA AgamathI prakRta arthano bodha karavo azakya hovAne kAraNe, ane vyavasthita evA AgamanI anupasthiti hovAne kAraNe, sAmAnyathI ja tenuM anumAna thAya che arthAt saMvijha-azaTha gItArthanI AcaraNAne kahenAra evuM Agama vartamAnamAM apratyakSa hovAne kAraNe, apratyakSa evA AgamathI ziSTAcAramAM ISTaupAyatAkatvarUpa prakRta arthano bodha karavo azakya hovAne kAraNe, ane vartamAnamAM vyavasthita evA arthAt upalabdha evA AgamanI ziSTAcAranA padArthane batAve te rUpe anupasthiti hovAne kAraNe, sAmAnyathI ja ziSTAcArane kahenArA AgamatuM anumAna thAya che arthAt jItavyavahArane Agama svIkAre che, tenAthI sAmAnyathI anumAna thAya che ke "saMgni-azaTha gItArthanI A AcaraNA Agamabodhita ISTaupAyatAvALI che.' tethI saMvigna-azaTha gItArthatI AcaraNAmAM rahela ISTaupAyatAkatva Agamabodhita che tevuM anumAna thaI zake che, ema atraya che. te A kahevAyuM che sAmAnyathI ziSTAcArane kahenArA AgamanuM anumAna thAya che te A, upadezapada zloka-812mAM pU. A. haribhadrasUri mahArAja vaDe kahevAyuM che - "AcaraNA paNa AjJA che." 'tti' uddharaNanI samAptimAM che. uddharaNamAM ' vAkyAlaMkAramAM che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 mArgadvAciMzikA/zloka-3 vastutaH upapattivALA arthAt yuktisaMgata evA ziSTAcArathI ja vidhinA arthanI siddhi thaye chate AgamanuM anumAna bhagavAnanA bahumAna dvArA samApattinI siddhi mATe che, e pramANe jANavuM. 3 bhAvArtha : sarvajJanA vacanonI jema ziSTonI AcaraNA paNa iSTaphaLanI prAptinuM kAraNa : pUrvazloka-2mAM sthApana karyuM ke ziSTAcArano anAdara karavAmAM Ave to bhagavAnanA vacanarUpa mArgano paNa anAdara thAya. tyAM zaMkA thAya ke ziSTAcArane mArgarUpe svIkArIe to chabasthAnI pravRtti paNa mArga bane. te zaMkAnA nivAraNa mATe graMthakArazrI kahe che -- mArgAnusArI evA saMvigna-azaTha gItArthanI AcaraNA dvArA "A pravRtti AgamamUlaka che' evo nirNaya karIne je sAdhuo te mArgamAM pravarte che, teo aMdhaparaMparA pramANe cAlanArA che, ema zaMkA na karavI arthAt chabasthanI paraMparA pramANe cAlanArA che ema zaMkA na karavI; kema ke te sAdhuo sarvajJathI prarUpAyela mArganI je paraMparA che, tene anusaranArA che. AnAthI zuM prApta thAya ? te spaSTa kare che -- saMvigna-azaTha gItArthonI AcaraNAmAM Agamabodhita iSTaupAyatAkatva susAdhune anumeya che arthAt jema bhagavAnanuM vacana iSTa evA pAramArthika sukhanI prAptino upAya che, tema ziSTonI A pravRtti paNa AgamathI bodha karAyelI evI iSTaupAyatAvALI che, e prakAranuM susAdhune anumAna thAya che. ahIM ziSTonI AcaraNAmAM iSTaupAyatAkatva anumaya che, ane tenA vizeSaNarUpe AgamanuM grahaNa karyuM, te aMdhaparaMparAnI zaMkAnA bhudAsa mATe che arthAt THvadhata' e vizeSaNa vyAvartaka vizeSaNa nathI, paraMtu svarUpa uparaMjaka che. tethI saMvigna-azaTha gItArthonI AcaraNA sarvatra Agamabodhita iSTaupAyatAvALI che; paraMtu koIka ziSTonI AcaraNA iSTaupAyatAvALI che ane koIka ziSTonI AcaraNA Agamabodhita iSTaupAyatAvALI che, evo bheda nathI. tethI 'bAmavadhata' vizeSaNa na ApyuM hoya topaNa ziSTonI
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 mArgadvAciMzikA/zloka-3 AcaraNAmAM iSTaupAyatAkatva anumeya che, ema kahevAthI AgamaMbodhita iSTaupAyatAkatvanI prApti thAya che. Ama chatAM AgamanuM grahaNa karavAthI ziSTonI AcaraNAmAM aMdhanI paraMparAnI koIne zaMkA hoya to teno budAsa thAya che. vaLI A '3nA vadhata' vizeSaNa vyAvartaka vizeSaNa nathI. tethI bhagavAnanA vacanamAM rahelI pravartakatA ane ziSTonI AcaraNAmAM rahelI pravartakatA samAna prApta thAya che; ane jo 'gAmavadhata' vizeSaNa vyAvartaka vizeSaNa svIkArIe to "A AcaraNA Agamabodhita che, tevI kalpanA karavI paDe, tyAra pachI vidhiarthanA bodhanI kalpanA karavI paDe arthAt koIka evuM Agama A prakAranA vidhiarthane kahenAruM che, tevI upasthiti karavI paDe, tyArapachI ziSTonI AcaraNA pravartaka bane. tethI bhagavAnanuM vacana sAkSAt pravartaka che ane ziSTonI AcaraNA paraMparAe pravartaka che, ema prApta thAya; ane A rIte svIkArIe to bhagavAnanA vacananI pravartakatA ane ziSTonI AcaraNAnI pravartakatA samAna prApta thAya nahIM; paraMtu AgamanuM grahaNa vyAvartaka vizeSaNa nathI. tethI jema bhagavAnanuM vacana pravartaka che, tema ziSTanuM vacana paNa sAkSAt pravartaka che. mATe baMnemAM pravartakatA samAna che, ema prApta thAya. Ama chatAM ziSTonI AcaraNAmAM iSTaupAyatAkatvarUpa anumAna na karyuM ane Agamabodhita iSTaupAyatAkatvarUpe anumAna karyuM, tethI koIne zaMkA thayelI hoya ke chabasthanI A AcaraNA kaI rIte iSTaupAyatAvALI che, e zaMkAnuM nivAraNa thAya che. ahIM prazna thAya ke ziSTonI AcaraNAmAM "ziSTonI A AcaraNA Agamabodhita iSTaupAyatAvALI che' ema kaI rIte nakkI thAya ? kema ke te prakAranA vacanane kahenAruM Agama vartamAnamAM upalabdha nathI. tethI kahe che - ziSTonI AcaraNAne kahenAruM Agama apratyakSa hovAne kAraNe ziSTonI A AcaraNA prakRta evA iSTaupAyatAkatvane kahenAra che, evo bodha karAvI zake nahIM, ane vartamAnamAM vidyamAna AgamothI ziSTonI AcaraNAnI upasthiti thatI nathI, paraMtu sAmAnyathI ja tenuM anumAna thAya che, kema ke zAstramAM kahyuM che ke "ziSTonI AcaraNA paNa bhagavAnanI AjJA che', tethI sAmAnyathI ja nakkI thAya che ke ziSTapuruSo je AcaraNA kare che te svabuddhithI nirNaya karIne karatA
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/zloka-3-4 nathI, paraMtu sarvajJanA vacanathI nirNaya karIne pravRtti kare che. mATe temanI pravRttimAM je iSTaupAyatA che, te Agamabodhita che. pUrvamAM kahyuM ke ziSTonI AcaraNAmAM Agamabodhita iSTaupAyatAkatva anumeya che. tyAM "Agamabodhita' vizeSaNa aMdhaparaMparAnI zaMkAnA bhudAsa mATe che, paraMtu vyAvartaka vizeSaNa nathI, ema kahyuM. have jeone ziSTanI AcaraNAmAM aMdhaparaMparAnI zaMkA nathI, teone ziSTonI AcaraNAmAM iSTaupAyatAkatva ja anumaya bane chatAM vivekI evA vicArako paNa "A AcaraNA Agamabodhita iSTaupAyatAvALI che tevI upasthiti kema kare che ? te batAvavA arthe kahe che - vastutaH upapattivALA evA ziSTAcArathI vidhinA arthanI siddhi thaye chate arthAt "A pravRtti mArA ISTano upAya che' e prakAre nirNaya thaye chate, AgamanuM anumAna bhagavAnanA bahumAna dvArA samApattinI siddhi mATe che arthAt suvihita sAdhuo paNa ziSTonI AcaraNAnuM anusaraNa kare tyAre vicAre che ke "ziSTonI AcaraNA paNa bhagavAnanI AjJA che. tethI ziSTonA AcAra pramANe pravRtti karatI vakhate evI upasthiti thAya che ke bhagavAne A prakAre pravRtti karavAnuM kahyuM che, tethI te pramANe pravRtti karIne huM paNa mohanuM umUlana karavA mATe samartha banuM,' ane A prakAranI upasthiti karavAthI te te pravRttikALamAM haiyAmAM vItarAganI upasthiti thAya che; ane je sAdhakanA haiyAmAM dareka pravRttinI pUrve vItarAganuM smaraNa ane vItarAganA vacanane parataMtra thaIne tadanusAra pravRtti karavAno adhyavasAya che, te sAdhaka krame karIne A pravRtti dvArA vItarAganI sAthe samApattine prApta kare che-vItarAganI sAthe ekabhAvane prApta kare che, kema ke vItarAganAM sarva vacano mohanA umUlanane anukULa dizA batAvanArAM che; ane haiyAmAM vItarAgane rAkhIne, temanA vacananuM avalaMbana laIne je sAdhaka mohanA umUlana mATe udyama kare che, te sAdhaka zaktinA prakarSavALA bane tyAre vItarAganI jema asaMgabhAvavALA bane che, tyAre temano AtmA vItarAganI sAthe ekatAnI prAptirUpa samApattine pAme che. ll3II avataraNikA : sarvajJanA vacanonI jema ziSTonI AcaraNA paNa ISTaphaLanI prAptinuM kAraNa che, ema pUrvamAM sthApana karyuM. tene daDha karavA mATe kahe che -
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 mArgadvAtrizikA/zloka-4 zloka : sUtre saddhetunotsRSTamapi kvacidapodyate / hitade'pyaniSiddhe'rthe kiM punarnAsya mAnatA / / 4 / / anvayArtha: sUtre sUtramAM utkRSTamapasutkRSTa paNa=utsargano viSaya karAyeluM paNa saddhatunA=sahetuthI=puSTAlaMbanathI kyAreka pote apavAdano viSaya karAya che. punaH vaLI hiDanaSaDayeM hitane karanAra paNa aniSiddha evA arthamAM ca=AvI=ziSTAcAranI mAnatA=pramANatA viMDa na=kema na thAya ? arthAt ziSTAcAranI pramANatA sutarAm thAya. 4 zlokArca - sUtramAM utsargano viSaya karAyeluM paNa puSTAlaMbanathI kyAreka apavAdano viSaya karAya che. vaLI hitane karanAra paNa aniSiddha evA arthamAM AnI-ziSTAcAranI, pramANatA kema na thAya ? arthAt sutarA pramANatA thAya. IIII 'utkRSTapa' - ahIM pi'thI e kahevuM che ke utsargano viSaya na hoya to to barAbara che, paraMtu utsargano viSaya hovA chatAM paNa puSTAlaMbanathI apavAdano viSaya karAya che arthAtu utsargathI niSiddha na hoya to to AcaraNA karAya, paraMtu utsargathI niSiddha karAyelI paNa AcaraNA puSTAlaMbanane kAraNe apavAdathI sevAya che. 'hitanapaddhasLe' - ahIM thI e kahevuM che ke hitane karanAra kRtya na hoya to temAM pramANa nathI, paraMtu hitane karanAra evA paNa ziSTAcAranA kRtyamAM kema pramANatA na hoya ? arthAt pramANatA che. TIkA : sUtra iti-sUtre Agame, utsRSTamapi utsargaviSayIkRtamapi, saddhetunA= puSTenAlambanena, kvacidapodyate apavAdaviSayIkriyate, hitade'pi iSTasAdhane'pi, aniSiddhe sUtrAvArite, kiM punarasya ziSTAcArasya na mAnatA=na pramANatA ? T4
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1pa mArgadvAaizikA/bloka-4-5 TIkArya : sUtre....... pramApatA ? | sUtramAM AgamamAM, utkRSTa paNasutsargano viSaya karAyeluM paNa, sahetuthI puSTAlaMbanathI, kyAreka apavAdano viSaya karAya che. vaLI, aniSiddha sUtrathI avArita evA, hitane karanAra paNa ISTanA sAdhanamAM paNa, AnI=ziSTAcAranI, mAnatA=pramANatA kema na thAya ? liaa. bhAvArtha : ziSTAcAranI pramANatAnI puSTi - zAstramAM keTalIka pravRttio sAdhune utsargathI niSiddha che, topaNa puSTAlaMbana hoya tyAre te pravRttio apavAdano viSaya karAya che arthAt utsargathI niSiddha paNa te AcaraNA sevAya che, ane te AcaraNA saMyamanI vRddhino hetu hovAthI bhagavAnane saMmata che; to sUtramAM jeno niSedha karAyelo nathI, evI ane saMyamanI vRddhirUpa hitane karanArI ziSTAcAranI pravRtti kema pramANa na thAya ? arthAt sutarAmu pramANa thAya; kema ke utsarga mArge niSiddha evI pravRtti paNa hitane karanArI hoya to apavAda pramANa thAya, to zAstramAM aniSiddha evI ziSTonI AcaraNA hitane karanAra hovAthI sutarA pramANa che. III avataraNikA : udAsIne'rthe bhavatvasya mAnatA, vAritaM tu kAraNasahasreNApi parAvartayitumazakyamityata Aha - avataraNikArya : udAsIna arthamAM=zAstrathI aniSiddha arthamAM, AnI ziSTAcAranI, mAnatA=pramANatA thAya. vaLI vArita arthazAstrathI vArita artha, hajAra kAraNathI paNa parAvartana karavo zakya nathI. ethI kahe che - IRUsadag' - ahIM 'ttithI e kahevuM che ke eka-be kAraNa hoya to to vArita artha parAvartana karavo zakya nathI, paraMtu hajAra kAraNa hoya topaNa vArita artha parAvartana karavo zakya nathI.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 bhAvArtha: ziSyonI keTalIka AcaraNA zAstramAM aniSiddha hoya tevI hoya che, ane ziSyonI keTalIka AcaraNA zAstramAM niSiddha hoya tevI hoya che. tene sAme rAkhIne koIne zaMkA thAya ke je AcaraNAno zAstramAM niSedha prApta nathI, tevA sthAnamAM ziSyonI AcaraNA pramANa svIkArI zakAya; paraMtu je AcaraNAono zAstramAM niSedha karyo che, tevI ziSyonI AcaraNA kaI rIte pramANa svIkArI zakAya ? arthAt pramANa svIkArI zakAya nahIM; kema ke je vastuno zAstramAM niSedha karyo hoya tene hajAro kAraNathI paNa parAvartana karI zakAya nahIM. A prakAranI koIne zaMkA thAya. tenA nivAraNa mATe kahe che mArgadvAtriMzikA/bloka-5 zloka H niSedhaH sarvathA nAsti vidhirvA sarvathAgame / AyaM vyayaM ca tulayellAbhAkAGkSI vaNigyathA / / 5 / / anvayArtha: Ame=AgamamAM sarvathA=sarvathA niSedha:-niSedha vA=athavA sarvayA=sarvathA vidhi=vidhi nAsti=nathI. yathA tAmALAthI vi=jema lAbhano AkAMkSI vaNika AyaM vyayaM gha=Aya ane vyayane tuAve tulanA kare, tema lAbhAkAMkSI sAdhu AyavyayanI tulanA kare arthAt lAbhAkAMkSI sAdhu pravRttinA viSayamAM Aya-vyayanI tulanA karIne jenAthI adhika lAbha hoya te pravRtti kare. pa zlokArtha : AgamamAM sarvathA niSedha athavA sarvathA vidhi nathI. jema lAbhano AkAMkSI vaNika Aya ane vyayanI tulanA kare, tema lAbhAkAMkSI sAdhu Aya-vyayanI tulanA kare arthAt lAbhAkAMkSI sAdhu pravRttinA viSayamAM Aya-vyayanI tulanA karIne jenAthI adhika lAbha hoya te pravRtti kare. III
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 mArgadvAciMzikA/zloka-5 TIkA : niSedha iti-sUtre vidhiniSedhau hi gauNamukhyabhAvena mithaH saMvalitAveva pratipAdyete, anyathA'nekAntamaryAdAtikramaprasaGgAditi bhAvaH / / 5 / / TIkArca - sUtre....mAd: Waa sUtramAM vidhi ane niSedha gauNamukhyabhAvathI ja paraspara saMvalita ja pratipAdana karAya che. ahIM prazna thAya ke zAstramAM je sthAne vidhivAkyo che tyAM gauNabhAvathI niSedha che tevo ullekha nathI, ane jyAM niSedhavAkya che tyAM gauNabhAvathI vidhi che tevo ullekha nathI. tethI zAstranA vidhi-niSedho gauNamukhyabhAve paraspara saMvalita che ema kaI rIte kahI zakAya ? tethI hetu kahe che - avyathA=zAstramAM vidhi-niSedha gauNamukhyabhAvarUpe saMvalita che ema na mAno to, anekAMtanI maryAdAnA atikramano prasaMga che, e prakArano bhAva che=zlokano bhAva che. pA bhAvArtha :zAstramAM niSiddha evI paNa ziSTonI AcaraNAomAM anekAMtanA AdhAre pramANatAnI yuti: avataraNikAmAM zaMkA karela ke je sthAnamAM zAstranA niSedha vacanonI prApti hoya te sthAnamAM ziSTAcArane pramANa kaI rIte svIkArI zakAya ? arthAt svIkArI zakAya nahIM. tenuM samAdhAna karatAM graMthakArazrI kahe che - zAstramAM koI pravRttino sarvathA niSedha nathI ke koI pravRttinuM sarvathA vidhAna nathI, paraMtu jema lAbhano arthI vaNika, Aya ane vyayanI tulanA karIne je pravRttimAM adhika lAbha thAya temAM pravRtti kare, tema sAdhu bAhya kaI pravRtti karavAthI adhika guNonI prApti thaze ? ane kaI bAhya pravRtti karavAthI alpa AtmaguNonI prApti thaze, tenI tulanA karIne je pravRttithI adhika guNonI prApti thAya te pravRtti kare. tethI sAdhune je bAhya AcaraNA sevavAno zAstramAM
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 mArgadvAaizikA/zloka-pa-6 niSedha hoya te ja bAhya AcaraNA tevA prakAranA saMyogamAM lAbhanuM kAraNa dekhAya, to te AcaraNA sevavAnI zAstramAM anujJA che. mATe je AcaraNAno zAstramAM niSedha prApta thato hoya, te AcaraNA paNa vartamAnanA dravyakSetrane kAraNe bhAvinA sAdhuonA hitanuM kAraNa jaNAya, to saMvigna-azaTha gItArtho te pravRtti kare, temAM zAstra niSedha karatuM nathI, kema ke zAstranA niSedha vacano gauNabhAvathI vidhi sAthe saMvalita che; ane jo tema na svIkAravAmAM Ave ane kahevAmAM Ave ke je zAstravacano je pravRttino niSedha karatAM hoya, tene koI saMyogomAM parAvartana karI zakAya nahIM, to jainazAsananI anekAMta maryAdAno atiprasaMga Ave. AnAthI e phalita thAya ke bhagavAnanuM vacana anekAMta maryAdAvALuM che, ane je pravRttithI Atmahita thAya te pravRttine kartavya kahe che ane je pravRtti sAmAnya saMyogamAM-tevA prakAranA viSama saMyoga na hoya tevA sAmAnya saMyogamAM, AtmahitanuM kAraNa hoya tene utsargathI kartavya kahe che; ane te te dravya-kSetra pramANe tenAthI viparIta pravRttithI Atmahita thAya tema hoya tyAre te viparIta pravRttine kartavya kahe che. tethI zAstramAM niSiddha evI paNa pravRtti kAnahAninA doSane kAraNe saMvigna-azaTha gItArthoe bhAvinA jIvonA hitanuM kAraNa joIne kartavyarUpe svIkArI, temAM sarvatra anekAMta svIkAranAra zAstranI saMmati che. ApA zloka : pravAhadhArApatitaM niSiddhaM yanna dRzyate / ata eva na tanmatyA dUSayanti vipazcitaH / / 6 / / anvayArtha : gata va=AthI ja zAstrathI niSiddha arthamAM paNa ziSTAcAranI pramANatA che tema pUrvazlokamAM sthApana karyuM AthI ja, pravAdAra patitaMtrapravAhadhArAthI AveluM je niSiddha dRzyate-niSiddha dekhAtuM nathI pUrvanA gItArthothI niSiddha dekhAtuM nathI, ta--tene vipazvita: buddhimAno mA=matithI na DUSatti dUSita karatA nathI. II
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/zloka-6 19 zlokArca - AthI ja pravAhadhArAthI AveluM je niSiddha dekhAtuM nathI, tene buddhimAno matithI dUSita karatA nathI. III TIkA : pravAheti-ziSTasammatatvasandehe'pi taddaSaNamanyAyyaM, kiM punastanizcaya iti mAva: | tamida - "jaM ca vihiaMNa sutte Na ya parkhAisaddhaM jaNami cirarUDhaM / samavigappiyadosA taM pi Na dUsaMti gIyatthA" / / 1 / / / / 6 / / TIkArya : fzaSTa .. jayasthA" | ziSTatA saMmatatvanA saMdehamAM paNa tenuM dUSaNa acAya che, to vaLI tenA nizcayamAM ziSTasaMmatatvanA nizcayamAM, dUSaNa karavuM kevI rIte vyApya thAya ? arthAt na thAya, e prakArano bhAva che. te Ane kahe cheHziSTasaMmatatvatA saMdehamAM paNa dUSaNa karavuM yukta nathI, ema je pUrvamAM kahyuM, te Ane dharmaratnaprakaraNakAra gAthA-98mAM kahe che - "je sUtramAM vihita nathI ane niSiddha nathI, lokamAM cirarUDha che tene paNa svamatithI kalpanA karAyelA doSathI gItArtho dUSita karatA nathI." (dharmaratnaprakaraNa gAthA-98) list ja ziSTaramatatvalaMDapa' - ahIM 'mA'thI e kahevuM che ke ziSTasaMmatatvanA nirNayamAM to dUSaNa ApavuM yukta nathI, paraMtu ziSTasaMmatatvanA saMdehamAM paNa dUSaNa ApavuM yukta nathI. bhAvArtha : pUrvamAM sthApana karyuM ke zAstrathI niSiddha evA paNa arthamAM saMvigna-azaTha gItArthanI AcaraNA pramANarUpa che; kema ke anekAMtavAda zAstranI maryAdAthI niSiddha vacana paNa ekAMte niSiddha nathI. tethI saMvigna-azaTha gItArthoe je AcaraNA karI hoya te zAstrasaMmata che. AthI ja suvihita sAdhuonI paraMparAmAM koIka AcaraNA prApta thatI hoya, ane uttaranA suvihita dvArA teno niSedha
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 mArgadvAtrizikA/zloka-6-7 karAyelo prApta thato na hoya, ane koI buddhimAna gItArtha sAdhu thAya ane temane te AcaraNA ziSTasaMmata che ke nahIM tevo saMdeha thAya, topaNa svamatinA vikalpathI tene dUSita karatA nathI, kema ke jyAM sudhI A AcaraNA zAstrasaMmata nathI tevo nirNaya na thAya, ane chatAM tene dUSita karavAmAM Ave, to saMvignaazaTha gItArthonI AcaraNAne dUSita karIne bhagavAnanA vacanane dUSita karavAnA pApanI prApti thAya; paraMtu jyAre te gItArthone sthira nirNaya thAya ke "A AcaraNA pravAhadhArAmAM AvelI che, Ama chatAM A AcaraNA zAstrasaMmata nathI, ane vartamAnamAM dravya, kSetra anusAra paNa A AcaraNA karavI ucita nathI, tyAre teno niSedha paNa kare; paraMtu jyAM sudhI AcaraNAviSayaka saMdeha hoya tyAM sudhI niSedha kare nahIM. tethI e phalita thAya che ke jema bhagavAnanA vacanano apalApa karavo e mahApApa che, tema saMvigna-azaTha gItArthanI AcaraNAno apalApa karavo te paNa mahApApa che. AthI ja buddhimAno kyAreya svamatithI tene dUSita karatA nathI. II. avataraNikA : zloka-1thI 6 sudhI sthApana karyuM ke jema bhagavAnanuM vacana mArga che tema saMvigna-azaTha gItArthonI AcaraNA mArga che, ane te mArgane svIkAravA mATe yuktio ApI. have saMvigna-azaTha gItArthonI AcaraNA kaI che? ane asaMvignanI AcaraNA kaI che ? te batAvavA arthe kahe che - zloka : saMvignAcaraNaM samyakkalpaprAvaraNAdikam / viparyastaM punaH zrAddhamamatvaprabhRti smRtam / / 7 / / anvayArtha: saMvinA rapa saMvignanuM AcaraNa-saMgni-azaTha gItArthanuM AcaraNa savinyaprAvarapA--isamyakakalpaprAvaraNa vagere che zAstranI maryAdA pramANenuM sAdhunuM vastra, tene gocarI jatI vakhate paridhAna karavuM vagere che.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/zloka-7 punaH vaLI viparyastaM asaMvignanuM AcaraNa zrAddha mamatvamRti zrAvakonuM mamatva vagere mRta--kahevAyuM che. ll7nA zlokArca - saMvignanuM AyaraNa samyakrakalpatAvaraNa vagere che. vaLI asaMvignanuM AcaraNa zrAvakonuM mamatva vagere kahevAyuM che. ll7ii. TIkA : saMvigneti-saMvignAnAmAcaraNaM samyak sAdhunItyA kalpaprAvaraNAdikam / tavAda"annh bhaNiyaM pi sue kiMcI kAlAikAraNAvikkhaM / Ainnamannahacciya dIsai saMviggagIehiM / / 1 / / kappANaM pAvaraNaM aggoaraccAo jholiAbhikkhA / uvaggahiyakaDAhayatuMvayamuhadANadorAI" / / 2 / / ityAdi / viparyastamasaMvignAcaraNaM punaH zrAddhamamatvaprabhRti smRtam / tadAha - "jaha saDhDhesu mamattaM rADhAi asuddhauvahibhattAI / NihiTThivasahitUlImasUragAINa paribhoge tti" / / 1 / / / / 7 / / TIkArca - saMvananArAM .. rimone utta" | saMvignonuM AcaraNa samyapha sAdhunItithI, kalpaprAvaraNa vagere che=zAstranI maryAdA pramANenuM sAdhunuM vastra te kalpa, te te gocarI jatI vakhate paheravuM vagere che. tene kahe che - sUtramAM anyathA kahevAyeluM paNa kaMIka kAlAdi kAraNanI apekSAe saMvignagItArtho vaDe anyathA ja AcIrNa dekhAya che." (dharmaratnaprakaraNa gAthA-81) kalponuM prAvaraNa, agrAvatArano tyAga-sAdhunA vastravizeSanA kaTIpaTTakanuM anyathAkaraNa te rUpa tyAga, jhoLIthI bhikSA=pAtrabaMdhanA be cheDAne muThThImAM dhAraNa karIne bhikSArthe javuM e pramANe AgamamAM kaheluM che; ane vartamAnamAM be gAMThovALI jhoLI koNInA
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 mArgadvAciMzikAzloka-7 samIpe bAMdhavAmAM Ave che, e prakAranI jhoLInI bhikSA, aupagrahika, kaTAhaka tuMbaDuM mukhadAna davArakAdi." (dharmaratnaprakaraNa gAthA-82) ItyAdi saMvigna-gItArthatI AcaraNA che. have asaMvignanI AcaraNA batAve che -- viparyastaM asaMvignanuM AcaraNa vaLI zrAddhamamatva prabhUti jANavuM. tene kahe che asaMvignanA AcaraNane kahe che - "zrAvakomAM mamatva, zarIranI zobhAnI kAmanAthI azuddha=doSita, upAdhi ane bhojanAdi, nirdiSTa vasatI sAdhune sadA mATe ApelI vasatI, zayyA, takiyA vagereno paribhoga." (dharmaratnaprakaraNa, gAthA-87) liaa bhAvArtha :saMgni ane asaMvignanI AcaraNA - saMvignanuM AcaraNa zAstranA vacanathI kaMIka parAvartanavALuM kayuM che ? te spaSTa kare che - pUrvamAM sAdhuo kalpasAdhunuM vastravizeSa, gocarI vakhate aMdha upara nAkhIne jatA hatA. have te kalpa=vastra, gocarIe jatAM oDhavAno svIkAra saMvignoe karyo, tethI A pravRtti saMvignonI AcaraNA che. temAM "dharmaratnaprakaraNa'nI sAkSI ApatAM kahyuM ke - "zrutamAM anyathA kaheluM kaMIka kAlAdi kAraNanI apekSAe saMvigna-gItArtho vaDe anyathA ja Acarita dekhAya che." AnAthI e phalita thAya ke AgamamAM te AcaraNAo anya prakAre karavAnI kahela che, te AcaraNAo kAlAdinA kAraNe gItArtho anyathArUpe svIkAre che. tethI kAlAdinA saMyoga pramANe te AcaraNA susAdhu mATe samyak AcaraNA che. vaLI asaMvigna sAdhuonI AcaraNA kaI che ? te batAvatAM kahyuM ke - zrAvakonuM mamatva vagere asaMvignanI AcaraNA che.' tethI e phalita thAya ke mohadhArAnI vRddhinuM kAraNa hoya tevuM zrAvako sAthenuM mamatva te asaMvignonI AcaraNA che. susAdhuo to samudAyanA sAdhuo pratye paNa paraspara pratibaMdha vagaranA hoya che, ane samudAyamAM hovA chatAM ekatva
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAtriMzikA|zloka-7-8 23 bhAvanAthI bhAvita rahe che. tethI saMyamI sAdhu pratye paNa saMyamaguNanA kA2Ne prIti hoya che, paraMtu sahavAsane kAraNe prIti hotI nathI. tethI sAdhune paraspara paNa mamatva karavAno niSedha hoya tyAre zrAvako sAthe mamatvane karavuM to saMyamajIvanamAM sutarAt niSiddha che, ane tevI AcaraNA asaMvignonI AcaraNA che. Ioll avataraNikA : pUrvamAM saMvignanuM AcaraNa ane asaMvignanuM AcaraNa karyuM che te batAvyuM. have koIka kahe ke jema saMvigna sAdhuo zAstramAM kahelI pravRttithI anyathA pravRtti kare che, tema asaMvignonI pravRtti paNa zAstranA vacanathI anyathA che. mATe te baMnenI pravRttimAM koI bheda nathI. tenuM nirAkaraNa karavA arthe kahe che zloka H AdyaM jJAnAtparaM mohAdvizeSo vizado'nayoH / ekatvaM nAnayoryuktaM kAcamANikyayoriva // 18 // anvayArtha: AghuM=prathama=saMvignanuM AcaraNa jJAnA-jJAnathI che=lAbhAlAbhano nirNaya karIne bhagavAnanA vacatAnusAra yathArtha bodhathI che, paraM=bIjuM= asaMvignanuM AcaraNa mo=mohathI che=bhagavAnanA vacanathI nirapekSa aMtaramAM UThela svamatikalpanArUpa mohanA pariNAmathI che. ano:=A baMneno=saMvigna ane asaMvignanA AcaraNano vizo vizeSa:-vizada vizeSa che=spaSTa bheda che. anayo:=A baMnenuM vimAnikSyayoriva=kAca ane mANekanI jema tyuM=ekatva na yuvataM=yukta nathI. / / 8aaaa zlokArtha - prathama=saMvignanuM AcaraNa, jJAnathI che. bIjuM=asaMvignanuM AcaraNa, mohathI che. A baMneno spaSTa bheda che. A baMnenuM kAca ane mANekanI jema ekatva yukta nathI. III
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 TIkA H Adyamiti-jJAnaM tattvajJAnam| moho=gAravamanatA / / 8 / / TIkArya : jJAnaM manatA / / jJAna-tattvajJAna, moha=gAravamagnatA. 18aaaa bhAvArtha : saMvigna ane asaMvignanI pravRttimAM bhedanA kAraNo : zloka saraLa hovAthI graMthakArazrI zlokanA 'jJAna' ane 'moha' zabdano artha spaSTa kare che - mArgadvAtriMzikA/zloka-8-9-10-11 - jJAna=tattvajJAna arthAt hitane anukULa zAstrAnusArI bodha. moha=gAravamagnatA arthAt rasagArava AdimAM magna thaIne je svamatikalpanAo karAya che, te gAravamagnatA che. IIII zloka H darzayadbhiH kulAcAralopAdAmuSmikaM bhayam / vArayadbhiH svagacchIyagRhiNaH sAdhusaGgatim / / 9 / / dravyastavaM yatInAmapyanupazyadbhiruttamam / vivekavikalaM dAnaM sthApayadbhiryathA tathA / / 10 / / apuSTAlambanotsiktairmugdhamIneSu mainikaiH / itthaM doSAdasaMvignairhahA vizvaM viDambitam / / 11 / / anvayArtha: ttAvAratopA kulAcAranA lopathI AkhiruM bhava=paraloka saMbaMdhI bhayane varzanamaH dekhADatA, svAghvIyavRtti:=svagacchanA gRhasthone sAdhusati=sAdhunI saMgatinuM vAravijJaH=vAraNa karatA. / / 9 / / = yatInAmapi=sAdhuone paNa dravyastataM uttamam anupadma:=dravyastava uttama che, e pramANe jotA arthAt mAnatA yathAtathA vivevivAM vAnaM sthApayamaHyathAtathA vivekavikala dAnane sthApana karatA. ||10||
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/zloka-9-10-11 ra5 sapuSTAnDotsitai=apuSTa AlaMbanathI siMcAyelAapuSTa AlaMbanane grahaNa karavAmAM tatpara muthanInenivedatramugdha jIvorUpI mAchalA viSe mAchImAra jevA saMvi =asaMvinglo vaDe rUtyaM A rIte pUrvamAM varNana karyuM e rIte herA=khedanI vAta che ke vizva vidvitazjagata vilaMbita karAyuM. 11 zlokArca - kulAcAranA lopathI paraloka saMbaMdhI bhayane dekhADatA, svagacchanA gRhasthone sAdhunI saMgatinuM vAraNa karatA, yatione paNa dravyastava uttama che e pramANe jotA=mAnatA, yathAtathA vivekavikala dAnane sthApana karatA, apuSTa AlaMbanathI siMcAyelA=apuSTa AlaMbanane grahaNa karavAmAM tatpara, mugdhajIvorUpI mAchalA viSe mAchImAra jevA asaMvigno vaDe, A rIte khedanI vAta che ke vizva vilaMbita karAyuM che ! II9-10-11ll TIkA - darzayadbhiriti-AmuSmikaM pretya pratyavAyavipAkalakSaNam / / 9 / / TIkArca - sAmukhilaM ..... nakSavi | Amukhika pratya-paraloka saMbaMdhI, anartha che vipAka jeno evA svarUpavALo arthAt zlokamAM rahela mAmukhi bhayam' zabdano artha karatAM graMthakArazrI jaNAve che ke paralokasaMbaMdhI anartha che vipAka jeno evA svarUpavALo bhaya kulAcAranA lopathI batAvanArA asaMvigno che. I9iaa. TIkA : dravyastavamiti-apinA Agame yatInAM taniSedho dyotyate anupshydbhirmnynai: 20 TIkArca - sapanA ..... anyane 1 AgamamAM yatine teno dravyastavato, niSedha pinA'thiI=zlokamAM yatInApa' zabdamAM rahela 'pi' zabdathI, ghotita
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 mArgadvAciMzikA/zloka-9-10-11 thAya che arthAt ''thI e kahevuM che ke zrAvakone to dravyastava uttama che tema jue che, paraMtu sAdhune paNa dravyastava uttama che tema asaMviglo jue che; ane "yatine paNa jue che' e kathanathI e artha dhotita thAya che ke sAdhune AgamamAM dravyastavano niSedha che, chatAM asaMvijho sAdhune paNa dravyastava uttama che tema jue che. zlokanAM 'anupazyakti:' zabdano artha TIkAmAM 'mAmAne karyo arthAt asaMvi4o dravyastavane uttama mAne che. II10 TIkA :saputi- pArA zlokArtha spaSTa hovAthI zloka-11nI TIkA graMthakArazrIe karela nathI. bhAvArtha - apuSTa AlaMbanane grahaNa karanAra asaMvignonI mArga viruddha prarUpaNAthI jagatane thatI viDaMbanA : je asaMvigna sAdhuo che, teo potAnA gacchane anusaranArA zrAvakone sAdhu pAse jatAM vAraNa kare che ane kahe che ke "tamArA kuLano AcAra che ke svagacchanA sAdhune choDIne anya pAse javuM joIe nahIM, ane tame kulAcArano lopa karazo to tamane paralokamAM nukasAna thaze; kema ke kulAcAra paNa dharmanuM aMga che." A rIte bhaya batAvIne potAnA pakSa pratyenA zrAvakone potAnA ja bhakta rAkhavA mATe yatna kare che. AvA asaMvigno vaDe vizva viDaMbita karAyuM che, ema zloka-11 sAthe saMbaMdha che. vaLI keTalAka asaMvigno "sAdhune dravyastava karavuM uttama che" ema mAnIne dravyastavanI pravRttio kare che ane lokamAM sanmArgano lopa kare che. teo vaDe paNa vizva viDaMbita karAyuM che, tema zloka-11 sAthe saMbaMdha che. vaLI keTalAka asaMvignA zrAvakone dAna ApavA aMgenA viSayamAM vivekavikala dAna ApavAno upadeza Ape che arthAt sAdhune dAna ApavuM ja mAtra ucita che, paraMtu sAdhunA kalyAkalpano vicAra karavo tamAre mATe ucita nathI, e pramANe sthApana kare che. teo vaDe paNa samagra vizva viDaMbita karAyuM che.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/bloka-9-10-11-12 27 vaLI keTalAka asaMvigno apuSTAlaMbana grahaNa karIne apavAdanI pravRttio karanArA che. teo vaDe paNa samagra vizva vilaMbita karAyuM che. AvA asaMvigno mAchalA jevA mugdha bhoLA jIvone phasAvanArA mAchImAra jevA che. A rIte mArgathI viruddha AcaraNA karavArUpa doSo sevIne teoe jagatane vilaMbita karyuM che. I9-10-11 avataraNikA :vaLI asaMvignonI avya paNa anucita pravRttio batAve che - zloka : apyeSa zithilollApo na zrAvyo gRhamedhinAm / sUkSmo'rtha ityado'yuktaM sUtre tadguNavarNanAt / / 12 / / anvayArtha : pRSinA--gRhasthone sUkSmoDartha =sUkSma arthana zrAvya =saMbhaLAvavo joIe nahIM paDav=e paNa zithinottA:zithilAcArIono ullAparavacana che. ti=ethIzithilAcArIono ullApa-vacana che ethI toDayuvatta A ayukta che=gRhasthone sUkSma artha na saMbhaLAvavo joIe e vacana ayukta che; kema ke sUtra=sUtramAM taskUpavarSAnA--tenA arthAt gRhasthanA guNonuM varNana che. II12aa. zlokArca - gRhasthone sUkSma artha saMbhaLAvavo joIe nahIM' e paNa zithilAcArIono utsApa che. ethI A ayukta che=A uparyukta vacana, ayukta che; kema ke sUtramAM gRhasthanA guNonuM varNana che. ll1rA. TIkA - apIti-eSo'pi zithilAnAM ullApaH yaduta na zrAvyo gRhamedhinAM sUkSmo'rthaH, ityado vacanamayuktaM, sUtre bhagavatyAdau teSAM gRhamedhinAmapi keSAJcid guNavarNanAt,
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 mArgadvAciMzikA/zloka-12 'laddhaTThA gahiaTThA' ityAdinA sAdhUktasUkSmArthapariNAmazaktimattvapratipAdanAt, samyaktvaprakaraNaprasiddho'yamarthaH / / 12 / / TIkArya : Dapi ..... prasiddha samartha A paNa zithilAcArIono ullApa che. te ullApa ja "dura thI batAve che - gRhasthone sUkSma artha saMbhaLAvo joIe nahIM,' ethI A zithilono ullApa che ethI, A vacana ayukta che. A zithilono ullApa che, ema kema nakkI thAya ? tethI hetu kahe che - sUtramAM bhagavatI AdimAM, teonA=keTalAka gRhasthonA, paNa guNanuM varNana che "naddhA triA ' (bha. sU. 2/5/107) ItyAdi vacana dvArA sAdhu vaDe kahevAyelA sUkSma arthanA pariNAmanI zaktimatvanuM pratipAdana che. A artha zlokamAM kathana karyuM e artha, samyakatva prakaraNamAM prasiddha che=samyakatva prakaraNa gAthA-89-90-91-92mAM prasiddha che. I12aa bhAvArtha :asaMvignono anya paNa anucita ullApa - sAdhuonA saMyamajIvananA sUkSma padArthone kahenArAM vacano zrAvakone saMbhaLAvavAM joIe nahIM' tema zithilAcArIo kahe che. vastutaH zrAvako te padArthomAM tattvane jANanArA thAya to potAnI zithila pravRtti jANIne potAnAthI vimukha thAya tevA bhayathI prAyaH teo A prakAranA ullApo kare che; paraMtu zithilAcArIono A ullApa yukta nathI; kema ke zAstramAM keTalAka zrAvakonA guNonuM varNana karAyeluM che ane kahevAyuM che ke zrAvako paNa keTalAka labdha arthavALA hoya che, gRhIta arthavALA hoya che, pRcchita arthavALA hoya che, abhigata arthavALA=pRcchAthI prApta tAtparyavALA hoya che ane vinizcita arthavALA=yuktithI nirmIta arthavALA hoya che. Azaya e che ke tevA prakAranA tattvane jANavA mATe samartha prajJAvALA ane (1) tattvanA jijJAsu evA zrAvako susAdhu pAsethI arthonuM zravaNa karanArA hoya che; tethI (2) arthazravaNanI kriyAthI labdha arthavALA hoya che zAstronA
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 29 mArgadvAciMzikAzloka-12-13 tAtparyane jANanArA hoya che; ane (3) zAstronA tAtparyane jANyA pachI "A artha Ama ja che' e prakAranuM avadhAraNa karanArA hoya che arthAt gRhIta arthavALA hoya che; ane A rIte (4) arthane grahaNa karyA pachI koIka sthAnamAM saMzaya thAya to gItArthane te sthAnanI pRcchA kare che, jethI saMzaya dUra thAya, tethI ucita sthAne pRcchita arthavALA che ane (5) te prazna dvArA gItArtha pAsethI yathArtha nirNaya karIne jyAre praznanuM samAdhAna prApta kare che, tyAre abhigata arthavALA che=zaMkAnA nivAraNapUrvaka yathArtha arthane jANanArA che; ane (6) te arthane jANyA pachI Uha-apa dvArA paryAlocana karIne jyAre audaMparyArthine prApta kare che, tyAre teo nizcita arthavALA che. A prakAranAM zAstravacanothI, sAdhu vaDe kahevAyelA sUkSma arthanA pariNAmanI zaktivALA keTalAka zrAvako che, tema zAstramAM kahevAyeluM che. tethI "gRhasthone sUkSma artha na kahevo joIe te zithilAcArIono ullApa che. prastuta zlokamAM kaheluM sarva vacana "samyakatva prakaraNamAM prasiddha arthavALuM che. ll1zA avataraNikA : vaLI zithilAcArIonI anya paNa AcaraNA kevI anucita che, te batAvavA arthe kahe che - zloka : teSAM nindAlpasAdhUnAM bahvAcaraNamAninAm / pravRttAGgIkRtAtyAge mithyAdRgguNadarzinI / / 13 / / anvayArtha : vikvAyara (vaTavArita)mAninAM tevAM=bahuAcarita abhimAnI evA teonI=bahu loko vaDe Acarita ame AcarIe chIe' e prakAranA abhimAnI evA asaMvignonI, mAdhunA niHA=alpa evA susAdhuonI karAyelI niMdA sIvRtAtyA aMgIkRtano atyAga karAya chad=mithyAbhUta evA bahuAcIrNano atyAga svIkArAye chate mithyA muzinI mithyAdaSTinA guNane jonArI pravRttA=pravRtta che. ll13nA
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 mArgadvAtrizikA/zloka-13 zlokArca - bahuAcaraNa abhimAnI evA teonI asaMvignonI, alpa evA susAdhuonI karAyelI niMdA, aMgIkRtano atyAga karAye chate mithyAbhUta evA bahuAyIrNano atyAga svIkArAye chad, mithyAdaSTinA guNane jonArI pravRtta che. [1] noMdhaH- (1) zlokamAM vAvaraNamAnAnA sthAne TIkA pramANe vidyAritamananAM pATha zlokamAM hovo joIe, tema bhAse che. pATha upalabdha thayo nathI. (2) "vaphlAvaraNa(rata) mananAM teSa'mAM kartuarthaka SaSThI vibhakti che ane "manvasAdhunA' mAM karmArthaka SaSThI che. TIkA : teSAmiti-teSAmasaMvignAnAm, alpasAdhUnAM viralAnAM yatInAM, bahvAcaritamAninAM='bahubhirAcIrNaM khalu vayamAcarAmaH stokAH punarete saMvignatvAbhimAnino dAmbhikA' ityabhimAnavatAM nindAM, aGgIkRtasya mithyAbhUtasyApi bahvAcIrNasyAtyAge'bhyupagamyamAne mithyAdRzAM guNadarzinI pravRttA, samyagdRgapekSayA mithyAdRzAmeva bahutvAt / tadAha - "bahujaNapavittimicchaM(mettaM) icchaMteNa(hiM) iha loio ceva / dhammo na ujjhiyavyo jeNa tahiM bahujaNapavittI" / / 1 / / / / 13 / / TIkArca - teSAM ........ vahunA pavittI" bahuAcaritamAnIne= bahu vaDe Acaritane ame AcarIe chIe,' e prakAranA abhimAnavALA evA teonI asaMvignonI, vaLI A saMvignatvanA abhimAnI dAbIko thoDA che, e prakArathI thatI alpa sAdhuonI parimita sAdhuonI niMdA, aMgIkRta evA mithyAbhUta bahuAcIrNato atyAga svIkArAye chate, mithyASTionA guNane jovAmAM pravRtta che=saMgni sAdhuonI karAyelI liMdA mithyAdaSTinA guNane jovA mATe pravRtta che; kema ke samyagdaSTionI apekSAe mithyASTionuM ja bahupaNuM che.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 mArgadvAciMzikA/bloka-13 tene kahe che=aMgIkRta mithyAbhUta bahuAcIno atyAga svIkAra karAye chate asaMvignonI niMdA mithyASTinA guNane jonArI che, ema pUrvamAM kahyuM tene upadezapada gAthA-909mAM kahe che - bahujanapravRtti mAtrane IcchatA evA puruSoe ahIM dharmanI vicAraNAmAM, laukika ja dharma tyAga karavo joIe nahIM; je kAraNathI temAM=laukika dharmamAM, bahujananI pravRtti che." (upadezapada, gAthA-909) 13 noMdha :- upadezapada pramANe uddharaNamAM 'vahana, pavittimirjI chatevi'nA sthAne 'vadunattamaMtta rUchaMda' pATha che. 'mithyamUtapi' - ahIM 'pathI e kahevuM che ke aMgIkRta mithyAbhUta na hoya to bahuAcArNana atyAga svIkArAye chate mithyAdRSTinA guNane jonArI niMdA pravRtta nathI, paraMtu mithyAbhUta paNa bahuAcIrNano atyAga svIkArAye chate asaMvignothI karAtI niMdA mithyASTinA guNane jonArI pravRtta che. bhAvArtha - asaMvigna sAdhuo dvArA saMvigna sAdhuonI niMdA - keTalAka asaMvigna sAdhuo saMyamanI kriyAo zAstravidhi anusAra karavAnA pakSapAtavALA hotA nathI, paraMtu ghaNA pramAdI jIvo je rIte karatA hoya te rIte karatA hoya che; ane vaLI potAnI pravRtti ucita che, tevI buddhine dhAraNa karanArA hoya che; ane vicAre che ke "saMvignatvanA abhimAnavALA A sAdhuo thoDA che ane dAMbhika che, jyAre ame to ghaNA sAdhuo vaDe je AcaraNa karAyuM che te AcarIe chIe. A prakAranuM abhimAna dhAraNa karanArA asaMvigno, loko pAse alpasaMkhyaka saMvigna sAdhuonI niMdA kare che arthAt zAstrAnusArI kriyA karanArA suvidita evA thoDA paNa sAdhuonI niMdA kare che. ane lokone kahe che ke "je AcAra badhA pALatA hoya te AcAra sevavo joIe; tene choDIne "ame saMvigna chIe' ema kahIne potAnA abhiprAya pramANe judA AcAro jeo pALe che, teo dharma karanArA nathI paraMtu dAMbhiko che." AvuM kahIne asaMvigna sAdhuo loko pAse saMvigna sAdhuonI niMdA kare che. AvA asaMvignothI karAyelI niMdA, ghaNA vaDe AcaraNA karAyela evA anucita mArgano atyAga svIkArAye chate mithyASTinA guNane jonArI che;
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 mArgadvAciMzikA/zloka-13-14 kema ke samyagdaSTinI apekSAe mithyASTi jIvo ghaNA che, jema samyagdaSTinI apekSAe mithyAdharmanI pravRtti karanArA ghaNA jIvo che. mATe asamaMjasa evI paNa ghaNA jIvonI pravRtti kartavyarUpe svIkAravAmAM Ave to mithyASTiono ja dharma svIkAravAno prasaMga Ave. tethI asaMvignonI mithyAbhUta paNa bahujanathI AcArNa pravRttino atyAga svIkArAya, to te mithyASTionA guNane jonArI evI asaMvignonI niMdAnI pravRtti che. 13nA avataraNikA : zloka-9 thI 13 sudhI asaMvignotI AcaraNA batAvI. have te AcaraNA vartamAnanA viSama kALane anurUpa che, tema kahIne te AcaraNAo mArgaviruddha che, te batAve che - zloka : idaM kalirajaH parvabhasma bhasmagrahodayaH / khelanaM tadasaMvignarAjasyaivAdhunocitam / / 14 / / anvayArtha: rUTuM A tira: kalinI raja=kajiyAnuM sthAna parvamasma=parvanI bhasma maspadaya =bhasmagrahato udaya che te kAraNathI saMvinara narceva naMasaMvignarAjanuM khelana=asaMvignanA sAmrAjyavALA sAdhuonI pravRtti dhunA=hamaNAM vartamAnakALamAM ti-ucita che. I14mA zlokArca - A kalinI raja, parvanI bhasma, bhasmagrahano udaya che, te kAraNathI asaMvignarAjanuM khelana asaMvignanA sAmrAjyavALA sAdhuonI pravRtti, vartamAnakALamAM ucita che. ll14ll TIkA :rUmiti-2: 24 zlokArtha spaSTa hovAthI graMthakArazrIe TIkA Apela nathI.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 mArgadvAciMzikA/zloka-14-15 bhAvArtha :mArgaviruddha asaMvignonI pravRtti kalikALane ucita : A kalinI raja=kajiyAnuM sthAna ane parvanI pravRttimAM bhasma che, je bhasmagrahanA udayarUpa che.' te kAraNathI A kALamAM asaMvigna sAdhuone A prakAranI pravRtti karavI ucita che, ema kahIne asaMvignonI A anucita pravRttio A kALane ucita che arthAt jevo A kALa kharAba che tevI teonI pravRtti kharAba che. mATe te pravRtti kalyANanuM kAraNa nathI, ema kahe che. ahIM bhasmagrahano udaya kevo che ? tenA vizeSaNarUpe A kaliraja parvabhasma che, ema kahela che, ema amane bhAse che. tattva bahuzrato vicAre. ll14ll avataraNikA : zloka-7nA uttarArdhathI AraMbhIne zloka-14 sudhI asaMvi4onI anucita AcaraNAo batAvI. have keTalAka sAdhu saMsArathI bhaya pAmelA che ane bAhya AcAro sArA sevanArA che, teo paNa ajJAnane kAraNe asaMvignanI jema anucita pravRtti karanArA che, te batAvavA arthe kahe che - zloka : samudAye manAgdoSabhItaiH svecchAvihAribhiH / saMvignairapyagItArthaiH parebhyo nAtiricyate / / 15 / / anvayArtha - samuddA-samudAyamAM anAmI =thoDAka doSathI bhaya pAmelA vidarami= svaIcchA pramANeno vihAra karanArA evA saMvirnara_tArtha =saMvigna paNa agItArtho vaDe pacca =parathI=asaMvignothI nAtiri=adhika thavAtuM nathI. 15aa. zlokArca - samudAyamAM thoDAka doSathI bhaya pAmelA, svaIcchA pramANeno vihAra karanArA evA saMvigna paNa agItArtho vaDe, parathI asaMvignothI adhika thavAtuM nathI. 15TI.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 mArgadvAtriMzikA/zloka-15 * 'saMvinepyItArthe:' - ahIM 'pi'thI e kahevuM che ke bAhyAcArapradhAna jeo nathI teo to asaMvigno che ja, paraMtu jeo bAhyAcArapradhAna agItArtha che, paNa asaMvignothI adhika nathI. teo TIkA H samudAya iti samudAye manAgdoSebhya ISatkalahAdirUpebhyo bhItaiH svecchaavihaami:=svacchantayAiima:, saMvinerapi=dvadyAcAraprathAnerapi, gItArthe: pareyo'savineo-nAtirivvataM=nadhizrImuyate / / / / TIkArya : samudAye nAdhi mUrta / / samudAyamAM thoDAka doSathI=ISad kalahAdirUpa doSathI, bhaya pAmelA, svaIcchA pramANe viharatArA=svacchaMdacArI evA saMvigno paNa=bAhyAcAramAM pradhAna saMvigno paNa, agItArtho vaDe, para evA asaMvignothI adhika thavAtuM nathI=asaMvignonI sadeza anucita pravRtti karanArA thAya che. / / 15 / bhAvArtha : ..... saMsArathI bhayabhIta sArA bAhyAcAra sevanArA agItArtha sAdhuonI ajJAnane kAraNe asaMvignatulya avivekamUlaka mArgaviruddha pravRtti : keTalAka sAdhuo kalyANanA arthI che ane bAhya AcAro sArA pALavAnI manovRttivALA che, tethI nirdoSa bhikSAcaryAdimAM daDha yatna kare che; paraMtu samudAyamAM thoDA kalaha Adi thAya che, vaLI bhikSAcaryAnA doSonuM sevana paNa thAya che, te sarvano vicAra karIne teo bhaya pAme che ke 'A badhA doSothI ApaNA kalyANano vyAghAta thAya che.' tethI samudAyamAM rahevAne badale jeo svacchaMda viharaNa kare che arthAt guNavAna evA gItArthane parataMtra rahIne saMyamamAM yatna karatA nathI, paraMtu svamati anusAra mAtra bAhya AcAramAM udyama kare che; ane pote agItArtha che chatAM sAdhunA AcAro kaI rIte pALavA joIe, teTaluM ja mAtra zAstrathI jJAna meLavIne bAhya AcAramAM rata rahe che, teo paNa asaMvignonI anucita AcaraNAo jevI anucita AcaraNA karanArA che; kema ke samudAyamAM
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/bloka-15-16 35 vAcanAdi dvArA je prakAranA saMvaMganI vRddhi thAya che te prakAranA saMveganI vRddhithI teo vaMcita rahe che. vaLI agItArtha hovAne kAraNe bAhyathI suMdara AcaraNA karanArA hovA chatAM gurulAghavanuM Alocana karavA asamartha hovAthI ghaNA sthAne bhagavAnanA zAsananuM mAlinya karanArA paNa bane che. teo "agItArthoe gItArthane parataMtra rahIne sarva pravRtti karavI' evI bhagavAnanI AjJAno lopa karIne svamati anusAra vihare che. tethI bAhya suMdara AcaraNAmAtrathI teo kalyANane prApta karI zakatA nathI. vastutaH samudAyamAM kalahAdi ke bhikSAdinA je doSo che tenA karatAM paNa saMvaMganI vRddhi dvArA ane anya ucita sthAne ucita pravRtti karavA dvArA je nirjarA prApta thAya che, te nirjarA svacchaMdavihArIne prApta thatI nathI. tethI teonI pravRtti avivekamUlaka che. 1pa avataraNikA : pUrvazloka-1pamAM sthApana karyuM ke bAhyAcAra sArA pALanArA evA agItArtha saMvigno paNa asaMvigna jevA che. teo kema asaMgni jevA che ? tene spaSTa karavA arthe graMthakArazrI kahe che - zloka : vadanti gRhiNAM madhye pArzvasthAnAmavandyatAm / yathAcchandatayAtmAnamavandyaM jAnate na te / / 16 / / anvayArtha : kRdivi madhye gRhastho madhye gRhasthomAM pArzvasthAnAvinyatA--pArzvasthonI avaMghatAne vanti teo kahe che yathAjInatA=yathAchaMdapaNAne kAraNe mAtmAna--potAne kavacaM avaMdya te teo nAnate=jANatA nathI. II16l zlokArca - gRhasthomAM pArthasthonI avaMdhatAne teo kahe che, paraMtu yathAchaMdapaNAnA kAraNe potAne avaMdha teo jANatA nathI. II16ll
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 TIkA H vadantIti - paradoSaM pazyanti, svadoSaM ca na pazyantIti mahatIyaM teSAM kadarthaneti bhAvaH / / 6 / TIkArya H paradoSa mArgadvAtriMzikA/bloka-16 bhAvaH / / zlokathI abhivyakta thato artha spaSTa kare che - paranA doSane jue che ane svadoSane jotA nathI, e teonI=agItArtha evA saMvignonI, A moTI kadarthanA che, e prakArano bhAva che=zlokano tAtparyArtha che. / / 16 / / bhAvArtha : bAhyAcAra rAgI agItArtha saMvignonI paNa asaMvignatulya svacchaMdavihArItA H svacchaMdavihArI ane bAhya AcAro sArA pALanArA sAdhuo zithilAcArIonA AcArone joIne gRhasthonI AgaLa kahe che ke 'A sAdhuo saMyama grahaNa karIne saMyamanA ucita AcAromAM paNa samyak prayatna karatA nathI, tethI bhagavAnanA vacanathI nirapekSa pravRtti karanArA evA A pAsasthAo vaMdana ka2vAne yogya nathI.' bAhya AcAra pratye rAga hovAthI A prakAranI teo prarUpaNA kare che; paraMtu pote jema bAhya AcAro suMdara pALe che, tema 'bhagavAnanI prathama AjJA guNavAnane parataMtra thavAnI che,' te AjJAno lopa kare che ane svacchaMdacArI banyA che. AvA sAdhuono yathAchaMdA nAmanA avaMgha sAdhuomAM aMtarbhAva thAya che, Ama chatAM pote yathAchaMdA che, tema teo jANatA nathI. A prakAranuM ajJAna teone anucita pravRtti karavA mATe preraNA kare che. 16nA avataraNikA : zloka-15mAM kahyuM ke agItArtha evA svacchaMdavihArI saMvigno paNa asaMvignothI judA nathI. tyAM prazna thAya ke asaMvigno to anucita pravRtti kare che, jyAre svacchaMdavihArI evA saMvigno to tapAdi kaThora AcaraNAo kare che, chatAM teonI AcaraNAo asaMvignonI AcaraNA jevI kema che ? tethI kahe che .
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 mArgadvAciMzikA/bloka-17 zloka : gItArthapAratantryeNa jJAnamajJAninAM matam / vinA cakSuSmadAdhAramandhaH pathi kathaM vrajet / / 17 / / anvayArtha : nItArtha paratomegItArthatA pArataMtrathI mananAM ajJAnIone jJAnam matazjJAna manAyuM che. cakSukhavALA vinA-dekhatA manuSyanA AdhAra vinA nya =aMdha puruSa paftha mArgamAM kathaM tranet ? kevI rIte jAya ? arthAt jaI na zake. I17nA. zlokArya : gItArthanA pAtaMtryathI ajJAnIone jJAna manAyuM che. dekhatA manuSyanA AdhAra vinA aMdha puruSa mArgamAM kevI rIte jAya ? arthAt na jaI zake. ||17ll TIkA :___ gItArtheti-mukhyaM jJAnaM gItArthAnAmeva, tatpAratantryalakSaNaM gauNameva tAtArthonAmiti mAd: I7TI TIkArya :mughaM ... bhAva: || zlokathI abhivyakta thatA arthane spaSTa kare che - mukhya jJAna gItArthone ja che, ane tenA pAtaMtrya svarUpa-gItArthanA pAtaMtrya svarUpa, gauNa ja te jJAna, agItArthone che, e bhAva che=zlokanuM tAtparya che. I17aa bhAvArtha :gItArthanA pAtaMtryathI ja ajJAnIomAM jJAna - bhagavAnanA vacanane ucita sthAne sarvatra yojana karI zake te prakArano vizada bodha je sAdhuone nathI, teo ajJAnI che. Ama chatAM kalyANanuM kAraNa evuM
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 mArgadvAciMzikA/zloka-17-18 jJAna gItArthanA pArataMtrathI temanAmAM pragaTe che arthAt gItArthanA vacananA baLathI "kalyANanA arthe mAre kaI pravRtti karavI ucita che ? ane kaI pravRtti karavI anucita che ? tevo nirNaya karI zake che. mATe tevA ajJAnIomAM gItArthanA pAtaMtryathI ucita pravRtti karavAne anukULa jJAna che. jema cakSuvALAnA AdhAra vinA aMdha puruSa mArgamAM jaI zake nahIM, tema ajJAnI paNa gItArthanA pArataMtrya vinA yogamArgamAM jaI zake nahIM. tethI gItArthanA pArataMtryathI pravRttinivRtti-niyAmaka evuM samyajJAna teomAM varte che. TIkAmAM kahyuM ke mukhya jJAna gItArthane che ane agItArthane gItArthanA pAtaMtrya svarUpa gauNa ja jJAna che. tyAM agItArthamAM vartato mArgAnusArI bodha teone gItArthane parataMtra thavA preraNA kare che, tethI teonA bodhanuM kArya gItArthanuM pArataMtrya che, tene ja samyajJAna kahela che; ane gItArthanA pArataMtrathI ucita pravRtti karavAne anukULa je mArgadarzana prApta thAya che, te jJAnane zlokamAM grahaNa karIne "gItArthanA pArataMtrathI ja ajJAnIone jJAna che,' tema kahela che. 1nA avataraNikA : pUrvazloka-17mAM sthApana karyuM ke gItArthatA pArataMtrathI ajJAnIone jJAna che. have jeo bAhya sArI AcaraNA pALanArA paNa gItArthano tyAga kare che, teo asaMgni jevI anucita pravRtti karanArA kema che? te spaSTa karavA arthe kahe che - zloka : tattyAgenAphalaM teSAM zuddhoJchAdikamapyaho / viparItaphalaM vA syAnnaubhaGga iva vAridhau / / 18 / / anvayArtha do='=e khedArthaka avyaya che to tenA tyAgathI gItArthanA pArataMtratA tyAgathI, teSAM teonA=saMvignAbhAsa evA bAhya AcArapradhAna sAdhuonA zuddhacchAdipikazuddha uchAdi paNa vArithI na ma rUva samudramAM naukAnA bhaMganI jema manaMaphaLa che vA=athavA viparIta pataM=viparIta phaLavALA vA=che. ll18.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/bloka-18 zlokArca - aho ! tenA tyAgathI gItArthanA pArakhaMcanA tyAgathI, teonA= saMvignAbhAsa evA bAhyAcArapradhAna sAdhuonA, zuddha uchAdi paNa samudramAM nokAnA bhaMganI jema aphaLa athavA viparIta phaLavALA che. I18ll "zuddhISThavavAma' - ahIM 'ttithI saMyamanI anya paNa ucita kriyAo grahaNa karavI, ane 'pa' thI e kahevuM che ke azuddha uchAdi mokSaprAptirU5 phaLa pratye aphaLa che ane viparIta phaLavALA che, paraMtu zuddha uchAdi paNa mokSaprAptirUpa phaLa pratye aphaLa che ane viparIta phaLavALA che. TIkA : taditi-tattyAgena-gItArthapAratantryaparihAreNa teSAM saMvignAbhAsAnAM zuddhoJchAdikamapyaphalaM viparItaphalaM vA syAt, vAridhAviva naubhaGgaH / / 18 / / TIkArca - tAro...nauma: IntenA tyAgathIegItArthatA parataMtratA parihArathI, teonA=saMvignAbhAsonA=bAhyAcArapradhAna pariNAmanirapekSa kriyA karanArAonA, zuddha uchAdi paNa zuddha bhikSAcaryAnI pravRtti paNa, samudramAM nokAnA bhaMganI jema aphaLa che athavA viparIta phaLavALA che. ll18 bhAvArtha :gItArtha pArataMtrya vinAnA nirdoSa saMyamanA AcAro paNa niSphaLa ke viparIta phaLa denArA : je sAdhuo kalyANanA arthe bAhya AcAramAtramAM rata che ane samudAyamAM thoDAka doSone joIne gItArtha sAdhuonA samudAyano tyAga kare che ane nirdoSa bhikSAcaryAdimAM yatna kare che, teo gItArthanA pArataMtryanA parivArane kAraNe je nirdoSa bhikSAcaryAdinI pravRtti kare che, te saMyamanI vRddhinA phaLavALI nathI, tethI aphaLa che; ane asadgahathI dUSita evI nirdoSa bhikSAcaryAnI pravRtti che arthAt svamati anusAra pravRtti karavArUpa asadugrahathI dUSita nirdoSa
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 mArgadvAciMzikA/zloka-18-19 bhikSAcaryAdinI pravRtti che. tethI teonI zuddha uchAdinI pravRtti duraMta saMsAraphaLavALI che, mATe viparIta phaLavALI che. jema samudranI vacce naukAno bhaMga thAya to te naukA iSTa sthAne pahoMcADe nahIM, tethI te naukAno bhaMga sthAne pahoMcADavA mATe aphaLa che ane samudramAM DUbavAnuM kAraNa bane che. tethI te naukAno bhaMga jema viparIta phaLavALo che, tenI jema saMvignapaNAnA abhimAnIonI gItArthanA pArataMtrathI nirapekSa, svacchaMdamatithI yukta zuddha uchAdinI pravRtti paNa saMyamanI vRddhinI apekSAe aphaLa che, ane duraMta saMsAranA paribhramaNanA phaLanI apekSAe viparIta phaLavALI che. ll18 avataraNikA: yadi nAmaiteSAM nAsti jJAnaM, kathaM tarhi mAsakSapaNAdiduSkaratapo'nuSThAtRtvamityata Adi - avataraNikArca - jo eone bAhyAcArapradhAna evA saMvigna sAdhuone, jJAna nathI, to mAsakSamaNAdi duSkara tapa anuSThAtRpaNuM kevI rIte che? tethI kahe che - mAsakSapari' - ahIM'ttithI paDilehaNAdi kriyA, nirdoSa bhikSAcaryA vagerenuM grahaNa karavuM. bhAvArtha : zloka-17mAM batAvyuM ke ajJAnIone gItArthanA pArataMtryathI jJAna che. tethI je sAdhuo zAstra bhaNIne gItArtha thayA nathI, teo gItArthane parataMtra hoya to samyak pravRttine anukULa jJAnavALA che, ane jo teo gItArthanuM pAtaMtrya tyAga kare to samyaka pravRttine anukULa jJAnavALA nathI, tema phalita thAya. tyAM zaMkA kare che ke je sAdhuo gItArthanA pArataMtrane choDIne zuddha AcaraNAmAM udyama kare che, teone jo jJAna na hoya to kalyANanA arthe mAsakSamaNAdi duSkara tapa kema kare che ? arthAt teone e jJAna che ke AtmakalyANa karavuM hoya to mAsakSamaNAdi duSkara tapo karavAM joIe, zuddha AcArasaMhitA pALavI joIe; ane tene anurUpa ucita vidhinuM jJAna teoe zAstrathI meLaveluM che, ane tenA
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAtriMzikA|zloka-19 41 baLathI teo anuSThAna kare che. tethI teone jJAna nathI, ema kema kahI zakAya ? tethI graMthakArazrI kahe che zloka : abhinnagranthayaH prAyaH kurvanto'pyatiduSkaram / bAhyA ivAvratA mUDhA dhvAMkSajJAtena darzitAH / / 19 / / anvayArtha : prAyaH =dhaNuM jharIne abhinnagranthayaH =jalinagraMthivAnA atiduSkaram kurvanto'pi = atiduSkarane = atiduSkara sevA mAsakSamagAhine DaratA pAga bAhyA ivAvratAH= bAhyanI jema avratavALA=jainadarzanathI bAhya evA saMnyAsIonI jema vratapariNAma rahita dhvAMkSajJAtena = agaDAnA dRSTAMtathI mUDhAH = ajJAnAviSTa darzitAH = jatApAyA che-zAstramAM jatAvAyA che. 119611 zlokArtha : prAyaH abhinnagraMthivALA atiduSkarane karatA paNa, bAhyanI jema avatavALA=anyadarzanavALAnI jema avratavALA, kAgaDAnA dRSTAMtathI bhUDha = ajJAnAviSTa, jatAvAyA che. ||18|| * 'kurvanto'pi' - ahIM' 'api 'thI se uhevu che } ke huDarAhi tapa na DaratA hoya teo to mUDha che, paraMtu atiduSkara tapAdi karanArA sAdhuo paNa mUDha che. TIDA : abhineti-abhinnagranthayaH = akRtagranthibhedAH prAyaH kurvanto'pyatiduSkaraM mAsakSapaNAdikaM bAhyA ivAvratAH = svAbhAvikavratapariNAmarahitAH, mUDhA = ajJAnAviSTAH, dhvAMkSajJAtena = vAyasadRSTAntena darzitAH / yathA hi kecana vAyasA nirmalasalilapUrNasaritparisaraM parityajya marumarIcikAsu jalatvabhrAntibhAjastAH prati prasthitAH, tebhyaH kecanAnyairniSiddhAH pratyAyAtAH sukhino babhUvuH, ye ca nAyAtAste madhyAhnArkatApataralitAH pipAsitA eva mRtAH evaM samudAyAdapi nAdoSabhItyA ye svamatyA vijihIrSavo gItArthanivAritAH pratyAvartante, te'pi
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 mArgadvAciMzikA/zloka-19 jJAnAdisampadbhAjanaM bhavanti, apare tu jJAnAdiguNebhyo'pi bhrazyantIti / tadidamAha"pAyaM abhinnagaMThI tamAu taha dukkaraM pi kuvtA / bajjhavva Na te sAhU dhaMkhAharaNeNa vineyA" / / 1 / / Agame'pyuktaM 'namamANA vege jIvi vippariNAmaMti' / dravyato namanto'pyeke saMyamajIvitaM vipariNAmayanti nAzayantItyetadarthaH iti / / 19 / / TIkArya : mitra nyuyo ... cetavartha: kRti | prAyaH abhinnagraMthivALA=akRta graMthibhedavALA, atiduSkara evA mAsakSamaNAdine karatA, paNa bAhyanI jema avratavALA=jainadarzanathI bAhya saMnyAsIonI jema svAbhAvika vratapariNAmarahita, gItArthane aparataMtra evA saMvigno kAgaDAnA dRSTAMtathI mUDha=ajJAnAviSTa, batAvAyA che=zAstramAM batAvAyA che. je pramANe keTalAka kAgaDA nirmaLa pANIthI pUrNa sarovaranA kinArAno tyAga karIne mRgajaLamAM jalatvanI bhrAMtine bhajanArA, tenA prati mRgajaLa prati, prasthita thayA. teomAMthI anya vaDe niSedha karAyelA pAchA pharelA keTalAka sukhI thayA, ane jeo pAchA na AvyA teo madhyAtamAM sUryanA tApathI vihavaLa thayelA tarasyA mRtyu pAmyA. e rIte, samudAyane ja thoDA doSatA bhayane kAraNe svamatithI choDavAnI IcchAvALA=samudAyane choDavAnI IcchAvALA, jeo gItArthathI nivAraNa karAyelA pAchA phare che=samudAyane choDavAnI pravRttithI pAchA phare che, teo paNa jJAnAdi saMpattinA bhAjana thAya che. vaLI bIjA=jeo pAchA pharatA nathI teo, jJAnAdi guNathI paNa bhraSTa thAya che. rUti' zabda dArzanika yojatanI samApti mATe che. te Ane kahe che zlokamAM je kahyuM te Ane paMcAzaka-138mAM kahe che - "prAyaH abhinnagraMthi=mithyASTi, tamA=ajJAnathI, te prakAranA duSkarane paNa karatA= mAsakSamaNAdi prakAre duSkara tapane paNa karatA, bAghanI jema kutIrthikonI jema, kAgaDAnA daSTAMtathI teo sAdhu jJAtavya nathI." (paMcAzaka-11/38).
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 mArgadvAciMzikA/zloka-19 AgamamAM paNa kahevAyuM che - dravyathI namatA paNa=bAhya AcaraNA karatA paNa, keTalAka jIvita=saMyamajIvanane, vipariNAma pamADe che." (AcArAMga -4-191) AgamatA arthane spaSTa kare che - dravyathI tamatA paNa keTalAka=dravyathI bAhya AcaraNA karatA paNa keTalAka sAdhuo, saMyamajIvita=saMyamajIvanane, vipariNAma pamADe cheHvAza kare che, e pramANeno Ano=Agamavacanato, artha che. 'ti' zabda AcArAMganA uddharaNanA spaSTIkaraNanI samAptimAM che. ll19. 'samudAyA' - ahIM 'mA' 'vAra' arthamAM che. - "taMga' - ahIM 'pathI e kahevuM che ke jeo samudAyane choDIne javAnA prayatnavALA nathI, teo to jJAnAdi saMpattinA bhAjana thAya che, paraMtu jeo gItArthanA nivAraNathI samudAyamAM pAchA pharyA teo paNa jJAnAdi saMpattinA bhAjana thAya che. namantoDage' uddharaNamAM rahela namantoDave' mAM "pa'thI e kahevuM che ke dravyathI AcaraNa na karatA hoya teo to saMyamajIvanano nAza kare che, paraMtu jeo dravyathI sArI AcaraNa kare che, teo paNa saMyamajIvanano nAza kare che. bhAvArtha : gItArthane choDI duSkara tapa karanArA sAdhuomAM ajJAnAviSTatA : je sAdhuo gItArthanA pArataMtrane choDIne bAhya sArI AcaraNAo kare che, temAM mokSamArganI pravRtti karavAne anukULa jJAna nathI, ema pUrvamAM kahyuM, ane avataraNikAmAM prazna karyo ke jo temanAmAM jJAna na hoya to duSkara evI mAsakSamaNAdi pravRttio teo kema kare che ? ethI graMthakArazrI batAve che ke je sAdhuo gItArthanA pArataMtrane choDIne duSkara evI mAsakSamaNAdi kriyAo kare che, teo prAyaH abhinnagraMthivALA che arthAt prAyaH mithyAdRSTi che, ane duSkara evA mAsakSamaNAdine karavA chatAM anyadarzanavALA saMnyAsIonI jema svAbhAvika vratapariNAmarahita che.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 44 mArgadvAciMzikA/zloka-19 AnAthI e prApta thAya ke te sAdhuone zAstranA paramArthane jovAnI samyagdarzanarUpa nirmaLa dRSTi pragaTI nathI, AthI ja mAtra bAhyakriyAone mokSanuM kAraNa svIkAre che. vastutaH saMvegagarbha bAhya kriyAo mokSanuM kAraNa che, ane saMveganuM prabaLa kAraNa gItArthanI nizrA che. tethI jo gItArthanA sAMnidhyamAM rahIne zAstraadhyayanAdi karatA ane saMvega vRddhi pAmata, to teonuM kalyANa thAta; paraMtu mithyAtvathI channa buddhivALA hovAthI tattvane joI zakatA nathI, tethI gItArthanA pArataMtrano tyAga karIne bAhya AcAramAtramAM teo rata rahe che. tethI jema anya darzanavALA saMnyAsIo vratanA pariNAmathI rahita che, tema tevA sAdhuo jainadarzananI nirdoSa bhikSAcaryAdi kriyAo kare che, topaNa svAbhAvika vratanA pariNAmathI rahita che. zAstrakAroe tevA sAdhuone kAgaDAnA dRSTAMtathI mUDha kahyA che arthAtu ajJAnAviSTa kahyA che arthAt mokSane anukuLa zuM karavuM ucita che, tenA viSayamAM teo atyaMta ajJAnathI AviSTa che, tema kahela che. AthI ja mokSanA prabaLa kAraNabhUta evA saMveganA pariNAmanI upekSA karIne mAtra bAhyakriyAnA baLathI saMsAra taravAnA arthI thayA che; ane temAM dRSTAMta Ape che - jema keTalAka kAgaDAo nirmaLa pANIthI pUrNa sarovaranA kinArAno tyAga karIne mRgajaLamAM jaLatvanI bhrAMtivALA mRgajaLa tarapha jAya che, tema A sAdhuo paNa nirmaLa jaLanA sarovara jevA gItArthanA sAMnidhyano tyAga karIne mRgajaLa jevI saMveganA pariNAma vagaranI bAhyakriyAomAM mokSanI kAraNatAne grahaNa karIne gItArthanA sAMnidhyane choDavA tatpara thAya che; ane jema temAMnA keTalAka kAgaDAo anya kAgaDAo vaDe niSedha karAvAthI te sarovaranA kinArAne choDIne anyatra gayA nahIM, tethI sukhI thayA; tema je sAdhuo koI anya gItArtha dvArA nivAraNa karAyA, ane teoe sAdhuone zIkhAmaNa ApI ke samudAyamAM yatkiMcit doSa lAgavA chatAM saMveganI vRddhi dvArA ane guNavAnanI bhakti dvArA je guNonI vRddhi thAya che, te guNavRddhi mAtra bAhya AcArothI thaze nahIM', tethI te sAdhuomAMthI je keTalAka A rIte samudAyane choDavAnI pravRttithI nivartana pAmyA, te sAdhuo jJAnAdinI saMpattinA bhAjana thayA ane jema je
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4pa mArgadvAaizikA/zloka-10-20 kAgaDAo te sarovaranA kinArAne choDIne anyatra gayA, teo madhyAhnanA tApathI vihvaLa thayelA pipAsAthI mRtyu pAmyA, tema je keTalAka sAdhuo gItArthane choDIne svacchaMda rIte viharaNa karIne bAhya kaThora AcaraNA sevanArA thayA, teo saMganA pariNAma vagara kaThora AcaraNAthI vilvalita thaIne saMsAranA paribhramaNarUpa phaLane pAmyA. ahIM kahyuM ke atiduSkara AcaraNA karanArA svachaMda vihArI jIvo prAyaH abhinnagraMthi che. tyAM prAyaH zabdathI e prApta thAya ke jeo prajJApanIya che ane potAnA guruthI anya samudAyanA gItArthonA vacanathI mArgamAM Ave che, teo abhinnagraMthi nathI, paraMtu mArgAnusArI bodhavAnA che. teonI vyAvRtti karavA arthe prAyaH zabda mUkela che. II19ll avataraNikA : mAsakSamaNAdi duSkara tapa karanArA ane gItArthanA pArataMtrane choDIne janArA sAdhuomAM mokSamArgane anukULa pravRtti karavAmAM upayogI evuM samyajJAna nathI, ema pUrvamAM sthApana karyuM. have AvA jIvo kaI rIte saMyamanI AcaraNA karIne paNa mahApApanuM bhAjana bane che ? te batAve che - zloka : vadantaH pratyudAsInAn paruSaM paruSAzayAH / vizvAsAdAkRterete mahApApasya bhAjanam / / 20 / / anvayArtha:3vasInA prati udAsIna evA zikSAparAyaNa madhyastha sAdhuo pratye vanta: paruSane kahetA paruSAzavI kaparuSa AzayavALA evA te A sAdhuo sAte vizvAsapAt AkAranA vizvAsathI saMyamano veza ane bAhya kaThora AcaraNArUpa AkRtinA vizvAsathI madIpAvastha manana--mahApApanuM bhAjana thAya che=parane ThagavarU5 mahApApanuM bhAjana thAya che. 20gA.
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 mArgadvAtrizikA/bloka-20 blokArca - udAsIna evA zikSAparAyaNa madhyastha sAdhuo pratye paruSane kahetA, paruSa AzayavALA evA A sAdhuo AkRtinA vizvAsathI mahApApanuM bhAjana thAya che. ra0|| TIkA : vadanta iti-udAsInAn madhyasthAn zikSAparAyaNAn prati, paruSaM 'bhavanta eva samyakkriyAM na kurvate ko'yamasmAn pratyupadezaH' ityAdirUpaM vacanaM, vadantaH paruSo'jJAnAvezAdAzayo yeSAM te tathA, ete AkRterAkArasya, vizvAsAnmahApApasya parapratAraNalakSaNasya bhAjanaM bhavanti, pAmarANAM guNAbhAsamAtreNaiva skhlnsamavAta 20Io TIkArya : 3InAm.... samavat / udAsIna-zikSAparAyaNa evA madhyastho pratye 'tame ja samyapha kriyA karatA nathI, amArA pratye zuM A upadeza Apo cho ?' ityAdirUpa paruSa vacanane bolatA, paruSa AzayavALA= ajJAnanA AvezathI paruSa Azaya che jeone tevA che paruSa AzayavALA che. AvA paruSa AzayavALA A A sAdhuo, AkRtinA vizvAsathI sAdhuveza ane bAhya kaThoracaryArUpa AkAranA vizvAsathI parane ThagavArUpa mahApApanuM bhAjana thAya che, kema ke pAmara jIvone guNAbhAsamAtrathI ja=sAdhunA bAhya AcArarUpa guNAbhAsamAtrathI ja, khalanano saMbhava che A ja mahAtmAo kalyANane arthe Azraya karavA yogya che, e prakArano bodhamAM viparyAno saMbhava che. ra01 bhAvArtha - bAhyAcArI svacchaMdavihArInI saMyamanI AcaraNA paNa mahApApanuM bhAjana - je sAdhuo "mAtra bAhya AcAra kalyANanuM kAraNa che" tevA baddha abhinivezavALA che, teo bAhya AcArane suMdara pALavA arthe gItArthonI nizrAne choDe che tyAre koIka madhyastha zikSAparAyaNa sAdhuo temane kahe che ke
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 mArgadvAciMzikA/bloka-20-21 samudAyane choDIne bhikSA AdinA doSono parihAra tame karI zakazo, paraMtu gItArthanA baLathI zAstranA padArthono sUkSmabodha ane saMveganI vRddhi svayaM prApta karI zakazo nahIM." A prakAranA zikSAparAyaNa madhyastha sAdhuo pratye te sAdhuo paruSa vacanane kahe che arthAt teo zikSAparAyaNa madhyastha sAdhuone kahe che 'tame to samudAyamAM rahIne samyaka kriyAo karatA nathI, to amane A zuM upadeza Apo cho ?' e prakAre paruSa vacana kahe che; ane vaLI ajJAnanA Avezane kAraNe teo A prakAranA paruSa AzayavALA che arthAt "mokSanuM prabaLa kAraNa saMveganI vRddhi ane bhagavAnanI AjJAnuM pAlana che' tevo bodha temane nathI, paraMtu mAtra skUla AcAro mokSanuM kAraNa che, e prakAranA viparIta jJAnarUpa ajJAna teomAM varte che; ane te ajJAnanA AvezathI madhyastha sAdhuo pratye teo paruSa AzayavALA che, ane potAnI kaThora AcaraNA ane sAdhunA vezanA baLathI mahApApanuM bhAjana bane che; kema ke temanI bAhyaAcaraNAo joIne mugdha jIvo temanAthI prabhAvita thaIne temanA mArganuM anusaraNa kare che, tethI te mugdha jIvo paNa viparIta mArga prApta karIne vinAzane pAme che; ane temAM teonuM bAhya AcAranuM pAlana prabaLa kAraNa che. tethI teonI bAhya AcaraNA mahApApanuM kAraNa bane che. 20 avataraNikA : pUrvamAM be prakArano mArga batAvyo, ane te mArga upara cAlanArA susAdhuo che; ane jeo asaMvigsa che, teo te mArga upara cAlanArA nathI, tema batAvyuM. vaLI keTalAka saMvignAbhAsa bAhya kaThora AcaraNA karanArA hovA chatAM paNa mArga upara cAlanArA nathI tema batAvyuM. have saMgnipAkSika sAdhuo be prakAranA batAvAyelA mArga upara cAlavAmAM samartha nathI, chatAM te mArgane anusaranArA che, te batAvavA arthe kahe che - zloka : ye tu svakarmadoSeNa pramAdyanto'pi dhArmikAH / saMvignapAkSikAste'pi mArgAnvAcayazAlinaH / / 21 / /
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. anvayArtha : tu=vaLI te=jeo svArmopeLa=svakarmanA doSathI-vIryAntarAya karmanA udayarUpa svakarmanA doSathI pramAdyanto'pi=kriyAmAM sidAtA hovA chatAM paNa dhArmiSThAH=dharmamAM rata saMvi napAkSiAH-saMvignapAkSiko che te'pi=teo paNa mArgAntAthayazAlinaH-mArganI pAchaLa lAgelA svarUpavALA che. 21|| mArgadvAtriMzikA/mloka-21 zlokArtha : vaLI jeo svakarmanA doSathI kriyAmAM sidAtA hovA chatAM paNa dharmamAM rata saMvignapAkSiko che, teo paNa mArganI pAchaLa lAgelA svarUpavALA che. / / 21 / / * pramAdyanto - ahIM 'vi'thI e kahevuM che ke pramAda na karatA hoya to to dhArmika che, paraMtu pramAda karatA hoya topaNa dhArmika che. * 'te'pi' - ahIM ''thI e kahevuM che ke susAdhuo to mArgamAM cAlanArA che, paraMtu teo paNa=saMvignapAkSiko paNa, mArganI pAchaLa lAgelA svarUpavALA che. TIkA H yetviti ye tu svakarmadoSeNa vIryAntarAyodayalakSaNena, pramAdyanto'pi kriyAsu avasIyantopi, thamivyAH=dharmaniratAH, saMvinapAkSiAH-saMvinapakSaEta:, te'pi mArgasyAnvAcayo bhAvasAdhvapekSayA pRSThalagnatAlakSaNaH tena zAlanta nRtyavaMzIlA:| tavu - 'iisi te padaM ti' / / 26 / / TIkArya : ye tu paraM ti' / / vaLI jeo vIryAntarAyakarmanA udaya svarUpa svakarmanA doSathI, pramAda karatA paNa=kriyAmAM sidAtA hovA chatAM paNa, dhArmiko=dharmamAM nirata, saMvignapAkSiko=saMvignano pakSa karanArA che, teo paNa=te saMvignapAkSiko paNa mArganI pAchaLa cAlanArA=bhAvasAdhunI apekSAe pRSThalagnatA svarUpa evo je mArga tenAthI yukta che. ..... te kahevAyuM che=saMvignapAkSiko mArganI pAchaLa cAlanArA che, ema je zlokamAM kahyuM, te upadezamALA gAthA-522mAM kahevAyuM che
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAtriMzikA/bloka-21 "tenAthI=saMvignano pakSapAta karavAthI, tuM pathane prApta karIza=ratnatrayIrUpa mokSamArgane prApta karIza." (upadezamALA gAthA-522) 'tti' uddharaNanI samAptimAM che. ||2135 bhAvArtha: saMvignapAkSiko mArga para cAlavAmAM asamartha chatAM mArga pratye pakSapAtI hovAthI ruci aMzathI mArgane anusaranArA H je sAdhuo saMyamajIvanamAM svakarmanA doSane kAraNe pramAdavALA che arthAt zaktinA prakarSathI bhagavAnanA vacananA smaraNapUrvaka sarva pravRttio karatA nathI, paraMtu pramAdane kAraNe kaMIka truTivALI kare che; teo saMyamajIvanamAM pramAdavALA che, topaNa dhArmiko che=dharmamAM nirata che. teo saMvignapAkSiko che=saMvigna sAdhuonA saMyamajIvana pratye pakSapAtane karanArA che. teo bhagavAne batAvelA ane saMvigna-azaTha gItArthothI AcarAyelA mArgane sevatA nathI, topaNa te mArga pratyenA pakSapAtavALA hovAthI ruci aMzathI te mArga pAchaLa lAgelA che; ane je kaMI truTita paNa mArganI AcaraNA kare che, tyAre paNa zuddha mArga sevavA pratyeno bahurAga vidyamAna che. tethI teonI AcaraNA sarvaviratinA mArganI pAchaLa cAlanArA evA mArgathI yukta che arthAt sarvaviratino mArga ratnatrayInI pariNatirUpa che, ane A mahAtmAothI sevAto mArga jJAna ane darzananI pariNatithI yukta che, je bhAvimAM ratnatrayInI prAptinuM kAraNa banaze. 49 ahIM kahyuM ke sevignapAkSiko vIryAntarAyakarmanA udaya svarUpa svakarmanA doSathI pramAda kare che. tenAthI e prApta thAya ke saMvignapAkSika sAdhuone saMyamano rAga che, asaMyamano dveSa che, Ama chatAM asaMyamano dveSa asaMyamanI pravRttine zaktinA prakarSathI nivartana karavA mATe samartha bane evo utkaTa nathI, tethI teo sarva udyamathI svazakti anusAra mArgamAM yatna karatA nathI. mATe teone mArgamAM sudRDha yatna karavAne anukULa prayatnamAM skhalanA karAve evA cAritramohanIya karmanA udayathI yukta evo vIryaMtarAyakarmano udaya che; ane je sAdhuone cAritramohanIya karmanA kSayopazamathI yukta vIryAntarAyakarmano kSayopazama varte
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 mArgadvAciMzikA/zloka-21-22 che, te sAdhuomAM bhagavAnanA vacanathI viparIta pravRtti pratye tevo utkaTa dveSa che ke je utkaTa dveSa te sAdhuone bhagavAnanA vacanathI viparIta pravRttinuM nivartana karAve che, ane bhagavAnanA vacanAnusAra AcaraNA karavAmAM tevo utkaTa rAga che ke je bhagavAnanA vacanAnusAra sudaDha yatna karAve che. tethI asatyavRttinuM nivartana karAve evA viparIta pravRtti pratye utkaTa haiSavALA sAdhumAM cAritramohanIyakarmanA kSayopazamathI yukta evo vartAtarAyakarmano kSayopazama varte che; ane saMvipAkSikane bhagavAnanA vacanathI viparIta pravRtti pratye dveSa hovA chatAM bhagavAnanA vacanathI viparIta pravRttinuM nivartana karAve tevo utkaTa leSa nathI. mATe saMvignapAkSikone cAritramohanIyakarmanA udayathI yukta vIAMtarAyakarmano udaya varte che. IFravA avataraNikA - pUrvazloka-21mAM kahyuM ke saMvigsapAkSiko susAdhunA mArganI pAchaLa cAlanArA che. tethI have susAdhunA mArganI pAchaLa cAlavArUpa teono mArga kevA svarUpavALo che ? te batAve che - bloka : zuddhaprarUpaNaiteSAM mUlamuttarasampadaH / susAdhuglAnibhaiSajyapradAnAbhyarcanAdikAH / / 22 / / anvayArtha teSAM AmatI=saMvigsapAkSikonI zuddhaprarUpaNA=zuddha prarUpaNA mULa=mULa che=sarva guNonuM Adya utpattisthAna che. susAdhuttanimeSajapratAnapparvanAvivA:= susAdhunI glAnimAM oSadha pradAna ane pUjAdi arthAt susAdhunI pUjAdi uttarasampa =uttara saMpatti cheHutkRSTa saMpatti che. 22aa zlokArca - AmanI=saMvignapAkSikonI zuddha prarUpaNA mULa che. susAdhunI glAnimAM auSadhanuM pradAna ane susAdhunI pUjAdi uttara saMpatti cheHutkRSTa saMpatti che. raro
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/zloka-22 pa1 'susAdhunAnimeSa khyapraddhAnAMmparvanaviI:' - ahIM 'ka' thI sAdhvAcAranI yatanApUrvaka karAtI kriyAnuM grahaNa karavuM. TIkA - zuddhati-eteSAM saMvignapAkSikANAM, zuddhaprarUpaNaiva mUlaM sarvaguNAnAmAdyamutpattisthAnaM, tadapekSayatanAyA eva teSAM nirjarAhetutvAt / taduktaM - "hINassa vi suddhaparUvagassa saMbiggapakkhavAissa / jA jA havijja jayaNA sA sA se nijjarA hoi" / / 1 / / icchAyogasambhavAccAtra netarAGgavaikalye'pi phalavaikalyaM, samyagdarzanasyaivAtra sahakAritvAt, zAstrayoga eva samyagdarzanacAritrayoIyostulyavadapekSaNAt / tadidamuktaM - "daMsaNapakkho sAvaya carittabhaTThe ya maMdadhamme ya / daMsaNacarittapakkho samaNe paralogakaMkhimi" / / 1 / / uttarasampadaH utkRSTasampadazca susAdhUnAM glAnerapanAyakaM yadbhaSajyaM tatpradAnaM cAbhyarcanaM ca tadAdikAH / / 22 / / TIkArya : tevAM... tavavA: NI AmanI=saMvigsapAkSikonI zuddha prarUpaNA ja mUla che=sarva guNonuM Adya utpattisthAna che; kema ke tenI apekSAe karAtI thatatAnuM ja zuddha prarUpaNArUpa mULa saMpardhvI apekSAe karAtI yatanAnuM ja, teone=saMvijhapAkSikone, nirjarAtuM hatupaNuM che. te kahevAyuM che zuddha prarUpaNArUpa mULa saMparlI apekSAe karAtI yatanAnuM ja saMvigsapAkSikone nirjarAnuM hatupaNuM che ema je pUrvamAM kahevAyuM, te upadezamALA gAthA-pa26mAM kahevAyuM che - hIna paNa zuddha prarUpaka evA saMvignapAkSikanI je je jayaNA che, te te tenI= saMgnipAkSikanI, nirjarA che." (upadezamALA gAthA-pa26) pUrvamAM kahyuM ke saMvignapAlikonI zuddha prarUpaNA mULaguNa che, ane temAM hetu Apyo ke zuddha prarUpaNArUpa mULa guNanI apekSAe teonI yatanA nirjarAnuM
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ para mArgadvAciMzikA/zloka-22 kAraNa che. tyAM prazna thAya ke saMvignapAkSika sAdhu bhagavAnanA vacanAnusAra saMyamamAM utthita nathI to teonI alpayatanAo kaI rIte nirjarAno hetu bane ? tethI saMvignapAkSikanI nirjarA pratye ane susAdhunI nirjarA pratye koNa bhedaka che ? te spaSTa karavA arthe kahe che - ane ahIM=saMvigsapAkSikamAM, icchAyogano saMbhava hovAne kAraNe ItarAMganA vaikalyamAM paNa zAstrAnusArI pravRttirUpa ItarAMgatA vaikalyamAM paNa, phaLakalya nathInirjarArUpa phaLanuM vaikalya nathI; kema ke ahIM saMvignapAkSikanI yatatAyukta pravRttithI thatI nirjarAmAM, samyagdarzananuM ja sahakArIpaNuM che. ahIM prazna thAya ke samyagdarzana sahakArI hovA chatAM samyaka cAritrano abhAva hovAthI saMvignapAkSikanI cAritranI kriyAthI nirjarA kaI rIte thaI zake ? tethI hetu kahe che - zAstrayogamAM ja samyagdarzana ane cAritra baMnenuM tulyavad apekSaNa che=samAna apekSA che. te A kahevAyuM che=IcchAyogavALA saMvigsapAkSikanI yatatAyukta pravRttithI nirjarAmAM samyagdarzananI apekSA che, ane zAstrayogavALA evA cAritrInI nirjarAmAM samyagdarzana ane samyaphacAritranI samAna apekSA che, ema je pUrvamAM kahevAyuM, te A Avazyakaniryukti gAthA-116pamAM kahevAyuM che - zrAvakano ane cAritrabhraSTa maMdadharmavALA evA saMvignapAkSikono darzanapakSa che. paralokanI AkAMkSAvALA sAdhuno darzana-cAritra pakSa che." (A.li. gAthA-1165) zlokamAM kahela saMvignapAkSikanI zuddha prarUpaNArUpa mULa saMpanuM svarUpa TIkAmAM spaSTa karyuM. have saMvignapAkSikanI uttara saMpadAnuM svarUpa TIkAmAM spaSTa kare che - ane susAdhuonI glAnine dUra karanAra je auSadha, tenuM pradAna ane pUjA=susAdhuonI bhakti, te che AdimAM jene evI uttara saMpadA cheutkRSTa saMpadA che arthAt saMvigsapAkSikanI utkRSTa saMpatti che. rA.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/bloka-22 pa3 "netara vai TT' - ahIM 'pathI e kahevuM che ke saMvignapAliko je yatanA kare che, te yatanAnA itarAMganuM vaikalya na hoya to to phaLa prApta thAya, paraMtu itarAMganA vaikalyamAM paNa phaLanuM vaikalya nathI. noMdha :- Avazyaka niryuktinA uddharaNamAM 'sAvaya varittama' ityAdi sarva zabdomAM vartatI saptamI vibhakti SaSThI arthamAM che, te pramANe AvazyakaniryuktinI TIkAmAM spaSTa karela che. tethI ame te pramANe artha karela che. bhAvArtha :saMvignapAkSikonI zuddhaprarUpaNA sarvaguNonuM Adha utpattisthAna : saMvignapAkSika sAdhuvezamAM che, paraMtu bhagavAnanA vacanathI niyaMtrita sarva pravRtti karI zake tevuM sattva nathI. tethI saMvigna sAdhu karatAM saMvignapAkSika nIcalI bhUmikAmAM che, topaNa teo saMvigna sAdhuo pratye pakSapAtavALA che; ane AvA saMvignapAkSikonI zuddha prarUpaNA ja sarva guNonuM Adya utpattisthAna che arthAt mokSamArgane anukULa uttarottara yogamArganI vRddhirUpa sarva guNonuM prathama utpattisthAna che. ahIM Adya kahevAthI e prApta thAya ke uttara saMpadAo sarva guNonuM utpattisthAna che, paraMtu zuddha prarUpaNA Adya utpattisthAna che. zuddha prarUpaNA kema Adya utpattisthAna che ? tethI kahe che - zuddha prarUpaNArUpa mULa guNanI apekSApUrvaka teo vaDe karAtI yatanA ja teonI nirjarA pratye kAraNa che. tethI e prApta thAya ke jo teo zuddha prarUpaNA na karatA hoya to tenI saMyamanI yatanA paNa nirjarA pratye hetu bane nahIM. tethI saMyamanI yatanA nirjarAnuM kAraNa hovA chatAM te nirjarAnuM Adya utpattisthAna zuddha prarUpaNA che, ane AthI Adya utpattisthAna evI zuddha prarUpaNA na hoya to saMyamanI yAtanAthI paNa nirjarA prApta thAya nahIM. ahIM prazna thAya ke mokSane anukULa zAstrAnusArI yatanAthI nirjarA thaI zaMka, ane saMvignapAkSika to zAstrAnusArI yatanA karatA nathI, tethI teonI zuddha prarUpaNAnI apekSAvALI yatanAthI nirjarA kaI rIte thaI zake ? tethI kahe
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAtriMzikA|zloka-22-23 saMvignapAkSika sAdhuone zAstrAnusAra anuSThAna karavAnI balavAna icchA che, tethI teonI AcaraNAmAM icchAyogano saMbhava che. tethI teonI yatanAmAM koIka aMza zAstrAnusArI hovAne kAraNe anya aMzanA vaikalyamAM paNa phaLavaikalya nathI arthAt nirjarArUpa phaLa thAya che; kema ke teomAM rahela samyagdarzana guNa ja zuddha prarUpaNA karAve che, ane mArga pratyeno pakSapAta jivADe che. tethI teonI yatanAthI thatI nirjarAmAM samyagdarzana sahakArI che. 54 AnAthI e prApta thAya ke saMvignapAkSika sAdhako saMyamanI ucita kriyAo zAstrAnusArI karatA nathI, topaNa zAstrAnusArI karavAnI balavAna icchA che; ane te icchAthI niyaMtrita je kAMI yatanAo kare che, tenAthI cAritramohanIyakarmo zithila thAya che, ane tethI teone cAritranI prApti sulabha sulabhatara thAya che. mATe teonI samyagdarzanathI yukta evI AcaraNAo cAritranAM pratibaMdhaka karmonI nirjarA pratye kAraNa che. ahIM prazna thAya ke zAstrAnusArI kriyA karanArA yogIo je rIte mohanuM unmUlana karIne nirjarA kare che, tene anurUpa saMvignapAkSikono yatna nahIM hovAthI, saMvignapAkSiko cAritramohanIyakarmonI nirjarA kaI rIte karI zake ? tethI kahe che -- zAstrayogamAM samyagdarzana ane samyakcAritranI tulyavad apekSA che arthAt zAstrayogavALA yogIo je nirjarA kare che, tevI nirjarAnI prApti mATe samyagdarzana ane samyakcAritranI samAna apekSA che, paraMtu icchAyogavALA yogIone thatI nirjarAmAM samyagdarzana ane samyacAritranI tulyavad apekSA nathI. tethI e prApta thAya ke icchAyogavALA yogIo potAnI bhUmikAnI uttaranI bhUmikAnAM yogamArganAM pratibaMdhaka karmono nAza icchAyoganA baLathI kare che; temAM samyagdarzanathI yukta ucita yatanAnI apekSA che ane zAstrayogane sevanArA yogIo pote cAritranI bhUmikAmAM che, tenAthI uttaranA cAritranI prAptinAM pratibaMdhaka karmono nAza zAstrayoganA sevananA baLathI kare che. temAM daDha samyagadarzana ane jinavacanAnusArI samayamanA sevananI apekSA che.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ kk mArgadvAtrizikA/zloka-22-23 vaLI saMvignapAkSika sAdhuo zuddha prarUpaNApUrvaka je saMyamanI yatanAo kare che, tenA dvArA cAritramohanIyakarmanI nirjarAne kare che, tema uttara saMpadAthI paNa cAritramohanIyakarmanI nirjarA kare che. ahIM saMvignapAkSikanI uttarasaMpadA zuM che ? te batAve che - susAdhunI glAnine dUra karanAra auSadhanuM pradAna ane susAdhuonI bhaktirUpa uttarasaMpadu che. AnAthI e prApta thAya ke saMvignapAkSikane bhagavAnanA vacanano rAga hovAthI jema zuddha prarUpaNA kare che; tema bhagavAnanA vacanAnusAra mArga upara cAlanArA susAdhuo pratye bhakti che. tethI koI sAdhu glAna thayA hoya to temanI glAnine dUra karIne temanA saMyamajIvananI vRddhimAM sahAyaka bane che, ane A sAdhuonI bhakti karIne AtmAne kRtakRtya mAne che. A sarva pravRtti teomAM vartatA saMyamarAganuM kAraNa che, jenA baLathI teo cAritramohanIyakarmane zithila kara che. ||rA. avataraNikA : saMvigsapAkSikanI avya paNa ucita AcaraNa batAve che - zloka : AtmArthaM dIkSaNaM teSAM niSiddhaM zrUyate zrute / jJAnAdyarthAnyadIkSA ca svopasampacca nAhitA / / 23 / / anvayArtha : mAtmArtha potAnA mATe= svaveyAtRtyAdi arthe kSavi-dIkSA ApavI teSAMka teone=saMgnipAkSikone zrute zrutamAM niSiddha niSiddha zrayate saMbhaLAya che, ra=ane jJAnArthAnyIkSA=jJAnAdi arthe anyane dIkSAaputabaMdhakAdine dIkSA svapasI ane svaupasaMpa nAhitA=ahitakAriNI nathI. 23 zlokArca - potAnA mATe svaveyAvRtyAdi arthe, dIkSA ApavI, teone zrutamAM
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa6 mArgadvAciMzikA/zloka-23 niSiddha saMbhaLAya che, ane jJAnAdi arthe anyane dIkSAapunarlaMghakAdine dIkSA ane svaupasaMvat ahitakAriNI nathI 23/ jJAnavardhAcarIkSA' - ahIM '3dri'thI darzananA artha ke cAritranA arthe dIkSAnuM grahaNa karavuM. TIkA - __ AtmArthamiti-AtmArthaM svavaiyAvRttyAdyartha, teSAM saMvignapAkSikANAM, dIkSaNaM zrute niSiddhaM zrUyate, "attaTThA na vi dikkhai" iti vacanAt jJAnAdyarthA'nyeSAM bhAvacaraNapariNAmavatpRSThabhAvinAmapunarbandhakAdInAM dIkSA ca tadarthaM teSAM svopasampacca nAhitakAriNI, asadgrahaparityAgArthamapunarbandhakAdInAmapi dIkSaNAdhikArAt / taduktaM - "saiapuNabaMdhagANaM kuggahavirahaM lahuM kuNaitti / " tAttvikAnAM tu tAttvikaiH saha yojanamapyasyAcAraH / taduktaM - "dei susAhUNa vodevuM ti" pArarUpa TIkArya : AtmArtha . vAMderi" potAne mATe svavaiyAvRtyAdi arthe, dIkSA=dIkSA ApavI, teone saMvigsapAkSikone, zrutamAM niSiddha saMbhaLAya che; kema ke potAnA mATe dIkSA ApatA nathI ja' e prakAranuM vacana che. jJAnAdi arthe anyone=bhAvacAritranA pariNAmavALAnI pAchaLa rahelA aputabaMdhakAdine, dIkSA, ane tenA mATe teone saMvignapAkSikone svaupasaMpar ahitakAriNI nathI; kema ke asadragrahavA parityAga arthe apunabaMdhakAdine paNa dIkSAno adhikAra che. te kahevAyuM che asagrahanA parityAga arthe apunarbadhakAdine paNa dIkSAno adhikAra che, te "paMcAzaka'-2/44mAM kahevAyuM che - sakRbaMdhaka ane apunabaMdhakAdinA kugrahavirahane zIdhra kare che." (paMcAzaka-2, 44) 'tti' uddharaNanI samApti mATe che.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAtriMzikA/bloka-23 tAttvikone vaLI=bhAvacAritranA pariNAmavALAne vaLI, tAttvikonI sAthe=bhAvacAritravALA sAthe, yojana paNa Ano-saMvignapAkSikono AcAra che. te kahevAyuM che=tAttvika bhAvacAritravALAne bhAvacAritravALAnI sAthe yojana karAve tevo AcAra saMvignapAkSikono che, te 'upadezamALA gAthA513'mAM kahevAyuM che - - "bodha pamADIne susAdhune Ape" 'tti' uddharaNanI samAptimAM che. / / 23 / / * 'ravavayAvRttvAdyartha' - ahIM 'vi'thI ziSyasaMpadA mATe, pratiSThA mATe vagerenuM grahaNa karavuM. - 'sAiparacA dhamapunarvadhAvInArmAna' - ahIM 'vi'thI saMskRtubaMdhakanuM grahaNa karavuM ane 'pa'thI e kahevuM che ke jJAnAdine mATe samyagdaSTine to dIkSA saMvignapAkSiko Arpa, paraMtu asagrahanA parityAga mATe apunabaMdhakAdine paNa dIkSA Ape. bhAvArtha :saMvignapAkSikanI anya ucita AcaraNA : zAstrAnusArI saMyamanI kriyA karI zake tevuM saMcita vIrya saMvignapAkSikone nathI, topaNa bhagavAnanA vacana pratyeno sthira rAga varte che, ane bhagavAnanA vacanAnusAra saMyamane sevavAnI baLavAna icchA varte che. AthI koI jIvanuM ahita na thAya te rIte saMvignapAkSiko zuddha prarUpaNA kare che, tema potAnI vaiyAvRttva mATe koIne dIkSA ApatA nathI; kema ke tema ka2vAthI te dIkSA lenArA jIvonuM hita thAya nahIM; paraMtu je jIvonuM potAnI pAse dIkSA levAthI hita thAya tevI saMbhAvanA dekhAya, tevA jIvone dIkSA Ape che. tethI potAnI vaiyAvRttva mATe dIkSA ApavAno saMvignapAkSikone zAstramAM niSedha saMbhaLAya che. 57 vaLI keTalAka apunargaMdhaka ane samRbaMdhaka jIvo bhAvacAritranA pariNAmane sanmukhabhAvavALA che. teone zAstrano yathArtha bodha karAvavA arthe saMvignapAkSiko dIkSA Ape che, ane tevA apunarbaMdhakAdi jIvone dIkSA ApavAne kAraNe teone ziSyanI upasaMpadA paNa hoya che, te doSarUpa nathI; kema ke tevA
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAtriMzikA/bloka-23-24 apunarbaMdhakAdi jIvone dIkSA ApIne bhagavAnanA vacanAnusAra yathArtha jJAna prApta karAve che. tethI te apunaba~dhakAdi jIvomAM sUkSmodhanA abhAvane kAraNe je viparyAsa hoya che te dUra thAya che, ane zuddha saMyama pratye rAga thAya che. tethI tevA apunaba~dhakAdi jIvonA hita arthe saMvignapAkSiko teone dIkSA Ape che; ane je jIvo saMvignapAkSikanA upadezathI tattvane prApta kare che arthAt kevA prakAranuM zuddha saMyamajIvana sevavAthI AtmakalyANa thaze tevo bodha prApta kare che, tevA tAttvika ArAdhaka jIvone potAnI pAse dIkSA ApatA nathI, paraMtu teone mArgano yathArtha bodha karAvIne paramArthathI saMyamajIvanane jIvanArA evA susAdhuonI sAthe yoga karAve che, jethI te susAdhuonA sahavAsathI Atmahita sAdhI zake. 58 A prakAranI saMvignapAkSikanI ucita AcaraNAthI e phalita thAya ke bhagavAnanA vacanano tIvra rAga hovAthI koI jIvanuM ahita thAya tevI pravRtti saMvignapAkSika karatA nathI. tethI potAnI vaiyAvacca arthe paNa koIne dIkSA ApatA nathI ane potAnAthI bodha pAmelA yogya jIvone susAdhu pAse mokale che. phakta je apunarbaMdhaka ke samRbaMdhaka jIvo sUkSmabodhane pAmyA nathI, teone sUkSmabodha prApta karAvavA arthe ane temanA hita arthe ja dIkSA Ape che. ahIM "mapunarvadhAvinAM' mAtra na kahetAM 'mAvacarariNAmavatkRSTavinAmadhunabaMdhAvInAM' kahyuM. arthAt bhAvacAritranA pariNAmavALAnA pRSThabhAvI evA apunarbaMdhakAdine dIkSA Ape. tema kahevAthI e prApta thAya ke badhA apunabaMdhakAdine dIkSA ApatA nathI, paraMtu je apunabaMdhakAdi jIvo kalyANanA arthe saMpUrNa dharma karavAnI manovRttivALA thAya che, tevA apunaba~dhakAdi bhAvacAritravALA yogIone anurUpa yamanI AcaraNA karavAnA pariNAmavALA che, paraMtu sUkSmabodhanA abhAvane kAraNe te AcaraNAonA paramArthane pAmyA nathI; Ama chatAM saMyamanI AcaraNA karIne Atmahita sAdhavAnA abhilASavALA che, tevA apunarbaMdhakAdi jIvone saMvignapAkSiko dIkSA Ape. [23 avataraNikA : samyak prakAranI karAyelI kriyA ja tadapekSita phLane Ape che. saMvignapAkSika sAdhuo vIryanI alpatAnA kAraNe AvazyakAdi kriyAo zAstrAnusArI
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa9 mArgadvAciMzikA/bloka-24 karI zakatA nathI, tethI teonI kriyA vyartha thaze, tevI koIne zaMkA thAya tenA samAdhAnarUpe kahe che - zloka - nAvazyakAdivaiyarthyaM teSAM zakyaM prakurvatAm / anumatyAdisAmrAjyAd bhAvAvezAcca cetasaH / / 24 / / anvayArtha : zava prarvatA--zakyane karatA=svavIryAnusAra zakya AcArane karatA teva=teonA=saMgnipAkSikonA mAvazyaviveyarthya AvazyakAdinuM vaiyartha ni=nathI; kema ke anumAvisAmrAjyAanumati AdinuM sAmrAjya che ceta: mAvAvezArvA ane cittano bhAvAveza che. 24mAM zlokArca - zakyane karatA teonA saMvijhapAkSikonA, AvazyakAdinuM vaiyarthya nathI; kema ke anumati AdinuM sAmrAjya che ane cittano bhAvAveza che. ra4ll 'Avazyavaicche' - ahIM 'drathI naimittika kriyAo grahaNa karavI. "anumatyAdisAmrAcAr - ahIM thiI karAvaNanuM grahaNa karavuM. TIkA : neti-AvazyakAdivaiyarthyaM ca teSAM svavIryAnusAreNa zakyaM svAcAraM prakurvatAM na bhavati, tatkaraNa evAcAraprItyecchAyoganirvAhAt, tathA'numatyAdInAM=anumodanAdInAM sAmrAjyAta sarvathA'bhagAt, cetasaH cittasya bhAvAvezAdarthAdhupayogAcca zraddhAmeghAghupapatte mArA TIkArya : mAvaThyAdrivaivarTe ...... zraddhAmedhAzupattei ane svavIrya anusAra zakya svaAcArane karatA sAdhvAcArane karatA, teonA=saMvigsapAlikotA, AvazyakAdinuM veyartha nathI; kema ke tenA karaNamAM ja AcAranI prItinA
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 mArgadvAciMzikA/zloka-24 kAraNe IcchAyogano nirvAha che, ane anumati AdinuM sAmrAjya cheanumodanAdino sarvathA abhaMga che, ane cetasa =citatA, bhAvanA AvezathI arthAt "mAre zAstrAnusArI kriyA karavI che e prakAranA bhAvanA AvegathI kriyAkALamAM aryAdino upayoga che AthI, kriyAmAM zraddhA-medhAdinI upapati che kriyAmAM zraddhA-medhAdinI vRddhinI prApti che. 24 'garbhAzupayaTIkva' - ahIM 'AthI AlaMbananuM grahaNa karavuM. bhAvArtha - saMvignapAkSikonAM AvazyakAdivyartha nathI, tenAM kAraNo nIce mujaba cheH (1) icchAyogano nirvAha hovAthI - saMvignapAkSika sAdhuvezamAM hoya che, ane sAdhvAcAranI kriyArUpa AvazyakAdi kriyAo kare che. joke temAM bhagavAnanA vacananA smaraNathI niyaMtrita sarva AcAro karI zake tevuM vIrya nathI, topaNa svavIrya anusAra zakya evA sAdhvAcArane teo kare che. tethI teonAM sAdhvAcAranI kriyArUpa AvazyakAdi vyartha thatAM nathI. ahIM prazna thAya ke saMyamanI kriyA bhagavAne je rIte karavAnI kahI che, te rIte bAhya ane aMtaraMga yatanApUrvaka karavAmAM Ave to te kriyAthI uttara uttaranA guNanI vRddhi dvArA saMyamanI vRddhi thAya; ane saMvignapAkSiko bhagavAnanA vacananA niyaMtraNathI te kriyAo karI zakatA nathI, tethI teonI kriyA iSTaphaLanI prAptinuM kAraNa kaI rIte thaI zake ? tethI kahe che - svavIrya anusAra zakyane karavAmAM ja AcAra pratyenI prIti varte che=bhagavAne je rIte AcAro pALavAnA kahyA che te prakAre AcAra pALavAnI prIti varte che. tethI teonI kriyAmAM zAstrayoga nahIM hovA chatAM icchAyogano nirvAha thAya che. mATe teonA AvazyakAdi vyartha nathI arthAt zAstrayoga anusAra karAyelAM AvazyakAdinuM jevuM phaLa che tevuM phaLa teone prApta thatuM nathI, topaNa icchAyogathI karAyelAM AvazyakAdinuM phaLa teone prApta thAya che. AnAthI e prApta thAya ke zAstrayogane sevanArA yogIo uttara uttaranA saMyamanA kaMDakonI vRddhi dvArA asaMgabhAvanI prAptine anukULa zaktino saMcaya kare che, tethI teonI zAstrayoga anusAra saMyamanI kriyA asaMgabhAvane anukULa
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/bloka-24 61 evI jIvanI pariNatinAM pratibaMdhaka karmonA nAzanuM kAraNa bane che; ane icchAyogane sevanArA saMvignapAkSiko zAstrayogane abhimukha evA uttara uttaranA icchAyoganI vRddhi dvArA zAstrayoganI prAptine anukULa zaktino saMcaya kare che, tethI teonI icchAyoga anusAra saMyamanI kriyA zAstrayogane anukULa evI jIvanI pariNatinAM pratibaMdhaka karmonA nAzanuM kAraNa bane che. mATe teonI AvazyakAdi kriyA vyartha nathI. (2) anumodanAnuM sAmrAjya hovAthI - vaLI jema saMvignapAkSiko svazakti anusAra sAdhvAcAranI kriyAo kare che, tema je sAdhuo zAstrAnusArI kriyAo kare che, teonA sAdhvAcAranI kriyAnI anumodanA paNa sadA kare che. tethI saMvinapAlikonA cittamAM sadA anumodanAnuM sAmrAjya varte che arthAtu kyAreya leza paNa anumodanAno bhaMga thato nathI; kema ke "zakti anusAra Avazyakadi sevyA pachI je anuSThAnasevananI zakti nathI, te anuSThAnamAM cittanA pratibaMdhapUrvaka sevanArA pratyeno bahumAnabhAva abhivyakta thAya evI prazaMsAnI kriyA, e pAramArthika anumodanA che ane te anumodanA saMvignapAkSikamAM pUrNa hovAthI tenAmAM anumodanAnuM sAmrAjya sadA varte che. (3) karAvaNanuM sAmrAjya hovAthIH- vaLI jema saMvignapAkSiko susAdhuonA saMyamanI yogya jIvo pAse anumodanA kare che, tema potAnI pAse dIkSA grahaNa karIne AcAra pALanArA sAdhuone paNa te pramANe zAstrAnusArI kriyA karavA arthe preraNA kare che, paraMtu potAnI AcaraNA jevI truTita AcaraNA karavAnI preraNA karatA nathI. tethI saMvignapAkSikomAM zAstrAnusArI kriyA karAvaNanuM paNa sAmrAjya sadA varte che. vaLI potAnA upadezathI jeo bodha pAmyA che ane saMyamanI samyagu AcaraNA kare tevA sattvazALI jIvo che, teone pote dIkSA ApatA nathI, paraMtu susAdhunI sAthe yoga karAve che. te rIte yogya jIvone zuddha saMyamanI kriyA karAvanArA paNa saMvignapAkSiko che. mATe teonI AvazyakAdi kriyA vyartha nathI. (4) zuddha kriyA karavAnA bhAvano Aveza hovAthI - vaLI saMvignapAkSikanA cittamAM zuddha kriyA karavAnA bhAvano Avega che. tethI saMvignapAkSiko jyAre
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 mArgadvAciMzikA/zloka-24-25 svazakti anusAra AvazyakAdi kriyAo kare che, tyAre te te kriyAmAM arthaAlaMbana AdimAM svazakti anusAra upayoga rAkhanArA hoya che. tethI AvazyakAdi kriyAmAM teonI je zraddhA-medhAdi che, te uttarottara vadhatI jatI hoya che. tethI teonI AvazyakAdi kriyAo vadhatI jatI zraddhA-medhAdi bhAvothI saMvalita hovAne kAraNe vyartha nathI. ahIM vizeSa e che ke (1) zraddhA - saMvignapAkSikone bhagavAnanA vacanono yathArtha bodha che, tethI bhagavAnanA vacanamAM sthira zraddhA che. vaLI, (2) medhA - A bhagavAnanuM vacana A rIte sevavAthI vItarAgatAnuM kAraNa che evI medhA paNa che. vaLI (3) dhRti :- te bhAvone pragaTa karavA arthe saMvignapAliko potAnI zakti anusAra je kaMI udyama kare che, te aMzathI teomAM dhRti paNa che. vaLI (4) dhAraNA :- arthAdimAM upayoga rAkhIne pravRtti kare che, tethI dhAraNA paNa che, ane (5) anuprekSA :- A kriyA kaI rIte kSapakazreNinuM kAraNa banaze, te prakArano Uha saMvalita hoya che, tethI anuprekSA paNa che; ane (6) uttarottara vRddhi :- prakAranA bhAvothI yukta AvazyakAdi teo kare che tyAre, teomAM je pUrvanA zraddhAdi bhAvo vidyamAna che tenAthI uparanI bhUmikAnA je zraddhAdi bhAvo teomAM vidyamAna nathI te apUrva bhAvone prApta karavA mATe kriyAkALamAM arthAdinA upayoga dvArA prayatna varte che. tethI teonA zraddhAdi bhAvo uttarottara vRddhi pAmIne zAstrayoganI prAptine anukULa zaktisaMcaya karavAnuM kAraNa bane tevA che. ahIM zlokamAM kahyuM ke 'cittano bhAvAveza che, ane teno artha TIkAmAM arthAdino upayoga che', ema karyo. vastutaH zAstrAnusArI kriyA karavAnA bhAvanA AvezanuM kArya arthAdino upayoga che, topaNa kAryamAM kAraNanA abhedano upacAra karIne bhAvAvezane aryAdino upayoga kahela che. ll24 avataraNikA : zloka-24mAM graMthakArazrIe yuktithI sthApana karyuM ke saMvi...pAkSikanI AvazyakAdi kriyAo vyartha nathI. tyAM prazna thAya ke saMvigsapAkSiko bhAva Avazyaka karI zakatA nathI, ane dravya AvazyakanI zAstramAM niMdA
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 63 mArgadvAciMzikA/zloka-2pa saMbhaLAya che, ane AthI ja kahevAya che ke AvI dravyakriyAo jIve anaMtI vakhata karI, koI hita thayuM nahIM. tethI saMvigsapAkSikanI dravyakriyA vyartha nathI, tema kaI rIte kahI zakAya ? tenA nivAraNa arthe kahe che - zloka : dravyatve'pi pradhAnatvAttathAkalpAttadakSatam / yato mArgapravezAya mataM mithyAdRzAmapi / / 25 / / anvayArtha: tathAvatva=te prakArano AcAra hovAthI je prakAre potAnI zakti che te prakAre AcaraNa hovAthI tavakSata--te akSata che=saMvigsapAkSikanuM Avazyaka mokSaphala prati kAraNabhAvarUpe akSata che. ahIM prazna thAya ke saMvignapAkSika sAdhuo zAstrAnusArI kriyAo karatA nathI. tethI teonAM AvazyakAdi akSata che tema kema kahevAya ? tethI hetu kahe dravyatveDapi prathAnatvIdravyapaNuM hovA chatAM paNa pradhAnapaNuM che-teonI AvazyakAdi kriyAmAM dravyapaNuM hovA chatAM paNa, bhAvakAraNapaNuM che. ahIM prazna thAya ke dravyakSiAnI to zAstrakAroe niMdA karI che, tethI drakriyA hovA chatAM te kriyAne akSata kema kahI ? tethI kahe che -- 7:=je kAraNathI pravezapatramArgapraveza mATe mithyApi mata= mithyAdaSTione paNa manAyuM che-mithyASTione paNa dravyaAvazyaka ApavAnuM gItArtho vaDe svIkArAyuM che. pUrapA zlokArca - te prakArano AyAra hovAthI te akSata che saMvijhapAkSikanuM Avazyaka akSata che; kema ke dravyapaNuM hovA chatAM paNa pradhAnapaNuM che; je kAraNathI mArgapraveza mATe mithyAdaSTione paNa manAyuM che dravyaAvazyaka ApavAnuM gItArtho vaDe svIkArAyuM che. ra5TI
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 mArgadvAciMzikA/bloka-2pa 'dravyatveT' - ahIM 'pa'thI e kahevuM che ke saMvignapAkSikanI AcaraNAmAM dravyapaNuM na hoya to to temanI AcaraNA akSata che, paraMtu dravyapaNuM hovA chatAM paNa pradhAnapaNuM hovAne kAraNe temanI AcaraNA akSata che. mithyAzA' - ahIM 'pa'thI e kahevuM che ke samyagdaSTine to uttaranA guNasthAnakanI prApti mATe gItArthoe Avazyaka ApavAnuM svIkAryuM che, paraMtu mithyASTione paNa samyagdarzanarUpa mArgamAM praveza karAvavA mATe gItArtho vaDe Avazyaka ApavAnuM svIkArAyuM che. TIkA - dravyatve'pIti-tadAvazyakasya bhAvasAdhvapekSayA dravyatve'pi pradhAnatvAd= icchAdyatizayena bhAvakAraNatvAd dravyapadasya kvacidapradhAnArthakatvena kvacicca kAraNArthakatvenAnuyogadvAravRttau vyavasthApanAt tathAkalpAt=tathAcArAt, tadAvazyakaM, teSAmakSataM, yato mArgapravezAya mithyAdRzAmapi tadAvazyakaM mataM= gItArthairaGgIkRtaM, abhyAsarUpatvAt, askhalitatvAdiguNagarbhatayA dravyatvopavarNanasyaitadarthadyotakatvAcca / / 25 / / TIkArtha : tAvastha ..... tAtatvI / tadAvazyakanuM tenA AvazyakatuM saMvigsapAkSikavA AvazyakatuM, bhAvasAdhunI apekSAe dravyapaNuM hovA chatAM paNa pradhAnapaNuM hovAne kAraNe IcchAdinA atizayathI bhAva AvazyakanuM kAraNa paNuM hovAne kAraNe tathavitpAte prakAranI AcaraNA hovAthI je prakAre potAnI zakti che te prakAre AcaraNA hovAthI, teonuM saMgnipAkSikatuM, te Avazyaka, akSata che=mokSaphala prati kAraNabhAvarUpe akSata che, ema atraya che. ahIM prazna thAya ke dravya Avazyaka niSphaLa che, te batAvavA mATe A kriyA dravyakriyA che tema kahevAya che. tethI tevI drakriyAne bhAvaAvazyakanuM kAraNapaNuM kaI rIte kahevAya ? temAM hetu kahe che - dravyapadanuM koIka sthAne apradhAnaarthakapaNAthI ane koIka sthAne kAraNaarthakapaNAthI anuyogadvAranI vRttimAM vyavasthApana che.
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAtriMzikA/bloka-25 65 ahIM prazna thAya ke dravyaAvazyaka e zAstrAnusArI kriyA nathI, tethI te kriyA kaI rIte mokSane anukULa nirjarAnuM kAraNa bane ? tethI kahe che je kAraNathI mArgapraveza mATe mithyAdaeNSTione paNa te Avazyaka manAyuM che=gItArtho vaDe ApavAnuM svIkArAyuM che. -- pUrvamAM sthApana karyuM ke saMvignapAkSikanuM te prakAre AcaraNa hovAne kAraNe teonuM Avazyaka akSata che. tyAM prazna thAya ke nirjarA pratye pariNAma kAraNa che, kriyAo nahIM, ane pradhAna dravyaAvazyakamAM paNa kriyAonI pradhAnatA che, pariNAmanI gauNatA che. tethI pradhAna evI paNa dravyakriyAo kaI rIte nirjarAnuM kAraNa bane ? arthAt bane nahIM. tethI saMvignapAkSikanI kriyAo akSata kema che ? temAM hetu kahe che -- abhyAsapAt-abhyAsarUpapaNuM che=saMvignapAkSikanI Avazyaka kriyAmAM bhAvaAvazyakanI niSpattine anukULa abhyAsarUpapaNuM che. saMvignapAkSikanI kriyA abhyAsarUpa hovAne kA2Ne akSata che, ema sthApana karyuM. have anuyogadvAramAM AgamathI dravyaAvazyaka zuM che ? te batAvavA mATe je kathana karyu che, tenA vacanathI paNa saMvignapAkSikanI Avazyaka kriyA akSata che, te batAvavA mATe bIjo hetu kahe che - ane askhalitatvAdi guNagarbhapaNAthI dravyatvanA upavarNananuM= askhalitatvAdi guNagarbhapaNAthI karAtI Avazyaka kriyAmAM dravyatvanA upavarNananuM, A arthaghotakapaNuM che=saMvignapAkSikanI dravyakriyA bhAvaAvazyakanuM kAraNa hovAthI akSata che, e arthanuM ghotakapaNuM che. / 25 / / *. 'cchAtizayana' - ahIM 'vi' padathI kriyAkALamAM thato harSa, dhRti Adi bhAvonuM grahaNa karavuM. * 'asmrutitatvavi' ahIM 'ti'thI amIlitattvAdinuM grahaNa karavuM. bhAvArtha: saMvignonuM pradhAna dravya Avazyaka : saMvignapAkSiko sAdhvAcAranI AvazyakAdi kriyAo kare che, chatAM te kriyAo
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 mArgadvAtriMzikA/bloka-25 zAstravidhi anusAra nahIM hovAne kAraNe dravyakriyA che, mATe te kriyAonuM phaLa maLaze nahIM. e prakAranI koInI zaMkAne sAme rAkhIne graMthakArazrI kahe che saMvignapAkSika sAdhuo svazakti anusAra zAstravidhine lakSyamAM rAkhIne AcaraNA karanAra hovAthI teonuM Avazyaka akSata che=mokSane anukULa nirjarAnuM kAraNa che arthAt bhAvaAvazyaka karavAthI jevI nirjarA thAya tevI nirjarA saMvignapAkSikane dravyaAvazyakathI thatI nathI, topaNa je aMzamAM bhAvaAvazyakane abhimukha bhAva che, te aMzathI te dravyaAvazyaka mokSane anukULa nirjarAnuM kAraNa che; kema ke saMvignapAkSikanuM dravyaAvazyaka hovA chatAM pradhAna dravyaAvazyaka che. 'dravyaAvazyaka jIve anaMtIvAra karyuM ane tenA baLathI navamuM traiveyaka anaMtIvAra prApta karyu, paraMtu saMsAranuM paribhramaNa aTakyuM nahIM. tethI dravyaAvazyakathI jIvanuM kaMI hita thayuM nahIM.' A prakAranA vacanathI dravyaAvazyakanI niMdA zAstrakAroe karI che. tethI saMvignapAkSikanuM dravyaAvazyaka akSata che, ema kema kahI zakAya ? e prakAranI koIne zaMkA thAya tenA nirAkaraNa mATe kahe che - je kAraNathI mArgapraveza mATe mithyAddaSTione paNa te Avazyaka ApavAnuM gItArthoe svIkAryuM che, tethI mithyAdgaSTionuM paNa te Avazyaka jo mokSane anukULa evI nirjarAnuM lezathI paNa kAraNa na thatuM hoya to gItArtho tene ApavAnuM svIkAre nahIM; ane zAstrakAro kahe che ke 'mithyAdaSTine paNa mArgapraveza mATe gItArtho Avazyaka Ape che.' tethI arthathI phalita thAya ke tevA mithyAdRSTi te Avazyaka dvArA mokSamArganI prAptine anukULa nirjarA kare che, mATe ja gItArtho tene Avazyaka Ape che; ane jo mithyAdaSTine paNa te AvazyakanI AcaraNAthI mokSamArganI prAptine anukuLa nirjarA thatI hoya, to samyagdaSTi evA saMvignapAkSikane paNa te AvazyakathI mokSane anukULa evI nirjarA avazya thAya. mATe zAstramAM je dravyaAvazyakanI niMdA karI che, te dravyaAvazyaka apradhAnaarthaka che, ane je dravyaAvazyaka bhAvaAvazyakanuM kAraNa che, tevA dravyaAvazyakanI zAstrakAroe niMdA karI nathI; paraMtu kahyuM che ke bhAvaAvazyakanA arthI jIvoe abhyAsarUpe pradhAna dravyaAvazyaka sevIne zaktisaMcaya ka2vo
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAtrizikA/zloka-25 joIe, jethI krame karIne bhAvanAvazyakanI prApti thAya. mATe saMvignapAkSikanuM dravyaAvazyaka mokSane anukULa nirjarA pratye kAraNarUpe akSata che. ahIM TIkAmAM kahyuM ke saMvignapAkSikanuM Avazyaka bhAvasAdhunI apekSAe dravyaAvazyaka hovA chatAM pradhAna che. tethI e prApta thAya ke bhAvasAdhu bhagavAnanA vacananA smaraNathI niyaMtrita pravRtti karIne Avazyaka kriyAo kare che, tethI je prakAranA pariNAmathI saMvalita Avazyaka kriyA karavAnI che, te prakAranA pariNAmathI saMvalita Avazyaka kriyA bhAvasAdhuo kare che; ane tevI Avazyaka kriyA saMvignapAkSika sAdhu karI zakatA nathI, tethI saMvignapAkSikanI Avazyaka kriyAmAM bhAvasAdhunA pariNAma jevA pariNAmano abhAva hovAthI teonI Avazyaka kriyAne dravya Avazyaka kahela che. Ama chatAM saMvignapAkSikanI Avazyaka kriyA mokSane anukULa saMvegAdi bhAvothI sarvathA rahita nathI, tethI te apekSAe vicArIe to saMvignapAkSikanI Avazyaka kriyA dravya Avazyaka nathI, paraMtu mokSane anukULa bhAvothI yukta Avazyaka kriyA che; topaNa bhAvasAdhunI apekSAe vicArIe to temanA jevI kriyA nahIM hovAthI saMvignapAkSikanI kriyA dravyaAvazyaka che. A batAvavA mATe temanuM Avazyaka dravya Avazyaka che ema na kahetAM bhAvasAdhunI apekSAe dravya Avazyaka che, tema kahela che. rUchAtazana .... ahIM TIkAmAM kahyuM ke saMvignapAkSikanuM Avazyaka bhAvasAdhunI apekSAe dravya Avazyaka che, topaNa pradhAna hovAne kAraNe niSphaLa nathI, ane te dravya AvazyakamAM pradhAnapaNuM zuM che te spaSTa karatAM kahyuM ke icchAdinA atizayane kAraNe te dravyaAvazyaka bhAvanAvazyakanuM kAraNa che. tathI e prApta thAya ke (1) saMvignapAkSika sAdhuone bhAvaAvazyaka karavAnI icchAno atizaya che. vaLI (2) bhAva Avazyaka kevA svarUpavALuM che, teno yathArtha bodha che, ane (3) potAnuM Avazyaka bhAvaAvazyaka thAya tadarthe zaktisaMcaya mATe vidhimAM kaMIka yatna paNa kare che, ane (4) dhRtipUrvaka tenI niSpatti mATe udyama paNa kare che. tethI temanuM dravya Avazyaka uttarottara vRddhi pAmIne bhAvaAvazyakanuM kAraNa bane che, mATe pradhAna dravyaAvazyaka che arthAt je
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 mArgadvAciMzikAzloka-rapa bhAvanuM kAraNa hoya te dravya kahevAya. e vyutpattithI bhAvaAvazyakanuM kAraNa bane tevuM Avazyaka saMvignapAkSikanuM che. atitatva .... pUrve kahyuM ke saMvignapAkSikanI te prakAranI AcaraNA hovAthI teonuM Avazyaka akSata che. temAM yukti ApI ke saMvignapAkSikanuM dravyaAvazyaka bhAva AvazyakanI niSpattine anukULa abhyAsarUpa che, mATe akSata che. have anuyogadvAramAM akhalitatvAdi guNagarbhapaNAthI dravya Avazyaka che, e prakAranuM varNana karyuM che, e paNa saMvignapAkSikanuM dravyaAvazyaka niSphaLa nathI, e arthanuM dyotaka che; kema ke anuyogadvAramAM AgamathI dravyaAvazyaka zuM che, tenI vicAraNA karatAM kahela che ke koI yogIe zikSitAdi guNothI Avazyaka sUtronAM padono sArI rIte abhyAsa karela hoya, ane vAcanA, pRcchanA, parAvartana ane dharmakathAthI tenA paramArthane prApta karelo hoya; chatAM kriyAkALamAM AvazyakasUtrathI niSpAdya bhAvanI niSpattine anurUpa anuprekSAthI yukta te kriyA na karatA hoya, to temanI te kriyA 'badhuvano tre' e vacanAnusAra dravya Avazyaka che; ane A dravyaAvazyaka AgamathI dravya Avazyaka che. tethI e prApta thAya ke Avazyakano zAstrAnusArI samyagbodha che, samya karavAnI ruci che; chatAM kriyAkALamAM lakSyane anurUpa sudaDha upayoga nathI, mATe temanI kriyA dravya Avazyaka che. tethI tevA sAdhuo asmalitatvAdi guNothI yukta dravyaAvazyaka karatA hoya to paNa temanuM dravya Avazyaka samyagbodha ane samyapha rucithI saMvalita hovAthI akSata che, e arthanuM ghotana thAya che. dravyaAvazyaka ane bhAvaAvazyakanA viSayamAM vikalpo A pramANe che - (1) apradhAna dravya Avazyaka - je dravya AvazyakanI kriyAmAM mokSane anukULa evo leza paNa saMvegano bhAva nathI, te dravyaAvazyaka apradhAna dravya Avazyaka che. (2) pradhAna dravyaAvazyaka :- je dravyaAvazyakanI kriyAmAM mokSane anukULa kaMIka saMvegano bhAva che, te pradhAna dravya Avazyaka che; ane A pradhAna dravyaAvazyaka mokSane anukULa saMveganA bhAvanI taratamatAnA baLathI bhAvaAvazyakanI dUraAsannatAvALuM che arthAt jema jema savegano bhAva atizaya thAya tema tema bhAvaAvazyakanI AsannatA che, ane jema jema saMveganI alpatA tema tema bhAvaAvazyakanI dUravartitA che.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/zloka-25-26 (3) bhAvaAvazyaka :- je AvazyakanI kriyAmAM saMvegano atizaya che, te AvazyakanI kriyA bhAvaAvazyaka che; ane saMvegano atizaya eTale zaktinA prakarSathI vidhimAM udyama karIne te te Avazyaka kriyA dvArA mohanA unmelanano yatna thAya, tevo jIvano pariNAma. saMkSepamAM sArAMza : AnAthI e phalita thAya ke (1) bhAvanI pradhAnatA ane dravyanI AcaraNAnI gauNatA jemAM che te bhAvaAvazyaka che, (2) bhAvanI gauNatA ane dravyaAcaraNAnI pradhAnatA je mAM che, te pradhAnadravyaAvazyaka che ane (3) bhAvano leza paNa nathI ane mAtra dravyaAcaraNA che jemAM, te apradhAnadravyaAvazyaka che. -: Avazyaka viSayaka vikalpo - dravya Avazyaka bhAva Avazyaka pradhAnadravya Avazyaka apradhAnadravya Avazyaka (saMveganA atizayavALuM) (kaMIka saMvegabhAvayukta) (saMvegalezarahita) rapo. avataraNikA - zloka-22mAM kahela ke zuddhaprarUpaNA ja saMvigsapAkSikano mULa guNa che, ane te mULa guNa jemanAmAM na hoya teonI anya sarva yogamArganI pravRtti paNa niSphaLa che. tethI yogamArganI sarva pravRttinuM mULa zuddhaprarUpaNA che, tene puSTa karavA arthe kahe che - athavA zloka-1mAM bhagavAna vaDe kahevAyela zabdarUpa ane saMvigna-azaTha gItArthanI AcaraNArUpa ema be prakArano mArga che, tema sthApana karyuM. A mArga ratnatrayInI pUrNa AcaraNArUpa sarvaviratino mArga che. tyArapachI zloka
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAtriMzikA/bloka-26 21mAM kahyuM ke A be prakAranA mArgamAM jeo sidAya che, chatAM paNa dhArmiko che, teo saMvizvapAkSika che; ane te saMvignapAkSika sAdhuonI mULa saMpat ane uttarasaMpat zuM che ? te zloka-22mAM batAvyuM. Ama chatAM zloka-1mAM batAvela be prakAranA mArga upara cAlanArA saMvignapAkSika nathI, tethI koIne bhrama thAya ke saMvignapAkSika sarvathA mokSamArgathI bahirbhUta che. tenuM nivAraNa karavA arthe prathama batAvela be prakAranA mArga karatAM anya traNa prakArano mArga batAvavA arthe zloka-26 thI 28 sudhI kahe che - zloka H de mArgabhedastu yaH kazcimityA vikalpyate / sa tu sundarabuddhyApi kriyamANo na sundaraH / / 26 / / anyayArtha: tu=vaLI yaH zva-je koI mArzamevaH=mArgano bheda ninamatyA=nijamatithI vi--te=kalpanA karAya che,sa:=te=mArgano bheda sunnarabuddha cApi yimALa:=suMdara buddhithI paNa karAto 7 sunnaraH=suMdara nathI. / / 26 / / zlokArtha : vaLI je koI mArgano bheda nijamatithI kalpanA karAya che, te suMdara buddhithI paNa karAto suMdara nathI. II26aaaa 'sundaraghuvi' - ahIM 'pi'thI e kahevuM che ke potAnI hInatA na dekhAya tevA AzayathI karAto mArgano bheda to suMdara nathI, paraMtu bhagavAnanA zAsananA sAcA padArthone kahevAnA AzayathI paNa karAto mArgabheda suMdara nathI. TIkA H // . mA'ti-nRttaH / / / / zlokArtha spaSTa hovAthI graMthakArazrIe TIkA Apela nathI.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 mArgadvAbiMzikA/zloka-26-27 bhAvArtha :nijamatithI karAyela mArgabhedanI asuMdaratA : koI sAdhu ArAdhaka hoya, zAstrAnusArI kriyA karatA hoya, bhagavAnanA vacanAnusAra sanmArgano upadeza ApatA hoya; Ama chatAM, koI sthAnamAM zAstravacanAnusAra potAne padArthano nirNaya na hoya, ane svamatithI padArthane yathAtatha joDIne je kaMI mArgabheda kare, athavA bhagavAnanA vacanathI anya prakArano mArga batAve, te suMdara buddhithI batAvAto hoya topaNa suMdara nathI arthAt potAnA mAnAdi arthe ke potAnA pramAdane chupAvavA arthe mArgabheda kare te to suMdara nathI, paraMtu lokonA hitanA AzayathI, bhagavAnanA vacananA paramArthane batAvavAnA uttama AzayathI, svamatikalpanA dvArA mArganI prarUpaNA kare, topaNa te suMdara nathI. AthI zAstrone ucita sthAne joDavAnI jeonI zakti nathI tevAone upadeza ApavAno zAstrakAroe niSedha karyo che. rA. avataraNikA : pUrvazloka-26mAM kahyuM ke nijamatithI karAyelo mArgabheda suMdara nathI. have keTalAka sAdhako AcaraNAmAM pramAdI hovA chatAM mArgabheda karatA nathI, tene kahenAruM zAstravacana che, te batAve che - bloka :nivartamAnA apyeke vadantyAcAragocaram / AkhyAtA mArgamapyeko noJjIvIti ca zrutiH / / 27 / / anvayArca - =eka-eka prakAranA sAdhuo rivartamAna pa=vivartamAna paNa saMyamathI tivartamAna paNa mArovara--AcAranA viSayane= yathAvasthita AcAranA viSayane vatti kahe che, ane =ekaeka prakAranA sAdhuo mA marAtA=mArgane kahenArA che, 3jInIvi-uchajIvI nathI nirdoSa saMyamanI AcaraNA karanArA nathI. rUti e pramANe pikapaNa zrutiH zruti che zAstravacana che. rA.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 mArgadvAciMzikA/zloka-27 lojArtha : eka prakAranA sAdhuo nivartamAna paNa yathAvasthita AyAranA viSayane kahe che, ane eka prakAranA sAdhuo mArgane kahenArA che, uchajIvI nathI, me prabhA pA zruti cha. / / 27 / / * nivartamAnA api' - 26 api'thI se DevUcha / saMyamayI nivartamAna na hoya tevA susAdhu to AcAragocara kahe che, paraMtu saMyamathI nivartamAna paNa eka prakAranA sAdhuo AcAragocara kahe che. *'mArgamapyekaH' - sahI 'api' yo4na TAnusAra 'uJchajIvIti' 5chI cha, ane 'api'thI se ucha 3 son| pUvadhimA :yuM te 2nI to zruti cha, paraMtu zlokanA uttarArdhamAM kahyuM e prakAranI paNa zruti che. TI : nivartamAnA iti-eke saMyamAnivartamAnA api, AcAragocaraM yathAvasthitaM / vadanti "vayameva kartumasahiSNavaH, mArgaH punaritthambhUta eveti" / yadAcArasUtraM - "niyaTTamANA vege AyAragoaramAikkhaMti" / atra saMyamAlliGgAdvA nivartamAnAH, vAzabdAdanivartamAnAzca labhyante, ubhayathApyavasIdanta eva yojitA yathAsthitAcAroktyA hi teSAmekaiva bAlatA bhavati AcArahInatayA na tu dvitIyApi ye tu hInA api vadanti "evaMbhUta evAcAro'sti yo'smAbhiranuSThIyate, sAmprataM duHSamAnubhAvena balAdyapagamAnmadhyabhUtaiva vartanI zreyasI, notsargAvasara" iti, teSAM tu dvitIyApi bAlatA balAdApatati, guNavaddoSAnuvAdAt / yadAgamaH - "sIlamaMtA uvasaMtA saMkhAe rIyamANA, asIlA / aNuvayamANassa bitiA maMdassa bAlayA" / / 1 / / [AcArAMga sUtra 189, patra 250 51] tathA mArgameka AkhyAtA na coJchajIvItyapi zrutirasti / taduktaM sthAnAGge - "AghAittA NAmaM ege No uMchajIvI" iti / / 27 / / ToDArtha : eke saMyamAnivartamAnA ..... uMchajIvI' iti / / me 2 // sAdhumo saMyamathI nivartamAna=zithila hovA chatAM paNa, "ame ja karavA mATe asamartha
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/zloka-27 73 chIe ame ja zAstravidhi anusAra AcAra pALavA mATe asamartha chIe, mArga vaLI A prakArano che=je prakAre zAstramAM kahyo che e prakArano ja che." e pramANe yathAvasthita AcAranA viSayane kahe che; je kAraNathI AcArasUtra che - "athavA nivartamAna eka-eka prakAranA sAdhuo, AcAranA viSayane kahe che." (AcArAMga-6/4/189) ahIM uddharaNamAM, saMyamathI athavA liMgathI tivartamAna grahaNa karAvAnA che, ane vA' zabdathI anivartimAna prApta thAya che. ubhayathA paNa=saMyamathI nivartamAna ke liMgathI nivartamAna baMne prakAro paNa, saMyamamAM sidAtA ja, yojita cheHgrahaNa karAyA che. yathAsthita AcAratI ukti hovAne kAraNe jaEyogya zrotAne bhagavAne batAvelA yathAvasthita sAdhvAcArano upadeza ApatA hovAne kAraNe ja, teonI=sidAtA sAdhuonI, AcArahInatAne kAraNe eka jabAlatA che kriyAtI bAlatA che, paraMtu bIjI paNa nathI zuddha prarUpaNArUpa samyajJAnanI bAlatA nathI. vaLI hIna paNa jeo=AcAramAM hIna paNa je sAdhuo, "AvA prakArano AcAra che je amArA vaDe karAya che, vartamAnamAM duSamAnubhAvane kAraNe duSamakALanA prabhAvane kAraNe, balAdino apagama thayelo hovAthI= zarIrAdinI zakti kSINa thayelI hovAthI, madhyamabhUta ja vartanI zreyakArI che=madhyamabhUta ja mArga zreyakArI che, utsargano avasara nathI, tatrae pramANe kahe che, teonI AcAramAM hIna jeo che teonI, vaLI bIjI paNa bAlatA jJAnanI paNa bAlatA, balAt prApta thAya che; kema ke guNanI jema doSano anuvAda che-potAnI doSavALI AcaraNAne guNavALI che, ema batAve che. pUrvamAM kahyuM ke jeo AcAramAM hIna che ane potAnA hIna AcArane yathArtha sthApana kare che, temAM bIjI paNa bAlatA che; kema ke potAnA doSone guNarUpe kahe che. tyAM prazna thAya ke potAnA doSone guNarUpe kahe che, eTalA mAtrathI bIjI bAlatA che te kema nakkI thAya ? temAM hetu kahe che --
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 mArgadvAtriMzikA/bloka-27 je kAraNathI Agama che "zIlavAna, upazAMta, prajJAthI parAkramane phoravatA=zAstravacanAnusAra prajJAthI saMyamamAM parAkramane phoravatA, evA sAdhuo azIla ja che, e pramANe bolatA evA maMdanI=dharma AcAromAM zithila evA pArzvasthAdinI, bIjI bAlatA che." (AcArAMga sUtra189, patra-250/51) zlokanA pUrvArdhano TIkAmAM artha karyA pachI zlokanA uttarArdhano artha kare che - 'tathA=ane eka=eka prakAranA sAdhuo, mArgane kahenArA che ane uMchajIvI nathI' e pramANe paNa zruti che. te sthAnAMgamAM kahevAyuM che=eka prakAranA sAdhuo mArgane kahenArA che ane uMchajIvI nathI, ema je kahyuM te sthAnAMga sUtra-4/4/344 mAM kahevAyuM che - "AkhyAtA eka che=zuddha mArgane kahenArA eka che, uMchajIvI nathI" 'kRti' zabda uddharaNanI samAptimAM che. 27aaaa * '3mayathAvyavasInta' - ahIM'vi'thI e kahevuM che ke mAtra saMyamathI nivartamAna che te sidAtA che, ke mAtra liMgathI nivartamAna che te sidAtA che, evuM nathI; paraMtu baMnethI paNa nivartamAna sidAtA che. * 'dvitIyApi' - ahIM 'pa'thI e kahevuM che ke AcAranI prathama bAlatA to che, paraMtu prarUpaNAnI bIjI bAlatA paNa che. * 'hInA pi' - ahIM 'pi'thI e kahevuM che ke pote hIna na hoya ane pote je AcAra kare che te barAbara che tema kahe te to ucita che, paraMtu pote AcAramAM hIna hovA chatAM paNa pote je kare che te ucita che ema kahe che. bhAvArtha: (i) saMvignapAkSiko AcAramAM zithila chatAM zuddha prarUpaka hovAthI eka bAlatA : (ii) be bAlatAnuM svarUpa : saMvignapAkSika sAdhuo AcAramAM zithila hovA chatAM zuddha prarUpaNA kare
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7pa mArgadvAciMzikA/zloka-27 che, tene kahenArAM be zAstravacano prastuta zlokamAM batAvela che. temAM prathama AcArAMga sUtramAM kahela zAstravacana zlokanA pUrvArdhathI batAvela che. keTalAka sAdhuo saMyamathI nivartamAna hovA chatAM paNa sAdhvAcAra yathAvasthita kahe che arthAt zAstravacanAnusAra dareka kriyA karatA nathI, chatAM loko pAse sanmArganuM sthApana yathArtha kare che; ane kahe che - "ame ja zAstrAnusArI kriyA karavA samartha nathI, paraMtu mokSamAM javAno mArga samyaka prakAranI saMyamanI zuddha AcaraNA ja che." AthI yogya jIvone bhagavAnanA saMyamanA mArgano yathArtha bodha teothI thAya che. zlokanA pUrvArdhanA kathanamAM AcArAMga sUtranI sAkSI ApI. tyAM spaSTatA karI ke nivartamAna eTale liMgathI nivartamAna athavA saMyamathI nivartamAna. tethI e prApta thAya ke keTalAka sAdhuo saMyamanI AcaraNAmAM zithila hoya che, paraMtu saMyamano veza choDatA nathI, teo liMgathI nivartamAna nathI, paraMtu saMyamathI nivartamAna che; ane keTalAka sAdhu saMyama pALavA mATe asamartha thAya che tyAre vaMzano paNa tyAga kare che, teo liMgathI nivartamAna che. jema marIcie sAdhuvezano tyAga karI tridaMDika vezano svIkAra karyo. A banne saMvignapAkSika che. vA' zabdathI anivartimAnanI prApti thAya che, tema kahyuM. tethI e prApta thAya ke anivartamAna evA sAdhuo AcAraviSayaka yathArtha kathana kare che, teo susAdhuo che; ane jeo saMvignapAkSika che teo saMyamathI ke vezathI nivartamAna che, ane te baMne saMyamamAM sidAtA ja grahaNa karAyA che; Ama chatAM teo yathAvasthita AcArane kahenArA hovAthI jJAnanayanI dRSTie bAla nathI. mATe teomAM bIjI bAlatA nathI, paraMtu AcAramAM hIna hovAne kAraNe eka bAlatA che. tethI e prApta thAya ke AcAranI hInatA eka bAlatA che ane zuddha prarUpaNAno abhAva e bIjI bAlatA che. vaLI jeo bhagavAnanA vacanAnusAra AcAro sevatA nathI ane kALanA doSane AgaLa karIne vartamAnamAM A ja mArga ucita che tema kahe che, teonI zuddha prarUpaNA nathI. mATe teomAM bIjI bAlatA paNa che arthAt teo saMvignapAkSika paNa nathI paraMtu pArthasthA che.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 71 mArgadvAciMzikA/zloka-27-28 vaLI saMvignapAkSika yathArtha prarUpaNA kare che, temAM bIjA AgamanI sAkSI Ape che : "eka prakAranA sAdhuo mArgane kahenArA che, mArganI yathArtha prarUpaNA karanArA che, paraMtu uchajIvI nathI=nirdoSa bhikSAcaryAdine karanArA nathI, ane upalakSaNathI anya paNa keTalIka saMyamanI AcaraNAo zAstravidhi anusAra karanArA nathI." II7nA avataraNikA - pUrvazloka-27mAM kahyuM ke saMyamathI tivartana pAmatA paNa keTalAka sAdhuo yathAvasthita prarUpaNA kare che, e pramANe Agamavacana che. vaLI potAnA asaMyamamAM saMyamapaNuM mAnanAramAM pApazramaNatA che, e pramANe paNa Agamavacana che. A batAvIne saMvigsapAkSikano trIjo mArga che, te batAve che - bloka : asaMyate saMyatatvaM manyamAne ca pApatA / bhaNitA tena mArgo'yaM tRtIyo'pyavaziSyate / / 28 / / anvayArtha : ra=ane saMpatti saMyatatve mancamAne asaMyatamAM saMyatapaNuM mAnatAramAM pApatA mAtA=pApapaNuM kahevAyuM che. tene te kAraNathI=zloka-26mAM kahyuM e pramANe mArgabheda suMdara nathI, zloka-27mAM kahyuM e pramANe saMyamamAM zithila paNa keTalAka zuddhamArganI prarUpaNA kare che, ane prastuta zlokanA pUrvArdhamAM kahyuM ke pote asaMyamI hovA chatAM potAne saMyamI mAne che te pApazramaNa che, te kAraNathI, mayaM-A tRtIyoDapimaifetrIjo paNa mArga azaSya=avazeSa rahe che. 28. zlokArca - ane asaMyatamAM saMyatapaNuM mAnanAramAM pApapaNuM kahevAyuM che. te kAraNathI A trIjo paNa mArga avazeSa rahe che. ll18ll.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/bloka-28 * 'tRtIyo'pi' - ahI 'api'thI se ucha : prathama mane pIhI mArga to cha, A trIjo mArga paNa avazeSa rahe che. 05:___ asaMyata iti-asaMyate saMyatatvaM manyamAne ca pApatA bhaNitA, 'asaMjae saMjayalappamANe pAvasamaNutti vuccai' iti pApazramaNIyAdhyayanapAThAt, asaMyate yathAsthitavaktari pApatvAnukteH, tena kAraNenAyaM saMvignapakSarUpastRtIyo'pi mArgo'vaziSyate, sAdhuzrAddhayoriva saMvignapAkSikasyApyAcAreNAvisaMvAdipravRttisambhavAt / taduktaM - "sAvajjajogaparivajjaNAi savvuttamo a jaidhammo / boo sAvagadhammo taio saMviggapakkhapaho" / / 1 / / yogAkhyo mArgaH saMvignapAkSikANAM nAsambhavI, maitryAdisamanvitavRttAdimattvenAdhyAtmAdipravRttyabAdhAt, avikalpatathAkArAviSayatvena naitaddharmo mArgaH, "kapyAkappe pariniTThiassa ThANesu paMcasu Thiassa / saMjamatavaDDhagassa u avigappeNaM tahakkAro" / / 1 / / iti vacanAt sAdhuvacana evAvikalpena tathAkArazravaNAditi cennaitadvacanabalAdanyatra labhyamAnasya vikalpasya vyavasthitatvena vyAkhyAnAt, vyavasthA ceyaM savignapAkSikasya vacane'vikalpenaiva tathAkAro'nyasya tu vikalpenaiveti, vivecitaM cedaM sAmAcArIprakaraNe'smAbhiH / / 28 / / TIdhArtha : asaMyate ..... 'smAbhiH / / sane saMyatamai=saMyata sevA potAnAmai, saMyatapaNuM mAnatA evA sAdhumAM, pApapaNuM kahevAyuM che; kema ke asaMyatamAM asaMyata evA potAnAmAM, saMyata bolato='huM saMmata chuM e pramANe bolato, paapshrm| cha, se prabhAe 43pAya che." (GHdhyayana sUtra-17/1) e prakAre pApazramaNIya adhyayanano pATha hovAne kAraNe yathAsthita vaktA evA asaMyatamAM pApapaNAtI anukti che= yathAsthita prarUpaNA
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 mArgadvAciMzikA/zloka-28 karatA evA asaMyatane pApazramaNa kahevAyo nathI, te kAraNathI A saMvignapAkSikarUpa trIjo paNa mArga avazeSa rahe che; kema ke sAdhu ane zrAvakanI jema saMvigsapAkSikanA paNa AcArathI avisaMvAdi pravRttino saMbhava che arthAt jema sAdhunA AcArane joIne koI pravRtti kare to mokSamArgane anukULa avisaMvAdi pravRtti thavAno saMbhava che, ane zrAvakanA AcArone joIne tenA AcAra anusAra koI pravRtti kare to avisaMvAdi pravRtti thavAno saMbhava che; tema saMvijhapAkSikanA paNa AcAra joIne koI pravRtti kare to avisaMvAdi pravRttino saMbhava che. te kahevAyuM che=saMdhi--pAkSikarUpa trIjo mArga paNa avazeSa rahe che, te upadezamALA gAthA-pa19mAM kahevAyuM che - "ane sAvaghayoganA parivarjanathI=sarva sAvaghayoganA tyAgathI, yatidharma sarvottama che=sarvotkRSTa che, bIjo zrAvakadharma, trIjo saMgnipakSa che." (upadezamALA gAthApa19) ahIM prazna thAya ke saMvignapAkSika to saMyamanA AcArathI nivartamAna che, tethI teonI pravRtti mokSamArgarUpa kaI rIte bane ? tethI kahe che - yoga nAmano mArga yogamArga, saMvigsapAkSikane asaMbhavI nathI; kema ke maitrAdiyukta AcArAdi hovAne kAraNe adhyAtmAdi pravRttino abAdha che. pUrvamAM kahyuM ke yoga nAmano mArga saMvignapAkSikamAM che. tyAM pUrvapakSI zaMkA karatAM kahe che - avikalpa tathAkAranuM aviSayapaNuM hovAne kAraNe=saMvigsapAkSika prarUpaNA karatA hoya to temanA viSayamAM avikalpa tathAkAra sAmAcArI karavAnI nahIM hovAne kAraNe, temano dharma mArga nathI. ahIM prazna thAya ke saMvignapAkSikamAM avikalpathI kema tathAkAra karavAno nathI ? temAM hetu kahe che - "kalpAkalpamAM paritiSThita=kalpAkalpane yathArtha jANanArA, pAMca sthAnomAM rahelA=pAMca mahAvratomAM rahelA, saMyama ane tapamAM vartatA sAdhune avikalpathI tathAkAra che." (Avazyakaniryukti gAthA-688)
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/zloka-28 e prakAranA zAstravacanathI sAdhuvacanamAM ja avikalpathI tathAkAranuM zravaNa che. e pramANe pUrvapakSI kahe to graMthakArazrI kahe che - na tArI vAta barAbara nathI; kema ke A vacananA baLathI="kalpAkalpa paritiSThita' e prakAranA zAstravacananA baLathI, anyatra labhyamAna evA vikalpanuM susAdhu sivAya anyatra prApta thatA evA vikalpanuM, vyavasthitapaNA vaDe vyAkhyAna che, ane A vyavasthA che - saMvigsapAkSikanA vacanamAM avikalpathI jatathAkAra che. vaLI anyanA susAdhu ane saMvigsapAkSikathI anya evA pAsatyAdinA vacanamAM, vikalpathI ja tathAkAra che. ti' zabda pUrvapakSInI zaMkAnA nirAkaraNanI samAptimAM che; ane A=saMvigsapAkSikamAM avikalpathI tathAkAra che e, amArA vaDe 'sAmAcArI prakaraNamAM vivecana karAyuM che. 28 'vasanvitavRjyamattvanIdhyAtmavipravRvIdhAt' - ahIM aiaittimAM 'mArIthI pramodabhAvanA, karuNAbhAvanA ane mAdhyazmabhAvanAnuM grahaNa karavuM. 'vRttamittena mAM ''thI zuddha prarUpaNAnuM grahaNa karavuM ane adhyAtmavi'mAM 'madithI bhAvanAnuM grahaNa karavuM. bhAvArtha : saMvignapAkSikarUpa tRtIyamArga : (1) nija matithI karAyelI mArgabheda suMdara nathI, tema batAvIne, zuddha prarUpaNA nahIM karanArA sAdhuo sarvathA mokSamArgathI bahirbhata che, tema zloka26mAM batAvyuM; ane (2) keTalAka sAdhuo zloka-1mAM batAvela be prakAranA mArgathI nivartamAna cheHzithila che, topaNa zuddha prarUpaNA karanAra che, e pramANe zAstravacana che, tema zloka-27mAM batAvyuM; ane (3) pote saMyamanI AcaraNA barAbara karatA na hoya chatAM pote saMyata che, tema jeo mAne che teo pApazramaNa che, tema zloka-28nA pUrvArdhamAM batAvyuM. tethI nakkI thAya ke jeo mArgabheda karatA nathI ane potAnA asaMyamane asaMyama mAne che ane zuddha prarUpaNA kare che, teo trIjA mArgamAM rahelA che arthAt prathama zlokamAM
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 mArgadvAciMzikA/zloka-28 batAvela be prakAranA mArganI AcaraNA svarUpa prathama sarvaviratirUpa mArgamAM rahelA nathI, ane sarvaviratirUpa prathama mArgane atyaMta abhimukha evA uttama zrAvakarUpa bIjA mArgamAM paNa rahelA nathI, paraMtu te baMne karatAM paNa nIcalI bhUmikAvALA trIjA prakAranA mArgamAM saMvignapAkSiko rahelA che. temAM yukti Ape che ke jema sAdhunI AcaraNAthI koIka yogamArgamAM pravRtti kare to avisaMvAdI pravRttino saMbhava che arthAt yogamArganI samyak pravRttino saMbhava che; vaLI zrAvakanI samyaguM AcaraNAne joIne koI yogamArganI pravRtti kare to avisaMvAdI pravRttino saMbhava che; tema saMvignapAkSikanI AcaraNA joIne koI yogamArgamAM pravRtti kare to paNa avisaMvAdI pravRttino saMbhava che. Azaya e che ke susAdhuo bhagavAnanA vacananA smaraNapUrvaka atyaMta saMvegagarbha saMyamanI pravRttio kare che, tethI temanI te pravRttione joIne koI temanI pravRttionuM anusaraNa kare to temane paNa atyaMta saMvegagarbha saMyamanA mArganI prApti thAya. vaLI zrAvako paNa sAdhupaNAnI zakti nahIM hovA chatAM svabhUmikAnusAra atyaMta saMvegagarbha AvazyakAdi ke jinapUjAdi pravRttio kare che, ane temanI te pravRttione joIne koI temanI pravRttionuM anusaraNa kare to temane paNa atyaMta saMvegagarbha evA zrAvakAcAranI prApti thAya; tema saMvignapAkSiko paNa svabhUmikA anusAra atyaMta saMvegagarbha AvazyakAdi kriyAo kare che, zuddha prarUpaNA kare che, susAdhuonI bhakti kare che ane temanI te pravRtti joIne koI temanuM anusaraNa kare to temane paNa A trIjA prakAranA yogamArganI prApti thAya. tethI saMvignapAkSikarUpa trIjo mArga che. ahIM prazna thAya ke saMvignapAkSika saMyamanA AcAramAM zithila che, tethI temanI AcaraNAne yogarUpa kema kahI zakAya ? tethI kahe che - saMvignapAkSikane yogamArgano asaMbhava nathI; kema ke saMvignapAkSikanuM citta maitrAdibhAvothI saMvalita che, ane cAritrAcAranI kriyAo svazakti anusAra kare che, tethI vRttAdimAna che=cAritranI AcaraNAvALA che; ane zuddha prarUpaNA karanArA che, tethI susAdhunI jema temanI bhUmikAnusAra adhyAtmAdi pravRttino abAdha che arthAt susAdhumAM sarvaviratirUpa adhyAtma che, evuM adhyAtma joke
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/zloka-28 81 saMvignapAkSikamAM nathI, paraMtu svabhUmikAnusAra je saMyamanI AcaraNAo kare che, tene anurUpa adhyAtmAdi pravRttino abAdha che; ane yogamArga adhyAtmAdirUpa che, mATe saMvignapAkSikamAM yogamArga che. ahIM zaMkA thAya ke zAstromAM to kahyuM che ke "je sAdhu kalyAkalpanA jANakAra hoya, pAMca mahAvratomAM rahelA hoya, saMyama ane tapamAM vartatA hoya, evA sAdhunA vacanamAM avikalpathI tathAkAra karavo joIe." A vacanathI AvA sAdhunA ja vacanamAM avikalpathI tathAkAra karavAnuM zravaNa hovAne kAraNe saMvignapAkSikanA vacanamAM avikalpathI tathAkAra nathI. mATe saMvignapAkSikano dharma yogamArga nathI. e prakAranI zaMkAnA nirAkaraNa mATe graMthakArazrI kahe che - susAdhunA vacanamAM avikalpathI tathAkAranuM kathana anyatra vikalpathI tathAkAra karavAnuM vidhAna kare che, ane te vikalpa paNa vyavasthita che; ane te vyavasthA e che ke jema susAdhunA vacanamAM avikalpathI tathAkAra karavo joIe, tema saMvignapAkSikanA vacanamAM paNa avikalpathI tathAkAra karavo joIe; ane apavAdathI susAdhu ke saMvigna pAkSikathI anya evA pAsatyAdi pAse bhaNavAno prasaMge upasthita thAya to tyAM vikalpathI tathAkAra karavo joIe, A prakAranI zAstramaryAdA che. tethI saMvignapAkSikanA vacanamAM paNa avikalpathI tathAkAranI prApti che. mATe tenI prarUpaNA zuddha prarUpaNA che, mATe tenI AcaraNA mArgarUpa che. ahIM vizeSa e che ke susAdhuone adhyAtmAdi guNayukta sarvottama yogamArga che; kema ke susAdhu mana-vacana ane kAyAthI gupta thaIne sarvajJanA vacananuM smaraNa karIne vacanAnusAra sarva pravRttio kare che, tethI susAdhunA haiyAmAM vacananA smaraNa dvArA sadA vItarAga saMsthita che. mATe susAdhu vItarAgabhAvanAthI bhAvita thatA hoya che, ane te te anuSThAna sevIne vItarAgabhAvanI prAptine anukULa zaktisaMcaya karatA hoya che. mATe susAdhuone sarvottama yogamArga che. vaLI zrAvakone, ke jeone susAdhuo kevI sAdhanA kare che tevo bodha che, ane tevI sAdhanA karavAnI balavAna icchA che, chatAM tevI zakti potAnAmAM pragaTI nathI, ane susAdhuo jevI zaktino saMcaya karavA arthe dezaviratine grahaNa karIne krame karIne dezaviratinI vRddhi kare che, ane sarvaviratinI zaktino
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 mArgadvAciMzikA/zloka-28 saMcaya kare che, tevA zrAvakone susAdhu karatAM nIcenI bhUmikAno adhyAtmAdirUpa yogamArga che. vaLI saMvignapAliko ke jeo saMyama grahaNa karIne susAdhu thayA che, ane saMyamajIvananuM kaSTamaya jIvana samyak pAlana karIne saMyamanA kaMDakomAM vRddhi karI zake tevI zakti koIka rIte kSINa thavAthI AcAromAM zithila thayA che; Ama chatAM zuddha saMyamano pakSapAta che, ane pravajyAne choDIne ghare javAmAM lajjA Ave che, tethI saMyamanA vezamAM rahIne zuddha prarUpaNA kare che, ane svazakti anusAra saMyamanI AcaraNAo paNa kare che; topaNa je vrato grahaNa karyA che, ene anurUpa pravRtti nahIM hovAthI chaThThA sarvavirati guNasthAnakamAM nathI, ane zrAvakanAM vrato grahaNa karIne dezaviratinA AcAronuM pAlana nahIM hovAthI pAMcamA dezavirati guNasthAnakamAM paNa nathI; ane pote grahaNa karela sarvaviratinI AcaraNa svazakti anusAra kare che, ane zuddhamArga pratyenA pakSapAtavALA che, tethI samyakatvarUpa trIjA mArgamAM che; tevA saMvignapAkSiko prathama be mArga karatAM nyUna evA adhyAtmAdi yogamArgavALA hovAthI sarvathA mArgathI bahirbhata nathI. vaLI jeoe sarvavirati grahaNa karela che athavA dezavirati grahaNa karela che, Ama chatAM samyaktvane pAmyA nathI, tevA apunabaMdhaka jIvo, sarvaviratinI ke dezaviratinI AcaraNA karatA hoya topaNa adhyAtmAdi bhAvayogamArgathI bahirbhata che; chatAM teonI AcaraNA bhAvamArganuM kAraNa hovAthI adhyAtmAdinA sevanarUpa dravyamArga che. AnAthI e phalita thAya ke susAdhu, zrAvaka ane saMvignapAkSika bhAvamArgamAM che, ane apunabaMdhakAdi jIvo dravyamArgamAM che. mArga dravyamArga bhAvamArga [ | AzikAra apunabaMdhaka jIvo susAdhu zrAvaka saMvijhapAkSika riTA
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/bloka-29 avataraNikA : zloka-28mAM kathana karyuM ke susAdhunA mArgathI judo saMvignapAkSikano trIjo mArga che. tethI have mokSanA traNa mArga kayA che? ane bhavanA traNa mArga kayA che ? te batAve che - zloka : sAdhuH zrAddhazca saMvignapakSI zivapathAstrayaH / zeSA bhavapathA rohidravyaliGgikuliDginaH / / 29 / / anvayArthaH sAdhu:-sAdhu zraddha=zrAvaka =ane saMvipakSI=saMvignapakSI=saMvignapAkSika trAH zivapathA:=traNa mokSamArga che. zeSa: zeSa didravyatmivuiMnizinaH=gRhastha, dravyaliMgI ane kuliMgI mavapathA=saMsAramArga che. ra9 zlokArdha : sAdhu, zrAvaka ane saMvijhapAkSika traNa mokSamArga che. zeSa gRhastha, dravyaliMgI ane kuliMgI saMsAramArga che. ra9II TIkA :sAthuriti-: sArA zlokArdha sugama hovAthI graMthakArazrIe TIkA lakhela nathI. bhAvArtha : bhagavAnanA vacanAnusAra cAlanArA susAdhuo, susAdhu thavAnI zaktinA saMcaya arthe zrAvakAcArane sevanArA zrAvako, ane saMyamamAM sidAtA chatAM zuddha prarUpaNA karanArA, ane zakti anusAra saMyamanI ucita AcaraNA karanArA evA saMvignapAliko, e traNa mokSamArga che=mokSamArgamAM cAlanArA che; zeSa=A traNathI zeSa evA gRhastho, dravyavezadhArI jaina sAdhuo, ane anyadarzanavALA kuliMgIo e traNe bhavamArga che arthAt bhavamArgamAM cAlanArA che. 29
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 mArgadvAtriMzikA/bloka-30 avataraNikA : saMvignapAkSika trIjA mArgamAM che tema zloka-28mAM kahyuM. tethI mokSanA traNa mArga kayA che ? tenI spaSTatA zloka-29mAM karI. have je sAdhuo che, ane jeo sAdhunA vezamAM hovA chatAM saMvipAkSika che, ane jeo sAdhuvezamAM hovA chatAM pAsasthA che, teo kevI prakRtivALA che ? te zloka-30mAM batAve che. athavA prastuta mArgadvAtriMzikAmAM ratnatrayIrUpa mArganuM varNana che. A mArgane susAdhuo Acare che, ane te mArganI prApti (1) bhagavAne kahelA zabdathI ane (2) saMvigna-azaTha gItArthonI AcaraNAthI thAya che. tethI kAraNamAM kAryanA upacArathI ratnatrayInI prAptinA kAraNabhUta evo A be prakArano mArga che, e pramANe prAraMbhamAM kahela che; paraMtu traNa prakArano mArga che te kathana 'mArgadvAtriMzikA'mAM prastuta nathI; kema ke mArganuM svarUpa kahevAno prastAva che ane te mArga be prakArano che ema upakrama kahela che. chatAM saMyamanA vezamAM rahelA saMvignapAkSiko sAdhuthI AcarAtA be prakAranA mArgamAM nathI, chatAM sarvathA mArgabahirbhUta paNa nathI, te kathata upasthita thavAthI graMthakArazrIe spaSTatA karI ke saMvignapAkSika trIjA mArgamAM che. vastutaH sAdhu, zrAvaka ane saMvizvapAkSika e traNa prakArano mArga 'mArgadvAtriMzikA'mAM prastuta nathI, chatAM 'saMvignapAkSika trIjA mArgamAM che', tema kahevAthI jijJAsA thaI ke te traNa mArgo kayA che ? mATe zloka-29mAM be prakAranA mArgarUpa sarvavirati dharmanA kAraNane paNa mArgarUpa grahaNa karIne spaSTatA karI ke traNa mokSamArga che ane traNa bhava patha che. have jeo sAdhuvezamAM che, temAM susAdhuo kevA che ? saMvignapAkSiko kevA che ? ane pAsasthA kevA che ? teno bodha karAvIne susAdhuno mArga ane saMvignapAkSikano mArga kalyANanuM kAraNa che, te zloka-30-31mAM batAve che - - zloka H guNI ca guNarAgI ca guNadveSI ca sAdhuSu / zrUyante vyaktamutkRSTamadhyamAdhamabuddhayaH / / 30 /
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/bloka-30 anvayArtha - sAdhuputrasAdhuomAM sAdhuvezamAM rahelAomAM guNavAna=bhagavAnanA vacanAnusAra cAlanArA susAdhu, puIRA guNanA rAgI=susAdhunI AcaraNA pratye pakSapAtavALA saMvijhapAkSika, 2 ane yupIguNavAnanA dveSIka susAdhuonI AcaraNA joIne potAnI jItatA na dekhAya tadarthe susAdhunI hInatAne kahenArA pAsasthA kaSTamadhyamAthamavuddha =utkRSTa, madhyama ane adhama buddhivALA vyavarta zruttei vyakta saMbhaLAya che zAstramAM pragaTa saMbhaLAya che. ll30 | zlokArca - sAdhuomAM sAdhuvezamAM rahelAomAM, guNI, guNarAgI ane guNadveSI utkRSTa, madhyama ane adhama buddhivALA vyakta saMbhaLAya che zAstramAM pragaTa saMbhaLAya che. Il3olii TIkA :guvitti-vya: rUpA zlokArdha sugama hovAthI graMthakArazrIe TIkA Apela nathI. bhAvArtha :guNI, guNarAgI ane guNaSI sAdhuonuM svarUpa - (1) Tv - jeo sAdhuvezamAM che ane bhagavAnanA vacanAnusAra cAle che, teo mohanuM umUlana karI rahyA che. tethI mahAsAttvika che ane guNavALA che. (2)gujarAnI - jeo sAdhuvezamAM rahelA che, paraMtu bhagavAnanA vacanAnusAra cAlavAne anukULa sattva nathI; Ama chatAM bhagavAnanA vacana pramANe cAlavAnI baLavAna icchAvALA che ane susAdhunA guNo pratye rAgavALA che, teo guNarAgI che. (3) kuLadevI - vaLI jeo sAdhunA vezamAM che, zithila AcArone sevanArA che, ane pote zithilatA seve che te lokamAM dekhAya nahIM tadarthe guNavAna sAdhunI niMdA kare che, ane pote je kare che te mArga che tema sthApana kare che, teo guNadveSI che.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 mArgadvAciMzikA/zloka-30-31 A traNa prakAranA sAdhuvezadhArIone zAstramAM anukrame utkRSTa, madhyama ane adhama buddhivALA batAvyA che arthAt (1) guNI sAdhuo utkRSTa buddhivALA che=mArgagAmI evI utkRSTa buddhivALA che; kema ke sarvajJanA vacananA niyaMtraNa nIce vItarAga thavAne anukULa samyak udyama karanArA che. (2) guNarAgI sAdhuo madhyama buddhivALA che=madhyama mArgagAmI buddhivALA che; kema ke bhagavAnanA vacanAnusAra cAlavA mATe akSama hovA chatAM bhagavAnanA vacanAnusAra cAlavAnI balavAna icchAvALA che, ane mArgamAM cAlanArA pratye baddharAga dhAraNa karIne svazakti anusAra bhagavAnanA vacana pramANe kaMIka udyama kare che; ane (3) guNaSI sAdhuo adhama buddhivALA che=sarvathA mArgagAmI buddhinA abhAvavALA che; kema ke sAdhuno veza grahaNa karyA pachI bhagavAnanA vacanAnusAra cAlatA nathI, ane vacanAnusAra cAlavA pratyenA pakSapAtavALA paNa nathI; paraMtu svachaMda matithI cAlatA hovA chatAM "ame bhagavAnanA mArga pramANe cAlIe chIe" tevI buddhi karIne guNavAna sAdhu pratye dveSa dhAraNa kare che. 30mI zloka : te ca cAritrasamyaktvamithyAdarzanabhUmayaH / ato dvayoH prakRtyaiva vartitavyaM yathAbalam / / 31 / / anvayArthaH =ane te teo sAdhuvezamAM rahelA guNI, guNarAgI ane guNadveSI vAritrasarvAmithyavarjhanamUmaya =cAritra, samyaktva ane mithyAdarzananI bhUmi che. sata =AthIetraNa bhUmi che AthI, dayo =bemAM guNI ane guNarAgI rUpa bemAM yathAvatazbala pramANe pratyeva vartitavyaM=svabhAvathI ja vartavuM joIe=mAtra AcaraNAthI nahIM, paraMtu guNI ane guNarAgI bemAMthI jemAM pote vartI zake temAM potAnI zakti anusAra svabhAvathI ja te rUpe rahevuM joIe. 31II zlokArca - ane teosAdhuvezamAM rahelA guNI, guNarAgI ane guNadveSI sAdhuo cAritra, samyakatva ane mithyAdarzananI bhUmi che=bhUmikAvALA che. AthI
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ mArgadvAciMzikA/zloka-31-32 bemAM guNI ane guNarAgIrUpa bemAM, bala pramANe svabhAvathI ja vartavuM joIe. Il3II TIkA - te veti-vya: rUA. zlokArtha spaSTa hovAthI graMthakArazrIe TIkA lakhela nathI. bhAvArtha :- guNI, guNarAgI ane guNadveSI sAdhuonuM svarUpa : zloka-30mAM kahyuM ke sAdhuvezamAM rahelA keTalAka jIvo guNI che, keTalAka jIvo guNarAgI che ane keTalAka jIvo guNadveSI che. A jIvo yogamArganI apekSAe kaI bhUmikAmAM che. te spaSTa karatAM kahe che ke jeo guNI che teo cAritranI bhUmikAmAM rahelA che, jeo guNarAgI arthAt saMvignapAkSika che teo samyaktvanI bhUmikAmAM che, ane jeo guNadveSI che teo mithyAdarzananI bhUmikAmAM che. AthI A traNamAMthI be bhUmikAo sArI che ane eka kharAba bhUmikA che, tema nakkI thAya che. tethI je mahAtmAe sAdhupaNuM lIdhela che mATe bloka-1mAM kahela be prakArano mArga svIkArela che chatAM guNI ane guNarAgIrUpa be bhUmikAmAMthI pote je bhUmikAmAM vartI zake tema hoya te bhUmikAmAM prakRtithI ja vartavuM joIe arthAt mAtra AcaraNAthI ja nahIM, paraMtu guNI sAdhuo jevI prakRtithI athavA guNarAgI evA saMvignapAkSikanI prakRtithI vartavuM joIe, jethI mArganI ArAdhanAnI prApti thAya. JI31nA avataraNikA : mArgadvatrizikAnuM nigamana karatAM kahe che arthAt phalitArtha jaNAvatAM kahe che - zloka : itthaM mArgasthitAcAramanusRtya pravRttayA / mArgadRSTyaiva labhyante paramAnandasampadaH / / 32 / /
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 mArgadvAtrizikA/bloka-32 anvayArtha : rUkSya A rIte zloka-1thI 31 sudhI mArganuM varNana karyuM e rIte, mAsthitAcAranukRtya mArgasthita AcArane anusarIne=susAdhunA mArgamAM athavA saMvigsapAkSikanA mArgamAM rahela AcArane anusarIne pravRttayA mAtRtva=pravRta thayelI evI mArgadaSTithI ja paramAnanTasapa =paramAnaMdanI saMpadAo nakhyatte prApta karAya che. li32 zlokArtha - A rIte mArgasthita AcArane anusarIne susAdhunA mArgamAM athavA saMvignapAkSikanA mArgamAM rahela AcArane anusarIne, pravRtta thayelI evI mArgadaSTithI ja paramAnaMdanI saMpadAo prApta karAya che. II3rA TIkA : miti-vya rUcA zlokArtha spaSTa hovAthI graMthakArazrIe TIkA lakhela nathI. bhAvArthamArgasevananuM phaLa : pUrvamAM susAdhu ane saMvignapAkSikano mArga zuM che ? te spaSTa karyuM, ane te mArgamAM rahelA jIvo kevA UMcA AcAro pALe che, tenuM spaSTIkaraNa karyuM, ane e rIte mArgamAM rahelA evA susAdhunA AcArane anusarIne athavA saMvignapAkSikanA AcArane anusarIne pravRtta thayelI evI mArgadaSTithI paramAnaMdarUpa mokSanI prAptine anukULa evI guNasaMpattinI prApti thAya che. Azaya e che ke prastuta dvAaizikAmAM batAvelA susAdhuonA AcAro ane saMvignapAkSikanA AcAro je mahAtmA potAnI buddhimAM sthira kare che, ane tenA kAraNe mArga upara cAlavAnI dRSTi jenI ullasita thaI che, tevA mahAtmAo mokSanI prAptine anukULa guNasaMpattione prApta kare che. rUcA | kRtti mAtrazirA rUA
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'phaltha mA sthitIvIra manusRtya prvRttyaa| mArgadRSTayaiva labhyante 'paramAnandasampadaH // A rIte saMpUrNa dvAtrizikAmAM mArganuM 'varNana karyuM e rIte mArgasthita. 'AcArone anusarIne pravRtta thayelI ' evI mArgadaSTithI ja paramAnaMdanI saMpadAo prApta karAya che." : prakAzaka : chAtAthI, gaP DESIGN BY 5, jaina marcanTa sosAyaTI, phattehapurA roDa, pAlaDI, amadAvAda-380007. Teli./pheksa : (079) 26604911, phona : (079) 32911401 E-mail : gitarthganga@yahoo.co.in 9824048680