________________
માર્ગદ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૨૭
૭૩ છીએ અમે જ શાસ્ત્રવિધિ અનુસાર આચાર પાળવા માટે અસમર્થ છીએ, માર્ગ વળી આ પ્રકારનો છે=જે પ્રકારે શાસ્ત્રમાં કહ્યો છે એ પ્રકારનો જ છે." એ પ્રમાણે યથાવસ્થિત આચારના વિષયને કહે છે; જે કારણથી આચારસૂત્ર છે –
“અથવા નિવર્તમાન એક-એક પ્રકારના સાધુઓ, આચારના વિષયને કહે છે.” (આચારાંગ-૬/૪/૧૮૯)
અહીં ઉદ્ધરણમાં, સંયમથી અથવા લિંગથી તિવર્તમાન ગ્રહણ કરાવાના છે, અને વા' શબ્દથી અનિવર્તિમાન પ્રાપ્ત થાય છે. ઉભયથા પણ=સંયમથી નિવર્તમાન કે લિંગથી નિવર્તમાન બંને પ્રકારો પણ, સંયમમાં સિદાતા જ, યોજિત છેઃગ્રહણ કરાયા છે. યથાસ્થિત આચારતી ઉક્તિ હોવાને કારણે જEયોગ્ય શ્રોતાને ભગવાને બતાવેલા યથાવસ્થિત સાધ્વાચારનો ઉપદેશ આપતા હોવાને કારણે જ, તેઓની=સિદાતા સાધુઓની, આચારહીનતાને કારણે એક જબાલતા છે ક્રિયાતી બાલતા છે, પરંતુ બીજી પણ નથી શુદ્ધ પ્રરૂપણારૂપ સમ્યજ્ઞાનની બાલતા નથી.
વળી હીન પણ જેઓ=આચારમાં હીન પણ જે સાધુઓ, “આવા પ્રકારનો આચાર છે જે અમારા વડે કરાય છે, વર્તમાનમાં દુષમાનુભાવને કારણે દુષમકાળના પ્રભાવને કારણે, બલાદિનો અપગમ થયેલો હોવાથી= શરીરાદિની શક્તિ ક્ષીણ થયેલી હોવાથી, મધ્યમભૂત જ વર્તની શ્રેયકારી છે=મધ્યમભૂત જ માર્ગ શ્રેયકારી છે, ઉત્સર્ગનો અવસર નથી, તત્રએ પ્રમાણે કહે છે, તેઓની આચારમાં હીન જેઓ છે તેઓની, વળી બીજી પણ બાલતા જ્ઞાનની પણ બાલતા, બલાત્ પ્રાપ્ત થાય છે; કેમ કે ગુણની જેમ દોષનો અનુવાદ છે–પોતાની દોષવાળી આચરણાને ગુણવાળી છે, એમ બતાવે છે.
પૂર્વમાં કહ્યું કે જેઓ આચારમાં હીન છે અને પોતાના હીન આચારને યથાર્થ સ્થાપન કરે છે, તેમાં બીજી પણ બાલતા છે; કેમ કે પોતાના દોષોને ગુણરૂપે કહે છે. ત્યાં પ્રશ્ન થાય કે પોતાના દોષોને ગુણરૂપે કહે છે, એટલા માત્રથી બીજી બાલતા છે તે કેમ નક્કી થાય ? તેમાં હેતુ કહે છે --
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org