Marg Dvantrinshika

SR No.: 004663
Original Sutra Author: Yashovijay Upadhyay
Author: Pravinchandra K Mota
Publisher: Gitarth Ganga
Publication Year: 2008
Total Pages: 108
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Yoga
File Size: 4 MB

Page 77

માર્ગદ્વાત્રિંશિકા/બ્લોક-૨૩-૨૪
અપુનર્બંધકાદિ જીવોને દીક્ષા આપીને ભગવાનના વચનાનુસાર યથાર્થ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરાવે છે. તેથી તે અપુનબઁધકાદિ જીવોમાં સૂક્ષ્મોધના અભાવને કારણે જે વિપર્યાસ હોય છે તે દૂર થાય છે, અને શુદ્ધ સંયમ પ્રત્યે રાગ થાય છે. તેથી તેવા અપુનબઁધકાદિ જીવોના હિત અર્થે સંવિગ્નપાક્ષિકો તેઓને દીક્ષા આપે છે; અને જે જીવો સંવિગ્નપાક્ષિકના ઉપદેશથી તત્ત્વને પ્રાપ્ત કરે છે અર્થાત્ કેવા પ્રકારનું શુદ્ધ સંયમજીવન સેવવાથી આત્મકલ્યાણ થશે તેવો બોધ પ્રાપ્ત કરે છે, તેવા તાત્ત્વિક આરાધક જીવોને પોતાની પાસે દીક્ષા આપતા નથી, પરંતુ તેઓને માર્ગનો યથાર્થ બોધ કરાવીને પરમાર્થથી સંયમજીવનને જીવનારા એવા સુસાધુઓની સાથે યોગ કરાવે છે, જેથી તે સુસાધુઓના સહવાસથી આત્મહિત સાધી શકે.
૫૮
આ પ્રકારની સંવિગ્નપાક્ષિકની ઉચિત આચરણાથી એ ફલિત થાય કે ભગવાનના વચનનો તીવ્ર રાગ હોવાથી કોઈ જીવનું અહિત થાય તેવી પ્રવૃત્તિ સંવિગ્નપાક્ષિક કરતા નથી. તેથી પોતાની વૈયાવચ્ચ અર્થે પણ કોઈને દીક્ષા આપતા નથી અને પોતાનાથી બોધ પામેલા યોગ્ય જીવોને સુસાધુ પાસે મોકલે છે. ફક્ત જે અપુનર્બંધક કે સમૃબંધક જીવો સૂક્ષ્મબોધને પામ્યા નથી, તેઓને સૂક્ષ્મબોધ પ્રાપ્ત કરાવવા અર્થે અને તેમના હિત અર્થે જ દીક્ષા આપે છે.
અહીં “મપુનર્વધાવિનાં’ માત્ર ન કહેતાં ‘માવચરરિણામવત્કૃષ્ટવિનામધુનબંધાવીનાં' કહ્યું. અર્થાત્ ભાવચારિત્રના પરિણામવાળાના પૃષ્ઠભાવી એવા અપુનર્બંધકાદિને દીક્ષા આપે. તેમ કહેવાથી એ પ્રાપ્ત થાય કે બધા અપુનબંધકાદિને દીક્ષા આપતા નથી, પરંતુ જે અપુનબંધકાદિ જીવો કલ્યાણના અર્થે સંપૂર્ણ ધર્મ કરવાની મનોવૃત્તિવાળા થાય છે, તેવા અપુનબઁધકાદિ ભાવચારિત્રવાળા યોગીઓને અનુરૂપ યમની આચરણા કરવાના પરિણામવાળા છે, પરંતુ સૂક્ષ્મબોધના અભાવને કારણે તે આચરણાઓના પરમાર્થને પામ્યા નથી; આમ છતાં સંયમની આચરણા કરીને આત્મહિત સાધવાના અભિલાષવાળા છે, તેવા અપુનર્બંધકાદિ જીવોને સંવિગ્નપાક્ષિકો દીક્ષા આપે. [૨૩
અવતરણિકા :
સમ્યક્ પ્રકારની કરાયેલી ક્રિયા જ તદપેક્ષિત ફ્ળને આપે છે. સંવિગ્નપાક્ષિક સાધુઓ વીર્યની અલ્પતાના કારણે આવશ્યકાદિ ક્રિયાઓ શાસ્ત્રાનુસારી