Book Title: Jain Dharm Vikas Book 01 Ank 11
Author(s): Lakshmichand Premchand Shah
Publisher: Bhogilal Sankalchand Sheth
Catalog link: https://jainqq.org/explore/522511/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E maiMnaM japanuzAsaH [k Luu pau liuu \ , Iminium ITIES UM lutilluti \\\\ pustaka 1 luM'.] bhAdaravo ; vIra saMvata 2467. [ aMka 11 mImad panyAsa2A vijyajImahAre ja. tatrI : prakAzaka lakSmIca'da premacaMda zAhu. bhogIlAla sAMkaLacaMda zeTha. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ i Jain Dharma Vikas (Monthly) 1717 - jAhera khabara ApanArAone jaina samAjane gAmaDe gAmaDe A navA mAsikanA pracAra thaze, ane ethI jAhera khakhkhara ApanArAe peAtAnA pracAranA sadeza dUra dUra paheAMcADI zakaze. mAsika niyamita pragaTa thatu hAvAthI jAhera khabara ApanArAone A takanA lAbha levA AmatraNa ApIe chIe, bhAva nIce mujama. puSTa bAramAsa navamAsa chamAsa traNamAsa ekamAsa 1 toi 32 24 14 nA 25 20 15 i 15 125 10 1 eka vakhata cukI jAherAtanA kAlamanI be lAina yA tenA bhAgane rUA. 1) aMka sAthe chapAvela taiyAra henDabIlanI mAtra vaheM cAmaNInA eka vakhatanA rUA. 15) eka sAthe chapAvelA taiyAra dareka tAlA aDhI yA te vajananA kAi paNa bhAganA sUcipatranI mAtra vaheMcAmaNInA eka vakhatanA rUA. 30) saratA (1) nANA agAuthI levAmAM Avaze. (2) jAhera khabara levI yA na levI e tatrInI marajI upara raheze. (3) jAherAta pAchI meAklAze nahi. vadhu khulAsA mATe patravyavahAra yA puchaparacha nIcenA zaranAme karA. ''jaina dharma vikAsa" Aphsi 56/1 gAMdhIroDa, amadAvAda. 9 Regd. No. B. 4494 110 1 zeTha ratIlAla vADIlAla ke. senduSTa rADa, banajI nivAsa, mu. sukhAI. 2zeTha kAntilAla izvaralAla The. marIna DrAiva, Izvara nivAsa, ploTa na. 73, mu. muMbAI, 4 phakta sAdhu sAdhvIe sATeja manIeraDarathI vArSi ka lavAjamanA rUA. 3-0-0 meAkalI thanArA grAhakone, nIcenA cAra pustakA uparAMta lavAranI pALavALA pApaTa hena taraphathI "tapAgaccha paTTAvaLI" krAuna ADa pejI. pAku puDu (jekeTa sAthe) pRSTha 350nu leTa mAkalavAmAM Avaze. vI.pI. thaze nahi. 'ta'trI' bheTa ! bheTa ! ! jainatattvasArikA A graMtha zrI vardhamAna satya nIti hasUri graMthamAlA taraphathI prakAzita thaela che. saMskRtanA abhyAsI sAdhu sAdhvI tathA jaina bhaMDArAne bheTa ApavAnA che. magAvanAre nIcenA saranAme patra lakhavAH-- 3. zeTha varadhIlAla kacarAbhAi The. bhAlanI pALa, mu. rAdhanapura, 4 zeTha kakkalabhAI nIhAlacaMda The. bhaNasAlI zerI, mu. rAdhanapura. 5 vIzAzrImAlI tapagaccha jaina sagha ke. me!hanavijayajI jaina pAThazAlA, mu. jAmanagara. tA. ka~~~jAma garathI pustaka magAvanAre pratadITha peAsTa khate mATe ATha AnAnI pAsTanI TIkITA mekalavI. TAiTala chApanAra : zAradA mudraNAlaya, pAnakAra nAkA, jImAmasIda sAme--amadAvAda R Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janadharmavikAsa. pustaka 1luM. bhAdrapada, saM. 1997. aMka 11 mo. parvAdhirAja paryuSaNa mahotsava, (racayitA-muni hemendrasAgaranuM.) (suNe caMdAjI..............e rAga)S bhavi bhAva dharI paryuSaNa puNyakArI preme ujavo, gurU mukha kero bodha suNune harSe urane rIjhavo. bhavi0 1 zubha kalpasUtra zravaNe dhAre, vidhipUrvaka suNIne pApa hare, gurU mukhathI suNIne bhavathI tare. bhavi. 2 nava vyAkhyAne ati sukhakArI, vIra, pArzva nemi ne naSabhAdi, zubha sthavirAvali ne samAcArI. bhavi. 3 paryuSaNane zubha artha graha, karI puNya atizaya pApa daho, AtmAmAM ramaNatA zreSTha caha. bhavi. 4 maLyuM kalpasUtra pAvanakArI, ekavIsavAra zravaNe dhArI, bane mokSa taNuM pachI adhikArI, bhavi. 5 karo kSamApanA sahu jIva pare, samabhAva dharI vartana je kare, ArAdhaka padane prANI vare, bhavi0 6. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 jaina dharma vikAsa.' nava vAraMvAra A vega maLe, zubha puNya taNe avasara A phaLe, jethI buddhi sumAge vizeSa vaLe. bhavi. 7 be samaye pratikramaNa karavAM, ati AnaMdathI prabhugIta smaravAM, gurUdeva dazane zira dharavAM. bhavi. 8 AraMbha, pApano tyAga kare, vyavahAra, dharmanuM dhyAna dhare, brahmacarya, zalane grahaNa kare. bhavi. 9 tapazcaryA " chaThTha aThThamanI, tapa aSTa dinanuM zuddha banI, vaLI vividha pUjA prabhu jinanI. bhavi10 asatyavacananA tyAgI mane, jugAra rUpI eka zatru haze, evAM gurUbodha taNAM vacane. bhavi011 utsava naMdIzvara deva kare, mAnavabhUmi e kema ne ujave ? pachI anaMta trAddhinI prApti dhare. bhavi012 paryuSaNane ura madhya smare, prabhumAna viSe utsAha dhare, hemendra ajitapada prApta kare. bhavi013 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AdInAtha caritra padya 311 ||shrii AdInAtha caritra padya // (jainAcArya jayasiMhasUrIjI taraphathI maLelu) (4 10 54 282 thI anusaMdhAna) bijalI sama yovana ho nAsA, roga Aya puni DAlata pAsA / viSayavAsanAphAMsI bhArI, aMdha jIvako lage sukhArI // mokSamArga cintA nahIM hoi, kAyAkaMcana atipriya hoi / naratanu he atidurlabha bhAi, aMdha jIva tina nirA bitAi / pUrvakarma jaba atizubha hove, taba jinadharma mile sukha hove / nara bhavakA meM lUMgA lAvA, darzanajJAnacaritra suhAvA // mahAbala kuMvara rAjya deDArUM, uttamacaritra hRdayameM dhArUM / imi kaha mahAvalako bulavAye, rAjyanItike mArga batAye / / jAsu rAja priya majA dukhArI, so nRpa avazya narka adhikaarii| asajiya jAna sunahu aya beTA, sadA karahu nijaripu sana bhettaa|| dharma karma rakhanA ati nemA, devadharma sana rakhanA premaa| pitu AjJA nija zIsa ghara, liyA rAjyakA bhAra / bar3e bacana nahI TAliye, yaha hai nItipukAra / / puni siMhAsana kuMvara biThAye, maMgala zakuna nagara mahi chAye / tilakaprathA nRpa nija kara kInI, bahuprakAra puni AsIsa diinii|| mastakatilaka sohe atisundara, caMdra udaya udayAcala bhUdhara / caMdrodaya sAgara zubha gajena, timi maMgala gAvata baMdIjana // rAjya bhAra imi sopa kumArA, nRpa cAritra liyA sukhakArA / jAna asAra viSayasukha chor3A, darzana jJAna cAritra mana jor3A / viSaya kaSAya naSTa kara dInA, jimi hiMsaka nara dyaavihiinaa| AtmarUpa mana vANI adhikArA, deha upAya sahata saba bhaaraa|| rAjarSI satabala ho jAvA, muktimeM Ananda mnaayaa| dhyAnatapahiM meM umra bitAI, dehatyAga devagati paai|| kuMvara mahAbala rAjya ko, sevata ati sukha pAya / nArina saMga krIDA kare, ihi vidhi umara gamAya // bhapUrNa Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 dharma visa.. ||shrii zIlakulakam // kartA-jainAcArya zrIpadmasurijI. (gatais 504 281 thA anusadhAna) // AryAvRttam // muMjate bahubhoe-suhio homi tti sukkhatahAe / jANijjA kiMtu tumaM-bhavissasi ppagaya parivario // 11 // neuNNeNaM teNaM-kiM jaM jAyai gayassa smymmi| pAvavihANAvasare-aceyaNaM kheyaciMdhaM taM // 12 // hAhA haM cayasamaye-Na ceio teNa tivvadukkhamiNaM / baMdhakkhaNe cauraNarA-appaM vi duhaM Na pAvate // 13 // kahakiTTavAhivihuro-niyaM kilesei bhakkhaNA dahiNo / evaM baMdhavimUDhA-niyaM kilesei kammudae // 14 // sAhINo baMdhakhaNo-udayakhaNo No tahatti jANittA / udayakhaNo balavaMto-suhI tayAIi ceaMtA // 15 // dAsA je AsAe-viNNeyA savvaloyadAsA te / AsA jesiM dAsI-dAso loo sayA tesiM // 16 // iha diluto Neo-NivajogINaM nivovi taM socA / veraggaM pappa muyA-bahuso paNamei jogipayaM // 17 // ||mNdaakraantaa // kiM taM nANaM havai kaiyA jammi rAo blittttho| nANaM bhANU harai timiraM taM Na bhANuppayAse // . cAo nANassa phalamamalaM teNa hojA viraaaa| bhavvA ? hAraMti ha Na viuhA tucchamoheNa bhadaM // 18 // je No lippaMti viyaDaduheNaM pamoheNa kaiyA / te viNNANI pasamanirayA bhAvikallANajuggA // suttI vANI vihaDai sayA mohateNasa jaalN| . taM moeNaM jiNaa gaiyaM taM viyArija NicaM // 19 // [apUrNa] Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 zAstrasammatamAnava dharma aura mUrtipUjA 313 zAstrasammata mAnavadharma aura mUrtipUjA ( lekhaka )-pUjya mu, zrI. pramodavijayajI ma. ( pannAlAlajI ) (ma. 10 504 284 thA anusaMdhAna ) dumapatae paMDuyae jahA, nivaDai rAigaNANa accae / evaM maNuyANa jIviaM samayaM goyama ! mA pmaaye|| arthAt samaya mAtra bhI dharma kriyA meM pramAda kA sevana nahIM karanA cAhiye kyoMki caMcala jIvana kA kSaNa mAtra ke liye bhI vizvAsa nahIM hai / kAla cakara hamezA sira para maMDarAtA rahatA hai: jaheha sIho va miyaM gahAya, maccUNaraM Neihu aNtkaale| na tassa mAyA va piyA va mAyA, kAlAmmi tammisaharA bhavaMti // ego sayaM paJcaNu hoi dukkhaM, kattAramevaM aNujAi kammaM // arthAt yamarAja kA prahAra hone para mAtApitAdi saba AMkhoM se dekhate ho raha jAte haiM, kiMtu kisI meM bhI yaha sAmarthya nahIM ki use punarjIvanadAna de skeN| bicArA vaha akelA jIvahI parabhava meM apane kRta karmoM kA phalAnubhava karatA hai| isaliye saMsAra ko asAra samajhakara hamezAM dharmakRtya karate rahane cAhiye jisase kabhI kisI bAta kA upadrava hI utpanna na ho| __ jyoM jyoM jIva dharma ke sannikaTa pahuMcatA jAtA hai tyoM tyoM paudagalika sAdhana pravRtti se virakta hokara AdhyAtmika sukha ke agAdhodadhi meM praviSTa ho kara vAstavika sukhAmRta pAna kA yathArthAnubhava karane laga jAtA hai / AdhyAtmika sukha kI utkRSTAvasthA kA anubhava hI mokSa hai / aura dharma usakA mukhya sAdhana hai| dharmasthAna meM mAnavatA abhinna bhAvase rahatI hai vahAM vyakti vizeSa kI pradhAnatA ko sthAna nahIM hai kahA bhI hai kiH. . bhagavAna aura bhakti ke bIca, nahIM jAti pAMti kA nAtA hai| gur3a lagatA hai sabako mIThA jo koi usako khAtA hai| yoM to dharmAcAryoM va zAstrakAroM ne apekSA vizeSakI pradhAnatA dekara dharma ke nAnA aMgasUcaka vibhinna bheda kiye haiM kiMtu ve prakAra dharma kI bhinnatA ke paricAyaka na hokara usake pRthaka 2 aMgopAMgapara hI prakAza DAlanevAle samajhane cAhiye / ina aMgopAMgoM se dharma kI zAkhA pratizAkhA kA sphuTa jJAna ho jAtA hai / dharma to vAstava meM eka akhaMDa padArtha hai, aura usa akhaMDa tatva taka pahuMcane evaM apanA paricaya saMbandha sthApita karane ke mArga bhinna 2 haiM / jisa prakAra eka hI grAma meM praveza karane ke mArga alaga rahane para bhI una saba mArgoM kA saMbaMdha usa gAMva se hI rahatA hai usI prakAra dharma ke tatva (rahasya) ko samajhane Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 jainadharma vikAsa ke tarIke bhI pRthaka 2 hI haiN| jaise bhinna 2 mArgoM ke hone para bhI bhinna 2 grAma nahIM ho sakate usI prakAra alaga 2 tarIkoM se bhI dharma alaga 2 nahIM mAnA jA sakatA hai| bhinna 2 zAkhA prazAkhAoM ke dRSTigocara hone para bhI alaga 2 vRkSa kA bhAsa nahIM hotA hai, aura kamala paMkhar3iyAM ke alaga 2 najara Ane para bhI jude 2 kamala kA bodha nahIM hosakatA hai aise hI dharma ke rahasya ko, usakI asalIjAta ko, evaM tatva ko samajhane ke liye dayA, dAna, paropakAra, satya, kSamA, zIla Adi bheda kiye jAne para bhI vaha to pArekI taraha eka akhaMDarUpa meM hI rahatA hai| dharma ke gaMbhIra tatvoM ko sugama, sarala aura subodha banAne ke uddezya se athavA usake vistRta svarUpa kA zAna saMpAdana karane ke abhiprAya se hI prakAra (bheda) kiye jAte haiN| yadi dharma eka akhaMDa padArtha na hotA to zramaNa bhagavAn mahAvIra kA gautamasvAmI "dhammasaddhAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai" isa prakAra kA prazna hI kyoM karate ? ukta prazna se hI dharma kI ekarUpatA siddha ho rahI hai| yaha prazna dharma ke bhinna 2 aMgopAMgoM ko nahIM batalAtA hai kiMtu zuddha dharma kI akhaMDatA ko sUcita karatA hai / svayaM bhagavAn bhI jaba gautamasvAmI ke prazna kA uttara dete haiM to ve bhI dharma kI ekarUpatA ko batAkara hI dete haiM, dekhiyeH___"dhamma saddhAe NaM sAyA sokkhesu rajjamANe virajjai, AgAradhammaM ca NaM cayai, aNagAra dhammaM ca paDivajjai, aNagArie NaM jIve sArIramANasANaM dukkhANaM cheyaNabheyaNasaMjogAINaM vuccheyaM karei avvAbAhaM ca NaM suhaM nivvattei" ___ arthAt he gautama ! dharma para zraddhA rakhane se sAtAvedanIyajanita paudgalika sukhoM kA anubhava karatA huA unase virakta hotA hai, virakta hokara grahastha jIvana kA parityAga kara detA hai aura anagAra (zramaNa) dharma ko svIkAra karatA hai anagArAvasthA ko prApta kara jIva zArIrika evaM mAnasika duHkhoM ko tahasa nahasa (chedana bhedana) karaDAlatA hai| aura aniSTa saMyogoM kA viccheda kara detA hai| saMyogaviccheda kara anyAbAdha mokSa sukha ko prApta karatA hai / dharma kA phala yAvat mokSa hai| ukta prazna ke uttara meM bhagavAna ne bhI dharma ke prakAra na karake mogama sthUla rUpa se hI dharma kA phala batalAyA hai / dharma zabda ke antargata ahiMsA, satyAdi sakala aMgopAMgo kA samAveza ho jAtA hai| yadi dharma koi vibhinna padArtha hotA to bhagavAn mahAvIra bhI aisA hI kahate ki ahiMsA dharma kA phala yaha hai, satya kA phala yaha hai ityAdi / dharma kA kSetra saMkucita nahIM kiMtu bahuta hI vizAla hai| dharma zabda meM AtmA se saMbaMdhita sakala guNoM kA samAveza ho jAtA hai| isI zabda se dharma kI vyApakatA kA patA laga jAtA hai| kSudra yA saMkucita vicAroM ke vazIbhUta banakara athavA svArtha poSaNa evaM dravya zoSaNa se prerita hokara dharma ko bhI vADebandI meM hI parimita rakhanA upayukta evaM loka kalyANakArI nahIM hai| [apUrNa] Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacakanI tAtvika bhAvanA 315 zrI siddhacakranI tAtvikabhAvanA lekhaka. vijyapabhUri (gatAMka pRSTha 287 thI anusaMdhAna) e rIte prastuta navapadanI sthApanA sahetuka che. te saMbaMdhI vicAra karyA pachI have nave pade saMbaMdhI vicAra jaNAvo ucita che. A nave padanA samudAyanuM nAma siddhacaka che. siddhacaka e zabdane evo artha thAya che ke siddha siddhine ApanAra e "cakra samudAya tenuM nAma "siddhacaka kahevAya. tAtparya e che ke A navapadene samudAya vAMchita phala je mukti tathA svargAdi tene ApanAra hovAthI sidhdhacakranA nAmathI oLakhAya che. bIjo artha e paNa thAya che ke muktine meLavavAmAM anaMtA bhavyajIe anubhaveluM-sAdheluM caka te siddhacakra kahevAya navapadamaya zrIsidhdhacakanA saMbaMdhamAM eka jijJAsu mAnava e pUche che ke- prazna-napadenI ArAdhanA karavAnI zI jarUra che? kAraNa tIrthakara padanA kAraNabhUta vaza sthAnake ke jemAM nave padene paNa samAveza che. te sthAnakamAM pratyekanI ArAdhanAnA phala batAvavAnA prasaMge harivikrame darzana padanI ArAdhanAthI tIrthaMkara pada bAMdhyuM ema kahela che jyAre tIrthaMkara nAmane baMdha thAya che te mukti to thavAnIja te pachI navapadanI ArAdhanA zA mATe karavI joIe? kadAca koI ema kaheze ke muktipadanI prApti aMtargata bIjApadanI ArAdhanA karyA vinA ekalA eka padanI ArAdhanAthI na thaI zake to tyAM mAre (praznakAre) kahevuM joIe ke je epamAM mukti ApavAnI zakti nathI te navede kevI rIte muktipada Apaze? A saMbaMdhamAM nyAya ema kahe che ke hIpaNa prakAranA phalane devAnI zakti je avayavamAM hoya teja avayavimAM te zakti saMbhave che. jema badAmanA eka khaMDamAMthI tela nIkaLe che eTale eka TukaDAmAM paNa jo tela ApavAnI zakti che, te AkhA dANAmAM paNa tela ApavAnI zakti che. ane avayavamAM je tevI zakti na hoya te avayavimAM te kyAMthI hoya? jema retInA samUhamAMnA eka kaNiyAmAM tela ApavAnI zakita nathI te teno Dhagalo paNa tela kevI rIte ApI zakaze? A nyAyane prastuta prasaMgamAM utArI kahIye to ema kahI zakAya ke, jyAre eka padanI ArAdhanAthI mukti na hoya, te sarve napadenI ArAdhanAthI kevI rIte muktipada malI zakaze? uttara-harivikrama rAjAe darzanapadanI ArAdhanAthI tIrthaMkara para bAMdhyuM e vAta sAcI paNa enA caritrano kjhiAra je vAta hatA te uparanA praznane. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 ' 'jaina dharma vikasita avakAza ja na hato. kAraNake temanA caritramAM ema kahyuM che. "harivikama rAjA caMdra munirAjanI dezanA sAMbhaLI verAgya pAmI rAjya tajI saMyama ArAdhe che. temAM bAra aMge bhaNyA pachI gurUmukhe vizasthAnakane mahimA sAMbhalI darzana padanI ArAdhanA kare che. devatA te ArAdhanAmAMthI calAyamAna karavA mATe ghaNA prayatno kare che chatAM paNa calAyamAna thatAM nathI AvI nizcala ArAdhanAnA pariNAme tIrthaMkara nAmakarma bAMdhyuM. anukame tyAMthI kALadharma pAmI vijaya vimAnamAM deva thayA. tyAMthI AvI pUrvavidehamAM tIrthakara thaze " A uparathI ema spaSTa samajAya che ke. darzanapadanI ArAdhanAmAM jJAna cAritranI ArAdhanA samAI ja che. jyAre traNenI ekaThI ArAdhanA thaI tyAre tIrthaMkaranAmane baMdha thayo che jema tIrthaMkaranAmanA baMdhamAM paNa aneka padArthanI ArAdhanAnI jarUra che, tema mukitapadanI prAptimAM paNa samajI levuM. mukhyatAe jaNAvelA ekapadanI sAdhanAmAM paNa bIjA padanI sAdhanA gauNatAe thAya ja che. A kharI bInA che. bIjuM-tIrthakara nAmanA saMbaMdhamAM e paNa samajavAnuM ke jyAM e padanI ArAdhanA hoya, tyAM jJAna cAritranI ArAdhanA jarUra hoya, te sivAya tIrthakara nAmakarmane baMdha na saMbhave. chatAM harivikamanA saMbaMdhamAM "darzana padanI ArAdhanAthI tIrthaMkaranAmakarma bAMdhyuM" A je vacana kahela che tenuM tAtparya e che ke-zrI arihaMtapada vigere vIsasthAnakomAM darzanapada Ave che. ane te padanI ArAdhanAnA prastAvane prasaMge tenAthI jene lAbha thayo hoya te batAvatAM te padanI ArAdhanAne mukhya karIne ja ArAdhakano nirdeza karAya, evI mahApurUSanI kathana (kahevAnI) zailI che. mATe A rIte te padanI ArAdhanAne mukhya karIne tIrthaMkaranAmane baMdha kahela che. bAkI harivikame jJAnacAritranI ArAdhanA nathI ja karI, ane darzanapadathI ja kArya sAdhyuM. emate naja manAya. e bIjuM prazna karanAre ema ema kIdhuM ke ekapadanI ArAdhanA je mukti na Ape, te navapadanA samudAyanI ArAdhanA kevI rIte mukti Apaze ? vigere tenuM samAdhAna e che ke samudAyanA eka dezamAM avidyamAna evI zakti samudAyamAM dekhAya che. juo vAMsanI cIrIonI sAdaDI bane che. makAnamAM pesatA varasAdanA pANIne rokavAnuM sAmarthya vAMsanI eka cIrImAM nathI. te sAmarthya cIrIonA samudAyathI banelI sAdaDImAM dekhAya che. valI dareka pada paNa sarvathA muktinuM kAraNa nathI--ema na samajavuM. kAraNake dareka padanI ArAdhanA amuka aMze upakAri hovAthI dezapakAri che. je padArtha deze.kAri (amuka aMze upakArI) hoya, tene potAnuM kArya bajAvavA mATe bIjA padArthonI sahAya levI ja paDe. vyavahAramAM paNa ema dekhAya che ke-apa zaktivALAne bIjAnI sahAya levI paDe che. tAtparya e ke jema samudAyathI sAdhya evuM kArya-tene Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI siddhacakanI tAtvika bhAvanA 317 eka dezathI na thaI zake. tevI rIte napadenI ArAdhanAthI je muktilAbha rUpa kArya sAdhavAnuM che, te kevala (ekalA) ekapadanI ArAdhanAthI na sAdhI zakAya. prazna-jyAre. Apa ema kahe che ke navapadenI ArAdhanA mukti Ape che, tyAre ema siddha thayuM ke muktinI prAptimAM navapadenI ArAdhanA kAraNabhUta che paNa tattvArtha sUtramAM to 1 samyagdarzana 2 samyajJAna 3 samyaphacAritra A traNa mokSanA kAraNo che ema kIdhuM che. juo " nazAnavAritrALa mokSanA" ahIM darzanAdi traNa pado kahyAM, ane bAkInA cha pade na kahyAM. valI vizeSAvazyakamAM to jJAna ane cAritra beja pado mekSinA kAraNe kahyA che, bAkInA sAta pado nathI kIdhA. juo "jJAnaziyAkhyAM mokSa' A badhuM sAMbhaLatAM mane e prazna thAya che ke eka mukitapadane meLavavAmAM upara kahyA pramANe ochA vadhatA kAraNe kaI apekSAe kIdhA haze? uttara-pitAnI meLe gurUmahArAjanI apekSA rAkhyA sivAya sUtrane yathArtha Azaya naja samajAya kahyuM che ke rAtre suttathA gumarI sarve trAthI jumadhInAra mATe prastuta prananA samAdhAnamAM e samajavuM ke muktinA upara jaNAvelA je traNa kAraNe che. te-darzanAdine pAmavAnA kAraNe paMcaparameSThi che. eTale paMcaparameSThinI ArAdhanAthI darzanAdine lAbha thAya. ane darzanAdinI ArAdhanAthI mukita pamAya. eTale mukti meLavavAnA paraMpara kAraNe pAMca che. ane anaMtarakAraNuM-tapano cAritramAM antarbhAva karatAM traNa che ema samajavuM. A apekSAe navapadanI ArAdhanA muktinuM kAraNa che ema kahela che vizeSAvazyakamAM darzanane jJAnamAM antarbhAva karIne zAjiyAkhyAM mokSa ema kahela che bAkI vastuta: muktinA kAraNe ochA vadhatA nathI kIdhA-TuMkAmAM tAtparya e samajavuM ke navapadomAM paNa samyagdarzanAdi traNanI paNa ArAdhanA che eTaluM te dhyAna bahAra na ja hovuM joIe ke arihaMtAdi paraMparakAranI parama ullAsathI nirmala sevanAthI samyagdarzanAdi anantara kAraNone lAbha thAya che ane anantara kAraNenI sevanAthI svargAdi yAvanmuktipada paNa meLavI zakAya che A apUrva bhAva navapadanI ArAdhanAmAM samAyelo hovAthI kayo buddhimAna purUSa navapadanI ArAdhanA karavAmAM ujamAla na thAya? arthAta-durlabha evI manuSya jIdagIne saphala karavA navapadanI ArAdhanA karavI ja joIe. ke jemAM saMpUrNa prakAre mokSanA aMgonI ArAdhanA samAyelI che. A prasaMge e paNa samajavA jevuM che ke jyAre ApaNe navapadamaya siddhacakranI sAtvikI ArAdhanA karIzuM tyAre karmonA baMdhathI mukta thaI zakIzuM. mahApurUSoe traNa prakAranI ArAdhanA kahI che. te A pramANe-1-sAtvikI ArAdhanA-2 rAjasI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 jainadhama : vikAsa ArAdhanA 3. tAmasI. ArAdhanA temAM sAttvikI ArAdhanAnuM svarUpa e che ke Atma kalyANanI buddhithI niSkaSAyabhAva dhAraNa karI, navedAnu yathArtha rahasya samajI bahumAna pUrvaka avidhi doSa TAlIne je navapadeAnI ArAdhanA karavI te sAtvikI ArAdhanA kahevAyA ane rAjasI ArAdhanAnuM svarUpa e che ke karelI A ArAdhanAthI mane A bhavamAM kIrti, yaza, sa Mtati, ane Rddhi dipta thAya, evA irAdAthI athavA te bhavAntaramAM indra pAvI, cakravRtti paNuM Idi mane male, evA IrAdAthI karelI navapadAnI ArAdhanA te rAjasI AdhdhanA kahevAya. AvI ArAdhanA niyANAvAlI hAvAthI sAmAnya phUla Ape prAMtu vizAlakarma nirjarAdi viziSTa phaladAyaka hAtI nathI ArA tAmasI ASadhanA evI che ke- je-krodhathI, mAnathI, mAyAthI ane lAbhathI, athavA parAnI zrIkathI tiraskArapUrvaka ArAdhanA karavAmAM Ave, athavA te zatrune nAza karavA mATe karelI navapadonI ArAdhanA je kaivala dutineja Ape. AvI ArAdhanAne bhagavate tAmasI ArAdhanA kahI che. kA pUrNa. pRthvIcaMdra ane guNasAgara yAta ekatrIsa bhavanA snehasaMbaMdha [ mUlakartA : rUpavijayajI gaNi] aneka antagata kathAethI bharapUra, vairAgyamaya chatAM vAMcavAmAM rasa utpanna kare tevA A graMtha hareka jaina jainetare avazya vAMcavA temaja manana karavA ceAgya che. mana sAla pejI sAjhamAM, holenDanA gleja kAgaLa upara suMdara chapAI tathA AkarSaka bAinDIMga karamA lagabhaga 40 chatAM kImata mAtra rUpiyA traNa, --maLavAnAM sthaLa 1.mahetA nAgaradAsa prAgajIbhAi dAzIvADAnI peALa, amadAvAda. 2saMghanI mulajIbhAI jhaveraca'da pAlItANA. 3 megharAja jaina pustaka bhaMDAra pAyadhunI-mu I. 4 jainadharma prasAraka sabhA bhAvanagara. 5 meAhanalAla rUganAtha pAlItANA. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dha vicAra dhamya vicAra (lekhakaH upAdhyAya zrI siddhimunijI ) ( gatAMka pRSTha 290 thI anusa dhAna. ) 319 (8) kahe che ke, mAlyAvasthA nirdoSa-prabhu jevI hAya che. A kAMI AkhuM satya nathI. khAlaka vakhatane kevI rIte nakAme vyaya kare che tenuM tene khIlakula jJAna ne bhAna hetu nathI. tenAmAM chupAM, AgaLapara phaLanArAM sarva jherI khAte rahelAM hAya che. rAga, dveSa, meha, badhu tyAM aNukhIlyuM--aNuphAlyuM paDeluM ja hoya che, tenI badhI nAnI nAnI vAte-ramatA bhAvi kAlanI sa uthalapAthalAnI zALAja samajavI. alaka bhUle che, paNa zuM te buddhipUrvaka bhUle che? keTalIka vArtA buddhipUrvaka bhUlavAmAM mahattA-prabhutA hAya, nahi ke kSaye pazamanA abhAvathI bhUlavAmAM khAlakanAM hAsya mRdu ane manahara lAge, paNa e mRtA ane manaha tAmAM prabhutAne dAvA karavA e ajJAna che, mAha che. pAlakamAM prabhutA mAnanArAo, kaheA ke, ajJAnavAdI che. emanI eSTi mithyA che. nirbhaya, niSThura ne bedarakAra hAya teA, ajJAnI karatAM jJAnI vadhAre javAbadAra che; anyathA sarvadA ne satra jJAnI karatAM ajJAnI ja vadhAre javAkhAra che. ajJAnI nyAyane akSama hAya; ayAnya na heAya. te akSama heAvAthI ja InsApha tyAM mauna che, nahi ke ajJAna heAvAthI. AmAM apavAda mahAnubhAva viziSTa khAlakanA ja heAi zake, jevI rIte mahAnubhAvanuM ajJAna gunhAnI mahattA ghaTADI nAkhe che. tevI rIte tevAM viziSTa khAlakAnI aparAdharUpa khAla ramatA paNu doSanI mahattA ochI karI nAkhe che. ka byanuM mApa levAmAM insAphanA kAMTAnI dhAraNa samatAla hotAM chatAM paNa AdhyAtmika mApanA vicitra pheraphArAthI Ama banavA pAme che. itihAsa ane Aje paNa 'thatA anubhave spaSTa kare che ke; mahAnubhAva khAlakA rame che, paNa te hRdayanA rasa vagara ja, mahAvIreAnI krIDAmAM--bAlaramatamAM prAya: vIrya sphuraNu mAtra ja che; nathI tyAM paulika asmitAnI khAsa lAgaNIo, Aja kAraNathI te avasare svAbhAvika ke najIvA dharyuM samAgame AtmAtA paMtha tarapha vaLavA ke tyAM AgaLa kadama dharavA pAtAnA dilane dore che. e mahAnubhAvAnuM sarva ke amuka Alavana phakta ceAgya samayane lAvavA puratu ja hAya ke bheAgya kamabhAgavavA ja te mAlya ramatuM hAya. eTalAja mATe 'chatA' e kahyuM che ke, vaya rameche, AmA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 jaina dharma vikAsa nathI ramata." sAvadya nAva krIDAMnA rtA aImuttA muninI tarapha hAsyanajare jenArAone bhagavAna zrI "mahAvIre oLabhe dIdhe te Aja rahasyane AbhArI che. AcArya mahArAjAe zrIvAsvAmIne kSobha thavA na dIdhe te paNa AvA ja hetuthI, atIva uMDu ne dIrgha jenAra paMDita--gItArtha ja kahI zake ke, amuka bAlaka nirdoSa che. bAkI mehanI ceSTAomAM game te mahIne mana game te phAvatuM bAlaka prabhu banI zake che. kayA rAgIne mana putra "bhA' ane strI gurU" banI zakatAM nathI ? Ama chatAM "jayaMtI" zrAvikAnA praznottaramAM zrIbhagavaMte amukene bhalA kahyA che, tema bAlakane paNa temanI kAyika, vAcika ane mAnasika azaktinI daSTie, je "bhalAM kahevAmAM Ave che temAM e ja vAMdho laI zakAya. paNa e "bhalA" ane "nirdoSa" zabdomAM AsmAna jamInanuM aMtara che e kadipaNa bhUlavuM na joIe. bAlaka game che e vAtamAM te kaIe vajuda nathI. saMsAranI kaI cIja game che, manahara lAge che, prema utpanna kare che, vigere vigere e badhA mehanA phede che, jyAre nirdoSatA e kaI jude ja AdhyAtmika bhAva che, ke je sAmAnyataH zApathamika jJAnIomAM tAratamyathI saMbhave che, ane sarvathA kSAyika jJAnI-sarvajJomAM saMbhave che. AthI e spaSTa che ke, saMte ane bAlakanI ceSTAo samAna hoya che. ema kahenArAo AkhIya bhIMta bhUle che. saMtonI ekeeka ceSTA umadA lakSyane anulakSI hoya che, jyAre bAlakanI eke ceSTAmAM umadA lakSya hetuM nathI. jIvananI jarUrIyAte ane bIna jarUrIyAtane anulakSI ke ananulakSI teo oghathI ke alpa jJAnathI jIvI rahyAM hoya che. pachI tyAM pratyekamAM nirdoSatAnI-prabhutAnI vAta karavI e vyartha ja che. emAM bAla-ajJAna "gurUDamarano daMbha paNa temanA aMdha bhaktothI sevAto hoya te temAM navAI nathI, paNa e te vaLI atizaya ja vyartha che, ane tethI te atIva ati tirakiraNIya che. " (9) vidhavA baheno! tamArI kamanasIbIno pAra nathI. tamArAM duHkhanAM AMsu luchavA AvanArA ghaNAkharA kAMte svArthI hoya che, athavA te anItimAna badamAsa hoya che. AmAMnA eke tamArAM du:khane dUra karanArA detA nathI, virUddha, tamArA aMtaranI Agane sakerI vadhAranArA hoya che. jANe ke vidhavAemAM ja badhuM pApa AvI vasyuM hoya tema tiraskRta ke pApI najare nihALI, je jagata temanA vize anekAneka prazno uThAve che te jagata, dharmane ocho vicAra karanArI, dhUrtane caMcaLa sadhavAo je anIti kare che ane pitAnA vidhavApaNuM mATe je aniSTa vAraso mukatI jAya che, te viSe kema kAMI eka prazna uThAvatuM nathI ? temanA patio pote potAnI strIonA ajJAnanA kAraNe sAcA ke kuTumbanI AbarUnA kAraNe kheTA bacAva mATe beThelA che, tethI e prazna Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhamya vicAra 321 koNa uThAve? manane mAravAnI vAta devI, azakaya, dhanA IjAradAne tyAM hoya evuM kaTAkSa karanArAothI, caMcaLa sadhavAone mATe koI paNa vyavasthA karavAnuM carcAya che zuM? tyAM te satItva ane pativratyenA AdarzonI vAta karI mana mAravAnI salAha apAya che. jANe ke sadhavA caMcaLa thatA manane mArI zakavAnI zakti dharAvatI ja hoya che, vidhavAo haragIja nahi. - sadhavAone viSayatRptinuM sAdhana hAjara che mATe mana mAravuM zakya che?' ema je kaI kahetuM hoya to te kharekhara, mAnasazAstrano sAco abhyAsI nathI. strIonuM caMcaLa mana viSaya karatAM pasaMdagI tarapha ja vadhAre kheMcAI jAya che. vaLI viSaya upaga e mana mAravAnuM sAdhana che ema paNa jJAnIo ke anubhavIo kahetA nathI teo kahe che ke "viSapabhogathI IcchAo tRpta thatI nathI: virUddha, AgamAM naMkhAtAM kAThethI te vRddhine pAme tema viSayanA satata sevanathI IcchAo vadhyA ja kare che. jeTalA vadhAre pramANamAM hadayane zRMgArarasamAM utaravAnuM thAya teTaluM ja IcchAone vadhAre tyAM thAya che. ni:zaMka bahu khelanArI sadhavAo ne marelo jevA svAtI nathI, enuM kAraNa DhAMkapIchoDAnI sagavaDa sivAya anya kAMI paNa hotuM nathI. A badhuM jANatAM chatAM sadhavAone vipharI na javA devAnI khAtara nIti ane mane mAravAnI vAto AgaLa dharavAmAM Ave che! eka sAthe bemAM nIti chUTa ApatI nathI, evI mAnyatA dharAvanArAone mana, nIti "eka pachI eka ema banI ke tethI vadhArenI chUTa ApI zake che! evI nItimAM mAnanAruM mAnasa dUSita ke ajJAna nathI zuM? jIvanamAM eka sAthe ke bhinnabhinna samaye maLI be' bhaktA naja hoI zake evI nIti ja nArIjIvanamAM upadezavAnuM gya hoI zake, anyathA sAmAjika zreSThatva jagatamAMthI adazya ja thaI jAya. bAkI vyaktigata te patita thanArane sadhavA, vidhavA ke kanyA hoI nItine avagaNuM na aTake to tene A dunIyAmAM kaIpaNa aTakAvI zake nahi. uparAMta, e! vidhavAnI dayAnA citake! jarUra tamane kaI puchI zakaze ke, pukhtavayanI bALAo; sadhavAo ane vidhavAonI nItimAM khalala kyAMthI thAya che? koNa kare che? emanuM satyAnAza vALanAra te purUSe sivAya anya keNa che? egya vayanI kanyAo, game te kAraNe purUSa prasaMga vinAnI sadhavAo ane vidhavAo; emanAthI na rahevAya brahmacarya pALI na zakAya, AvA vicAro phelAvavAmAM Ave che tenuM pariNAma halakaTa vRttinA yuvAnonA dilamAM ghaNuM ja kharAba AvI, teo temanA, khAsa karIne vidhavAonA ziyalanAzanA prayatna karavAmAM pravRtta thAya che. ane temane hAthamAM levAne banatI badhIya hakamate ajamAvI juve che. ApaNAthI brahmacarya na paLAya, evI bhAvanA vidhavAomAM upajAvavAno prayatna kare, e kevala temanAmAM jhera ja vAvavA jevuM che. pavitra Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 jainadharma vikAsa mArge javA mathatI vidhavAone keIpaNa rIte apavitratAnI UMDI gartAmAM nAMkhI devA prayatna thAya, e brAncanI mahattA mAnanArA Aryadezane mATe zuM e zecanIya che? 'akhaMDa premanI kathAonAM mahattva gAnArAo Aje jIvenanA akhaMDa premanA sUtrane pitAnA hAthe ja, guMcavavA prayatna karI rahelA joI kayA Arya saMskRtinA abhyAsakane kheda na thAya? ke ekAda zaheranI kacarApeTImAM tAjuM janmeluM bAlaka jaNAya che. mukanArI hAlanA cAlu zikSaNathI zikSitA eka kanyA che. paNa leke konI carcA kare che? vidhavAonI ja halakIvRttinAM manuSya potAnI jAtane nApAka ane anItimAna jANatAM heI, teo pitAnAmAM anya koIthI saheja paNa utaratApaNuM na jaNAya tenI khAtara "ju, upAzraye janArAM ke devadarzanAdi karanArAM paNa AvAM akAryo karyA sivAya rahI zaktAM nathI' ema jaNAvI, "jevAM ame tevAM tame ema samatulAmAM besI javA AkhI vidhavA jAtine vagovavA taiyAra thAya che. e vAta kharI che ke, goLa(dhoLa)mAM kanyAnI tANathI kuMvArA rahIjanArA kaI kaI umedavAre pukhtavayanI kanyAone paNa nirje che, paNa tevA svAthI ochA ja eTale asthAne paNa gaMgAsvarUpa vidhavAono ja mare. (apUrNa) bahAra paDI cUkela che. zaratnamahedadhi zabdakoSa bhAga 2 je. saMgrAhaka, panyAsajI zrImukitavijayajI. saMskRta bhASA saraLa rIte bALajI samajI dareka jana ajaina graMthanuM vAstavika artha svarUpa samajI zake, tevI paddhatie jainAcArya zrI vijayanIti surIzvarajI mahArAjanI cheSa banAvI, tenuM prakAzana karAvI, janatAne tene lAbha letA karavAnI mahecchA hatI, te bAra varSanI mahenate Aje paripUrNa thavA pAmela che. AvA alabhya keSanA be bhAge, krAuna ATha pejI ekaMdara 1800 pRSThana, gurUvaryonA zobhita phoTAo ane pAkA puMThA sAthenA A graMthanA pahelA bhAganA rUA. 8-0-0, ane bIjA bhAganA rUA. 10-0-0 posTeja juduM rAkhavAmAM Avela che. pahelo bhAga meLavanArAe bIjo bhAga mAgazara mAsamAM bAIDIMga thaI javAthI maMgAvI levA dhyAnamAM rAkhavuM. jathAbaMdha lenArane yogya kamIzana ApavAmAM Avaze. lakhe.-zrIvijayanItisUrijI jaina lAyabrerI, pa6/1 gAMdhIroDa, amadAvAda Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyAna vANI 33 keTalIka mahatvanI bAbata (lekhaka-maNalAla khuzAlacaMda pArekha) 1. sAmAyakanA 3ra ane pauSadhanA 18 deSa tathA prakAranI kriyA karanAranA samajavAmAM Ave to ghaNAkharA nakAmA de lAge che, te nivArI zakAya. mATe sAmayika ane poSadha mAratI vakhate te de bolavAnI pravRti karavAnI jarUra che, ane tethI hareke te moDhe karI levA joIe. 2. munivarya pratikramaNa kriyAmAM ThANekamaNe caMkamaNe" bolI rahe che, tyAre zrAvakagaNa "dhanya munirAja' kahI munipaNAnI bhAvanAne anumodana Ape che, tema pauSadhAtI "gamaNagamaNe" kahI rahe tyAre "dhanya pauSadhAtI" ema kahevAnI pravRtti karavAnI jarUra che. 3. keIpaNa sAdhu-sAdhvI utaravAnA sthaLamAM te sthAnanA vahivaTadAre sAdhusAdhvI te sthAnamAM hovA chatAM, prakAza mATe battI mUktA na hovAthI munigaNane upaga Apavo paDe che, ane tethI temane deSa lAge che. AjanA dezakALe zArIrika ane mAnasika zithilatA vagere kAraNe prakAzanI jarUrata rahe che, jethI munigaNane deSa lagADa na paDe tevI rIte tevA sthAnarakSake e samayasara battI mukavA geThavaNa karavA sAthe jIvarakSA nimitta battInA sAdhana upara jhINuM jALIvALuM kapaDuM rAkhavAnI kALajI rAkhavI joIe 4 jyAM sunivarya hoya che tyAM vyAkhyAna zravaNano ane dhArmika kriyAkAMDane lAbha maLe che. paraMtu aryakSetranA seMkaDe gAmaDAone munipuMgavanA abhAve tevA lAbhathI lAMbo samaya vaMcita rahevuM paDe che, jethI abhyAsaka zrAvaka gaNe parva divasamAM dharmakathAnaMka vAMcavAnI pravRtti karavAnI AvazyaktA che. 5 pratikramaNAdi kriyA vakhate munivarya pagAmasajhAya, aticAra, ThANemaNe caMkamaNe kahe te vakhate zrAvakagaNa pitAnAM sUtre IlAyadAM bele che, tema karemite ane IcchAmi ThAmi bele che, te vakhate te sUtro yA te sUtramAM jeTalo bhAga zrAvakagaNa te sUtro kahe tenA karatAM juduM Ave che, tyAMthI agara teTale bhAga zrAvagaNe judo bolavo joIe temaja pauSadhavALA karemibhate uccAre tyAre paNa zrAvakagaNe jAvaniyama ema bolavuM joIe. - 6 je sthAnamAM maharSigaNa hoya te sthAnamAM ghaDiyALa nathI rakhAtI, tevA sababe te gaNane ghaDiyALa rAkhavI paDe che. mATe tevA sthAnamAM avazya ghaDiyALa rAkhavI, ke jethI te sAdhana sAmAyikadi kriyA karanArAone paNa upayogI thaI paDe. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 jainadharma vikAsa pArzvanAtha prabhu AratI (racayitA. amRtalAla ujamazI-gaMdhAro. (rAga-huM AratI utAruM rAdhezyAmanI re) huM to AratI utAruM, prabhu pArzvanI re. prabhu pArzvanI re, jInaMdanI re. huM te. 1 mAtA vAmA naMdana, prabhu pArzvajI re. pitA azvasena, bhUpa.re. huM to 2 prabhu deza kAzI, vANArazI re. Ayu varasa se, ne eka re. huM te prabhu kevaLa jJAna, laI pa... re. prabhue ughADyA, mekSa taNA dvAra re. huM tA. 4 AratI pArzva prabhu, nI utArU re. amRta kahe lAla, kara joDa che. huM te 5 GIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ians IIIIIII bahAra paDI cUkI che paMcasaMgraha gujarAtI bhASAMtara bhAga bIjo pU. AcArya zrImAna caMdraSie banAvela mULa ane AcArya zrImAna malayagirijIe karela TIkAnuM gujarAtI bhASAMtara - IIIIIIIIIIIIII gujjugy IIIIIIIIIIIII A graMthamAM karmaprakRtimAM varNavela baMdhana saMkramaNAdi ATha karaNanuM svarUpa ane saptatikA-chA karmamaMthanuM savistara svarUpa ApavAmAM AvyuM che. bhASAMtaranA pahelA bhAgamAM pahelethI pAMca karmagraMthanuM tathA udaya ane sattAnuM svarUpa pUrNa rIte ApavAmAM AvyuM che. eTale A baMne bhAgamAM chae karmagraMtha ane karmaprakRti taduparAMta tene lagatA bIjA aneka viSayone samAveza karavAmAM Avyo che. karmagraMthanA abhyAsIne A baMne bhAga bahu upayogI che. graMtha saraLa thAya te mATe upayogI TIppaNe paNa ApyA che. pahelA bhAganA royala ATha peja sAIjhanA 81 pharamA che, bIjA bhAganA 91 pharamA che. kiMmata pacasaMgraha bhASAMtara bhA. pahele 4-8-0 bhAga bIje 5-0-0 rAkhavAmAM AvI che, baMne bhAga sAthe lenArane ATha rUpiyAmAM ApavAmAM Avaze. prAptisthAna hIrAlAla devacaMda zAha, jaina sosAyaTI naM. 15,elIsabrIja amadAvAda IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUrti pUjAnA virodhamAM "mUrti pUjAnA virodhamAM ...' lekhaka muni nyAyavijayajI (amadAvAda.) ( gatAMka pRSTha 250 thI anusaMdhAna ) pUrvAcAryoe AbhUSaNurUpa aNumula sAhitya jemAM tatvajJAna, dArzanikavicAraNA, itIhAsa, caritra-vyAkaraNa-kAvya, nyAya--tarka sAhityanA graMthA banAnyA che. jenAthI ekalA jaina sAhityaja nahi-malke bhAratI sAhityanI zAsAmAM apUrva vRddhi thai che, ahIM huM koinI prazaMsA ke niMdA karavA nathI beThI mAtra satyavastusthitinuM nirdena ja karAvuM chuM. mAro kahevAneA Azaya eTaleAja che ke sthA-saMpradAye eka mUrti pUjAnA virodha sAthe maulika jaina-sAhityaneA, chanavANInA ane zrutadhara, pUrvadhara AcArya bhagavaMteAnI dIvya vANInA paNa virodha karyo ane sAthe ja peAtAnA saMpradAyamAM ajJAnatA vadhArI. durapa hamaNAM hamaNAM vIsamI sadImAM e sa'pradAyamAM zikSaNa--saMskRta--ane prAkRta sAhityanA abhyAsa thavA mAMDayA che, paraMtu ete zvetAMbara saMpradAyanI dRSTie tA pAzerAmAM puNI jeTaluM ja che. A sivAya jainazAsanA prabhAvika purUSAnAM sAcAM ciratrAthI paNa sthA.--saMpradAya vaMcita rahe che. jemake bhArata ane bhArata bahAra jaina dharmanA-vIrazAsananA--vijayadhvaja pharakAvanAra . samrATa saMprati ane temanA gurUdevazrI AcAya zrI suhastIsUrijI mahArAjanA paricaya lyA--sthA. sapradAyanA lekhakA e samrATanu jIvana lakhaze kharA? tenA yudhdhanuM, tenI vIratAnuM ke jaina dharma pracAranuM varNana karaze ? kintu jaina dharma pracAranA mukhya agarUpa hajAro jIna maMdira, lAkhA jIna mUrti A banAvarAvI Adinu kayAMya varNana ja nahi Ave. AvIja rIte mahArAjA kumArapAla ane ka,kA,sa bhagavAna zrIhemacadrAcAryajI mahArAjanA paricayamAM kumArapAlanI yuddha vIratA. ahiMsApAlana, AdinuM varNana karaze parantu kumArapAle tAraMgAjI siddhAcalajI gIranArajI upara tathA anya sthAnAe badhAvela bhavya jInamadirAnAM ane AcArya devakRta maulIka sAhityanA leza paNa paricaya nahiM ja Ape temaja vastupAla tejapAla vimalamaMtrI; cAMpAzAha vagerenA 1 byAvaranA sthA. jaina gurU kula taraphathI khAla abhyAsa mATe je cApaDIA bahAra paDI che, temAM AvuMja varSoMna che. khubI e che ke ajaina vIrapurUSAae mahAtmAenAM satya jIvanacaritra bhaNAvAya, parantu jaina dharmAMnA prAbhAvika mahApurUSAnAM satya jIvanacaritra purIrIte na bhaNAvAya, A echA duHkhanI vAta che? 3 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jenadharma vikAsa paricayamAM paNa Amaja bane che. eTale Ajane ke aMgreja vidvAna mahAtmA gAMdhIjI ke javAharalAlajI neharUno paricaya-jIvanacaritra lakhe paraMtu temAM satyAgrahanA asahakAranA yuddhanuM varNana na kare te e jIvanacaritra jema apUrNa ane ardhasatya kahevAya, tema sthA-saMpradAya paNa jainadharmanA mahApurUSanAM caritrathI apUrNa rIte ja jANakAra bane che. kharI rIte A temane pakSapAta ke sAMpradAyika mamatvaja lekhAya, traNe phirazcanA ayanI vAta karavI, janadharmamAMthI phirake baMdInA gaDhane dharAzAyI karavAnI jAherAta karavI, sAMpradAyika viSane pheMkI devAnI jAherAto karavI, ane . sAMpradAyika mamatvane poSavuM, e bedhArI cAla A yugamAM phAvI zake tema nathI. pitAne niSpakSa, sAMpradAyika mamatva rahita jAhera karanAra mahAnubhAvoe eTalI udAratA ke niSpakSavRtti keLavavI ja joIe ke ame jenuM jIvanacaritra ApIe chIe tenuM yathArtha varNana to Ave ja bhale tamane na gamatI vastu saMkSepamAM Ave, paraMtu prANabhUta mUlavastuno ullekha jarUra ja thavo joIe." ATaluM thAya to ja sahiSNutA, udAratA ke mahAnubhAvavAnI vAte zobhe. sthAnaka mAgI saMpradAyanA vidvAnone niSpakSapaNe mAre eTaluM to kahevuM ja joIe, ke tame mUrtinA virodha sAthe jaina dharmanA gauravavantA bhUtakAlIna ItihAsane na chupAve, tene apalApa na kare. ema karavAmAM ja tamArI zabhA che. bAkI satya ItihAsa chupAvavAthI AtmavaMcanA te thaze ja, sAthe ja jainadharmanA gaurava vantA bhUtakAlIna itIhAsanAM suvarNa pAnAMne AcchAdavAnA pApanA bhAgIdAra thazo. tamArAmAM yadi satya ItIhAsa ApavAnI himmata niSpakSavRtti ke udAra caritatA na hoya te kAMI ciMtAnI vAta nathI, tame e pUrva mahApurUSanAM caritra lakhavAnuM ja baMdha karo. e pUrva mahApurUSonAM caritro asatya-a pUrNa *ApavA karatAM na ApavAmAM lagAre vadhe nathI ja yadi tame buddhadeva mahammada pegaMbara, rAmacaMdrajI ke zrIkRSNajI tathA anyadharmanA mahApurUSanAM yathArtha caritra ApatAM nathI acakAtA te jainadharmanA ja prabhAvika mahApurUSanAM satya jIvana caritra ApatAM acakAo, ane chatAMye pitAne niSpakSa ke udAra kahevaDAo, e te anucitaja kahevAya. ' arthAt sthA-saMpradAye jInamUrtinA virodha sAthe jaina sAhitya ItIhAsa ane tatvajJAnanI paNa avagaNanA ja karI che. apUrNa. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatrubhaya-maTa u27 zacuMjaya-aSTakaH racayitA-pravartaka zAntivimalajI / // madAkrAMtA vratamidam // saurASTre yaH prathamamagamaddevadevasya sthAnam nAbheyasyAdizikharagataM pUjyamAnaM triloke / dRSTvA harSAtsvajananaphalaM sArthakaM manyamAnam panyAsaM himmatavimalanAmAnamAyaM namAti // 1 // artha-je vimalagajhezvara hiMmatavimalajI gaNAdhIza soraTha dezamAM prathama pote gayA ne tyAM zatruMjaya parvatanA zikhara upara devanA devane nAbhIrAjanA putra rUSabhadevanuM maMdira trilekamAM pUjAyela evAne joIne pitAnA janmane sArthaka mAnatA vimalagacchanA adhipati mahArAjazrI hiMmatavimalajIne huM praNAma 43 chu. // 1 // anyaizcaityaiH zataparimitaiH zobhamAnaM samantAt ___ tasmizcaitye bhavijananutA mUrtirAdhezvarasya / yAM draSTvA yo'bhavadatitarAM mAnase harSavAn tam panyAsaM himmatavimalanAmAnamArya namAmi // 2 // artha-bIjAM cAre bAju rahelAM daherAsarethI ati zobhAyamAna te derAsara che. te derAsarane viSe bhavijanoe stuti karelI AdinAthanI mUrtine joIne ja je mahArAja pitAnA manamAM atyanta harSavALA thayA te vimalagacchanA adhipati mahArAjazrI hiMmatavimalajIne huM praNAma karuM chuM. tIrtha ramyaM bhavati dharaNau nopamA yasya loke ...' nAmnA zatrujaya iti janAzcakSate bhArate'smin / tatrAyAntaM munijanayutaM vandyamAnaM janauSaiH panyAsaM himmatavimalanAmAnamArya namAmi // 3 // artha-pRthvIne viSe suMdara tIrtha che jenI upamA A lekane viSe cheja nahi. A bhAratavarSane viSe jene mANasa nAma vaDe karIne zatruMjaya e prakAre kahe che, tyAM AvelAne jana samudAye vandanA karelA bIjA munionI sAthe AvelA, vimalagacchanA adhipati mahArAjazrI hiMmatavimalajIne huM praNAma karuM chuM. parA devAsi tvaM guNagaNayuto mAdRzAM yaH zaraNyaH stotuM tvAM me na bhavati girA vistaro tussttikrtaa| .. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 , jaina dharma vikAsa evaM vAcA stutiparamuni saMtataM zAntamUrtim panyAsaM himmatavimalUnAmAnamAyaM namAmi // 4 // artha-mahArAja AdI devanI stuti kare che ke he devatame guNanA samuhathI yukta che, mArA jevAne zaraNa levAyegya che. je zabdothI tamane stuti karUM tevI tamane prasanna karanAre vANIne vistAra mArI pAse nathI. A pramANenA zabdathI stutikartAne sadAya zAntamurti evA vimalagacchanA adhipati mahArAjazrI hiMmatavimalajIne huM praNAma karuM chuM. jA cakSe kiMcittadapi bhavate zvAntarAn doSarAzIn bhaktuM yuktiM mama dizatu bho muktimArgAntarAyAn / dhyAnAbhyAso'stu satatamiti prArthayante tadAnIm panyAsaM himmatavimalanA mAna mAyaM namAmi // 5 // .. artha-mane bolatAM AvaDatuM nathI, chatAM paNa eTaluM te kahIza ke mukti mArganA antarAya rUpa antaHkaraNamAM rahenAra deSanA samuhane bhAMgavAnI yukti mane Ape. mane tamArA dhyAnane sadAyane mATe abhyAsa thA, tevI prArthanAne karatA vimalagacachanA adhipati mahArAjazrI hiMmatavimalajIne huM praNAma karuM chuM. nAmeya tvaM bhavasi janatA dharmamArga pradAtA - hitvA doSAn jhaTiti manujA yogyatAM caalbhnte| dhyAne kuryA vimalacaritaM te sadetyarthayantam .: panyAsaM himmatavimalanAmAnamArya namAmi // 6 // artha-he nAbhIrAjAnA putra tame janetAne dharma mArganA ApanAra che. jana jaladI deSa tajIne mokSanI yogyatAne meLave che, te dhyAnane vize tamArA nirmala cAritrane sadAya dhArUM. A pramANe vinaMti karatA vimalagacchanA adhipati mahArAjazrI hiMmatavimalajIne huM praNAma karuM chuM. chellA dIkSA lAtvA manasi mahatIM yogyatAM manyamAnaM sUtrANAM ca pravacanakRti medhayA dhArayantam / tyaktvA svecchA svaguruvacane vartamAnaM dayAlum panyAsaM himmatavimalanAmAnamAyeM namAmi // 7 // . . artha-te zatruMjaya tIrthamAM vaDI dikSA laIne potAnI gyatAne mAnatA, * sUtranA pravacanane potAnI buddhi vaDe gurUnI pAsethI dhAratA, potAnI IcchA mAtrane tajIne gurUnA vacanamAM vartatA dayALu ne, nAma vaDe vimalagacchanA adhipati mahArAjazrI hiMmatavimalajIne huM praNAma karuM chuM. chA Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSa pAne kA upAya 329 kattuM karmASTaka nirasanaM sAdhanaM muktilakSmyAH tIrtha yAtrA sa navanavatiM premapUrva vyadhatta / naitattulyaM tapa iti mano'bhISTadaM bhAvayantam panyAsaM himmatavimalanAmAnamArya namAmi // 8 // artha-mukti rUpI lakSmInuM sAdhana rUpane aSTa karmane nAza karavA mATe, te zatruMjaya tIrthanI 13 vakhata navANuM yAtrA prema pUrvaka jemaNe karI che. te yAtrA , tulya manane Icchita ApanAra bIjuM tapa keI nathI. A pramANe bhAvanAne karatA vimalagacchanA adhipati mahArAjazrI hiMmatavimalajIne huM praNAma karuM chuM. . mokSa pAne ke upAya le. jaina bhikSu bhadrAnaMda jo loMka karmo se vimukta honA cAhate hai arthAt karmapaTalase AvRta apane paramAtma bhAva ko prakaTa karanA cAhate haiM unake liye tIna sAdhanoM kI AvazyakatA hai / zraddhA, jJAna aura kriyA isIko jaina zAstroM meM samyagdarzana, samyagjJAna aura samyakcAritra kahA hai| kahIM kahI jJAna aura kriyA, ina do ko hI mokSakA sAdhana kahA hai kAraNa darzana ko jJAna svarUpa-jJAna kA vizeSa-samajha kara usase judA nahI mAnA hai kintu yaha prazna hotA hai ki vaidika darzanoM meM karma, jJAna, yoga aura bhakti ina cAroM ko mokSa kA sAdhana mAnA hai phira jaina darzana meM tIna yA do hI sAdhana kyoM mAne gaye ? isakA samAdhAna isa prakAra hai ki jaina darzana meM jisa samyak cAritrako samyak kriyA kahA hai usameM karma aura yoga donoM mArgoM kA samAveza ho jAtA hai kyoM ki samyak cAritra meM manonigraha, indriya-jaya, cittazuddhi, samabhAva aura unake liye kiye jAnevAle upAyoM kA samAveza hotA hai / manonigraha, indriyajaya Adi sAtvika yajJa hI karmamArga hai aura citta-zuddhi tathA usake liye kIjAnevAlI satpravRti hI yoga mArga hai| isa taraha karmamArga aura yoga mArgakA mizraNa hI samyakcAritra hai / samyagdarzana hI bhaktimArga hai, kyoM ki bhakti meM zraddhA kA aMza pradhAna hai aura samyagdarzana bhI zraddhA rUpa hI hai / samyagjJAna hI jJAna mArga hai / isa prakAra jaina darzana meM batalAye huye mokSa ke tIna sAdhana anya darzanoM ke saba sAdhano kA samuccaya haiN| kisI bhI kArya meM saphalatA prApta karane ke liye uparokta-zraddhA, jJAna aura kriyA / ina.. tIna bAtoM kI AvazyakatA hotI hai / ina tInoM kA sAmAnya vivecana karake prathama samyagda-, rzana (zraddhA)kA vizeSa vivecana kiyA jAyagA / zraddhA kA artha svaparaAtmahitakAraka satya viSayapara viveka pUrvaka dRr3ha vizvAsa hai / heyajJeyopAdeya rUpa vastu ko yathArtha jAnanA jJAna hai. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330.. jainadharma vikAsa aura tadanusAra AcaraNa karanA cAritra hai / pratyeka vipattise chUTane ke liye ina tInoMkI jarUrata (AvazyakatA) hai jaise koI bImAra AdamI bImArIse chUTanA cAhatA hai to use isa bAtakA dRr3ha vizvAsa avazya honA cAhiye ki mujhe bImArI hai aura bImArI se chaTA jA sakatA hai isake bAda nidAna aura cikitsAkA jJAna honA cAhiye / isake bAda AcaraNa honA cAhiye / taba bImArI dUra hogI / ina tInoM meM se eka kI bhI kamI hogI to vaha nirogI na ho pAyagA / sukhake liye bhI ina tInoM bAtoM kI AvazyakatA hotI hai| uparokta tIna sAdhana AtmA ke anaMta guNoM meM ye tIna guNa mukhya hai ye AtmAke hI svarUpa hai iname pradeza-bheda nahIM hai, sirpha guNa-guNI kI apekSA ye nyAre nyAre kahalAte haiM / jaise samudra vAyuke vegase uThI huI laharoM kI apekSA aneka rUpa dikhAI detA hai parantu una laharoM kI aura samudrake bIca pradezoM kI apekSA kucha bhI antara nahI rahatA usI prakAra AtmA aura samyagdarzanAdi meM pradezoM kI apekSA kucha bhI antara nahI rahatA / vastudRSTi se jisa taraha aneka lahareM samudrarUpahI haiM usI taraha samyagdarzanAdi bhI AtmarUpahI haiM / 'jAtau jAtau yadutkRSTaM tadratnamihojyate ? isa niyamake anusAra AtmaguNoM meM sarva-zreSTa hone ke kAraNa ukta tIna guNa hI 'ratnatraya' kahalAte haiN| isa taraha jaina samAja meM ratnatraya kA artha samyagdarzana samyagjJAna aura samyakcAritra pracalita hai| jinameM prathama samyag darzanakA vizeSa svarUpa likhA jAtA hai| ki anAdikAla se isa AtmA kA parapadArthoM ke sAtha sambandha ho rahA hai, jisase vaha apane svarUpa ko bhUla kara para-padArtho ko apanA samajha rahA hai kabhI yaha zarIra ko apanA samajhatA hai aura kabhI kucha vivekabuddhi jAgrata hotI hai to zarIra ko pRthak padArtha mAna kara bhI karma ke udaya se prApta hone vAle sukha-dukha ko apanA samajhatA hai jisase yaha AtmA atyanta dukhI hotA hai / maiM sukhI hU~. duHkhI hU~. nirdhana hU~, dhanADhya hU~, sabala hU~, nirbala hU~ ye mere sage sabaMdhI haiM ityAdi vikalpa jAla se ulajhA huA yaha jIva apane Apako zuddha svarUpa ko bhUla jAtA hai / jIva kI isa avasthAko 'mithyAdarzana' kahate haiM / mithyAdarzana vaha andhakAra hai jisameM yaha AtmA apane Apako nahI pahicAna sakatAH udAharaNArtha eka siMha kA baccA chuTapana se siyAroM ke bIca palA thaa| jisase vaha apane Apako bhI siyAra samajhane lagA thaa| jaba kabhI gajarAja sAmane AtA to vaha bhI anya siyAroM kI taraha pIche bhAga jAtA thA eka dina vaha pAnI pIne ke liye nadI ke tIra para gayA / jyoM hI usane pAnI meM apanA pratibimba dekhA tyoM hI vaha apane Apako siyAroM se bhinna anubhava karane lagA / vaha usI samaya siyAroM kI saMgati choDa kara siMho meM jA milA / aba vaha gajarAja ko dekha kara pIche nahIM haTatA kintu jhapaTa kara usake mastaka para baiThatA hai / isI taraha jabataka yaha AtmA-mithyAdarzanarUpa Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padhAre parvAdhirAja aMdhakAra se AvRta ho apane Apako bhulA rahatA hai taba taka mithyA dRSTi kahalAtA hai aura jisane apane svarupa ko pahicAnA hI nahIM vaha use prApta karane kA prayatna hI kyoM karegA ? parantu jaba viveka budrike jAgRta hone para AtmAko AtmarUpa ora parako pararUpa samajhane lagatA hai taba samyagdRSTi kahalAtA hai usake isa bheda vijJAna aura tadrUpa-zraddhAnako hI 'samyagdarzana' kahate haiM isa bheda vijJAna aura tadrapa zraddhAnase hI jIva mokSa prApta karane ke liye samartha hote haiM / ThIka hI AcArya zrImad amRtacandrajIne kahA hai ki bhedavijJAnataH siddhAH siddhA ye kila kecana / tasyaivAbhAvato baddhA baddhA ye kila kecana / / - arthAt-abhI taka jitane siddha ho sake haiM ve eka bheda-vijJAna ke dvArA hI hue haiM aura abhI taka jo saMsAra meM baddha haiM-karma kArAgArameM paratantra haiM ve sirpha usI bhedavijJAna ke abhAva ke phalasvarUpa haiN| isa prakAra samyagdarzana kA mukhya lakSaNa svaparako bhedarUpa zradAna karanA haiM / yahAM samyak zabda kA artha saccA aura darzana kA artha vizvAsa-zraddhAna hotA hai / jIvAtmA ko apane sacce svarUpakA jJAna prApta karaneke lie sabase pahale ekalakSya kI AvazyakatA hai, phira zuddha svarUpako prApta karane ke upAyoM kA jAnanA Avazyaka hai aura isake bAda AvazyakatA hai ki jAne hue upAyoM ko kArya rUpa meM pariNata krnekii| jAne hue upAyoM ko kArya rUpa meM pariNata karane vAle puruSa bhI usake usa kAma meM sahAyaka hote hai / uparokta bAtoM ko smaraNa meM rakhakara hI jaina zAstroM meM samyagdarzana kA dUsarA lakSaNa . yaha batalAyA hai ki,' ____ apUrNa "padhAre pavadhirAja gadyakAvya "pdhaare| pAdhi 55 5 !" ArAdhya parvane vadhAvatI vade che, bhAvamayI zrAvikAo ane bhAvabharyA zrAvaka samUha jANe premabhAvanA chAMTatA rasamaya ne zItala prazama jharaNunA abhisiMcane. parvAdhirAjane caraNe namatI sukamaLa lattAo samI zrAvikAo rAsanI ramajhaTa macAve che, te samaye amAvAsyAnI aMdhArI rAtrinA aMdhakArapaTane cIratA ramaNIya prabhA prasArato prabhAkara same padhAre che, parvAdhirAja zAMta mitavadane; ne gajarAja samA aDaga pagale. sanmAne che save padhAro, parvAdhirAja paryuSaNuM parva Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 * jaina dharma vikAsa diza dizamAM eja dhvani ne pratidhvani, jANe vizvanI vizALa kaMdarAmAMthI uThato pratidhvani, asmalita ne maMgalabhAvanAmaya, "padhAre, parvAdhirAja paryuSaNa parva !' yavanikA para zobhatI calacitranI satata dhArAvali samI bhavijananA hadaya pradeze gati dhAre che zrI tIrthakaranA bhavyabhAvanI calacitrAvali, upaje che keI avarNanIya AnaMda, dhyAnastha bhAvamaya nayane bane che sthira bhavya jananAM, ane aMtare virAje che zrImahAvIra prabhune vizvaprema-sumaMtra "samabhAvanA, prANuM mAtramAM nijAtmabhAvanA, pApanA pUMja samA kalaha kaMkAsa viramI vikasI uThe che kSamApanA, jANe vAdaLa cIrI prakAzato sahasarami, samabhAvanAnI sahagAminI samAna jIvadayA bhAvanA "ahiMsA" mukhya dharma che pratyeka janane, AtmasvarUpamAM ramaNatA, paugalika padArthomAM vairAgyabhAva, ne prANImAtramAM samabhAva e che sAcA sAdhakanAM zastro; yathA brahmacarya che eka mahAna zastra sAcA brahmacArInuM tapazcaryA, mana:saMyama ne parasparanI sAcI kSamApanA e mahAmulo maMtra bIje, jinezvarenAM pavitra caritranuM zravaNa e che puNyanuM pavitra sAdhana, Adare pUjana puNyadAyI parvAdhirAjanuM, prApta che anaMta siddhio, sarvanuM mULa che vinaya, vinayathI prApta thAya suzraSA, suzraSAthI saMprApti zrutajJAnanI, zrutajJAnathI saMsAranA sarva bhAvanI IcchA zamAvanArI virati, viratithI pragaTe Azravanirodha, AzravanirodhathI saMvara, saMvarathI tapasAmarthya, tapasAmarthyathI nirjarAprApti, nirjarAprAptithI kriyA nivRtti, kiyAnivRttithI agIpaNuM, ganirodhathI bhavaparaMparAne sarvathA vinAza ane tenAthI mokSaprApti. jIvana te vyatIta thAya che jalapravAha samuM, vitelI paLe nathI prApta thatI puna:punaH, AyuSya te jAya ne prati varSe padhAre parvAdhirAja, chatAM AkhAye jIvanamAM puNyabaLe prApta thAya dhanya kSaNa ane tyAre thAya pUjana vidhipUrasara te sArthaka thAya samasta jIMdagI, maMgalabhAvamaya parvAdhirAjanAM amarakIrtivaMtA gAna guMthAyAM che kalpavRkSa samA kalpasUtramAM, tenuM vidhipUrvaka zravaNane manana eTale jIvana dhanya karavA mATenuM amUlya pUNya. gRhe gRha maMgalabhAve gIta ne mahatva thAo ne sarva ko AvakAradAyaka uccAraNa uccaro ke, padhAre parvAdhirAja paryuSaNa parva !" le. munizrI hemendrasAgarajI. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAdhanapuramAM banela banAva mATe vicAraNA 333 rAdhanapuramAM banela anicchanIya banAva mATe vicAraNA karavA samagra mahAjanane vijJapti patra, rAdhanapuramAM tA. 7-8-41 nA cothA pahoramAM je na IcchavA no prasaMga banI gayela tenI jema lekemAM jANa thatI gaI tema tema lekanI lAgaNI duHkhAtA tenA paDaghA rUpe tA. 8-8-41 nAM vyAkhyAna prasaMge te banAvanI vyAkhyA thatAM samUhanA hRdaya upara AghAta lAgyo, jenA pariNAme A bAbata mahAjana bhegu karI nirNaya karavo joIe tema lokonA manamAM AvatA vyAkhyAnanI samApti pachI Asare se eka vyaktio jyAM hamezA mahAjana ekatra thAya che tyAM ( taLI zerInI dharmazALA) gayA, ane mahAjana ekaThuM karAvavAnI vicAraNuM karI temAMthI naveka jaNAnuM DepyuTezana nagarazeThanA makAne jaI temane kahyuM ke sadara banAva mATe mahAjana bhegu karavAnI amArI sUcanA che. nagarazeThe pratyuttaramAM khu suNAvI dIdhu ke "tamAre mahAjana bhegu karavuM hoya te bhale kare, paNa huM AvIza nahi." eTale DepyuTezane kahyuM ke tamArA vinA mahAjana bhegu karI zakAya ja nahi, mATe tamAre AvavuM ja paDaze, Ama atyAgraha karavA chatAM paNa teoe saMbhaLAvyuM ke "mane tophAnanI vadhAre dhAstI hovAthI huM bhegu nahi karI zakuM, paraMtu tamene sateSa thAya tevuM huM karI ApIza." tethI DepyuTezana AzAbhera verAI gayuM, tyArathI te tA. 17-8-41 eTale ke daza divasa sudhI A bAbata kAMI paNa hilacAla thayela na hovAthI A nIce mujaba eka patra nagarazeTha tarapha "samagra mahAjanane vijJapti patra" sAthe ekalI mahAjana ekatra karI vicAraNA karavA vinavaNuM karAyela che. . vArAha tA. 17-8-1941 zrI mAnanIya zreSThIvarya pannAlAlabhAI arimardanabhAI nagarazeTha Adi samagra mahAjana samudAya. vijJapti saha nivedana ke A sAthe "samagra mahAjanane vijJapti patra" e. heDIMga nIce patra pAThavela che. te patra mahAjananA AgevAna sabhyone ane samagna mahAjanane ekatra karI vaMcAvavA ane maherabAnI karI mahAjana samudAyamAM sadara hakIkta vicAraNA mATe raju karI bhaviSyamAM AvA kaDavA prasaMge na bane te mATe yogya karavA Apa zrImAna vyavasthA karavA maherabAnI karaze. tA. 17-8-41, ravivAra. lI:- - lakhamIcaMda premacaMda zAha, mahAjananA vinImaya sabhya ane AgevAna neTa A patra samagra mahAjana pratye hiI jAhera je hovAthI tene prakAzana karavAno amAro hakaka akhaMDa rahe che, jenI neMdha lezeche. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 jainadharma vikAsa samagra mahAnnane vijJapti patra svastI zrI pAzvajina praNamya zrI rAdhanapuranagare zrImAna zreSThIvarya nagarazeTha-pAlAla arimardanalAla masAlIyA sIracaMdabhAI sAMkaLacaMdabhAI, masAlIyA khoDIlAla sebhAgacaMda, masAlIyA zIvalAlabhAI manachAcaMda, masAlIyA ANaMdajI bhAI sarUpacaMda, masAlIyA jAdavajIbhAI pAchAcaMda, bhaNazALI kazaLacaMda vacharAjabhAI, desI hakamacaMda kazaLacaMda, verA sarUpacaMda DAmarasIbhAI, zeTha dharamacaMda ghelacaMda, pArekha mohanalAla TokarazIbhAI, peTA kalyANajI devarAjabhAI, keraDIA manarUpalAla manachAcaMda, zeTha punamacaMda mANekacaMda, zeTha devakaraNa saMgajIbhAI, zeTha bakeradAsa ujamazIbhAI, zAmetIlAla muLajIbhAI, verA bhudaradAsa pipaTalAla, vakIla bhudaradAsa vacharAja, pArekha sIracaMda nAnacaMda, kaThArI bhavAnajI valamajI, zeTha bAdaracaMda narasaMga, zeTha premacaMda jeThAbhAI, zeTha bAdaracaMda sAMkaLa caMda, zeTha parasotamadAsa nIyAlacaMda, desI manasukha bhAyacaMda, telI cheTamalAla caturabhAI, koThArI leracaMda boghAbhAI, paTavA sarUpacaMda vAlajI, medI manachAcaMda sAMkaLacaMda, zeTha sAmajI pAnAcaMda, lerI gelacaMda anepacaMda, verA kevaLadAsa ujamasI, masAlIyA nIyAlacaMda sAMkaLacaMda, zeTha sIracaMda nAnacaMda, keraDIA javatalAla pratApasIbhAI, kaThArI gIradharalAla trikamalAla, merakhIyA kAntilAla IzvaradAsa masAlIyA jamanAlAla vamaLasI, vakIla prabhulAla manachAcaMda, dhAmI nemasTa gArasIbhAI zeTha. jesIMgalAla cunIlAla, masAlIyA dAdaradAsa kezarIcaMda, ke ThArI vADIlAla IzvaradAsa, koThArI narottamadAsa kALIdAsa Adi samagra mahAjana. vinaya pUrvaka nivedana ke tA. 7-8-42. sAMjanA pAMca AsapAsanA samaye sAgaranA upAzraye eka na IcchavA gya prasaMga banI gayela te e che ke nagara zeTha temanA bhatrijA zAntilAlane sAthe laI upAzraye gayela, jyAM AcAryadeva zrI lAvaNyasUrijI mahArAjazrI sAthe nagarazeTha vArtAlApa karatAM hatAM, te samaye vacamAM mI. zAntilAle Avezayukta bhASAmAM ghaNuMja kaDaka zabdo apamAnajanaka rIte belatA ziSyavargamAMthI amUke sucavyuM ke gurUdeva sAthe maryAdita bhASAmAM ane zAtipUrvaka vArtAlApa karo, A kahetAnI sAthe vadhu garama banI maryAdA mukI marajImAM Ave tevA kaThora zabdamAM zAntilAla belatA hovAthI temane nIce javAnuM kahetA sAthe nagarazeTha paNa gayA. A rIte banAva banela hovA chatAM nagarazeThe pracAra karyo ke ame upAzraye gayela, tyAM zAntilAla kAMIka kahetA moTA mahArAja ane ziSyavarga garama thaI gayA. je huM zAntilAlane hAtha pakaDI nIce na utArU te jarUra ziSya tene mArI besate, AvI rIte bhatrijAne bacAvavA ane gurUdevane vagovavA nagarazeThe beTe pracAra karela che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * rAdhanapuramAM banela banAva mATe vicAraNuM 335 uparokta rIte gurUdeva pratye apamAnajanaka balavAnuM mI. zAntilAlanuM pagalu, ane kheTe pracAra karI munivaryane vagevavAnuM nagarazeThanuM pagaluM kaI paNa rIte pasaMda karavA jevuM nathI, teTaluja nahi paNa samuhanA saMgaThThanathI AvA anicchanIya prasaMga mATe je gya vicAraNA karavAmAM nahi Ave te radhanapuranA samagra jananuM A banAvane samarthana che, ema bahAranuM jaina jagata mAnaze. tethI hArI Apa AgevAne Adi samagra mahAjanane vinImaya vijJapti che ke A prasaMga mATe mahAjana ekaThuM karI temAM mahAre A vijJapti patra raju karI banela banAvanA sAthe saMbadha kartA vyakitaothI hakIkta jANu bhavidhyamAM AvI rIte pUjya munigaNanI avagaNanA ke AzAtanA na thAya te mATe mahAjana gya nirNaya karavA maherabAnI karazojI. eja vijJapti. vArAhi tA. ) lI:- 17-8-1941, lakSmIcaMda premacaMda zAha, . ravivAra. _) mahAjananA vinImaya sabhya ane AgevAna. uparokta patra tA. 18-7-41 nA trIjA paheramAM nagarazeThane ekSapresa DIlIvarIthI TapAla dvArA mate, ke tarata ja tenI asara temanA upara thaI ane zAntilAlane khUba khUba samajAvI be AgevAna vyaktio sAthe teja dinanA sAMje temane AcArya deva pAse mUkI, tA. 7-8-41 nA sAMjanA banela banAva mATe vaMdanApUrvaka mANI yAcI ane gurUdeve kSamApanA ApI. paraMtu te prazna saMghe upADela hovAthI A mANInI jAherAta caturvidha saMga samakSa vyAkhyAnamAM karAvavAnuM rAkhela, te mujaba tA. 19-7-41 (aThThAIdhara) nA vyAkhyAna samaye nagarazeThe caturvidha saMgha barAbara sAMbhaLI ane samajI zake tethI saMgha samakSa zAntilAlanI mAphI bAbata jAhera karavAnI munizrI vikAzavijyajIne vijJapti karatAM temaNe jaNAvyuM ke tA. 18mInA sAMjanA zAntilAla jIvanalAla masAliyA be gRhastha sAthe AcArya mahArAja pAse AvI, vaMdanApUrvaka pitAne aparAdha khamAvI mAphI yAcI hatI, AcArya mahArAje zAMtilAlanA aparAdhanI kSamA ApI hatI. bAda gurUdeve kahyuM ke upasargo sahana karavA e amAro sAdhu dharma che, paNa A banAvathI samasta saMghane duHkha upajyu hatuM, ane saMghamAM khaTarAga jAgyuM hatuM, paraMtu AvA sarvottama dhArmika parvamAM saMghamAM khaTarAga na rahe, ane eka citta dhArmika parva sakaLa saMgha nIvidane ujave, evI AzA pradarzita karI hatI. je ke patramAM lakhela sUcanA mujaba tenI vidhi thayela nathI paraMtu patra malatAnI sAthe ja paryuSaNa parvanA maMDANa thayela hovAthI A vidhi karavAmAM vilaMba thAya e svAbhAvika che. jethI AzA rAkhIe chIe ke A patra upara have pachI mahAjana ekatra karI nagarazeTha Adi mahAjananA AgevAne vicAraNuM karAvaze eja abhyarthanA, Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharma vikAsa cAturmAsa niya. jainAcArya zrIvijyendrasUrijI Adi, jaina upAzraya, zIvapurI, gvAliyara. jainAcArya zrIvijayasaubhAgyasUrijI Adi, jAmanagaravALI dharmazALA, pAlItANA. jainAcAya* zrIvijayakusumasUrijI Adi, nAgerIzALAnA upAzraya, amadAvAda. jainAcArya zrIvijayalAbhasUrijI Adi 2, vaDAdarA. jainAcArya zrIjinaharisAgarasUrijI Adi 6, saMvegIupAzraya, meAkalasara,mAravADa. jainAcArya zrIdhanacaMdrasUrijI Adi, jasakeAranI dharmazALA, pAlItANA. upAdhyAya zrIkalyANuvijayajI Adi, sa MvegI upAzraya, gALa, mAravADa. upAdhyAya zrImaNIsAgarajI Adi 2. savegI upAzraya, jayapura. upAdhyAya zrImatisAgarajI Adi 3, dAdA sAhebanI vADI, pAlItANA. upAdhyAya zrIlabdhimunijI Adi, mahAvIra svAmInu maMdira pAyadhuni, muMbai upAdhyAya zrIravicaMdrajI Adi, pAyacaMdagacchaneA upAzraya, talavAsaNA, kaccha. panyAsa zrIamRtavijayajI Adi, saMvegI upAzraya, rANI, mAravADa. panyAsa zrIlalitavijayajI Adi, jaina upAzraya, vaDanagara. panyAsa zrImatIndravijayajI Adi, saMvegI upAzraya, sumerapura, mAravADa. panyAsa zrIjazavijayajI Adi, tapAgacchanA upAzraya ahamadanagara, khAnadeza. panyAsa zrIravivimaLajI Adi 2, jaina seAsAyaTI; amadAvAda. ... panyAsa zrIcaturavijayajI Adi, jaina upAzraya, gabhIrA gujarAta. panyAsa zrIvijayajI Adi, tapAgacchanA upAzraya, tharAda. panyAsa zrIramaNikavijayajI Adi, vaDAmAM zAntibhUvana, pAlItANA. panyAsa zrIavadyAvijayajI Adi, jaina upAzraya, bhAvanagara. panyAsa zrIbhUvanavijayajI Adi, dAdA sAhebanI vADI, bhAvanagara, panyAsa zrItilakavijayajI Adi 7, jaina upAzraya, bhAbhera. munizrI nyAyavijayajI Adi ra, nAgajI bhudaranI pALanA upAzraya, amadAvAda. munizrI ravivijayajI Adi 3, tapAgaccha upAzraya, amarelI. munizrI matisAgarajI Adi, jaina upAzraya, Atura, punA. 336 munizrI vinayavijayajI Adi, raNacheDalAIna, jaina maMdira upAzraya, karAMcI, siMdha. munizrI priya karavijayajI Adi jaina caitya pAsenA upAzraya, hAlA, siMdha. sunizrI tilakavijayajI, Adi, tapAgaccha upAzraya, kAlhApura. munizrI merUvijayajI Adi, jaina upAzraya, keAkharathara, amadAvAda. munizrI bhaktivijayajI Adi, jaina upAzraya, kheDA. munizrI kanakavijayajI Adi, jaina upAzraya, kheDabrahmA, prAMtija. 'munizrI dAnavijayajI Adi, jaina upAzraya, khAcarADa, mALavA. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAturmAsa nirNaya 337 munizrI lAvaNyavijayajI Adi, savegI upAzraya, gaDhasIvANA mAravADa munizrI bharatavijayajI Adi 2, tapAgaccha upAzraya, coTIlA. ' munizrI cidAnaMdavijayajI Adi 2, tapAgaccha upAzraya, jorAvaranagara. munizrI manaharavijayajI Adi 3, haThIbhAInI dharmazALA, junAgaDha, munizrI ANaMdasAgarajI, (vIraputra) Adi 7, saMvegIupAzraya, jodhapura, mAravADa. munizrI nyAyavijayajI Adi, saMvegI upAzraya, thAMdalA, mAravADa. munizrI amaravijayajI Adi 5, amaracaMda jasarAjanI dharmazALA, pAlItANA. munizrI maNivijayajI Adi 2, meDIkaDIAnI dharmazALA, pAlItANA. munizrI kaMcanavijayajI Adi 2, ujamabAInI dharmazALA, pAlItANuM. munizrI jayavijayajI Adi, caMpAnivAsa, pAlItANuM. munizrI tapasvI premasAgarajI Adi, kalyANabhUvana, pAlItANA. munizrI darzanavijayajI Adi 6, dAdA sAhebanI vADI, pAlItANA. munizrI nakavijayajI Adi 3, khuzAlabhUvana, pAlItANA. munizrI ravivijayajI Adi 2, khuzAlabhUvana pAlItANA. munizrI sayaMmasAgarajI Adi 3, kaTAvALAnI dharmazALA, pAlItANA. munizrI candravijayajI Adi, sAhitya maMdira, pAlItANA. munizrI pradhAnavijayajI Adi, bAbunI dharmazALA, pAlItANa. munizrI vivekasAgarajI Adi, narasIkezavajI dharmazALA, pAlItANuM. munizrI tilakacaMdajI Adi, narasInAthAnI dharmazALA pAlItANA munizrI rAyasAgarajI Adi 2, jinadattasUri brahmacaryAzrama, pAlItANA. munizrI navanidhasAgarajI Adi, saMvegI upAzraya, kekaNaphadhi, mAravADa. munizrI maMgaLasAgarajI Adi jina upAzraya. bejhavADA, madrAsa. munizrI jItasAgarajI Adi, saMvegI upAzraya, bADamera, mAravADa. munizrI bhagavAnavijayajI Adi, jaina upAzraya, bhAvanagara munizrI amRtavijayaja Adi 3, saMvegI upAzraya, bhUtI, mAravADa. munizrI pravijayajI Adi, tapAgaccha upAzraya, bhUja kaccha. munizrI haMsasAgarajI Adi, bajArageTanA caityane upAzraya, muMbaI. ' munizrI muktisAgarajI Adi, jina caitya pAsene upAzraya, meraTha, yu. pI. munizrI sumativijayajI Adi, aMbAlAla pAnAcaMdanI dharmazALA khaMbhAta. munizrI dAnavijayajI Adi, tapAgacchane upAzraya, mahuvA. munizrI kezaravijayajI Adi, tapAgacchane upAzraya, vAva munizrI kamaLavijayajI Adi saMvegI upAzraya, pada, mAravADa. munizrI devendravijayajI Adi, jaina upAzraya, sInera, gujarAta. munizrI cAritravijayajI Adi, cAritrAzrama, sonagaDha. [pl] Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338. . janadharma vikAsa tapArAdhanA sADI janAcArya zrImavijayanItisUrIzvarajI mahArAjanA upadezAmRta siMcanathI, ghaNaja AMDabara ane bhaktipUrvaka saMgha taraphathI aThThAvIsa labdhi tapanI ArAdhanA thatAM, tenI saMpUrNatAnA aMte tatsava nimitte varaghoDe, rAtri jAgaraNa, paramAtmAnI aMgaracanA, ane pUjA Adi ullAsapUrvaka karI ujavaNI karI hatI. uparAMta sAdaDImAM kanyAzALAne abhAva hovAthI tenI AvazyaktA para gurUdevazrIe upadeza karatAM, amuka vyaktioe pAMca varSa sudhInuM kharca ApavAnI mahecchA darzAvatA. zikSikAnI zodha khoLa cAlI rahela che, jenI prApti thatAM zrAvikAzALAne prAraMbha thaze. taduparAMta sAdaDImAM amuka aMze zrAvakagaNamAM kulsapanA bI ropAyelA hatA, te phalIphUlIne vRkSa na bane te mATe mULamAMthI ja ukheDI nAkhavA, AcAryadevazrI prayAsa karI rahela che. A kAryamAM paramAtmA temane saphaLatA ape, ane sAdaDIne saMgha spathI nirmaLa bane evI aMtara vAMchanA. talatA janAcArya zrImad harSasUrijI mahArAjanA sadupadezathI vartamAna tapanI saMsthAne piSaNa nimitte zrAvakagaNumAMthI rU. 7500thI vadhu phALe ekatra thaela che. tapArAdhanA samaya pramANe utsAhathI thayela che, dararoja vyAkhyAnane lAbha jenajenetare maLI hajArekane samuha le che, cAre mAsanI noMdhAyA mujaba nirmANa thayela vyakti taraphathI dararoja vyAkhyAnamAM rUpIA, zrIphaLa sAthenI gahelI ane prabhAvanA thAya che. vIvAra upAdhyAya zrIdayAvijayajI mahArAjanA upadezathI, saMghanI sUtra vaMcAvavAnI bhAvanA thatAM, uttarAdhyayana sUtrane padharAvI, rAtri jAgaraNa karI, jJAnabhakti karyA bAda bIjA divase ghaNuM ja ADaMbarapUrvaka varagheDa caDhAvI, sUtra vaherAvavAnI uchAmaNI belI, vinayapUrvaka gurUdevane sUtra vaherAvI vAcanA zarU karAvela che, temaja bhAvanAdhikAre zrI pArzvanAra caritra vaMcAya che. vyAkhyAnane jaina jainetare moTA samuhamAM lAbha le che. ta5rAMta zrAvakagaNe ullAsa ane bhaktipUrvaka zrI akSayanidhi tapanI zrAvaNa vadi 4 thI ArAdhanAno prAraMbha karela che. lekemAM advitIya utsAhane vega vahI rahyo che. dhanapura jainAcArya zrIvidhyalAvaNyasUrIjI mahArAjazrInA AzirvAda meLavI munizrI vikAzavijayajI gaNivarya. munizrI mahimApravijayajI, sAdhavI zrI mane jJanAzrIjI, tathA gurUdevanI sevAmAM rahenAra kuMbhAra cinu, ane bhIla mAdhA ema pAce aThThAI tapanI ArAdhanA karI che. ane AcArya zrI vijayabhadrasurIjI mahArAjanA ziSya parivAramAM munizrI dolatavijayajI ane munizrI puMDarIka Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapArAdhanA 339 vijayajI e paryuSaNu pahelA seALanA tapanI ArAdhanA karavA uparAMta zaheramAM samayAnusAra nArIsamUhamAM bhinnabhinna prakAranA tAnI ArAdhanA thayela che. ane tethI zrAvaka gaNumAM ullAsa ane umaga sArA heAi gurUdevAnI tapasthA nimitte annAhanIkA maheAtsavanI ujavaLI thayela che. AcArya deve kAraNavazAta zrAvaNu vadeimAM vihAra karI vArAhi javAnu nakkI karela tethI vArAhi sa Mghe tAra ane patradvArA padhAravA vijJapti karela paraMtu hAla turata te vihAra baMdha rahela che. vyAkhyAnanA amAla vRddha Adi mATe samUha lAbha uThAMve che. vaLI thADAka samayamAM saMgha masta gurUdeva sAthe caitya paripATI karavAnuM zarU karaze. A rIte rAdhanapura hAla teA utsAhamaya vAtAvaraNamAM guMjI rahyuM che. prattAvaDha panyAsajI zrIkalyANuvijayajI mahArAjanA dezanAmRtathI, zrAvakagaNamAM ulhAsa AvatAM navakAra mahAmaMtranA tapanI, aSADa vide 14 thI ghaNA ja ADaMbara sahita umaMga ane utsAhapUrvaka ArAdhanA zarU thatAM, tenI saMpUrNatAnA aMte, tapeAtsava nimitte varagheADA, rAtri jAgaraNa, paramAtmAnI aMgaracanA, ane pUjAdi ullAsapUrvaka karI ujavaNI karI hatI. vyAkhyAnamAM jainajanetAnA zrotAgaNa mATI saMkhyAmAM Ave che. ane zaheramAM gurUdevanI padharAmaNithI AnadAtsana gaI rahyo che. gLAyA. munizrI ravivijayajI, zrI himatavijayajI AdinA cAturmAsathI zrAvakagaNamAM utsAha vadhatA, vaheM mAna tapanA pASaNanI TIpamAM rU. 700] Azare thavA uparAMta khAra mAsanA pAsaDu. karanArAonA utaravArA paNa noMdhAI javA sAthe tapArAdhanA paNa sArI thaI che. sepArI. munizrI bhadrAna davijayajI AdinA cAmAsAthI, zrAvaka samUdAyamAM ullAsa vadhatAM, sUtra vAMcanA zarU karAvI, vyAkhyAnanA jainajanetara maheATA samuhamAM lAbha le che. vaLI munizrI buddhivijayajIe 25 upavAsa ane sAdhavI zrI kamaLazrIjIe mAsamaNunA tapanI ArAdhanA karavAthI, tenA ullAsamAM saMghe varakA NAthI saMgIta maMDaLI kheAlAvI, ghaNA ja ThAThamAThathI aSTAhnikA maheAtsavane prAraMbha karI, rAga rAgaNIthI madhura vAjIMtrAnA nAdothI pUjA bhaNAvavA sAthe, prabhujIne uttama prakAranI agaracanA karAvI che. uparAMta pacara`gI tapanI ArAdhanA zrAvaka gaNe ghaNAja meTA samUhathI utsAha ane umaMgapUrvaka karI hatI. vyA khyAnamAM hamezA prabhAvanA thAya che. moravATA munizrI amaravijayajI mahArAjanA cAturmAsathI zrAvaka samuhamAM utsAha vadhatA tapArAdhanAmAM eka seALa, agIAra deza ane cAra aThThAI thavA pAmela che. tapasyA meATA bhAge nArI samUhe karela che. A tapasvIonA lIdhe gAma Ana DhAtsavamAM garakAva thaI javA sAthe tapa ujavaNI nimitta, naukArasI, aSTAhnikA maheAtsava Adi aneka zubha kAryo karavAmAM layalIna thaI gayela che, . Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 jaina dharma vikAsa.. anugAcArya panyAsajI zrI bhAvavijayajI gaNivarya nirvANa dinanI Thera Thera thayela ujavaNI. zrAvaNa zukala caturthInA maMgaLa prabhAte, jyAM jyAM ukta pUjya gurUdevazrIne samudAya ane AjJAkiMta zramaNagaNa hatA, tyAM A utsava dinanI ujavaNuM ghaNuM ja ullAsapUrvaka thaI rahI hatI. sAdaDImAM jainAcArya zrImad vijayanItisUrIzvarajI mahArAjanA, takhatagaDha AcAryazrIviharSasUrijInA, bIyAvara upAdhyAyazrIdayAvijayajInA, jAmanagara panyAsa zrI mAnavijayajInA, pratApagaDha panyAsa zrI kalyANavijayajInA, ujajana panyAsa zrI maMgaLavijayajInA, amadAvAda munizrI vidyAvijayajInA bhedarA munizrI bhUvanavijayajInA sevAlI munizrI bhadrAnaMdavijyajInA, khareDI munizrI devendravijayajInA, luNAvA munizrI ravivijyajInA, mAyalI pAlaDI munizrI jyavijayajInA, pAlaNapura munizrI ANaMdavijyajI AdinA adhyakSa paNa nIce sadara gAme e vyAkhyAna samaye mahemanA jIvana pikInA bedhadAyaka AdaraNIya prasaMge darzAvI temanI uMcca koTInA bhAvane AdaravAnuM sUcana hareka vaktAoe karela hatuM temaja te dine vyAkhyAnamAM prabhAvanA ane baporanA dareka zaheranA sthaLa nadikanA jinacaitya vAjiMtranA madhura svaranA nAda sAthe rAga rAgaNIthI paMca kalyANakanI pUjA ane paramAtmAne ati AlhAdajanaka aMgaracanA bhAvika zrAvaka gaNa taraphathI karAvavA uparAMta amuka sthaLoe rAtri jAgaraNa karIne sadara dinanI ghaNuja ullAsapUrvaka ujavaNu sthaLe sthaLe thaI hatI. maharSi gaNune vijJapti. mAsika ApazrIne niyamita mekalavAmAM Ave che. tenA lavAjamanA tapaga7 paTTAvaLI sAthe cAra pustaka bheTanA posTeja cArja sahita rU. 3-6-0nuM vI. pI bhAdaravA sudi 15 thI mekalavAnuM zarU karavAmAM Avaze, te te maLethI svIkArI leze. temaja je ApanI grAhaka tarIke rahevAnI anicchA hoya te aMka maLethI jaNAvI devAnuM dhyAnamAM rAkhazo. taMtrI. mudraka-hINalAla devacaMda zAha. "zAradA mudraNAlaya." jumAnajIda sAme-amadAvAda prakAzaka:-bhegIlAla sAMkaLacaMda zeTha. jenadharma vikAsa ophisa janAcAryazrI vijayanItisUrIzvarajI vAMcanAlaya. 56/1 rIcIroDa-amadAvAda Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapaTembara, sane 1941. jaina dharmavikAsa. vIra saM. 2467, paMcAMgavArSika lavAjama.] viSaya-dazana. [rUpiyA, be. sudi 9 kSaya vadhi | bhAdaravA, vi. saM. 1997. vAra. viSaya. lekhaka. pR54. 3 ke 2 8 & 9 2 6 1 6 8 << e 6] tithI. } S; rAma rA ` n h my T parvAdhirAja paryuSaNa mahotsava. munizrI hemendrasAgarajI. ravuiM rijho zrI AdinAtha caritra padya. jainAcAryazrIjayasiMhasUrijI 311 3 sAma ra 5. zrI zIlakulakam sattAvAryazrIviSayagvadyuni. 312 4magaLa ra6 5 budha ra 7 zAstrasammata mAnavadharbha aura mUrtipUjA. pUjya mu. zrI. pramodavijayajI. | 6 gurU ra8 - (pannAhATyagau) 313 zrI siddhacakranI tAtvikabhAvanA. jainAcArya zrI vijayapadyasUrijI. 315 8 zani 3 0 - dhamya vicAra. upAdhyAya. zrI siddhi muniche. 319 I1mAM ravi 3i6 11| sAma * 1/ keTalIka mahatvanI bAbato. maNIlAla khuzAlacaMda pArekha, 323 12maMgaLa pArzvanAtha prabhu AratI. amRtalAla ujamasI gaMdhAra. 324 I13 budha " mUti pUjAnA virodhamAM " munizrI nyAyavijayajI. 325 T14o gurU zrI rAgaMnaya-zaSTavA. pravartaka zrI zAntivimalajI. 327 15 za mokSapAne ke upAya. munizrI bhadrAnaMdavijayajI (jaina bhikSu) 328 ( padhAro parvAdhirAja !?" munizrI hemendrasAgarajI. 331. rAdhanapuranA samagra mahAjanane vijJapti patra lakha mIcaMda premacaMda zAha. cAturmAsa-nirNaya. 336 4ma" gaLA tapArAdhanA. taMtrI. 3 38 6 gurU 11 5. bhAvavijayajInA svarga-dina ujavaNI. taMtrI. 74 0 zudi 1, zani, zrIvIrajanma utsavadina vadi 7, zani, rohiNI dina. zudi 2, ravi, telAdhara. vadi 0)), ravi, zrI neminAthakevaladina. 9) sAbha 15 zudi 4, maMgaLa vArSika parva 10 maMgaLa 16] - saMvatsarIdina. zudi 9-10 ravi, zrI suvidhinAtha mAkSadina. zudi 11, soma, zrI hIrasUrIzvarajI garbha dina.. 3 sema tatro. budha 1 | | hera che ke : 19 - - = 6 A 2 dha 17 sapaTembara dvArA vijayanItisUri jaina pustakAlaya, gAMdhIroDa, amadAvAda, Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BE %E% 67 % % % che:HT % % % % vAMcakone ? mAsikanA namunAne aMka Apane mokalavAmAM Ave che. ApazrIne avalokana karatAM jo e saMtoSa ApavAmAM saphaLa nIvaDe to AzA che ke, vArSika lavAjama sthAnikanA rUA. 2-0-0 ane bahAragAmanA ( posTeja sAthe) rUA. 2-6-0 mokalI ApazrI mAsikanA grAhaka tarIke nAma noMdhAvaze. - lavAjama moDAmAM moDA AvatI sudi 1 sudhI mokalI Apaze. ke jethI vI. pI. thI mokalatAM vadhu kharca na thAya, chatAM jaNAvaze to vI. pI. karavAmAM Avaze. gAma paragAma vicaratA pUjya munivara mAsikano pracAra karI, navA vAMcanarasika grAhake noMdhAvI, mAsikane protsAhana Apaze, evI ame AzA rAkhIe chIe. koI paNa sAmAjIka saMsthAo ke pUjya munigaNune ame, maphata ke ochA darathI mAsika ApI zakIe tema nathI, e sUcana thAya. namunAnI nakala maMgAvavAthI mokalI ApavAmAM Avaze. 'tatrI? grAhukAne khAsa lAbha dara mAsanI sudi paMcamIe niyamita pR. 32 nuM vAMcana. vArSika lavAjama sthAnikanA rUA. 2-0-0 ane bahAragAmanA rUA. 2-6-0 ( paTeja sAthe)thI purU pADavA, uparAMta AkarSaka pustako bheTa ApavAmAM Avaze. mAsikanA navA thanAra grAhakane lavAjama mokalI ApavAthI (1) AcAryazrIvijayanItisUrIzvarajI mahArAjanuM jIvana caritra (saMskRta) krAuna soLa pejI, pAku puThuM pR. 476 agara praznottara ratnamALA ( hI'di-gujarAtI) krAuna sALa pejI, pR. 190 e bemAMthI je koI ekanI pasaMdagI karI grAhaka jaNAvaze te, uparAMta zrIyazevijaya jaina pustakAlaya, rAdhanapura taraphathI, (2) rathayAtrA mahotsava. (3) covIsa janakalyANaka, (4) stavanAvalI, saLI ekaMdara cAra pustaka bheTa ApavAmAM Avaze. - "tatrI? na tapAgaccha paTTAvalA sAhityarasika janatAne khAsa take upAdhyAya zrImad dharma sAgarajI viracita tapAgaca7 paTTAvalI:-saMpAdaka, 50 zrI kalyANavijayajI mahArAja, chapAIne taiyAra thaI prasiddha thaI cukela che, A graMthamAM prabhuzrI mahAvIradevanI pATaparaMparAe thayelA AcAryAdi sAthe zAsanaprasiddha anya mahApurUSenuM etihAsika draSTIe upayogI sAhitya ApavAmAM AvyuM che. - krAuna ATha pejI 350 pRSThanA, zobhita phoTAo, ane pAka pu'' (jekeTa). sAthenA A graMthanuM mulya mAtra rUA. 1-8-0. pisTeja juduM lakhA-jaina dharma vikAsa ophisa, padAla gAMdhI roDa, amadAvAda, Lik % % na%%E%25nA vijha-55%na% na% na% na S