Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir III zrI jainasatya pra phI za . e (aa rANI ) IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII 1 0 3 26 2 ne ja $19 - amadAvAda varSa : 5 a ke : 1 kramAMka : 49 tatrI cImanalAla gAkaLadAsa zAha ACHARYA SRI KAILASSASARSURI GYANRANDIR SHREE MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA GiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimRmilal IRIHATALODIAulinuuuuuuuuuuuuuuuuuN 2 iAi na Fax : (079) 23216249 For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vikrama saMvata 1995 : bhAravA sudI 2 : pramo tthu NaM bhagavAo mahAvIrassa siri rAyanayara majjhe, saMmoliya savvasAhusaMmaiyaM / pattaM mAsiyameyaM, bhavtrANaM maggayaM visayaM // 1 // 9 rANakapura 10 mahi nAgaketu www.kobatirth.org zrI jaina satya prakAza ( maNipatra) 1 zrI caturviMzatijinastuti 2 IlAdurgastotram 3 prabhu zrI mahAvIranuM tattvajJAna 4 sUrirAja zrI abhayadevasUri 5 vicArapatrakam vIra savata 2465 zukravAra viSa-ya--daza --na : pUrvAcAryapraNItA : mu. ma. 6 zrI namaskAra mahAmatra mAhAmya 7 nihnavavAda 8 paramAta ke paramamADezvara 11 mahAkiva haeNvijayagaNi 12 ApaNI jJAna-paramA 13 AtmazikSAsaptakam 14 pItIndranagara 15 pAMcamuM va 54 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhadraMkaravijayajI a. ma. vijayalabdhisUrijI mu. ma. yunAbhadravijayajI A. ma. vijayayatIndrasUrijI zrIyuta suracaMda pu. badAmI mu. ma. 'dharivajayajI H zrIyuta mehanalAla dI. cekasI zrIyuta mehanalAla cheA. kherasavALA O mu. ma. suzIlavijayajI zrIyuta aMbAlAla pre. zAha 05 zrIyuta kezarI'dahI, jhaverI A. ma. vijayapadmasUrijI P zrIyuta nAthAlAla che. zAha taMtrI sthAnethI lavAjama isvIsana 1939 sapTembara For Private And Personal Use Only '') : 1 : 1pa : 18 : 22 pa : 33 : 38 : 43 : p 4 : 4, sthAnika 1-8-0 bahAragAma 2-0-0 chUTaka aMka 0-3-0 mudraka : narAttama haragAvindra paDayA, prakAzaka : cImanalAla gokaLadAsa zAha, mudraNasthAna : subhASa prInTarI sApeksa kAsa, roDa, amadAvAda, prakAzanasthAna : zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti pharyAlaya, ziMgabhAinI vADI ghIkAMTA roDa, amadAvAda.
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI jaina satya prakAza varSa pa .............................................................................................................................................................................................................................. kramAMka 49 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pUrvAcAryapraNItA caturviMzatijinastuti : saMgrAhaka zrIyuta maNilAla kezarIcaMda zAha ( 1 ) zrI AdinAthamajitaM prabhusaMbhava ca / vaMde'bhinaMdanajinaM sumatiM jinezam // padmaprabhaM prabhusupArzvazaziprabhau ca / zrIpuSpadaMtamatha zItalanAmadheyam ||1|| ( 2 ) zreyAMsamAnatatanuM prabhuvAsupUjyaM / vaMde jinaM vimalanAthamanaMtadharmau // zrIzAMtikuMthU aramallojinAdhinAthau / zrIsuvrataM namijine dramariSTanemim ||2|| (3) zrI pArzvanAtha jinanAyakavarddhamAnau / tIrthazvarAnahamimAna praNamAmi nityam // te jinA dadatu me smaraNAt trisandhyam / dupasarga haraNAni sumaMgalAni ||3|| For Private And Personal Use Only aMka 1
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org pugatanArvAcIna-itihAsa-pratibaddhaM zrIIlAdurgamtavanam praNetA munirAja zrIbhadraMkaravijayajo [ gatAMkathI cAla ] aizvaryartunavakSamAsuzaradi zrIhemacandro dhanI jIdviArasukRtyadakSamatikaH zAntIzasevAparaH / saMgRhya draviNAni naikanagarAjodhdhRiteH stutyakam kRtyaM drAgupacakrame suvidhinA zrIsRrimAhAtmyataH // 29 / / pUrva zrAddhavRSodayAt kamalasarivyUhabAstoSpatiH saMvacchevadhibANazevadhividhau nirgranthavargaH saha / cAturmAsa kRte sthiratvamabhajat svaMgailake pattane cittAkarSakadezanAmaranadI yasyAvahat pAvanI // 30 // yeSAM dezanayA'nayA sukhadayA saMsthApitA dhAmmikI bAlAbAlasuzikSaNArthanipuNA zrIpAThazAlA navA / prAbhUyantahiraNyaraupyakamayA svapnA navInA tayA cazcadbharimahotsavaprabhRtiSu stutyAni kRtyAni ca // 31 // yasyopadezadhArAtaH zAsanonnatikAraNam / kumbhAroyAsutIrthasyaikaH saMgho nirgato mahAn / / 3 / / ailadraMga'bhirAme vijayakamalamUriH puno jJAnacaJca : cAturmAsyaM vidhAya kSitimuninavabhUsammite vaikrame'bde / zrIlabdhyAkhyaM svaziSyaM tadanuguNaguNaM sAdhukoTIraratnaM hRdyavyAkhyAnavAcaspatiritipadato bhUSayAmAsa cAtra / / 33 // vizrANyAcchadayAsumantramahanAM zrAddhepu saddezanAM mUkaprANimamUhapAlanakRte vistIrNazAlA pazoH / yairvANarSi nidhInduvatsaramite prodghATitA sUribhi jhyAsurjanamaMgalAya kamalAcAye zvarAste bhuvi ||3|| mRlaM maMgalazAkhinaH zubhatapAgacchAcchagucchAmaNiH kUla saddhiSaNAvadAtasarito vidvAn vijeSISTako / uccUlaH karuNAniketanamano hAridhvajasyAmalaH tatpaTTodayazailakUTasavitA zrIlabdhimUrizitA // 35 // (apUrNa) For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prabhu zrI mahAvIranuM tatvajJAna [ kramAMka 42 thI cAlu 1 lekhaka AcArya mahArAja zrI vijayalabdhisUrIzvarajI pApa prakRtinA parihAra pUrvaka ja mukti tarapha vihAra thaI zake che, e vAtane dareka Astika darzanenA netAoe kabUla rAkhI che. pApa ja amApa duHkhanuM sAdhana thAya che. tene jaDamUlathI nAza karIne muktimAM vAsa karavAne khAsa tenuM svarUpa jANavuM joIe. kAraNake, "jJAAti chati vAri' e niyama pramANe saMsArI AtmA prathama vastunA svarUpane jANe che, pachI Icche che, ane tyArapachI kare che. ahIM ApaNe pApanA svarUpane jANI, te heya hovAthI tene tyAga karavAno che, eTale te prathama jANavuM joIe. tyArapachI tenA tyAganI IcchA thaze. ane tadanaMtara tenA tyAganI kriyAmAM ApaNe prerAIzuM. e hetuthI ApaNe pApanA svarUpane vicAra karI rahyA chIe. temAM napuMsaka vedanI dRSTie pApa prakRtine vicAra karI cUkyA; have ekasaThamI tathA bAsaThamI prakRti tiryaMcagati tathA tiryaMcanI anupUvI che, tenAM lakSaNe nIce mujaba che-- tiryaktvaparyAyapariNatiprayojakaM karma tiryagagati : / - tiryaggatau balAnnayanahetukaM karma tiryagAnupUrvI / ' arthAta niyacapaNanA paryAyane utpanna karAvanAruM karma tiryaMca gati kahevAya che, ane te gatimAM baLAtkAre kheMcI janAruM karma tirthInI anupUvi kahevAya che. A anupUrvIne udaya parabhavamAM vakra gatie janAra chavane hoya che. tiryaMcagatinuM AyuSya puNyaprakRti hoya che tyAre tenI gati pApaprakRti che. emAM paNa kAMI kAraNa to hevuM ja joie, kemake banne prakRtie tiryaMca Azrita che, chatAMya eka puNya ane bIjuM pApa e kema bane? ane A prabhu mahAvIranuM tattvajJAna che. e kAI rItie paNa asatya siddha thaI zakatuM nathI. sarvajJa bhagavAnanI vANI trikAlAbAdhita che eTale vicAra karatAM mAlUma paDe che ke, te vAta barAbara che. kaI paNa mANasane kahevAmAM Ave che te jAnavara je che tyAre te kopAyamAna thAya che. jAnavarapaNuM e gati kahevAya che ane te koIne paNa ISTa nathI eTale te cokakhI pApa prakRti sAbIta thAya che. jyAre te gatimAM AyuSya dvArA dAkhala thAya che tyAre tene koI mAravA jAya che te te bhAge che eTale te gatinA AyuSyanuM ISTapaNuM sAbIta thAya che. matalaba ke jAnavarapaNuM ISTa na hovA chatAMya te malyA pachI tyAMnA AyuSyanuM dIrdhapaNuM iSTa rahe che ethI te (AyuSya) puNya prakRti hoI zake che. gati ane AyuSyamAM AdhAra Adheya For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jena satya prakAza jevo phera che. koDiyuM, dIvela ane battine gati mAnIe te dIpaka AyuSyanA sthAna upara che. gatinAM daLIyAM hovA chatAM AyuSya khatama thatAM anya gatimAM cAlyo jAya che. jyAre je gatimAM hoya tyAre te gatinA AyuSyanAM daLIyAM bhogavyA sivAya bIje javAtuM nathI, AyuSyanA vipAka udayamAM gatine vipAkodaya ane gatinA vipAkodayamAM AyuSyane vipAkodaya jarUra hoya che. pradezadayamAM tema hotuM nathI. ahiyAM AyuSya vyApya kare che jyAre gati vyApaka siddha thAya che. ekendriya, dvIndriya, trIndriya ane caturindriya ema cAra jAtinAM karma meLavatAM pApanA chAsaTha bheda thAya che. te cAra jAtinAM lakSaNo nIce mujaba che- ekendriyavyavahArahetuH karma ekendriyajAtiH / asyAM sparzendriyameva / dvIndriyavyavahArakAraNaM karma dvIndriyajAtiH / sprshrsne| trIndriyavyavahArasAdhanaM karma trIndriyajAtiH / sparzarasanaghrANAni / caturindriyavyavahAranidAnaM karma cturindriyjaatiH| sparzarasanaghrANacakSuSi / eka mAtra sparzendriyanA vyavahAranuM hetubhUta karma ekendriya kahevAya che. sparza ane rasa ema be IndriyanA hetubhUta karma dvIndriya kahevAya che. sparza, rasa ane dhrANa ema traNa indriyanA sAdhanabhUta je karma hoya tenuM nAma trIndriya che. ane sparza, rasa, dmANa ane cakSu ema cAra Indriye utpanna karI aTakI janAra karma caturindriya nAmanI pApa prakati che. jo ke parasparamAM tAratamyabhAva hovA chatAM pUrNatAnI khAmI darekamAM che kemake pUrNa pAMca indriyonuM sthAna che. te cAramAMthI kaImAM nathI eTale ekathI be, bethI traNa traNathI cAra ema uttarottara viziSTa sthAna hovA chatAM ya apUrNatAne kAraNe sarve pApaprakRtio che, ema samajavuM joIe. kukhagati, upadhAta, aprazasta varNa, gaMdha, rasa ane sparza e cha prakRtine chAsaThamAM meLavatAM pApanA bahetara (72) bheda thAya che. temanuM svarUpa nIce pramANe samajavuM- kAratakAmanA kaNona varka hatiH athA dInAnA sthAvayavaireva svapIDAjanananidAnaM karmopaghAtanAma / zarIraniSThAprazastavarNaprayojaka karmAprazastavarNanAma / yathA kAkAdInAm / zarIraniSThAprazastagandhaprayojaka karmAprazastagandhanAma / yathA lazunAdInAm / zarIravRttyaprazastarasaprayojakaM karmAprazastarasanAma / yathA nimbAdInAm / zarIravRttyaprazastasparzaprayojakaM karmAprazastasparzanAma / yathA babbulAdInAm / eTale-kharAba cAlane pedA karI ApanAra karma kukhagati kahevAya che, jemake UMTa, gadheDa vagerenI cAla kukhagati che. pitAnA zarIranAM avayavothI pitAne pIDA karAvanAra aprazasta varNa, rasa, gaMdha ane sparza nAmanI prakRtio kahevAya che, ane te kramaza: kAgaDA, lasaNa, liMbaDo ane bAvaLa Adine hoya che. kharAba cAla athavA pitAnA zarIrane upaghAtaka avayava koIne paNa pasaMda nathI hotAM, tethI te pApaprakRtio prasiddha che. tevI ja rIte koIne paNa aprazasta yAne kharAba varNa, rasa, gaMdha ane sparza pasaMda nathI hatAM tethI te cAre paNa pApaprakRtio ja che. For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prabhu zrI mahAvIranuM tattvajJAna have pAMca saMdhayaNa ane pAMca rasthAna, Adya saMdhayaNa ane Adya saMsthAnathI utaratI prakRttio hovAthI te dase pApa prakRtio ja manAya che. temanuM svarUpa nIce pramANe che :___ ubhayato markaTabandhA''kalitAsthisaMcayavRttipaTTabandhasadRzAsthiprayojaka karma RSabhanArAcam / banne tarapha markaTabandhathI yukata hADakAonA samUha upara pATAnA AkAre hADakAnA samUhane utpanna karAvanAra karma RSabhanArAca saMghayaNa kahevAya che. arthAta jevI rIte vAMdarAnA baccAne enI mA vaLagADI le che ane bacce vaLagI paDe che tevI rInatA hADakAone saMbaMdha hoya, ane tenA upara pATAnA AkAre puna : hADakAonI majabUtAI hoya te RSabhanArAca saMghayaNanA nAmathI prasiddha che. ubhayato markaTabandhamAtrasaMvalitAsthisandhinidAnaM karma nArAcam / banne bAju markaTabadha mAtrathI yukata hADakAonI sabdhi banAvanArUM karma nArAca kahevAya che. pahelAmAMthI vache zabda ocho thayo eTale khIlInI majabUtAI cAlI gaI, ane bIjAmAMthI RSabha athAta pATa paNa e thayo. majabUtAImAM UNapa thaI eTalA aMze pApakRti gaNAya che. ___ekato markaTaviziSTAsthisandhinidAnaM karma ardhanArAcam / eka ja taraphanA markaTabadhuM viziSTa hADakAMnI sadhinA kAraNarUpe karma hoya te adhanArAga kahevAya che. ahiM markaTabandha paNa aDadho gayo eTale ene hADakAMnI sanidhanI zithIlatA paNa ora vadhI gaI tethI te pApakRti kahevAI. kevalakIlikAsadRzAsthibaddhAsthinicayaprayojakaM karma kIlikA / mAtra khIlA sAthe baddha thayela hADakAothI baMdhAyela hADakAMne samUha kAlikA kahevAya che. upara anaMtara karela saMghayaNathI paNa A kamajora saMdhANa thayuM. parasparapRthakasthitAnAmasthanAM zithilasaMzleSanidAna karma sevArtam / ApasamAM meLa vagaranA hADakAnA nahi jevA zithila soganuM kAraNa karma sevA saMghayaNa kahevAya che. A tamAma saMghayaNe prathama saMghayaNathI nIcI koTInAM che eTale enA pA5paNAmAM jarAya saMzaya rahe tema nathI. Aje A ja saMghayaNanA baLe ApaNe kAma levAnuM che mATe A saMdhayaNathI sAvadhAna rahI dharmamAM ja jIvana gALavAnA hetuthI cAritramAM ramaNutA rAkhIe te jarUra AvatA bhavamAM dharmanuM nidAna evuM RSabhanArA saMdhayaNa meLavI sarva pApano nAza karI mukitanA amApa sukhane melavavA bhAgyazALI banI zakIe. pAMca saMsthAnanAM lakSaNa nIce pramANe jANavAM - nAbherUvaM vistRtibAhulyasallakSaNanidAnaM karma nyagrodhaparimaNDalam / nAbhyadhobhAgamAtrasya pramANalakSaNavattvaprayojakaM karma sAdi : / For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jena satya prakAza salakSaNapANyAdimatve sati nirlakSaNavakSaHprabhRtimattvaprayojaka karma kubjam / patadvaiparItyahetuH karma vAmanam / sarvAvayavAzubhanidAnaM karma huNDam / eTale nAbhithI uparano bhAga vistAra, bAhulya rU5 zreSTha lakSaNanuM kAraNa karma godha saMsthAne kahevAya che. eTale nAbhithI nIcenA bhAgamAM kasara rahI, ane te kasara pApathI thAya che mATe te pApa prakRti thaI. samacaturastramAM ati vyApti vAravAne mATe "nAmartha' e vizeSaNa mUkavAmAM AvyuM che. nAbhinA adhabhAga mAtranuM pramANa lakSaNa sahita je karma karI Ape te karmane sAdi saMsthAna kahevAmAM Ave che. ahiM paNa mAtra zabdane prayoga na karavAmAM Ave te lakSaNa samacaturastramAM cAlyuM jAya che. mATe mAtra e pada mUkavAmAM AvyuM che tema samajavuM. hAtha pramukha lakSaNa sahita hovA chatAMya chAtI pramukha avayavone nirlakSaNa banAvanAra karma kuja kahevAya che. ahiM vAmanamAM jatI ativyApti vAravAne mATe "sasTakSaTIirfmarava' e pada mUkavAmAM AvyuM. kubajathI viparIta lakSaNavAluM vAmana kahevAya che. arthAta chAtI Adi lakSayukta hoya ane hAtha Adi nirlakSaNa heya te vAmana kahevAya che. zarIranAM tamAma avayavone azubha lakSaNa utpanna karAvanAruM karma huMDa saMsthAna kahevAya che. evI rIte khyAtI prakAre pApanA anubhavo pApa tattva saMlagna prANIne thayA ja kare che. mATe A pApa tattvanI pIchAna thatAM ane tenI heyatA samajAtAM jarUra ene tyAga karavo joIe. A kArya35 pApane ane tenA kAraNone samajIne dUra karI zakAya. je roganuM nidAne hAthamAM na Ave te rogane kevI rIte dUra karI zakAya ? tene mATe vaivo paNa prathama nidAna khALe che, ane bAdamAM rogane nAbUda karI zake che. tevI ja rIte ApaNe A khAsI bhedanAM kAraNa jANavA joIe. te kAraNe prabhu zrI mahAvIre nIce pramANe varNavyAM che pApabandhahetavastu-prANAtipAtamRSAvAdAdattAdAnamaithunaparigrahAprazastakodha. mAnamAyAlobharAgadveSaklezAbhyAkhyAnapizunatAratyaratiparaparivAdamAyA pRSAvAdamithyAtvazalyAni / / koInI paNa hiMsA karavAthI, juTha bola thI, corI karavAthI, maithuna sevavAthI, murNAdhIna thavAthI, aparAsta krodha, mAna, mAyA ane lobha karavAthI, rAgathI, dezathI, khe kalaMka caDhAvavAthI, cADI khAvAthI, pudgalomAM khuzI dIlagIrI mAnavAthI, anyanI niMdA karavAthI, nAnA prakAranI bhASA ane veza bhajavavo ane tapUrvaka mRSAvAda sevavAthI tathA jinezvarota tatvathI viparIta mAnyatArUpa mithyAtva zalpane sevavAthI uparyukta pApano anubhava karavo paDe che. mATe bahetara che ke, hareka AtmAe upayukta pApane tyajavA mATe vItarAgokta cAritranA zaraNamAM dAkhala thavuM ane vAraMvAra bhogavAtAM duHkhothI aDakI javuM. [cAlu ] For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUrirAja zrI abhayasUti [ TraeNka paricaya ] lekhaka--munirAja zrI yoAbhadravijayajI lIlIchama vanarAjI, jaLabharyAM sarAvA, ajaya kIllAe, maneAhara havelI, bahAdura mAnavI ane gaganacUMbI devAlayethI zAbhatA mAlava deza pRthvInA gauravasame hatA. e mAlavabhUmi siddhasena divAkara jevA prabhAvazALI sUrIzvarA, bhatRharI jevA yegIzvarA, savata pravaka vikrama jevA dAnezvarI rAjavIe, muMjarAja ane bhAja jevA vidyAvilAsI narapatie, kALIdAza ane dhanapALa jevA kavIzvarAnI janmabhUmi che. A gauravazALI bhUmimAM, bhojarAjanI pATanagarI dhArAnagarImAM, navAMgITIkAkAra zrImAna abhayadevasUrijInA janma thayeA hato. temanuM nAma abhayakumAra hatuM. temanA pitAnuM nAma mahIdharaze ane mAtAnuM nAma dhanadevI hatuM. putranAM lakSaNa pAraNAmAM e yuktine satya karI batAvatA na hoya tema abhayakumAra bAlya kALathI ja pratibhAzALI ane saMskAra sapanna hatA. ekadA cAMdrakuLanA zrImAn va mAnasUrIzvarajInA ziSya zrImAna jinezvarasUrijI vidyAra karatA karatA dhArAnagarImAM padhAryA. samatha' sUrijInuM Agamana sAMbhaLI samagra janasamudAya mUrijInA upadezAmRtanuM pAna karavA taiyAra thayA. A vakhate mahIdhara zeThanI sAthe abhayakumAra paNa Avyo hato. sUrirAjanI vairAgyamaya dezanAnI suMdara chApa abhayakumAra upara paDI ane kumAra abhayane saMsAra kaDavA jhera jevA lAgavA lAgyA. AthI te mumukSa banavAnI taiyArI karavA lAgyA. kumAra abhaya saMyama grahaNa karavAnA che e vAta jANI mAtApitAe emane sayamanI duSkaratA samajAvI, keTalAkAe sAMsArika kSaNika sukhAnI lAlace batAvI chatAM paNa kumAra ekanA be na thayA. ane mAtApitAnI AjJA meLavI sayama grahaNa karI zrI jinezvarasUrijInA ziSya thayA. temanuM nAma abhayadevasuni rAkhavAmAM AvyuM. sayamI banyA pachI teo gurU mahArAjanI zItaLa chAyAmAM rahI jJAna ane kriyA dvArA sayamanI unnati sAdhavA lAgyA. vidyAnI ArAdhanAnA pratApe te TUka vayamAM prakhara vakatA thayA. prakhara vakatA abhayadeva munine, sela varazanI bALa vaye jaina jainetara darzInanA pAragAmI thayelA jANI, zrImAna jinezvarasUrIzvare vikrama saMvata 1088mAM sUripadathI alaMkRta karyAM. zrImAna abhayadevasUrijI paNu suripadanI mahattA samajatA hatA ane tethI te haMmezAM zAsanasevA karavAmAM kaTIbaddha rahetA hatA. ekadA rAtrinA samaye zAsanadevIe AvIne temane kahyuM he sUrijI, hAlamAM agiyAra aga meAjuda che bAramuM dRSTivAda vicchinna che. e agiyAra agAnI TIkA pUrve banAvelI 1 munirAja zrI nyAyavijayajI racita jainAcArya nAmanI khumAM temanuM nAma ( mevADanA vaDasajja gAmamAM ) sAMgadeva ApyuM che, mAtA pitAnu nAma nathI ApyuM. For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza hatI, paNa hAlamAM dukALa AdinA kAraNe zrI zIlAMkAcAryasUrirAje banAvelI AcAraMga ane suyagaDAMga sUtranI TIkA sivAya bAkInAM nava aMgenI TIkAo nAza pAmI che. mATe tame nave aMganI TIkAo banAve. zAsanadevInI vANI sAMbhaLIne sUrijI bolyAH he devI ! alpa buddhivAle huM AvuM gahanakArya zI rIte karI zakuM? tyAre devIe kahyuM ke tamane samartha jANuM chuM kahevA AvI chuM, mATe tame AraMbha kare. sUrijIe paNa utsAha ane kALajIpUrvaka TIkAo banAvavI zarU karI. sAthe sAthe maMgalane mATe AyaMbilane tapa paNuM zarU karyo. AvI rIte anukrame neve aMganI TIkAo temaNe pUrI karI. e TIkAonI prazastimAM teo zrImAne kayA gacchanA, kayA AcAryanA ziSya che, tathA TIkAo kyAre racI, keTalA loka pramANu racI, kayA gAmamAM racI, kenA makAnamAM racI, te TIkAone koNe zodhI, prathama prata koNe lakhI, lakhAvavAmAM dravya sahAya koNe karI, vagere bInA ApI che. te TIkAonI prazasti pramANe samaya tathA zloka saMkhyA pramANu A pramANe che--sUtranAma vikrama saMvata TIkAnA lokanI saMkhyA 1 zrI sthAnAMga sUtra 112 0 1450 2 zrI samavAyAMga 1120 355 3 zrI bhagavati 1118 186 15 4 zrI jJAtAdharmakathA 1120 5 zrI upAzaka dazA saMvata nathI 6 zrI antakRta dazA 13 0 0 7 zrI anupa pAtika ,, 8 zrI prazna vyAkaraNa 9 zrI vipAka 900 47041 A TIkAo uparAMta A sUripuMgave aupapAtika ane nirayAvalI nAmanA be upAMgonI paNa TIkA banAvI che. temaja caudase gumAlIsa grantha praNetA zrI haribhadrasUrIzvarajInA paMcAlaka para vi. saM. 1124mAM dhULakA nagaramAM bakula ane baMdika nAmanA zekIAonI vasatimAM rahIne TIkA banAvI che, vaLI jinacaMdra gaNIe banAvelA navatattva prakaraNanI TIkA, nigodaSatrizikA, paMcanijhanyavicAra, saMgrahaNI, paLaSatrizikA jinabhadragaNuinA vizeSAvazyakabhAga para TIkA, haribhadrasurijInAM DaSaka para TIkA, tathA devendrasUrie karelA sattArI prakaraNa para gAthA baMdha TIkA vagere aneka grantha banAvyA che. A rIte zAsana devInI preraNAthI A sUrijIe nave aMganI TIkA to banAvI paNa emanA zarIramAM bhayaMkara kuSTha roga utpanna thayo. rogathI gherAyelA sUrijIne joine keTalAke temanI nindA karavA lAgyA. sUrijI to roganI pIDAne ane lokonI nindAne zAMtithI sahana karatA hatA, paNa e badhuM jANe dharaNekadevathI sahana na thayuM hoya tema rAtrinA samaye AvIne teNe AcAryazrIne A pramANe kahyuM For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUrirAja zrI abhayadevasUri aka 1] [ * ] staMbhanapura gAmanI pAse seDhI nadI che. e nadInA kinAre palAzanuM vRkSa che. e vRkSanI nIce pUrve nAgArjune pArzvaprabhunI pratimA samakSa rasasiddhi sAdhI hatI. rasanA sthaMbhanathI sta Mbhana pArzvanAtha tarIke prasiddha thayelA e pratimAjIne tyArapachI nAgArjune jamInamAM bhaDArI dIdhAM hatAM. hAlamAM e pratimAvALI bhUmi upara dararoja gAya dudha mUke che. mATe tyAM jaine e pratimAne pragaTa karI zAsana prabhAvanA kareA. e prabhunA navaNa jaLathI tamArA kuSTa rAga paNa dUra thaze. Ama kahIne dharaNe adRzya thayA. prabhAtanA samaye, sUrijI adhA vRttAMta zrI sadhane jaNAvIne saMdha sahita pratimAvALA sthAne AvyA. tyAM khatrIza zloka pramANa jayaMtihuaNu stotranI racanA karI ane e stotra vaDe stuti karI. zrI saMdha samakSa bhUmimAM rahelA zrI staMbhana pArzvanAtha prabhunI pratimAne pragaTa karI. zrI sadha ane sUrijI pratimAjInAM darzana karI kRtArtha thayA.1 tyAra pachI zrI sathe hapUrvaka snAtra mahotsava karIne prabhunA navaNu jaLane AcAryazrInA zarIre chAMTayuM. AthI surijIne roga nAza thayA. jayaMtahuaNu staMAtranI chellI e gAthA dharaNedranA kahevAthI sUrijIe gopavI dIdhI. AvI rIte sUrijIe jaina zAsananI prabhAvanA karI tethI je kSeAkeA sUrijInI ane jaina zAsananI nindA karatA hatA te leAkeA guNa gAna karavA lAgyA. te pachI zrI saMdhe sUrijIne pUchyuM ke A pratimA keNuM bharAvyA che. tenA javAbamAM ripuMgava A pramANe kahyu gata covIzInA seALamA jinezvara neminAthanA zAsananA 2222 varSe ASADhI nAmanA eka dharmavIra AtmAe AtmakalyANanI prApti mATe traNa pratimAjI bharAvyAM hatAM. temAMnI A eka che. A staMbhana pArzvanAthanI pratimAjIne varUNapatie, saudharma patie, ane pAtALapatie pUcha che. te pachI samudranAM taLIe rahyAM te pachI samudra mArge musApharI karatA kAMtipuranA dhanapati zeThe samudramAM peAtAnA vahANu sthaMbhI javAthI ane adhiSThAyaka devanI preraNAthI samudramAMthI ASADhI zrAvake bharAvela A pratimAjInI sAthe e pratimAjI eTale kula traNa pratimAjI kADhayAM. temAMthI eka pratimAjI zeDhI nadInA kinAre staMbhanakapuramAM, Aja pratimA cArUpamAM ane trIjI neminAthanI pratimAjI zrIpattanamAM rahI. te pachI nAgArjune A pratimAjI samakSa rasasiddhi sAdhIne ahiM bhaDArelAM hatAM. te ja ASADhI zrAvake bharAvela A pratimAjI che. zrIsaMghapaNu sUrijInAM mukhathI zrI sta MbhanapAnI pratimAne adbhuta mahimA sAMbhaLI atyaMta bhakitabhayA hradaye jainazAsananI prabhAvanA karavAmAM tatpara banyA. zrImAna sUrijInA AvA prabhAvatho gujarAtane rAjA bhIma paNa sRrijInA bhakta banyA hatA. tyArapachI zrI sathe zeDhInA kinAre staMbhanakapuramAM navIna maMdira baMdhAvIne sUrijInA hAthe zrI staMbhanapArzvanAtha prabhunA biMbanI pratiSThA karAvI. te pachI alAuddIna khIlajIe gujarAta para caDhAI karI tyAre zrI staMbhanapAnAtha munirAja zrI sa. 1119 mAM pratiSThA karyAnA ullekha che. 1 kyAMka pratimAjI pragaTa karyA pachI TIkA racAI evA ullekha che. nyAyavijayajI racita jainAcAryA nAmanI bukamAM vi. For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza vadha [ 1* ]= prabhujInuM biMba vikrama saMvata 1368mAM staMbhatIrtha (kha MbhAta)mA AvyuM.1 samayanA vaheNanI sAthe zrI staMbhanapAnAthanuM khAravADAnuM maMdira NuM thayuM. khaMbhAtanA zrI sadhe e ja sthAne traNa zikharavALu navIna vizALa maMdira baMdhAvavuM zarU karyuM. have eka bAjI maMdira taiyAra thayuM ane khIjI bAju zrI saMdhe pUjya AcArya zrImAna vijayanemisUrIzvarajI mahArAja sAhebane pratiSThA mATe vinati karI. tethI sUrIzvarajI sadhanI vinatine svIkAra karI peAtAnA vidvAna ziSya praziSya saripuMgavA sahita khaMbhAta baMdaramAM padhAryA. te pachI zrI saMdhe navIna derAsaramAM mahAtsavapUrvaka vikrama saMvata 1984nA phAgaNa suda 3nA divase teozrInA punita haste prAcIna zrI sthaMbhanapArzvanAtha prabhunA nilamanA divya biMbanI mULa nAyakajI tarIke ane temanI ekabAju merapAnAya prabhunA biMbanI ane khIjI bAju zrI AdinAthajI prabhunA biMbanI pratiSThA karAvI. vaLI e mAMgalika prasaMge surijIe keTalAMka navina biAnI aMjanazalAkA paNa karI hatI. AvI rIte zrI sthaMbhana pArzvanAthanI pratiSThA pachI khaMbhAta puna: gauravazAlI tIdhAma banyuM. e maMdiranA vahIvaTa zA. mANekalAla chagalAla pAnAcaMdavAlA kare che. hAlamAM khaMbhAtamAM jainonI kula vastI lagabhaga be hajAranI, temaja e zaheramAM 68 daherAsare, ( jJAna bhaMDAre| ane 13 upAzraya tathA dharmazALAnI saMkhyA che. navAMgI TIkAkAra zrImAna abhayadevasUrIzvavarajI zAsanadevanI preraNAthI TIkAo banAvI ane dharaNudradevanI preraNAthI sthaMbhana pArzvanAthanI pratimAne prakaTa karI rAga rahita thayA. te pachI teo zrImAna zAsananAM aneka kAryo karI vi. sa 1135 ( kayAMka vi. sa. 1139)mAM gujarAtamAM AvelA kapaDavaMja gAmamAM devoka pAmyA. bhara bhUri vaMdanA hAjo e rirAjane ke jemaNe aNumAlA grantha ratnA jaina zAsanane bheTa dharyo. [ A lekhamAM A. prabhAcadrasUrijI ( vi. sa. 1734) kRta prabhAvakaritra. A. merUtuMgasUrijI ( vi. sa. 1361 ) kRta prabaMdha ciMtAmaNi A. vijayalakSmIsUrijI ( Ava. sa. 1843 ) kRta upadezaprAsAda. 5. hIrAlAla haMsarAja ( vi. saM. 1957 ) kRta jaina dharmanA prAcIna itihAsa, ratnamaNIrAva bhImarAva joTe bI. e. ( vi. sa. 1991) kRta khaMbhAtanA itihAsa temaja khaMbhAta nemi jaina prabhAkara maMDaLa taraphathI ( vi. sa'. 1984)mAM pragaTa thayela ane bhAI cImanalAla aMbAlAla kaTalerI taraphathI mane prApta thayela zrI sthaMbhana pArzva prabhune itihAsa vagere pustakAnA Azraya levAmAM AvyA che.] 1 roDhInA kinAre AveluM staMbhanapura ane sta hatI (khaMbhAta) e be khudA mAnavAnAM kAraNo nIcenA granthA pUrAM pADe che. premadha ciMtAmaNinA kartA merUtuMgAcArya zrI stathanAtha caritra nAmanA grantha vi.sa. 1413mAM racale che. e grantha pATaNanA eka bhaMDAramAM aprasiddha ane apUrNa svarUpamAM upalabdha che emAM lakhyu che ke sa. 1368 varSe A biMba zrI sta MbImAM Avyu. upadeza prAsAdamAM paNa 1368 varSe staMbhatIrtha mAM AvyAnA ullekha che. tIrthaMkalpa (baMgALanI AvRtti )mAM pArzvanAtha kalpa pR. 44mAM paNa (prabhAvaka caritranI bInA pramANe) traNa pratimAmAMthI eka pratimA roDhInA kinAre staMbhanapuramAM birAjamAna karyAno ullekha che. For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vicAra-patrakam sampAdaka-AcArya mahArAja zrI vijayayatIndrasarijI jainavAGmaya agAdha hai, usameM aneka jJAtavya bAteM bharI paDI hai- jinako manana karane meM buddhi bhI saMkucitasI ho jAtI hai| parantu ve bAta asatya nahIM kahI jA sktiiN| una bAtoM kI satyatA ko jAnane ke liye khoja karane aura vicAra ko vizAla banAne kI AvazyakatA hai| Aja Azcaryajanaka AviSkAroM kA prArdubhAva huA aura prati-dina ho rahA hai vaha saba khoja kA hI prabhAva hai| kahAvata bhI hai ki jina khojA tina pAIyA, gahare pAnI paitth|' dara asala meM khoja zAstroM kA manthana hai| jo bAta hajAroM varSa pahale huI yA zAnoM meM kahI gaI jinakI satyatA ko mAnane meM hRdaya sandigdha rahatA hai, khoja ne usakI vAstavika paristhiti ko pratyakSa kara diyA hai| ___hajAroM varSa pUrva jainazAstroMne khanija-padArthoM meM jIva batalAyA thAjisako loga dillagI meM uDAte aura gappa samajhate the| parantu jaba DAkTara jagadozacandra bosane aneka sAdhanoM ke dvArA vanaspati aura khanija padArthoM meM jIvAtmA ke astitva kA svayaM anubhava kiyA, taba unhoMne nissandeha apanA sandeza janatA ko sunAyA ki- "jaba maiMne khanija padArtha aura banaspati Adi ke mukhya bhAvoM ko aura una saba meM eka hI Adi tasva ke astitva ko dekhA, jaba maiMne prakAza kiraNoM meM camakanevAle sUkSma dhUlikaNa meM pRthvI para nivAsa karanevAle asaMkhya prANiyoM aura AkAza meM prakAzita honevAle sUryAdika grahoM meM isI eka Adi tattva kA astitva dekhA, taba mujhe pahalI bAra hI mere pUrvaja RSiyoM kI una bAtoM kA, jinako unhoMne tIna hajAra varSa pahale kahA thA, kucha kucha artha samajha meM aayaa| una pUrvajoMne kyA kahA thA? unhoMne kahA thA ki isa vizva kI aneka bhinna-bhinna vastuoM meM vaha eka hI Adi tattva bharA huA hai| jo manuSya isa bAta ko dekhatA hai vahI usa antima satya ko pA sakegA, dUsarA nhiiN|" bosane yaha kevala kahA hI nahIM, kintu prayogoM ke dvArA siddha karake bhI batalAyA hai / DAkTara bosa ke AviSkAra ke bAda isa satyatA ko sArI duniyA mAnane lagI hai| Apta-kathita jainavAGmaya meM jitanI bAteM gumphita haiM ve asat nahIM, akSarakSaH satya haiN| unameM katipaya bAteM parizodha (khoja ) mAMgatI haiN| hama yahA~ eka prAcIna patra uddhRta karate haiM jo zrIrAjendrajainAgamagranthasaMgraha ke phuTakara patroM ke viMDala ko dekhate hue upalabdha huA hai| isameM lekhana samaya aura lekhaka kA nAma nahIM hai, lekina lipI para se anumAna kiyA jA sakatA hai ki vikramIya14 aura 15vIM zatAbdI ke bIca kA likhA For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrIna satya za [12]== =[16 5 huA hogaa| isameM prAkRtabhASAmaya AryAchandoM meM tIna gAthAe~ aura una para saMskRta meM vyAkhyA likhita hai| prathama gAthA meM videha-kSetra ke eka kavala meM bharatakSetra ke manuSya ke kitane kavala hote haiN|' dvitIya gAthA meM 'videha-kSetra ke manuSya kA mukha-parimANa' aura tRtIya gAthA meM 'videhakSetra ke eka sAdhu kI mukhavastrikA meM bharatakSetra ke sAdhu kI kitanI mukhavatrikAe~ hotI hai ?' basa, yahI viSaya sandarbhita hai jo jAnane aura vicArane lAyaka hai-jisakI satyatA kA bhAra pAThakoM kI vicAra-zIlatA para nirbhara hai| videha aura bharatakSetrakA kavalaparimANa mUla-battIsaM kavalAhAro, battIsaM tattha mUDhayA kavalo / ego mUDha-sahasso, cauvIsAe samahio a // 1 // TIkA-AsAM vyAkhyA-iha videheSu ca sampUrNaH puruSasyA'hAraH 32 kavalaiH syAt , ekaikazca mahAvidehakavala ihatyaiH 32 mUTakaiH syAt / kathaM cet ?, ucyate-ekasyApi mahAvidehataNDulastasya daidhyeNa catvAri zatAni 400, pRthatvena catuHSaSThi 64, sthUlatvena dvAtrizacca 32 ihatyA bharatakSetrataNDulAH syuH| na tu bharatataNDulAdAyAmapRthutvaviSkambhairvidehataNDulasya catuHzataguNatvenaikasya videhataNDulasyA''yAmAdibhiH pratyekaM catvAri taNDula. zatAni kiM na sambhavatIti cet ? , ucyate videhataNDusya madhyabhAge yatra gADhaM sthUlatvamasti, tasya bhAgasya dalena yAdRzAH 400 taNDulA madhyabhAge sthUlA niSpAdyante tasyaiva ca taNDulasya tadanyasthAnadalena na tAdRzAH 400 syuH / madhyAdanyatrA'lpAlpatarasthUlatvAnniSpAdya taNDulAnAM sarveSAM madhyabhAge parasparaM sadRSasthUlatvAcca / evaM ca nizcayanayamatena taNDule niyataM kimapi sthUlatvAdikaM na sambhavati, tathApi vyavahAranayamatena videhataNDulasya daiyaNa400 bharatataNDulA aayaataaH| pRthutvena ca 64 taNDulAH pRthavaH , sthUlatvena ca 32 taNDulAH sthUlA : sampadyante / yatastaNDulo vyavahAranayena svadairdhyAt sapAdaSaSThAMzena pRthulaH , sArddhavAdazAMzena ca sthUlo vivazyate / caturNA zatAnAM ca sapAdaH SaSThoMzazcatuSpaSThireva syAt / caturNA zatAnAM sArddhadvAdaze cAMze dvAtriMzatsamAgacchati / ayaM bhAvaH-catuSSaSThi triMzacca sapAdaiH SaDbhiH, sAdizabhizca guNyate tadA catvArI zatAni samAgacchanti, athavA yadi caturNA zatAnAM catuSSaSThyA dvAtriMzatA ca bhAgo diyate tadA sapAdAH SaT sArddhadvAdaza ca samAgacchanti / ato dairdhyasatkAni catvAri zatAni pRthutvasatkayA catuSSaSThyA guNyante, jAtAni 25600, etAni ca sthUlatvasatkayA dvAtriMzatA guNyante, jAtAni 819200, etAvanta ekasmin videhasatkataNDule bharatataNDulAH syuH / / ekaikazca kavalaH 500 taNDulaiH syAt , ataH prAguktoMkaH 819200 paJcabhiH For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1] vicAra - patrakama ==[13] zatairguNanIyaH / guNane ca jAtamekakavalataNDulamAnaM 409600000, idaM ca pRthaka sthApyate / ekasmizca mUTake mAnakAni640 syuH / ekaikasmizca mAnake 20000 taNDulAH syuH| yataH paJcabhirmANakairjAtyataNDulAnAM lakSamekaM bhavet / ataH prAgukto'Gko mUTakasatkataNDuLasaMkhyayA 12800000 bhajanIyaH / bhAge ca labdhAH 32, ete ekakavalasatkAH 32 bharatakSetramUrakA jAtAH, ete ca dvAtriMzatA guNayitavyA yato dvAtriMzatA kavalaiH saMpUrNa AhAro bhavet , guNane ca jAtAH 1024 ete videhasatkasaMpUrNAhAreNa bharatamUTakA jAyante, iti / anuvAda-videha kSetra meM eka puruSa kA bhojana 32 kavala (grAsa) kA hotA hai, vahA~ ke eka kavala meM bharatakSetra ke 32 mUTaka hote haiN| videhakSetra ke eka taMDula kI lambAI 400, cauDAI 64 aura moTAI 32 bharatakSetra ke taMDula ke barAbara hotI hai| videha-kSetra ke eka taMDula kI lambAI, cauDAI aura moTAI meM bharatakSetra ke itane taMDula nahIM samA sakate aisA nahIM kahA jA sakatA, kyoM ki videha-kSetrIya taMDula ke madhya bhAga meM jahA~ bahuta moTApana hai aura kahIM kahIM apekSAkRta kama moTAI bhI hai| nizcayanaya ke mata se taMDula meM ThIka ThIka lambAI, cauDAI Ara moTAI nizcita nahIM hai, tobhI vyavahAranaya ke mata se usakI lambAI, cauDAI aura moTAI meM bharata-kSetra ke utane taMDala samA jAya~ge / vyavahAra se videha kA taMDula apanI laMbAI se 63 aMza cauDA aura 123 aMza moTA hai| 400 kA savA chavAM hissA 64 aura 400kA sADhe bArahavAM hissA 32 hogaa| isakA matalaba yaha hai ki 64 aura 32 ko 61 se aura 123 se guNA karane para 400 AtA hai, yA 400 meM 64 tathA 32 kA bhAga dene se kramase 61 aura 123 AtA hai| isaliye lambAI ke 400 ko cauDAI ke 64 se guNA karane para 25600 hote haiM aura moTAI ke 32 se guNA karane para 819200 hote haiM, ataH videha-kSetra ke eka taMDula meM 819200 bharata-kSetra ke taMDula hue| videha-kSetra kA eka kavala 500 taMDuloM kA hotA hai| ataeva 819200 ko 500 se guNA karane para bharata-kSetra ke 409600000 taMDula videha ke eka grAsa meM hue| eka mUTaka 640 mana kA hotA hai / eka mana meM 20000 taMDula aura 5 mana meM eka lAkha taMDula hote haiN| isaliye pUrvokta mUTakasatka 409600000 saMkhyA meM 12800000 kA bhAga dene para labdha-aMka 32 aayaa| videhakSetrIya puruSa kA eka grAsa bharata-kSetrIya 32 mUTaka ke barAbara hotA hai| isaliye videhakSetrIya puruSa ke 32 kavala ke saMpUrNa AhAra meM bharatakSetrIya puruSa ke 324321024 mRTaka hue| videhakSetrake puruSakA mukhapariNAma mUla-rayaNIo pannAsaM, videhavAsammi vayaNaparimANaM / pattatalassa pamANaM, sattaradhaNuhAi dIhaM tu // 2 // For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrIna satya in [ 14 ] = -[155 TIkA-utsedhAGgalatrikaM naramukhaparimANaM, 400 guNane 24 bhAga ca 50 hastA jAyante / tathA catvAryaGgalAni pazcaviMzatibhAgIkRtAGgalazatadvayaM ca 423 tumbakabudhnaparimANaM jJeyam , yataH sallakSaNaM tumbakametAvanmAtra bhUmau lagati, asallakSaNAni tu tumbakAni hInAdhika-budhnAnyapi bhavanti / tacca 43ca budhnaparimANaM 400 guNitaM sat SaNNavatyA dhanuraGgalairbhajyate 17dhanUMSi labhyante / __anuvAda-videha-kSetra ke puruSa kA mukha tIna utsedhAGgula kA hotA hai, yaha unhIM ke aGgala se jAnanA cAhiye / usameM 400 ko guNA karane aura usameM 24 kA bhAga dene se bharatakSetrIya puruSa ke 50 hAtha hue / videha-kSetra ke manuSyoM ke bhojana-pAtra kA parimANa 102 aGgala kA hotA hai-jisameM cAra aGgalavAle 25 kA bhAga dene para 432 budhnaparimANa huaa| yadi 435 budhna-parimANa ko 400 se guNA kareM aura usameM 96 kA bhAga deM to 17 dhanuSa kA unake pAtra-tala kA parimANa huA, jo bharata-kSetra ke puruSAGgala se samajhanA caahiye| videhakSetrakA mukhavastrikA parimANa mUla-muhaNaMtapaNa tesiM, sahisahassA ya egalakkhA ya / bharahassaya sAhUNaM, eyaM muhaNaMtayaM mANaM // 3 // TIkA-ekasyAM videhamukhavatrikAyAM bharatakSetrasAdhumukhavatrikAtulyavistArA yadi cIrakAH kriyante, tadA catvAri zatAni cIrakANAM bhavanti / ekaikasmizca cIrake catvAri zatAni mukhavatrikA bhavanti / ato vistArasatkAni catvAri zatAni yathAyAmasatkaizcaturbhiH zatairguNyante tadA 160000 mukhavastrikA utsedhAGgalenA'dhyuSTahastapramitadehAnAM bharatasAdhUnAM yogyA bhavantIti bhadram / iti vicArapatrakam / ___ anuvAda-mahAvidehakSetra ke sAdhuoM kI eka mukhavatrikA meM bharatakSetra ke sAdhu kI mukhavatrikA ke samAna vistAravAle yadi khaMDa kiye jAya~ to 400 khaMDa hote haiM aura eka eka eka khaMDa meM 400 mukhavatrikAe~ hotI haiN| isaliye vistArasatka400 ko AyAmasatka 400 se guNA karane para 160000 mukhavastrikA ATha hAtha zarIravAle bharatakSatra ke sAdhuoM kI hotI haiN| shmiti| . vikrama kI 18 vIM, yA usake bAda kI zatAbdI meM aMcalagacchIya zrIharSanidhAnasarine 'ratnasaMcayaprakaraNa' nAmaka grantha saMgrahita kiyA haijisameM kula 548 prAkRtabhASAmaya gAthAoM kA saMgraha aura vaha jude jude sUtra-granthoM se uddhRta hai| prastuta tInoM gAthAe~ mUlamAtra usI saMgrahita prakaraNa meM gAthA naM. 405,406,407 para darja haiN| rattasaMcayaprakaraNa kI mudrita pustaka meM gAthAoM kA gujarAtI bhASA meM bhAvArtha bhI diyA huA hai| parantu usase bhI tInoM gAthAoM kI prastuta saMskRta vyAkhyA meM vizeSa spaSTIkaraNa kiyA gayA hai, jo pAThakoM ke sAmane hai| For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI namaskAra mahAmaMtra-mAhAbhya lekhaka:-zrIyuta suracaMda purUSottamadAsa badAmI bI.e., ela.ela.bI., riTAyarDa smo. ka. jaja [ gatAMkathI cAlu ] pahelAM arihaMtane namaskAra zA mATe? A pramANe ApaNe arihaMtAdi pAMca parameSThi bhagavAnanI vicAraNA karI ane joyuM ke e pAMce mahA maMgaLarUpa, mahA upakArI ane sarva pApone atyaMta nAza karAvanArA che tethI avazya namaskaraNIya che. paraMtu je krama eene namaskAra karavAne rAkhe che te bAbatamAM manamAM eka zaMkA rahI jAya che. je judI judI vyakitaone ApaNe namaskAra karavAnuM hoya, te vyaktio pikI je sauthI uttama hoya tene ApaNe prathama namaskAra karavo ghaTe, pachI tenAthI utaratI paMkitanI vyakitane, tyArapachI tenAthI utaratI paMkitanI vyakitane ema sAmAnya vivekanI khAtara levuM joIe. A paMca parameSThImAM siddha bhagavAnane darajo sarvamAM zreSTha che ane arihaMta bhagavAnane daraje temanAthI nIceno che, kAraNa ke siddha bhagavAna to kRtakRtya thayA che, jyAre arihaMta bhagavAna te have pachI cAra aghAtI karmo nAza thaze tyAre te darajjo pAmaze. chatAM A namaskAra sUtramAM prathama namaskAra arihaMta bhagavAnane kema karavAmAM Avyo che, ane siddha bhagavAnane temanA pachI kema namaskAra karAya che? | jinezvara bhagavAna pote paNa niSkramaNa vakhate siddha bhagavaMtane namaskAra karIne sAmAyika kare che. 2 upara jaNAvelI zaMkA dekhItI rIte ThIka jaNAya che, paNa ApaNe jarA vizeSa UMDA utarIne vicAra karIe to ApaNI khAtrI thaze ke je kama namaskAra sUtramAM rAkhavAmAM Ave che te bilakula yogya ja che. ApaNe yAda rAkhavuM ghaTe ke siddha bhagavaMte te ApaNuthI dUra gayA che. temane jANavAnuM ke oLakhavAnuM ApaNI pAse kAMI sAdhana nathI, sivAya ke zrI arihaMta bhagavAna ane temaNe prarUpelA Agama. A bAbatamAM ApaNuM upara upakAra kevaLa arihaMta bhagavAnane ja che, tethI arihaMta bhagavAnane prathama namaskAra karavo te yogya ja che. vaLI siddha bhagavAna kRtakRtya thayelA che, ane arihaMta bhagavana haju thavAnA che e dalIla batAvI temAM koI mahatva samajAtuM nathI. kRtakRtyapaNuM te prAyaH bannenuM samAna kahI zakAya, kemake arihaMta bhagavAne cokkasa theDA kALamAM siddha thavAnA ja che mATe je pUrvAnumUvIne krama rAkhavAmAM Avelo che te tadana vyAjabI che. 1 juo vizeSAvazyA bA. 3251, 3212 2 juo vi. A. gA. 3213 thI 3221 For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [ 17 ] = A khulAso jotAM emAMthI bIjI zaMkA utpanna thaI zake che. A khulAsAmAM arihaMta bhagavAnane ApaNuM upara sauthI vizeSa upakAra thayelo che ane temanAM vacanathI ApaNe siddhabhagavAnane oLakhI zakyA chIe, mATe teone prathama namaskAra karavo joie, evI dalIla karavAmAM AvI che. A dalIla ApaNe kabUla karavI ja joIe. paNa te kabUla karatAM arihaMta ane siddha e be saMbaMdhamAM ApaNuM samAdhAna thAya che, paNa jyAre ApaNe pAMce parameSThIne vicAra karIe chIe tyAre ApaNane lAge che ke arihaMta bhagavAnane prathama mUkavAmAM bhUla thayelI jaNAya che. jema siddhabhagavAna ApaNane pratyakSa nathI, tema Aje to arihaMta ane siddha e banene oLakhIe chIe te pratApa AcArya bhagavAnanA upadezane che. 1 AcArya bhagavAnane upadeza ApaNane na maLe hota to ApaNe arihaMta ke siddha koIne jANavA bhAgyazALI thAta nahi mATe jenA upadezathI je jaNAya tenuM prAdhAnya gaNavuM ane Itarano gauNabhAva gaNu e niyamanA ekAtika paripAlana mATe prathama pada AcArya bhagavAnanuM rAkhavuM joIe. tema na thAya te aMgIkAra karelo niyama anekAtika thaI jaze. zrI gautama bhagavAna Adi gaNadhara bhagavAnane mATe ApaNe kAMI balavAnuM nathI. teo te sIdhA arihaMta bhagavAnanA upadezathI ja siddha vagerene jANe che. teo bhale arihaMtane pahelAM mUke, paNa gaNadharanA ziSya, praziSya Adi to potapotAnA gurUnA upadezathI siddha, tathA arihaMta vagerene jANe che tethI temane mATe ane ApaNe mATe e krama barAbara nahi gaNAya. bahArathI majabUta dekhAtI A bIjI lIla paNa paripUrNa vicAra karatAM pola khAI jAya che. AcAryAdi arihaMtAdine upadeza kare che e to kharuM paNa te upadezamAM emanuM potAnuM kazuM ja hotuM nathI. teo to arihaMta bhagavAnae je upadezeluM che te ja kahI batAve che. teo svataMtrapaNe kaMI paNa upadezatA nathI. mATe arihaMta bhagavAnane prathama namaskAra karavo te yogya ja che. 3upara eka dalIla evI karI hatI ke niSkramaNa kALe arihanta bhagavAna siddha bhagavAnane namaskAra karIne sAmAyika kare che, tethI siddhanuM pada paheluM gaNavavuM joIe. A dalIlanI sAthe ApaNe A vAta lakSamAM rAkhavI joIe ke te vakhate arihaMta bhagavAna chadmasthAvasthAmAM hatA, temane kevalajJAna utpanna thayeluM na hatuM, eTale jarUra guNadhika siddha bhagavAnane namaskAra kare, paNa ApaNe je namaskAra karIe chIe te chadmastha tIrthakarane nahIM, paNa jemane kevalajJAna "tpanna thayeluM che ane jeo siddha Adi sarva vastuone batAvI gayA che, ane teTalA kAraNathI jeo siddhabhagavAna karatAM vizeSa upakArI che tevA kevalI arihaMta bhagavAnane karIe chIe. namaskAra karavAnuM pharI 4 aneka upakAraka guNothI yukata arihaMtAdi parameSThi bhagavAnane A namaskAra 1. juo vi . gA. 3214 2. juo vi. A. mA. 3217 3. juo vi. A. gA. 3220 4. juo vi. A. gA. 3222-23 For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org zrI sarakAra mahAmaMtra-jAhabhya a'ka 1 ]= saprayojana karavAmAM Ave che ane e namaskAranuM phaLa paNa apUrva che. ApaNe upara ullekha karI gayA chIe ke jIvane saMsAra aTavimAM bhramaNa karavAnuM khAsa eka ja kAraNa che. te kAraNe karmabaMdhana che. e karmabaMdhanathI mukta thavAya to ApaNe upara varNavelI siddhadazA prApta karI anaMta sukhanA bhakatA thaI e. manuSya janma pAmIne tenuM je kAMI paNa sArthaka karavuM hoya to karmanAM baMdhane zithila thAya ane chevaTe karmone sadaMtara kSaya thAya te mAga levo khAsa jarUrI che. A paMcanamaskAra karavAnuM prayojana paNa e ja che. enAthI karmakSaya ane maMgala thAya che ema jJAnI bhagavaMto ApaNuM uparanI upakAra buddhithI ApaNane jaNAvI gayA che, jyAre karmakSaya thAya tyAre ApaNane A bhavamAM ane parabhavamAM icchita phaLa maLI zake e ApaNe saheje samajI zakIe chIe. A lokamAM artha, kAma, Arogya, lokapriyatA ane puNyanI prApti karavA ApaNe paMca namaskArathI bhAgyazALI thaI e chIe, ane paralokamAM siddhi, svarga, uttama kuLa vagere ApaNane prApta thAya che. ahIM evI zaMkA na karavI ke arihaMta tathA siddha bhagavaMto vItarAga bhAvamAM hovAthI kopa ke prasAda kAMI karI zakatA nathI, emane to pUjaka ane nindaka bane samAna che, eTale emanI pAsethI kAMI meLavavAnI AzA rAkhIe te te AkAza puSpa jevI jaNAya. e bhagavaMte vItarAga bhAvamAM che e vAta bIlakula sAcI che, ane eo koIne kAMI ApatA nathI ane koInuM kAMI laI letA nathI e paNa kharuM. eo pUjAnuM phaLa Ape che evuM koI kahetuM nathI. sarva jIvone sukha duHkha svarga narakAdirUpa phaLa thAya che te potAnA dharmAdharma nimittathI ja thAya che. te dharma ane adharma jJAnAdi guNanI peThe jIvanA guNo che, tethI te koIne ApI zakAya tevA nathI, tema koI pAsethI laI zakAya tema paNa nathI. sarva zubhAzubha phaLa svakRta ja che. dharma ane adharma jIvanA pitAnA zubha ane azubha pariNAmathI ja thAya che. arihaMta bhagavAna vagerene karavAmAM Avate namaskAra pariNAmanI vizuddhi prApta karavAmAM acUka kAraNa che, ene e svabhAva ja che. zrI dharmanAtha bhagavAnanA stavanamAM pUjya upAdhyAyajI mahArAja jaNAve che ke "nIrAgI seve kAMi hA, ema manamAM navIANuM; phaLe acetana paNa jema suramaNI, tema tuma bhakti pramANuM thAzuM prema banyo che rAja nirvahezo to lekhe " jema sevA karAtA ciMtAmaNi ratnane sevakane mULa ApavAne svabhAva che, tema namaskAra karAtA parameSThIne paNa e svabhAva ja che. AgaLa cAlatAM upAdhyAyajI jaNAve che ke jema caMdana svabhAvathI ja zItalatA upanna kare che, ane agni zItane nAza kare che, tema prabhuguNa uparane prema svabhAvathI ja sevakanAM duHkha dUra kare che. parameSThI namaskArane svabhAva kahe ke prabhAva kaho evA prakArane che ke jethI namaskAra karanArane A bhavamAM ane parabhavamAM upara jaNAvyA pramANe pariNAmanI zuddhatA karAvI puNyAnubaMdhI puNyane saMcaya karAvI aneka prakAranI sukha saMpatti apAvI chevaTe mekSa-sukha meLavI Ape che. [cAlu) For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Ika lekhaka-munirAja zrI. dhuraMdharavijayajI jaina sAhityamAM aneka tattvajJAnanAM jharaNAo vahe che, ke jyAM tattvajJAna pipAsuo AvIne potAnI pipAsA zAnta kare che. evA aneka jharaNuomAM gaNadharavAda ane nihnavavAda e be mahAna jharaNAMo che. temAM gaNadharavAdano pravAha cAlu mArgamAM vahetA hovAthI teno lAbha aneka AtmAone maLe che, paraMtu nievavAdano pravAha cAlu mArgamAM raheto nahi hovAne kAraNe ghaNuM cho tethI vaMcita rahe che, mATe nihavavAdano paricaya karIne janatAne te vAdathI paricita karavAno prayAsa A lekhamAM karavAmAM Ave che. temAM prathama gaNadharavAda ane nihnavavAdanI vizeSatAo jANavI jarUrI che. gaNadharavAda - 1. zrI mahAvIraprabhune kevalajJAna thayA bAda apApApurI (pAvApurI)mAM prabhu samavasaryA, te samaye tyAM IndrabhUti vagere vipro yajJa karAvatA hatA, teo zrI vIra prabhunI sAthe vAda karavA mATe AvyA, ane caco samAdhAna thatAM teo dIkSA laI gaNadhara banyA. te gaNadharavAda. 2. gaNadharavAdamAM nAstitAne nirAsa karavAmAM Avela che. 3. gaNadharavAdanI utpatti veda vAkyanA arthane avalambIne thaI che. 4. gaNadharavAdamAM AtmA, puNya, pApa, svarga, naraka vagere mULabhUta viSayanI carcA che. 5. gaNadharavAda jainetaranI (brAhmaNonI) sAthe karavAmAM Avela che. 6. gaNadharavAdamAM IndrabhUti vagerene pitAnI jAta mATe sarvarUpaNanuM abhimAna hatuM te kAraNe teonI zaMkA bIjAne kahevAmAM AvatI na hatI eTale bIjA jevo bhramamAM paDatA na hatA. niDunavavAda 1. zrI vIraprabhunA zAsanamAM thayela munioe svamati kalpanAe mAnelA ane jaina darzanane asaMmata evA sama viSayanI cacA, te nihanavavAda. - 2. nitavavAda jaina ta viSayaka sukSma vicAromAM anyathAmatino nivAsa karI mithyAtvane haThAvI samyakatvane nirmala kare che. 3. nihnavavAdanI utpatti jena ( Agama) sUtrane avalaMbIne thayela che. 4. nihavavAdamAM vinA ja (karAtuM chatuM karAyuM ) thApAnIjha (sarva pradezamAM jIva che) vagere gahana viSayane chuTa karavAmAM AvyA che. For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nilavavAda aMka 1]= 5. nihnavavAda potAnI ja sAtheno eTale svadarzanamAM utpanna thayela munionI sAthe ja che. 6. nihnavavAdamAM nidbhava thayela sAdhuone svamata sthApavAnI tIvra manovRtti hatI, te kAraNe teo potAne mata aneka jIvone samajAvatA. tethI aneka jIvo vibhramamAM paDatA hatA. niphtavavAda jaNAvatAM pUrve nihnavavAda kone kahevAya te jaNAvavuM Avazyaka che. 'dvivAda' zabdano artha -nihnavala eTale apalopa karanAra eTale satya vastune je apalApa kare te nihnava kahevAya. A zabdano samAnArthaka zabda apaddhave che. te apahnava zabdanuM bhAvavAcaka rUpa apahatutithI thAya che. te apahatuti zabda sAhityamAM sArI rIte prasiddha che ane teno artha chUpAvavuM evo thAya che. e ja pramANe mithyA AgrahathI satya vastune pAvanAra te nidbhava kahevAya. vAda eTale kathA tarAnirfjasTikSA vAhitijAvino kAthA vAH | jethI tattvani thAya evI vAdipativAdinI kathA te vAda. eTale nidbhavanI sAthe tattva viSayaka nirNaya karavAne mATe thayela vArtAlApa nivavAda kahevAya. niddhanI saMkhyA ane Treka paricaya-zrI Avazyaka niryuktimAM nirnavonI saMkhyA sAtanI batAvela che te A pramANe vaduratha, ggg. ghara, samuche, , utA, vakribhALa rA. epasiM niggamaNaM, vocchAmi jhaanupuviie|| 1. bahurata-mAli--ghaNe kALe vastu utpanna thAya che, evA vAdanA sthApaka, (bahurata) jamAla nAmanA prathama nihanava zrI mahAvIra prabhunA kevalajJAna pachI cauda (14) varSe zrAvasti nagarImAM thayA. 2. pradeza-tibdhaguNAcArya--AtmAnA sarva pradezamAM jIvatva nahi mAnatA, chellA pradezamAM ja jIvatva che ema mAnanAra (pradeza) vidhyaguptAcArya nAmanA bIjA nihanava zrI mahAvIra prabhunA kevalajJAna pachI soLa (16) varSe aSabhapura nagaramAM thayA. 3. avyakata-ASADhAcArya (thI) A sAdhu che ke deva ema saMdigdha mativALA (avyakta) ASADhAcArya (thI) zrI vIranirvANa pachI base ne cauda varSe (214) etikA nagarImAM thayA. 4. sAmucchedika-alpamitrAcArya-dareka vastuo kSaNe kSaNe nAza pAme che ema 1 -4pa -e bIjA gaNanA na pUrvaka dhAtuthI kartA artha majU pratyaya lAvavAthI nisunute ti nivaH ema nihanava zabda bane che. For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza prarUpanAra (sAmudika ) adhumitrAcArya nAmanA cothA ninava zrIvIranirvANa pachI basane vaza varSa (220) mithilA nagarImAM thayA. pa. krikriya gaMgAcArya--eka ja samaye eka AtmA upayogavALI be kriyA karI zake che, ema mAnanAra (krikriya) gaMgAcArya nAmanA pAMcamAM nivra zrI vIranirvANa pachI basone aThThAvIsa varSe (228 ) ullakAtIra nAmanA nagaramAM thayA. 6. trirAzika-SaDulakAcArya-jIva, ajIva ane jIva, ema sarva vastumAM traNa rAzi che evA vAdanA sthApaka (trirAzika) vahulukAcArya nAmanA chaThThA nitanava zrI vIranirvANa pachI pAMcane cAra (504) varSe antaraMjikA nagarImAM thayA. 7. abaddhika-goThAmAhila sarSa ane kAMcaLInI jema jIva ane karmane saMbaMdha che, ema prarUpanAra (addhika) sthavira goSThA mAhila nAmanA sAtamA nihanava zrI vIranivANa pachI pAMcane corAzI (584) varSe dazapura nAmanA nagaramAM thayA. prathama nihunava-jamAli-no paricaya kSatriyakuMDa nAmanA nagaramAM jamAli nAmanA kSatriya hatA ke je mahAvIra bhagavAnanI bahena sudarzanAnA putra hatA. zrI vIraprabhunI putrI priyadarzana temanI patnI hatI, ekadA zrI vIra vibhu vicaratA vicAratA kSatriyakuMDa nagaramAM padhAryA (samavasaryo). temane vaMdana karavAne mATe jamAli saparivAra tyAM gayA. prabhunI dezanAthI temane vairAgya thayo ane saMyamagrahaNa karavAnI IcchAthI ghera jaIne mAtapitAnI AjJA lIdhI. pachI vizva prazaMsanIya mahotsava pUrvaka pAMcase (500) kSatriyo sAthe jamAlie zrI mahAvIra prabhunA haste dIkSA aMgIkAra karI. temanI sAthe temanI patnI eTale ke zrI mahAvIra prabhunI putrI priyadarzanAe paNa eka hajAra strIo sAthe saMyama grahaNa karyuM. jamAlino zrI vIraprabhuthI jude vihAra -tIvra tapazcaryAnA AcaraNa sAthe jJAne dhyAnamAM Asakata evA jamAli muni zrI vIraprabhunI sAthe vicaratA vicaratA anukrame agiyAra aMganA jANakAra thayA. pachI zrI vIra bhagavAne temane pAMcaso sAdhu ane hajAra sAdhvIonA adhipati banAvyA. eka vakhata temaNe prabhune vaMdana karIne be hAtha joDI pAtAnA parivAra sAthe jude vihAra karavAnI AjJA mAgI. prabhue temAM lAbha na dekhavAthI kaMI paNa uttara Ape nahi ane mana dhAraNa karyuM.AthI "ni4i anumatajU'! e nyAye prabhunI anumati che, ema samajI jamAli munie pitAnA parivAra sahita prabhu pAsethI anya sthaLe vicavAne vihAra karyo. jamAlane hajAra ane zaMkA-eka gAmathI bIje gAma ema vicaratAM vicaratAM anukrame jamAli muni bAvasti nagarImAM pahoMcyA. tyAM temaNe kopTaka nAmanA udyAnamAM sthiratA karI. ekadA temane annaprAntAzana vaDe uSNajavara, garama tAva Avyo, ane tAvanuM jora vadhatuM gayuM. te eTaluM badhuM vadhyuM ke te besavAne mATe paNa azakta banyA, ane sAdhuone AjJA karI ke-munio ! mAre mATe saMthAro karo ! sAdhuo saMthAro karatA hatA. ahIM temane tAvanuM jora vadhatuM hatuM. eka kSaNa paNa divasa jeTalI lAgatI For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nirtavavAda aMka 1 ]== = ==[ 21 ] hatI. sUvAnI ekadama utsukatA hatI, eTale temaNe munione pUchyuM ke saMthAro karyo ke nahiM. munioe uttara Apyo ke saMthAra karAya che. thoDA samaya pachI pharI pUchyuM. karI paNa e ja uttara ma. ema vAraMvAra pUchatAM te ja uttara maLato ke haju saMthArI karyo nathI paNa karAya che. AvA uttarathI jamAli muni samyakatvathI calita thayA ane zaMkA karavA lAgyA ke prabhu mahAvIre kahyuM che--"camar arg, rUriyAmane kapi , vAva nirikAmAM (calAtuM chatuM cAlyuM, udiraNA karAtuM chatuM udiyuM ane nirjarA karAtuM chatuM niryuM ema sarva bAbatamAM) te. asatya che. kAraNa ke A pratyakSa dekhAya che ke jema A saMthAre karAto chatAM karAyo nathI ema kahevAya che, paNa karAyo che ema kahevAtuM nathI, e pramANe calAtuM hoya tyAre cAlyuM nathI, udiratuM hoya tyAre udiyuM nathI ane nirjarAtuM hoya tyAre niyuM nathI ema kahevuM joIe, tethI bhagavAna vIraprabhue kahyuM che te asatya che. munio pratye jamAlinuM kathana- upara pramANe manamAM nizcaya karyA pachI jamAli muni sAdhuone bolAvI temane potAno vAda A pramANe samajAvavA lAgyA--munio ! zrI mahAvIra prabhu kahe che ke viyamAdi fhuM (karAtuM hoya te karAyuM) kahevAya vagere, te asatya che. kAraNa ke sarve pramANo karatAM balavattara pramANa pratyakSa che, mATe ja koI kahe ke agni zItala che, paNa te mAnavAmAM Ave nahi, kAraNa ke pratyakSathI siddha che ke agni zItala nathI paNa hRSNa che, e pramANe pratyakSathI siddha che ke--karAtuM hoya te karyuM kahevAya nahi. vaLI teo mahAnuM che mATe satya ja kahe tema paNa manAya nahi. kAraNa ke-maMdAnta'sfu fsa di mahAna puruSo paNa khalanAne pAme che, mATe je saMgIna hoya te ja mAnavuM joIe. vaLI tame paNa vyavahAra kare che ke saMthAro karAto hate chatAM karyo che ema na kahetAM karAya che ! e pramANe calAtuM hoya te calAya che ema kahevAya, paNa calAyuM ema kahevAya nahi. | munionA vibhAga-upara pramANe jamAli muninuM kathana sAMbhaLIne keTalAka munio temanI zaramathI, keTalAka maMda buddhithI, keTalAka amuka mAne che mATe-ema jamAlinI sAthe rahyA, paraMtu je sthavira hatA, acala zraddhAvALA hatA ane vinayavALA hatA, teo jamAlinI sAthe na bhaLatA vinayapUrvaka A pramANe pUchavA lAgyA. (cAlu) - Sw: DAya. sakAkA na aDadhuM mUlya bha. mahAvIrasvAmInuM triraMgI citra ATha AnAnA badale cAra A [ TapAla kharcane dehe Ano vadhu ] Aje ja maMgAvA For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramaAharta ka parama mAhezvara? lekhaka-zrIyuta mohanalAla dIpacaMda cekasI hAlamAM mahArAjA kumArapALa jenadharmI nahotA paNa pitAnA pUrvajonI mAphaka zaivadharmane mAna ApanArA hatA, evuM puravAra karavA sArU ThIka uhApoha ja che. e saMbaMdhamAM prabhAsapATaNanA zAstrI harizaMkara prabhAzaMkare eka lAMbe lekha phArbasa gujarAtI sabhAnA trimAsikamAM lakhe che. vaLI e sabhA taraphathI "paramamAhezvara rAjA kumArapALa" e nAmathI ukta lekha eka judI pustikA AkAre pragaTa karavAmAM Avela che. zAstrI mahAzaye somanAtha maMdiranI eka prazasti parathI rAjavI kumArapALa parama mAhezvara ja hatA ane ukta maMdiranA AcArya bhAvabRhaspati eka mahAna vidvAna hatA evuM puravAra karavA yatna sevyo che. e sArU keTalAMka chuTAchavAyAM tAmrapatro ane mahAkALI maMdiranA lekhane AgaLa dharavAmAM Avela che. jo ke e sabaMdhamAM saceTa radiyo ApavAnuM kArya te purAtattvavidonuM ane itihAsa sarjakanuM che, chatAM mArI sAmAnya prajJAthI AkhuMye lakhANa vAMcatAM je keTalIka asaMgatatA jaNAya che te darzAvavAno prayAsa karavo ucita dhAruM chuM. A lekha vAMcatAM magaja para eka ja chApa pADavAno lekhakane Azaya jaNAya che ke-prazasti ne tAmralekhanA AdhAre kumArapALa rAjA parama mAhezvara ja hatA, ane somanAtha maMdirane uddhAra temaNe bhAvabRhaspatinI preraNAthI ja karyo hate. vaLI e AcArya eTalA prakhara vidvAna hatA ke temanI sAme zrImad hemacaMdrasUri paNa parAjaya pAmyA hatA. ane jene prabaMdhakAre e je je vAte zrI hemacaMdrasUrinA nAme caDhAvI che te sarva jaina dharmane prabhAva darzAvavAnA sAMpradAyika mehathI ubhI karelI che ! zAstrI mahAzayanA mate prabaMdhaciMtAmaNikAra zrI merUtuMgasUri ane kumArapALa prabaMdhana kartA zrI jinamaMDanagaNinAM lakhANomAM keTaleka sthaLe judI judI vigato AlekhAyelI che eTale ubhayanAM lakhANa para pUratuM vajana mUkavuM bhUlabharyuM che ! temane zrI hemacaMdrasUrinI vidvattA, yazakIrti ane bhUpa kumArapALa paranI pAbhAvikatA eTalI hade khUce che ke tethI koI paNa jAtanA AdhAra vinA 'zrI hemacaMdrasUri prabhAsapATaNa AvyA ja nathI, "thaMbhatIrthamAM zrI hemacaMdrasUrie kumArapALanuM bhaviSya kahyuM ja nathI" ane "je kaMI lakhANa prabaMdha ke caritrakAroe AlekhyuM che te kevaLa potAnA dharmanI prabhAvanA karavAnA IrAdAthI ja che' evAM anumAna karavA teo dorAyA che. eka tarapha vicAra karatAM jaNAyA vagara nahIM rahe ke je jene zramaNoe pitAnI kRtiomAM kevaLa etihAsika daSTithI nahiM paNa sAhitya sarjanano pravAha navapallavita rAkhavAnA IrAdAthI AvI jatanA graMthanI saMkalanA na karI hota to Aje e dvArA gUjarAtanA itihAsanA je AMkaDA meLavavAnA maLe che emAMnuM kaMI paNa hota nahIM ! arthAta gujarAtamAM thaI gayelA-- rAjavIo, temaja prajAnAM judAM judAM aMge ane For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramakSAta ke paramamAhezvara apha 1 -[ 23 ] anya rItarivAjo sabaMdhI je sAmagrI upalabdha thaI zakI e jaina zramaNAnAM pradhA, citrA ke rAsAne AbhArI che. are, eka netara vidvAna sAhityakAre te aeTale sudhI lakhyuM che ke gUjarAtanA itihAsamAMthI zrImad hemacaMdrane khaseDI lye te-agara teozrInI prabhAvapUrNa ne camatkArI kRtiene bAju para rAkho pachI kai ja rahetuM nathI ! te rAjya darabAramAM jaina mahArAjA kumArapALa surata jainadhamI hatA. temaja temanA maMtrIonu vadhAre jora hatuM ane e samaye ahiMsAnu gau va eTalI hade vadhArI devAmAM AvyuM hatuM ke tyAthI kSAtravRtti ne kSAtrateja ghasAi gayAM ! prajAmAMthI laDAyaka vRtti marI gai ! viSNukazAhI yAmAM DarapeAkatA ghUsI gaI ane tethI ja tyAra pachInA thoDA samayamAM gujarAta paridhanatAnI zRMkhalAmAM jakaDAyuM !-A jAtanAM lakhANe| eka karatAM vadhu sAkSaronAM thayAM che, eTaluM ja niha paNu aNuhilapurane asta kivA laDAyaka vRttinI tagAzane TAlA ahiMsAne zire caDhAvI e mATe kAraNabhUta mahArAjA kumArapALa ane temanA jaina maMtrIe temaja jaina prajAne lekhavAmAM Ave che! A jAtanI bhramamUlaka mAnyatA prasarAvavAmAM jainetara lekhakeAnI je saMkhyA daSTigocara thAya che emAM pakAyelA sAkSare ane ghaNA kharA jJAtie dvija mahAzaye che. jagata mazahura karaNaghele ane matrI mAdhavanA prasaMga ke je gujarAtanA patanane te jaineAnI dhyAne utArI pADavA echA prayAsa nathI A prayAsa kaMi navA paNa nathI. enAM mULa te ke thayAM tyArathI jaNAI Ave che. phAba sAhebanI karavAmAM AvI che ke zIlagura nAmanA yitae gavatI rUpasundarIne Azraya Apyo hatA e vAta jaina zramaNAe upajAvI kahADI che ! Aje paNa pATaNamAM zrI paMcAsarA pArzvanAthanA devAlayamAM zrI zIlaguNusUri tathA vanarAjanI e veLAne upakAra sabhArI mUkavAmAM Avela mUrtie meAjIda chatAM ane jaina graMthamAM e vAtanI satyatAnA saMbaMdhamAM saMkhyAbaMdha lakhANa chatAM ene apalApa karanArAM anumAneA khaDA karavAmAM Ave che. e uparathI te| eka ja sAra kheMcAya ke enI pAchaLa sAMpradAyikatA DAkINI DAkalA vagADI rahI che. khAsa banAva che ene DhAMkavA sevAyA ! vaLI dvija lekhakene ahilapuranI gAdInAM maMDANa rAsamALAmAM paNa evI TippaNI 'prabaMdhaciMtAmaNi'mAM ke anya jaina graMtheAmAM Avela anya bAbata-somanAtha ke zaiva dharmanA prabhAva sUcavatAM anya vRttAntA-jarUra zAstrIjI ane emanA jevA bIjA lekhakAnA gaLe utare che; kukta vAta gaLe utaratI tyAre aTake che ke jyAre e lekhaka kaI jainadharmanI prabhAvanAnI kivA koi jainadharmI rAjAnI vAta kare che! jainetara lekhakA zramaNa saMskRtine abhyAsa yathArtha rIte karaze te jaNAze ke jaita dharmI sAdhuone IrAdApUrvaka khATuM citraNa karavAnA kaI hetu nathI hAtA. bAkI judA judA pradezamAM pagapALA vicaravAne temane AcAra hovAthI teonA sarjanamAM judA judA pradezamAM cAlatI kivadantIe sahaja sthAna pAme eTale emAM keTalIkavAra virAdhAbhAsa jevuM ke mAnyatA phera jevuM ke atizayeAkita jevuM jaNAya, Ama chatAM vinA sakAce kahevuM joIe For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org zrI jaina satya prakAza [ 24 ]= ke e sAmagrInA abhAve ja gUjarAtanA itihAsanuM yathAsthita caNatara thayuM che, ane e vAta niSpakSapAtapaNe saMkhyAbaMdha prasiddha jainetara sAkSaree svamukhe jAhera karI che. jyArathI mahAtmA gAMdhIjIe ahiMsAmAM rahelI amApa zaktinuM hiMdane ane jagatane bhAna karAvyuM ane e hathiyAra kAyaranuM nahi paNa zUrAnuM che evuM dalIlapurasara sAbIta karI dekhADayuM tyArathI gUjarAtanA rAjavIomAM mahArAjA kumArapALanuM sthAne era dIpI uThayuM. ethI zrImad hemacaMdrasUrinI pratibhA kaI judI ja najare duniyAne dekhAvA mAMDI. kAyara lekhAtA ne bhAjIkhAu vANiyA tarIke TIkA pAmatA jena maMtrIzvare muMjAla, udAyana ke zAMtu mahetAnAM vRtAnto ane teoe darzAvelI vIratAnAM udAharaNa prasiddhi pAmyAM tyAre irAdA pUrvaka dADele gujarAtanA patanane paDade cIrAI gaye, ane jagatanA prAjJa varganI najare jenonI ahiMsA kaI judA ja svAMgamAM caDhI. e kaI namAlAnI zakitahInatAthI nathI AgaLa AvI paNa e pAchaLa to kSatriya kulAvasene saLaMga ane gAravavaMte ItihAsa che ema jagate jANyuM. zrI mahAvIradevanI ahiMsA to kaI jvalaMta vastu che. zrImada hemacaMdrasUrinI pratibhA sAce ja anokhI bhAta pADe che ane mahArAjA kumArapALanuM rAjya ene anupama dAkhalA rUpa che. emanA rAjyakALanA pratyeka banAvo para vicAra karatAM, emaNe AdarelA dareka sudhArA para dhyAna ApatAM mAtra jene ja nahi paNa jenetarane paNa kahevuM paDe tema che ke te eka sAce jaina rAjavI hatA. pakSapAtanA casmA utArI tene AkhA rAjyakALa jovAmAM Ave to e mAhezvarI hato ema kahenAra paNa ene sAcA AhaMta tarIke joI zake tema che. jarUra che mAtra sAMpradAyiktAnA cazmA utArI yathArtha telana karavAnI! prabaMdhaciMtAmaNimAM evI saMkhyAbaMdha noMdhe che ke je uparathI zaivadharmane prabhAva jaNAI Ave. je merUtuMgasUrine kevaLa jainadharmanI ja yazagAthA gAvI hatI to teo A vAta zA sArU pitAne graMthamAM lakhata ? hemacaMdrasUrinI vidvattA ane camatkArI zakita mATe emanI kRtio ja sAkSI pUre tema che. e sAme je bhAvabahaspatinAM nAme zAstrI mahAzaya gaNagaNI uThe che temanI ekAda kRti to raju kare ! je bhAvabahaspatijI prakhara vidvAna hatA ane anyane vAdamAM jItavAnI zakita dharAvatA hatA te zA mATe e saMbaMdhI ekAda dha sarakhI paNa nathI maLatI ? kevaLa prazasti ke je temanI ja preraNAthI taiyAra karAI hoya, tenA jore kUdavuM e bhAjabI kema gaNAya ? kyAM prazastiomAM marajI mAphaka vizeSa nathI lagADavAmAM AvatAM ? evI te jaina devAlayomAMthI saMkhyAbaMdha prazastio maLI zake tema che ke jemAM paramAna kumArapALa mahArAjAnA rAjyakALane ullekha karAyo hoya. eTaluM nizcita che ke mahArAjA kumArapALa zarUAtamAM potAnA pUrvajonI mAphaka mAhezvara-zaivadharmI hatA, paNa zrImad hemacaMdrasUrijInA upakAra heThaLa AvyA pachI ane teozrInI mIThI vANI sAMbhaLyA-jainadharmanAM umadA to samajyA-pachI AhaMta darzana [ anusaMdhAna pRSTha 25 mAM ] For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mA 2vA DanuM eka vakhata nuM ati ja ho ja lA la tIrtha lekhaka zrIyuta mohanalAla choTAlAla bArasadavALA 2leka dIpaka dehare jAtrA kare re, rANakapura rIsahasara-tIratha te namuM re. -zrI samayasuMdara (kharatagaccha) "nAma raste nartha' e vAkyanA ATha lAkha arthevALuM aSTalakSI pustaka lakhI akabara ane tenA putra jahAMgIra pAdazAhone kAvyarasanA camatkArathI khuza karanAra zrI samayasuMdare jenI yAtrA karI A zabda uparyukta kAvyamAM utAryA che, e trilekadIpaka devaLa dharAvanAra zrI rANapurajI tIrtha muMbaIthI ajamera jatI relve lAInanA phAlanA sTezanathI 17 mela para eka gADha jaMgalamAM che. phAlane muMbaIthI 487 maila ane amadAvAdathI 178 mela uttare ane ajamerathI 128 maila dakSiNe eTale u. akSAMza rUpa ane pUrva rekhAMza 73 lagabhaga para che. aravalI pahADanI hAra vacce Avela rANakapura zaheramAM vikramanA 15mA zatakanA AraMbhamAM 1800 savAla che. jenanAM ghara hatAM. e mevADa medapATa ane mAravADanI sarahada para AveluM agatyanuM vepArI ane rAjakIya sthaLa hatuM. tenI caDatInA samayamAM, jema laMDana zahera vacce Temsa nadI vahe che tema hAlamAM A prasiddha jinAlaya pAse vahetI magaI nadI (je sAdarI pAse sukalI nadIne maLe che ) zahera vacce vahetI hatI. tyAMnA DuMgare koI zAMta jvALAmukhInA avazeSo che. tenA upadravathI thatA ulkApAtothI, bhUkaMpathI tathA rAjyanI sarahada para AveluM hovAthI, vireAdhI rAjyanAM AkramaNothI te zahera tUTayuM, ema spaSTa kahevAya tevuM che, [ pRSTha 24 mAnuM anusaMdhAna ] prati AkarSAyA ane jema jema emAM UMDA utaratA gayA tema tema custa banyA. Ama chatAM temaNe anya dharmo para koI jAtano julama dAkhavyAno eka paNa dAkhala nahIM jaDe. emAM ja jenadharmanAM udAra tattvonI khubI samAI che. | gujarAtanI gAdI para vanarAjathI mAMDI kumArapALa sudhInA rAjAo bhale pote game te dharma pALatA haze paNa anya dharmo para samabhAva dharanArA ja puravAra thayA che. ahiM sAnI je kALe TIkA thatI hatI e veLA zAstrI mahAzaya ke emanA jevA bIjA lekhake kema mauna hatA ? ane atyAre mAtra eka ja prazastinA jore paramahaMta mahArAjA kumArapALane parama mAhezvara banAvavA kayA kAraNe kaTibaddha thayA che? temAM jeTaluM sAruM ne suMdara eTaluM amArUM" e bhAva to nathI ne? - jaina samAje jAgrata thaI, enA abhyAsI vage kamara kasI, prAcIna sAhitya ane purAtattvanA viSayamAM rasa laI, AvI jAtanA UhApoha para prakAza pheMkavAnI paLa AvI cukI che. For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jana satya prakAza enI sArI AbAdI vikramanA paMdaramAthI sattaramA saikA sudhI hatI. e samayamAM hAlamAM zirohI rAjyamAM AvelA nAMdIyA (jemAM mahAvIra svAmInI jIvita svAmInA nAmathI oLakhAtI pratibhAvALuM bAvana jinAlaya daheruM che te) naMdivardhanapura gAmanA prAgvATa vaNika mAMgaNanA putra kurapAla ne kAmalade strIthI thaela ratnAzAha ane dharaNA (dhannA) zAha putro hatA. temAMnA dharaNu zAhane dhAralade nAmanI patnIthI jAjA, jAvaDa Adi putro hatA. e dharaNAzAha jyAre nAnI umaranA hatA tyAre eka vakhata khetaramAM ghAsanI gaMjI karatAM jamavA mATe mAtApitAe kahyuM tyAre temaNe zikhara karI lauM" ema kaheluM, tethI mAbApe enA mATe e ucca zabdo sAMbhaLI UMcI AzA sevelI. chevaTe eNe naMdivardhanapuranA pahADI killAmAM e samaye vepAranI maMdInA kAraNe, dezAvaramAM vepAra kheDI karaDAnuM dhana upArjana karyuM. pachI utkaTa dhArmika bhAvanAthI teNe, svapnamAM jeela nalinI guma vimAna jevuM maMdira baMdhAvavAnI IcchAthI ghaNuM samapurA ane bIjA dezAvarenA prakhyAta zilpakArone bolAvI svapnamAM joela maMdira banAvavAnI vAta kahI. paNuM svapnanI vAtathI nakaze karavAmAM (mULarAja solaMkInA siddhapuranA rUdramALanI jema) ghaNAe niSphaLa nIvaDayA. tyAre bhegA thaelA zilpImAMthI koie, "A melAghelA jevA dekhAtA depA zilpI tamArI IcchA mujabanuM maMdira bAMdhI Apaze" ema kahyuM. chatAM ethI krodha na karatAM temaNe e depAkane sUtradhAra banAvavAnI IcchAthI nakazo ane citra banAvavA kahyuM. teNe bIjA zipIonI hAjarImAM ja ADI ubhI lITIo doravA mAMDI, paNa tethI te sAce ja svapnamAM joela jinaprAsAdanuM citra ane nakaze taiyAra thayAM. AthI dharaNAzAhe AnaMdita thaI temane ja sUtradhArapade sthApI maMdira baMdhAvavAnuM nakkI karyuM. paNuM tevAmAM putravadhUthI ghInA kulAmAMthI ghI kADhatAM ekAda TIpuM jamIna para paDatAM dharaNazAhe te TIpuM tarata ja jeDA upara lUchI lIdhuM. putravadhUe te joyuM ane teNe e vAta e zilpakArane kahI pitAnA sasarAnI kRpaNutA vyakata karI. tethI e sujJa zilpIe e zeThanI udAratAnuM pArakhuM jevA kahyuM - "Apa je jinAlaya baMdhAvavA cAhe cho tenA pAyA cAMdI senAnA rasathI ja purAvA joIe." dharaNAzAha eTalAmAM ja sarva bInA samajI gayA, ane kaMI paNa uddega vinA tema karavA mATe cAMdI sonAnA ga kayAM. AthI e zipIne vizvAsa Avyo ane putravadhU paNa samajI gaI ke "eka TIpuM paNa bIna upayogI javuM joIe nahi ane upayoga mATe samastano bhoga ApavA taiyAra rahevuM." vi. saM. 1423 nA Aso su. 8 nA divase A maMdIranuM khAta murhata karI, nAnA moTA badhA zilpIone khUza karyo ( hAlamAM paNa tyAM A su. 8 meLo bharAya che.) 63 varSanA zramathI meTA ghumaTa ane cAra mATa dvAravALuM samacatuSkoNAkRti | mALanuM devaLa taiyAra thatAM bRhat tapAgacchIya bI somasuMdarasUrine gujarAtamAMthI AmaMtrI saM. 1296 nA phAgaNa vada 10 (bhAravADI caitra vada 10 ) nA zubha murte prathama tIrtha. kara AdinAtha svAmInI cemukha pratimAo traNa mALamAM sthApana karI. e pachI IDaranA For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rApura a 1 ]--- = ra7] guNarAja sAthe (citoDamAM siMgara cAvaDI nAmanuM hAlamAM khaMDiera jinAlaya hayAta che te baMdhAvanAra) citeDanA kuMbhakarNa rANAnA velAka bhaMDArI ane dharmasiMha ema traNa jaNa saMgha laIne vi. saM. 1505 mAM ahIM AvelA. velAka ane dharmasiMhe cegamanI cerAsImAMnI 82 darIonAM zikhare baMdhAvyAM. dharaNazAhe rAzI bhUmi maMdira taiyAra karAvelAM hatAM, paNa daherIo uparyukta saMghapatioe karAvelI. dharaNazAhane 99 lAkha sonaiyAno kharca thaele. tresaTha varSa sudhI e maMdiranuM bAMdhakAma cAlyuM tyAM sudhI e bhAgyazALI dharaNazAha haiyAta ja hatA-eTaluM dIrdha AyuSya emaNe bhogaveluM. e agAu paNa sumAre 40 varSanI uMmara dhana prAptimAM vyatIta thaelI hovI joie e hisAe anumAnathI saM. 1383 nI AsapAsamAM temano janma thaelo haze. vidhamaonA humalA samaye mUrtikhaMDana thAya tyAre e sthAne bIjI pratimA sthApana karI zakAya tathA e pratimAone evA samaye chupAvI zakAya te mATe emaNe bhUmimaMdiranI janA ghaNI ja dIrdha daSTi vAparIne karelI hatI. e maMdira saM. 155 sudhImAM pUrNa na thayuM ane pitAnuM avasAna najIka che ema jANI temaNe moTA bhAI ratnAzAhanI ratnAde strIthI thaelA lAkhA, majA, sonA ane sAliMga tathA sAliMganA putra sahasA (jene mALavAnA sulatAna grAsadIne mahAmaMtrI banAvela te ) tathA potAnA putra jana ne jAvAdine bhegA karI kahyuM ke "A maMdira pUrNa thayuM nathI, tethI mArA AtmAne zAMti nathI thatI. te sAMbhaLI temaNe vacana ApyuM ke jyAM sudhI A jinAlayanuM pUrNa bAMdhakAma na thAya tyAM sudhI suvarNapAtramAM amo tathA amArA vArasa jamaze nahi ane pagamAM suvarNAlaMkAra paheraze nahi." atyAre (saM. 1993 sudhI) paNa te daherIo adhUrI che eTale ke tenAM zikhara, thaela nathI. temanA vArasAmAM chaganalAlabhAI vagere che te te sthaLathI dazeka mela para AvelA ghANarAvamAM rahe che ane dhaMdhA muMbaI khAte kare che. te paNa te niyama pALatA AvyA che. temanuM saMdhamAM haju paNa eTaluM sanmAna che ke phAgaNa vadI 8 nA meLA vakhate navI dhajA te hAjara emane ja caDhAvavA devAne rIvAja paLAya che. e zeThanI namratAno namuno khAsa jovA jevuM che. ATaluM badhuM dravya ane samayane bhoga ApanAra mANase pitAnA nAmanI mUrti, Abu paranI vimala vasahInI mUrti jema, na banAvatAM eka thAMbhalAmAM pUrvAbhimukha ekAda hAthanI AkRti yugAdIzvara RSabha devanI sAme hAtha joDI ubhI rAkhelI banAvI che. e maMdiramAM 1444 thAMbhalAo che. je gaNatAM bhalabhalA gaNatrIbAje paNa bhUlA paDe tevI tenI goThavaNa che. e dareka sthaMbhanI kotaraNI eka bIjAthI alaga alaga che. keTalAMka tAraNo hAlamAM hayAta che. emAM vAparela patthara tyAMthI sumAre 15 maila para AvelA nANuM gAma pAsenA DuMgaramAMnI khANane che. e pASANu saMgemaramara nathI paNa tenAthI bIjA naMbare utarato che. chatAM temAM ajaba kotarakAma thaeluM che. enA ghumaTanuM kotarakAma AbunA vimalavasahInI yAda karAve tevuM che. For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jena satya prakAza evA moTA totIMga pATalA ane thAMbhalA lAvavA mATe te vakhate hAlanA jevA yAMtrika sAdhana hatAM nahi, chatAM dhIrajathI pADAonI madadathI e patthara uMcakI maMgAvelA. kahevAya che ke e gADAM sAthe eka suthAra ane ghI telanAM gADAM cAlatAM, jyAM paNa e ane tyAM pADAone ghI tela ApavAmAM AvatuM. ane gADuM bhAge tyAre sAthe rahele suthAra tatkALa samArI leto. je khANamAMthI e patthara lIdhAM tyAMnA kSetrapALane ahiMsaka vidhithI khUza karela. hAlamAM paNa e kSetra-khetara-pALa prakhyAta che ane keTalAya jene tene jaina kSetrapALa mAnI putra janma vakhate tenI yAtrA kare che ane sAthe sAthe rANakapurajI ane ghANerAvanI paMcatIrthInI yAtrA mukhyatve kare che. e thAMbhalAmAMthI eka sthaMbha e pradezanA mahArAjA kubA-kuMbhakarNa rANAe bAMdhavA hiMmata karI, paNa gujarAtanA mahArAjA vizaLadeva vAghelA, jagaDuzAha AgaLa dukALIne khIcaDImAM tela ApatAM thAkI gaelA tema, thAkI gaela, tenI yAda yAtrALuone haju paNa adhurA sthaMbha rUpe batAvavAmAM Ave che. e nagaravALo pradeza muMbaithI ajamera jatI lAInathI pUrvamAM Avela che ane te gaDavADanA nAmathI jodhapura rAjyamAM jANIto che. emAM nAnA nAnA DuMgare ghaNuM che tethI e nAma paDayuM kahevAya che. I. sa. aDhAramA saikAnA chevaTamAM mevADanA rAjAe pitAnI putrI jodhapura paraNAvI tenA dAyajAmAM e muka jodhapurapatine Apelo tethI tyAM jodhapuranareza umedasiMhanI ANa pravarte che. hAlanA sTezanathI rANapura jatAM meTaramAM 11 mele sAdarI jatAM rUA. 1-12-0 le che. rAjyanA ThekA hovAthI moTara cArja vadhu levAya che, chatAM moTare sekaDaheDa ane rastA tUTelA hovAthI musApharone khUba AMcakA Ave che. e mArge jatAM khuDAlA, keTa, vAlI ne muMDArA gAma Ave che. e gAmomAM jinAlaya che ane paga raste jatAM khuDAlA, cAmaleDI, sAdarI, TIparI ne muMDArA gAme Ave che. e bAjumAM DuMgarA ghaNuM hevAthI jokhama laI ekalA javuM jokhama bhareluM che. meMNuM, sAMcI ne bhIla komo garIbAInA aMge lUMTaphATa paNa karatI. IDaranI gAdIe AvanAra rAThoDa pratApasiMhe e prajApara khUba dhAka besADelI tethI jarA zAMti kharI chatAM cokIdAra rAkha iSTa che. tyAMnA jaMgalamAM vAgha, hAra, rIMcha, udavegaLA (vAdha ane siMhanI mitratAthI thaelI jAta) dIpaDA, cittA ne nAmanAM jaMgalI prANIne bho che. kurU e nAnakaDuM prANu uce uchaLavAmAM jambara che. te siMha jevA prANIne uMce uchaLI bocI para pakaDI moTA tINa naherathI mArI nAkhe che. ziALAnI mosamamAM bora thAya che tyAre rIMchane trAsa jambara che. tethI e mAravADanI paMcatIthInI yAtrAe janAre sAdarImAM zeTha ANaMdajI kalyANajI (devakI peDhI sAdarI)nI zAkhA peDhI che temAMthI cokIdAra rANakapura ke ghArAva javA agara phAlanA ke rANI sTezane javA levo. phAlanA rANI mATe paDhInA sipAI, yAtrALunA pramANamAM Ave che ane gADA dITha rU. 8-12-0 ApavA paDe che, jyAre rANakapura mATe rUA. . -8-3 gADA dITha levAya che; ane meMNuM cekIdArane moka lAvAya che. jyAre ghArAvanA rUA. 0-4-levAya che. hiMdu meMNAonI e cekI ghaNuM For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org rANakapura aMka 1 ]= =[ 29 ] varasathI cAlu che. temanI kAmanuM evuM baMdhAraNa che ke eka paNa meMNAnuM baccuM cokIdAra tarIke hoya to koI paNa meM lUMTe nahi. emanA evA saMpane lIdhe bIjI lUMTArU jAti lUMTavA hiMmata karI zakatI ja nathI. e kAma meSa rAzine sUrya thAya te dine erapurA sTezana pAse gautama mahAdevanA sthAne nadI kinAre bhegI thAya che tyAre temAM gunhegAra bahAravaTIA paNa tyAM Ave che. tyAre rAjya temane pakaDatuM nathI eTaluM te kAmanuM zirohI, dAMtA, mAravADa, mevADa ne ajameranA sattAdhIzo mAna jALave che. e dine e sUkI nadImAM te sthAne pANI vahe che eTalo teno mahimA che. eTalAM rAjyanA meMNA tyAM bhegA thAya che tyAre jeNe koInI cekImAM hAtha nAkhI AbarU lIdhI hoya tene nyAya ne daMDa thAya che. jaMgalane lIdhe yAtrALuone rAtre dharmazALA bahAra nIkaLavAnI sakhta manAI heya che. vaDIlaMkA mATe paNa dharmazALAmAM vyavasthA rAkhelI che. vAsaNa godaDAM rANakapuramAM maLe che. tyAM prakSAla mATe gAya rAkhavAmAM Ave che ane bAMdhakAma vagere kAma mATe kAyama be pADA pALavAmAM Ave che. munImane (A. ke.) tyAM javA AvavA mATe joDI rAkhela che. e pALelA prANI divase caravA gayelAM hoya tyAre rAnI prANInI kAyama bIka rahe che, puratA baMdebasta chatAM vyAdhrAdithI hara sAla hatyA thAya che. dharmazALAnI divAla ghaNuM UMcI che chatAM koI vAra vAgha aMdara ghusI jAya che. maMdiranuM sthAna mAsAmAM theDA yAtrALuone javara avara hovAthI cAmAcIDIAnI dhAra (ane koI samaye bIjA paMkhInAM IDa paNa paDe che) khUba paDe che te sApha karavA be mANasa kAyama rAkhela che. sAdarIthI rANapura jatAM magaI nadI cha vAra oLaMgavI paDe che. rANakapura pAse jodhapura rAjAe DuMgarAmAM moTe baMdha bAMdhI uMDANavALuM moTuM sarovara karela che tenuM pAchuM khetInA upayogamAM naherathI levAya che. enI eka lAkhanI Avaka che. sAdarImAM sumAre 9 0 thI 1000 gharanI zrAvakanI vastI hAI sArU bajAra che, tyAM 28 daherInuM jinAlaya che, pAse mAdA ane rAjapura gAme zrI pArzvanAtha ane zAMtinAthanuM ekeka jinAlaya che. rANakapura jatAM eka maila para zrI kesarIAjInA nAmanuM derAsara Ave che, e tathA rANakapurajImAM hAla traNa jinAlaya che te badhAne vahIvaTa zeTha ANaMdajI kalyANajI calAve che. parANe cAlu vahIvaTI kharca nabhe teTalI Avaka che. sAdarImAM ja AkhA mAravADa madhye sthAnakavAsI che. jenonI sthiti hAla sArI che. sa. 1990 mAM sumAre tyAM eka karoDanuM cAMdI sonuM zrAvako pAse hatuM ema kahevAtuM hatuM. lakSAdhipati 100 jeTalA che. e tralokayadIpaka devanA pUjArI paMDyAone vaMzaparaMparAnA haka cAlyo Ave che. temanA vaMzamAM kezava, kALu vagere che temanA vArA cAle che. temaNe rAjyanI aMdhAdhuMdhInA samayamAM sAdarIthI dUdha laI jaI kAcalAmAM sukhaDa bharI mULanAyakanI pUjA cAlu rAkhelI hatI ema kahevAya che. tenA badalAmAM pATalA upara mUkAtuM dravya temane levAno rIvAja cAlu che. tevA samayamAM sAdurIna derAsaramAM paNa paDayA hatA. temaNe eka osavALa For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza { 20 [ varSa 5 strI guma karelI tene kesa jodhapura sudhI jatAM temane sAdarInA haka jatA karavAnA nyAya thayeA hate. AthI e paMDayAe khuzAmatakhArIthI sadhamAM bhAgalA paDAvelA. A takane lAbha lai vikramanA egaNIsamA saikAnA uttarArdhamAM rANakapucchanA paDayAoe mUrti bhAMyarAmAMthI kADhI dUra dUra vecI. temAM takhatagaDhamAMthI eka mUrti pakaDAtAM bhoMyarAM sadaMtara baMdha karavAmAM AvyAM. tethI tenAM mukha kayAM che te jatenei leke bhUlI gayA. zrI depAka zilpInA vaMzanA khImajI Adi seAmaparA sAdarImAM che, temaNe agAunA satrahelA nakazAe paNa junA thavAthI rakSelA nathI tethI cAlu jauhAra vakhate te bhoMyarAM jaDayAM nathI. e emanI tIkSNa dRSTithI thADAMka vadhu bhoMyarAM zeAdhI zakyA che. cAlu bhoMyarAM kholavAnA rUA. 61] nakare sa. 1990 sudhI letA hatA. jarUra paDe sAdarI sadha ane munImanI marajIthI e AMkaDA vatto e thAya che. tyAMnI peDhI hastaka eka ja lAkaDAmAMthI banAvela caMdananI camaranI joDI jovA jevI cIja che. camaranA vALa paNa e akhaMDa kASThamAMthI banAvela che. zrI rANakapurajI e mevADanA rANAoe sthApeluM zahera che. tyAMthI mevADanI hada che mela para bhagA gAmathI zarU thAya che. tyAMthI udepura javAtA pahADanA bhayaMkara rastA che je sAyarA geNudA thai 65 mailanA sAMkaDA mArga che. tyAMthI meTara sarvIsa cAlu thaelI hatI. tenI cekIne zarUAtamAM rUA. 1 levAtA ane cAkAdArane rUA. nA apAtA hatA. rANakapura ne dhANerAva vinAnA cekIdAranAM bharelAM nANAMnI peDhInA sahIsikkAvALI pAvatI maLe che. Aso mAsanA meLA vakhate cukavaNInAM zAka-kuTIA, kArelAM, bhIMDA, kaheALA ne kerI vagere vecAvA Ave che. meLAmAM gADavADanA zrAvakA uparAMta khIjI vastI paNa khUba bhAvathI Ave che. sa. 1990mAM vaizAkha mAsamAM musalamAnee mUrti khaMDita karI tyArathI meLA vakhate khUba cokasAI rahe che. eka meNA sipAI kAyama rANakapura agAunA ghaNA samayathI rahe che. rAtre dharmazALAmAM rahyAM rahyAM vyAdhrAdinA bhayaMkara avAjo sAMbhaLavAnA maLe che. bIjA be derAsarAmAM zrI temanAthajI ane zrI pArzvanAthajInA che. islAmIthI bacavA mATe keTalAMka jinAlayanI eka bAjue nAnA paNa dUrathI dekhAya tevA masjIdanA dekhAvanA minArA banAvavAmAM AvatA hatA, tevA minArA tyAMnA meATA daherAsaramAM paNa meAjuda che. uttara bhAratamAMnA jaina ane hiMdu derA vidharmIonA bhAga thai paDelAM temAM phakta A aravallImAMnA ja suMdarama diza-Abu delavADA, kuMbhArIAjI te A rANakapurajImAM khAsa bacI gayAM che. A maMdiranuM maMDANa evuM alaukika che ke 1444 sthabha hovA chatAM sthaMbhAnu jaMgala dekhAtuM nathI- jyAre digaMbarAnA tIya mULabiMdramAM 500 cAMbhalA traNu' majalAmAM thaine nathI chatAM avyavasthitatAne lIdhe thAMbhalAnuM jaMgala haiAya tema dekhAya che. kAi paNa cAra thAMbhalA vaccenA chedana biMdumAM ubhA rahI ceAmama dRSTi karatAM vacce eka paNu thAMbhale AvatA nathI. Ama 48000 corasa phUTa jamIna uparanA eka alaukika deva vimAna jevA A rAdiranAM zilpa ane bAMdhaNI AkhA ya bhArata varSAmAM ( kadAca sArA ya vizvamAM) For Private And Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rANakapura a'ka 1 ] = =[ 31 ] kakSAe zodhI maLe tema nathI. madurA (dakSiNa)nuM maMdira ghaNuM moTuM che paNuM rANakapurajInI jema vyavasthita tenuM bAMdhakAma nathI. rANakapurajInA maMdiramAM gama ekasarakhApaNuM hovAthI sAmAnya prekSaka paNa kayA dvAre thaI paDelo te bhUlI jAya ane thAMbhalAnI gaNatrImAM paNa ekkasa bhUle ja evI tenI vicitratA che e jinAlayamAM be zilpI kAyama mATe jarNoddhAranuM kAma karatA hatA, paNa chellA 75 varSathI e prathA baMdha jevI hatI. hAla cAreka varSathI enA jIrNoddhAranuM kAma zeTha ANaMdajI kalyANajIe lAkhanA kharce cAlu karela che. paNa temAM badhAM bhUmimaMdire hAtha na lAge tyAM sudhI kharekhara jIrNoddhAra thavo muzkela ja kahevAya, kAraNake bhayarAnA pATaDA tUTI gaelA hoya ane te upara ja jIrNoddhAra thAya te tethI bhoMyarAnA pATaDAnuM bhaviSyamAM jokhama samAeluM che. e derAsarane pharatuM sumAre 45 ekaranuM gAma je rAjya taraphathI bheTamAM maLeluM tenAM tAmrapatra peDhImAM mojuda hatAM. te jamInamAMnI sarahada darzaka sthaMbha (pilarsa) banAvI levAyA che. mukhya maMdiranI sAme pazcimamAM cunAkAmathI chellI pacIzImAM baneluM nagArakhAnuM ane nAne sarakho bhAga che. eka kuvo dharmazALAmAM ane eka bahAranA cogAnamAM che. e kuvAnAM pANI mAsAmAM kAyama pIvAthI baLanuM darda thAya che. tene mATe A dezamAM DAma (blIsTara sivAya bIjI davA karAtI nathI. ethI zeTha A. ka, e eka moTuM TAMkuM varasAdanuM pANI bharavA mATe banAvavuM jarUrI che. je samaye ahamadazAhe amadAvAda vasAvyuM te samayamAM ja A moTA maMdiranuM bAMdhakAma thaeluM che. - jyAre mukhya meLA bharAya che tyAre najIkanAM bAreka gAmanA cekIyAta rastAmAM eka mATe agAu dazeka varSa para AvatA, paNa paMDayAonI khaTapaTane lIdhe ke saMdhanA matabhedanA lIdhe keTalAka gAmanA cokIdAra AvatA nathI, chatAM sAdarI, ma da, rAjapura, muMDArA, lATArA vagerenA Ave che. temane ghauMcaNanI ghugharI ane thoDuMka aphINuM ApavAmAM Ave che. rokaDa nANuM ke bIje kaI lAga ApavAno rivAja nathI ja. emAM meNu, bhoLIA-rAjaputa vagere jAtanA cokIdAre Ave che. sAdarI gAma vacce sukalI nadI vahetI hovAthI gAmanA kRSikara ane vepArI ema pUrva pazcima be bhAga paDelA che. mUchALA mahAvIra-ghANerAva, nADalAIDuMgara upara be devaLo che te zetruMjaya giranAra nAmanA che, ema 11 jinAlayavALAM e gAmo ane nADola tathA vakANanI paMca tIthamAM janArane vAhana cokI mATe kArakhAnAmAMthI mAhItI ane baMdebasta karI ApavAmAM Ave che. nADolamAM 4 phUTanA eka saLaMga kaTIne pattharamAMthI banAvela derAsara darzanIya che. paMDayAoe khuzAmatanA jore A paMcatIthamAM jenetara mUtio Adhunika pacIsImAM goThavI dIdhI che, e bhaviSyamAM moTA jhagaDAnuM kAraNa thavA saMbhava samajI cetavuM jarUrI che. zrIrANapurachamAM pratiSThA vakhate 1008 zrI samasuMdarasUri paTTadhara munisuMdara (sahastrIvadhAnI) sUri Adi 500 ziSyo sAthe Avela tyAre je thAMbhalAvALI piSadhazALAmAM rahelA te eTalI moTI hatI ke temAM 84 thAMLalAnI jarUra paDe tyAM eTalI zrAvakenI For Private And Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [ 32 ] === avara javara dhArmika kAraNe rahetI eTalAM zrAvakanAM ghara hatAM, bIjI pa piSadhazALAomAM e pramANamAM haze ja e svAbhAvika che. A pratiSThA karanAra sUripuMgava pAlanapuranagaramAM janmelA hatA. temanA gurU devasuMdara tapAgacchI hatA. temane bedhathI ghaNuM jinAlaya ne ghaNI saMdhayAtrAo ema ghaNAM dharmakAryo thaelAM hatAM. sarakArI daphatare sane 190-8 mAM Aka. sarve oNpha iDIAnA riporTamAM A tIrtha saMbaMdhI keTalIka vigato maLe che. koI kaheze ke ATaluM badhuM suMdara maMdira hovA chatAM e jAheramAM kema nathI AvyuM? javAba eTalo ja che ke-"A deza paradezIne AdhIna che tethI parAdhIna prajAne je svabhAva ke-zAsaka prajAne belAela bela pramANa gaNu e niyame paradezI aMgreja musApharoe relave sTezana dUra hovAthI tathA temanuM bIjuM koI thANuM najIka nahi hovAthI A tIrthanAM varNana lakhelAM nathI tethI e jAheramAM Avela nathI. je rANakapura pAse koI paNa Adhunika thANuM -sTezana, kaMpa vagere hota to AbunI jema musApharonAM ToLAM ahIM utarI paData. paNa tevA musApharonAM ToLAM nahi AvavAthI tenI kiMmata kiMcita paNa ghaTatI nathI, jyAre zodhaka dRSTinA prekSakenI jANamAM e vAta Ave che tyAre eo amUlya AnaMda anubhave che. tene Akho dekhAva kemerAmAM eka vakhate AvI zakatA nathI. trIsa thAMbhalA uparAuparI goThavI sumAre traNa phUTa uMce vALelA ghumaTanuM kAma jatAM DokuM dukhI jAya chatAMe saMtoSa thato nathI, (bIjApura dakSiNane ghuMmaTa meTe che, paNa kotarakAma hIna che. ) hAlamAM rAjaputAnA ejansImAM, vizva vikhyAta traNa jinAlaya baMdhAvanAra prAgvATa piravADa vaNika vimala ne vastupALa tejapALa gurjara maMtrIzvara ane dharaNazAhanuM nAma bhAvika dhArmika temaja bIjAonA mukhe dIrdha kALa sudhI bhUlAze nahi. evAM maMdire jenenI dharmabhAvanA keTalI uMcI hatI tenI sAbItI sAthe temanI Arthika unnatinuM bhAna karAve che. dharaNavihAra rANakapurajImAM banato hato te samayamAM mAMDavagaDha (ekalAkha lakSAdhipationuM zaheromAM meghamaMtrIe nAtajAtanA bhedavagara dazeranA lADumAM akeke sonaiye rAkhI lANI karelI. evA dhanavAne e samayamAM hatA. teo ghaNuM graMthabhaMDAre ne jinAlayo vagerenA jIrNoddhAra vagere karI A dezanA caraNe amUlya milakata saMpatA gayA che. TuMkANamAM 48000 corasaphUTa jamInapara 144 - thAMbhalA ane 84 bhUmimaMdire ne 84 devakulikAe sAthenA caturmukha traNa majalAnA, dharaNazAhe 6 3 varSane 99 lAkha suvarNamudrA ane temAka bhaMDArI citaDa, ane dharmasiMhe 82 daherInAM karelAM zikharovALuM ane zrI somasuMdarasUri jevAnA haste sthapAyela, pAMcaso varSa junuM A maMdira atyAre gADha jaMgalamAM rAnI prANIonA garava ane DuMgaro vacce ubhuM che. dareka dezapremI ane dharmapremIe jINoddhAramAM yathAzakita madada karI potAnuM kartavya adA karI A vizvanI anupama ImArata kAyama rAkhavA banatuM karavuM jarUrI che. AvAM maMdironuM varNana akSaromAM utAravAmAM Ave chatAM najare joyA vinA tene khyAla ke AnaMda maLI zakatuM ja nathI [ anusaMdhAna pRSTha 33 mAM ] For Private And Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jemaNe aNu tapanA apUrva prabhAvathI sva--paranuM kalyANa sAdhyu lekhaka maharSi nAgaketu munirAjazrI suzIlavijayajI je bAla-tapasvinu nAma smarI Ape paryuSaNamAM pAvana thaIe chIe [1] nAgaketunA pUrva pazciya vaNika mAtApitAne lADakavAye! sunanda haju pAMca varSanAya thaye| nahatA, enA dudhiyA dAMta hajI dUra thayA na hatA, bALasulabha mAlIzatA hajI jemanI tema hatI, mAtA-pitAnA lADakoDa pUrA thayA na hatA eTalAmAM te enI mAtAnI mananI abhilAbAe manamAM ja samAI ga. Adhi vyAdhi-upAdhi rUpI mahA viSadharAe teNIne cAre taraphathI gherI lIdhI. auSadha ane matra taMtranA koI upAyA kAma na lAgyA ane alpa samayamAM ja te yamadhAmamAM paheoMcI gaI. [ pRSTha 32mAnuM anusaMdhAna ] 'jIvyAthI joyu... bhalu" e kahevata anusAra jovuja jarUrI che. badhAvanAranA vArasoe pratApasiMhanI jema lIdhelI pratijJA pALI che te vArasA paranA vizvAsanuM ne dharma bhAvanAnuM zuddha bhAna karAve che. hAlanA choddhAramAM makarANAnA pattharo meTA pramANamAM vaparAya che tethI tenI suMdaratAmAM mULa kArIgarIne bhaLatI kArIgarI karavAmAM AvatAM vadhArA thaze ja, RddhiAra mATe prasiddha ijanera meTalIne khelAvelA te tenI salAha kAmamAM Avaze. rAjya taraphathI kAI paNa prakAranA yAtrA TekSa levAte nathI, vepArI rIte mAtra laI AvanAra pAsethI mAlanI jakAta levAya che. mATe mAla laI vecavA sAthe jovA janAre navI jakAta ApavA taiyAra rahevu paDe che. rANakapurajImAM eka paNa bIjuM ghara ke bajAra nathI tethI tyAM janAre joitI cIja sAdarIthI lai javI jarUrI che, eka modI rahe che paNa tenI pAse khUTatA mAla leveja hitAvaha che. e jinAlayethI beeka mela para jodhapura darabAranA nAteA bAga che. tyAM nArIera jevaDI (rasanI niha) sAkarIA kerIo khUba thAya che. rasanI kerI mevADamAMthI nAnI nAnI Ave che. kheDuta prajA ceAdharI jATa mALI zAkabhAjI paNa vAvI ucherI vece che. sAdarImAM Avela varAhunuM jainetaramaMdira jemAM dazavarSa pahelAM jaina mUrti hatI te jainevu ja hatuM paNa kALa prabhAve rAjyanI aMdhAdhuMdhIne lAbha laI jainetara banI gayuM che. have te je hayAta che tene ja yAgya rIte rakSavuM jarUrI che, mubaI lAIna para ke udepura najIka musApharI karanAra dareka manuSyane A maMdira kharekhara prekSaNIya che, temAMya jaina bhAIene mATe teA bamaNA lAbhanA yAga che. kezarI, Akhu ke zirAhInI paMcatIthI najIka nI A paMcatIthImAM A mukhya tIrthaM che. samaya maLe te jarUra yAtrA karavI. nilanIgukSma vimAna A manuSya dehe jovuM heAya te game tyAMthI samaya bacAvIne paNa A maMdiranAM darzana kareA ja kare ! For Private And Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jene satya prakAza [ 74 ]---- karmanI ghaTanA koI ajaba che. hajI mRta patnInI yAda tAjI hatI, tyAM pitAe pharI hAthe mIMDhaLa bAMdhyAM. ane mahatsava pUrvaka lagna kriyA thaI. nava vaghUe gharano adhikAra pitAne hAtha dharyo. Ama divaso para divasa pasAra thavA lAgyA. pitA dhaMdhArojagAramAM mazagUla banyA, paNa bAlaka sunandanI koNa saMbhAla le! divase divase bAlaka ananda para oramAna mAtAnI adekhAI vadhavA lAgI. bALaka sunanda enAthI atyaMta trAsI gayo. paNa kare zuM ? game tema toye baccane ! karma keine choDatA nathI. Amane Ama keTaloka kALa sunanda pasAra karyo. sukhanI pAchaLa duHkha ane duHkhanI pAchaLa sukha e hAramAlA te anAdi kALathI cAlyA ja kare che. dareka vastuno aMta hoya che. bAlaka sunandanA sabhAgyano kALa paNa have najIkamAM Avate jatA hatA. eka samaye sunanda potAnA mitra subuddhi sAthe ekAntamAM sukha duHkhanI vAta karI rahyo hate. vAta karatAM sunandanI AMkhamAMthI AMsunI dhArA vahevA lAgI, tenA vadana-kamala para glAnI bhAsatI hatI. A joI subuddhinI AMkhamAM paNa jalajaLIyAM AvI gayAM. chatAM teNe hRdayane kaThera karI sunandanI sarva hakIkata sAMbhaLI lIdhI. subuddhi buddhine bhaMDAra hato, hRdayane gaMbhIra hatA, sAcI salAhano ApanAra hato, vItarAga dharmanA avanavA bhAve tenA hRdayamAM pIdhelA hatA. teNe sunandane AzvAsana ApavA ane sanmArgamAM lAvavA eka mArga zodhI kADho. te bolyo : he sunanda, ApaNane je kAMI duHkha sahavAM paDe che, te ApaNuM pUrve karelAM pApakarmane ja AbhArI che. bIjA te mAtra nimittabhUta che. sArA manuSyanuM te e ja katavya che ke anya upara Aropa na mUkatAM, pitAnA pUrva kRta duSkarma para ja Aropa mUko. AthI sunandanuM kSubdha aMtara zAMta thayuM. teNe kahyuM bhAI atyArasudhI huM e na samajo, Ape mArA upara parama upakAra karyo, have mArA duSkarmone jema jaladI aMta Ave evo koI mArga batAo ! tenA pratyuttaramAM dharmalIna subuddhie sUcavyuM - he sunanda, duSkarmane aMta ANavA mATe ApaNAM zAstroApaNu gurUo kahe che ke-tapa e advitIya zastra che, jenI tulanAmAM anya eka paNa zastra AvI zakatuM nathI. koDa varSanAM karelAM karmo paNa e tapa rUpI zastrathI haNAI jAya che. ApaNuM taranatArana tIrthakare, zrama, yogIo vagere e ja tapa rUpI advitIya zastrathI sakala karma cakacUra karI mukti-mahelamAM birAjyA che. he sunanda ! tuM e tapanI samyapha prakAre ArAdhanA kara, game tevAM kaThIna karmo tenAthI laya pAmaze. subuddhinA A bedhathI sunandanA hRdayamAM kaI ane camakAra thayo. teNe tapazraya karavAno nizcaya karyo. ane purUSonI jema turata ja tene amalamAM mUkI dIdho. tapazcaryAthI jANe tene jIva raMgAI gayo hoya tema jyAre jyAre parvanA divaso Ave tyAre tyAre te yathAzakti avasya tapazcaryA karate. prANAMta kaSTa paNa parvatithine meLegato nahIM. have tene eramAna mAtAnuM duHkha sAlatuM nahatuM. jyAre evA duHkhamaya prasaMge upasthita thAya tyAre teNInA para roSa na karatAM pitAnA pUrvakRta duSkarmane ja te ninda. Amane Ama sunandane keTaloka kAla pasAra thaI gayo. parama pavitra parvAdhirAja zrI paryuSaNa parva samIpamAM AvavA lAgyA. A parvanI For Private And Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir maharSi nAgaketu aMka 1 ] = =[ 35 ] ArAdhanA karavAnI bhAvanA sunandanA hRdayamAM pragaTI hatI. A paryuSaNamAM aThThama tapa karavo, ema hRdayamAM teNe daDha saMkalpa karyo hato. paNa kone khabara ke sunandanI manebhAvanA manamAM ja samAI jaze. amane tapa bAkI ja rahI jaze. aThThama karavAnI A bhAvanA bhAvatAM bhAvatAM eka divasa sunanda ghara pAsenI tRNa kuTIramAM suI gayo. kone khabara hatI ke have e pharI pAcho uThavAne nathI ! sunandanI oramAna mAtA te rAha joIne ja beThI hatI ke jyAre samaya Ave ane enuM kAzaLa kADhI nAkhyuM. teNe tarata ja A takane lAbha laI tRNu-kuTiramAM Aga lagAvI dIdhI. thaDI vAramAM te agni cAre taraphathI saLagI UThaya. dhumADAnA goTegoTA nIkaLavA lAgyA. ane jotajotAmAM sunandano deha saLagI uThaya. agninI jvAlAmAM saLagato sunanda, apara mAtAnuM leza paNa buruM nahIM cIMtavatAM, potAnA pUrvakRta pApakarmane ja nindavA lAgyo. thoDA ja vakhatamAM samAdhipUrvaka maraNa pAmI, parokamAM cAlyA gaye. [2] tapasvI nAgakumAra caMdranI sAthe spardhA karatI caMdrakAntA nagarImAM vijayasena rAjA rAjya karato hato. tyAM dhananI relamachela uDatI hatI. vyApArIone vyApAra dhamadhokAra cAlI rahyo hato, dharmAonAM dharmasthAnako dhArmika kriyAothI dhamadhamI rahyAM hatAM saddagRhasthanI gaganacuMbI mahelAtA ane bAga-bagIcAo ThekaThekANe zobhI rahyAM hatAM. ane sadgurUnI sudhArSiNI vANune svAda sau jhIlatuM hatuM. e nagarImAM eka zrIkAnta nAmano vyavahArI rahetA hatA. tene zrI sakhI nAmanI zIlavatI patnI hatI. tenA dhanavaibhavane pAra nahote, chatAM putra ratna vinA A badhuM ye banene smazAna jevuM bhAsatuM hatuM. game teTalI Rddhi-siddhi hoya, paNa putra ratna vinA te sarva niSphala che, ema teo sArI peThe samajatA hatA. paNa kare zuM? A te bhAgyAdhIna vastu rahI. Amane Ama keTaleka vakhata pasAra thayo. - have jANe baMnene puNyodaya jAgyo hoya tema zrIsakhIe garbha dhAraNa karyo. zreSTha zrIkAMtanA AnaMdane pAra rahyo nahIM. pUrNamAse zrIsakhIye putraratnane janma Ape zrIkAMte putrane janma mahotsava ujavyo. patI-patnI putra ratna pAmI harSaghelAM banyAM. A vakhate parvAdhirAja paryuSaNa parva samIpamAM hatAM eTale dharmI kuTuMbamAM te parvanI ArAdhanAnuM vAtAvaraNa pasaravA lAgyuM. zrIkAMta zreSThIne tyAM paNa te parvanI ArAdhanAnI vAto thavA lAgI, sAthosAtha chaThTha-aTTamanA tapanI paNa vAta thatI hatI. pAraNe jhulatA bAlakanA kAne A zabdo saMbhaLAtA gayA tema te viSe tene UhApoha vadhato gayo. chevaTe tene jAtiramaraNanAna utpanna thayuM, ane teNe pitAne pUrvabhave nIhALyo, te vicAravA lAgeH ahe, pUrvajanmamAM mArI kaI sthiti ane atyAre huM kayAM ! mArA puNyadaye AvA uttama kulamAM mAro janma thayo. have mAre mArI pUrvabhavanI pratijJA pUrNa karavI ghaTe. AthI teNe A paryuSaNaparvamAM amane tapa kare evo daDha nizcaya karyo. vAha! saMskAra zuM kAma kare che? pAraNe jhulatA bAlakane paNa pUrvabhavanA daDha saMskAre, AlaMbana maLatAM udayamAM AvyA vagara nathI rahetA. zrI. paryuSaNa parva zarU thayA. kriyAnuSThAna, tapanuSThAna kalpasUtranuM zravaNa, amArI paDaha, chane abhayadAna, AraMbha samAraMbhane tyAga, khamatakhA For Private And Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [ 3} ] =[ varSa 5 mAM vagerethI leAkeAe zrI paSaNA panu sanmAna karyuM. zrIkAMtanA gRha-maMdiramAM pAraNe jhulatA sattvazAlI bAlake amaneA tapa Adaryu ane teNe stanapAnane, traNa divasa mATe tIlAMjali dIdhI. pAraNe jhulatA bALaka stanapAna nathI karatA, AthI mAtAne atyaMta du:kha thayu'. gulIbanA puSpasanI bAluDAnI kAmala kAyA karamAvA lAgI. tenAM gAtrA DhIlAM paDI gayAM, herA phIkko paDI gayA, AthI zarIranIsteja thayu. ekanAeka putraratnanI AvI du:khadAyI sthiti joi zrIkAMta ane zrIsakhInA duHkhano pAra rahyA nahIM. ghaNA upacArA karavA chatAM kaMI vaLyuM nahIM. prANanA bhoge paNa khAlaka peAtAnI pratijJAthI DagyA nahIM. dhanya che e pAraNe jhulatA balakane ane tenI dRDha pratijJAne! kuTuMbamAM hAhAkAra macI gayA. putra virahanAM hRdayabhedaka AkraMdanAddA saMbhaLAvA lAgyAM. sAnI AMkhamAMthI ceAdhAra AMsu vahevA lAgyAM, putramAhe zrIkAnta atyaMta Akula vyAkula thai gayA. putranA viraha tenAthI na sahAyA, tenuM hRdaya bhedA gayu, mRcchAonA jhAlA uparAuparI AvavA lAgyA. ane chevaTe te paNa maraNane zaraNa thayA. bAlakane maraNu pAmelo mAnI kuTumbIjanee ene bhUmimAM dATaye| ane zrIkAntanA dehane paNa agnidAha dIdhA. pachI kuTumbIe potapotAne sthAne cAlyA gayA. A khabara rAjadvAre pahoMcatAM rAjAnI AjJAthI rAjasevA, putravihIna zrIkAnta zreSThInuM dhana kabaje karavA tenA gRhe AvyA, ane tIjorInAM tALA kholyAM. eTalAmAM bhUmimAM rahelA e bAla-tapasvInA tapa tejathI indrAsana, sAgaramAM jhulatA nAvanI mAphaka, DAlavA lAgyuM. eTale tarata ja dharaNendre avidhajJAnanA upayega mUkaye| ane e puNyavaMta bAlakanA sarvAM vRttAMta tenA jANavAmAM AvyeA. pachI tenu saMrakSaNa karavA dharaNendra devalAkamAMthI manuSyalokamAM padhAryA. ane bhUmimAM rahelA tapasvI bAlaka para amRtanAM chAMTaNAM chAMTI navuM caityanya sphurAvI, jyAM rAjasevakA zrIkAntanuM dhana grahaNa karI rahyA che, tyAM brAhmaNanA veze AvI pahoMcyA ane dhanagrahaNa karatA rAjasevakAne aTakAvyA. AthI rAjasevakAe rAjAne samAcAra pahAMcADavA eTale rAjAe tyAM AvI e brAhmaNane kahyuM : he vipra ! paraMparAgata rItarIvAjane anusuratA amArA rAjasevakAne kema aTakAvA che? viSe pratyuttara ApyA huM rAjana ! e dhanane mAlika zrIkAntanA putra haju jIvatA che. A sAMbhaLatAM rAjAne navAI lAgI. kayAM che zrIkAntane putra ?' A praznanA javAbamAM viSe bhUmimAM dATelA te putrane sajIvana dekhADayA. A dazya dekhatAM sahu AzraryaMcakIta thaI gayA. vijayasena paN ajAyakhImAM garakAva thai gayA. te khelye!: he svAmIna, Apa keNu ? eTale dharaNendre potAnuM sAkSAt svarUpa pragaTa karI e khAlakanA pUrvabhavane vRttAMta sahu samakSa kahI sa MbhaLAvyeA. pAraNe jhulatA A bAlakanA tapa--tejanA prabhAvathI tenuM saMrakSaNa karavA huM Avela chuM. he rAjana, A puNyavata bAlaka ladhukarmI ane A ja bhavamAM mekSe janAra che. vaLI bhaviSyamAM tamane paNa e mahAna upakAraka thaze. ema kahI dharaNendra potAnA hAra te bAlakanA kandamAM samarpaNa karI svasthAne gayA. For Private And Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir maharSi nAgaketu -------= 37 ]. nAgakumAra (dharaNendra) thI putra sajIvana thayelo jANI kuTuMbIoe tenuM nAgaketu nAma pADyuM. aneka lADakoDamAM ucharate zrIsakhIne putra nAgaketu yauvana vaya pAmatAM zobhavA lAgyo. tenI kamala samI komaLa kAyA tapa-japa ane prabhu bhakitamAM magna rahetI. dhamavargamAM parama zrAvaka tarIke tenI kIrti sArAmAM sArI hatI. Ama nAgaketunuM dharmaparAyaNa jIvana uccattama saMskAra ane sadvartanathI khIlI uThayuM hatuM. eka samaye mahArAjA vijayasene eka niraparAdhIne, te cora nahI hovA chatAM, cera mAnI ho. AthI duSyane asamAdhi pUrvaka maraNa pAmI te vyaMtarapaNe utpanna thayo. utpanna thatAnI sAthe ja teNe jJAnano upayoga mUkI pitAne pUrvabhave nIhALyo. eTale ke, jyAM vijayasena rAjA beTho hato tyAM AvyuM. AvatAMnI sAthe teNe pAdaprahArathI vijayasena rAjAne rUdhira vamate karI siMhAsana uparathI bhUmi upara paTakayo. rAjAnA hoza uDI gayA. AthI paNa e vyaMtarane roSa zAMta thayo nahato. hRdayamAM haju ya krodhadAvAnala saLagato hato, eTale ATalAthI nahIM aTakatAM teNe, samagra nagarInuM nikaMdana karavA, deva mAyAthI gagana maMDalamAM eka moTI bhayAnaka zilA vivi. ane samasta nagarIne saMhAra karavA zilAne paTakavAnI taiyArI karavA lAge. bhayabrAnta banelA parajane Amatema bhAganAza karavA lAgyA. saunA jIva jokhamamAM AvI gayA. keI ISTadevanuM smaraNa karavA lAgyA. keI mAlamIta saMbhALavA lAgyA. koI bheMyarAomAM ke koTaromAM saMtAvA lAgyA. thoDI vAramAM samasta nagaramAM hAhAkAra macI gayo. lokonAM karUNAjanaka AkaMda nAdethI samasta nagara gAjI uThayuM. saunI eka sarakhI daSTI AkAza maMDalamAM sthira thaI gaI. paNa tene nivAraNa karavA koInI paNa zakti cAlI nahIM. paNa nAgaketu pAmara mAnava na hatuM, enuM tabaLa kAI aneruM hatuM. tenAmAM ekadama Atma-caitanya kyuM ane jinamaMdira tema ja caturvidha saMdha vagerenuM saMrakSaNa karavA te kaTibaddha thayAM. puNyavaMta prANa sanmukha devanI paNa zakti tIrabhUta thaI jAya che. tarata ja nAgaketu maMdiranA zikhara upara caDho, ane AkAzamAMthI paDakAtI zilA sAme potAne eka ja hAtha uMco karyo. basa. e atulabalI nAgaketune eka hAtha uMco thaye eTale khalAsa ! tenA tapobaLa AgaLa e vyaMtaranI zakti haNAI gaI. tarata ja zilA saMkArI te nAgaketunA caraNe paDayo, ane tenI kSamA prAtha, ane nAgaketunA vacanathI vijayasena rAjAne nirUpadrava karyo. chevaTe mahAbaliSTha nAgaketunI prasaMzA karato te vyaMtara devalokamAM gayo. paurajano temaja rAjA vijayasena Azcarya cakita thayA, ane nAgaketune punaH punaH dhanyavAda ApatA tenA tapastejanI prazaMsA karavA lAgyA. puNavaMta nAgaketunI kIrti cAre tarapha phelANI. sau ja nAgaketune "jIvanadAtA" tarIke mAnavA lAgyA. [3] maharSi nAgaketu dharmamAM jeno AtmA otaprota thayelo che evo nAgaketu prabhu-pujA, gurUvaMdana, jinavALI zravaNa, tapa-japa vagere anuSThanamAM nizadina mazagUla raheto. tene AtmA tenAthI atyaMta raMgAyeluM hatuM. zrAvakanAM vrata pAlana karavAmAM tene apUrva AnaMda Avato. [ anusaMdhAna pRSTha 4ra mAM | For Private And Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahAkavi hemavijayagANi le. zrIyuta aMbAlAla premacaMda zAha, vyAkaraNatIrtha thoDA samaya agAu mane "kIrtikalelinI' nAmanI hastalikhita prati prApta thaI hatI. A eka khaMDa kAvya che. tenI racanA koI adbhuta hAthe thayelI hevI joIe; ema jaNAtAM tenI aitihAsika mAhitI meLavavA meM prayatna karyo ane tenA saMzodhana aMge Avazyaka sAmagrIo paNa meLavI. kartAnI aitihAsika mAhitIo khAsa maLI zakI nathI, chatAM jeTaluM prApta thaI zakyuM te vAcake samakSa mUkuM chuM. kAtillolinI" nAmanA khaMDa kAvyanA kartA paMDita hemavijayagaNi che. zrI. hemavijayajInuM grahasthAvasthAnuM kaMI paNa vRttAnta, mahAprayatna paNa jANavA maLI zakayuM nathI; ane temanA sAdhu jIvanamAM temanI aneka kRtieArUpa sAhitya-sevA sivAya bIjA kaMI paNa viziSTa kAryone ullekha koI paNa graMthomAM maLatuM nathI. kevaLa zrI hIravijayasUrinI samrATa akabara sAthenI mulAkAtamAM teo sAthe hatA tevA ullekha "hIravijayasUri rAsa' ane 'surIzvara ane samrA' vagere graMthomAMthI maLI zake che. teo munisuMdarasUrinI paTTaparaparAnA lakSmIbadrIya zAkhAnA hatA, tema temanA "vijayaprazasti mahAkAvya "nI guNavijayajI kRta aMtima prazasti parathI jaNAya che. munisuMdarasUri lakSmIbhadra (lakSmIbhadrIya zAkhA) ratnazekhara hemavimala zubhavimala amaravijaya kamalavijaya hemavijaya - vidyAvijaya guNavijaya For Private And Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org mahAkavi hemavijayagagi = 29 ] A kavi vikramIya sattaramI zatAbdInA aneka mahAna kaviomAMnA eka hatA. sAdhAraNa rIte hIravijayasUrinI ziSyaparamparAnA ane te vakhatanA samakAlIna sAdhuo moTe bhAge vidvAna ane kavio hatA ema temanI prApta thatI racanAo uparathI mAlUma paDe che. saMskRta bhASA karatAM seLa, sattara ane aDhAramI sadImAM gUjarAtI bhASA sAhitya jaina kavionA hAthe vadhAre phUlyuphrAvyuM che ema koI paNa sAhityazaidhakane lAgyA vinA nathI rahetuM. A kavinA kavitva mATe gRhastha kavi RSabhadAsa paNa pitAnA kumArapALa rAsa ane hIravijayasUri rAsamAM moTA kavi tarIkene bhAnabharyo ullekha kare che. haMsarAja vAcho depAla mAla hemanI buddhi vizALa. kumArapALa rAsa. | hemavijaya paMDita vAcAla kAvya duhAmAM buddhi vizALa -hIravijyasUri rAsa. . 108 che hemavijaya meTa kavirAje -hIravijayasUri rAsa. pR. 274 | hema vaDe kavirAya -hIravijayasUri rAsa. pU. 302 / A sivAya temanA gurubhAI zrI vidyAvijayagaNanA ziSya zrI guNavijayagaNIe paNa temanA adhUrA mUkelA "vijayaprazasti' nAmanA mahAkAvyanI pUrNAhuti karI tenI aMtima prazastimAM zrI hemavijayanI vidvattA ane kavitvanuM mahattAbharyuM varNana karyuM che. prastuta "kIrtikallolinI' kAvya saMbaMdhe te ja prazastimAM temaNe jaNAvyuM che ke - ___" svargakallolinItulyA kIrtikallolinI matA" kharekhara A kAvya mATe ravargagAnI upamA jarAya atizayokti vinAnI che, ema tenA vAcakane lAgyA vinA nahi ja rahe. pratyeka padyanI gaganavihAriNI kalpanAo, manahara upamA, ulTekSAdi alaMkAranI sajAvaTa ane racanAmAdhurya ke vidvAna vAcakane meghadUtAdinI racanAone paNa bhUlAve tevuM A khaMDakAvya che. A kAvya zrI vijayasena rinI stuti rUpe ja banAvAyuM che; paNa kartAe zrI vijayasenasUrinA caritra viSeno ullekha prathamanA be zlokomAM temanA kamA pitA, rUpazrI mAtA ane gRhasthAvasthAnuM jesaMga nAma-sivAya kaMI paNa caritradaSTinuM varNana nathI karyuM. caritra mATe te temaNe vijayaprazasti vagere graMtha banAvyA ja che. kavinI zrI vijayasenasUri pratyenI pUjyatve ane mAnabharI je dRSTi che te temanA aneka kAvyomAM pratIta thAya che. chatAM A kAvyamAM te temaNe pitAnuM prauDha kavitva suMdara lalita bharI racanAmAM vahetuM mUkI zrI vijayasenasUri pratyenI bhakti batAvavA sAthe ApaNu mATe eka apUrva kavitva bharyo graMtha-vAra pI janatAne RNi banAvI che. For Private And Personal Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [ 40 ] =[ ` 5 A kAvya temanI naisargika kavitvazaktinI chApa mATe pUratuM che. A kAvyamAM traNa adhikAra che. 1 pratApAdhikAra, 2 kIedhikAra, ane 3 saubhAgyAdhikAra; ema stragdharAchaMdanA kule 207 zlokamAMthI prathamamAM che, khIjAmAM 89 ane trIjAmAM 42 kSeAkeAthI A kAvyane pUrNa karyu che. pratyeka adhikAranA pratyeka padyamAM te te adhikAranA pratApa, kIrti ane sAbhAgya zabdanA ullekha paryAya zabdothI paNa karyAM che. A kAvyanI A eka viziSTatA gaNAya. pratyeka padya eka eka kalpanAnuM kAhIra ratna che, ema kahevuM atizayAktibharyuM nathI. bhinna bhinna kalpanAvagAhI ratnAno anele A praza MsAtmaka kAvyarUpa hAra zrI vijayasenasiranA yazaHzarIra para caDhAvI temanI kIrtine amara kare che. ante tri ja peAtAnA A kAvyanI yathArthatAnA spaSTatAbharyAM ullekha kare che:-- nAnAzleSoktiyuktiprakaramakara bhUbhRribhAvAbhidhAyisphArAlaGkArakAvya vrajajalajayutA prauDhapuNyapravAhA / siJcantI govilAsairbhuvanavanamidaM 'kIrtikallolinI 'yaM dhAmallIlAmarAlairbhavatu sugahanA gAdyamAnA'cirazrIH // A graMthanuM sazodhana temanA samakAlIna paDita zrI lAbhavijayajIe kyuM che. A uparAMta lagabhaga temanI badhIya kRti zrI lAvijaya paDite tapAsyAnA keTalAka ullekho maLe che. nIce ApelI jaina sAhityanA saMkSipta itihAsamAMthI keTalIka mAhitI upayeAgI che te vAcakA samakSa rajU karuM chuM. keTalIka aitihAsika sAmagrI jaina sAhityanA sakSipta ItihAsa, pR. 583-- dha sAgare-1669 mAM jaMbUdbIpa prApti para vRtti racI. A chellI vRttinI eka prazasti ( ve. na. 1459 )mAM ema jaNAvyu` che ke te ta. hIravijayasUrie divALIne dine racI ane temAM kalpakiraNAvalIAra dharmAMsAgara u. ane vAnara RSi (vijayavimala ) e sahAya ApI. temaja tenuM saMzAdhana pATaNamAM ta. vijayasenasUri, kalyANavijaya gaNI, kalyANukuzaLa ane labdhisAgare karyuM hatuM. tenI A prazasti hemavijaye racI. pR. 585. muni suMdarasUrarAjyamAM thayelA lakSmIbhadranI zAkhAmAM zubhavamala amara vijaya--kamalavijayanA zi. hemavijaya eka sArA kavi ane graMthakAra hatA. temaNe sa. 1632 mAM pArzvanAthacaratra, ( pra. menalAlajI hai. graMthamALA na. 1) sa. 1656 mAM khaMbhAtamAM RSabhazataka jene lAbhavijayagaNie sa'zAkhyuM. (kAtha. 1891, 95 rIporTa) ane sa. 1957 mAM amadAvAdamAM dazatara'gamAM 258 kathAvALA kathAratnAkara ( kAM. vaDA ) racyAM. temanA khIjA graMthA anyAkitamukatAmahodadhi, kArti kallolinI ( vijayasenasUrinI prazaMsA rUpe) suktaratnAvAli, sabhAvazataka, catuvi zati stuti, stuti tridazataraMgiNI, kasturI prakara, vijaya stuti, ane sekaDA stAtrA che. ane te uparAMta mahAkAvya tarIke vijayaprazasti For Private And Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahAkavi hemavijayagaNi aka 1 ]H 41 ] kAvya racela che. temAM 16 sa karI pote svargastha thatAM te pachInA pAMca sargA temanA gurUbhAI vidyAvijayanA ziSya guNaviye, sa sa paranI potAnI TIkA nAme vijayadIpikA sahita, pUrA karyA. 1688mAM. A kAvyamAM mukhyapaNe vijayasenasUrinu vRttAnta che. chatAM hIravijayasUra ane vijayadevasUrinAM vRttAMta ane dhaNI aitihAsika hakIkatA maLe che (pra. ya. graM. na.23) guNavijaye A TIkA IlAduMmAM AraMbhI keTalIka mAdhapura durgaM ( jodhapura ), zrImAlamAM racI, chevaTe zrIrAhiNI ( sirohI )mAM pUrI karI, ane cAritravijaya vAcake zeAdhI, (e). vijayaprazastinI chevaTanI prazasti ) pR. 6 07--hemavijaya 1661 pR. 143. hIraviMyasUrinA samAgamathI akabara bAdazAhe zuM karyu e TUMkAmAM temanA ja samayamAM zatruMjaya paranA AdinAtha madiranA haeNmavijayagaNie racelA 1650nA prAsti lekhamAM jaNAvyuM che. jinavijayajI saMpAdita prAcIna lekha sa'grahamAM hemavijayagaNi (ta. AnavimalasUrinA AjJAvatI zubha vimala-kramavijaya 5. zi.) kramavinaya rAsa,1661 mahesANA. nATa----temanI keTalIka kRtie pATaNanA hAlAbhAInA bhaMDAramAM che-- 1628 mAM rAdhanapuramAM kalpasUtra para kiraNAvalI nAmakI TIkA ( pra. A. sabhA, na 71) ane sa 1639 mAM jaMbUdIpa prApti para vRtti racI. A chellI vRttinI eka prazasti ( ve naM 1459 ) mAM ane temAM kakiraNAvalIkAra dhasAgara u, . temaja vAnaraRRSi (vijayavimala) e sahAya ApI temane tenuM saMzodhana pATaNamAM ta. vijayasenasUri, kalyAsuvijayagaNu, kalyANukuzaLa ane labdhisAgare karyuM hatuM, ane tenI A prasti huvijaye racI. paM. lAvijaya vyAkaraNa zAstramAM atyaMta pravINa hatA. yAgazAstranA ... namo urAri" zloka upara 500 artha karela che, ema paTTAvalIomAM ullekha che. sa. 144nA zrImAlavazIya zreSThI bhAramalla putra saMpati IMdrarAje vairATanagaramAM navIna baMdhAvelA IMdivahAranA jinamaMdiranI prazasti emaNe racI che. ( jue jina. vi. 2. 39 ) temaNe sa. 1644mAM vairATanagaranA derAsaranI prazasti lakhI. sa. 1652mAM vijayasenasUriziSya vinayakuzaLe racelA svApattavRttiyukta ' bhIMDaLa prakaraNa ' ( pra.A. sabhA, saha 1656 khaMbhAtamAM haeNmavijaye racelA RSabhazataka, sa0 1658mAM kalyANavijaya tathA munivijayanA ziSya devavijayagaNikRta jinasahasra nAmanuM stAtra ( tenI sue|dhikA tRttiyukta) ane kamaLavijaya ziSya hemavijayagaNi racita ciMtAmaNi pArzvanAtha nAmaka derAsaranI prazastinuM emaNe saMzodhana karyuM. kalyANuvijayasUri rAsa temaNe banAvyA che. For Private And Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza i 42] = zrI hemavijayajIe racelA graMthanI yAdI 1 pArzvanAtha caritra saM. 1632 10 vijayastuti 2 RSabhazataka saM. 1656 11 vijayaprazasti mahAkAvya 3 kathA ratnAkara saM. 1657 12 kIrtikallolinI ja atimuktAmahodadhi 13 zatruMjayanA AdinAthanA maMdiramAMnI 5 suktaratnAvalI prazasti 6 sabhAva zataka 14 khaMbhAtanA maMdiranI prazasti 7 caturvizati stuti 15 jabUdIpa prAptinI kalpariNAvaLI 8 stuti tridazataraMgiNuM (dharmasAgara u.) prazasti 9 kasturI prakara 16 kamaLavijaya rAsa [ pRSTha 37 mAnuM anusaMdhAna ] eka vakhate nAgaketu jina-maMdiramAM jinezvaradevanI hRdayanA ullAsa pUrvaka pUjA karI rahyA hatA. te samaye temano AtmA prabhu bhaktimAM eTale badhe otapreta thaI gayela hato ke bIjo vicAra ja temanA manamAM AvatA na hatA. A vakhate temaNe prabhunI puSpa pUjA karavA sArUM , jAta jAtanA raMgaberaMgI suMgaMdhI puSpathI bharapUra karaMDIyAmAM pitAno komala hAtha nAkhyo. hAtha nAkhatAMnI sAthe ja aMdara rahelA jherI nAge nAgaketunA hAthane DaMkha mAryo. chatAM paNa e puNyAtmA prabhu bhakitathI kiMcit calAya mAna na thayAM. dhanya che emanA hRdayanI dhIratAne ! emanuM hRdaya to ulaTuM sabhAvanAthI vadhu ne vadhu vAsita thavA lAgyuM. temane AtmA uMccatama zreNIye caDhate gayo ane e uccatama bhAvanAnA pratApe temaNe tyAM ne tyAM ja ghAtikarmane cakacUra kyoM. aMtaranA rAgadde pAdi ripuone jItavAthI temane lokAlokaprakAzaka kevalajJAna prApta thayuM. devatAonAM Asana calAyamAna thayAM. gagana maMDala deva-duMdubhIethI gAjI uThayuM. manuSyalokamAM devanAM Agamana thayAM, e kevalajJAnI mahApurUSane zAsanadeve muniveSa sama. saue temanA caraNe zira jhukAvyAM. nAgaketu maharSie sudhAsamI vANIne varasAda varasAvyo. bAda e maharSi anyatra vihAra karI gayA. bhUtala upara vihAra karatA te maharSie aneka bhavya jIvane tAryA ane prAMte sakarmane kSaya karI mukitapurimAM sIdhAvyA. dhanya che e nAgaketu mahIne ane temanA aThThama tapane ! For Private And Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ApaNI jJAna-parabo saMgrahakAra--zrIyuta kezarIcaMda hIrAcaMda jhaverI [ kramAMka 46-47nA anusaMdhAnamAM ] zrI jena satya prakAzanA kramAMka 46-47mAM aMkamAM, uparanA mathALA nIce ja, ApaNe keTalAka jJAnabhaMDAronI sUci meM pragaTa karI hatI. A sUci te vakhate mane je je nAmo maLI zakyAM tenA AdhAre meM raju karI hatI. e sUci saMpUrNa na hatI. tyAra pachI bIjA keTalAMka nAme mArA jANavAmAM AvavAthI vidvAnone upayogI jANIne te ahIM raju karuM chuM. AthI paNa A suci pUrNa thAya che ema to nathI ja. hajuya keTalAMka nAmo jarUra bAkI rahI gayAM haze. AvAM nAmanI eka saMpUrNa suci, koI sArA abhyAsI vidvAnanA hAthe pragaTa thavI joIe, ema ghaNuM mitro ane vidvAne kahe che. huM temanA e kathana sAthe sahamata thAuM chuM, ane evI sUci bahAra pADavAnI jarUra svIkAruM chuM. daramyAna mane maLelAM vadhu nAme ahIM raju karuM chuM. amadAvAda ajamera 1-4 vimaLagacchanA cAra bhaMDAre. 17 lalitakIrti bhaMDAra. 5 nemasAgara upAzraya bhaMDAra. bhAvanagara khaMbhAta 18 gaMbhIravijayajI bhaMDAra. 6 jJAnavimaLamUri bhaMDAra. 19 DosAbhAI abhecaMda hastaka bhaMDAra 20 bhaktivijaya jJAnabhaMDAra. 7 harisAgaragaNuM bhaMDAra. [ ha. AtmAnaMda sabhA ] 8 zyAmalAlajIne bhaMDAra ra1 premacaMda ratanacaMda bhaMDAra. 9 5. bhagavAnadAsa tiSinI lAyabrerI. 22 vRddhicaMdrajI bhaMDAra, 10 paMcayatI bhaMDAra. 23 kasturasAgara bhaMDAra. kheDA 24 maganalAla becaradAsa bhaMDAra. 11 sumatiratnasUri bhaMDAra. ghoghA 12 bhAgyaratnasUri bhaMDAra. 25 zrI saMdha bhaMDAra. udepura 13 goDIjI bhaMDAra. anArasa bIkAnera 26 cunIja bhaMDAra. 14 khuzAlacaMdramaNi bhaMDAra. ra7 bAlacaMdrayatine bhaMDAra. 15 kSamA kalyANa bhaMDAra. vaDhavANa jemAmera 28 kezaravijayajI bhaMDAra 16 tapagaccha bhaMDAra 29 jainasaMdhajJAna bhaMDAra For Private And Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza -- varSa 5 pAlItANA pI 30 ANaMdajI kalyANajI bhaMDAra 35 jJAnabhaMDAra 31 kapuravijayajI bhaMDAra lIMbaNa 32 vIrabAI pAThazALA 36 jJAna bhaMDAra 33 meTITAlI bhaMDAra zADA gholerA 34 jJAna bhaMDAra 37 jJAna bhaMDAra prathamanA lekhamAM 104 bhaMDAranAM nAmone nirlepa karavAmAM Avyo hato. tyArabAda bIjAM 37 nAmo ahIM raju karavAmAM Ave che. cAlIza gAmamAM pustako upalabdha thaI zake che te paNa batAvavAmAM AvyuM che. eTale Aje jena vetAmbara mUrtipUjaka sAmaja pAse lagabhaga baso jJAnamaMdire vyavasthita dekhAya che. zvetAMbara mUrtipUjaka sivAyanA digaMbarIya ke sthAnakavAsI vagerenA aneka bhaMDAra che. ApaNAM jJAnamaMdira uparAMta aneka jainetara jJAna bhaMDAre paNa evA che ke jemAMthI ApaNuM graMtha upalabdha thaI zake che ane te saMzodhita thaye te saMsthAo dvArA keTalAka prakAzita paNa thayA che. temAMnA mukhya bhaMDArA nIce pramANe che. kalakattA yuropamAM saMskRta koleja iMgleDa saMskRta keleja beDalInI lAyabrerI punA bhAMDArakara InsTITayuTa ITAlA mAcAra phalorensa orIenTala lAyabrerI khareDA orIenTala InsTITayuTa okasapharDa yunIvarasITI bIkAnera jaramanI gavarnamenTa lAyabrerI lIpajhIka yunIvarsITI bhArAnAM sUci paDyA jaina samAjane jANe bhaMDAranI bahu upayogitA ja na hoya tema te te bhaMDAronAM sacipatro prakAzita karavAmAM ghaNI udAsInatA dekhAya che. ApaNuM samAja taraphathI jaina graMthAvaLI, lIMbaDInuM lIsTa, suratanuM lIsTa vagere sivAya bIjA lIsTa chapAyAM nathI. jesalamera ane pATaNanAM lIsTo gAyakavADa sIrIjhamAM chapAyAM che. punAnA bhaMDAranA graMthanuM lIsTa te ja saMsthAe chapAvyuM che. jetaranI sevAo phArbasa sabhA hastakanuM lIsTa chapAyuM che. gujarAta vanokyulara sabhAe paNa lIsTa chapAvyuM che te uparAMta aneka pAzcAtya banArasa For Private And Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ApaNuM jJAna - 5 - 45 ] vidvAna ane khapI jainetara skelae jena graMthonAM lIsTo prakAzita karI ApaNuM graMthanI nAmAvalI duniyA samakSa mUkI che. jemAMnA keTalAMkanAM nAme nIce raju karuM chuM. 1 lIpajhIka yunI.nuM lIsTa, jarmanI. 2 saMskRta hastalikhita pratenuM lIsTa, IgleDa. 3 royala ezIATIka sosAyaDI opha beMgAla kalakattA. ja rayala ezIATIka sosAyaTI opha IDIA, muMbaI 5 bhAMDArakaranAM cha kalekazananAM lisTa 6 bularanAM 8 lisTa 7 pITarasananA rIporTa, 6 bhAga 8 sTrITabu lIsTa 9 vebara lisTa 10 dakSiNanI hastalikhita pratAnuM lIsTa. 11 sI. pI.nA saMskRta ane prAkRta pustakonuM lI. . upara mujabanA prayatnothI samajI zakAya che ke jaina graMtho mATe jenetara skela sAre prakAra pADI rahyA che. ApaNe ApaNuM tamAma bhaMDAranAM lisTa jema bane tema jaladI taiyAra karavAMkarAvavAM joIe. emAM vidvAnonI anukULatA sacavAvA sAthe te te bhaMDAranAM pustakonuM paNuM rakSaNuM thaze. AtmazikSA-saptakam kartA-AcArya mahArAja zrovijayapadmasUrijI (AvRtta) ahasayapuNNudayAo, jIve laddhaM tae maNussattaM // jiNaSayaNasuI tattha vi, saMpaNNA kammavivarehiM // 1 // uttamasurAhilAsA sAhallaM narabhavassa cArittA // AsaNNasiddhibhavvA lahijja cArittasaMpattiM / / 2 / / varadaMsaNanANaguNA, devAibhavesu saMbhavaMti tahi // caraNaM na taM narabhave, tamhA tasseva pAhaNNaM // 3 // caubhamaNaM niyamA, puggalaramaNattamohabhAvAo / / niyaguNaraivuDIe, puggalaraidAsaparihANI // 5 // niyaguNarailAhaTraM, bhAvijjA niyasarUvatattatthaM // ko'haM me kA dhamme, devagurU ke tahA majyaM / / 6 / / saDAibhAvajuttA, appA NiJco maIyavatthUI // pAse mahaM vihAve tatto juggo na raibhAvo // 7 // aha rAgadAsahANI payaTTiavvaM tahA tara jiive|| sAhAviyapuNNattaM evaM sai hAz2a niyamAo // 8 // For Private And Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pItIndranagara potIndra nAmanA purAtana nagara para mahArAjA khAravelanI caDAI. bAvIsaso varSa paranI atihAsika dhakhoLa. lekhaka. zrIyuta nAthAlAla chaganalAla zAha. A purAtana nagara mATe jenone uttarAdhyayana sUtra. (21, 1-4)mAM pIhuDa nAmanA zahera mATe varNana karavAmAM Avela che. purAtana pIhuDa ane pItIndra baMne eka ja hovAne . silvana levI nAmanA vidvAne mata Apela che. aMga dezanI rAjadhAnI caMpAne eka vyApArI pItIndramAM raheto hato. pItIndra nAmanA nagara mATe hAthI guphAmAMnA mahArAjA khAravelanA zilAlekhamAM "pIthuDa" nAmano ullekha maLI Avela che. pIyuDa eTale "gadheDAo vaDe kheMcAtA haLathI kheDAeluM sthAna " evo artha karavAmAM Avyo che. prakhyAta khagoLavettA TelemIe kailAinA vistAra tarIke pItIndrane eLakhAvela che. "malAI" zabda maijholasa nadI uparathI nIkaLelo che. mailisa nadI eTale godAvarI ane kRSNanadInAM mukhane pradeza. A pradezamAM nAgavalI nadI che je lAMgulIA paNa kahevAya che. mIkAla zahera e nadI upara AveluM che. purANomAM lAMgulIA nadIne lAMgulI ke lAMgulinI kahela che. ( M. A. R. LVII. 27 ) lAMgulI nAmane saMbaMdha lAMgula eTale haLa sAthe rahela che. mahArAjA khAravelanA asAmAnya daMDanuM e zabdathI cirasthAyI rIte smaraNa thaI zakatuM hoya tema bhAse che. pItIndra nAmanA nagaranI zodhakhoLa karavAnI ApaNe AzA rAkhI zakIe nahI, sababa mahArAjA khAravele TolemI pahelAM thoDA saikA agAu tene nAza karAvyuM hatuM. chatAM purAtana vastuonA AdhAra parathI paTelemIe tene ullekha karyo hoya ema jAgAI Ave che. (I A. 1926 P. P. 145 -46.) zaheranuM purAtana nAma "pRdhUdaka" hoya ema jaNAya che. pRdhUdaka eTale pANIthI khuba bhIMjAyeluM. "pRthUdaka" e thAnezvara pAsenA e jANItA sthaLanuM paNa nAma che. A sthaLa te hAlanuM paheA (C. A. G. P. P. 885, 702) che. jaina sUtramAM varNavela "pIvuM" ane "pIthuDa" e baMnenuM mULa temAMthI sahelAIthI nIkaLI zake. TemInA pItIndra"mAM je vadhArAne "ra" che tene khulAso meLavavAmAM vizeSa muzkelI jevuM nathI, For Private And Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra tatrI sthAnathI www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAMcamuM varSa RNa svIhAra A aMka sAthe, 'zrI jaina satya prakAza'nuM pAMcamuM varSa zarU thAya che. gayA cAra vaSaeN daramyAna samiti je kai kArya karI zakI che te pUjyapAda sAdhumahArAjo tathA samAjanA AgevAna sagRhasthAnA sahakArane ja AbhArI che. pUjyapAda sAdhumahArAjoe vakhatovakhata lekha sAmagrI mAkalIne tema ja samiti mATe zakaya upadeza ApIne sahakAra ApyA che, ane samAjanA AgevAna sagRhasthAe samitine joItI Arthika sahAyatA ApIne sahakAra ApyA che. A sivAya khIjA bIjA vidvAna lekhakAe paNa mAsikane samRddha banAvavAmAM sahakAra ApyA che ja. A badhAnA ame kharA klithI AbhAra mAnIe chIe. ane bhaviSyamAM paNu evAne evA sahakAra ApatA rahevAnI prAnA karIe chIe. ceAtha vatA kAnu. alAkana gayA--ceAthA-varSa daramyAna zrI jaina satya prakAze ' jaina itihAsa, purAtattva, sAhitya kai kaLAviSayaka je kaMI sAhitya samAjanI sevAmAM rajI karyu che te uparAMta khAsa noMdhavA lAyaka e AnA evI che ke jeno ullekha ahIM karavA joieH (1) zrI paryuSaNa pa vizeSAMka ane (2) zrI geApALadAsa paTele bahAra pADela 'zrIbhagavatIsAra ' aMge upasthita thayelI mAMsAhAranI carcA. - zrI paryuSaNu parva vizeSAMka je je vidrAnAe joyA che. temaNe enI mukta ka prazaMsA karI che. bhagavAna mahAvIrasvAmInA nirvANa pachInA eka hajAra varSa daramyAna ApaNe kevA kevA prasaMgAmAMthI pasAra thayA chIe, e kALa ApaNA mATe keTalA gauravabharyAM kALa hatA ane e kALamAM rAjAomAM jainadhamanI keTalI prabaLa bhAvanA hatI vagere bAbatA pramANa sAthe e vizeSAMkamAM raju karavAmAM AvI che. vizeSa atizayAkti vagara ema kahI zakAya ke e eka hajAra varSanA jaina itihAsanA a`kADA meLavavA prayatna karanAra mATe e vizeSAMka eka vigatavAra anukramaNikAnI garaja sAre tevA che. A vizeSAMka sAthe bhagavAna mahAvIrasvAmInuM, je parama dhyAnastha mudrAnA sAkSAt karAvatuM triraMgI citra ApavAmAM AvyuM che te paNa eka vizeSatA gaNI zakAya. atyAra agAu AvuM suMdara citra jovA ke jANAvAmAM AvyuM nathI. chellA keTalAka vakhatathI bhagavAna mahAvIrasvAmInA eka suMdara citranI je khAmI jaNAtI hatI te keTaleka aMze AthI dUra thaI gaNAya. A vizeSAMka jema eka hajAra varSoMnA jaina ItihAsanI sAmagrI rajI karavAmAM kALe ApyA che tenA karatAM paNa vizeSa hanI vAta to e che ke e vizeSAMke pUravAra For Private And Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza karyuM che ke ApaNuM pUjya muni mahArAje avasare sArAmAM sArA aitihAsika, dhArmika ke sAhityika lekho lakhI zake che. kharekhara, A eka bahu ja AnaMdanI vAta che. A pachI zrI gopALadAsa paTele bahAra pADela "zrIbhagavatIsAra' aMgenI mAMsAhAranI carcA upasthita thaI. "zrIbhagavatIsAra mAM zrI gopALadAsa paTele eka ThekANe bhagavAna mahAvIrasvAmIe pitAnA eka ziSyane pitAne mATe, rAMdheluM mAMsa vaherI lAvavAne Adeza karyAnI vAta lakhavAmAM AvI che. A pustaka bahAra paDayA pachI samAjamAM ThIkaThIka UhApoha jAgyo hato ane tethI samitinA uddeza anusAra e AkSepane yogya pratikAra karavAnuM kArya samitie upADI lIdhuM hatuM. A pratikAra aMge samiti taraphathI mukhya traNa kArya karavAmAM AvyAM hatAM : (1) "prasthAna'nA taMtrIe zrI gopALadAsa paTelane lekha chApyo ane ApaNuM tarasthI mokalAyela lekha na kevaLa pAchA ja mokalyA, paNa te lekho pragaTa thAya te pahelAM ja zrI gopALadAsa paTelane vAMcavA mATe mokalIne tenA javAbo zrI gopALadAsa pAse taiyAra karAvyA. A aMge samitie prasthAna'nA taMtrI sAthe patravyavahAra karIne temaNe lIdhela pagalAnI bhUla temane samajAvI ane enA pariNAmarUpe chevaTe temane mokalelA lekho "prasthAna'mAM pragaTa karavAnuM svIkAravuM paDayuM. "prasthAna'nA taMtrI sAthene A badhe patravyavahAra zrI jaina satya prakAza'nA varSa cayAnA sAtamA aMkamAM pragaTa thayo che. (2) A aMge bIju ane sauthI mahattvanuM kArya zrI gopALadAsa paTele karela AkSepane zAstra ane yuktine AdhAre sacoTa javAba ApavAnuM hatuM. A mATe samitinA pUjya sAdhumahArAje pAse khAsa lekha lakhAvIne pragaTa karavAmAM AvyA hatA. samitinA pUjya sAdhumahArAje sivAya bIjAonA lekho paNa pragaTa karavAmAM AvyA hatA. AvA lekhe mATe 60 pAnAne eka Akho aMka (aMka sAtame) rokavAmAM AvyA hatA. je vidvAnoe e aMka joyo che ane temAMnA zAstrIya purAvA ane dalIlothI bharelA lekha vAMcyA che temaNe tenI bhUrI bhUrI prazaMsA karI che. (3) jaina samAjamAM A carcA aMge ATalo UhApoha thayA chatAM, jaina samAjanA dareka bhAI bahenanuM A carcAthI khUba khUba dila dubhAvA chatAM ane upara lakhyA pramANe samiti taraphathI e AkSepane nirAdhAra TharAvatA sacoTa lekhe bahAra paDayA chatAM, game te kAraNasara zrI gopALadAsa paTele, eka taTastha vidvAnane chAje tevI kheladIlIthI, pitAnI bhUla na svIkArI-ne sudhArI tyAre chevaTe e dizAmAM eka vadhu prayatna karI jovAnuM samitine yogya lAgyuM. ane A prayatna te zrI gopALadAsa paTelane ApaNuM AgamanA abhyAsI koI pUjya AcArya mahArAjane meLavI ApIne A carcA aMgenuM ApaNuM dRSTibiMdu teo samajI zake ane emanI vAta ApaNe samajI zakIe, evI vyavasthA karavI. A mATe ame zrI gopALadAsa paTela sAthe patravyavahAra karyo ane temAM temane AvI mulAkAta kyAre anukULa thaI paDaze e pUchAvyuM. javA For Private And Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAMcamuM varSa ===[ 49 ] bamAM temaNe AvI mulAkAta mATe sApha InkAra karyo ane e InkAra karavAnA kAraNe tarIke potAnA svabhAvane AvI carcA nathI phAvatI ema lakhyuM. temane Avo javAba AvyA pachI, jyAre teo koI paNa rIte vAta ja karavA taiyAra na hoya tyAM bIju karavApaNuM zuM rahe? ema samajI "zrI jena satya prakAza'nA 10-11 mA aMkamAM taMtrInI noMdha lakhIne atyAra pUratI A carcA ame baMdha karI. AthI koIe ema mAnavAnI jarUra nathI ke zrI gopALadAsa paTelanI vAta kAyama rahI athavA to e carcAne haMmeza mATe mAMDI vALavAmAM AvI. A mATe avasare prayatna karavAnuM nahIM bhUlavAmAM Ave. A prayatna game tyAre thAya, chatAM jyAM sudhI taTastha abhyAsIone ke ApaNA samAjane lAgevaLage che tyAM sudhI temane to zrI gopALadAsa paTele karela AkSepanI nirAdhAratA mATe khAtrI ja che, ane teTalA pUrato samitine prayatna saphaLa thayo che ja. je kaMI aphasosa che te mAtra eTalA ja pUrato ke-AgamanA anuvAda karavAnI javAbadArI pitAnA zire uThAvavA chatAM zrI gopALadAsa paTela, pite eka vakhata karela bhUlane na kevaLa nathI sudhAratA paNa e bhUla cokkasa rIte samajI zakAya evA sthaLe javAnuM ke evo prayatna karavAnuM paNa temane nathI gamatuM. ApaNe sA AzA rAkhIe ke bhaviSyamAM temane pitAnI bhUla samajAya ane temanA hAthe je anyAya thayo che te dUra thAya. astu ! AvI samitinI jarUra mAMsAhAranI carcA prasaMge, temaja te pahelAM paNa upasthita thayelI evI keTalIka carcA prasaMge, samitie je kArya karyuM che te uparathI jarUra saune ema lAgavA mAMDayuM che ke ApaNA samAja mATe AvI samitinI maTI jarUra che. AvI eka bhayastha saMsthA jevI saMsthA hoya to ja te AvA AkSepone yogya pratikAra karI zake ApaNe sajANIe chIe ke samaye samaye eka yA bIjA kAraNosara anya dhamIo taraphathI jainadharma ke sAhitya upara AkSepa thatA AvyA che ane bhaviSyamAM paNu thavAnI pUrI saMbhAvanA che. AvI paristhitimAM jo ApaNI pAse ene yogya pratikAra karI zake evI saMsthA na hoya te dhIme dhIme evA AkSeponI saMkhyA vadhatI ja jAya ane samAjamAM ApaNuM mATe khUba khUba gerasamaja phelAvA pAme. AvuM na banavA pAme e mATe ja te ApaNuM munisamelane A samitine sthApavAnuM yogya dhAryuM che. ApaNuM samAjamAM samaye samaye upasthita thaI jatI koI paNa prakAranI AMtarika carcAmAM leza paNa bhAga lIdhA vagara, hamezAM bIjAo taraphathI karavAmAM AvatAM AkramaNone yoga javAba ApavAmAM ja je dattacitta rahI zake evI saMsthA ja AvA prasaMge saphaLa rIte kArya karI zake. amArI samitie je kaMI kArya karyuM temAM A nItine ame sacoTa rIte vaLagI rahyA chIe, ane bhaviSyamAM paNa e ja nItine vaLagI rahIzuM. ame to mAnIe chIe ke A-AMtarika carcAmAM leza paNa bhAga na levAnI-nIti samiti mATe prANasamI che. ane A nItine kaDaka rIte vaLagI rahevAnuM ja e pariNAma For Private And Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jana satya prakAza che ke samiti ane "zrI jene satya prakAza' mAsika dhIme dhIme sau pUjya sAdhumahArAje ane saddagRhasthone cAha ane sahakAra meLavatAM jAya che. ame to mAnIe chIe ke A samiti zramaNapradhAna caturvidha zrI saMghanI che. teo AnI upayogItA samajIne tene pitAnI samaje ane hamezAM salAha, sUcanA ane sahAyatA dvArA sahakAra ApatA rahe, e ja prArthanA ! pUjya sAdhumahArAjane vinaMti lezamAtra paNa atizayokti vagara kahI zakAya ke A samitinI utpatti ApaNA pUjya sAdhumahArAjane ja AbhArI che. temaNe dUraMdezI vAparIne, bhaviSyamAM jainadharma ke sAhityane pArakAnA hAthe hAni na thAya te mATe A samitinI sthApanA karI che. ApaNe jANIe chIe ke ApaNA zramaNapradhAna catuvidha zrI saMdhamAM pUjya sAdhumahArAjanAM sthAna ane prabhAva ajoDa che. eTale koI paNa dhArmika kAryamAM teo je kaMI karI zake che te bIjI rIte duHsAdhya bane che. samiti paNa eka dhArmika saMsthA che. eTale tenA amuka kArya mATe jema gRhasthanI madadanI AvazyakatA che tema pUjya sAdhusamudAyanA sahakAra vagara enuM kArya nabhavuM azakaya che. vadhu nahIM lakhatAM A samitinI sthApanA aMge munisamelane je TharAva karyo che te ahIM raju karIe chIe : TharAva dasame-dhama upara thatA AkSepone age' "ApaNuM parama pavitra pUjya zAstro tathA tIrthAdi upara thatA AkSeponA samAdhAna aMge (1) AcArya mahArAja zrImad sAgarAnaMdasUrijI (2) AcArya mahArAja zrImad vijayalabdhisUrijI (3) paMnyAsajI mahArAja zrI lAvaNyavijayajI (vartamAnamAM AcArya mahArAja zrI vijayalAvaNyasUrijI) (4) munirAja zrI vidyAvijayajI (5) munirAja zrI dazanavijayajInI maMDaLI nImI che. te maMDaLIe te kArya, niyamAvalI taiyAra karI zarU karavuM ane bIjA sarva sAdhuoe e bAbatamAM cogya madada jarUra karavI, temaja e maMDaLIne jeIlI sahAya ApavA zrAvakane paNa preraNA ane upadeza Apavo." A samiti ane A mAsika banne samagra sAdhu samudAyanAM pitAnAM ja che eTale amAre vizeSa kahevAnuM kazuM nathI. A TharAva mujaba sau pUjya sAdhu mahArAje amane jarUra vadhune vadhu sahakAra ApatA rahe evI AzA rAkhIe chIe. chevaTe-A aMkathI zarU thatA navA varSa daramyAna ane te pachI paNa samiti vadhu ne vadhu dharmasevA karI zake, evo caturvidha zrI saMdha pAse ArzivAda mAgIne navA varSamAM praveza karIe chIe. For Private And Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jarUra vasAvA " zrI jaina satya prakAza nA -nIce lakhelA traNa mahattvanA e ke [1] zrI paryuSaNa parva vizeSAMka A sacitra vizeSAMkamAM bhagavAna mahAvIra svAmI pachInA eka hAra varSanA jena ItihAsane lagatI pramANa bhUta sA ma grI ApavAmAM AvI che. e uparAMta bha. mahAvIrasvAmInuM suMdara triraMgI citra ApavAmAM AvyuM che. dvira'gI ! huM', U' cA kAgaLa, suMdara chapAI, 216 pAnAM mUlya- TapAlakhaca sAthe eka rUpiyA [2] . zrI jaina satya prakAza nA 43mA ku mAMka 60 pAnAnA A a'kamAM jaina zAstromAM mAMsAhAra hAvAnA AkSepone zAstra ane yukitanA AdhAre sacoTa javAba ApatA aneka le che. A pavA mAM AvyA che. - mUlya- TapAla khaca sAthe cAra AnA zrI jaina satya prakAza nA 45mo kamAMka : A aMkamAM mahArAjA kumArapALa ane kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcAryanA jIvanane lagatA aneka aitihAsika lekhe ApavAmAM AvyA che. mUlya- TApala khaca sAthe traNa AnA lA . zrI jainadhama satyaprakAzaka samiti " jesiMgabhAInI vADI, ghIkAMTA ca, madAvAda, For Private And Personal Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Regd. No. B. 3801 kimatamAM 50 TakA ghaTADo Aje ja maMgAvA zrI jaina satya prakAza zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMka 4.hlwnge`waelwesnlwdlai`h`ail l`nd`n l A vizeSAMkamAM bhagavAna mahAvIrasvAmInA jIvana saMbaMdhI, judA judA vidvAnoe lakhelA aneka aMtihAsika lekhe ApavAmAM AvyA che. mULa kiMmata bAra AnA ghaTADelI kiMmata cha AnA | ( TapAla kharca eka AnA) | - kaLA ane zAstrIya dRSTie sarvAga sudara , bhagavAna mahAvIrasvAmI triraMgI citra gujarAtanA prasiddha, citrakAra zrI kanubhAI desAI pAse taiyAra karAveluM A citra prabhunI parama zAMta mudrA ane vItarAgabhAvano sAkSAtkAra karAve che. 14'' x 10"nI sAIjha, johA ArTa kArDa" upara sanarI eDa sAthe maLa ki mata ATha AnA dhaTADelI kimata cAra AnA - ( TapAla kharca doDha AnI ) zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti jesiMgabhAinI vADI, dhIkAMTA, a ma dA vA de, wdainkhwrngkhnldaiw aidthangaidthaw For Private And Personal Use Only