Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo namo nimmaladaMsaNassa bAla brahmacArI zrI neminAthAya nama: pajya Ananda-kSamA-lalita-sazIla-sadharmasAgara-garUbhyo namaH | Agama- 2 | sUtrakRta AgamasUtra gujarAtI bhAvAnuvAda anuvAdaka ane saMpAdaka Agama divAkara munidIparatnasAgarajI ' [ M.Com. M.Ed. Ph.D. mRta maEi ] Agama gujarAtI anuvAda zreNI puSpa-2
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' namo namo nimmaladaMsaNassa bAla brahmacArI zrI neminAthAya nama: pUjya Ananda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara-gurUbhyo nama: sUtrakRta AgamasUtra gujarAtI bhAvAnuvAda prakAzana tArIkha 30/03/2020 somavAra tithI- 2074, caitra suda-6 anuvAdaka ane saMpAdaka Agama divAkara muni dIparatnasAgarajI [M.Com. M.Ed.Ph.D. tamaNA 00: saMparka :00 jainamuni Do. dIparatnasAgara [M.Com., M.Ed., Ph.D., kutama Email: - jainmunideepratnasagar@gmail.com Mob M obile: - 09825967397 Web address:- (1) , (2) Deepratnasagar.in -: TAIpa seTiMga :AsutoSa prinTarsa, 09925146223 -: prinTarsa:navaprabhAta prinTIMga presa 09825598855 muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 2
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' 45 Agama vargIkaraNa sUtra AgamanuM nAma bha AgamanuM nAma krama sUtra 01 | AcAra payannAsUtra-2 02 / sUtrakRt payannAsUtra-3 25 | AturapratyAkhyAna 26 | mahApratyAkhyAna 27 | bhaktaparijJA 28 | taMdulavaicArika 03 sthAna 04 / samavAya aMgasUtra-1 aMgasUtra-2 aMgasUtra-3 aMgasUtra-4 aMgasUtra-5 aMgasUtra-6 aMgasUtra-7 aMgasUtra-8 aMgasUtra-9 payannAsUtra-4 payannAsUtra-5 payannAsUtra-6 payannAsUtra-7 05 | bhagavatI jJAtAdharmakathA | saMstAraka | 30.1 gacchAcAra payannAsUtra-7 07 | upAsakadazA 08 / aMtakRt dazA 09 / anuttaropapAtikadazA 10 praznavyAkaraNadazA 11 vipAkazruta 30.2 | candravedhyaka 31 / | gaNividyA devendrastava aMgasUtra-10 vIrastava nizItha payannAsUtra-8 payannAsUtra-9 payannAsUtra-10 chedasUtra-1 chedasUtra-2 chedasUtra-3 chedasUtra-4 aupapAtika 35 | bRhatkalpa 13 aMgasUtra-11 upAMgasUtra-1 upAMgasUtra-2 upAMgasUtra-3 upAMgasUtra-4 36 rAjaprazciya jIvAjIvAbhigama vyavahAra 14 37 15 prajJApanA chedasUtra-5 sUryaprajJapti upAMgasatra-5 chedasUtra-6 upAMgasUtra-6 dazAzrutaskandha 38 jItakalpa 39 / mahAnizItha 40 | Avazyaka 41.1 oghaniyukti 41.2 | piMDaniyukti 42 | dazavaikAlika upAMgasUtra-7 19 na 17 / candraprajJapti 18 jaMbUdvIpaprajJapti nirayAvalikA 20 | kalpavataMsikA puSpikA puSpacUlikA 23 vRSNidazA 24 / catu:zaraNa mUlasUtra-1 mUlasUtra-2 mUlasUtra-2 mUlasUtra-3 mUlasUtra-4 cUlikAsUtra-1 cUlikAsUtra-2 upAMgasUtra-8 upAMgasUtra-9 upAMgasUtraupAMgasUtraupAMgasUtrapayannAsUtra-1 43 / | uttarAdhyayana 44 | nandI 45 | anuyogadvAra muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 3
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' pRSTha 051 053 papa AgamasUga- 2 'sUtrakR' aMgasUtra-2 gujarAtI bhAvAnuvAda kyAM zuM jozo? krama | viSaya pRSTha krama | viSaya | zrutaskaMdha- 1 006 zrutaskaMdha- 1 (cAlu) 1 | samaya 006 13 | yathAtathyo vaitAlIyA 014 14 graMtha upasarga parijJA 019 15 | yajJIca strI parijJA 027 16 | gAthA. | naraka vibhakti 031 zrutaskaMdha- 2 mahAvIra stuti 035 1 | puMDarIka kuzIla paribhASitA 038 | 2 | kriyAsthAna 8 | vIrya 041 3 AhAra parijJA | | dharma 043 4 pratyAkhyAna kriyA. 10 | samAdhi 045 AcAra zruta mArga 047 ArjakIya samosaraNa 049 | 7 | nAlaMdIya 056 0pa7 0pa7 067 078 084 087 089 092 muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 4
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ krama buksa 09 02 04 03 6. 10. 06 02 01. 01. AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakRta' muni dIparatnasAgarajInuM A pUrvenuM sAhitya-sarjana AgamasAhitya AgamasAhitya sAhitya nAma buksa | kramAM sAhitya nAmAM mUla Agama sAhitya: 147 | 5 | mAyAma anuma sAhitya:-1- mAmasuttALi-mUi print [49]. -1- Agama viSayAnukrama- (mULa) -2- mAmasuttA-mUH Net [45] -2- mAma viSayAnukrama (karIyaMkra) -3- khAmamanUSA (mUna prata) [53] -3- kAyAma sUtra-1TthA anukrama Agama anuvAda sAhitya: 165 Agama anya sAhitya:-1- AgamasUtra gujarAtI anuvAda | [47]] -1- Agama kathAnuyoga -2- kAmasUtra hindI anuvAda Net | [47] -2- sAma saMvaMthI sAhitya -3- Aagam Sootra English | [11] -3- miASita sUtra -4- AgamasUtra saTIka gujarAtI [48] | -4- kAmiya sUvinI -5- mAmasUtra hindI anuvAH print |[12]. Agama sAhitya- kula pustaka Agama vivecana sAhitya: 171. Agama sivAyanuM anya sAhitya -1- kAmasUtra sIvaM. [46]] 1 tajyAbhyAsa sAhitya| -2- mAAma mUrva parva vRtti -1 [51]] 2 | | sUtrAbhyAsa sAhitya| -3- mAna mUlaM vaM vRtti -2 | [09]] 3 vyAkaraNa sAhitya| -4- mAma cUrNa sAhitya | [09] 4 vyAkhyAna sAhitya-5- saMvRttiva sAmasUtrALi-1 |[40]| 5 | jinabhakti sAhitya-6- sattiA kAmasUtrALa-2 | To8]| 6 | vidhi sAhitya-7- sacUrNika AgamasuttANi | |[08]| 7 | ArAdhanA sAhitya Agama koSa sAhitya: | 16 | 8 paricaya sAhitya-1- gAma sono [04] | 9 | pUjana sAhitya-2- sAma vAvono [01] | 10 | tIrthakara saMkSipta darzanA -3- sAma-sAra-vaSa: [05] | 11 | prakIrNa sAhitya-4- mAmazalAsiMha (--T) | To4]| 12 | dIparatnasAgaranA laghuzodhanibaMdha -5- mAAma vRhat nAma vaSa: | [02] | | Agama sivAyanuM sAhitya kUla 518 13 06. 05 04 09 04. 03 02 25 05 05 85 1-Agama sAhitya (kula pustaka) 2-Agametara sAhitya (kula pustaka) dIparatnasAgarajInuM kula sAhitya 518 085 603 muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 5
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' [2] sutra aMgasUtra-2- gujarAtI bhAvAnuvAda zrutaskandha-1 adhyayana-1 samaya uddezaka-1 sUtra-1 sudharmAsvAmIe kahyuM he jaMbU ! manuSya e bodha prApta karavo joIe. baMdhanane jANIne toDavA joIe., jaMbUsvAmIe pUchayuM- vIra prabhue baMdhana kone kahela che? ane zuM jANIne baMdhana toDI zakAya? sUtra- 2 baMdhananA svarUpane jaNAve che- sacitta tathA acitta padArthomAM alpamAtra parigraha buddhi rAkhe che ane bIjAne parigraha rAkhavA anujJA Ape che, te ATha karma ke tenA phaLarUpa azAtA vedanIya-duHkhathI mukta thato nathI. sUtra-3 bIjI rIte baMdhanane jaNAve che je manuSya svayaM prANIono ghAta kare che. bIjA pAse ghAta karAve che ke ghAta karanAranuM anumodana kare che, to te potAnuM vera vadhAre che. pachI duHkha paraMparArUpa baMdhanathI mukta thato nathI. sUtra-4 pharI paNa baMdhanane AzrIne kahe che- je manuSyamAM je kuLamAM janme che, jenI sAthe vase che, te ajJAnI tenI upara mamatva karIne lepAya che ane anya-anya padArthamAM Asakta thato jAya che. sUtra-5 have baMdhanane zuM jANIne toDe? te batAve che- dhana-vaibhava ane bhAI-bahena vagere badhAM rakSA karavA samartha nathI tathA jIvanane alpa che tema jANIne karmanA baMdhanane toDI nAMkhe che. mithyAtva ane avirati paNa karmabaMdhananA kAraNa che, tethI viratimAM na rahetA ane mithyAmata dharAvanAranA mato havenA sUtromAM jaNAve chesUtra-6 have anyamatane jaNAvatA sUtrakArazrI kahe che- koI koI zramaNa-(zAkaya Adi bhikSu) ke brAhmaNa paramArthane nahIM jANatA uparokta graMthano tyAga karIne, potAnA siddhAMtamAM baddha thaIne mAnava kAmabhogamAM Asakta thAya che. sUtra-7 cArvAka matane jaNAvatA sUtrakArazrI kahe che - A jagatamAM paMcamahAbhUta che - pRthvI, pANI, agni, vAyu ane AkAza. A pAMca mahAbhUto lokamAM che, sUtra-8 cArvAkanA matane ja batAvatA AgaLa kahe che- A pAMca mahAbhUta che, teonA saMyogathI eka cetanA utpanna thAya che. ane te bhUtono nAza thatA tenA thakI utpanna thayela cetanA paNa nAza pAme che. sUtra-9 anyamatane jaNAvatA sUtrakArazrI have 'AtmA eka ja che, tevA advaitavAdane batAve che - jema eka ja pRthvIsamUha vividharUpe dekhAya che, te pramANe eka ja AtmA che, paNa te sakala lokamAM vividharUpe dekhAya che. muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 6
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' sUtra-10 uparanA sUtra-9 mAM advaitavAdIe kahela matano uttara ApatA sUtrakArazrI jaNAve che- koI kahe che - "AtmA eka ja che paNa AraMbhamAM Asakta rahenArA pApakarma karIne pote ja duHkha bhogave che. bIjo koI bhogavato nathI. sUtra-11 sUtra-10 mAM AtmA eka nathI paNa aneka che te batAvyuM, have 'te jIva-te zarIra' che tevo anya vAdIno mata kahe che- ajJAnI hoya ke paMDita pratyekano AtmA alaga-alaga che,. paraMtu mRtyu pachI AtmAnuM astitva rahetuM nathI paralokamAM utpanna thanAro koI nitya padArtha/(AtmA) nathI. kema ke zarIranA abhAve caitanya-AtmA rahetuM nathI sUtra- 12 'te jIva-te zarIra' matavAdI kahe che- pUjya nathI, pApa nathI, A loka sivAya koI loka nathI. zarIrano vinAza thatA dehI (AtmA)no paNa vinAza thAya che. sUtra- 13 bIjo eka anya matavAdI kahe che- AtmA svayaM kriyA karato nathI, bIjA pAse karAvato nathI. A badhI kriyAono karanAra koI AtmA nathI. AtmA akAraka che. evuM te akArakavAdIo kahe che. sUtra-14 sUtra 11, 12, 13 mAM be anya mato batAvyA- 'te jIva- te zarIra' ane 'AtmAnuM akArakapaNu' A sUtramAM te anyamatanuM khaMDana karatA kahe che- je loko AtmAne akartA kahe che, temanA mate A loka arthAt caturgatika saMsAra kaI rIte siddha thaze ? te mUDhaane AraMbhamAM Asakta loko eka ajJAna aMdhakAramAMthI bIjA ajJAnaaMdhakAramAM jAya che. sUtra-15 have 'Atma SaSThavAdI' nAmano eka anyamata batAve che- keTalAka kahe che- A jagatamAM pAMca mahAbhUta che ane chaThTho bhUta caitanya svarUpa AtmA che. temanA mate A AtmA nitya ane loka zAzvata che. sUtra-16 Atma SaSThavAdInA matanuM ja nirUpaNa karatA ja AgaLa kahe che- pAMca mahAbhUta ane chaThTho AtmA sahetuka ke nirdetuka naSTa thatA nathI. asat vastu utpanna thatI nathI, sarve padArtho sarvathA niyatIbhAva-nityapaNAne prApta thAya che. sUtra-17 bauddha matavAdI anya matane ja sUtrakAra jaNAve che keTalAka ajJAnIo kahe che skaMdha pAMca ja che, ane te sarve kSaNa mAtra ja rahenArA che, A skaMdhothI bhinna ke abhinna, kAraNathI utpanna thanAra ke kAraNa vinA utpanna thanAra AtmA nAmano koI judo padArtha nathI. sUtra-18 have bIjA bauddhono cAturdhAtuka nAmano anya mata batAve che- pRthvI, jaLa, agni ane vAyu A cAra dhAtuothI zarIra banela che, A cAra dhAtuothI bhinna AtmA nAmano koI padArtha nathI. sUtra- 19 anya darzanIo kahe che- gharamAM vasatA gRhastha hoya ke vanamAM rahenAra vanavAsI hoya ke pravajyA dhAraNa karela hoya, je koI amArA darzanane aMgIkAra kare che, te sarve duHkhothI mukta thaI jAya che. muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 7
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' have sUtrakArazrI uparokta anya matavAdIonA aphaLapaNAne sUtra- 20 thI 25 mAMjaNAve chesUtra- 20 jJAnAvaraNa Adi karmonI saMdhine na jANanAra, dazavidha yatidharmane nahI jANanArA, uparokta mithyA prarUpaNA karanAra anya matavAdI loko dukhanA pravAhano pAra pAmI zakatA nathI. sUtra- 21 jJAnAvaraNa Adi karmonI saMdhine na jANanAra, dazavidha yatidharmane nahI jANanArA, uparokta mithyA prarUpaNA karanAra anya matavAdI loko saMsArane pAra karI zakatA nathI. sUtra- 22 jJAnAvaraNa Adi karmonI saMdhine na jANanAra, dazavidha yatidharmane nahI jANanArA, uparokta mithyA prarUpaNA karanAra anya matavAdI loko garbhano pAra pAmI zakatA nathI. sUtra- 23 jJAnAvaraNa Adi karmonI saMdhine na jANanAra, dazavidha yatidharmane nahI jANanArA, uparokta mithyA prarUpaNA karanAra anya matavAdI loko janmano pAra pAmI zakatA nathI. sUtra- 24 jJAnAvaraNa Adi karmonI saMdhine na jANanAra, dazavidha yatidharmane nahI jANanArA, uparokta mithyA prarUpaNA karanAra anya matavAdI loko duHkhano pAra pAmI zakatA nathI. sUtra- 5 jJAnAvaraNa Adi karmonI saMdhine na jANanAra, dazavidha yatidharmane nahI jANanArA, uparokta mithyA prarUpaNA karanAra anya matavAdI loko mRtyuno pAra pAmI zakatA nathI. have sUtrakArazrI uparokta anya matavAdIo kevA phaLa bhogavaze te stra- 26, 27 mAMjaNAve chesUtra- 26 pUrvokta mithyA siddhAMtanI prarUpaNA karanAra vAdIo mRtyu, vyAdhi, jarAthI Akula A saMsAracakramAM vAraMvAra vividha prakAranA duHkhone bhogavyA kare che. sUtra- 27 - jJAtaputra jinottama mahAvIre kahyuM che ke pUrvokta nAstika Adi anyatIrthiko UMcI-nIcI gatiomAM bhramaNa karaze ane anaMta garbha prApta karaze -je tIrthaMkaro pAse sAMbhaLela che, tema huM tamane kahuM chuM. zrata.1nA adhyayana-1 samaya' nA uddezaka-1no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-1, uddezaka-2 sUtrakArazrIe uddezA-1 mAM bhUtavAda Adi mithyA matonuM nirUpaNa karyuM, have A uddezAmAM niyativAda Adi mithyAdaSTi matonuM nirUpaNa kare che ane udezAne aMte A mithyAtvIone maLanAra phaLane batAvela che. sUtra- 28 koI anya matavAdI kahe che - jIva pRthak pRthak utpanna thAya che, teo sukha-duHkhano anubhava paNa alaga alaga kare che, potAnA sthAnathI alaga-alaga ja bIjA sthAne jAya arthAt zarIra choDI bIjA zarIramAM jAya che. sUtra- 29 niyativAdIo zuM mAne che te sUtra 29 ane 30 mAM batAve che muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 8
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' jagatanA jIvo je sukha-duHkha bhogave che te potAnA dvArA kareluM nathI to Izvara Adi anya dvArA paNa kareluM kaI rIte hoI zake? te sukha-duHkha koI kArya siddha utpanna thavAthI hoya ke siddhinA abhAvamAM utpanna thayuM hoya. sUtra-30 te sukha-duHkhane pratyeka jIva alaga-alaga bhogave che. te sukha dukha na to temanA potAnA che, na bIjAnA karelA che. te niyati dvArA karelA che tema niyativAdI kahe che. sUtra-31 niyativAdInA matano uttara ApatA sUtrakArazrI sUtra 31 ane 32 mAM jainamata batAve che A pramANe kahenArA niyativAdI ajJAnI hovA chatAM, potAne paMDita mAne che, sukha-duHkha niyata ane aniyata baMne prakAre che, te A buddhihIna ajJAnI jANatA nathI. sUtra- 32 A pramANe keTalAka pArzvastha arthAt niyativAdI ke karmabaMdhanamAM jakaDAyelA, teo niyatine ja sukha-dukha AdinA kartA batAvavAnI dhRSTatA kare che. tethI teo paraloka saMbaMdhI kriyAmAM pravRtta thavA chatAM paNa svayaMne duHkha mukta karI zakatA nathI. kema ke niyati eTale 'je thavAnuM hoya te ja thAya' evo temano mata che. sUtra- 33 have ajJAnavAdIne jANAvatA sUtra 33 thI 36 mAM sUtrakAra mRganA daSTAMtathI batAve che ke - jevI rIte trANahIna arthAt saMrakSaNa-rahita, caMcaLa-jaldIthI doDatA mRga-(haraNa) zaMkAthI rahita sthAnamAM zaMkA kare che ane zaMkAyukta sthAnamAM zaMkA karatA nathI... sUtra-34 tevI rIte surakSita sthAnone zaMkAspada ane baMdhanayukta sthAnone zaMkArahita mAnatA, ajJAna ane bhayathI udvigna thayela te mRga-haraNo baMdhanayuktayukta sthAnomAM phasAya che... sUtra-35 te samaye te mRga kadI te baMdhanane ullaMghI jAya athavA baMdhananI nIcethI nIkaLI jAya to te bacI zake che, paNa te mUrkha mRga A jANatA nathI.. sUtra-36 te ahitAtmA arthAt potAnuM ahita karanAra ane ahita karanArI buddhivALo te mRga te baMdhanavALA Adi viSama sthAne sthAne pahoMcI tyAM paganA baMdhanathI baMdhAIne vinAzane prApta thAya che. sUtra- 37 sUtra 33 thI 36 mAM Apela daSTAMtane AdhAre sUtrakAra sUtra 37 thI 40 mAM ajJAnanA vipAkane kahe che. A pramANe koI mithyAdaSTi, anArya zramaNa zaMkA nahI karavA yogya sthAnamAM zaMkA kare che ane zaMkA karavA. yogya sthAnamAM zaMkA karatA nathI... sUtra-38 te mUDha, vivekarahita, ajJAnI, dharma prarupaNAmAM zaMkA kare che, paNa AraMbha arthAt zAstrajJAnathI rahita hovAne kAraNe AraMbha arthAtu hiMsAyukta kAryomAM te avivekI zaMkA karatA nathI... sUtra- 39 jIva samasta lobha, mAna, mAyA, krodhano nAza karIne karmarahita thAya che, paNa mRga samAna ajJAnI jIvo, sarvajJa kathita A parama-arthane amalamAM mUkatA nathI arthAt lobha Adino tyAga karatA nathI. muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 9
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakRta' sUtra-40 je mithyAdaSTi anAryo A arthane-siddhAMtane jANatA nathI teo mRganI jema pAza-baddha arthAt karmabaMdhanamAM baMdhAyela jIvo anaMtavAra naSTa thaze. sUtra-41 keTalAka brAhmaNa tathA parivrAjaka-zramaNa potAnA jJAnane satya kahe che. paraMtu saMpUrNa lokamAM je prANIo. che, teonA viSayamAM teo kaMIpaNa jANatA nathI. sUtra-42 jema koI mleccha arthAt anArya, amleccha arthAt Arya puruSanA kahelA kathanano mAtra anuvAda kare che, paNa tenA hetune arthAt kathananA kAraNa ke rahasyane jANatA nathI; sUtra-43 e rIte samyak jJAna rahita zramaNa ke brAhmaNa potapotAnA jJAnane batAve che, paNa tenA nizcayArtha arthAt paramArthane nathI jANatA. teo pUrvokta plecchonI mAphaka abodhika-ajJAnI hoya che. sUtra-jja have sUtra 44 thI 48 mAM ajJAna vAdInA duSaNo batAve che 'ajJAna ja zreSTha che tevo nirNayAtmaka vicAra ajJAna pakSamAM saMgata thai zakato nathI. ajJAnavAdI potAne paNa zikSA devA samartha nathI, to te bIjAne zikSA kaI rIte ApI zake ? sUtra-45 jema vanamAM koI dizAmUDha manuSya, bIjA dizAmUDha netAnI pAchaLa pAchaLa cAle to te baMne rasto nahIM jANavAthI tIvra duHkhane pAme che tema ajJAnavAdI, dizA-mUDha evA ajJAnI netAne anusarIne tIvra zokane pAme che. sUtra-46 - jema koI aMdha manuSya, bIjA koI aMdhane mArge dore to jyAM javAnuM hoya te mArgathI dUra ke ulaTA mArgamAM laI jaze athavA anya mArge cAlyo jaze... sUtra47 A pramANe koI mokSArthI kahe che- ame dharmArAdhaka chIe, paNa teo adharmanuM ja AcaraNa kare che. teo saraLa saMyama mArgane aMgIkAra karI zakatA nathI. vaLI... sUtra-48 koI koI durbuddhi jIvo pUrvokta vitarkone lIdhe jJAnavAdInI sevanA karatA nathI, teo potAnA vitarkone laIne ajJAnavAda ja saraLa mArga che ' tevuM mAne che. sUtra-49 have jJAnavAdI A ajJAnavAdanAM anarthone kahe che- A pramANe tarka dvArA potAnA matane mokSaprada siddha karavA dharma, adharmane na jANanAra ajJAnavAdIo, pIMjarAnA pakSInI mAphaka duHkhane nivArI zakatA nathI. sUtra-50 have ekAMtavAdI matanA dUSaNo kahe che- potapotAnA matanI prazaMsA ane bIjAnA vacanonI niMdA karatA je anyatIrthiko potAnuM pAMDitya dekhADe che, te saMsAramAM ja bhame che. sUtra-pa1 have bIjuM darzana ekAMta kriyAvAdInuM che. karma ane karmabaMdhananI ciMtAthI rahita te darzana saMsAra vadhAranAruM che. muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 10
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' sUtra-pa2 je puruSa jANavA chatAM manathI koI prANInI hiMsA kare che, paNa kAyA thakI koIne mArato nathI tathA ajANatA kAyAthI koIne haNe che, te avyakta sAvadya karmanuM sparzamAtra ja baMdhana anubhave che. sUtra-pa3 kriyAvAdIonA mate karmabaMdhanA traNa kAraNo che, jenA vaDe pApakarmano baMdha thAya che- 1. koI prANIne mAravA mATe tenA para AkramaNa karavuM, (2) bIjAne Adeza ApI prANIno ghAta karAvavo, (3) manathI anumodavA. sUtra-pa4 upara kahela traNa AdAna arthAt karmabaMdhanA kAraNa che, jenA vaDe pApakarma karAya che. paNa jyAM A traNa nathI, tyAM bhAvanI vizuddhi hovAthI karmabaMdha thato nathI ane mokSanI prApti thAya che. (tevuM kriyAvAdI mAne che.) sUtra-papa kriyAvAdio potAnA matanI puSTi mATe dRSTAMta ApatA kahe che- jema asaMyamI pitA vipattivelA AhArane mATe putranI hiMsA kare che, paNa rAga-dveSa rahita te medhAvI puruSa teno AhAra karavA chatAM karmathI lipta thato nathI. sUtra-pa6 anyadarzanIonuM ukta kathana khoTuM che kema ke je manathI rAga-dveSa kare che, tenuM mana zuddha nathI hotuM ane azuddha mana vALA saMvaramAM pravRtti karanAra na hoya kema ke mana karmabaMdhanuM pradhAna kAraNa che. sUtra-pa7 - pUrvokta anya darzanIo te te darzanone kAraNe sukhabhoga ane moTAImAM Asakta thaI rahyA che tathA potAnA darzanane ja zaraNarUpa mAnI pApakarmane seve che. (te viSayamAM dRSTAMta ApatA kahe che ke-) sUtra-58 jema koI janmAMdha puruSa chidravALI naukA para ArUDha thaI pAra javA icche to paNa te vacce ja DUbI jAya... sUtra-pa9 tema mithyAdaSTi, anArya zramaNa saMsAra pAra javAne icche to paNa te saMsAramAM bhame che - tema huM kahuM chuM. zrata.1nA adhyayana-1 samaya' nA uddezaka-2no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-1, uddezaka-3 sUtra-60 thI 63. AdhAkarmI AhAranA eka kaNathI paNa yukta tathA zraddhALu gRhastha AgaMtuka munine mATe banAvela AhAra je sAdhu hajAra gharanA AMtarethI paNa lAvIne khAya, to te gRhastha ane sAdhu e baMne pakSonuM sevana kare che arthAt te nathI sAdhu rahetA ke nathI gRhastha rahetA ... jema pANInA pUramAM vizALa matsya paNa taNAIne kinAre AvI jAya che... pANInA prabhAvathI kinAre AvelA te matsya Adi jyAre pUra osarI jAya tyAre mAMsabhakSI DhaMka ane kaMka pakSI dvArA duHkha ke ghAtane prApta thAya che... te pramANe vartamAnakAlIna sukhanA icchuka keTalAka zAkaya Adi zramaNo vizALakAya matyanI mAphaka anaMtavAra mRtyune tathA duHkhane prApta thAya che. sUtra-64 thI 67 have pAMca sUtromAM jagata kartutva viSayaka bIjA ajJAnane jaNAve che64- koI kahe che A loka devatAe banAvela che, koI kahe che A loka brahmAe banAvela che... muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 11
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakRta' 65- koI kahe che ke, jIva ane ajIvathI yukta, sukha-duHkhathI yukta A loka izvare banAvela che, koI kahe che, A loka prakRti vaDe utpanna thayelo che... 66- koI maharSi kahe che, A loka svayaMbhU arthAt viSNue banAvela che, koI mate yamarAje mAyA vistArI che, tethI loka azAzvata che. 67- koI brAhmaNa ane zramaNa kahe che- Ajagata iMDAmAMthI banyuM che, vastu tattvane na jANanArA te ajJAnIonuM A kathana asatya che. sUtra-68 ahI jainAcAryo kahe che ke- te pUrvokta vAdIo potapotAnA abhiprAyathI A lokane kRta arthAt karelo batAve che, paraMtu teo tattvane jANatA nathI. A loka kadI utpanna thayela nathI ane kadI teno vinAza thavAno nathI. sUtra-69 uparokta ajJAnavAdInA ajJAnanuM phaLa kahe che- azubha anuSThAnathI ja duHkha utpanna thAya che, tema jANavuM. je duHkhanI utpattinuM kAraNa nathI jANatA te dukhanA nivAravAno upAya kaI rIte jANe ? sUtra-70, 71 gozAlaka matAnuyAyIo kahe che - AtmA zuddha ane pAparahita thAya che, paNa pachIrAga ane dveSane kAraNe te pharIthI baMdhAI jAya che... A manuSyabhavamAM je muni saMyamamAM rata rahe che, pachI pAparahita thai jAya che, pachI jema nirmaLa pANI pharI meluM thAya che, tema te AtmA pharI malIna thAya che. sUtra-72, 73 jainAcAryo kahe che ke - medhAvI puruSa A sarve anyamatono vicAra karIne evo nizcaya kare che te loko brahmacaryamAM arthAt AtmAnI caryAmAM sthita nathI, badhAM vAdIo pota-potAnA darzanone ja uttama batAve che. vaLI te vAdIo kahe che manuSyane potapotAnA anuSThAnathI ja siddhi maLe che, bIjI rIte nahIM. manuSyae jitendriya banIne rahevuM joIe tenAthI A lokamAM sarva iSTa kAmabhoganI prApti thAya che. sUtra-74, 75 koI anya matavAdI kahe che. amArA matanuM anuSThAna karanAra je siddhi prApta kare che te nirogI thaI jAya che, te anya darzanIo siddhine mukhya mAnIne potapotAnA darzanamAM gUMthAyelA rahe che. te manuSyo asaMvRtta arthAt indriya ane mananA saMyama rahita hovAthI anAdi saMsAramAM vAraMvAra bhame che ane lAMbA kALa sudhI Asura ane kilbiSika devonA sthAnomAM utpanna thAya che - tema huM kahuM chuM. zrata.1 nA adhyayana-1 samaya nA uddezaka-3no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-1, uddezaka-4 sUtra-76, 77 | munine upadeza ApatA AcArya kahe che- he ziSya ! parISaha-upasargathI jitAyelA A ajJAnI potAne paMDita mAne che, te tAre zaraNarUpa nathI. te pitA, bhAI vagere pUrva saMyogane choDyA pachI paNa gRhasthanA pApakArI kartavyano upadeza Ape che. vidvAn bhikSu te AraMbha-parigraharata anyatIrthikone sArI rIte jANIne tenI sAthe paricaya na kare, kadAcita paricaya thai jAya to koIpaNa prakAranuM abhimAna na kare ane Asakti rahita thaI muni mAdhyasthabhAvathI vicare. muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 12
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' sUtra- 78, 79 koI anya matavAdI kahe che- parigrahI ane AraMbhI paNa mokSa meLave che. paNa bhAvabhikSu temanA matano svIkAra na krarIne, parigraha rahita ane anAraMbhI mahAtmAne zaraNe jAya... have AraMbha-parigraha rahita kema rahevuM te batAve che- vidvAna muni zuddha AhAranI gaveSaNA kare ane Apela AhArane ja grahaNa kare. te AhAramAM mUccha ane rAga-dveSa na kare, nirlobhI bane ane bIjAnuM apamAna na kare. sUtra-80, 81 koI anya matavAdI kahe che - lokavAda arthAt paurANika-laukika vAtane sAMbhaLavI joIe, paNa vAstavika rIte lokavAda e viparIta buddhithI utpanna thayela che ane temAM bIjA avivekInI vAtanuM anusaraNa mAtra hoya che... lokavAdIonuM nirupaNa A pramANe che- A loka anaMta arthAt simArahita che, nitya che eTale ke jevo A bhavamAM che, tevo ja para bhavamAM thAya che. A loka zAzvata che, teno kadI nAza thato nathI. keTalAka dhIrapuruSo lokane aMtavALo jue che-jANe che. sUtra-82, 83 vaLI koI kahe che- jJAnI puruSa kSetra ane kAlanI sImAthI rahita aparimita padArthane jANe che, to koI kahe che- jJAnI puruSa sarvane jANanAra nathI, samasta deza-kAlanI apekSAe te dhIra-puruSa eka sImA-maryAdA sudhI jANe che. (e rIte sUtra 81,82,83 mAM aneka prakAre lokavAda raju karela che.) zAstrakAra kahe che- A lokamAM traNa ke sthAvara jeTalA paNa prANI che, teo avazya acAnya paryAyamAM jAya che. trasa marIne sthAvara thAya che ane sthAvara marIne trasarUpe utpanna thAya che. (sUtra 84 mAM AgaLa kahe che-) sUtra-84, 85 audArika zarIravALA prANI garbha Adi avasthAothI bhinna bAla, kumAra Adi avasthAone prApta kare che. mATe lokavAdIonuM kathana satya nathI. badhAM prANIne duHkha apriya che, mATe koInI hiMsA na karavI. upalakSaNathI juThuM na bolavuM vagere pAMce jANavA jJAnI hovAno sAra e che ke koInI hiMsA na kare. ahiMsA dvArA samatAne jANavI joIe jema ke- mane mAruM maraNa ane duHkha apriya che, tema bIjA prANIne paNa apriya che. sUtra-86 thI 88 sUtra 84, 85 mAM mULaguNa kahyA have sAdhunA uttaraguNa kahe che- te sAdhu sAmAcArImAM sthita rahe, gRddhi rahita bane, jJAna-darzana-cAritranuM saMrakSaNa kare. cAlavuM, besavuM, suvuM tathA AhAra-pANImAM sadA upayoga rAkhe. irSA samiti -AdAnanikSepaNA samiti ane eSaNA samiti, A traNe sthAnomAM muni satata saMyama rAkhe. krodha-mAna-mAyA-lobhano tyAga kare. sAdhu sadA samitiothI yukta, pAMca saMvarathI saMvRtta, gRhasthomAM Asakti na rAkhanAra hoya; teo mokSaprApti sudhI saMyamanuM pAlana kare - ema huM kahuM chuM. zruta.1nA adhyayana-1 samaya' nA uddezaka-4no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa zrutaskaMdha-1, adhyayana-1 samaya no bhAvAnuvAda pUrNa | muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 13
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-1 adhyayana-2 'vetAlIya' uddezaka-1 sUtra-89 thI 92 bhagavaMta RSabhadeva potAnA 98 putrone AzrIne athavA parSadAmAM upadeza ApatA kahe che 89- he bhavyo ! tame samyak bodha pAmo, kema bodha pAmatA nathI ? paralokamAM samyak bodhi prApta karavI durlabha che. vItela rAtri pAchI nathI AvatI, saMyamI jIvana pharIthI maLavuM sulabha nathI... 90- jema bAja pakSI titara-pakSIne upADI jAya che, tema Ayu kSaya thatAM mRtyu paNa prANIonA prANa harI le che. juo keTalAka bAlyAvasthAmAM maraNa pAme che, to keTalAka vRddhAvasthAmAM ke garbhAvasthAmAM maraNa pAme che. 91- koI manuSya mAtA-pitA AdinA mohamAM paDI saMsAramAM bhame che, tevA jIvone paralokamAM sugati sulabha nathI, mATe suvratI puruSaA bhayo joIne AraMbhathI virame. 92- saMsAramAM judA judA sthAne rahela prANIo potAnA karmo vaDe naraka Adi gatimAM jAya che, potAnA karmonuM phaLa bhogavyA vinA chUTako nathI. sUtra-93, 94 have cAre gatinI anityatA batAvatA sUtrakAra kahe che 93- deva, gaMdharva, rAkSasa, asura, bhUmicara, sarisRpa temaja rAjA, manuSya, zreSThI, brAhmaNa, te sarve duHkhI thaIne potapotAnA sthAno choDe che arthAt prANono tyAga kare che. 94- jema tAlavRkSanuM phaLa baMdhana tUTatAM nIce paDe che, tema kAmabhogamAM Asakta ane saMbaMdhamAM vRddha prANIo karmonuM phaLa bhogavatA-bhogavatA Ayuno kSaya thatAM mRtyu pAmeM che. sUtra-95, 96 karmonA vipAkane darzAvatA kahe che- [95]-jo koI manuSya bahuzruta hoya, dhArmika brAhmaNa ke bhikSu hoya, paNa jo te mAyAkRta anuSThAnomAM mUcchita hoya to te potAnA karmothI duHkhI thAya che. 96- juo ! koI anyatIrthika parigrahano tyAga karI dIkSA le, paNa saMyamanuM samyak pAlana na kare, tevA loko mokSanI vAto to kare che, paNa mokSa prAptino upAya AcaratA nathI. tame tevA lokonuM zaraNa laIne A bhava ke parabhavane kema jANI zakAya ? kema ke teo potAnA ja karmothI pIDAya che. sUtra-97, 98 mAyAcAranA kaTu phaLone darzAvatA kahe che- [97] bhale koI nagna ane kRza thaIne vicare ke mAsakSamaNa kare, paNa jo te mAyA AdithI yukta che, to anaMtakALa garbhanA duHkha bhogavaze. 98- he puruSa ! tuM pApakarmathI nivRtta thA. kema ke manuSyanuM jIvana nAzavaMta che. je manuSya saMsAramAM Asakta tathA kAmabhogamAM mUcchita che, ane pApothI nivRtta thatA nathI teo mohanIya karmano saMcaya kare che. sUtra-9, 100 have uparokta mohanIya karmano saMcaya na thAya te mATe bhavyAtmA e zuM karavuM? te upadeza Ape che 99- he yogI ! tuM yatanA sahita samiti ane gupti yukta banIne vicara, kAraNa ke sUkSma prANIyukta mArga upayoga vinA pAra karavo dustara che. tuM zAstrokta rIte saMyama pAlana kara. arihaMte samyakrarIte e ja upadeza Apela che 100- je hiMsAdithI virata che, karmone dUra karavAmAM vIra che, saMyamamAM samupasthita che, krodhAdi kaSAyone dUra muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 14
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' karanArA, te koIpaNa prANIno ghAta karatA nathI; te sarve muktAtmA samAna mukta che. sUtra-101, 102 101- vividha prakAra pariSaha AvatA buddhimAna sAdhu vicAre ke- parISahothI huM ekalo ja pIDAto nathI. paNa lokamAM bIjA aneka prANI vyathA pAmI rahyA che. Avo vicAra karIne pariSaha AvavA chatA krodha AdithI rahita thai samabhAve sahana kare. 102- lepa karelI bhIMtano lepa kADhI tene kSINa karI devAmAM Ave, te pramANe sAdhue anazana Adi tapa vaDe zarIrane kRza karavuM joIe, tathA ahiMsA dharmanuM pAlana kare, bhagavaMte A ja dharmanI prarUpaNA karI che. sUtra- 103, 104 103- jema dhULathI bharelI pakSiNI potAnuM zarIra kaMpAvI dhULane uDADI de che, tema anazana ADI tapa karanAra tapasvI sAdhu karmone khapAvI de che. 104- gRharahita,eSaNA pAlana karavAmAM tatpara,saMyamadhArI tapasvI sAdhu pAse AvI tenA mAtA-pitA Adi svajano dikSA choDI devA AjIjI kare, ane tema karatA tenuM gaLuM sukAvA lAge to na to paNa te sAdhune manAvIne potAne AdhIna na karI zake. sUtra-105, 106 105- kadAca te sAdhunA mAtA-pitA Adi te zramaNa samakSa karuNa vilApa kare ke putra mATe prArthanA kare to paNa sAdhu-dharma pAlanamAM tatpara te sAdhune saMyamabhraSTa na karI zake ke gRhastha na banAvI zake. 106 - kadAca sAdhunA kuTuMbIjano te sAdhune kAmabhoga mATe pralobhana Ape ke tene bAMdhIne ghera laI jAya paNa jo te sAdhu asaMyamI jIvana na icchatA hoya, to te sAdhune manAvIne gRhastha banAvI na zake. sUtra-107 thI 110 107- sAdhu pratye mamatva dekhADanArA mAtA, pitA, putra, patnI te sAdhune zikSA Ape che ke - tame dUradarzI cho, samaju cho, amAruM poSaNa karo, AvuM na karIne tame Aloka-paraloka banne bagADo cho. to amAruM poSaNa karo. 104- saMyamabhAva rahita keTalAka aparipakva sAdhu mAta-pItAdi anya vyaktimAMmAM mUcchita thaI, moha pAme che, teo asaMyamane grahaNa karIne punaH pApakArya karavAmAM lajjita thatA nathI. 109- he paMDita puruSa! tethI tame rAgadveSarahita banI vicaro, pApathI aTako, zAMta thAo. vIra puruSo ja mokSamArgane pAme che. te mahAmArga siddhino patha che. te muktinI nikaTa lai janAra che ane dhruva che. 110- he bhavyo! karmanuM vidAraNa karavAnA mArgamAM pravezI mana, vacana, kAyAthI gupta banI, dhana, svajanA ane AraMbhano tyAga karI, uttama saMyamI banI vicare - tema huM kahuM chuM. adhyayana-2 vecAliya nA uddezaka-1no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-2, uddezaka-2 sUtra-111, 112 | sarpa potAnI kAMcaLI choDI de, tema sAdhu karmarUpI rajane choDI de. kaSAyano abhAva ja karmanA abhAvanuM kAraNa che, ema jANIne ahiMsA pradhAna muni gotra Adino mada na kare temaja bIjAnI niMdA na kare, kema ke paraniMdA azreyaskara je sAdhaka bIjAno tiraskAra kare che, te saMsAramAM ghaNuM paribhramaNa kare che, paraniMdA pApanuM kAraNa che, adhogatimAM lai janArI che, evuM jANIne muni jAti Adino mada na kare. muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 15
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakR' sUtra-113, 114 bhale koI cakravartI hoya ke dAsano dAsa, paNa dIkSA dhAraNa karI che, teNe abhimAnavaza ke hinatAvaza zarama anubhavavI na joIe, sadA samabhAvathI vyavahAra karavo. samyak prakAre zuddha, jIvana paryaMta saMyamamAM sthita, samatAmAM ughukta, zuddha adhyavasAyavALA, muktigamanA yogya, viveka saMpanna muni mRtyukALa paryanta saMyamanuM pAlana kare. sUtra-115, 116 traNa kALane jANanAra muni jIvanA atIta arthAt ucca-nIca sthAnamAM javAno svabhAva, anAgata arthAt bhAvI gati vicArIne zarama ke mada dhAraNa na kare, koI kaThora vacano kahe ke mAra mAre thAya to paNa samatA rAkhe. prajJAvAna muni sadA kaSAyone jIte, samatA sAthe dharmano upadeza Ape. apamAnita thAya to kadI krodha na kare ke sanmAnita thAya to kadI mAna na kare paNa avirAdhaka rahe. sUtra-117, 118 ghaNA loko dvArA namanIya dharmamAM sadA sAvadhAna rahenAra sAdhu, samasta padArtha ke indriyomAM Asakta nA thatA, sarovaranI jema sadA nirmaLa banIche te kAzyapagotrIya arthAt arihaMtanA dharmane prakAzita kare. saMsAramAM ghaNA prANIo trAsa-sthAvara Adi bhinna bhinna avasthAmAM sthita che. te darekane samabhAvathI jonAra, saMyamamAM sthita vivekI puruSa teonI hiMsAthI aTake. sUtra-119, 120 zrata tathA cAritrarUpa dharmanA pAragAmI tathA hiMsAthI dUra rahenAra ja muni kahevAya che. tethI ulaTuM, vastu AdinI mamatA rAkhanAra puruSa parigraha mATe ciMtAkaravA chatAM potA mATe parigraha prApta karI zakatA nathI. sonuM cAMdI Adi sarve parigraha A loka ane paraloka baMnemAM duHkhadAyI che, te nazvara che, evuM jANIne koNa vivekI puruSa gRhavAsamAM rahe ? sUtra-121, 122 saMsArI jIvo sAtheno paricaya mahAna kIcaDa che, tema jANIne gRhastha sAthe paricaya na kare. vaMdana-pUjanA prApta thatA garva na kare kema ke garva evuM sUkSma zalya che, je muzkelIthI nIkaLe che. sAdhu ekalA vicare, ekalA kAyotsarga kare, ekalA zayyA-Asana seve ane ekalA jadharmadhyAna kare, tapamAM parAkrama kare temaja mana-vacananuM gopana kare. sUtra- 123, 124 zUnya gharamAM rahevAno avasara Ave to sAdhu zUnya gharanuM dvAra na khole, na baMdha kare, koI pUche to sAvadya bhASAmAM uttara Ape nahIM, gharanuM parimArjana na kare, na tRNa saMthAro kare... sAdhu vihAra karatA jyAM sUryAsta thAya tyAM rokAI jAya, anukuLa-pratikuLa parISaho sahana kare. tyAM rahelA muni DAMsa-macchara, jaMgalI prANI, sarpa AdinA parISaha sahana karatA tyAM ja rahe. sUtra-125, 126 zUnyagRhamAM rahela mahAmuni tiryaMca, manuSya, devasaMbaMdhI trividha upasargo sahana kare, paNa bhayathI rUMvADuM paNa pharakavA na de ... te bhikSu, jIvananI AkAMkSA na kare, pUjanano prArthI na bane. zUnyagRhamAM rahetA bhikSu bhayaMkara upasarga sahana karavAne abhyAsI thaI jAya che. sUtra- 127, 128 AtmAne jJAnAdi guNomAM sthApita karanAra, sva-para rakSaka, ekAMtasthAnanuM sevana karanAra che, tevA muninA muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 16
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' cAritrane bhagavaMte sAmAyika kahyuM che, evA cAritravAna muni upasarga AvatA bhayabhIta na thAya. uSNa jaLa pInAra, zruta-cAritrarUpa dharmamAM sthita, asaMyamathI lajjita thanAra manine rAjA Adino saMsarga hitakara nathI, kema ke te saMsarga zAstrokta AcAra pALanAra sAdhune paNa samAdhibhaMga kare che. sUtra- 129, 130 kalaha karanAra, tiraskArapUrNa ane kaThora vacana bolanAra bhikSunA saMyama tathA mokSa naSTa thAya che, mATe vivekI sAdhu kalaha na kare. je sAdhu sacitta pANI pitA nathI, paraloka saMbaMdhI sukhanI abhilASA na kare, karmabaMdhana karAvanAra pravRtti thI dUra rahe tathA gRhasthanA pAtramAM bhojana na karanArane ja bhagavaMte sAmAyika-cAritrI kahela che. sUtra-131, 132 tUTela Ayu pharI saMdhAtu nathI, chatAM paNa ajJAnI jana pApa karavAnI dhRSTatA kare che, mATe munie bIjA pApI. che ane huM dharmI chuM tevo mada na karavo joIe. ghaNI mAyA ane mohathI AcchAdita prajA svacchaMdatAthI naSTa thAya che. paNa muni niSkapaTatAthI saMyamamAM pravRtti kare ane anukuLa-pratikuLa parISahone mana-vacana-kAyAthI sahana kare. sUtra-133, 134 je rIte aparAjita jugArI, kuzaLa pAsAthI jugAra ramato kRt nAmanA dAvane ja svIkAre che, kali-dvApara ke tretA nAmaka dAva ramatA nathI... tema sAdhu, A lokamAM jagatanI rakSA karanArA sarvajJa e je anuttara dharma kahyo che, tene kalyANakArI ane uttama samajIne grahaNa kare. te rIte paMDita puruSa zeSane choDIne mAtra kRne ja grahaNa kare. sUtra- 135, 136 zabda-rUpa Adi viSaya athavA maithunasevana manuSyo mATe durjaya che, evuM meM sAMbhaLela che. tenAthI nivRtta ane saMyamamAM pravRtta manuSya ja bhagavaMta RSabhadevanA anuyAyI che. je mahAna, maharSi, jJAtaputra mahAvIra dvArA kathita dharmanuM AcaraNa kare che teo ja mokSamArgamAM udyata che, samyak prayatnazIla che, dharmathI bhraSTa thatA eka bIjAne teo ja puna: dharmamAM pravRtta kare che. sUtra-137, 138 pahelAM bhogavelAM zabdAdi viSayonuM smaraNa na karavuM joIe, karmone nIvAravAnI icchA rAkhavI joIe. manane dUSita karanAra zabdAdi viSayomAM je Asakta nathI, te puruSa rAga-dveSa tyAgarupa AtmasamAdhine jANe che. saMyata puruSa gaucarI Adine mATe jAya tyAre kathA-vArtA na kare, koI prazna kare to nimitta ADI na batAve, vRSTi tathA dhanopArjananA upAya na batAve paNa anuttara dharmane jANIne saMyama anuSThAna kare. temaja koI paNa koI vastu para mamatA na kare. sUtra-139, 140 muni mAyA, lobha, mAna ane krodha na kare, jeNe karmono nAza karI, saMyamanuM sArI rIte sevana karela che, temano ja suviveka jagatamAM prasiddha che ane teo ja dharmamAM anurakta che. mani koI ja prakAre mamatA na kare, svahitavALA kAryomAM pravRtta rahe. indriya tathA manane gopave, dharmA bane, tapamAM parAkramI ane saMyata indriya thaIne vicare kema ke jIvone Atma kalyANa durlabha hoya che. sUtra-141, 142 | sarva jagatadarzI jJAtaputra mahAvIre sAmAyika AdinuM kathana karela che, nizcayathI jIvoe te pahelA sAMbhaLela nathI athavA tenuM anuSThAna karyuM nathI. muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 17
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' A rIte Atmahita prApti durlabha jANI, AhaMtadharmanI zreSThatA svIkArI guru upadiSTa mArge cAlatA, ghaNA pApavirata manuSyoe A saMsArasamudrane pAra karyo che - tema huM kahuM chuM. adhyayana-2' vecAliya nA uddezaka-2no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-2, uddezaka-3 sUtra-143, 14 karmAsavanA kAraNone rokanAra bhikSune ajJAnavaza je karma baMdhAI jAya che, te saMyama thakI naSTa thAya che, AvA paMDita puruSa maraNane lAMdhIne mokSa pAme che. je puruSo strIothI sevita nathI, teo mukta puruSa jevA che, strI parityAga pachI ja mukti maLe che ema jANavuM joIe. jeNe kAmabhogone roga samAna jANI lIdhA che, te puruSanI ja mukti thAya che. sUtra-145, 146 jema vaNika dvArA lAvela uttama ratno, vastra Adine rAjA grahaNa kare che, tema sAdhu, AcArya dvArA upadiSTa rAtribhojana tyAga sahita pAMca mahAvrato grahe che. A lokamAM je manuSyo sukhazIla che tathA, samRddhi, rasa ane sAtA gauravamAM atyAsakta che. teo indriyothI parAjIta dina puruSa samAna dhRSTatApUrvaka kAmasevana kare che, evA mANaso kahevA chatAM paNa samAdhine jANatA nathI. sUtra-147, 148 jema durbaLa baLadane gADIvAna cAbUka mArIne prerita kare che paNa te viSama mArga kApI zakato nathI, te baLa ane parAkrama hIna hovAthI kleza pAme che paNa bhAravahana karavAmAM samartha thato nathI... tema kAmabhogano jJAtA Aja-kAlamAM kAmabhoga choDI daIza evuM kahe paNa choDI zakato nathI, mATe kAmabhoganI icchA ja na karavI. maLelA kAma bhogone na maLyA barAbara jANI te kAmabhogothI nispRhI banI jIvavuM joIe. sUtra- 149, 150 saMyama dUSita thatA asAdhutA na thai jAya te mATe sAdhu potAnA AtmAne anuzAsita karIne viSayasevanathI dUra rAkhavo joIe. he Atman ! asAdhu durgatimAM gayA bAda zoka kare che, hAyahAya kare che ane vilApa kare che. he manuSyo! A lokamAM pahelA potAnuM jIvana ja juo, so varSanA AyuvALAnuM jIvana paNa yuvAvasthAmAM ja naSTa thaI jAya che. A jIvanane thoDA divasano nivAsa samajo, kSudra manuSyo ja kAmabhogomAM mUcchita bane che. sUtra-151, 152 A lokamAM jeo AraMbhamAM Asakta, Atmane daMDanAra ane ekAMte jIva-hiMsA karanAra che, teo cirakALa mATe narakAdi pApalokamAM jAya che athavA adhama asura ke kilbIpI deva thAya che. sarvAgya e kahyuM che ke- jIvana tUTyA pachI saMdhAtu nathI, to paNa ajJAnI manuSyo pApa karavAmAM dhRSTatA. karatA kahe che - amane to vartamAna sukhanuM ja prayojana che, paraloka koNe joyo che ? sUtra- 153, 154 he aMdhatulya puruSa ! tuM sarvajJa e kahelA siddhArtAmAM zraddhA kara. mohanIya karmanA prabhAvathI aMdha thayelA daSTivALA manuSyo ja sarvajJa-kathita siddhAMtanI zraddhA karatA nathI, e samaja. duHkhIjana vAraMvAra mohane vaza thAya che, tethI sAdhue mohajanaka evI potAnI-stuti ke niMdAthI dUra rahe, jJAnAdi saMpanna sAdhu badhAM prANIne potAnA AtmA samAna jue. muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 18
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakRta' sUra- 155, 156 je puruSa gRhasthapaNe rahIne paNa zrAvakadharma pALIne kramazaH prANInI hiMsAthI nivRtta thAya che, sarva prANImAM samabhAva rAkhe che, te suvratI puruSa svarge jAya che. - sAdhue bhagavaMtanA Agamane sAMbhaLIne, temAM kahela satya-saMyamamAM udyamI thavuM. koInA para matsara na karavo ane vizuddha bhikSA lAvI vicaravuM. sUtra-157, 158 dharmArthI sAdhu badhuM jANIne baLa-vIrya gopavyA vinA saMvaranuM AcaraNa kare, mana-vacana-kAyAnuM gopanA kare, jJAnAdi yukta banI sadA yatanA kare tathA mokSano abhilASI thaI vicare. ajJAnI jana dhana, pazu ane jJAtijanone potAnuM zaraNa mAne che. te mAne che ke teo mArA che, huM temano chuM, paNa vastutaH teo trANa-rakSaNa karanAra ane zaraNarUpa thatA nathI. sUtra-159, 160 duHkha AvatA jIva ekalo ja te dukha bhogave che, upakramanAM kAraNe Ayu naSTa thatA, te ekalo ja paraloke jAya che. tethI vidvAna puruSo koI vastu ke vyaktine potA mATe zaraNarUpa mAnatA nathI. badhA prANIo potapotAnA karmo anusAra vividha avasthAothI yukta che. tathA avyakta duHkhathI pIDitA che. te zaTha jIvo janma-jarA-maraNanA duHkho bhogave che ane bhaya thI AkULa thaI saMsAracakramAM paribhramaNa kare che. sUtra-161, 162 buddhimAna puruSa A avasarane oLakhe, bodhi-dharmanI prApti sulabha nathI, e pramANe jJAnI puruSa vicAre. e pramANe bhagavaMta RSabhadeva ane anya tIrthakaroe paNa kahyuM che. he bhikSuo ! je tIrthaMkaro pUrve thaI gayA ane have thaze, te badhA suvrata puruSoe tathA bhagavaMta RSabhanA anuyAyIoe paNa A guNone mokSanuM sAdhana batAvela che. sUtra- 163, 164 mana-vacana-kAyA e traNe yogathI prANInI hiMsA na kare. potAnA AtmahitamAM pravRtta rahIne, svarga AdinI IcchArahita banIne guNendriya rahe. e rIte anaMta jIva siddha thayA che, thAya che, thaze. A pramANe anuttara jJAnI, anuttara darzI, anuttara jJAnadarzanadhara, ahaMtu, jJAtaputra, vaizAlika, bhagavaMta mahAvIre kahyuM che - te huM tamane kahuM chuM. adhyayana-2 veyAliya nA uddezaka-3no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa zrutaskaMdhaE1, adhyayana2 'veyAliya no bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 19
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-1 adhyayana-3' upasarga parijJA' uddezaka-1 sUtra-165 jyAM sudhI koI vijetAnuM darzana na thAya, tyAM sudhI kAyara potAne zUravIra samaje che. jema zizupALa potAne zUravIra mAnato hato, chatAM daDhapratijJa mahArathI kRSNane yuddhamAM AvatA joIne kSobha pAmyo sUtra-166, 167. saMgrAmamAM upasthita, potAne zUra mAnanAra paNa vAstavamAM kAyara puruSa yuddhanA agrabhAge to jAya che, paNa bhayaMkara yuddha cAlatuM hoya tyAre jema mAtA potAnAM khoLAmAMthI paDI gayelA putranuM paNa bhAna bhUlI jAya che, tema te kAyara puruSa, vijayI puruSa dvArA chedana-bhedana thatAM dIna bane che. e ja rIte jenA jIvanamAM pariSaha ane upasargo Avela nathI tathA je bhikSAcaryAmAM akuzala che, tevo navadIkSita ziSya potAne zUravIra samaje che, paNa saMyama-pAlananA avasare kAyara puruSanI jema bhAgI chUTe che. sUtra-168, 169 - jema rAjyathI bhraSTa thayela kSatriya viSAdane pAme tema jyAre hemaMtaRtumAM ThaMDI badhA aMgone sparze tyAre maMda sAdhuo paNa viSAdane prApta thAya che. grISmaRtunA tIvra tApathI pIDita navadIkSita sAdhu udAsa ane tRSAtura thAya che, tyAre jaLarahita matsyanI. jema te maMda ane adhIra sAdhu viSAdane pAme che. sUtra- 170, 171 sAdhune bIjA dvArA apAtI vastu ja grahaNa karavAnuM arthAt 'datta-eSaNA'nuM duHkha jIvanaparyata sahevAnuM hoya che. yAcanAno A pariSaha du:sahya hoya che, kema ke yAcanA mATe vicaraNa karatA sAdhune joine koI avivekI puruSa ema kahe che ke 'A durbhAgI pApakarmanuM phaLa bhogavI rahela che. jema kAyara puruSa saMgrAmamAM viSAda pAme che, tema gAma ke nagaramAM pUrvokta zabdone sahana karavAmAM asamartha maMdamati sAdhu paNa viSAda pAme che. sUtra- 172 bhikSArthe bhramaNa karatA, sudhAthI pIDAtA sAdhune koI dUra kUtaro karaDe to te vakhate maMdamati sAdhu agnithI dAjhela - gabharAyelA prANInI jema duHkhI thAya che - viSAda pAme che. sUtra- 173 koI koI sAdhunA dveSIo athavA mArge cAlatA sAme maLanArA puruSa,sAdhune joIne pratikuLa vacana bolatA kahe che ke - bhikSA mAMgIne jIvananirvAha karanArA A sAdhuo potAnA pUrva karmonuM phaLa bhogavI rahyA che. sUtra-14, 175 koI koI puruSa jinakalpI Adine joIne kahe che - A nagna che, parapiMDaprArthI arthAt bIjAnA bhojanathI AjIvikA calAvanAra che, muMDIA che, lukhasanA rogathI saDI gayelA aMgavALA che, gaMdA ane azobhanIya che. A pramANe sAdhano ane sanmArgano droha karanAra, svayaM ajJAnI, mohathI veSTita thayela mUrNa puruSa ajJAnarUpI aMdhakArathI nIkaLI gADha aMdhakAramAM jAya che eTale ke kumArgagAmI thAya che. sUtra- 176, 177 daMza, macchara pariSahathI pIDita tathA tRNa-zayyAnA sparzane sahana karavAmAM asamartha sAdhu ema vicAre che ke muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 20
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' meM paraloka to joyo nathI, paNa pariSadanA A kaSTathI mAruM maraNa to pratyakSa dekhAya che. kezalocathI saMtapta ane kAmavikArathI parAjita mUrkha manuSya, jema jALamAM phasAyelI mAchalI viSAda pAme che. tema te sAdhu dikSA grahaNa karIne duHkhI thAya che. sUtra- 178 thI 180 - AtmA daMDAya tevuM AcaraNa karanAra, viparIta cittavRttivALA tathA rAga-dveSathI yukta, koI anArya puruSa sAdhune pIDA pahoMcADe che.... anArya dezanI sImA para vicaratA suvratI sAdhune keTalAka ajJAnI loko- A jAsUsa che, cora che; ema kahIne temane dorI AdithI bAMdhe che ane kaThora vacana kahI tiraskAre che... te anArya deze vicaratA sAdhune daMDa, mukkA ke bhAlA AdithI mAre che, tyAre te sAdhu potAnA jJAtijanone, krodhita thaI gherathI nIkaLI janAra strInI mAphaka yAda karavA lAge che. sUtra-181 jema bANothI viMdhAyela hAthI saMgrAmamAMthI bhAge, tema he ziSyo ! pUrvokta kaThora ane dussaha parISahothI pIDita asamartha sAdhu saMyamathI bhraSTa thAya - tema huM tamane kahuM chuM. adhyayana-3 upasarga parijJA' nA uddezaka-1no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-3, uddezaka-2 sUtra-182 snehAdi saMbaMdharUpa anukULa upasargo sUkSma che, sAdhu tene muzkelIthI pAra karI zake che. AvA sUkSma upasarga AvatA keTalAka sAdhu vyAkuLa thai jAya che. teo saMyamI jIvananA pAlanamAM samartha thatA nathI. sUtra-183 thI 186 sAdhune joIne tenA svajana tenI pAse jaI raDe che ane kahe che ke - he tAta ! tuM amAruM pAlana kara. ame tane poSela che, tuM amane kema choDI de che ? | (sAdhune kahe che) he tAta! tArA pitA vRddha che, tArI bahena nAnI che. he tAta ! tAro AjJAkArI sahodara-bhAI che, to paNa tuM amane kema choDIne jato rahe che? he putra ! tuM mAtA-pitAnuM pAlana kara, tethI tAro paraloka sudharaze. potAnA mAtA-pitAnuM pAlana karavuM e laukIka AcAra che. he putra ! uttarottara janmelA A tArA madhurabhASI, nAnA putro che. tArI patnI paNa navayauvanA che, te kyAMka parapuruSa pAse cAlI na jAya ! sUtra-187 thI 190 he putra ! ghera cAla. gharanuM koI kAma na karazo, ame badhuM karI laIzuM. tame eka vakhata gherathI nIkaLI gayA, have pharIthI ghera AvI jAo. he putra ! eka vakhata ghera AvI svajanone maLI pharI pAcho jajo, tethI kaMI tuM azramaNa nahIM thaI jAya. gRhakAryomAM icchArahita rahetA ane potAnI rUcI pramANe kArya karatA tamane koNa rokI zake che ? he putra ! tAruM je kaMI devuM hatuM, te badhuM ame sarakhe bhAge vaheMcIne bharI dIdhuM che, vyavahAra mATe tAre jeTaluM suvarNa-dhana joIze, te ame tane ApIzuM. A pramANe tenA svajano karuNa banIne sAdhune lalacAve che. tyAre jJAtijananA saMgathI baMdhAyelo bhArekarmI AtmA pravrajyA choDI pAcho ghera cAlI jAya che. muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 21
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 9 AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakRta' sUtra-191, 192 jema jaMgalamAM utpanna thayela vRkSane latA bAMdhI le che, tema sAdhune svajano karuNa vilApa dvArA cittamAM azAMti utpanna karI snehapAzamAM bAMdhI le che. jyAre te sAdhu svajananA snehamAM baMdhAI jAya che tyAre sAdhune navA pakaDelA hAthInI jema sArI rIte rAkhe che. temaja jema navaprasUtA gAya vAcharaDA pAse ja rahe che, tema svajano tenI pAse ja rahe che. sUtra- 193 mAtA-pitA vagere svajano no saMga manuSya mATe sAgaranI jema dustara che. jJAtijananA snehamAM mUcchita thayela evo asamartha puruSa klezane pAme che arthAt sadA saMsAramAM rakhaDe che. sUtra-194 te sAdhu jJAtivarga Adi saMgone saMsAranuM kAraNa jANIne choDI de. kemake badhA snehasaMbaMdho karmanA mahAAzrava dvAra che. sarvajJadeva dvArA prarUpita anuttara dharmane sAMbhaLIne sAdhu asaMyamI jIvananI icchA na kare. sUtra- 15 kAzyapa gotrIya mahAvIra svAmIe A saMgo arthAtu sneha saMbaMdhone Avarta kahela che. jJAnI puruSa to tethI dUra thaI jAya, ajJAnI temAM Asakta thaIne duHkhI thAya che. sUtra-196 thI 200 196- rAjA, rAjamaMtrI, brAhmaNa ke kSatriya, uttama AcArathI jIvatA sAdhune bhoga mATe nimaMtrita kare che 197- te rAjA vagere kahe che, he maharSi ! tame A hAthI, ghoDA, azva, ratha, yAnamAM beso, citta-vinoda mATe udyAnAdimAM vicaro, A prazasta bhogo bhogavo, ame tamAro satkAra karIe chIe 198- he AyuSyamAna zramaNa! vastra, gaMdha, alaMkAra, strI, zayyA Adi bhogone bhogavo. A dareka vastu vaDe ame tamAro satkAra karIe chIe 199- he suMdara vratadhArI munIvara! tame saMyamamAM rahI, je niyamAdinuM AcaraNa-anuSThAna bhikSubhAvathI karyuM che, gRhavAsamAM rahIne paNa tame te rIte ja saMyamanuM anuSThAna karI zako cho. 200- Apa dIrghakALathI saMyamanuM anuSThAna karatA vicarI rahyA cho, tamane have bhoga bhogavatA kayo doSa lAgavAno che ? A pramANe jema cokhAnA dANAthI suvarane lalacAve, tema bhoganA nimaMtraNathI sAdhune phasAve che. sUtra- 201 thI 203 201- jema caDhANavALA mArgamAM durbaLa baLada paDI jAya tema sAdhu sAmAcArInA pAlana mATe AcArya dvArA prerita te alpa parAkramI ane sAdhu sAmAcArImAM zithila te sAdhu sIdAya che 202- caDhANavALA mArgamAM gharaDo baLada kaSTa pAme che, tema saMyamapAlanamAM asamartha ane tapathI pIDita maMda sAdhu saMyama mArgamAM kleza pAme che. A rIte bhoganuM AmaMtraNa maLatAM, bhogamAM mUcchita; strImAM Asakta viSaya-bhogamAM dattacitta sAdhu, guru Adi vaDe saMyama-pAlananI preraNA chatAM pharI gRhastha banI jAya che. tema huM kahuM chuM. adhyayana-3 upasarga parijJA' nA uddezaka-2no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-3, uddezaka-3 sUtra- 204 thI 208 204- jema kAyara puruSa vicAre che- koNa jANe che ke yuddhamAM kono parAjaya thaze? evuM vicArI prANa muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 22
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' bacAvavA mATe pAchaLanI bAju khADo, gahana sthAna ke koI chAnuM sthAna joI rAkhe che. 205- vaLI te bhIru-Darapoka puruSa evuM vicAre che ke- ghaNA muhUrtomAM evuM paNa eka muhUrta Ave che, jemAM parAjita thaI pAchaLa bhAgavuM paDe. tethI pahelethI chupAvAnuM sthAna joI rAkhavuM. 206- A pramANe keTalAka kAyara zramaNo saMyama pAlanamAM potAne nirbaLa samajIne, bhaviSyakAlIna bhayane joIne-vicArIne jyotiSa Adi vividha kRtano abhyAsa kare che, jethI potAnAM jIvanano nirvAha karI zake. 207- vaLI te kAyara sAdhu vicAre che ke- koNa jANe mAruM patana strI sevanathI thaze ke kAcA pANInA upabhogathI? mArI pAse dravya nathI tethI bIjA kaMI pUchaze. tyAre hastavidyA, dhanurvidyA Adi batAvIne mArI AjIvikA calAvIza. 208- A pramANe caMcaLa cittavALA, saMyApAlanamAM saMzaya karanAra ane sanmArgane nahI jANanAra zramaNa AjIvikAnA sAdhanono vicAra karatA rahe che. sUtra-209, 210 jeo jagaprasiddha che ane vIromAM agragaNya che, teo yuddhanA samaye potAnI rakSA mATe pAchaLa najara karatA nathI, teo samaje che ke maraNathI vizeSa bIjuM zuM thaI zakavAnuM hatuM? A pramANe je bhikSu gRhasthanA baMdhana choDIne tathA sAvadya kriyAno tyAga karIne saMyamamAM udyata thayA che, te mokSa mATe zuddha saMyamamAM sthira rahe che. sUtra- 211 sAdhu-AcAra pUrvaka jIvanArA te sAdhunAM viSayamAM keTalAka anyadarzanIo AkSepAtmaka vacano kahe che, paNa jeo A pramANe AkSepAtmaka vacano kahe che te samAdhithI bahu dUra rahe che. sUtra- 212, 213 sAdhunA niMdako zuM bole che te batAve che 212- tamAro vyavahAra gRhastha samAna che, jema gRhastha mAtA-pitAdimAM Asakta rahe che tema tame paNa paraspara Asakta cho, bImAra sAdhu mATe AhAra lAvIne Apo cho. 213- A pramANe tame sarAgI cho, paraspara eka bIjAne AdhIna cho, tethI tame sadbhAva ane sanmArgathI rahita cho mATe tame saMsAra pAra karI zako tema nathI. sUtra- 214 thI 216 A pramANe anyatIrthika Adi dvArA niMdA karAtA mokSa vizArada muni temane kahe che ke - 214- A pramANe bolatA tame be pakSanuM sevana karo cho- tame pote sadoSa AcAranuM sevana karo cho ane bIjAnI niMdA paNa karo cho. e rIte bamaNA doSane sevo cho. 215- tame dhAtunA pAtramAM bhojana karo cho, rogI sAdhu mATe bhojana maMgAvo cho, sacitta bIja ane pANInuM sevana karo cho ane auzikaAdi doSayukta AhAra vAparo cho. 216- tame jIvanI virAdhanA karo cho, mithyAtvane sevo cho tethI karmabaMdhanathI lipta cho, vivekazUnya banI ane zubha adhyavasAyathI dUra raho cho, ghAvane ati khaMjavALavo zreyaskara nathI, ema karavAthI vikAra vadhe che. sUtra-217 thI 219 217- satya arthanuM nirUpaNa karanAra tathA tattvajJAtA muni teone zikSA Ape che ke - tamAro niMdA Adi mArga yuktisaMgata nathI, tamArI kathanI ane karaNI vicAryA vinAnI ane vivekazUnya che, te dRSTAMta dvArA batAve che 218- gRhastha dvArA lAvela AhAra karavo sAro, paNa sAdhu dvArA lAvela AhAra na karavo. evuM tamAruM kathanA muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 23
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' vAMsanA agrabhAga jevuM durbaLa che. kAraNa ke te yuktizUnya che. 219- "dAnadharmanI prarUpaNA gRhastho mATe che, sAdhu mATe nahIM.' ema tame kaho cho paNa pUrvavartI tIrthakaroe Avo dharma prarUpela nathI ke sAdhu gRhastha dvArA lAvela AhAra bhogave, paNa sAdhu dvArA lAvela nahI. sUtra-20, 221 220- samagra yuktithI potAno mata sthApana karavAmAM asamartha te anyadarzanIo vAdane choDIne pharI potAno pakSa sthApavAnI dhRSTatA kare che... 221- rAgadveSathI jeno AtmA dabAyela che, mithyAtvathI abhibhUta che, tevA anyadarzanIo zAstrArthamAM hArI jAya tyAre AkrozanA zaraNe jAya che, jema pahADI anAryo durjaya che, chatAM baLavAna zatru sAme yuddhamAM hArI jAya tyAre parvatanuM ja zaraNa le che. sUtra- 222 thI 224 - 222- anyadarzanIo sAthe vAda karatI vakhate muni potAnI cittavRttine prasanna rAkhe ane bIjA manuSyo tenA virodhI na bane tevA AcaraNa pUrvaka potAno pakSa rajU kare. 223- kAzyapagotrIya bhagavAna mahAvIra svAmIe kahela A dharmane grahaNa karIne prasannacitte, muni glAnirahita banI rogI sAdhunI sevA kare. 224- samyak daSTi, zAMtamuni mokSadAyI evA uttama dharmane jANIne upasargone sahana karI, jyAM sudhI mokSanI prApti na thAya tyAM sudhI saMyamanuM anuSThAna kare - tema huM tamane kahuM chuM. adhyayana-3 upasarga parijJA' nA uddezaka-3no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-3, uddezaka-4 sUra- 225 thI 228 paramArthane na jANanArA keTalAMka loko saMyamabhraSTa thAya tevA dRSTAMto Ape che, te kahe che 225- prAcIna samayamAM ugra tapasvI mahApuruSoe kAcA pANIno upabhoga karI siddhi prApta karI che, A sAMbhaLI maMda sAdhu viSAda pAme che ane saMyama pALavAmAM kaSTa anubhave che. 226- videha janapadanA namirAjA e AhAra na karIne, rAmagupta bhojana karatA, bAhuke sacitta jaLa arthAt kAcA pANInuM pAna karIne, nArAyaNa RSIe acitta jaLathI siddhi prApta karI che. 227- maharSi-Asila, devila, dvaipAyana ane pArAsare sacitta jaLa arthAt kAcu pANI, sacitta bIja ane sacitta vanaspatino upabhoga karIne siddhi prApta karI che. 228- prAcIna kALamAM A mahApuruSo prakhyAta ane mAnya hatA. RSibhASita AgamamAM paNa temAMnA keTalAkano svIkAra thayela che, teoe sacitta jaLa ane bIjano upayoga karI siddhi prApta karI evu meM paraMparAe sAMbhaLela che. sUtra- 229 ukta kathano sAMbhaLI ajJAna sAdhu, bhArathI pIDAtA gadheDAnI mAphaka saMyamamAM kheda pAme che. jema koI pAMgaLo mANasa lAkaDInA sahAre cAle che paNa rastAmAM Aga lAge to doDatA manuSya pAchaLa bhAge che, paraMtu te cAlavAnA asAmarthyathI jema nAza pAme che, tema saMyamamAM duHkha mAnato manuSya pAchaLa ja rahe che, mokSe jato nathI. sUtra- 230, 231 230- keTalAka zAkaya Adi tathA locathI kaMTALelA zramaNa ema kahe che ke - sukhathI ja sukha maLe che, paNa muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 24
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' duHkhathI sukha maLatuM nathI. Ama kahI jinezvara dvArA prarUpita zreSTha ane kalyANakArI mArgano tyAga kare che. 231- zAstrakArazrI kahe che- jinazAsananI avagaNanA karIne, tuccha viSayasukhanAM lobhathI mokSasukhano nAza na karo. jo tame asat pakSane nahIM choDo to sonuM choDIne loDhuM lenAra vaNikanI jema pastAzo. sUtra-232 thI 236 have zAkaya Adi zramaNonI mithyA mAnyatAmAM rahela doSone jaNAve che 232- sukhathI sukha maLe evuM mAnanArA loko jIvahiMsA kare che, mRSAvAda seve che, adatta vastu le che, maithunA seve che ane parigrahamAM varte che. A rIte teo sAva pApamAM pravRtta thai saMyamahIna banI jAya che. 3- jinazAsanathI vimukha, strIone vazavartI, ajJAnI, anArya karma karanAra, pArthasthA A pramANe prarUpaNA kare che ke 234- jema gumaDA ke phollAne dabAvI temAMthI paru kADhI nAMkhatA turaMta ja pIDA dUra thAya che. tema samAgamanI. prArthanA karanAra strI sAthe samAgamamAM zuM doSa che ? 235- jema gheTuM-bakaruM pANIne halAvyA vinA pANI pIne potAnI tRSA chIpAve che, tema samAgamanI. prArthanA karanArI strI sAthe samAgamamAM koIne pIDA thatI nathI, potAnI tRpti thaI jAya che, to temAMzo doSa che? 236- jema kapiMjala pakSiNI pANIne halAvyA vinA pIe che, tethI jIvane koI kaSTa thatuM nathI, tema samAgamaprArthI strI sAthe samAgamamAM paNa zo doSa che? sUtra-237 ukta prakAre maithuna sevanane nirava batAvanArA pArthastha che, mithyAdaSTi che, anArya che. bALakomAM AsaktA rahetI pUtanAnI mAphaka teo kAma-bhogamAM Asakta rahe che. sUtra- 238, 239 238- kAma-Asaktane doSo batAvatA kahe che- je manuSya bhaviSya tarapha na jotA, vartamAna sukhanI ja zodhamAM Asakta rahe che, teo yauvana ane Ayu kSINa thatA pazcAttApa kare che. paraMtu... 239- jemaNe dharmopArjananA samaye dharmopArjana karyuM che, te pachIthI pastAvo karatA nathI, te baMdhanamukta dhIra puruSo asaMyamI jIvananI icchA paNa na kare. sUtra- 240 240- strI-saMyogarUpa upasargane jaNAvatA kahe che- jema tIvra vegathI vahetI, viSama taTavALI vaitaraNI. nadIne pAra karavI dustara che, tema vivekahIna puruSo mATe lokamAM strIo dustara che. paraMtu.. sUtra- 241 thI 243, 24 (adhUruM) 241- je puruSoe strI saMsarga ane kAmazRMgAra choDyA che, te sarve upasargone jItIne saMvararUpa samAdhimAM sthita thAya che. - 242- jema vyApArI nAva dvArA samudrane pAra kare che tema kAmayI mahApuruSa saMsArasamudrane pAra karaze. bAkI saMsArarUpa pravAhamAM paDelA prANIo potAnA karmothI duHkhI thAya che. 243- suvratavAna bhikSu pUrvokta kathanane jANIne samitipUrvaka vicare, mRSAvAdano tyAga kare, adattAdAnanuM paNa visarjana kare. 244 adhUruM- urdhvadizA, adhodizA, tichadizAmAM je tra-sthAvara jIvo che, tenI hiMsAno tyAga kare. sUtra- 24 (adhUrathI), 245, 246 24 adhurathI- ukta hiMsA AdinA tyAgathI zAMti ane nirvANa padanI prApti thAya che. muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 25
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' 245- kAzyapagotrIya bhagavAna mahAvIra svAmI dvArA kahela A dharmane svIkArIne sAdhu prasanna cittathI. temaja glAnIrahita tathA samAdhiyukta thaIne rogI sAdhunI sevA kare. 246- samyak daSTi, zAMta muni, mokSa ApavAmAM kuzaLa evA A dharmane jANIne upasargo sahe. mokSa prApti sudhI saMyamanuM pAlana karatA rahe. - tema huM tamane kahuM chuM. adhyayana-3 upasarga parijJA' nA uddezaka-4no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa zrutaskaMdha-1, adhyayana-3 upasargaparijJA no bhAvAnuvAda pUrNa | muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 26
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-1 adhyayana-4 strI parijJA uddezaka-1 sUtra- 247, 248 je puruSaema vicAre che ke huM mAtA, pitAdi pUrva saMbaMdhane choDIne tathA maithunathI virata thaI, jJAna-darzanacAritranuM pAlana karato ekalo ekAMtamAM vicarIza... avivekI strIo chaLathI te sAdhu pAse AvI kapaTapUrvaka evA upAyo jANe che - kare che, ke jethI koIka sAdhu teNIno saMga karI le che. sUtra- 249 thI 252 te strIo kevA upAyothI puruSane Thage che ane sAdhu e tyAre zuM karavuM te batAve che 249- te strIo sAdhunI ghaNI nikaTa bese che. kAmotpAdaka vastro DhIlA karI pharI pahere che. zarIranA jaMghA Adi adhokAya dekhADe che, hAtha UMco karI kAMkha batAve che. 250- kyAreka te strIo ekAMtamAM zayana, Asana para besavA nimaMtraNa Ape che paNa sAdhue tene vividha prakAranA pAza-baMdhana jANI, teno svIkAra na kare. - 251- sAdhu te strI tarapha daSTi na kare, tenA A sAhasanuM samarthana na kare, sAthe vicaraNa na kare; A rIte sAdhuno AtmA surakSita rahe. 252- strIo sAdhune saMketa karIne, vArtAlApa dvArA vizvAsamAM laIne bhoga bhogavavA svayaM nimaMtre che, sAdhu te zabdone vividha prakAranA baMdhana samaje. sUtra- 253 thI 25 strIo kaIrIte sAdhune phasAve tenuM kathana sUtrakArazrI AgaLa kare che 253- strIo sAdhunA cittane haravA aneka upAya kare che, pAse AvIne karuNa, vinIta, maMjula bhASA bole che. sAdhune potAnI sAthebhogavaza thayela jANI, nokaranI mAphaka tenA para hUkamo calAve che. 254- jema zikArI ekAkI, nirbhaya vicaratA siMhane mAMsanA pralobhanathI phasAve che, tema strIo saMvRtta, ekalA sAdhune mohajALamAM phasAve che. - 255- jema rathakAra anukrame paiDAnI dhUrIne namAve, tema strIo sAdhune vaza karIne potAnA iSTa arthamAM jhUkAve che. pachI te sAdhu, pAzamAM baMdhAyela mRganI mAphaka kUdavA chatAM strI-pAzamAMthI mukta thato nathI. 256- viSamizrita khIra khAnAra manuSya mAphaka pachI te sAdhu pastAya che. A rIte viveka prApta karIne mukti gamana yogya sAdhu, strIno sahavAsa na kare. sUtra- 257, 58 257- strI saMbaMdhI doSa batAvI upasaMhAra karatA kahe che- strI saMsarga viSalipta kAMTA jevo jANIne sAdhu teno tyAga kare, strIne vaza thayela, gRhasthanA gharamAM ekalA upadezadAtA sAdhu, tyAgane TakAvI zakato nathI. 258- je sAdhu strI saMsargarUpa niMdanIya karmamAM Asakta che, te kuzIla che tethI te uttama tapasvI sAdhu hoya to paNa strI sAthe na vicare. sUtra-259 thI 262 kevI strI sAthe na vicaravuM? te zaMkAno khulAso kare che muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 27
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' 259- bhale potAnI putrI hoya, putravadhU hoya, dhAtrI hoya ke dAsI hoya, moTI uMmaranI hoya ke kuMvArI hoya, paNa sAdhu tenI sAthe paricaya na kare. 260- strI sAthe ekAMtamAM besela sAdhune joIne teNInA jJAtijano ke mitrone kadI duHkha thAya che ke A sAdhu paNa strImAM gRddha ane Asakta che, pachI krodhathI teo kahe che- tuM ja A strInuM bharaNa-poSaNa kema karatonathI? 261- udAsIna zramaNane AvI sthitimAM joIne koI krodhita thaI jAya che. athavA te strI premavaza sAdhune bhojana Ape che, te joine teo strImAM doSa hovAnI zaMkA kare che ke - A strI sAdhu sAthe anucita saMbaMdha rAkhe che. 262- samAdhibhraSTa arthAtu dharma dhyAnathI bhraSTa puruSa ja te strIo sAthe paricaya kare che. tethI sAdhu Atmahita mATe strInI zayyA najIka na jAya. sUtra-263 thI 266 dIkSA laine paNa koIka sAdhu strI saMbaMdha kare che, te batAve che 263- keTalAka sAdhu gRhatyAga karavA chatAM mizra mArganuM sevana kare che arthAt kAMIka gRhasthanA ane kAMIka sAdhunA AcAranuM sevana kare che ane tene ja mokSano mArga kahe che, kema ke kuzIlo bolave zUrA hoya che, kAryamAM nahI. 264- kuzIla sAdhu sabhAmAM potAne zuddha batAve che, paNa chUpI rIte pApa kare che, aMgaceSTAdinA jJAtA puruSa jANI le che ke A mAyAvI ane mahAzaTha che. 265- dravyaliMgI ajJAnI sAdhu pUchavA chatAM potAnA dukRtane kaheto nathI. paNa AtmaprazaMsA karavA lAge che, AcAryAdi jyAre tene kahe che ke "maithuna icchA na karo tyAre te kheda pAme che. 266- jeo strIonuM poSaNa karI cUkyA che, strIo dvArA thatA veda-khedanA jJAtA che. tathA je puruSa buddhizALI che, evA paNa strIone vazIbhUta thaI jAya che. sUtra- 267, 268 267- A lokamAM ja strIsaMbaMdhI vipAkane batAve che- parastrI sevana karanAra puruSanA hAtha, paga chedIne AgamAM zeke che, athavA mAMsa, cAmaDI kApIne tenA zarIrane kSArathI sIMce che. 268- pApathI saMtapta puruSo A lokamAM kAna, nAka ane kaMThanuM chedana sahana kare che, paNa evo nizcaya nathI karatA ke have ame pharIthI A pApa nahIM karIe. sUtra- 269, 270 ame sAMbhaLela cheke "strIno saMga kharAba che, koI ema paNa kahe che ke- strIo 'have huM AvuM karIza nahI evuM bole che, paNa strIo kahelI vAtanuM kArya dvArA kadI pAlana karatI nathI... strIo manamAM kaMIka juduM vicAre che, vANIthI juduM kahe che ane kArya kaMIka juduM ja kare che, tethI sAdhu strIone ghaNI mAyAvI jANI teNIno vizvAsa na kare. sUtra- 271 thI 274 - 271- vividha vastro ane alaMkArayukta koI yuvatI zramaNane kahe che ke he bhayathI bacAvanAra ! mane dharma kaho, huM virata banIne saMyama pALIza. 272- athavA zrAvikA hovAthI huM sAdhunI sAdharmiNI chuM. evuM kahIne strIo sAdhu pAse Ave che paNa jema agninA sahavAsathI lAkhano ghaDo pIgaLe tema strI saMsargathI vidvAna puruSa paNa viSAda pAme che. 273- jema lAkhano ghaDo agnithI tapta thaI zIdhra nAza pAme che, tema strInA saMsargathI sAdhu zIdhra saMyamathI bhraSTa thAya che. 274- koI bhraSTa-AcArI sAdhu pApakarma kare che, paNa AcArya AdinA pUchavA para jaladI kahe che ke huM muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 28
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' pApakarma karato nathI, A strI to bALapaNathI mArA khoLe ramelI che. sUtra- 275 thI 277 275- te ajJAnInI bIjI ajJatA e che ke - te pApakarma karIne pharI inkAra kare che. e rIte te bamaNuM pApa kare che. te kAmI saMsAramAM potAnI pUjAne Icchato asaMyamane icche che. 276- dekhAvamAM suMdara, AtmajJAnI sAdhune AmaMtraNa ApIne teNI kahe che ke he bhavatAraka ! Apa A vastra, pAtra, anna ane pAna grahaNa karo. 277- pUrvokta prakAranA pralobhanane bhikSu, bhUMDane lalacAvanAra cAvala vagere annanI samAna jANe, strI AmaMtraNa kare to paNa ghera javA IcchA na kare, viSayapAzamAM baMdhAnAra maMdapuruSa pharI mohamAM paDe che - tema huM kahuM chuM. adhyayana-4 strI parijJA' nA uddezaka-1no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-4, uddezaka-2 sUtra- 278 sAdha, rAga-dveSarahita banIne bhogamAM kadI citta na kare, jo kadI bhoganI icchA thAya to tene jJAna vaDe pAchuM khaseDe. chatAM keTalAka sAdhu bhoga bhogave che, te zramaNonA bhoga tame sAMbhaLo. sUtra-279 thI 281 279- cAritrathI bhraSTa, strImAM mUcchita, kAmamAM ati pravRtta sAdhune potAnA vazamAM jANIne pachI paga vaDe sAdhunA mastaka para strI prahAra kare che. 280- strI kahe che- he bhikSu. jo mArA jevI kezavALI strI sAthe vitaraNa karavAmAM tamane zarama AvatI hoya to huM loca karI daIza arthAt ahI ja mArA vALa ukheDIne pheMkI dauM, paNa tame mane choDIne bIje na jazo. 281- jyAre te sAdhu vazamAM AvI jAya tyAre te strI tene nokaranI jema ahIM-tahIM kAma karavA mokale che, kahe che ke - tuMbaDI kApavA charI lAvo, phaLa lAvo. (vaLI te strI kahe che ke-). sUtra- 282 thI 285 282- he sAdhu ! zAka pakAvavA lAkaDA lAvo, tenAthI rAtre prakAza paNa thaze. anekahe che ke mArA paga raMgI do, mArI pITha coLI do... 283- mAre mATe navA vastra lAvo athavA A vastra sApha karI do. mArA mATe anna-pANI lAvo, gaMdha ane rajoharaNa lAvo, mArA mATe vANaMda bolAvo kema ke locanI pIDA huM zAna karI zakatI nathI. 284- mArA mATe aMjanapAtra, alaMkAra ane vINA lAvo, lodhra, lodhranA phUla, tathA eka vAMsaLI ane yauvanarakSaka guTikA lAvo... 285- uzIra (eka prakAranI vanaspati)mAM pIsela koSTha, tagara, agara lAvo. mukha upara lagADavAnuM tela lAvo ane vastro rAkhavA mATe vAMsanI peTI lAvo. (vaLI te strI kahe che ke-) sUtra- 286 thI 289 286- hoTha raMgavAnuM cUrNa lAvo, chatra ane pagarakhAM lAvo, zAka samAravA mATe charI lAvo, gaLI AdithI vastra raMgAvI Apo... 287- zAka banAvavA mATe tapelI lAvo, AMbaLA lAvo, pANI lAvavAnuM pAtra lAvo, cAMdalA tathA AMjaNa mATenI saLI lAvo, havA khAvAno vIMjhaNo lAvo... 288- nAkanA vALa cuMTavAno cIpIyo lAvo, kAMsakI lAvo, aMboDA para bAMdhavAnI jALI lAvo, darpaNa muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 29
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' lAvo, daMta prakSAlaka e badhuM lAvI Apo.. 289- sopArI ane pAna lAvo, soya-dorA lAvo. mUtra karavA mATenuM pAtra lAvo, sUpaDuM, khAMDaNI tathA khAra gALavAnuM pAtra lAvo. (vaLI te strI kahe che ke-) sUtra- 290 thI 293 290- devapUjAnuM pAtra lAvo, madirApAtra lAvo. he AyuSyamAn zaucAlayanuM khanana karo, putrane ramavA mATe dhanuSa lAvo , tamArA putrane gADImAM pheravavA mATe eka baLada lAvo... 291- mATInI ghaTikA tathA DiMDima lAvo, kumArane ramavA mATe kApaDano daDo lAvo. varSARtu najIka che mATe makAna ane annano prabaMdha karo... 292- navI sUtaLIthI banela mAMcI lAvo, cAlavA mATe pAdukA lAvo. mane garbha-dohada utpanna thayo che, tenI pUrti mATe amuka vastu lAvo, A rIte nokara mAphaka puruSa para hUkama kare che... 293- putra janma thatA te strI krodhita thaIne kahe che - A putrane lo athavA tyAgI do. A rIte koI putrapoSaNamAM Asakta uTanI jema bhAravAhI banI jAya che. sUtra-294, 295 294- strIvaza puruSa rAtre uThIne paNa putrane dhAvamAtA mAphaka khoLAmAM sUvADe che, zarama AvatI hovA chatAM paNa dhobInI mAphaka kapaDA dhuve che. 295- A pramANe pUrve ghaNA strI-vaza puruSoe AvuM karyuM che, je puruSa bhoganAM nimitte sAvadhakAryamAM Asakta che, te dAsa-pazu ke mRga jevo thaI jAya che athavA tenAthI paNa adhama che. sUtra- 296, 297 296- A pramANe strInA viSayamAM kahyuM che, mATe sAdhu strI sAthe paricaya ke sahavAsa na kare. A kAmabhogo pApotpAdaka che, tema tIrthaMkare kahyuM che. 297- strI saMsarga bhayotpAdaka che, kalyANakArI nathI, tethI sAdhu Atmanirodha kare ane strI tathA pazuno svayaM hAthathI sparza na kare. sUtra- 298, 29 298vizuddha lezyAvAna, medhAvI, jJAnI sAdhu mana-vacana-kAyAthI parakriyAno tyAga kare ane sAdhu anukuLa pratikuLa vagere sarva pariSaha sahana kare. 299- jemane strIsaMparka janita karmone dUra karyA che, je rAga-dveSa rahita che, te sAdhu che, evuM vIra bhagavaMte kahyuM che. tethI adhyAtma vizuddha, suvimukta sAdhu mokSa anuSThAnamAM pravRtta rahe. tema huM kahuM chuM. adhyayana-4 strI parijJA' nA uddezaka-2no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa zrutaskaMdha-1, adhyayana-4 strI parijJA no bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 30
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-1 adhyayana-5' narayavibhatti uddezaka-1 sUtra-300, 301 301- meM kevalI maharSine pUchayuM ke narakamAM kevI pIDA bhogavavI paDe che ? he munIza ! Apa jJAna dvArA jANo. cho mATe ajJAnI evA mane batAvo ke ajJAnI jIvo narakamAM kevI rIte utpanna thAya che?... AvuM pUchyuM tyAre mahAnubhAva, kAzyapa, AzuprajJa bhagavaMte ema kahyuM ke - narakasthAna ghaNu viSama che, chadmastha mATe teno artha durgama che. tyAM pApI ane dIna jIvo rahe che. te duHkhasthAnanuM svarUpa have huM kahIza. sUtra-302 thI 304 naraka gatine yogya kRtyone jaNAvatA sUtrakArazrI kahe che 302- A saMsAramAM keTalAka ajJAnI jIvo ke je asaMyamI jIvananA arthI che, prANIne bhaya utpanna karanAra evA raudra pApakarma kare che, jIvahiMsAdi pApo kare che, teo ghora, saghana aMdhakAramaya, tIvra saMtapta narakamAM jAya che. 303- te jIvo potAnA sukhane mATe trasa ane sthAvara jIvonI krUratAthI hiMsA kare che, prANInuM bhedana kare che, aMdara le che ane sevanIya saMyamanuM alpa paNa sevana karatA nathI. te jIvo narakamAM utpanna thAya che. 304- te jIvo ghaNA prANInInI hiMsA kare che, dhRSTatApUrvakanA vacana bole che, te ajJAnI marIne nIce aMdhakAramaya narakamAM jAya che, tyAM uMdhe mAthe mahAkaSTa bhogave che. sUtra- 305 paramAdhAmInA 'haNo, chedo, bhedo, bALo' evA zabdo sAMbhaLIne te nArakI jIvo bhayathI saMjJAhIna banI jAya che ane teo vicAre che ke kaI dizAmAM jaIe ke jethI amArI rakSA thAya? sUtra-306 prajavalita agninI rAzi samAna tathA jyotimaya bhUmi samAna ati garama narakabhUmi upara cAlatA te nArako dAjhe che tyAre jora jorathI karuNa rUdana karatA tyAM cirakALa rahe che. sUtra-307 - astrA jevI teja dhAravALI, ati durgama vaitaraNI nadI vize tame sAMbhaLela haze ? bANothI chedAtA ane bhAlAthI haNAtA te nArako, paramAdhAmI dvArA prerita thai durgama vaitaraNImAM paDe che. sUtra-308, 309 308- vaitaraNI nadInA duHkhathI udvigna te nArako nAvanI najIka Ave tyAre paramAdhAmI temanuM gaLuM khIlIthI vIMdhe che. tethI teo smativihIna bane che. bIjA paramAdhAmI paNa tene trizUlAdithI vIMdhIne nIce pheMkI de che. 309- koI paramAdhAmI nArakInA gaLAmAM zilA bAMdhIne nArakane dhagadhagatA UMDA pANImAM DUbADe che. koI paramAdhAmI tene kadamba puSpa samAna lAla garama retI ane murmara agnimAM Amatema pheravIne pakAve che. sUtra-310 thI 312 310- jyAM sUryano prakAza nathI tevI mahAsaMtApakArI, aMdhakAra AcchAdita, jeno pAra pAmavo kaThIna che. tevI tathA suvizAla naraka che. tyAM Urdhva, adho, tirthI dizAomAM pracaMDa Aga jalatI rahe che. 311- potAnA pApakarmane na jANanAra, buddhihIna nAraka, je guphAmAM rahela agnimAM paDe che ane baLe che, te narakabhUmi karuNA-janaka temaja duHkhanuM sthAna-duHkhaprada che. pApI jIvo temAM utpanna thAya che. muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 31
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' 312- jema jIvatI mAchalI AgamAM paDatA saMtapta thAya che, paNa bIje jaI zakatI nathI. tema paramAdhAmI. cAre dizAmAM agni jalAvIne te ajJAnI nArakIone bALe che. to paNa nAraka-jIvone tyAM ja rahevuM paDe che. sUtra- 313, 314 313- saMtakSaNa nAmanuM eka mahAsaMtApa utpanna karanAra naraka che. tyAM paramAdhAmIdevo hAthamAM kuhADI laIne, nAraka jIvonA hAtha-paga bAMdhIne lAkaDAnI jema teone cholI nAkhe che... 314- paramAdhAmI devo te nArakI jIvonuM lohI kADhIne loDhAnI garama kaDAImAM nAMkhI, nArakone jIvatI mAchalI mAphaka taLe che, nArakone UMcA-nIcA karI pakAve che, pachI tenA zarIrane maLe che, mastakanA cUrecUrA kare che. sUtra-315 thI 317 315- te narakajIvo tyAM narakanI AgamAM baLIne rAkha thatA nathI ke narakanI tIvra vedanAthI maratA nathI. paNa A lokamAM potAnA karelA duSkRtyothI duHkhI thaI narakanI vedanA bhogave che. 316- tyAM ati ThaMDIthI pIDAtA nAraka jIvo potAnI TADha dUra karavA sutapta agni pAse jAya che. paNa tyAM durgama sthAnamAM te bicArA zAtA pAmatA nathI. paNa tyAM bhayaMkara agnithI baLavA lAge che. - 317- jema koI nagaranA vinAza samaye janatAno kolAhala saMbhaLAya che, tema narakamAM karuNa ane citkAra bharelA zabdo saMbhaLAya che. mithyAtvanAM udayavALA paramAdhAmI devo, karmonA udayavALA nArakone punaH punaH utsAhathI vAraMvAra duHkha Ape che. sUtra-318, 319 318- paramAdhAmI devo nAraka jIvonA aMgone kApIne tenA prANonuM viyojana kare che, tenuM yathArtha kAraNa huM tamane batAvuM chuM. teNe pUrve jevo daMDa bIjAne Apyo che, tevo ja daMDa te ajJAnIne paramAdhAmIo Ape che. nArakIne daMDa ApIne pUrvakRt pAponuM smaraNa karAve che.. 319- narakapALo vaDe tADIta thavAthI te nArako viSTA-mUtravALA sthAnamAM paDe che, tyAM te viSTA ane mUtranuM bhakSaNa karatA cIrakALa rahe che ane karmane vaza thaI tyAM kIDAo dvArA khavAya che. sUtra-320, 321 - 320- naraka jIvone rahevAnuM sthAna sadA uSNa rahe che. svabhAvathI ja ati duHkhaprada che. tyAM paramAdhAmIdevo nArakone beDInA baMdhanamAM nAMkhe che ane nArakonA zarIra ane mastakamAM chidra karI pIDe che. 321- paramAdhAmI devo te ajJAnInA nAka, hoTha ane kAnane tiNa astrAthI chede che tathA jIbha bahAra kheMcIne temAM tINa zULa bhoMkI nArakone pIDA Ape che. sUtra-322 thI 324 322- nArakonA zarIrathI lohI-paru jharatA rahe che, teo sUkAyelA tALapatra mAphaka zabda karatA rAta-dinA raDe che. agnimAM baLatA ane kSAra prakSipta te nArakanAM aMgathI lohI, paruM, mAMsa jharyA kare che. 323- lohI ane paru pakAvanArI, navA saLagAvelA agni jevI tapta, puruSathI adhika pramANavALI, lohI-paruthI bharelI kuMbhI vize tame sAMbhaLela haze. 324- paramAdhAmI te kuMbhImAM Artasvare karuNa chaMdana karatA ajJAnI nArakone nAMkhI pakAve che, temane tarasa lAgatA sIsuM ane tAMbu gALIne pAya che, tyAre te Artasvare rudana kare che. sUtra-35, 326 325- pUrve adhama bhAvomAM hajAro vakhata pote potAne ThagIne te ghaNA zUrakarmI tyAM seMkaDo ane hajAro vakhata nIca bhava pAmI narakamAM nivAsa kare che. jene jevA karma pUrva janmamAM karyA hoya tevI ja pIDA te pAme che. muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 32
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' 326- anAryapuruSa pApa upArjana karIne aniSTa, apriya, durgadhI, azubha sparzavALI, mAMsa-lohIthI pUrNa narakabhUmimAM karmane vaza thaI nivAsa kare che. tema huM tamane kahuM chuM. adhyayana-5 narayavibhatti nA uddezaka-1no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa adhyayana-5, uddezaka-2 sUtra-327 have huM zAzvata duHkhadAyI naraka sthAna, ke jyAM eka kSaNa paNa zAMti nathI ane saMpUrNa Ayu bhogavavuM ja paDe te sthAna vize yathArtha vAta kahIza. temaja pApakarma karanAra ajJAnI jIvo pUrvakRtu karmone kaI rIte vede che te batAvIza. sUtra-328 thI 330 328- paramAdhAmI devo te nAraka jIvonA hAtha, paga bAMdhIne nArakInA peTane charI, talavArathI kApe che. te ajJAnInA zarIrane pakaDIne cIrI-phADIne, tenI pIThanI cAmaDI utaraDe che. - 329- paramAdhAmI devo nAraka jIvonA hAthane mULathI kApI nAMkhe che, moDhAmAM tapelA loDhAnA goLA nAMkhI bALe che. ekAMtamAM laI jaI tenA pUrvakRtu pApa yAda karAvI temaja krodhIta banIne pITha para cAbuka 330- tapelA loDhAnA goLA jevI baLatI Aga jevI bhUmi para cAlatAM nArako dAjhavAthI karuNa rudana kare che. tene tapelA ghoMsarAmAM joDe che ane paroNAnI tINa aNI mArI tene prere che, tethI paNa nArako vilApa kare che. sUra- 331, 332 331- paramAdhAmIo ajJAnI-nArakone tapelA lohapatha jevI ane parunA kIcaDathI bharela bhUmi para calAve che. koI durgama sthAne cAlatA rokAI jAya to baLadanI mAphaka paroNA mArI AgaLa dhakele che... 332- bahu vedanAmaya mArga para cAlatA te vizrAMti mATe thobhe to te nArakane paramAdhAmIo moTI zilAthI mAre che, saMtApinI nAmaka lAMbI sthitivALI kuMbhImAM gayela nArAjIva lAMbA kALa sudhI duHkha bhogave che. sUtra-333, 334 333- tyAM paramAdhAmI devo te nArakone bhaThThImAM nAMkhI pakAve che, pachI jyAre te upara uchaLe che tyAre kAka pakSI ke hiMsaka pazu temane TocI khAya che, bIjI tarapha jAya to siMha vAgha vagere khAI jAya che. tyAM eka UMcuM nidhUma agni sthAna che, tyAM gayelA nAraka jIvo zokathI tapIne karuNa rudana kare che. tyAM paramAdhAmI devo nArakonuM mAthuM nIcu karIne, loDhAnA zastrothI tenA TUkaDe-TUkaDA karI de che. sUtra-335, 336 33pa- adhomukha karAyelA tathA zarIranI cAmaDI ukheDI naMkhAyelA nAraka jIvone vajanI cAMcavALA pakSIo khAya che. narakanI bhUmi saMjIvanI kahevAya che, tyAM atyaMta duHkha pAmIne paNa narakajIvo akALe maratA nathI. tyAM AyuSya paNa ghaNuM lAMbu hoya che. 336- jaMgalI pazune mAratA zikArI mAphaka paramAdhAmIo, nArakone tINa zULathI mAre che. zULathI viMdhAyelA te bAhya tathA AMtarika duHkhathI duHkhI nArako karuNAjanaka rUdana kare che. sUtra-337 thI 340 337- narakamAM sadA baLatuM rahetuM eka ghAtasthAna che. jemAM kASTha vinA agni baLe che. jemaNe pUrvajanmomAM ghaNA krUra karmo karelA che, te nArakone tyAM baMdhAya che, vedanAthI teo tyAM cirakALa rUdana kare che. 338- paramAdhAmI moTI citA banAvI, temAM rotA narakane pheMke che. AgamAM paDela ghI pIgaLe tema te AgamAM paDela pApI jIvo dravIbhUta thaI jAya che. muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 33
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' 339- tyAM niraMtara baLatuM eka garama sthAna che. je atyaMta dukha ApavAnA svabhAvavALuM che, te sthAna gADha duSkarmothI prApta thAya che. tyAM nArakonA hAtha, paga bAMdhIne zatrunI jema daMDa vaDe mAre che. 340- paramAdhAmI devo te ajJAnI nArakonI pIThane lAThI mArIne toDI nAMkhe che, loDhAnA ghaNathI mAthu paNa bhAMgI nAMkhe che. te bhinna dehIne lAkaDAthI chole che ane temane garama sIsuM pIvA mATe vivaza kare che. sUtra-31 thI 34 341- te pApI nArakajIvone, paramAdhAmIo pUrvakRt pApa yAda karAvI bANonA prahAra karIne, hAthInI jema bhAra vahana karAve che. eka nArakInI pITha upara eka, be, traNa Adine besADIne calAve che. krodhathI marmasthAne mAre che. 342- paramAdhAmI te ajJAnI-nArakone kIcaDa ane kAMTAvALI vizALa bhUmi upara calAve che. nAraka jIvone aneka prakAre bAMdhe che, te mUcchita thAya tyAre tenA zarIranA TUkaDA karIne balinI mAphaka cotarapha pheMkI de che. 343- tyAM aMtarIkSamAM paramAdhAmI vaDe vikula bahu tApa ApanAro vaitAlika nAmaka eka lAMbo parvata che. paramAdhAmIo tyAM bahujUrakarmI-nArakone hajAro muhUrtothI adhika kAla sudhI mAra mAre che. 34- rAta-dina paritApa pAmatA te niraMtara pIDita, pApI jIvo rotA rahe che. teone ekAMta duHkhavALA, krUra, vizAla ane viSama narakamAM bAMdhavAmAM Ave che. tyAM temanA gALAmAM phAMsI nAkhI mAravAmAM Ave che. sUtra- 345 thI 348 345- paramAdhAmIo roSathI munnara ane mUsaLanA prahArathI nAraka jIvonA dehane toDI nAMkhe che, jenA aMgopAMga bhAMgI gayA che, mukhamAMthI lohI vamatA te nArako adhomukha thaI pRthvI para paDe che. 346- te narakamAM sadA krodhita, bhUkhyA, dhRSTa, vizALakAya ziyALo rahe che. teo sAMkaLathI baMdhAyelA tathA. nikaTamAM sthita bahu-kUrakarmI pApI jIvone ne khAI jAya che. 347- narakamAM eka sadAjala nAmaka nadI che, te ghaNI kaSTadAyI che. tenuM pANI, kSAra rasI ane lohIthI. sadA malina rahe che, te nadIagninA tApathI pIgaLatA loDhA jevI garama pANIvALI che, temAM nAraka jIvo rakSaNa rahita ekalA tare che ane duHkha bhogave che. 348- narakamAM dIrghakALathI rahelA ajJAnI nArako niraMtara duHkha bhogave che. temane koipaNa duHkha bhogavatA. bacAvI zakAtuM nathI. teo ni:sahAya banI ekalA ja svayaM duHkha anubhave che. sUtra- 349 thI 351 349- je jIve pUrvabhave jevuM karma karyuM che, tevuM ja AgAmI bhave bhogavavuM paDe che. jeNe ekAMta duHkharUpa naraka bhavonuM arjana karyuM, te duHkhI anaMta duHkharUpa narakane vede che. 350- dhIrapuruSa A narakanuM kathana sAMbhaLIne sarva lokamAM koIpaNa prANInI hiMsA na kare. jIvAdi tattvo para aTala vizvAsa rAkhe. aparigrahI thaI lokanA svarUpane samajIne kaSAyone vaza na thAya. 351- je pramANe pApI puruSanI narakagati kahI te rIte tiryaMca, manuSya ane devagati paNa jANavI.cAra gati yukta saMsAra, anaMta ane karmane anurUpa phaLa ApanAro che, evuM jANIne buddhimAnuM puruSa maraNakALa paryatA saMyamanuM pAlana kare - tema huM kahuM chuM. adhyayana-5' narayavibhatti nA uddezaka-2no muni dIparatnasAgare karela anuvAda pUrNa zrutaskaMdha-1, adhyayana-5 narakavibhakti no bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 34
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskaMdha-1 adhyayana-6 vIrastuti sUtra-352, 353 352- zramaNa, brAhmaNa, gRhastha ane paratIrthioe pUchyuM ke jemaNe uttama rIte vicArIne ekAMta hItakara ane anupama dharma kahyo te koNa che ? 3pa3- he pUjya ! jJAtaputra mahAvIranuM jJAna-darzana-cAritra kevuM hatuM ? he bhikSo arthAt sudharmAsvAmI ! Apa e jANo cho mATe Ape jevuM sAMbhaLela che, jevo nizcaya karyo che te mane kaho. sUtra-354, 355 354- bhagavAna mahAvIra khedajJa-prANIonA duHkhanA jJAtA, ATha prakAranA karmone naSTa karavAmAM kuzaLa, ugra tapasvI, maharSi hatA. anaMtajJAnI, anaMtadarzI hatA. evA yazasvI, jagatanA jIvonA cakSaspathamAM sthita hatA. bhagavaMtanA dharma ane zairyane tame jANo. 3papa- kevalI bhagavaMta mahAvIre Urdhva, adho, tirthI dizAmAM rahela trasa ane sthAvara prANIone jANIne, tene nitya, anitya dRSTithI samIkSA karIne bhagavaMte dvIpa tulya saddharmanuM samyaka kathana karela che. sUtra- 3pa6, 3pa7 356- teo sarvadarzI, apratihatajJAnI, vizuddha cAritryavAna, dhairyavAnuM ane AtmasvarUpamAM lIna hatA. sarva jagatamAM anuttara, vidvAna, graMthirahita, nirbhaya ane AyuSyarahita hatA. 357- teo anaMtajJAnI, apratIbaddha vihArI, saMsAra-sAgarathI pAra thayelA, parama dhIra, anaMtacakSu, tapta sUrya samAna anupama, pradIpta agni samAna aMdhakAramAM prakAza karanAra hatA. sUtra-358, 3pa9 358- AzuprajJa kAzyapagotrIya mahAvIra, jinezvaronA A anuttara dharmanA nAyaka hatA, jema svargamAM indra mahAprabhAvazALI ane rUpa-baLa-varNa AdimAM sarvathI viziSTa che, tevI rIte bhagavAna paNa dharmanA nAyaka, sarvathI adhika prabhAvazALI ane sarvathI viziSTa hatA. 359- teo samudra samAna akSaya prajJAvAna, mahodadhi samAna apAra jJAnavALA, nirmaLa, kaSAyothI sarvathA rahita, ghAtI karmothI mukta, devAdhipati zakra samAna tejasvI che. sUtra-360, 361 360- jema meru parvata sarva parvatomAM zreSTha che, svargavAsI mATe harSadAtA che. tema bhagavaMta vIryathI pratipUrNa ane aneka guNothI zobhe che. 361- meru parvata eka lAkha yojana che, tenA traNa kaMDaka che. paMDakavana patAkA jevuM zobhe che. parvata 99,000 yojana UMco che, jamInamAM 1000 yojana che. sUra- 362, 363 362- meru upara AkAzane sparzato, nIce bhUmisthita che, sUryagaNa tenI parikramA kare che. te suvarNavargIya ane naMdanavanothI yukta che, tyAM mahendra-devagaNa AnaMda pAme che. 363- te parvata sumeru, sudarzana Adi aneka nAmothI oLakhAya che, sonAnI jema zuddha-varNathI suzobhita che. parvatomAM zreSTha che, mekhalA Adi upa parvatothI durgama che, te girivarano bhUbhAga maNio ane auSadhi AdithI prakAzita rahe che. muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 35
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakR' sUtra-364, 365 364- te nagendra pRthvI madhye sthita che. sUryanI mAphaka tejayukta jaNAya che. anekavargIya anupama zobhAthI yukta, manohara che. sUrya sama prakAzita che. 365- jema sarve parvatomAM sudarzana parvatano yaza zreSTha kahevAya che. tema zramaNa jJAtaputra mahAvIrane paNa A parvatanI upamA ApavAmAM AvI che. sumeru parvatanAM guNonI mAphaka bhagavaMta mahAvIra paNa jAti, yaza, darzana, jJAna, zIlathI badhAmAM zreSTha che. sUtra-366 thI 368 366- jema parvatomAM niSadhaparvata sauthI lAMbo che, valayAkAra parvatomAM rUcakaparvata zreSTha che, tema jagatanA badhA munionI madhye bhagavAna mahAvIra zreSTha che, tema jJAnI puruSo kahe che. 367- bhagavAna mahAvIre anuttara dharmano upadeza ApI, anuttara evuM zreSTha dhyAna karyuM. te dhyAna atyaMta. zukla-sapheda phINa jevuM hatuM, caMdramA ane zaMkha jevuM ekAMta zukla ke zubha dhyAna hatuM. 368- maharSi mahAvIre jJAna, darzana, cAritranA prabhAvathI sarve karmono kSaya karIne anuttara Adi anaMta evI parama siddhi gatine prApta karI. sUtra- 369 thI 371 369- jema vRkSomAM zAlmalIvRkSa zreSTha che, jyAM suvarNakumAra rati anubhave che. jema vanomAM naMdanavana zreSTha che, tema jJAna ane zIlathI bhagavAna mahAvIra zreSTha che. 370- jema zabdomAM meghagarjanA anuttara che, tArAgaNamAM caMdramAM pradhAna che, gaMdhomAM caMdana zreSTha che, tema muniomAM apratijJa arthAt bhagavaMta mahAvIra zreSTha che. - 371- jema samudromAM svayaMbhUramaNa zreSTha che, nAgakumAromAM dharaNendra zreSTha che, rasomAM izkarasa zreSTha che, tema tapasvIomAM bhagavaMta sarvoparI che. sUtra-372, 373 372- jema hAthIomAM airAvata hAthI, mRgomAM siMha, nadIomAM gaMgA, pakSIomAM veNudeva garUDa zreSTha che, te rIte nirvANa vAdIomAM-mokSamArganA nAyakomAM jJAtaputra mahAvIra zreSTha che. 373- jema yoddhAomAM vizvasena vAsudeva zreSTha che, puSpomAM kamaLa ane kSatriyomAM daMtavastra athavA cakravartI zreSTha che, tema RSiomAM bhagavaMta vardhamAna- mahAvIra zreSTha che. sUtra- 374, 375 374- jema dAnomAM abhayadAna zreSTha che, satyamAM niravadya satya zreSTha che, tapomAM brahmacarya uttama che, tema lokamAM jJAtaputra zramaNa mahAvIra uttama che. 375- jema sthiti-AyuSyamAM sAta lavanA AyuvAlA anuttaradeva zreSTha che, sabhAomAM sudharmA sabhA zreSTha che, sarva dharmomAM nirvANa-mokSa dharma zreSTha che, tema jJAtaputra mahAvIrathI vadhu zreSTha koI jJAnI nathI. sUtra-376, 377 376- bhagavaMta mahAvIra AsuprajJa, pRthvI samAna samasta prANIonA AdhArabhUta, ATha prakAranA karmone vidAranAra, Asaktirahita, koIpaNa vastuno saMcaya na karanAra, sadA jJAnopayogathI saMpanna, prANI mAtrane abhaya denAra, vIra, anaMtacakSu evA bhagavaMta mahAbhavasAgarano pAra pAmyA. 377- arahaMta maharSi bhagavaMta mahAvIre krodha-mAna-mAyA ane lobha e cAra adhyAtma doSono tyAga karyo che. te svayaM koI pApa karatA na hatA ke karAvatA na hatA. muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 36
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' sUtra- 378 thI 380. 378- kriyAvAdI, akriyAvAdI, vinayavAdI ane ajJAnavAdInA pakSanI pratIti karI e sarva vAdone jANIne bhagavaMta mahAvIra AjIvana saMyamamAM sthira rahyA. 379- bhagavaMta mahAvIre duHkhanA kSayane mATe strIsaMga tathA rAtri bhojanano tyAga karyo hato. tapamAM pravRttA hatA. Aloka-paraloka jANIne sarve pApone sarvathA tajelA hatA. 380- arahaMta bhASita, samAhita arthAt yuktisaMgata artha ane padathI vizuddha dharmane sAMbhaLIne, je jIvo tenA para zraddhA rAkhe che, teo mokSane prApta kare che athavA kadAcita zeSa karma rahI jAya to indra samAna devatAnA adhipati bane che- tema huM tamane kahuM chuM. zrutaskaMdha-1, adhyayana-6 vIrastuti no bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 37
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-1 adhyayana-7 kuzIlaparibhASita sUtra- 381, 382 381- pRthvIkAya, apakAya, teukAya, vAyukAya, tRNa, vRkSa, bIja Adi vanaspatikAya tathA trasakAya, prANa-aMDaja, jarAyuja, saMsvedaja, rasaja A badhAM jIva-samUhane... 382- bhagavaMte jIvanikAya kahela che. te badhA jIvone sukhanA abhilASI jANavA. A jIvono nAza karanArA potAnA AtmAne ja daMDita kare che ane te vAraMvAra A yoniomAM janma dhAraNa kare che. sUtra-383, 384 - 383- pUrvokta trasa ane sthAvara jIvonI hiMsA karanAra jIva vAraMvAra te ja jAtimAM bhramaNa kare che, vAraMvAra tarasa ane sthAvaramAM janma laIne dUrakarma karanAra ajJAnI jIva je karma kare che, tenAthI ja mRtyune pAme che... 384- te prANI AlokamAM ke paralokamAM, eka janma pachI ke seMkaDo janma pachI te rUpe ke anyarUpe saMsAramAM AgaLa-AgaLa paribhramaNa karatA te kuzIla jIvo ArtadhyAna karIne pharI navA karmonuM baMdhana ane vedana kare che. sUtra-385, 386 - 385- sarvajJa bhagavaMte kahyuM che ke- je mAtA-pitAne choDIne, zramaNavrata laIne, agnikAyano AraMbha kare che, potAnA sukha mATe je jIvonI hiMsA kare che, te lokamAM kuzIladharmI kahevAya che... 386- agni saLagAvanAra aneka jIvono ghAta kare che, agni bujhAvanAra agni jIvono ghAta kare che. tethI meghAvI paMDita puruSa dharmane jANIne agnikAyano AraMbha-hiMsA na kare. sUtra-387 thI 390 387- pRthvI jIva che, pANI paNa jIva che. agni saLagAvatA A pRthvI, pANI, saMpAtima-uDIne paDatA, saMsvedaja ane kASTha Azrita jIvo baLe che. 388- durvA, aMkura vagere haritakAya vagere paNa jIva che. kema ke ApaNA zarIranI jema temanuM zarIra paNa AhArathI vadhe che, kApavAthI karamAI jAya che, mATe te jIva che. haritakAyanA e jIva mULa, skaMdha, zAkhA, patra, puSpa, phaLa AdimAM alaga-alaga hoya che. te jIva sva sukha mATe tene chede-bhede che, te dhRSTa ghaNA jIvo haNe che. 389- je asaMyamI puruSa potAnA sukhanA mATe bIjano, bIja dvArA utpanna ke vRddhigata aMkura-zAkhA-patra vagere jIvono nAza kare che te asaMyata potAnA AtmAne daMDita kare che, jJAnIoe tevAone anAryadharmI kahyA che. 390- vanaspatinuM chedana karanAra puruSomAM koI koI garbhamAM mArI jAya che. koI aspaSTa bolavAnI avasthAmAM, ane koI na bolavAnI sthitimAM, koI kumArapaNe, koI yuvAnImAM, koI prauDha to koI vRddhAvasthAmAM game tyAre Ayu kSayathI mRtyu pAme che. e rIte vanaspatinA hiMsaka koipaNa avasthAmAM maraNane zaraNa thAya che. sUtra- 391 thI 394 391- he jIvo ! tame bodha pAmo, manuSyatva ati durlabha che. tathA narakagati ane tiryaMca gatinA ghora dukhone juo ane vicAro ke ajJAnI jIvone bodha-prApti thatI nathI. choDo. A loka javarathI pIDitanI jema ekAMta. duHkharUpa che, jIva potAnA sukha mATe karela pApakarmane kAraNe duHkhane pAtra bane che. 392- A lokamAM koI mUDha AhAramAM namakanA tyAgathI mokSa mAne che, koI ThaMDA pANInA sevanathI, to koI homa karavAthI mokSanI prApti mAne che. 393- prAtaHkALamAM snAnAdi karavAthI mokSa maLato nathI ke kSAra ke mIThAnA na khAvAthI mokSa maLato nathI. muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 38
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' teo madha, mAMsa ane lasaNa khAIne mokSa meLavavAne badale saMsAramAM bhramaNa kare che. 394- koIka savAra-sAMja jaLano sparza karI jaLathI siddhi thAya tema batAve che, teo mithyAvAdI che paNa jo jaLasparzathI siddhi maLe to aneka jaLacaro paNa mokSe jatA hoya. sUtra- 395 thI 398 395- jo jaLathI mukti maLatI hoya to mAchalAM, kAcabA, jaLasarpa, bataka, uMTa, jaLa rAkSasa badhA pahelA mokSa pAme, vidvAno kahe che tevuM banatuM nathI.tethI je jalasparzathI mokSaprApti kahe che te ayukta che. 396- jo jaLa karmarUpI melane dhoI nAkhe to puyane kema na dhoI nAkhe ? tethI jalastAnathI mokSa mAnavo te kalpanA mAtra che. jema koI ajJAnI, aMdha mAphaka netAne anusare to te kumArge cAlI potAnA prANano nAza kare che. 397- jo sacitta pANI pApakarmInA pApa harI le to mAchalI Adi jalajIvonA hatyArA paNa mukti pAme che, paNa tevuM banatuM nathI. mATe jaLasnAnathI siddhi kahenAra mithyA bhASaNa kare che. 398- sAMje ane savAre agnino sparza karanArA, homa-havanathI siddhi mAne che, teo mithyAvAdI che. jo A rIte siddhi maLatI hoya to agnino sparza karanAra kukarmI paNa siddha thAya. sUtra- 39 thI 402 39- jaLa snAna ke agnihomathI mokSa kahenAre parIkSA karIne joyuM nathI ke kharekhara e rIte siddhi maLatI nathI. A rIte mokSa mAnanArA jIvo saMsAramAM paribhramaNa kare che. sarva prakAranA trasa ane sthAvara jIvo sukhane icche che, tevuM jANIne temaja samyak bodha pAmIne koipaNa prANInI hiMsA na karavI. 400- pApakarmI prANI raDe che, talavAra AdithI chedAya che, trAsa pAme che. e jANIne vidvAna bhikSu, pApathI virata thaIne ane potAnA mana-vacana-kAyAne gopana karIne tathA tra-sthAvara prANInA svarUpane jANIne te jIvonI hiMsA na kare. 401- je sAdhu doSarahita ane sAdhudharma maryAdAthI prApta AhArano paNa saMcaya karI bhojana kare che, te zarIra saMkocIne bhale acita jaLathI paNa snAna kare che, vastro dhue che athavA maLe che, te saMyamathI dUra che tema kahyuM che. 402- dhIra puruSa jaLa-snAnathI karmabaMdha jANIne mokSa paryanta acitta jaLa vaDe jIvanayApana kare, bIja- kaMdAdInuM bhojana na kare ane snAna tathA maithunane taje. teone zIdhra mokSanI prApti thAya che. sUtra-403 thI 406 403- jeNe mAtA, pitA, ghara, putra, pazu ane dhanane choDIne dIkSA lIdhI, pachI paNa svAdiSTabhojanA banAvatA kulo prati lolupatAthI doDe che, te zrAmaNyathI dUra che. 404- je peTa bharavAmAM Asakta sAdhaka, svAdiSTa bhIjana mATe tevA kulo prati doDe che, tathA tyAM dharmakathA kahe che, suMdara AhAra mATe AtmaprazaMsA kare che, te AcAryanA guNonA seMkaDe bhAge paNa nathI.tema tIrthaMkaroe kahyuM che. 405- dIkSA laI je sAdhu para-bhojana mATe dIna bane che. udarArthe gRddha banI bhATa-cAraNanI jema bIjAne prazaMse che, te AhAragRddha suvaranI jema jaladI nAza pAme che arthAt vAraMvAra janma-maraNa dhAraNa kare che. 406- je sAdhaka AlokanA anna-pAna ke vastra nimitte dAna-dAtA puruSa pratye sevakanI jema priya vacano bole che te pArzvastha ane kuzIla che. dhAnyanA photarAnI jema teno saMyama nisTAra banI jAya che. sUtra-407 thI 410 407- saMyamI muni ajJAta kuLanA AhArathI nirvAha kare, pUjA-pratiSThAnI AkAMkSAthI tapasyA na kare, zabda ane rUpomAM Asakta na bane, sarva prakAranA kAmabhogomAM vRddhi dUra karIne saMyamanuM pAlana kare. 408- dhIra muni badhA saMbaMdhone choDIne, badhAM du:khone sahana karIne jJAna-darzana-cAritrathI yukta thAya. muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 39
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' koipaNa viSayamAM Asakta na rahe. apratIbaddha vihArI bane., abhayane karanAro ane viSaya-kaSAya rahita akaluSita AtmA bane. 409- muni saMyamanI rakSA karavA AhAra grahaNa kare, pApone dUra karavA prayatna kare. pariSaha ke upasarganuM duHkha Ave tyAre saMyamane sAcave, saMgrAma-zIrSa banI te sAdhu karmarUpI zatruonuM damana kare. 410- parISahAdIthI pIDAtA sAdhu baMne bAjuthI cholAtA pATiyA mAphaka rAgadveSa na karatA mRtyunI pratIkSA kare. A rIte karmakSaya karatA jema dharI tUTatA gADuM na cAle, tema karmo tUTI javAthI sAdhu, pharI saMsArane prApta karatA nathI - tema huM tamane kahuM chuM. zrutaskaMdha-1, adhyayana-7 kuzIlaparibhASita no bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 40
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-1 adhyayana-8' vIrya sUtra-411, 412 411- tIrthaMkare vIrya be prakAre kaheluM che. ahI ziSya prazna kare che ke- vIrapuruSanuM vIratva zuM che ? tene vIra zA. mATe kahe che ?.. 412- ziSyane uttara ApatA kahe che ke- he suvrato ! koI karmane vIrya kahe che, koI akarmane vIrya kahe che. maryalokanA mAnavIo A be bhedamAM ja samAveza pAme che. sUtra-413, 414 413- tIrthaMkarabhagavaMte pramAdane karma khela che ane apramAdane akarma kahela che. bhAva AdezathI pramAdIne bALavIrya khela che ane apramAdIne paMDitavIrya kahela che. 414- bALavIryanuM pratipAdana karatA kahe che- koI ajJAnI jIva prANInA ghAtane mATe zastronuM zikSaNa le che, koI prANI-bhUtonA vinAza mATe maMtronuM adhyayana kare che. sUtra-415, 416 415- mAyAvI mAyA karIne kAma-bhogonuM sevana kare che. potAnA sukhanA anugAmI evA te prANIonuM hanana, chedana, kartana kare che... 416- te asaMyamI jIvo mana, vacana ane kAyAthI tathA taMdulamalyanI mAphaka manathI Aloka-paraloka ane baMne mATe prANIno ghAta pote kare che ane bIjA pAse karAve che. sUtra-417, 418 417- prANIno ghATa karanArA jIvo temanI sAthe vaira bAMdhe che, pachI vairanI paraMparA thAya che, sAvadyA anuSThAnathI pApa pravRtti kare che ane chelle duHkhanA bhAgI thAya che... 418- svayaM dukRta karanArA jIvo sAMparAyika arthAtu kaSAyapUrvaka karmo bAMdhe che, rAga-dveSano Azraya lai te ajJAnI jIvo ghaNA pApo kare che. sUtra-419 thI 421 419- A ajJAnI jIvonuM sakarma arthAt bALavIrya kahyuM. have paMDitonuM akarmavIrya mArI pAse sAMbhaLo. 420- mokSArthI puruSa kaSAyarUpa baMdhanathI mukta hoya che, sarve baMdhano choDIne, pApa karmane tajIne, aMte sarve zalyone arthAt pApakarmone kApI nAMkhe che. 421- tIrthaMkara dvArA sukathita mokSamArgane grahaNa karIne paMDitapuruSo mokSa mATe udyama kare, bAlavIryavALo. jema jema narakAdi duHkhAvAsa bhogave, tema tema tenuM azubhadhyAna vadhe che. sUtra-422 thI 424 422- ucca sthAna para beThelA badhAM jIvo, AyuSya pUruM thatA potapotAnA te-te sthAna eka divasa choDI deze temAM saMzaya nathI. tathA jJAtijano ane mitro sAtheno vAsa paNa anitya che. 423- evuM jANIne meghAvI puruSa potAnI Asaktine choDe ane sarva dharmomAM nirmala ane adUSita evA Aryadharmane grahaNa kare che. 424- svabuddhithI jANIne athavA gurU Adi pAsethI sAMbhaLIne, dharmanA satya svarUpane samajIne jJAnAdi guNonA upArjanamAM tatpara sAdhu pApanuM pratyAkhyAna kare. muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 41
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' sUtra-425, 426 425- jJAnI puruSa jo koI prakAre potAnA AyuSyano kSayakALa jANe to tenA kSaya thayA pahelA jaldIthI ja te saMlekhanArUpa zikSA grahaNa kare. 426- jema kAcabo potAnA aMgone potAnA dehamAM saMkocI le, tema sAdhu potAnA pApone samyagu dharmAdi bhAvanA vaDe saMharI le. sUtra-427, 428 427- sAdhu potAnA hAtha, paga, mana ane pAMca indriyone saMkucita kare athavA gopavIne rAkhe. pApamaya pariNAma ane bhASAdoSano tyAga kare. 428- paMDita puruSa alpa paNa mAna ane mAyA kare. tenA azubha phaLane jANIne sukhazIlatAnI prApti thAya tyAre ahaMkAra na kare tathA krodha AdithI upazAMta thaI, saraLatAthI eTale ke niSkapaTa bhAve vicare. sUtra-429, 430 429- prANIonI hiMsA na kare, adatta vastu grahaNa na kare. mAyA mRSAvAda na kare, e ja jitendriya saMyamI. sAdhakano dharma che... 430- muni vacanathI ke manathI koIpaNa jIvane pIDA karavA na icche. sarvathA saMvRtta arthAta bahArathI ane aMdarathI gupta rahI, indriya damana karI, sArI rIte saMyama pALe. sUtra-431, 432 431- Atmagupta, jitendriya puruSa koIe karelA, karAtA ke bhaviSyamAM karAnArA sarve pApakAryonuM anumodana karatA nathI. 432- je puruSa mahAbhAga ane vIra hoya, paNa buddha ane sabhyatvadarzI na hoya, to tavA mithyASTinuM tapa-dAna vagere badhuM azuddha che ane karmabaMdhanuM kAraNa che. sUtra-433 thI 436 433- je vastu svarUpane jANanAra, mahA pUjanIya, karma vidAravAmAM nipuNa ane sabhyatvadarzI che, tenA tapa-dAna Adi sarve anuSThAna zuddha ane sarvathA karmaphalarahita hoya che. 434- je uttamakulamAM janmI, dIkSA laI, pUjA-satkAra mATe tapa kare che, to temanuM tapa zuddha nathI. tethI sAdhu potAnA tapane gupta rAkhe ane Atma-prazaMsA na kare. 435- saMyama nirvAha mATe sAdhu suvratI, alpabhojI, alpajalagrAhI, alpabhASI bane. tathA kSamAvAna, Asakti rahita, jitendriya, viSayomAM anAsakta banI haMmezA saMyamAnuSThAna kare. 436- sAdhu dharmadhyAna Adi zubha yogane grahaNa karIne, sarva prakAre kAyAno vyutsarga kare. pariSaha ane upasargamAM sahiSNutA rAkhavI te uttama jANIne mokSa paryanta saMyama pALe - tema huM kahuM chuM. zrutaskaMdha-1, adhyayana-8 'vIrya no bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 42
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-1 adhyayana-9 dharma sUtra-437 thI 40 437- ziSya prazna kare che- matimAna bhagavaMte kevA dharmanuM kathana karela che ? teno uttara ApatA kahe chejinavaroe mane saraLa dharma kahyo che. te dharmane tame mArI pAsethI sAMbhaLo 438- brAhmaNa, kSatriya, vaizya, caMDAla, basa, aiSika arthAta hastitApasa ke kaMda ane mULa khAnArA, vaiSika arthAta mAyA pradhAna ke zudra ke je koI AraMbhamAM Asakta che... 439- te parigraha mUcchita jIvonuM bIjA sAthe vaira vadhatuM jAya che. te AraMbha ane kAmabhoga rakta jIvonA duHkhano aMta Avato nathI. 440- mRta vyaktinI maraNakriyA karyA pachI viSayasukha abhilASI jJAtivarga, tenuM dhana harI le che. paraMtu pApakarma karIne dhana saMcaya karanAra mRta vyakti ekalo ja te pApanuM phaLa bhogave che. sUtra- 1 thI 43 441- sva karmAnusAra duHkha bhogavatA prANIne mAtA, pitA, putravadhU, bhAI, patnI ke aurasaputra vagere, koI tenI rakSA karI zakatA nathI. 62- paramArtharUpa mokSa athavA saMyamanA anugAmI bhikSu uparokta arthane samajIne, nirmama-nirahaMkAra thaI jinokta dharma Acare. 43- dhana, putra, svajana ane parigrahane choDIne; AMtarika zokane choDIne bhikSa koipaNa sAMsArika padArthanI apekSA na rAkhIne vicare. sUtra- ja thI 44- pRthvIkAya, apakAya, agnikAya, vAyukAya, tRNa, vRkSa, bIjaka, aMDaja, potaja-hAthI Adi, jarAyuja-gAya, manuSya, rasaja-dahIM vageremAM utpanna, svedaja-parasevAthI utpanna, ubhinna ADI trasakAya jIvo japa- A cha kAya jIvone he vijJa! tame jANo. mana-vacana-kAyAthI teno AraMbha ke parigraha na karo. 446- he vijJa! mRSAvAda, maithuna, parigraha, adattAdAna lokamAM zastra samAna te jANa ane teno tyAga kara. 47- mAyA, lobha, krodha, mAne e lokamAM dhUrta kriyA che, tema tuM samaja ane teno tyAga kara. 448- he vijJa! hAtha paga dhovA temaja raMgavA, vamana, virecana, vastikarma, zirodhane jANIne tyAga kara. 449-he vijJa ! sugaMdhI padArtha, phUla mAlA, snAna, daMtaprakSAlana, parigraha ane strIsevana ke hastakarma Adine pApanuM kAraNa jANIne teno tyAga karo. sUtra-450 thI 452 450- sAdhune uddezI banAvela, sAdhu mATe kharIdela ke udhAra lAvela, sAme lAvela, pUtinirmita,aneSaNIya ke koipaNa rIte doSita AhArane jANIne munI teno tyAga kare. 451- zaktivardhaka auSadha Adi, AMkhonuM AMjaNa, zabdAdi viSayomAM Asakti, prANI upaghAtka karma, hAtha-paga dhovA ane mAlIza-krIma vagere lagADavA Adine saMsAranuM kAraNa samajIne tyAga karavo... 452- asaMyamI sAthe saMsArika vArtAlApa, asaMyama-anuSThAnanI prazaMsA, jyotiSa saMbaMdhI praznonA uttara ApavA, jyotiSka ane zayyAttarapIMDa eTale ke vasatIdAtAno AhAra levo, ityAdine saMsAranuM kAraNa samajIne sAdhue te badhAno tyAga karavo muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 43
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' sUtra-453 thI 456 453-sAdhu jugAra na zIkhe, dharma viruddha vacana na bole, hastakarma ane vAdavivAdano tyAga kare... 454- pagarakhA, chatrI, jugAra ramavo, paMkhAthI pavana, parakriyA, anyonya kriyAne jANIne tyAga kare... 455- muni vanaspati para maLa-mUtra na tyAge, bIja vagere haTAvIne acittapANIthI paNa Acamana na kare 456- gRhasthanA pAtramAM anna, pANI na le. vastrarahita hoya to paNa gRhasthanA vastrane potAnA kAmamAM nA le ane A badhuM saMsAra-bhramaNanuM kAraNa samajIne tenotyAga kare. sUtra-457 thI 460 457- sAdhu mAMcI, palaMga ke gRhasthanA ghara madhye bese ke sUve nahIM, gRhasthanA samAcAra na pUche, pUrvakrIDA smaraNa na kare paNa A badhuM saMsAra-bhramaNanuM kAraNa samajIne tenotyAga kare. 458- yaza, kIrti, zlAghA, vaMdana, pUjana tathA samasta loka saMbaMdhI je kAmabhoga, tene jANIne tyAga kare. 459- jenAthI nirvAha thAya tevA anna-pANI sAdhu grahaNa kare ke bIjA sAdhune Ape. paraMtu saMyama vinAzaka AhAra-pANIno tyAga kare. 460- anaMtajJAnI, anaMtadarzI, nircantha, mahAmuni mahAvIre AvA zrata dharmane kahyo che. sUtra-461 thI 464 461- muni bolato chatAM mauna rahe, marmavedhI vacana na bole, mAyAsthAnanuM varjana kare, vicArIne bole... 462- cAra prakAranI bhASAmAM trIjI bhASA na bole, je bolyA pachI prAyazcitta karavuM paDe tevuM vacana na bole na bolavA yogya bhASA na bole evI nircanthanI AjJA che.. 463- muni halakA vacana, sakhI vacana ke gotravacana na bole, amanojJa vacana sarvathA na bole... 464- sAdhu sadA akuzIla rahe, kuzIlanI saMgati na kare, kema ke kuzIlonI saMgatamAM sukha bhoganI icchArUpa upasarga prApta thAya che, mATe muni te satya samaje. sUtra-465 thI 468 465- sAdhu kAraNa-vizeSa vinA gRhasthanA ghera na bese, grAma-kumArika krIDA na kare, ati hAsya na kare. 466- manohara zabdAdimAM na kheMcAya, yatanAthI saMyama pALe, caryAmAM apramatta rahe, upasarga samabhAve sahe 467-koI mAre to krodha na kare, kaMI kahe to uttejita na thAya, prasannatAthI badhuM sahe, kolAhala na kare.. 468-prApta kAmabhogonI icchA na kare, tIrthaMkara bhagavaMte tene viveka kahyo che, jJAnI pAse AcAra zikSA le. sUtra-469, 470 469- sAdhue suprajJa ane sutapasvI gurunI zuzruSA ane upAsanA karavI joIe. jeo vIra, AtmaprajJa, bratimAnuM, jitendriya che te ja AvuM kArya karI zake. 470- gRhavAsamAM samyatvanI prApti na thAya tema samajI, manuSya pravrajyA grahaNa karI puruSone AdAnIya bane che. te baMdhanathI mukta che ane asaMyama jIvananI AkAMkSA karatA nathI. sUtra-471, 472 471- sAdhu zabda ane sparzamAM Asakta na rahe. AraMbhamAM anizrita rahe, A adhyayananA AraMbhathI je vAtono niSedha karyo che, te sarve jinaAgama viruddha che, mATe teno niSedha karela che. 472- vidvAna muni atimAna, mAyA ane sarve gAravono tyAga karI kevaLa nirvANanI ja abhilASA kare - zrutaskaMdha-1, adhyayana-9 dharma no bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 44
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-1 adhyayana-10 samAdhi sUtra-473 thI 476 473- kevaLajJAnI bhagavaMte kevalajJAna vaDe jANIne je Rju samAdhi arthAta mokSa denArA dharmanuM kathana karela che, tene sAMbhaLo. samAdhi prApta sAdhu Aloka paralokanA sukha ane tapanA phaLanI IcchArahita, zuddha saMyama pALe. 474- Urdhva, adho, tirthI dizAmAM je trasa, sthAvara prANI che, temanI hAtha ke pagathI hiMsA na kare ane adatta vastu grahaNa na kare... 475- suAkhyAtadharmamAM zaMkA na karanAra tathA nirdoSa AhArI, badhA prANIne Atmatulya mAne, jIvitane mATeAAvonuM sevana na kare, temaja dhAnyAdi saMcaya na kare... 476- strInA viSayamAM sarvendriya roke, sarva baMdhanathI mukta thaIne vicare. lokamAM pRthak pRthak prANIvarga Arta ane duHkhathI pIDita che, te juo. sUtra-477 thI 480 477- ajJAnI jIva pRthvIkAyAdine duHkha ApI pApakarma karato vAraMvAra te-te yoniomAM bhame che, te A pApakarma pote kare che ke bIjA pAse karAve che... 478- je puruSa dIna vRtti kare che te paNa pApakarma kare che, tevuM jANI tIrthakaroe ekAMta bhAvasamAdhi kahI che, tethI paMDita sAdhu bhAvasamAdhi ane vivekamAM rata banI prANAtipAta tyAgI virata evo sthitAtmA bane... 479- sarva jagatane samabhAve jonAra koInuM priya ke apriya na kare. koI koI dIkSita thaI, upasarga Adi AvatA pharI dIna bane che to koI pUjA-prazaMsAnA kAmI bane che... 480- je dikSA laIne AdhAkarmI AhAranI icchAthI vicare te kuzIla che. te ajJAnI strImAM Asakta banI. parigraha karato pApanI vRddhi kare che. sUtra-481 thI 484 481- vairAnuvRddha puruSa karmano saMcaya kare che, ahIMthI marIne duHkharUpa sthAnane pAme che, tethI vivekI sAdhu dharmanI samIkSA karI, sarva durAcArothI dUra rahI saMyamanuM pAlana kare. 482- sAdhu, bhogamaya jIvananI IcchAthI dhanano saMcaya na kare, anAsakta thaI saMyamamAM parAkrama karato. vicare, vicArapUrvaka bhASA bole. zabdAdi viSayomAM Asakta na bane. hiMsAyukta kathA na kare... 483- AdhAkarmI AhAra AdinI icchA na kare, tevI icchA karanAro paricaya na kare, anuprekSA pUrvaka sthULa zarIranI paravA karyA vinA tene kaza kare arthAta saMyamanuM pAlana kare. 484- sAdhu ekatvanI bhAvanA kare, ekatva bhAvanA ja mokSa che, te mithyA nathI, A mokSa ja satya ane zreSTha che, te juo. tenAthI yukta akrodhI, satyarata ane tapasvI bane che. sUtra-485 thI 488 485- je sAdhu, strI sAthenA maithunathI virata hoya, parigraha na karato hoya, manojJa-amanojJa viSayomAM rAga-dveSa na karato hoya, jIva mAtranI rakSA kare, te niHsaMdeha samAdhi pAme che... 486- bhikSu rati-arati choDIne tRNasparza, zItasparza, uSNa, DAMsa Adine tathA sugaMdha-durgadhane sahe. 487- vacanagupta sAdhu bhAva samAdhine prApta thAya che. te sAdhu zuddha lazyAne grahaNa karI saMyamAnuSThAna kare, pote ghara saMbaMdhI samArakAma na kare - na karAve, temaja strI sAthe saMparka na rAkhe. muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 45
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' 488-lokamAM je koI akriyAvAdI che, temane paNa koI dharma pUche tyAre mokSano upadeza Ape che, AraMbhamAM Asakta, viSayamAM vRddha teo mokSanA hetubhUta cAritra dharmane jANatA nathI. sUtra-489 thI 492 489- A lokamAM manuSyonI bhinna bhinna ruci hoya che.koI kriyAvAdane mAne che, koI akriyAvAdane mAne che. AvA AraMbhamAM Asakta koI manuSya, tatkAla janmelA bALakanuM zarIranA TukaDA karavAmAM sukha mAne che. A rIte saMyamathI rahita teo prANIo sAthenA vaira vadhAre che. 490- AraMbhamAM Asakta puruSa AyukSayane jANatA nathI, te mamatvazIla, sAhasakArI ane mUDha, potAne ajarAmara mAnato evo te rAta-divasa dhanamAM ja saMtapta rahe che... 491- he mumukSu! tuM dhana ane pazuno tyAga kara, je baMdhu, mAtA, pitAdi mATe tuM raDe che, moha kare che, paNa tArA mRtyu bAda teo ja tAruM dhana harI leze... 492- jema vicaratA zuddha mRga siMhathI DarIne dUra vicare che, e rIte meghAvI puruSa dharma tattvane sArI rIte vicArIne dUrathI pApane taje. sUtra-493 thI 496 493- dharmanA svarUpane samyak prakAre jANanAra, matimAna manuSya potAne pApakarmathI nivRtta kare. vairanI paraMparAne utpanna karanAra ane mahAbhayakArI che, tema jANI, sAdhaka hiMsAno tyAga kare. 494- mokSamArgane anusaranAra muni asatya na bole, te pramANe sAdhu bIjA vratono bhaMga paNa svayaM na kare, na karAve, karanArane sArA na mAne, e ja nirvANa ane saMpUrNa samAdhi che. 495- sAdhu nirdoSa AhAra prApta thayA pachI temAM rAga dveSa karI cAritrane dUSita na kare. svAdiSTa AhAramAM mUrzita na thAya. dhairyavAnabane, parigraha vimukta bane, te pUjanano arthI ke prazaMsA kAmI banI na vicare. 496- sAdhu gRhatyAga karI nirapekSa thAya, kAyAno vyutsarga karI, nidAnarahita tapazcaraNa kare. jIvanamaraNanI AkAMkSA na kare. saMsArathI mukta thaI vicare. - tema huM kahuM chuM. zrutaskaMdha-1, adhyayana-10 samAdhi no bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 46
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-1 adhyayana-11 mArga sUtra-497 thI pa00 497- matimAna mahAvIre kayo mArga kahyo che ? je Rju mArgane pAmIne jIva dustara saMsAra pAra karI jAya che 498- he bhikSA zuddha, sarva duHkha vimokSI, anuttara te mArgane jema Apa jANatA ho te he mahAmani ! kaho 499- jo koI deva ke manuSya amane mArga pUche to temane kayo mArga batAvavo? te amane kaho 500- jo koI deva ke manuSya tamane mokSano mArga pUche to temane kayo mArga kahevo joIe, te tame mArI pAsethI sAMbhaLo. sUtra-501 thI 504 501- kAzyapa bhagavaMta mahAvare kahela mArga ghaNo kaThina che, jene pAmIne pUrve samudra vyApArI mAphaka... 502-aneka AtmAo taryA che, tare che, taraze. te bhagavaMta mahAvIra pAse meM je rIte sAMbhaLela che, te tamane huM kahuM chuM, te he prANIo ! mArI pAsethI sAMbhaLo.. 503- pRthvI jIva che, te pratyeka jIvo pRthak pRthak che, pANI ane agni jIva paNa che, vAyu jIva paNa pRthak che tathA tRNa, vRkSa, bIjarUpa vanaspati paNa jIva che... 504- te sivAya chaThA trasa jIva che, e rIte chakAya kahyA che, jIvakAya ATalA ja che, tethI atirikta koI jIvakAya nathI. sUtra-505 thI 508 505- matimAnuM puruSa sarva yuktiothI jIvomAM jIvatva siddha karIne jANe ke- badhAM jIvone duHkha apriya che, tethI koI jIvanI hiMsA na karavI... 506- jJAnInuM e ja uttama jJAna che ke te koInI hiMsA na kare. ahiMsA samarthaka zAstrono e ja siddhAMta che. 507- Urdhva, adho, tirtho lokamAM je koI trasa sthAvara jIva che, te badhAMnI hiMsAthI virame, kema ke tenAthI jIvane zAMtimaya nirvANa maLe che. 508-jitendriya, sarve doSonuM nirAkaraNa karI mana-vacana-kAyAthI jIvanaparyaMta koI jIva sAthe vaira na kare. sUtra-509 thI 211 509- saMvRtta, mahAprajJa ane dhIra sAdhu gRhastha Apela eSaNIya AhArathI vicare, aneSaNIya varjIne, nitya eSaNA samitinuM pAlana kare. 510- jIvono AraMbha karI, sAdhunA uddezathI banAvela anna-pANI susaMyatI sAdhu grahaNa na kare. pa11- AhAramAM pUtIkarma doSanuM sevana na karavuM e saMyamI sAdhuno dharma che, zuddha AhAramAM jyAM kiMcit paNa AzaMkA thAya, te sarvathA akalpanIya che. sUtra-512 thI 516 512- zrAvakonA nivAsasthAna gAma ke nagaramAM hoya che, tyAM rahela Atmagupta jitendriya sAdhu jIvahiMsA karanAranI anumodanA na kare... 513- tenA samAraMbha yukta vacana sAMbhaLI 'sAdhu puNya che" ema na kahe tathA puNya nathI' ema kahevuM te paNa mahAbhayanuM kAraNa che... muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 47
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' 514- dAnane mATe je trasa ane sthAvara prANI haNAya che, tenA saMrakSaNa mATe puNya thAya che' ema na kahe... 515- jene ApavA mATe tevA anna-pAna banAvAyA che, tenA lAbhamAM aMtarAya thAya, mATe 'punya nathI" ema paNa na kahe... 516- jIvahiMsA dvArA niSpanna dAnane je prazaMse che, te prANIvadhane icche che ane jeo pratiSedha kare che, teo prANIonI AjIvikAnuM chedana kare che. sUtra-pa17 thI 220 517- dAnamAM puNya che ke nathI, A baMnemAMthI kaMI na kahe te karmAzrava rokIne nirvANa prApta kare che... 518- jema nakSatromAM caMdramA pradhAna che, tema gatimAM nirvANa zreSTha che, tethI dAMta ane jitendriya banI. muni sadA nirvANane sAdhe.... 519- saMsAra pravAhamAM vahetA, svakarmathI kaSTa pAmatA prANI mATe bhagavaMte mokSarUpa dvIpa kahyo che, tatvajJA tenAthI ja mokSa pAme... pa20-je Atmagupta, dAMta, chinnasrota, anAzrava che, te ja zuddha, pratipUrNa, anupama dharmanuM kathana karI zake che sUtra-pa21 thI pa24 pa21- pUrvokta zuddha dharmathI ajJAna, abaddha hovA chatAM potAne jJAnI mAnanAra, 'ame jJAnI chIe' ema kahenArA anya darzAnIo samAdhithI dUra che.. pa22- teo bIja, sacitta jaLa, auzika AhAra bhogavIne dhyAna kare che, te akhedajJa, asamAhita che. pa23-jema DhaMka, kaMka, kurara, maghu, zikhI mAchalI zodhavA dhyAna kare, tema tenuM dhyAna kaluSa ane adhama che pa24- e rIte mithyASTi, anArya zramaNa viSayecchAnuM dhyAna kare che, te pApI ane adhama che. sUtra-pa25 thI pa28 pa25- A jagatamAM keTalAka durmati zuddha mArga virAdhIne unmArge jaI duHkhI thaI, maraNanI icchA kare che... pa26- jema janmAMdha puruSa chidravALI nAvamAM besI nadI pAra karavA icche to paNa mArgamAM ja DUbe che... pa27- te pramANe mithyAdaSTi, anArya zramaNa Azrava sevIne AgAmI bhave mahAbhaya pAme che. pa28- bhagavaMta mahAvIra dvArA pravedita A dharma pAmIne muni ghora saMsArane tare, AtmabhAve vicare. sUtra-pa29 thI 232 pa29- te indriya viSayothI nivRtta thaI, sarva prANIone Atmatulya samajI saMyamamAM parAkrama karatA vicare pa30-vivekI muni ati mAna ane mAyAne jANIne, teno tyAga karI nirvANanuM anusaMdhAna kare... pa31- sAdhudharmanuM saMdhAna kare, pApadharmano tyAga kare, tapamAM vIrya phorave, krodha-mAna na kare... 532- jema prANIono AdhAra pRthvI che, tema thayelA ke thanArA tIrthakarono AdhAra zAMti che. sUtra-pa33, 234 pa33- jema vAyuthI mahAgiri na kaMpe tema vratasaMpanna munine anukULa-pratikULa parISaha Ave tyAre, jarA paNa vicalita na thAya. pa34- te saMvRtta, mahAprajJa, dhIra, bIjAe Apela AhAranI eSaNA kare, kazAya rahita thaI mRtyu paryaMta saMyamamAM sthira rahe. kare e ja kevalI bhagavaMtano mata che. tema huM kahuM chuM. | zrutaskaMdha-1, adhyayana-11 'mArga'no bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 48
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-1 adhyayana-12 samosaraNa sUtra-pa3pa thI pa38 pa35- kriyAvAda, akriyAvAda, vinayavAda ane ajJAnavAda e cAra samavasaraNa (siddhAMta) che, jene pravaktAo pRtha-pRthak rIte kahe che. pa36- te ajJAnavAdI kuzala hovA chatAM prazaMsanIya nathI, saMzayathI rahita nathI. teo ajJAnI che ane ajJAnIomAM vimarza karyA vinA mithyAbhASaNa kare che... pa37- vinayavAdI asatyane satya ciMtave che, asAdhune sAdhu kahe che, temane pUchIe to vinayane ja mokSanuM sAdhana batAve che... 538- vinayavAdIo vastutattvane na samajatA kahe che ke amane amArA prayojananI siddhi vinayathI ja dekhAya che. karmabaMdhanI AzaMkA karanAra akriyAvAdI bhUta ane bhaviSyakAla vaDe vartamAnakAlane uDAvIne kriyAno niSedha kare che . sUtra-pa39 thI pa42 pa39-pUrvokta nAstika je padArthano niSedha kare che, tenuM astitva svIkArI padArthanI sattA ane asattA baMnethI mizrita pakSano svIkAra kare che. teo syAdvAdInA vacanano anuvAda karavAmAMasamartha hovAthI mUka banI jAya che. pachI syAdvAdI sAdhanonuM khaMDana karavA vAkachaLano prayoga kare che. 540- vastu svarUpane na jANanArA te akriyAvAdI vividharUpe zAstra AkhyAna kare che, je svIkAra karI. aneka manuSyo apAra saMsAramAM bhame che... 541- zUnyavAdIono eka mata evo che ke- sUrya udaya ke asta thato nathI, caMdramAM vadhato ke ghaTato nathI, pANI vahetuM nathI, vAyu vAto nathI, saMpUrNa jagata zUnya ane mithyA che... 542- jema netrahIna aMdha prakAzamAM paNa rUpa joI na zake tema buddhihIna akriyAvAdI padArthone joI na zake sUtra-pa43 thI pa46 543- saMvatsara, svapna, lakSaNa, nimitta, deha, utpAda, bhUmikaMpa tathA ulkApAta, e aSTAMga zAstronuM adhyayana karI, loko bhAvine jANI le che. paNa zUnyavAdI to ATaluM paNa jANatA nathI. pa44-koI nimittakanuM jJAna satya to koInuM viparIta hoya che. AvuM joine vidyAnuM adhyayana na karIne akriyAvAdIo vidyAnA tyAgamAM ja zreya mAne che... 545-kriyAvAdI jJAnano niSedha karI phakta kriyAthI mokSa mAne che. teo kahe che- duHkha svayaMkRt che anyat nahIM. paNa tIrthaMkara devoe kahyuM che ke mokSa jJAna-kriyA baMnethI maLe che, mAtra kriyAthI nahI. pa46- tIrthaMkara A lokamAM cakSu samAna che, lokanAyaka che, je prajAne mokSamArgano upadeza Ape che ke he mAnava! jema jema mithyAtva vadhe che, tema tema saMsAra vadhato jAya che mATe hitakara mArganuM anuzAsana kare che. sUtra-pa47 thI papa0 - 547- je rAkSasa, yamalaukika, sUra, gAMdharva, pRthvIAdi cha kAyo, AkAzagAmI ane pRthvI Azrita prANI che, teo badhAM potAnA karma pramANe punaH punaH A saMsAramAM bhame che... pa48- A saMsArane svayaMbhUramaNa samudranI jema apAra che, tethI A gahana saMsArane durmokSa jANo. viSaya ane strImAM Asakta jIvo A saMsAramAM vAraMvAra baMne lokamAM bhame che... muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 49
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' pa49- ajJAnI jIva pApakarma karIne karmakSaya karI zakatA nathI. paNa dhIra puruSa akarmathI karmakSaya kare che. meghAvI puruSo lobhathI dUra rahe che, teo saMtoSI banI pApa nathI karatA. papa0- te sarvajJa vitarAga lokanA bhUta-vartamAna-bhAvinA yathArtha jJAtA che, teo bIjAnA netA che, paNa svayaM niyaMtA, jJAnI ane saMsArano aMta karanAra che. sUtra-papa1 thI papapa papa1- jIvanI hiMsAnI jugupsA karanArA te pUrvokta uttama sAdhu, hiMsA karatA nathI ke karAvatA nathI. te dhIra, sadA saMyama prati jhUkelA rahe che, paNa keTalAka anya darzanI mAtra vANIthI vIra hoya che... papa2- paMDita puruSa te nAnA ke moTA zarIravALA badhAne Atmavat jue che, ane A lokane mahAna ke anaMta jIvothI vyApta samaje che. tethI te jJAnI puruSa apramatta sAdhu pAse dikSA grahaNa kare... papa3- je svayaM ke bIjA pAse jANIne dharma kahe che, te sva-paranI rakSA karavA samartha che, je ciMtana karIne dharma prakAze che evA jyotirbhata munI pAse sadA rahevuM joIe... papa4- je AtmAne, gatine, Agatine, zAzvatane, azAzvatane, janmane, maraNane, cyavanane ane upapAtane jANe che... tathA ... papapa- je jIvonI vividha pIDAne, Azrava ane saMvarane jANe che, duHkha ane nirjarA jANe che, te kriyAvAdanuM kathana karavA yogya che... sUtra-papa6 sAdhu manohara zabda ane rUpamAM Asakta na thAya, gaMdha ane rasamAM dveSa na kare, jIvana-maraNanI AkAMkSA nA kare, saMyamayukta thaI, mAyArahita banIne vicare - tema huM kahuM chuM. zrutaskaMdha-1, adhyayana-12 samosaraNa no bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 50
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-1 adhyayana-13 yathAtathya' sUtra-papa7 thI pa60 557- huM yathAtathya, jJAnanA prakAra, jIvanA guNo, sAdhunuM zIla, asAdhunuM kuzIla, zAMti ane azAMti arthAta mokSa ane saMsAranA svarUpane pragaTa karIza... papa8- dina-rAta uttama anuSThAna karanArA, tIrthaMkarothI dharma prApta karIne samAdhimArganuM sevana na karanAra nihnava potAne zikhAmaNa denAra tIrthaMkara Adine ja kaThora zabdo kahe che... 559- je nihnava vizuddha mArgane ahaMkArathI dUSita kare che, potAnI rUcI anusAra viparIta artha prarUpe che, jJAnamAM zaMkita thaI mithyA bole che, te uttama guNanuM bhAjana banI zakato nathI. pa60- koInA pUchavA para je gurunuM nAma chUpAve che, te potAne mokSathI vaMcita kare che, asAdhu chatAM potAne sAdhu mAne che, te mAyAvI anaMtavAra saMsAramAM ghAtane pAme che. sUtra-pa61 thI pa64 561- je krodhI che te aziSTa bhASI che, zAMta kalahane pradIpta kare che, te pApakarmI che. te sAMkaDA mArge jatAM aMdhanI mAphaka duHkhI thAya che... 562- je kalahakArI che, anyAyabhASI che. te samatA meLavI zakato nathI, kalaharahita banI zakti nathI. je gurunI AjJAno pAlaka che te lajjA rAkhe che, ekAMta zraddhALu che, te amAyI che... 563- guru zikhAmaNa Ape tyAre je krodha na kare te ja puruSa vinayI, sUkSmArtha jonAra, jAti-saMpanna, samabhAvI ane amArI che... pa64- je parIkSA karyA vinA svayaMne saMyamI ane jJAnI mAnI abhimAna kare ke huM tapasvI chuM, te bIjAne pANImAM paDela caMdranA paDachAyAnI jema nirarthaka ja mAne che. te abhimAnI avivekI che. sUtra-pa6pa thI pa68 pa65- ukta ahaMkArI sAdhu ekAMta mohavaza saMsAre bhame che, te sarvajJokta mArgathI bahAra che. je sanmAnArthe utkarSa dekhADe che, te jJAnahIna abuddha che... 566- je brAhmaNa ke kSatriya jAtika che, ugraputra ke licchavI hoya, te dIkSA laI, paradatta bhojI thaI, gotra mada na kare... pa67-tenA jAti ke kuLa zaraNabhUta thatA nathI, samyapha sevita jJAnAcaraNa sivAya koI rakSaka nathI. dIkSA laIne paNa je gRhastha karma seve che, te karmothI chUTavA mATe samartha thato nathI.. 568- niSkicana ane rUkSajIvI bhikSu paNa jo prazaMsAkAmI ane ahaMkArI thAya, to te abuddha che, tenA bIjA guNo peTa bharavAnuM sAdhana mAtra che. te punaH punaH janma-maraNane pAme che. sUtra-pa69 thI pa72 569- je sAdhu uttama rIte bolanAra bhASAvida hoya pratibhAvAna, vizArada, AgADhaprajJa hoya, chatAM te subhAvitAtmA bIjAne potAnI prajJAthI parAbhUta kare che to te sAdhu vivekI gaNAya nahi. pa70- je sAdhu potAnI prajJAnuM abhimAna kare che athavA lAbhanA madathI unmatta thaI te bAlaprajJa bIjAnI niMdA kare che, te bALabuddhi sAdhu samAdhi pAmI zakato nathI. pa71- je sAdhu prajJA-tapa-gotra ke AjIvikAno mada na kare te sAdhu paMDita che ane sarvazreSTha che... muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 51
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' pa72- dhIra puruSa ukta madasthAnone choDI de, pharI na seve. badhA ucca-nIca gotrothI mukta te maharSi sarvottama mokSa gatine pAme che. sUtra-pa73 thI 576 - pa73- uttama lezyAvALA, dRSTadharmA muni bhikSA mATe gAma ke nagaramAM pravezI, eSaNA ane aneSaNAne samajIne anna-pAna prati anAsakta rahI zuddha bhikSA grahaNa kare. pa74- sAdhu arati-ratino tyAga karIne bahujana madhye rahe athavA ekacArI bane. paNa saMyamamAM abAdhaka vacana bole. vaLI dhyAnamAM rAkhe ke gati-Agati jIvanI ekalAnI ja thAya... pa75- dhIra puruSa svayaM jANIne ke sAMbhaLIne prajAne hItakara dharma bole, uttama dhairya dharmavALApuruSa niMdya kArya ke phaLanI prApti mATe kArya na kare... pa76- sAdhu, zrotAnA abhiprAyane potAnI tarkabuddhithI samajyA vinA dharmano upadeza na Ape, zrotAne zraddhA na thatA te krodhita banI jAya. tethI sAdhu, anumAnathI bIjAnA abhiprAya jANIne dharmano upadeza Ape. sUtra-pa77 thI pa79 pa77- dhIra sAdhu, zrotAnA karma ane abhiprAya jANIne dharma kahe, temanuM mithyAtva dUra kare, temane strIrUpamAM moha na pAmavA samajAve, temAM lubdhathanAra nAza pAme che. trasa sthAvara jIvonuM hita thAya tevo upadeza Ape. pa78- sAdhu, dharmano upadeza ApatA pUjA-prazaMsAnI kAmanA na kare, koInuM priya-apriya na kare. sarve anartho choDIne, anAkuLa-akaSAyI bane... pa79- dharmanuM yathArtha svarUpa joIne, badhAM prANInI hiMsAne taje. jIvana-maraNano anAkAMkSI bane tathA mAyAthI mukta thaIne vicaraNa kare - tema huM kahuM chuM. ke zrutaskaMdha-1, adhyayana-13 yathAtathya no bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 52
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-1 adhyayana-14 graMtha sUtra-580 thI 583 580- parigrahane choDIne, zikSA prApta karato sAdhaka, pravrajita thaIne brahmacarya pAlana kare, guru AjJA pALIne vinaya zIkhe, saMyama pAlanamAM pramAda na kare... 581- je rIte pAMkharahita pakSInuM baccuM, AvAsamAMthI UDavA prayatna kare che, paNa UDI zakatuM nathI. evA te paMkhahIna taruNa pakSInuM Dheka Adi haraNa kare che... 582- e pramANe anipuNa agItArtha ziSya cAritrane nissAra mAnI nIkaLavA icche che, pAkhaMDI loko tene potAnA hAthamAM Avela mAnIne harI le che arthAta dharmabhraSTa karI de che. 583- gurukulamAM na rahenAra saMsArano aMta karI zakatA nathI, ema jANI sAdhu gurukuLamAM vase ane samAdhine iccha, guru, sAdhunA AcaraNane zAsita kare che mATe te gurukula na choDe. sUtra-584 thI 586 584- guru samIpe rahenAra sAdhu, je sthAna, zayana, Asana AdimAM parAkrama karI uttama sAdhuvatuM AcaraNa kare te samiti, guptimAM niSNAta banIne, bIjAne tenuM yathArtha svarUpa kahe... 585- anAzravI sAdhu kaThora zabdo sAMbhaLIne saMyamamAM vicare. bhikSu nidrA ane pramAda na kare, koI viSayamAM zaMkA thatA tene nivArI niHzaMka bane... 586- guru samIpe rahenAra sAdhu, bALa ke vRddha, rAtvika ke samavratI dvArA anuzAsita thavA chatAM je samyapha sthiratAmAM na praveze te guru Adi dvArA niyamana karAyA chatAM teno svIkAra na kare to saMsArano pAra na pAme... sUtra-587 thI pa90 587- sAdhvAcAra pAlanamAM kaI bhUla thAya tyAre anya darzanI dvArA athavA bALaka, vRddha, nAnI dAsI kegRhastha dvArA AgamAnusAra anuzAsita thAya tyAre te sAdhu - pa88- tenA para krodha na kare, vyathita na thAya, kaMI kaThora vacana na bole, have huM tema karIza te mAre zreyaskara che ' , ema svIkArI pramAda na kare.. 589- jema vanamAM koI mArga bhUlelAne koI sAco mArga batAve tyAre mArga bhUlelo vicAre ke A mane je mArga batAve che, te mArA mATe zreyaskara che.. pa90- te mArga bhUlelA mUDhe amUDhanI vizeSarUpe pUjA karavI joIe. A upamA vIra bhagavAne ApI che, teno artha jANI sAdhu samyak satkAra kare... sUtra-pa91 thI pa95 pa91- jema mArgadarzaka paNa rAtrinA aMdhakAramAM na joI zakavAthI mArga nathI jANato, te sUryodaya thatA prakAzita mArga jANe che - pa92- te ja rIte - dharmamAM anipuNa ziSya, ajJAna hovAne lIdhe dharma nathI jANato, paNa jinavacanathI vidvAna banatA ukta daSTAMta mujaba badhuM jANe che... pa93-urdhva, adho, tirthI dizAmAM je trasa ke sthAvara prANI che, temanA prati sadA saMyata rahIne vicare, lezamAtra dveSa na kare... 594- samyaka AcAravAna ane Agamano upadeza denArA AcAryane ucita samaye samAdhinA viSayamAM pUche muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 53
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' ane kaivalibhASita samAdhine jANIne potAnA hRdayamAM sthApita kare... pa95- guru upadezamAM sthita sAdhu trividharUpe susthita thaIne temAM pravRtta thAya, tenAthI zAMtinI prApti ane karmono nirodha thAya che. bhagavaMta kahe che ke te punaH pramAdamAM lipta thato nathI. sUtra-pa96 thI 59 pa96- gurukuLavAsI te muni, sAdhunA AcArane sAMbhaLIne tathA mokSarUpa iSTa arthane jANIne pratibhAvAnA ane vizArada thaI jAya che, te AdAnArthI muni tapa ane saMyama pAmIne, zuddha nirvAhathI mokSa meLave che... pa97- gurukuLavAsI sAdhu samyak prakAre dharma jANIne tenI prarUpaNA kare che, te jJAnI karmono aMta kare che, te pUchelA praznonA vicArIne uttara ApI potAne tathA bIjAne saMsArathI choDAve che, tathA svayaM saMsArano pAra pAme che. 598- prAjJa sAdhu arthane chUpAve nahIM, viparIta vyAkhyA na kare. pote mAna na kare, AtmaprazaMsA na kare, zrotA tattva na samaje to parihAsa na kare temaja koIne AzIrvacana na kahe... pa99- jIvahiMsAnI zaMkAthI pApanI braNA kare, maMtra prayogathI potAnA saMyamane ni:sAra na kare. prajAjano pAsethI koI vastunI icchA na kare ke asAdhu dharmano upadeza na Ape. sUtra-600 thI 603 600- nirmaLa ane akaSAyI bhikSu pApadharmIno parihAsa na kare, akiMcana rahe, satya kaThora hoya che te. jANe, Atma-hInatA ke AtmaprazaMsA na kare... 101- sUtra ane arthanA viSayamAM ni:zaMka hovA chatAM buddhimAna sAdhu garva na kare. syAdvAdamaya sApekSa vacana kahe. muni mizra bhASA na bole dharma samusthita sAdhu sAthe vicare. 602- satya ane vyavahAra bhASAmAM dharma vyAkhyAna karatA koI tathyane jANe che, koI nathI samajatuM. AvA na samajanArane sAdhu vinamra bhAvathI upadeza Ape. kyAMya bhASA saMbaMdhI hiMsA na kare, nAnI vAtane lAMbI na kheMce.... 603- vyAkhyAna karatI veLA saMkSepamAM na samajAvI zakAya tene vistArathI samajAve. AcArya pAse sUtrArthanuM zravaNa karI bhikSu samyak prakAre nirdoSa vacana bole, AjJA zuddha vacana bole, pApano viveka rAkhe sUtra-604 thI 606 604- jinezvara dvArA upadiSTa siddhAMtone sArI rIte abhyAsa kare ane te pramANe vacana bole, maryAdA bahAra na bole, evo bhikSu ja te samAdhine kahevAnI vidhi jANI zake che... 605- sAdhu AgamanA arthane dUSita na kare tathA zAstranA arthane na chupAve. sUtrArthane anyarUpa na Ape, zikSAdAtAnI bhakti kare, evo artha sAMbhaLyo hoya, tevI ja prarUpaNA kare... 606- je sAdhu zuddha sUtrajJa ane tapasvI che, je dharmano samyak jJAtA che, jenuM vacana lokamAnya che, je kuzaLa ane vyakta che, te ja sarvajJokta bhAvasamAdhine kahI zake che - tema huM kahuM chuM. | zrutaskaMdha-1, adhyayana-14 graMtha no bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 54
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-1 adhyayana-15 AdAnIya sUtra-607 thI 610 607- atIta, vartamAna ane bhAvimAM thanArA badhAne darzanAvaraNIyAdi karmano aMta karanArA, prANImAtranA rakSaka puruSa paripUrNa rUpe jANe che... 608- vicikitsAno aMta karanAra, anupama tattvanA jJAtA, anupama prarUpaka evA anupama vyAkhyAtA. jyAM tyAM hotA nathI... 609-jinezvara deve je jIvAdi tattvono sArI rIte upadeza karyo che, te ja satya ane subhASita che, tethI. sadA satya saMpanna banIne badhA jIvo sAthe maitrI rAkhavI... 610- jIvo sAthe virodha na kare, e susaMyamIno dharma che, sAdhu jagatanA svarUpane jANIne zuddha dharmanI bhAvanA kare. sUtra-611 thI 614 611- bhAvanA yogathI vizuddha AtmAnI sthiti jaLamAM nAva samAna che, te kinArA prApta nAvanI mAphaka sarva duHkhothI mukta thAya che... 612- lokamAM pApano jJAtA meghAvI puruSa baMdhanathI mukta thaI jAya che, navA karma na karanAra medhAvI. puruSanA pUrvasaMcita badhA pApakarmo naSTa thaI jAya che... 613- je navA karmano akartA che, vijJAtA che, te karmabaMdha karato nathI, e vAta jANIne mahAvIra puruSa janmato ke marato nathI... 614- jene pUrvakRta karmo nathI, te mahAvIra puruSa janmatA ke maratA nathI. jema vAyu agnine pAra karI jAya. tema te lokamAM priya strIone pAra karI jAya che. sUtra-615 thI 618 615- je strI sevana karatA nathI, te pahelA mokSagAmI thAya che. baMdhanamukta te puruSa jIvananI AkAMkSA. karatA nathI... 616- jeo uttama karmothI mokSanI sanmukha che, mokSa mArga prarUpe che, teo asaMyamI jIvana choDIne karmono kSaya kare che... 617- AzArahita, saMyata, dAMta, daDha ane maithuna virata, je pUjAnI AkAMkSA karatA nathI. te saMyamI, prANIo nI yogyatAnusAra pariNata thAya che... 618- je chinnasrota arthAta AAvadvArothI nivRtta che, rAgadveSa rahita che, nirmaLa che, te pralobhanathI lipta nA thAya. indriyo ane manane vaza karanAra te puruSa anupama bhAvasamAdhine prApta kare che. sUtra-619 thI 622 619- je puruSa saMyama pAlanamAM nipuNa che, khedajJa che, te puruSa mana-vacana-kAyAthI koI sAthe virodha nA kare, evo ja sAdhu te ja paramArthathI divya tattvadarzI kahevAya che. 620- je puruSa bhoganI AkAMkSAno aMta kare che, te manuSya mATe cakSu sama sanmArgadarzaka banI jAya che. jemAM tiSNa astarAno aMta bhAga cAle che, rathanuM paiDuM paNa aMtima bhAgamAM cAle che, tema mohano aMta saMsArakSaya kare che. 621- dhIra puruSa aMta-prAMta AhAranuM sevana karIne saMsArano aMta kare che. te nara A manuSya jIvanamAM muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 55
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakRta' dharmArAdhanA karIne - 622- mukta thAya ke anuttaradeva thAya che, tema meM sAMbhaLela che. manuSya sivAyanI gatimAM A yogyatA nathI. sUtra-623 thI 626 623- koI kahe che - manuSya ja duHkhono aMta kare che, koI kahe che - manuSya bhava maLavo durlabha che... 624- manuSyabhava gumAvyA pachI pharI saMbodhi durlabha che, dharmArthanA upadeSTA puruSano yoga paNa durlabha che. 625- je pratipUrNa, anupama, zuddha dharmanI vyAkhyA kare che ane te pramANe Acare che, temane pharI janma levAnI vAta kyAMthI hoya ?... 625 punarAgamana rahita mokSamAM gayela meghAvI puruSa saMsAramAM kyAMthI utpanna thAya ? sarva prakAranI kAmanAothI rahita tIrthakara, lokanA anuttara netra-pathadarzaka che. sUtra-627 thI 631 627- kAzyapagotrIya mahAvIre te anuttara sthAna batAvela che, jenA AcaraNathI, paMDita puruSa saMsArano aMta kare che ane mokSa pAme che... 628- jJAnI puruSa karmane vidAravA samartha vIrya meLavI pUrvakRt karmano nAza kare, navA karma na bAMdhe... 629- karmono vinAza karavAmAM samartha vIra puruSa, bIjA dvArA prApta karma-rajano baMdha na kare kema ke te puruSa ATha prakAranA karmone choDIne mokSanI sanmukha thayelA che. 630- sarva sAdhune mAnya je saMyama che te zalyane kApanAra che, te saMyama ArAdhIne ghaNAM AtmAo saMsAra sAgarane taryA che athavA devapaNuM pAmyA che. 631- pUrve ghaNAM dhIra puruSo thayA che ane bhAvimAM paNa thaze, teo atidurlabha samyagdarzana-jJAnacAritranuM anuSThAna karI tathA mArga pragaTa karIne saMsAra tarI jAya che - tema huM kahuM chuM. zrutaskaMdha-1, adhyayana-15 AdAnIya' no bhAvAnuvAda pUrNa | muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 56
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-1 adhyayana-16 gAthA sUtra-632 bhagavaMte kahyuM- pUrvokta 15 adhyayanomAM kahela guNothI yukta sAdhu IndriyonuM damana karanAra, mukta thavA yogya hovAthI dravya hoya, kAyAne vosirAvanAra hoya, tene mAhana, zramaNa, bhikSa, nircantha kahevAya che. he bhagavaMta ! dAMta, dravya ane vyutkRSTakAyane nircantha, brAhmaNa, bhikSu kema kahe che ? te mane batAvo. je sarva pApakarmothI virata che, prema, dveSa, kalaha, abhyAkhyAna, paizunya, paraparivAda, arati-rati, mAyAmRSA, mithyAdarzana zalyathI virata, samita, sahita, sadA saMyata, akrodhI, amAnI che mATe mAhaNa kahyA. evo te zramaNa anizcita, nidAnarahita che. AdAna, atipAta, mRSAvAda ane parigraha (tathA) krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa evA je koI AtmapradoSanA hetu che, te-te AdAnathI je pahelAthI prativirata che, prANAtipAtAdi nivRtta, dAMta, vyutkRSTakAya te zramaNa kahevAya che. Avo bhikSu anunnata, vinita, namra, dAMta, dravya, deha visarjaka che, te vividha parISaha-upasargone parAjita karI, adhyAtmayoga ane zuddha svarUpamAM sthita che. sthitAtmA, vivekI, paradattabhojI che te bhikSu kahevAya che. - Avo bhikSu nircantha- ekAkI, ekavi, buddha, chinnasrota, susaMyata, susamita, susAmayika, AtmapravAda prApta, vidvAna, dvividha zrota parichinna, pUjA satkArano anAkAMkSI, dharmArthI, dharmavi, mokSamArga prati samarpita, samyakacArI, dAMta, dravya, dehavisarjaka che. te nircantha kahevAya che. tene evI rIte jANo kevI rIte meM bhagavaMtathI jANyuM. tema huM kahuM chuM. kema ke bhayathI jIvonI rakSA karanAra sarvajJa tIrthaMkara deva anyathA upadeza karatA nathI. zrutaskaMdha-1, adhyayana-17 'gAthA no bhAvAnuvAda pUrNa 'sUtrakRta" sUtranA zrutaskaMdha-1 no muni dIparatnasAgare karela gujarAtI bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 57
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' zrutaskandha-2 adhyayana-1 puMDarIka' sUtra-633 sudharmAsvAmIe jabUsvAmIne kahyuM- he AyuSyamA! meM bhagavaMta pAse AvuM sAMbhaLela che ke, A pauMDarIka nAmanA adhyayanamAM A pramANe viSaya kahyo che - koI puSkariNI(vAva)che, te ghaNu pANI, ghaNu kIcaDa ane jaLathI bharelI che. te puSkariNI labdha pratiSThita arthAta jagatamAM pratiSThAne prApta, prAsAdIya arthAta cittane prasanna karanArI, darzanIya arthAta netrane AnaMdakArI, abhirUpa arthAta prazasta rUpasaMpanna, pratirUpa arthAta atyaMta manohara che te puSkariNInA te-te bhAgamAM tyAM ghaNA uttamottama puMDarIka (kamaLa) kahyA che. je kramazaH khIlelA, pANI ane kIcaDa thakI upara uThelA, suMdara evA varNa-gaMdha-rasa-sparzathI yukta, prAsAdIya, darzanIya, abhirUpa, pratirUpa che. te puSkariNInA bahu madhya bhAgamAM eka ghaNu moTuM zreSTha kamaLa raheluM che. te paNa khIlelu, UMcI pAMkhaDIvALu, suMdara varNa-gaMdha-rasa-sparzathI yukta, prAsAdIya yAvat pratirUpa che. te AkhI vAvaDImAM ahIM-tahIM ghaNA uttama kamaLo. rahelA che. je khIlelA upara uThelA yAvat pratirUpa che. te vAvaDInA ThIka madhya bhAge eka mahAna uttama puMDarIka yAvat pratirUpa che. sUtra-634 have koI puruSa pUrva dizAthI vAvaDI pAse AvIne te vAvaDIne kinAre rahIne jue che ke, tyAM eka mahAnA zreSTha kamaLa, je kramazaH suMdara racanAthI yukta yAvatu pratirUpa che. tyAre te puruSa A pramANe bolyo - huM puruSa chuM, khedajJa-deza kAlano jJAtA athavA mArganA parizramano jJAtA, kuzaLa, paMDita-vivekavAna, vyakta-paripakva buddhivALo, meghAvI, abAla-bAlyAvasthAthI nivRtta thai yuvAvasthAne prApta thayela, mArgastha, mArgavimArganI. gatividhino jJAtA, gatiparAkramajJa chuM. huM A zreSTha kamaLane ukheDI lAvuM. AvuM kahIne te puruSa te vAvaDImAM praveza kare. jevo-jevo te vAvaDImAM AgaLa vadhe che, tevo-tevo te ghaNA. pANI ane kAdavamAM kheMcIne kinArAthI dUra thayo ane zreSTha kamaLa prApta na karI zakyo. te na A pAra rahyo, na pele pAra. vAvaDImAM kheMcI gayo. A pahelo puruSa. sUtra-635 have bIjo puruSa - te puruSa dakSiNa dizAthI vAvaDI pAse Avyo. te vAvaDInA kinAre rahIne eka mahAnA zreSTha kamaLane jue che, je suMdara racanAvALu, prAsAdIya yAvat pratirUpa che. tyAM te eka puruSane jue che je kinArAthI. dUra che ane te zreSTha puMDarIka sudhI pahoMcyo nathI. je nathI ahIMno rahyo ke nathI tyAMno. paNa te vAvaDI madhye kIcaDamAM ja phasAyelo che. ..... tyAre bIjA puruSe pahelA puruSa saMbaMdhe kahyuM - aho ! A puruSa akhedajJa, akuzaLa, apaMDita, avyakta, ameghAvI, bALa, amArgajJa, amArgavid, mArganI gati-parAkramane jANato nathI. paNa huM khedajJa, kuzaLa chuM yAvat huM te uttama zveta kamaLane jarUra ukheDI lAvIza. paraMtu A kamaLa AvI rIte ukheDIne lAvI na zakAya, jema A puruSa samajato hato. huM puruSa chuM, khedajJa, kuzaLa, paMDita, vyakta, meghAvI, abAla, mArgastha, mArgavid, gati-parAkramajJa chuM. huM A uttama zveta kamaLa ukheDI lAvIza. te puruSa vAvaDImAM Utaryo. jevo AgaLa vadhato gayo, tevo UMDA pANI ane kIcaDamAM phasAyo. kinArAthI dUra thayo ane te kamaLane prApta na karI zakyo. vAvaDImAM phasAI gayo. A bIjo puruSa. sUtra-636 have trIjo puruSa - trIjo puruSa pazcima dizAthI vAvaDI pAse Avyo. vAvaDInA kinAre eka uttama zveta kamaLane jue che, je vikasita yAvat pratirUpa che. tyAM pahelA baMne puruSone paNa jue che, jeo kinArAthI bhraSTa thayA muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 58
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' che ane uttama zveta kamaLa laI zakyA nathI yAvata vAvaDInI vacce kIcaDamAM phasAI gayA che tyAre te trIjo puruSa ema kahe che, are ! A puruSo akhedajJa, akuzaLa, apaMDita, avyakta, ameghAvI, bALa, amArgastha, amArgavid, amArgagati parAkramajJa che. teo je mAnatA hatA ke ame zveta kamaLane laI AvIzuM, paNa teo mAnatA hatA te rIte A zveta kamaLa lAvI zakAya nahIM. paraMtu huM khedajJa, kuzaLa, paMDita, vyakta, meghAvI, abAla, mArgastha, mArgavid, gati-parAkramajJa chuM. huM A uttama zveta kamaLane laI AvIza. ema vicArI teNe vAvaDImAM praveza karyo. paNa jevo te AgaLa cAlyo yAvata tevo te UMDA pANI ane kIcaDamAM phasAI gayo. kaleza pAmyo ne duHkhI thayo. A trIjo puruSa. sUtra-637 have cotho puruSa - cotho puruSa uttara dizAthI te vAvaDI pAse Avyo, kinAre UbhA rahI teNe eka uttama zveta kamaLa joyuM, je khIleluM yAvat pratirUpa hatuM. teNe pahelA traNa puruSo joyA, je kinArAthI bhraSTa thaI yAvat kAdavamAM khUMcelA hatA. tyAre cothA puruSe kahyuM - aho ! A puruSo akhedajJa che yAvat mArganA gati-parAkramane jANatA nathI. yAvat teo uttama zveta kamaLane lAvI zakyA nathI. vAvaDImAM jevo AgaLa vadhyo yAvat kAdavamAM kheMcI gayo. A cotho puruSa. sUtra-638 pachI rAgadveSa rahita, khedajJa yAvat gati-parAkramano jJAtA bhikSu koI dizA ke vidizAthI te vAvaDIne kinAre Avyo. te vAvaDInA kinAre rahIne jue che ke tyAM eka mahAna zveta kamaLa yAvat pratirUpa che. te sAdhu cAra puruSone paNa jue che, jeo kinArAthI bhraSTa che yAvat uttama zveta kamaLane prApta karI zakyA nathI. A pAra ke pele pAra javAnA. badale vAvaDInI vacce UMDA kAdavamAM phasAyA che. tyAre te bhikSue kahyuM - are ! A puruSo akhedajJa yAvat mArganA gati-parAkramanA jJAtA nathI, yAvata A puruSo mAnatA hatA ke ame uttama kamaLa lAvIzuM paNa lAvI zakyA nathI. huM bhikSAjIvI sAdhu chuM, rAga-dveSa rahita chuM, saMsAra-kinArAno arthI chuM. khedajJa yAvat mArganA gati parAkramano jJAtA chuM. huM A uttama zveta kamaLa lAvIza. ema vicArIne te sAdhu vAvaDImAM praveza karyA vinA kinAre UbhI avAja kare che - are o uttama zveta kamaLa ! UThIne ahIM Avo. e rIte te uttama kamaLa vAvaDImAMthI bahAra AvI jAya che. sUtra-639 he AyuSyamAnuM zramaNo ! meM je dRSTAMta kahyuM, teno artha jANavo joIe. hA, bhadanta ! kahI, zramaNa bhagavaMta mahAvIrane sAdhu-sAdhvIo vAMdI, namIne A pramANe bolyA - he AyuSyamAn zramaNa ! ame te dRSTAMtano artha jANatA nathI. zramaNa bhagavaMta mahAvIre te aneka sAdhu-sAdhvIone AmaMtrIne A pramANe kahyuM - he AyuSyamAn zramaNo ! huM teno artha kahIza, spaSTa karIza, paryAyo kahIza, pravedIza, artha-hetu-nimitta sahita te arthane vAraMvAra jaNAvIza. sUtra-640 he AyuSyamAn zramaNo ! meM lokane puSkariNI kahI che. he zramaNa AyuSyamAn ! meM karmane pANI kahyuM che. kAmabhogone kAdava kahyo che. jana-jAnapadone meM ghaNA zreSTha zveta kamaLo kahyA che. rAjAne meM eka mahA padmavara pauMDarika kahyuM che. meM anyatIrthikone te cAra puruSajAti batAvI che. he AyuSyamAn zramaNo ! meM dharmane te bhikSu kahyo che, dharmatIrthane meM taTakinAro kahyo che. dharmakathAne meM te zabdo (avAja) kahyo che. nirvANane meM te kamaLane vAvaDImAMthI UThIne bahAra AvavA kahyuM che. he AyuSyamAnuM zramaNo ! meM A rIte vicArIne te upamAo ApI che. muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 59
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' sUtra-641 - A manuSyalokamAM pUrva, pazcima, uttara ane dakSiNa dizAomAM vividha prakAranA manuSyo anukrame lokamAM utpanna thAya che. jema ke koI Arya, koI anArya, koI uccagotrIya, koI nIcagotrIya, koI vizALakAya, koI ThIMgaNA, koI suMdaravarNA, koI hImavarNA, koI surUpa, koI kurUpa hoya che. te manuSyomAM eka rAjA thAya che... te mahAna himavaMta, malaya, maMdara, mahendra parvata samAna, atyaMta vizuddha rAjakulavaMzamAM utpanna, niraMtara rAjalakSaNothI zobhita aMgavALo, aneka jananA bahumAnathI pUjita, sarvaguNa samRddha, kSatriya, AnaMdita, rAjyAbhiSeka karAyela, mAtA-pitAno suputra, dayApriya, sImaMkara-sImAne karanAra, sImaMdhara-maryAdAnuM pAlana karanAra, kSemaMkara-kalyANane karanAra, kSemaMdhara-kalyANane dhAraNa karanAra, manuSyomAM indra, janapadano pitA, janapadano purohita, setukara-kumArge janArane sanmArge lAvIne maryAdAmAM sthira karanAra, ketukara-adabhUta kArya karanAra, narapravara-sAdhAraNa manuSyomAM zreSTha, puruSapravara-puruSArtha siddha karavAmAM zreSTha, purisasiMha, puruSaAsIviSa, puruSavarapauMDarIka, puruSavaragaMdhahastI, ADhya-akhUTa dhananA svAmI, dama-zatrunA abhimAnano nAza karanAra, vitta-prakhyAta hato. tene tyAM vizALa, vipula, bhavana, zayana, Asana, yAna, vAhananI pracUratA hatI. ati dhana, suvarNa, . tene ghaNA dravyonI Avaka-jAvaka hatI. vipula bhojana, pANI apAtA hatA. tene ghaNA dAsa, dAsI, gAya, bheMsa, bakarIo hatA. tenA koza, koSThAgAra, zastrAgAra samRddha hatA. te baLavAna hato, zatruone nirbaLa banAvato hato. tenuM rAjya ohayakaMTaka, nihayakaMTaka, maliyakaMTaka, uddhiyakaMTaka, akaMTaka hatuM. ohayazatru, nihayazatra, maliyazatra, udvitazatra, nirjitazatra, parAjitazatra, durbhikSa ane mArInA bhayathI mukta hatuM. ahIMthI AraMbhIne rAjya varNana uvavAI sUtrAnusAra ' ' evA rAjyanuM prazAsana-pAlana karato rAjA vicarato hato.' ' tyAM sudhI jANavuM. te rAjAne parSadA hatI. temAM ugra, ugraputro, bhoga, bhogaputro, isyAku, isyAkuputro, jJAta, jJAtaputro, kauravya, kauravyaputro, bhaTTa, bhaTTaputro, brAhmaNa, brAhmaNaputro, lecchakI, lecchakIputro, prazAstA, prazAstAputro, senApati ane senApati putro hatA. temAM koI dharmazraddhALu hatA. koI zramaNa ke brAhmaNa temanI pAse javA vicAre che, koI eka dharmazikSA denAra zramaNa ke brAhmaNa evo nizcaya kare ke ame tene amArA dharmanI zikSA ApIzuM. te A dharmazraddhALu pAse jaIne kahe che, he prajAnA rakSaka rAjan ! huM tamane uttama dharmanuM svarUpa batAvuM chuM. te tame samajo. te dharma A pramANe che - ahI sau pahelA. 'tajjIva taththarIravAdI'no abhiprAya jaNAve che- pAdataLathI upara, mAthAnA vALa paryanta, tIThuM cAmaDI sudhI zarIra che. te ja jIva che, A jIva ja zarIrano samasta paryAya che, zarIra jIvatA te jIve che. maratA. te jIvato nathI. zarIra hoya tyAM sudhI rahe che, nAza pAmatA nathI raheto. zarIra che, tyAM sudhI ja jIvana che. zarIra marI jAya tyAre loko tene bALavA laI jAya che. baLyA pachI hADakA kAbaracItarA thAya che. pachI puruSo nanAmIne laIne gAmamAM pAchA jAya che. yAvata e sthitimAM spaSTa thAya che ke zarIrathI bhinna jIva nAmano koI padArtha nathI. jeo yuktipUrvaka evuM pratipAdana kare che - jIva judo che, zarIra juduM che teo evuM batAvI zakatA nathI ke - A AtmA dIrgha che ke hrasva che, parimaMDala che ke goLa che, trikoNa-catuSkoNa-SaTakoNa ke aSTakoNa che, kRSNanIla-lAlo-pILo ke sapheda che, sugaMdhI che ke durgadhI, tIkho-kaDavo-tUro-khATo ke mITho che, karkaza-komaLa-bhArehalako-ThaMDo-garama-snigdha ke rUkSa che. e rIte jeo jIvane zarIrathI bhinna mAne che, temano mata yuktiyukta nathI. jeonuM A kathana che ke - jIva anya che, zarIra anya che, teo jIvane upalabdha karAvI zakatA nathI. muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 60
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' 1- jema koI puruSa myAnathI talavAra bahAra kADhI kahe ke - A talavAra che, A myAna che, tema A jIva-A zarIra kahI zakato nathI. 2- jema koI puruSa muMja ghAsamAMthI saLI bahAra kADhI batAve - A muMja ane A saLI tema koI puruSa batAvI zakato nathI ke A jIva ane A zarIra. 3- jema koI puruSa mAMsathI hADakuM alaga karI batAve ke A mAMsa ane A hADakuM, tema koI puruSa batAvI zakato nathI ke A zarIra che ane A AtmA che. 4- jema koI puruSa hatheLImAM AMbaLo rAkhIne batAvI zake ke A hatheLI ane A AMbaLo che, tema koI puruSa zarIramAMthI AtmA bahAra kADhI na kahI zake ke A zarIra che ane A AtmA che. 5- jema koI puruSa dahIMmAthI mAkhaNa kADhIne batAve ke A dahIM che ane A mAkhaNa che, tema koI puruSa batAvI zakato nathI ke A zarIra che - A AtmA che. 6- jema koI puruSa talamAMthI tela kADhI batAve ke A tela che ane A khoLa che tema koI puruSa zarIra pRthaku AtmAthI A AtmA che - A zarIra che, tema na kahI zake. 7- jema koI puruSa zeraDImAMthI rasa kADhIne batAve ke A zeraDIno rasa che ane A chotarA che, tema koI puruSa zarIra ane AtmAne alaga karI dekhADI na zake. 8- jema koI puruSa araNimAMthI Aga kADhIne pratyakSa batAve ke A araNi che ane A Aga che, tema che AyuSyamAn ! koI puruSa zarIrathI AtmAne kADhIne batAvI zakato nathI ke A zarIra che ane A AtmA che. A rIte te suAkhyAta che ke anya zarIra-anya jIvanI vAta mithyA che. A pramANe 'te jIva-te zarIravAdI'lokAyAtika nAstika cArvAkadarzananI mAnyatA svIkAranArA jIvone svayaM haNe che - ane kahe che ke - haNo, khodo, chedo, bALo, pakAvo, lUMTo, haro, vicAryA vinA sahasA A karo, tene pIDita karo. A zarIra mAtra jIva che, paraloka nathI. te zarIra-AtmavAdI mAnatA nathI ke - A karavuM joIe ke A na karavuM joIe, sukRta che ke duSkata che, kalyANa che ke pApa che, sAruM che ke kharAba che, siddhi che ke asiddhi che, naraka che ke naraka nathI, A rIte teo vividha rUpe kAmabhogano samAraMbha ane kAmabhogonuM sevana kare che A rIte zarIrathI bhinna AtmAne na mAnavAnI dhRSTatA karanAra koI potAnA mata-anusAra dIkSA laI ' mAro dharma ja satya che ' evI prarUpaNA kare che. A zarIrAtmavAdamAM zraddhA, pratIti, ruci karI koI rAjA Adi tene kahe che - he zramaNa ke brAhmaNa ! tame mane sAro dharma batAvyo. he AyuSya mAn ! huM tamArI pUjA karuM chuM, te A pramANe - azana, pAna, khAdima, svAdima, vastra, pAtra, kaMbala, pAdaprIMchanaka Adi dvArA tamAro satkAra-sanmAna karIe chIe. ema kahI temanI pUjAmAM pravRtta thAya che. A zarIrAtmavAdInI pahelA to pratijJA hoya che ke - ame anagAra, akiMcana, aputra, apazu, paradattabhojI bhikSu evA zramaNa banIne pApakarma karIzuM nahIM, dIkSA lIdhA pachI te pApakarmothI virata thatA nathI. te svayaM parigraha kare che, bIjA pAse paNa karAve che ane tema karanAranuM anumodana kare che. e ja pramANe teo strI tathA kAmabhogomAM mUcchita, vRddha, grathita, Asakta, lubdha, rAga-dveSa vaza thaIne pIDita rahe che. teo saMsArathI nathI potAne choDAvatA, nathI bIjAne choDAvatA, nathI bIjA prANI, jIva, bhUta ke sattvone mukta karAvatA. teo potAnA pUrvasaMbaMdhIthI bhraSTa thayA che ane Arya mArga pAmatA nathI. te nathI A lokanA rahetA ke nathI paralokanA. vacce kAmabhogomAM DUbI jAya che. A pramANe te jIva-te zarIravAdI pahelo puruSajAta jANavo. sUtra-642 have bIjo paMcamahAbhUtika puruSajAta kahe che - manuSya lokamAM pUrvAdi dizAmAM manuSyo anukrame utpanna muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 61
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakRta' thayelA hoya che. jema ke koI Arya che - koI anArya che yAvat koI kurupa che. temAM koI eka rAjA hoya. e pramANe thAvat senApatiputra jANavA. temAM koI eka zraddhALu hoya che. te zramaNa ke brAhmaNa pAse javAnI icchA kare che. te koI eka dharmanI zikSA denAra anyatIrthika, rAjA Adine kahe che - ame tamane uttama dharmanuM zikSaNa ApIzuM. he bhayatrAtA! mAro A dharma suAkhyAta, suprajJapta che. A jagatamAM paMcamahAbhUta che, jethI amArI kriyA, akriyA, sukRta, duSkRta, kalyANa, pApa, sAruM, kharAba, siddhi, asiddhi, naraka ke anaraka adhika zuM kahIe ? tRNanA halavA mAtra jevI kriyA paNa pAMca mahAbhUtothI thAya che. te bhUta - samavAyane judA-judA nAme jANavA. te A pramANe - pRthvI eka mahAbhUta che, pANI bIjuM, agni trIjuM, vAyu cothu ane AkAza pAMcamuM mahAbhUta che. A pAMca mahAbhUta anirmita che, anirmApita che, akRta che. kRtrima nathI. anAdi, anaMta, avazya kArya karanAra che, tene kAryamAM pravRtta karanAra koI bIjo padArtha nathI. te svataMtra temaja zAzvata-nitya che. keTalAMka sAMkhyavAdI paMca mahAbhUta ane chaThA Atmatattvane mAne che. teo ema kahe che ke- satno vinAza nathI, asatanI utpatti nathI. pAMca mahAbhUta ja jIvakAya che, ATalA ja astikAya che, ATalo ja sarvaloka che, A ja lokanuM pramukha kAraNa che, vizeSa zuM kahevuM? tRNa kaMpana paNa tenA kAraNe ja thAya che. A dRSTie AtmA asata hovAthI svayaM kharIdatA-kharIdAvatA, haNatA-hasAvatA, rAMdhatA-raMdhAvatA tyAM sudhI ke koI puruSane kharIda karI ghAta karanAra paNa doSano bhAgI thato nathI, kema ke A badhAM kAryomAM koI doSa nathI, e pramANe samajo. pAMca mahAbhUtavAdI A pramANe viparIta prarupaNA kare che. vaLI.... teo kriyAthI laI narakabhinna gatine mAnatA nathI. teo vividharUpe karmasamAraMbha vaDe vividha kAmabhogone bhogavavA samAraMbha kare che. e rIte teo anArya tathA vipratipanna banI paMcamahAbhUtavAdIonA dharmamAM zraddhA rAkhatA, pratIti karatA yAvat teo A pAra ke pahele pAra na rahetA, vacce ja kAmabhogomAM viSAda pAme che. A bIjo paMcamahAbhUtika puruSajAta kahevAyela che. sUtra-643 have trIjo puruSa izvarakAraNavAdI kahevAya che, tenuM varNana kare che- A lokamAM pUrvAdi dizAmAM anukrame keTalAya manuSyo utpanna thAya che. temAM koI Arya hoya che yAvat temAMno koI rAjA thAya che. yAvat temAM koI eka dharmazraddhALu hoya che. koI zramaNa ke brAhmaNa tenI pAse javA nizcaya kare che. yAvat mAro A dharma suAkhyAta, suprajJapta che. A jagatamAM je dharma che te puruSAdika, puruSottarika, puruSapraNita, puruSasaMbhUta, puruSapradyotIta, puruSa abhisamanvAgata puruSane AdhAre ja rahela che. ahIM puruSano artha izvara jANavo. jema koI prANInA zarIramAM gumaDA utpanna thAya, zarIramAM vadhe, zarIranuM anugAmI bane, zarIramAM ja sthita thAya, tema dharma izvarathI ja utpanna thAya yAvat izvarane AdhAre Take che. jema arati zarIrathI ja utpanna thAya, vRddhi pAme, anugAmI bane, zarIrane AdhAre Take tema dharma paNa izvarathI utpanna thAya yAvat izvarane AdhAre Take. jevI rIte koI rAphaDo pRthvIthI utpanna thAya, vRddhi pAme, anugAmI bane, sthita thAya, tema dharma paNa izvarathI utpanna thaI yAvatu izvarane AdhAre rahe che. jema koI vRkSa pRthvIthI utpanna thAya, vRddhi pAme, anugAmI bane, pRthvIne AdhAre sthita rahe, tema dharma paNa izvarathI utpanna thAya yAvat Take che. jema koI vAvaDI pRthvIthI utpanna thaI yAvat pRthvIne AdhAre rahe che, tema dharma paNa izvarathI utpanna thaI yAvat izvarane AdhAre Take che. jema koI pANInI bharatI pANIthI utpanna thAya yAvat pANIthI ja vyApta rahe che, tema dharma paNa izvarathI muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 62
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' utpanna thaI yAvat izvaramAM ja vyApta rahe che. jema koI pANIno parapoTo pANIthI utpanna thAya yAvatuM pANImAM ja vilIna thAya, tema dharma izvarathI utpanna thAya yAvat sthita rahe che. je A zramaNa-nircanho dvArA uddiSTa, praNIta, pragaTa karela dvAdazAMga gaNipiTaka che, jema ke - AcAra, sUyagaDa yAvat diThThivAya, te badhuM mithyA che te satya nathI ane yathAtathya paNa nathI. A (izvaravAda) ja satya, tathya ane yathAtathya che. A pramANe teo AvI saMjJA rAkhe che, tenI sthApanA kare che, bIjAne kahe che. pakSI jema pIMjarAne toDI zakatuM nathI, tema teo izvara-katRtvavAdane svIkArI utpanna thatA duHkhane choDI zakatA nathI. Izvara kaattvavAdI A pramANe viparIta prarupaNA kare che ke- teo kriyA yAvat narakane svIkAratA nathI. e pramANe teo vividharUpe karma samAraMbha vaDe ane vividha kAma-bhogone mATe AraMbha kare che. teo anArya che, vipratipanna che. izvarakatRtvavAdamAM zraddhA rAkhatA yAvat A pAra ke pele pAra na pahoMcatA madhyamAM ja kAmabhogomAM phasAI duHkha pAme che. A trIjo izvarakAraNika puruSavAda kahyo. sUtra-64 have niyativAdI nAmanA cothA puruSanuM varNana kare che. A lokamAM pUrvAdi dizAmAM manuSyo utpanna thAya che ityAdi pUrvavat jANavuM. temAM koI eka dharmazraddhALu hoya che. zramaNa ke brAhmaNa tenI pAse javA nizcaya kare che yAvat mAro A dharma suAkhyAta, suprajJapta che. A lokamAM be prakAranA puruSo hoya che - eka kriyAnuM kathana kare che, bIjo kriyAnuM kathana karato nathI. yAvata te baMne puruSo eka ja arthavALA, eka ja kAraNane prApta tulya che. baMne ajJAnI che. niyatIvAdI potAnA siddhAMtane spaSTa karatA kahe che ke- sukha duHkhanA kAraNabhUta kAlAdine mAnatA ema samaje che ke - huM je kaMI duHkha, zoka, jhUrApo, taptatA, pIDA, paritaptatA pAmI rahyo chuM, te mArA ja karmanuM phaLa che, bIjA je duHkha, zoka Adi pAmI rahyA che, te tenA karma che. A pramANe te ajJAnI svanimitta tathA paranimitta-kAraNa karmaphaLa samaje che. paraMtu ekamAtra niyatine ja kAraNa mAnanArA meghAvI evuM ja mAne che - kahe che ke huM je kAMI duHkha-zoka-jhurApo-saMtaptatA-pIDA ke paritaptatA pAmuM chuM te mArA karelA karma nathI. bIjA puruSa paNa je duHkha-zoka Adi pAme che, te paNa tenA karelA karmonuM phaLa nathI. paraMtu te meghAvI mAne che ke - 4 - A badhuM niyatikRta che, bIjA koI kAraNathI nahIM. huM niyativAdI kahuM chuM ke pUrvAdi dizAmAM rahenAra je traNa sthAvara prANI che, te badhAM niyatinA prabhAvathI saMghAyane, viparyAsane, vivekane ane vidhAnane pAme che e rIte niyati ja badhAM sArA-kharAba kAryonuM kAraNa che. niyativAdI kriyA yAvat naraka ke naraka atirikta gatine nathI mAnatA. A pramANe te niyativAdI vividharUpe karmasamAraMbha karatA vividha kAmabhogone bhogavatA AraMbha kare che. e rIte te anAryo vipratipanna thaI tenI zraddhA karatA yAvat teo A pAra ke pele pAra na rahetA vacamAM ja kAmabhogomAM phasAIne viSAda pAme che. niyativAdI nAmaka cotho puruSa kahyo. A rIte A cAra puruSa bhinna-bhinna buddhivALA-abhiprAyavALA-zIlavALA-dRSTivALA-rucivALAAraMbhavALA-adhyavasAyavALA che. teoe mAtA pitA Adi pUrvasaMyogo to choDyA che, paraMtu mokSamArgane prApta thayA nathI. tethI teo A pAra ke pele pAra pahoMcyA vinA madhyamAM ja kAmabhogomAM Asakta banIne khedane pAme cheDUbI jAya che. sUtra-65 sudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahe che- huM ema kahuM chuM ke - pUrvAdi dizAomAM manuSyo hoya che. jevA ke - Arya muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 63
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' ke anArya, uccagotrIya ke nIca gotrIya, mahAkAya ke hrasvakAya, suvarNa ke durvarNa, surUpa ke kurUpa, temane janajAnapada Adi thoDo ke vadhu parigraha hoya che. AvA prakAranA phaLomAM AvIne koI bhikSAvRtti dhAraNa karavA udhatA thAya che. keTalAka jJAtijana, ajJAtijana, upakaraNa choDIne bhikSAvRtti dhAraNa kare che athavA koI avidyamAna jJAtijana Adi choDIne bhikSAvRtti dhAraNa kare che. je vidyamAna ke avidyamAna jJAtijana, ajJAtijana ane upakaraNone choDIne bhikSAcaryAne mATe samandhitA thAya che, teone pahelAthI khabara hoya che ke - A lokamAM puruSagaNa potAnAthI bhinna vastuo mATe amastA ja tevuM mAne che ke A vastu mAre kAma Avaze. jema ke - mArA kSetra-vAstu-hiraNya-suvarNa-dhana-dhAnya-kAMsu-vastra - vipula dhana-kanaka-ratna-maNi-motI-zaMkha-zila-pravAla-raktaratna Adi sArabhUta vastuo, mArA zabdo-rUpagaMdha-rasa-sparza, A kAmabhogo mArA che, huM teno upabhoga karIza. te meghAvI pahelAthI ja svayaM evuM jANI le ke - A lokamAM jyAre mane koI duHkha, roga, AtaMka utpanna thAya, ke je mane aniSTa, akAMta, apriya, azubha, amanojJa, amaNAma, duHkharUpa, asukharUpa che. he bhayaMtAra ! mArA A kAmabhogo, mArA aniSTa, akaMta, apriya, azubha, amanojJa, amaNAma duHkha, asukha, roga-AtaMka Adi tame vaheMcI lo. kema ke huM tenAthI ghaNo duHkhI chuM, zokamAM chuM, ciMtAmAM chuM, pIDita chuM, vedanAmAM chuM, atisaMtapta chuM. tethI tame badhA mane A aniSTa, akAMta - yAvat - asukharUpa mArA koI eka duHkha ke rogAtaMkathI mane mukta karAvo, to tevuM kadI banatuM nathI. A saMsAramAM kAmabhoga te duHkhIne rakSaNa ke zaraNarUpa thatAM nathI. koI puruSa pahelAthI ja A kAmabhogone choDI de che athavA kAmabhogo te puruSane pahelAM choDI de che. tethI kAmabhogo anya che ane huM paNa anya chuM. to pachI ame A bhinna kAmabhogomAM zA mATe mUcchita thaIe ? AvuM jANIne ame ja kAmabhogono tyAga karIe. te meghAvI jANI le ke A kAmabhogo bahiraMga che. teno rAga choDI de, jema ke - mArI mAtA, mArA pitA, mArA. bhAI-bahena-patnI-putra-putrI, mArA dAsa-pautra-putravadhU-priyA-sakhA-svajana-saMbaMdhI che, A mArA jJAtijana che ane huM paNa temano chuM. te meghAvI pahelAthI ja potAne sArI rIte jANI le. A lokamAM mane koI duHkha, roga, AtaMka utpanna thaze, je aniSTa yAvat asukharUpa hoya to he bhayaMtAra ! jJAtijano, A mArA koI duHkha, roga, AtaMka tame vaheMcI lejo ke je mane aniSTa yAvat asukharUpa che. huM te duHkhathI duHkhI chuM, zokamAM chuM yAvat saMtapta chuM. mane A koIpaNa duHkha, roga, AtaMkathI mukta karAvo, je mane aniSTa yAvat asukharUpa che evuM kadI banatuM nathI. athavA te bhayaMtAra mArA jJAtijanane ja koI duHkha, roga, AtaMka utpanna thaI jAya je mane aniSTa yAvat. asukharUpa che, to huM mArA te bhayatrAtA jJAtijanonA koI duHkha, roga, AtaMkamAM bhAga paDAvuM ke je aniSTa yAvat asukharUpa che, jethI teo duHkhI thAvat saMtapta na thAya. huM temane aniSTa yAvat asukharUpa duHkha rogAMtakathI mukta karAvuM, paNa evuM na thAya. koInuM duHkha bIjo koI na laI zake, ekanuM kareluM duHkha bIjo bhogavI na zake. pratyeka prANI ekalA ja janme che, mare che, cyave che, utpanna thAya che. pratyeka prANI ekalA ja kaSAya-saMjJA (jJAna), manana, vidvatA, vedanA pAme che. A lokamAM koI svajanAdi saMyoga tenA trANa ke zaraNa thatA nathI. puruSa pahelethI jJAtisaMyoga choDI de che athavA jJAtisaMyogo te puruSane choDI de che. jJAtisaMyoga bhinna che ane huM paNa bhinna chuM. to pachI mAre A bhinna evA jJAtisaMyogothI zA mATe mUcchita thavuM ? ema vicArI ane jJAti-saMyogono parityAga karIe chIe. te meghAvI jANe ke A bAhya vastu che, mAre teono rAga choDavo joIe jevA ke - mArA hAtha, mArA paga, mArA bAhu, sAthaLa, peTa, mAthu, mAruM zIla, mArA Ayu-baLa-varNa, mArA tvacA-chAyA-kAna-nAka-cakSu muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 64
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' jIbha-sparza. A rIte mAruM-mAruM kare che. AyuSya vadhatA A badhuM jIrNa thAya che, jema ke - Ayu, baLa, tvacA, chAyA, zrotra yAvat sparza, sAMdhA DhIlA thaI jAya che, gAtro para kaDacalI paDe che, kALA vALa dhoLA thAya che, je AhArathI upacita A zarIra che, te paNa kALakrame choDavuM paDaze. ema vicArI te bhikSAcaryA mATe samarthAita bhikSa jIva ane ajIva ke trasa ane sthAvara lokane jANe. sUtra-646 A lokamAM gRhastha AraMbha, parigraha yukta hoya che. keTalAka zramaNa ane brAhmaNa paNa AraMbha ane parigrahayukta hoya che. jeo A trasa ane sthAvara prANIono svayaM AraMbha kare che, bIjA pAse paNa AraMbha karAve che, anya AraMbha karanAranuM paNa anumodana kare che. A jagatamAM gRhastha tathA keTalAka zramaNa, brAhmaNa paNa AraMbha, parigrahathI yukta hoya che. teo sacitta ane acitta baMne prakAranA kAmabhogo svayaM grahaNa kare che, bIjA pAse paNa grahaNa karAve che ane grahaNa karanArAnI anumodanA paNa kare che. A jagatamAM gRhastha ane keTalAka zramaNa, brAhmaNa paNa AraMbha, parigrahathI yukta hoya che. huM AraMbha ane parigrahathI rahita chuM. je gRhastho ane keTalAka zramaNa, brAhmaNa AraMbha, parigrahayukta che, teonI nizrAmAM brahmacaryavAsa mAM huM vasIza, to teno lAbha zo ? gRhastha jevA pahelA AraMbhA-parigrahI hatA, tevA pachI paNa che, tema keTalAka zramaNa-brAhmaNa pravrajyA pUrve paNa AraMbhI-parigrahI hatA ane pachI paNa hoya che. AraMbhaparigrahayukta gRhastha ke zramaNa-brAhmaNa teo baMne prakAre pApakarmo kare che. evuM jANIne te baMne aMtathI adazya thaIne bhikSu saMyamamAM pravRtti kare. tethI huM kahuM chuM- pUrvAdi dizAthI AvelA yAvat karmanA rahasyane jANe che, karmabaMdhana rahita thAya che, karmono aMta kare che, tema tIrthaMkarAdie kahyuM che. sUtra-647 te bhagavaMte cha javanikAyane karmabaMdhanA hetu kahyA che, te A rIte - pRthvIkAya yAvat trasakAya. jema koI vyakti mane daMDa, hADakuM, muThThI, DhephA, paththara, ThIkarA AdithI mAre che athavA tarjanA kare, pITe, saMtApa Ape, tADanA kare, kleza Ape. udvega pahoMcADe yAvat eka ruMvADuM paNa kheMce to huM azAMti, bhaya ane duHkha pAmuM chuM te pramANe sarve go-satvo daMDa vaDe ke cAbuka vaDe mAravAthI, pITavAthI, tarjanA karavAthI, tADana karavAthI, paritApa ApavAthI, kilAmaNA karavAthI, udvega karAvavAthI yAvat eka roma paNa ukheDavAthI hiMsAkAraka duHkha ane bhayane anubhave che, A pramANe jANIne sarve prANI Adine haNavA nahIM, AjJAkArI na banAvavA, pakaDI na rAkhavA, paritApavA nahIM ke udvega na karAvavo. huM sudharmAsvAmI kahuM chuM ke - je arihaMta bhagavaMto thaI gayA, thAya che ke thaze te badhA ema kahe che, batAve che, prarUpe che ke - sarve prANI yAvat satvone haNavA nahIM, AjJA paLAvavI nahIM, grahaNa karavA nahIM, paritApa nA Apavo, udvega na pamADavo. A dharma dhruva che, nitya che, zAzvata che, samasta lokanA duHkha jANIne Ama kahyuM che. A pramANe te bhikSu prANAtipAta yAvat parigrahathI virata thAya, dAMta sApha na kare, aMjana-vamana-dhUpanaApibana na kare. te bhikSu sAvaghakriyAthI rahita, ahiMsaka, akrodhI, amAnI, amArI, alobhI, upazAMta, parinivRtta rahe. koI AkAMkSA thakI kriyA na kare. A jJAna je meM joyuM, sAMbhaLyuM ke manana karyuM, A sucarita tapa, niyama, brahmacaryapAlana, jIvana-nirvAha vRttino svIkArAdi dharmanA phaLarUpe ahIMthI cyavIne deva thAuM, kAmabhoga mane vazavarte, duHkha ane azubha karmothI rahita thAuM, siddhine prApta karuM ityAdi. te bhikSu zabda-rUpa-gaMdha-rasa-sparzamAM mUcchita na thAya. krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga, dveSa, kalaha, abhyAkhyAna, paizunya, paraparivAda, aratirati, mAyA-mRSAvAda, mithyAdarzana zalyathI virata rahe. tenAthI bhikSu mahAna karmonA AdAnathI upazAMta thAya che, saMyamamAM udyata ane pApathI virata thAya che. muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 65
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' - je bhikSu trasa ane sthAvara prANIono svayaM samAraMbha karatA nathI, bIjA pAse karAvatA nathI ane samAraMbha karanAranuM anumodana karatA nathI, te sAdhu ghaNA karmabaMdhathI mukta thAya che, zuddha saMyamamAM udyamavaMta thAya che ane pApa karmothI virata thAya che. je bhikSu sacitta ke acitta kAmabhogo che, bhikSu svayaM teno parigraha na kare, bIjA pAse na karAve, karanArane anumode nahIM, tenAthI te karmonA AdAnathI mukta thAya che, saMyamamAM udyata thAya che, pApathI virata thAya che. je A sAMparAyika karmabaMdha che, tene bhikSu svayaM na kare, bIjA pAse na karAve, karanAranI anumodanA na kare, tenAthI te karmAdAnathI mukta thAya yAvata pApathI virata thAya che. te bhikSu ema jANe ke A azanAdi koI sAdhamika sAdhune uddezIne prANa, bhUta, jIva, sattvano AraMbha karI, uddezIne, kharIdIne, udhAra laIne, chInavIne, mAlikane pUchaDyA vinA, sAmethI lAvIne, nimittathI banAvIne lAvelA che, to tevA AhAra na le, kadAca bhUlathI evo AhAra AvI jAya to yAvata svayaM na vApare, bIjAne na Ape, tevo AhAra karanArane na anumode, to te karmAdAnathI mukta thAya che, saMyame udyata thAya che, pApathI virata rahe che. te bhikSu bIjA mATe karAyela ke rakhAyela AhAra jo udgama, utpAdanA, eSaNA doSa rahita hoya, agni Adi zastra dvArA pariNata hoya, ahiMsaka, eSaNA prApta, vezamAtrathI prApta, sAmudAnika bhikSAthI prApta hoya, kAraNArthe, pramANopeta gADInI dharImAM purAtA tela ke lepa samAna hoya, kevala saMyamayAtrA nirvAhArthe, bilamAM pravezatA sApanI. mAphaka te AhAra vApare. annakALe annane, pAnakAle pANIne, vastrakALe vastrane yAvata zayyAkALe zayyAne seve. te bhikSu maryAdAjJAtA thaI koI dizA, vidizAmAM pahoMcIne dharmanuM AkhyAna kare, vibhAga kare, kirtana kare, dharma zravaNa mATe upasthita-anupasthita zrotAne dharma kahe, zAMti-virati-upazama-nirvANa-zauca-ArjavamArdava-lAghava-ahiMsAdi no upadeza Ape. sarve prANI Adine anurUpa dharma kahe. te bhikSu dharmopadeza karatA anna-pAna-vastra-sthAna-zacyA-vividha kAmabhogonI prAptinA hetu mATe dharma nA kahe. glAni rahitapaNe dharma kahe. karmonI nirjarA sivAyanA koI hetuthI dharma na kahe. A jagatamAM te bhikSa pAse dharma sAMbhaLIne, samajIne dharmAcaraNArthe udhata vIra A dharmamAM samupasthita thAya, te sarvopagata, sarva uparata, sarva upazAMta thaI karmakSaya karI parinivRtta thAya che, tema huM kahuM chuM. A pramANe te bhikSu dharmArthI, dharmavi, saMyamaniSTha, pUrvokta puruSomAM pAMcamo puruSa padmavara pauMDarIkane prApta kare ke na kare (to paNa) te bhikSu karmano - saMbaMdhono - gRhavAsano parijJAtA che, upazAMta - samita - sahita - sadA saMyata che. te sAdhune zramaNa, mAhaNa, zAMta, dAMta, gupta, mukta, RSi, muni, kRti, vidvAna, bhikSu, rukSa, tIrArthI, caraNa-karaNanA guNono pAragAmI kahevAya che. tema huM kahuM chuM. zrutaskaMdha-2, adhyayana-1 pauDarIka no gujarAtI bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 66
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-2 adhyayana-2' kriyAsthAna' sUtra-648 ' sAMbhaLela che ke, te AyuSyamAn bhagavaMte A pramANe kahyuM che - ahIM kriyAsthAna' nAmaka adhyayana kahyuM che. teno artha A che - A lokamAM saMkSepathI be sthAna kahyA che, dharma ane adharma. upazAMta ane anupazAMta. temAM prathama sthAna adharmapakSano A artha kahyo che. A lokamAM pUrvAdi cha dizAmAM anekavidha manuSyo hoya che. jema ke- koI Arya ke anArya, uccagotrI ke nIcagotrI, mahAkAya ke laghukAya, suvarNA ke duvarNA, surUpA ke durUpA. teomAM A Avo daMDa-samAdAna jovA maLe che. jema ke - nArako-tiryaMco-manuSyo ane devomAM, je AvA vijJa prANI sukha-duHkha vede che. teomAM avazya A tera kriyAsthAno hoya che tema kahyuM che. te A pramANe - arthadaMDa, anarthadaMDa, hiMsAdaMDa, akasmAtadaMDa, dRSTiviparyAladaMDa, mRSApratyayika, adattAdAnapratyayika, adhyAtmapratyayika, mAnapratyayika, mitradraSa-pratyayika, mAyApratyayika, lobhapratyayika ane iryApratyayika. sUtra-69 prathama daMDa samAdAna (kriyAsthAna) arthadaMDa pratyayika kahevAya che. jema koI puruSa potAnA mATe ke jJAtijano mATe, ghara-parivAra ke mitrane mATe, nAga-bhUta ke yakSane mATe, svayaM trasa ke sthAvara jIvonA prANone haNe, bIjA pAse haNAve ke bIjA daMDa denAranI anumodanA kare, e rIte tene te kriyAne kAraNe sAvadya karmano baMdha thAya che. A prathama daMDa samAdAna che sUtra-650 have bIjA daMDa samAdAna rUpa anarthadaMDa pratyayika kahe che. jema koI puruSa jo A trasa prANI che, tene na to potAnA zarIranI arcAne mATe mAre che, na cAmaDAne mATe, na mAMsa mATe, na lohI mATe, temaja hRdaya-pitta-carabIpIchA-pUMcha-vALa-sIMga-viSANa-dAMta-dADha-nakha-nADI-hADakA-majjAne mATe mAratA nathI. mane mAryo che-mAre che ke mAraze mATe nathI mAratA. putrapoSaNa tathA pazupoSaNa mATe, potAnA gharanI marammata mATe nathI mAratA. zramaNamAhaNanI AjIvikA mATe, ke tenA zarIrane koI upadrava na thAya, tethI paritrANa hetu nathI mArato, paNa niprayojanA ja te prANIne daMDa deto haNe che, chede che, bhede che, aMgo kApe che, cAmaDI UtAre che, AMkho kheMcI kADhe che, te ajJAnI vairano bhAgI bane che, te anarthadaMDa che. koI puruSa A sthAvara prANIonI hiMsA kare che, jema ke- ikkaDa, kaThina, jaMtuka, paraka, mayuraka, tRNa, kuza, kucchaka, parvaka ane parALa nAmanI vividha vanaspatine nirarthaka daMDa Ape che. te puruSa A vanaspatine putrAdi, pazu, zramaNa ke mAhaNanA poSaNArthe, gRharakSArthe, potAnA zarIranI rakSArthe mAratA nathI, paraMtu niprayojana te jIvonI hiMsA karIne tenuM chedana, bhedana, khaMDana Adi karI te jIvone prANa rahita kare che. te jIvo sAthe vaira bAMdhe che. jema koI puruSa nadInA taTa para, draha para, jaLarAzimAM, tRNarAzimAM, valayamAM, gahanamAM, gahanadurgamAM, vanamAM, vanadurgamAM, parvatamAM, parvatadurgamAM, vraNa-ghAsa bichAvI bichAvIne svayaM Aga lagADe, bIjA dvArA AgA lagAve, Aga lagADanAra bIjAne anumode, te puruSa nimprayojana prANIne daMDa Ape che. te puruSane vyartha ja prANInA ghAtane kAraNa sAvadya karmabaMdha thAya che. A bIjo daMDa samAdAna-anarthadaMDa pratyayika kahyo. sUtra-651 have trIjuM kriyAsthAna-daMDa samAdAna hiMsAdaMDa pratyayika kahe che. jema koI puruSa vicAre ke - mane ke mArA saMbaMdhIne, bIjAne ke bIjAnA saMbaMdhIne mAryA che, mAre che ke mAraze, ema mAnIne traNa-sthAvara prANIne svayaM daMDa muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 67
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' Ape, bIjA pAse daMDa apAve, bIjA daMDa denArane anumode te hiMsAdaMDa che. tevA puruSane hiMsA pratyayika sAvadyakarmano baMdha thAya che te trIjo daMDa samAdAna-hiMsAdaMDa pratyayika kahevAya che. sUtra-6pa2 have cothA kriyAsthAna akasmAta daMDa pratyayika kahe che. jema ke koI puruSa nadInA taTa yAvat ghora durNamA jaMgalamAM jaIne mRgane mAravAnI icchAthI, mRgane mAravAno saMkalpa kare, mRganuM dhyAna kare, mRganA vadhane mATe jaIne A mRga che - ema vicArIne mRganA vadhane mATe bANa caDAvIne choDe, te mRgane badale te bANa tItara, baTara, cakalI, lAvaka, kabUtara, vAMdaro ke kapiMjalane vIMdhI nAkhe, e rIte te bIjAnA badale koI bIjAno ghAta kare che, te akasmAta daMDa che. jema koI puruSa zAlI, ghauM, kodrava, kAMga, parAga ke rALane zodhana karatA, koI tRNane chedavA mATe zastra calAve, te huM zAmaka, tRNa, kumuda Adine kApuM chuM evA AzayathI kApe, paNa bhUlathI zAli, ghauM, kodarA, kAMga, paga ke rAlakane chedI nAMkhe. e rIte ekane chedatA bIjuM chedAI jAya, te akasmAta daMDa che. tenAthI tene akasmAta daMDa pratyayika sAvadya kriyA lAge. te cotho daMDa samAdAna akasmAta daMDa pratyayika kahevAya che. sUtra-6pa3 have pAMcamAM kriyAsthAna daSTiviparyAdaMDa pratyayikane kahe che. jema ke koI puruSa potAnA mAtA, pitA, bhAI, bahena, strI, putro, putrIo, putravadhUo sAthe nivAsa karato, te mitrane amitra samajI mArI nAkhe, te dRSTi viparyAsa daMDa kahevAya. jema koI puruSa gAma, nagara, kheDa, karbaTa, maMDapa, droNamukha, pattana, Azrama, saMniveza, nigama ke rAjadhAnIno ghAta karatI vakhate je cora nathI tene cora mAnIne te acorane mArI nAMkhe te daSTiviparyAsadaMDa pratyayika nAme pAMcamo daMDa samAdhAna kahevAya che. sUtra-654 have chaThuM kriyAsthAna mRSA pratyayika kahe che. jema koI puruSa potAne mATe, jJAtivargane mATe, ghara ke parivArane mATe svayaM asatya bole, bIjA pAse asatya bolAve ke asatya bolanAra anyane anumode, to tene mRSApratyayika sAvadya kriyA lAge che. A chaThThuM kriyAsthAna mRSApratyayika kahyuM. sUtra-655 have sAtamuM kriyAsthAna adattAdAna pratyayika kahe che. jema koI puruSa potAne mATe yAvat parivArane mATe svayaM adatta grahaNa kare (corI kare), bIjA pAse karAve, adatta grahaNa karanArane anumode, e rIte te adattAdAna pratyayika sAvadya karma bAMdhe che. sAtamA kriyAsthAnamAM adattAdAna pratyayika kahyuM. sUtra-656 have AThamuM kriyAsthAna adhyAtma pratyayika kahe che. jema ke koI puruSa viSAdanuM koI bAhya kAraNa na hovA chatAM svayaM hIna, dIna, duHkhI, durmanas banI manamAM ja na karavA yogya vicAro kare, ciMtA ane zokanA sAgaramAM DUbI. jAya, hatheLI para mukha rAkhI, bhUmi para dRSTi rAkhI, ArtadhyAna karato rahe che. nizcayathI tenA hRdayamAM cAra sthAno sthita che. jema ke - krodha, mAna, mAyA, lobha. A krodha, mAna, mAya, lobha e AdhyAtmika bhAvo che. tene adhyAtma pratyayika sAvadya karmano baMdha thAya che. AThamAM kriyAsthAnamAM adhyAtma pratyayika kahyuM. sUtra-6pa7 have navamuM kriyAsthAna mAna pratyayika kahe che- jema koI puruSa jAtimada, kulamada, balamada, rUpamada, tapamada, zratamada, lAbhamada, aizvaryamada ke prajJAmada, emAMnA koIpaNa eka madasthAna vaDe matta banI, bIjAnI hIlanA, niMdA, muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 68
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' khiMsA, gaha, parAbhava, apamAna karIne ema vicAre che ke - A hIna che, huM viziSTa jAti, kula, bala Adi guNothI saMpanna chuM. e rIte potAne utkRSTa mAnI garva kare che, te mRtyu bAda karmavazIbhUta paralokagamana kare che. tyAM te eka garbhamAMthI bIjA garbhamAM, eka janmathI bIjA janmamAM, maraNathI maraNa ane narakathI naraka pAme che te caMDa, namratArahita, capaLa, atimAnI bane che e rIte te mAna pratyayika sAvadyakarma bAMdhe che. navamA kriyAsthAnamAM ' mAnapratyayika'' ( kriyA) kahI. sUtra-658 have dazamAM kriyAsthAnamAM mitradoSa pratyayikane kahe che. jema ke - koI puruSa mAtA, pitA, bhAI, bahena, patnI, putrI, putra ke putravadhU sAthe vasatA temAMthI koI thoDo paNa aparAdha kare to tene svayaM bhAre daMDa Ape che. jemAM ke - ziyALAmAM ati ThaMDA pANImAM DUbADe, garamImAM ati garama pANI zarIra upara chATe, agnithI tenuM zarIra bALe, jotara-netara-chaDI-cAmaDuM-latA-cAbuka athavA koI prakAranA doraDAthI mAra mArI, temanI pIThanI khAla utAre tathA daMDa-hADakA-mukI-DhephA-ThIkarA ke khapparathI mAra mArIne zarIrane DhIluM karI de che. AvA puruSa sAthe rahevAthI parivArajana duHkhI rahe che. Avo puruSa pravAsa karavA jAya - dUra jAya tyAre te sukhI rahe che. Avo puruSa kaThora daMDa dAtA, bhAre daMDa dAtA, dareka vAtamAM daMDa AgaLa rAkhanAra che. te A lokamAM potAnuM ahita kare ja che, paNa paralokamAM paNa potAnuM ahita kare che. te paralokamAM IrSyALu, krodhI, niMdaka bane che. tene mitra doSa pratyayika karmano baMdha thAya che. A dazamuM kriyAsthAna te mitradoSa-pratyayika nAmaka che. sUtra-6pa9 have agiyAramuM kriyAsthAna mAyA pratyayika kahe che. keTalAka mANaso je AvA hoya che - gUDha AcAravALA, aMdhArAmAM kriyA karanAra, ghuvaDanI pAMkha jevA halakA hovA chatAM, potAne parvata samAna bhAre samaje che. teo Arya hovA chatAM anArya bhASAno prayoga kare che teo anya rUpamAM hovA chatAM potAne anyathA mAne che. eka vAta pUcho to bIjI vAta batAve che, je bolavAnuM hoya tenAthI viruddha bole che. - jema koI puruSa potAne lAgela kAMTo-aMtaHzalya svayaM bahAra na kADhe, na bIjA pAse kaDhAve, na te zalyane naSTa karAve, paNa tene chUpAve. tethI pIDAIne aMdara ja vedanA bhogave, te pramANe mAyAvI mAyA karIne tenI AlocanA na kare, pratikramaNa na kare, niMdA na kare, gaha na kare, tene dUra na kare, vizuddhi na kare, pharI na karavA udyata nA thAya, yathAyogya prAyazcitta na svIkAre. A rIte mAyAvI A lokamAM avizvAsya thAya, paralokamAM punaH punaH janma-maraNa kare che. te bIjAnI niMdA ane gaha kare che, svaprazaMsA kare che, duSkarma kare che, tenAthI nivRtta thato nathI, prANIone daMDa daIne chUpAve che. Avo mAyAvI zubha lezyAne aMgIkAra karato nathI. e rIte te mAyApratyayika sAvadya karmano baMdha kare che. A agiyAramuM mAyA pratyayika kriyAsthAna che. sUtra-660 have bAramuM lobhapratyayika kriyAsthAna kahe che - jema ke araNyanivAsI, parNakUTIvAsI, gAmanikaTa rahenAra tathA gupta kArya karanAra che, je bahu saMyata nathI, sarve prANa-bhUta-jIva-sattvanI hiMsAthI bahu prativirata nathI, te svayaM satyamRSA bhASaNa kare che. jema ke - huM mAravA yogya nathI. bIjA loko mAravA yogya che, mane AjJA na Apo - bIjAne AjJA Apo, huM parigrahaNa yogya nathI - bIjA parigrahaNa yogya che, mane saMtApa na Apo - bIjA saMtApa ApavA yogya che, huM udvegane yogya nathI - bIjA udvegane yogya che. A pramANe te (anyatIrthika) strI-kAmabhogamAM mUcchita, vRddha, grathita, gahita ane Asakta rahe che. te cAra, pAMca ke cha dAyakA sudhI thoDA ke vadhu kAmabhogo bhogavIne mRtyukALe mRtyu pAmIne asuralokamAM kilbiSI muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 69
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' asurarUpe utpanna thAya che. tyAMthI cyavIne vAraMvAra bakarA jevA bobaDA janmAMdha ke janmathI mUMgA thAya che. A pramANe te pAkhaMDIne lobhapratyayika sAvadya karmabaMdha thAya che. bAramAM kriyAsthAnamAM.' lobhapratyayika jaNAvyuM. A bAra kriyAsthAno muktigamana yogya zramaNa ke mAhaNe sArI rIte jANI levA joIe. ane teno tyAga karavo joIe. sUtra-661 have teramuM iryApathika kriyAsthAna kahe che. A lokamAM je AtmAnA kalyANane mATe saMvRtta ane aNagAra che, je iryAsamiti, bhASAsamiti, eSaNAsamiti, AdAnabhAMDa mAtra nikSepaNA samiti, uccAra pAsavaNa khela siMdhANa jalla pAriSThApanikA samiti, manasamiti, vacanasamiti, kAya samitithI yukta che, je managupta, vacanagupta, kAyagupta che, guNendriya, guptabrahmacArI, upayogapUrvaka cAlatA - UbhA rahetA - besatA - paDakhAM badalatA - bhojanA karatA - bolatA - vastra pAtra kaMbala pAda prauMchanaka upayogapUrvaka grahaNa kare che ane upayogapUrvaka rAkhe che. yAvat AMkhonI palakone paNa upayogapUrvaka ja jhapakAve che, te sAdhune vividha sUkSma iryApathika kriyA lAge che. te pahelA samaye baMdha ane dhRSTa thAya che. bIjA samaye te vecAya che ane trIjA samaye tenI nirjarA thAya che. A pramANa te iryApathikI kriyA baddha, pRSTa, udIrita-vedita ane nijIrNa thAya che. pachInA samaye te yAvat akarmatAne prApta thAya che. e rIte vitarAga puruSanI pUrvokta iryApathika pratyayika kriyA nirava hoya che. e rIte teramuM iryApratyayika kriyAsthAna kahyuM. sadharmAsvAmI jaMbusvAmIne kahe che- huM kahuM chuM - je atita-vartamAna ke AgAmI arihaMta bhagavaMto che. teo badhAe A tera kriyAsthAno kahyA che, kahe che ane kaheze. pratipAdita karyA che, kare che ane karaze. A rIte teramuM kriyAsthAna sevyuM che, seve che ane sevaze. sUtra-662 jenA dvArA alpasatvavAna puruSa vijayane prApta kare che, te pApakArI vidyAnA vikalpo huM kahIza. A lokamAM vividha prakAranI prajJA-abhiprAya-svabhAva-daSTi-ruci-AraMbha ane adhyavasAyathI yuktA manuSyo dvArA anekavidha pApazAstronuM adhyayana karAya che. jema ke - bhauma, utpAta, svapna, aMtarikSa, aMga, svara, lakSaNa, vyaMjana, strIlakSaNa, puruSalakSaNa, azvalakSaNa, gajalakSaNa, golakSaNa, meSalakSaNa, kuphphaTalakSaNa, tittiralakSaNa, vartaka lakSaNa, lAyakalakSaNa, cakralakSaNa, chatralakSaNa, carmalakSaNa, daMDalakSaNa, asilakSaNa, maNilakSaNa, kAkiNIlakSaNa, subhagAkara, durbhAgAkara, garbhakara, mohanakara, AthavaNI, pAkazAsana, dravyahoma, kSatriyavidyA, caMdracarita, sUryacarita, zukracarita, bRhaspaticarita, ulkApAta, digdAha, mRgacakra, vAyasaparimaMDala, dhULavRSTi, kezavRSTi, mAMsavRSTi, lohIvRSTi, vaitAlI, ardhavaitAlI, avasthApinI, tAlodghATinI, zvapAkI, zAbarIvidyA, drAviDIvidyA, kAliMgIvidyA, gaurIvidyA, gAMdhArIvidyA, avapatanI, utpanI, jaMbhaNI, staMbhanI, zleSaNI, AmayakaraNI, vizalyakaraNI, prakramaNI, antardhAnI, AyAminI ityAdi vidyA che. [A vidyAono artha vRti parathI jANavo]. A vidyAono prayoga teo annane mATe, pAnane mATe, vastrane mATe, AvAsane mATe, zayyAne mATe tathA anya vividha prakAranA kAmabhogone mATe kare che. A pratikULa vidyAne teo seve che. te e vipratipanna ane anArya che, teo mRtyu samaye mRtyu pAmI koI Asurika-kilbiSika sthAnomAM utpanna thAya che. tyAMthI cyavI janmamUka ane janmAMdhatA pAme che. sUtra-663 koI pApI manuSya potAne mATe, jJAtijana ke svajana mATe, ghara ke parivAra mATe athavA nAyaka ke sahavAsInI. muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 70
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' nizrAe AvA pApakarmanA AcaraNa karanArA thAya che. jema ke - 1. anugAmika, 2. upacaraka, 3. prAtipAthika, 4. saMdhi-chedaka, 5. graMthichedaka, 6. aurabrika, 7. zaukarika, 8. vAgurika, 9. zAkunika, 10. mAsika, 11. goghAtaka, 12. gopAlaka 13. zvapAlaka athavA 14. zauvAMtika (AmAMnuM kaMIpaNa banIne pApakarma Acare che.) 1- anugAmika - koI pApI puruSa teno pIcho karavAnI niyatathI tenI pAchaLa pAchaLa cAle che, pachI tene haNIne, chedIne, bhedIne, kaMpana-vilepana karIne, mArI nAMkhIne tenA dhanane lUMTIne potAnI AjIvikA calAve che. e rIte te mahAna pApakarmathI potAne pApIrUpe prasiddha kare che. 2- upacaraka - koI pApI picaraka-sevaka vRtti svIkArIne te zeThane haNIne, chedIne yAvat mArI nAMkhIne, tenuM dhana lUMTIne potAnI AjIvikA calAve che. e rIte te mahA pApakarmathI potAne prasiddha kare che. 3- prAtipathika - koI pApI dhanika pathikane sAme Avato joIne prAtipathika banIne te ja pratipathamAM, rahelAne haNIne, chedIne yAvat mArI nAMkhIne potAnI AjIvikA calAvato mahA pApakarmathI potAne oLakhAve che. 4- saMdhichedaka - koI pApI saMdhichedaka bhAva dhAraNa karIne te dhanikano saMdhicheda karI yAvatuM mahApApa karmothI potAne prasiddha kare che. 5- graMthichedaka - koI pApI graMthichedaka banIne dhanikono graMthicheda karIne, haNIne yAvat mahApApa karmothI. potAne prasiddha kare che. 6- aurabhika - koI pApI gheTAno pALanAra banIne te gheTAne ke bIjA prANIone mArIne yAvatuM svayaM mahApApI nAme prasiddha thAya che. 7- zaukarika - koI pApI kasAI bhAva dharIne bheMsa ke bIjA trasa prANIne mArIne yAvat mahApApI banIne prasiddha thAya che. 8- vAgurika - koI vAgharI banIne mRga ke bIjA trasa prANIne haNe che... 9- zAkunika - koI zikArI banIne pakSI ke bIjA prANIne haNe che... 10- mAsmika - koI mAchImArIno dhaMdho karI mAchalI Adine haNe che... 11- goghAtaka - koI gAyanA ghAtaka banIne gAya Adine haNe che... 12- gopAlaka - koI gopAlanano dhaMdho karI, temAMthI gAya ke vAcharaDAnA ToLAmAMthI eka-ekane bahAra kADhIne haNe che, yAvat prasiddha thAya che. 13- zvapAlaka - koI kUtarA pakaDIne kUtarA ke bIjA prANIne haNe che... 14- zauvaMtika - koI zikArI kUtarA rAkhI, pasAra thanArA manuSya ke anya prANI upara choDIne temane haNe che. yAvatu potAnI AjIvikA calAve che. e rIte te mahApApa karmathI potAne mahApApI rUpe prasiddha kare che. sUtra-664 1- koI parSadAmAM Ubho thaI pratijJA kare, ' A prANIne mArIza.' ' pachI te tItara, bataka, lAvaka, kabUtara, kapiMjala ke anya koI trasa jIvane haNIne yAvatuM mahApApI rUpe prasiddha thAya che. 2- koI puruSa saDeluM anna maLavAthI ke bIjI koI abhiSTa arthanI siddhi na thavAthI viruddha thaIne te gRhapatinA ke tenA putronA khaLAmAM rahela dhAnyAdine, pote Aga lagAvI bALI nAMkhe, bIjA pAse baLAvI nAMkhe, te bALanAranI anumodanA kare. AvA mahApApa karmothI potAne oLakhAve che. 3- koI puruSa apamAnAdi pratikULa zabdAdi kAraNathI, saDela annAdi maLatA ke iSTa lAbha na thatA gRhapati ke tenA putronA UMTo, gAya, ghoDA ke gadheDAnA aMgone jAte kApe, bIjA pAse kapAve, te kApanArane anumode, e rIte yAvatuM mahApApI thAya. muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 71
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' 4- koI puruSa koI apamAnAdi zabdonA kAraNe athavA saDelA annAdi maLatA ke iSTAdi lAbha na maLatA gRhapati ke tenA putronI UMTazALA, gozALA, azvazALA ke gardabhazALAne kAMTAthI DhAMkIne svayaM agni vaDe bALI de che, bIjA pAse baLAve che, bALanAranI anumodanA kare che, yAvat prakhyAta thAya che. pa- koI puruSa pratikULa zabdAdi Adi ukta kAraNothI kuddha thaI gAthApati ke tenA putrone kuMDala, maNi ke motI svayaM harI le, bIjA pAse haraNa karAve ke haraNa karanArane anumode tethI te mahApApI rUpe prakhyAta thAya che. 6- koI puruSa - zramaNa ke mAhaNanA bhakta pAsethI saDela Adi anna maLe ityAdi ukta kAraNe te zramaNa ke mAhana upara kuddha thaIne tenA chatra, daMDa, upakaraNa, mAtraka, lAThI, Asana, vastra, cilimili, carmachedanaka ke carmakozanuM svayaM haraNa kare, karAve ke anumode, te mahApApI rUpe prakhyAta thAya che. 7- koI-koI evuM vicAratA nathI ke te gAthApati ke gAthApati putronA anna Adine akAraNa ja svayaM Aga lagADI bhasma kare che, karAve che yAvata anumode che. e rIte te mahApApI rUpe jagatamAM vikhyAta thAya che. 8- koI-koI evuM vicAratA nathI ke te akAraNa ja gAthApati ke tenA putronA UMTa, baLada, ghoDA ke gadheDAnA aMgone svayaM kApe che, kapAve che, anumode che te yAvatuM mahApApI rUpe prakhyAta thAya che. 9- koI-koI evuM vicAratA nathI ke te akAraNa ja gAthApati ke tenA putronI UMTazALA yAvat gardabhazALA yAvat saLagAve che, zeSa pUrvavatu. 10- koI-koI evuM vicAratA nathI ke te akAraNa ja gAthApati ke tenA putronA kuMDala, maNi, motI core che. corAve che ke coranArane anumode che. 11- koI-koI vicAryA vinA ja zramaNa ke mAhaNanA chatra, daMDa yAvat carmachedanaka hare che, harAve che, anumode che yAvat mahApApI rUpe oLakhAya che. koI puruSa zramaNa ke mAhaNane joIne temanI sAthe vividharUpe pApakarma karIne potAne prakhyAta kare che athavA capaTI vagADe che. kaThora vacano kahe che. bhikSAkALe sAdhu gaucarI mATe Ave to paNa azana-pAna yAvat ApatA nathI ane kahe che ke, A sAdhuo to bhAravahana karatA nIca che, ALasu che, zudra che, daridra che mATe dIkSA le che tevA sAdhu drohInuM jIvana dhikkArane pAtra che chatAM te potAnA jIvanane uttama mAne che. paNa paraloka vize vicAratA nathI. AvA puruSo - duHkha, zoka, niMdA, tApa, pIDA ane paritApa pAme che. teo A duHkha, zoka AdithI vadha, baMdhana, klezAdi kyAreya nivRtta thatA nathI. te mahA-AraMbha, samAraMbha, AraMbha-samAraMbhathI vividha pApakarmo karatA udAra evA manuSyasaMbaMdhI bhogopabhogane bhogavatA rahe che. te A pramANe - AhArakALe AhAra, pAnakALe pAna, vastrakALe vastra, AvAsakALe AvAsa, zayanakALe zayanane bhogave che. teo nAhIne, balikarma karIne, kautuka-maMgala-prAyazcitta karIne, mastakasahita snAna karI, kaMThamAM mALA pahere che, maNi-suvarNa paherI, mALAyukta mugaTa pahere che. pratibaddha zarIrI hoya che. kamare kaMdoro ane chAtIe phUlamALA pahe che. navA vastro paherI, caMdanano lepa karIne, susajjita vizALa prAsAdamAM bhavya siMhAsane besI strIo vaDe parivRtta thaI, AkhI rAtri jyotinA jhagamagATamAM bhavya nAca-gAna-vAjiMtra-taMtrI-tAla-tala-truTita-mRdaMganA dhvani sahita udAra mAnuSI bhogopabhoga ne bhogavatA vicare che. te eka nokarane bolAve tyAM cAra-pAMca jaNA hAjara thAya che. he devAnupriya ! ame zuM karIe ? zuM lAvIe ? zuM bheTa karIe ? Apane zuM hitakara che ? tema pUche che. tene AvA sukhamAM magna joIne anAryo ema kahe che - A puruSa to deva che, devothI paNa zreSTha che, devo jevuM jIve che, temanA Azraye bIjA paNa jIve che. paNa tene joIne Arya puruSa kahe che - A puruSa ati dUrakarmI, ati dhUrta, zarIrano rakSaka, dakSiNagAmI nairayika, kRSNapAkSika ane bhAvimAM durlabha bodhi thaze. koI mUDha jIva mokSane mATe udyata thaI paNa AvA sthAnane icche che, ke je sthAna gRhastho icche che. A sthAna muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 72
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakRta' anArya, jJAnarahita, apUrNa, anyAyika, asaMzuddha, azalyakartaka, asiddhimArga, amuktimArga, anirvANa-mArga, anirmANa mArga, asarvaduHkha prakSINamArga, ekAMta mithyA, asAdhu che. A prathama adharmapakSa sthAnanuM kathana karyuM. sUtra-665 have bIjA sthAna dharmapakSano vibhAga kahe che - A manuSyalokamAM pUrva, pazcima, uttara, dakSiNa dizAmAM aneka prakAranA manuSyo rahe che. jema ke - koI Arya ke anArya, koI uccagotrIya ke nIcagotrIya, koI mahAkAya ke laghukAya, koI suvarNA ke kuvarNA, koI surUpa ke kadarUpa. temane kSetra ke makAnano parigraha hoya che. A Akho AlAvo * pauMDarIka'' adhyayanathI jANavo. te AlAvAthI yAvat sarva upazAMta yAvata parinivRtta thAya che, tema huM kahuM chuM. A sthAna Arya, kevalaprAptinuM kAraNa yAvat sarva duHkhane kSINa karavAno mArga che, ekAMta samyak ane uttama che. A pramANe dharmapakSa nAmaka bIjA sthAnano vibhAga kahyo. sUtra- 666 - have trIjuM mizrasthAna' no vibhAga kahe che - je A vanavAsI, kuTiravAsI, gAma-nikaTavAsI, gupta anuSThAnakartA, yAvat tyAMthI cyavIne pharI mUMgA ke AMdhaLA rUpe janma le che. A sthAna anArya che, akevala yAvat sarva duHkhanA kSayanA mArgathI rahita, ekAMta mithyA, asAdhu che. A rIte A trIjA mizra sthAnano vibhAga kahyo. sUtra-667 have prathama sthAna adharmapakSano vicAra karIe chIe - A lokamAM pUrvAdi cAre dizAmAM keTalAye manuSyo rahe che. jeo gRhastha che, mahAicchA, mahAAraMbha, mahA-parigrahayukta che, adhArmika, adharmAnujJA, adharmiSTha, adharma kahenArA, adharmaprAyaH jIvikAvALA, adharmapralokI, adharma pAchaLa janArA, adharmazIla-samudAya-cArI, adharmathI ja AjIvikA prApta karI vicare che. haNo, chedo, bhedo, cAmaDuM ukheDI do (ema kahenArA), raktathI kharaDAyelA hAthavALA, caMDa, rudra, mudra, sAhasika, prANIne uchALIne zULa para jhIlanArA, mAyA-kapaTI, duHzIlA, durghatA, duSkRtyAnaMdI, khoTA tolamApa rAkhanArA evA teo asAdhu che. sarvathA prANAtipAta yAvatu sarvathA parigrahathI avirata, sarva krodha yAvat mithyAdarzana-zalyathI avirata che. teo sarvathA snAna, mardana, varNaka, gaMdha, vilepana karanArA, zabda-rUpa-rasa-gaMdha-sparza bhogavanArA, mALA-alaMkAra dhAraNa karanArA yAvat jAvajjIva sarvathA gADI-ratha-yAna-yugya-gili-thili-Adi vAhanomAM savArI karanArA, zayyA-Asana-pAna-vAhana-bhoga-bhojana AdinI vidhithI avirata hoya che. jAvakzIva sarvathA kraya-vikraya-mAzA-ardhamAza-tolAdi vyavahArothI nivRtta thatA nathI. sarva hiraNya-suvarNa-dhana-dhAnya-maNimotI-zaMkha-zilA-pravAlathI jAvajjIva nivRtta thatA nathI. sarva khoTA tolamApathI jAvajjIva nivRtta thatA nathI jAvakrIvane mATe - sarve AraMbha-samAraMbhathI avirata, sarve (sAvadya) karaNa-karAvaNathI avirata, sarve pacana-pAcanathI avirata, sarve kuTTaNa-piTTaNa-tarjana-tADana-vadha-baMdha-pariphlezathI avirata, A tathA AvA prakAranA sAvadya karmo karanArA, abodhika, karmAta, bIjA prANIne saMtApa denArA je karmo anAryo kare che ane jAvajjIva tenAthI nivRtta thatA nathI. jema koI atyaMta krUra puruSa cokhA, masUra, tala, maga, aDada, vAla, kaLathI, caNA, Aliidaka, parimaMthaka Adine vyartha ja daMDa Ape che. tema tevA prakAranA krUra puruSo tItara, bataka, lAvaka, kabUtara, kapiMjala, mRga, bheMsa, suvara, grAha, godho, kAcabo, sarIsarpa Adine vyartha ja daDe che. tenI je bAhya parSadA che. jema ke - dAsa, dUta-nokara, rojamadAra bhAgIyA, karmakara, bhogapuruSa AdimAMthI koI kaMIpaNa aparAdha kare to svayaM bhAre daMDa Ape che. jema ke - Ane daMDa-muMDo-tarjanA karo-tADana karo-hAtha muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 73
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' bAMdhI do-beDI paherAvo-heDamAM nAMkho-kArAgAramAM nAMkho-aMgo maraDI nAMkho. tenA hAtha-paga-kAna-nAka-hoThamastaka-mukhane chedI nAMkho, teno khaMbho cIro, cAmaDI utaraDo, kaleju phADI do, AMkho kheMcI lo. tenA dAMtaaMDakoza-jIbha kheMcI kADho, UlaTo laTakAvI do, ghasITo, DUbADI do, zULImAM parovo, bhAlA bhoMko, aMgo chedIne kSAra bharI do, mArI nAMkho, siMha ke baLadanA pUchaDA sAthe bAMdhI do, dAvAgnimAM pheMko, tenuM mAMsa kADhI kAgaDAne khavaDAvI do, bhojana-pANI baMdha karI do, jAvajjIva vadha-baMdhana karo. AmAMnA koIpaNa azubha-kumArathI mAro. tenI je atyaMtara parSadA hoya che. jema ke - mAtA, pitA, bhAI, bahena, patnI, putra, putrI, putravadhU, temAMno. koI nAno paNa aparAdha kare to svayaM ja bhAre daMDa kare che. jema ke - ThaMDImAM ThaMDA pANImAM jhaboLe che, yAvat mitradoSapratyayika kriyAmAM je kahyuM che te badhuM kahevuM - yAvat - te paralokanuM ahita kare che. te aMte duHkha-zokapazcAttApa-pIDA-saMtApa Adi pAme che. te duHkha, zoka Adi tathA vadha, baMdha, klezathI nivRtta thato nathI. e rIte te adhArmika puruSa strIsaMbaMdhI kAmabhogomAM mUcchita-gRddha-grathita-ati Asakta thaIne - yAvat - cAra, pAMca, cha dazakAmAM alpa ke adhika kALa (zabdAdi) bhoga bhogavIne, prANIo sAthe vaira paraMparA vadhArIne, ghaNA pApakarmo no saMcaya karIne pApakarmanA bhArathI evo dabAI jAya che, jema koI loDhA ke paththarano goLo pANImAM paDe tyAre pANInA taLanuM atikramaNa karIne nIce bhUmitala para besI jAya che. A pramANe tevA prakAranA krUra puruSa karmanI bahulatA ane pracUratAthI pApa-vaira-aprIti-daMbha-mAyAnI bahulatAthI bheLaseLa karanAro, ati apayazavALo tathA trasa prANIono ghAtaka banI mRtyu kALe maraNa pAmIne pRthvItalane atikramIne nIce narakatalamAM jaIne sthita thAya che. sUra- 668 te narako aMdarathI goLa, bahArathI catuSkoNa che, nIce astarAnI dhAra samAna tIrNa, nitya ghora aMdhakAra, graha-caMdra-sUrya-nakSatra-jyotiSa prabhAthI rahita che. tenuM bhUmitala bheda-carbI-mAMsa-lohI-rasIpaTalanA kIcaDathI lipta che. te naraka saDelA mAMsa, azuci yukta parama durgadhavALI, kALI, agnivarNa samAna, kaThora sparzayukta ane duHsahya che. A rIte A narako azubha ane azubha vedanAvALI che tyAM rahetA nairayikane nidrAsukha nathI, bhAgI zakatA nathI, temane zruti, rati, dhRti ke mati prApta thatI nathI. nArako tyAM kaThora, vipula, pragADha, kaTuka, karkaza, caMDa, duHkhada, durgama, tIvra ane duHsaha vedanA anubhavatA vicare che. sUtra-669 viSama durgamAM paDe, tema tevo puruSa garbhathI garbha, janmathI janma, maraNathI maraNa, narakathI naraka tathA eka duHkhathI bIjuM duHkha pAme che. te dakSiNagAmI, nairayika, kRSNapAkSika, bhAvimAM durlabhabodhi thAya che. A adharmapakSa sthAna anArya, apUrNa yAvat asarvaduHkha prakSiNa mArga che, te ekAMta mithyA ane asAdhu che. evA prathama adharmapakSa sthAnano vibhAga kahyo. sUtra-670 have bIjuM dharmapakSa sthAnane kahe che. A manuSyalokamAM pUrvAdi dizAomAM keTalAka manuSyo rahe che. jema ke - anAraMbhI, aparigrahI, dhArmika, dharmAnuga, dharmiSTha yAvat dharma vaDe ja potAnuM jIvana vItAve che suvratI, supratyAnaMdI, susAdhu, jAvakrIva sarvathA prANAtipAtathI viramelA yAvat tevA prakAranA sAvadya-abodhikabIjAnA prANane paritApa karanArA karmothI yAvat jAvakrIva virata rahe che. tevA anagAra bhagavaMto iryAsamita, bhASAsamita, eSaNAsamita, AdAnabhAMDa mApha nikSepa samita, uccAra prasavaNa khela siMghANa jalla pAriSThApanikA samita, mana samita, vacana samita, kAya samita, manogupta, muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 74
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakRta' vacanagupta, kAya-gupta, gupta, guendriya, gupta brahmacArI, akrodhI, amAnI, amAyI, alobhI, zAMta, prazAMta, upazAMta, parinivRtta, anAthavI, agraMthi, chinnazoka, nirupalepa, kAMsyapAtra vatu, muktatoya, zaMkhavat niraMjana, jIva mAphaka apratihatagati, gaganatalavat nirAlaMbana, vAyu mAphaka apratibaddha, zAradasalilavat zuddha hRdayI, puSkarapatra jema nirUpalepa, bhAraMvapakSI mAphaka apramatta, hAthI jevA zUravIra, vRSabha jevA bhAravAhI, siMha jevA durgharSa, meru jevA aprakaMpa, sAgara jevA gaMbhIra, caMdra jevA saumya lezya, sUrya jevA dIpta teja, jAtya kaMcanavat jAtyarUpa, pRthvI jevA sarva sparza sahenArA, sArI rIte homa karAyelA agni jevA jAjavalyamAna che. te bhagavaMtone koI sthAna pratibaMdha nathI. A pratibaMdha cAra prakAre kahyo che. te A pramANe - aMDaja, potaja, avagrahika ane aupagrahika. teo je-je dizAmAM vicaravA icche, te te dizAmAM apratibaddha, zUcibhUta ane laghubhUta thaI graMthirahita, saMyama ane tapathI potAnA AtmAne bhAvita karatA vicare che. te bhagavaMtone AvA prakAre saMyama nirvAhAthe AjIvikA hoya che, jema ke - cothabhakta, chaThThabhakta, aSTama bhakta, dazama-bArasa-caudazabhakta, ardhamAsika ke mAsika bhakta, be-traNa-cAra-pAMca ke chamAsI (tapa) te sivAya (koI koI zramaNa) ukliptacArI, nikSiptacArI, ukSipta-nikSiptacArI, aMtacaraka, prAMtacaraka, rUkSacaraka, samudAnacaraka, saMskRSTa ke asaMsRSTa caraka, ta#Ata saMsRSTacaraka, diSTa-adiSTa-pRSTa-apRSTa-bhikSa ke abhikSalAbhI, ajJAtacaraka, upanihita, saMkhA-dattika, parimita-piMDavAtika, zuddhaSaNika, aMta-prAMta-arasa-virasa-rUkSa ke tuccha AhArI, aMta ke prAMtajIvI, AyaMbila-purimaTTa-nirvigaI karanArA, madya-mAMsa na khAnAra, nikAmarasabhojI, sthAnAtika, pratimAsthAnAtika, ukuTukAsana, yAvata vIrAsana, daMDAyatika, lagaMDazAyI, aprAvRtta, agartaka, akaMDUka, anasRSTa ityAdi uvavAI sUtra mujaba jANavuM. vaLI te vALa, dADhI, mUcha, roma, nakha Adi sarva zarIra saMskArothI rahita hoya che. te bhagavaMto AvA vihAra vaDe viharatA ghaNA varSo zramaNaparyAya pALIne, temane koI bAdhA utpanna thAya ke nA thAya to paNa ghaNo samaya bhakta paccakakhANa karIne, ghaNA samaya anazana vaDe bhojanane tyAgIne, je hetu mATe nagnabhAva, muMDabhAva, asnAnabhAva, adaMtadhovana, achatraka, anupAnaha, bhUmizacyA, phalakazacyA, kASThazayyA, kezaloca, brahmacaryavAsa, paragRhapraveza (bhikSArthe) dhAraNa karelA che. tathA jenA mATe mAna, apamAna, helaNA, niMdA, khiMsA, gaha, tarjanA, tADanA, uccanIca vacanAdi bAvIza parISaho ane upasargo sahana karI rahyA che, te arthane ArAdhe che, ArAdhIne chellA zvAso-cchavAse anaMta, anuttara, nircAghAta, nirAvaraNa, saMpUrNa, pratipUrNa, zreSTha kevalajJAna darzana upArjita kare che. pachI siddha-buddha-mukta thaIne parinirvANa pAmIne sarve duHkhono aMta kare che. koI (aNagAra) eka ja bhavamAM saMsArano aMta kare che, bIjA koI pUrvakarma zeSa rahevAthI mRtyukALe marIne koI devalokamAM devatArUpe utpanna thAya che. te A pramANe - mahARddhi, mahAvruti, mahAparAkrama, mahAyaza, mahAbala, mahAnubhAva, mahAsukhayukta devalokamAM. tyAM mahARddhivALA, mahAdyutivALA yAvat mahAsukhavALA deva thAya che. te hAra vaDe suzobhita, kaMTaka ane truTita vaDe taMbhita bhUjAvALA, aMgada-kuMDalathI yukta kapola ane kAnavALA, vicitra AbhUSaNothI yukta hAthavALA, vicitra mALAthI maMDita mugaTavALA, kalyANakArI, sugaMdhI vastrone dhAraNA karanArA, kalyANa-pravara mALA ane lepana dhAraNa karanArA, jhagamagatA zarIravALA, lAMbI vanamALA dhAraNa karelA, divya evA rUpa-varNa-gaMdha-sparza-saMghAta -saMsthAna-Rddhi-ghuti-prabhA-chAyA-arcA-teja-lezyA vaDe yukta, daze dizAone udyotita ane prakAzIta karatA, kalyANakArI gati ane sthitavALA, bhAvimAM paNa kalyANa pAmanArA deva thAya che. A sthAna Arya yAvat sarvaduHkha kSayano mArga che, ekAMta samyapha ane uttama che. A rIte A bIjuM dharmapakSa nAmaka sthAna kahyuM. muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 75
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' sUtra-671 - have trIjA mitrapakSa sthAnano vibhAga kahe che. A manuSyalokamAM pUrvAdi dizAmAM keTalAka manuSyo rahe che. jevA ke - alpecchAvALA, alpAraMbhI, alpa parigrahI, dhArmika, dharmAnuga yAvat dharma vaDe ja jIvana gujAranArA hoya che. teo suzIla, suvatI, supratyAnaMdI, sAdhu hoya che. eka tarapha teo jAvakrIva prANAtipAtathI virata, bIjI tarapha avirata yAvatu je tevA prakAranA sAvadha, abodhika, bIjAnA prANone paritApakartA che mATe teo kiMcita aprativirata che (arthAt dezavirata-dezaavirata che.) keTalAka zramaNopAsako jIva-ajIva svarUpanA jJAtA, puNya-pApane jANatA, Asava-saMvara-vedanAnirjarA-kriyA-adhikaraNa-baMdha-mokSanA jJAnamAM kuzaLa hoya che. teo asahAya hovA chatAM deva, asura, nAga, suvarNa, yakSa, rAkSasa, kinnara, jhiMpuruSa, garuDa, gaMdharva, mahoraga Adi devagaNothI teo nircanja pravacanathI calita karAvAI zakAtA nathI. te zrAvako nircantha pravacanamAM niHzaMkita, niSkAMkSita, nirvicikitsa hoya che. teo labdhArtha, gRhItArtha, pucchitArtha, vinizcitArtha, abhigatArtha, asthimajjAvat dharmAnurAgI hoya che. teo kahe che - A nircanja pravacana ja sArthaka, paramArtha che, bAkI anarthaka che. teo sphaTikavat svaccha hoya che. temanA dvAra khullA rahe che, aMtaHpura ke paragRha pravezanA tyAgI che, caudaza-AThama-pUnama-amAsamAM pratipUrNa pauSadhane samyak pALanArA, zramaNa-nircanthone prAsuka eSaNIya azana, pAna, khAdya, svAdya vaDe vastra, pAtra, kaMbala, pAdaproMchanaka, auSadha, maisaja, pIThaphalaka, zacyA, saMthAraga vaDe pratilAbhita karatA ghaNA zIla-vrata-guNa-tyAga-paccakakhANa-pauSadhopavAsa vaDe svIkRta tapokarma vaDe AtmAne bhAvatA vicare che. teo AvA prakAranuM jIvana jIvatA ghaNA varSo zrAvakaparyAya pALe che, pALIne abAdhA utpanna thAya ke nA thAya ghaNA bhaktapaccakakhANa kare che, karIne anazana vaDe ghaNA bhojanano cheda kare che. chedIne AlocanA tathA pratikramaNathI samAdhi pAmIne mRtyu avasare marIne koI devalokamAM devatApaNe utpanna thAya che. te A rIte - mahARddhi, mahAdyuti yAvat mahAsukha pAme che. yAvat badhuM pUrvavat jANavuM. A sthAna Arya yAvatu ekAMta sthAna che. A trIjA mizrasthAnano vibhAga kahyo. aviratine AzrIne ' bAla' kahe che, virati Azrita 'paMDita' kahevAya che. virativirata AzritA * bAlapaMDita' kahevAya che. temAM je sarvathA avirati che, te sthAna AraMbhasthAna, anArya yAvat asarvaduHkhA prakSINamArga che. ekAMta mithyA, azobhana che. temAM je sarvathA pApothI virata che te sthAna anAraMbha, Arya yAvat sarva duHkha kSayano mArga che, ekAMta samyak che. temAM je viratAvirata (dezavirata) sthAna che te AraMbha-noAraMbha sthAna che, A sthAna paNa Arya che yAvat sarva duHkha kSayano mArga che te ekAMta samyaku ane uttama che. sUtra-672 e rIte samyagu vicAratA A pakSo be sthAnamAM ja samAviSTa thAya che. dharma ane adharma, upazAMta ane anupazAMta. temAM paheluM sthAna adharmapakSa' no vibhAga kahyo, temAM A 363-vAdIo che, ema kahyuM che. te A. pramANe - kriyAvAdI, akriyAvAdI, ajJAnavAdI, vinayavAdI. teo paNa parinirvANanuM pratipAdana kare che, mokSane kahe che, teo paNa potAnA zrAvakone upadeza kare che, teo paNa dharma saMbhaLAve che. sUtra-673 te pUrvokta 363 prAvAduko-vAdIo sva-sva dharmanA Adikara che. vividha prakAranI buddhi-abhiprAyazIla-dRSTi-ruci-AraMbha ane adhyavasAya yukta che. teo eka moTA maMDalIbaMdha sthAnamAM bhegA thaIne rahyA hoya, tyAM koI puruSa AganA aMgArAthI pUrNa bharela pAtrane loDhAnI sANasIthI pakaDIne lAve ane te vividha prakAranI muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 76
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' prajJA yAvat vividha prakAranA adhyavasAya yukta (pota-potAnA) dharmanA Adikara vAdIne A pramANe kahe che - he prAvAduko ! tame A baLatA aMgArA vALa pAtra eka-eka muhUrta hAthamAM pakaDI rAkho, sANasI hAthamAM nA lezo, Agane bujhAvazo nahIM ke ochI na karazo, sAdharmiko ane paradharmIonI vaiyAvacca karazo nahIM (arthAt temanI sevA lezo nahIM), paraMtu saraLa ane mokSArAdhaka banIne, mAyA karyA vinA tamArA hAtha prasAro. Ama kahIne te puruSa AganA aMgArothI pUrI bharelI pAtrIne loDhAnI sANasIthI pakaDIne te prAvAdukovAdInA hAtha para rAkhe. te samaye te (pota-potAnA) dharmanA Adikara prAvAduko yAvat vividha prakAranI prajJA yAvat vividha adhya-vasAyayukta che, teo potAnA hAtha pAchA kheMcI leze. tyAre te puruSa te sarve prAvAduko ke je dharmanA Adikara yAvat vividha adhyavasAyothI yukta che, temane A pramANe kaheze - ' are o prAvAduko ! dharmanA Adikara yAvat vividha evA adhyavasAyathI yukto ! tame tamArA hAtha pAchA kema kheMco cho ? hAtha na dAjhe te mATe ? dAjhe to zuM thAya ? duHkha thaze tema mAnI hAtha pAchA kheMco cho ? A ja vAta badhA prANI mATe samAna che, pramANa che, samosaraNa che. A ja vAta pratyekane mATe tulya, pratyekane mATe pramANa ane Ane ja pratyekane mATe samosaraNa-sArarUpa samajo. tethI ja zramaNa, mAhaNa A pramANe kahe che yAvat prarUpe che ke - sarve prANI yAvat sarve sattvone haNavA joIe, AjJApita karavA joIe, grahaNa karavA joIe, paritApavA-kalezita karavA-upadravita karavA joIe. teo bhaviSyamAM chedana-bhedana pAmaze yAvat bhaviSyamAM janma-jarA-maraNa-yonibhramaNa, pharI saMsAramAM janmagarbhavAsa-bhavaprapaMcamAM paDI mahAkaSTanA bhAgI banaze. temaja teo - ghaNA ja daMDana-muMDana-tarjana-tADana-aMdubaMdhana-cAvatu-dholaNanA bhAgI thaze, temaja mAtA-pitAbhAI-bahena-patnI-putra-putrI-putravadhUnA maraNanuM duHkha bhogavaze. teo dAridraya, daurbhAgya, apriya sAthe saMvAsa, priyano viyoga ane ghaNA duHkha-daurmanasyanA bhAgI thaze. teo Adi-aMta rahita-dIrghakAlika-caturgatika saMsAra kAMtAramAM vAraMvAra paribhramaNa karaze. teo siddhi nahIM pAme, bodha nahIM pAme yAvat sarva duHkhono aMta nahIM kare. A (kathana badhA mATe) tulya, pramANa ane sArabhUta che. pratyeka mATe tulya-pramANa-sArabhUta che. temAM je zramaNa, mAhaNa ema kahe che - yAvatu - prarUpe che ke, sarve prANI, sarve bhUta, sarve jIva, sarve sattvone haNavA nahIM, AjJAmAM na rAkhavA, grahaNa na karavA, upadravita na karavA (A pramANe kahenArA dharmI) bhaviSyamAM chedana-bhedana-yAvat janma, jarA, maraNa, yonibhramaNa, saMsAramAM pharI Agamana, garbhAvAsa, bhavaprapaMcamAM paDIne mahAkaSTanA bhAgI banaze nahIM. teo ghaNA daMDana-muMDana yAvatu duHkha daurmanasyanA bhAgI nahIM thAya. anAdi-anaMta, dIrghakAlika, caturaMta saMsAra kAMtAramAM vAraMvAra paribhramaNa nahIM kare, teo siddha thaze yAvatu sarve duHkhono aMta karaze. sUtra-674 A bAra kriyAsthAnomAM vartatA jIvo siddha-buddha-mukta-parinirvANa yAvat sarva duHkhano aMta karyo nathI, karatA nathI, karaze nahIM. paraMtu A teramAM kriyAsthAnamAM vartatA jIvo atIta-vartamAna ke anAgatamAM siddha thayA che, buddha thayA che, mukta thayA che, parinirvANa pAme che yAvat sarva duHkhono aMta kare che. e rIte te bhikSu AtmArthI, Atmahitakara, Atma-gupta, AtmayogI, AtmaparAkramI, AtmarakSaka, AtmAnukaMpaka, AtmaniSphaTaka, AtmA dvArA ja samasta pApothI nivRtta thAya che, - tema huM kahuM chuM. zrutaskaMdha-2, adhyayana-2 'kriyAsthAna no gujarAtI anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 77
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-2 adhyayana-3 ' AhAra parijJA' sUtra-675 he AyuSyamAn ! meM sAMbhaLela che, te bhagavaMte A pramANe kahyuM che - A pravacanamAM " AhAra parijJA' ' nAmaka adhyayana che. teno artha A che - A lokamAM pUrvAdi dizAmAM sarvatra cAra prakAranA bIjakAyavALA jIvo hoya che, jema ke - ajhabIja, mUlabIja, parvabIja, skaMdhabIja. te bIjakAyika jIvomAM je jevA prakAranA bIjathI, je-je avakAzathI utpanna thavA yogya che, te-te rIte utpanna thAya che. e rIte keTalAka bIjakAyika jIva pRthvIyonika, pRthvI saMbhava, pRthvI vyutkrama che. tadyonika, taabhavA, tabuTyama jIva karmavaza thaI karmanA nidAnathI tyAM ja vRddhigata thaI, vividha yonivALI pRthvImAM vRkSapaNe utpanna thAya che. te jIvo te vividhayonika pRthvInI cikAzano AhAra kare che. te jIvo pRthvI-a-teu-vAyu-vanaspati zarIrano AhAra kare che. te jIva vividha prakAranA tra-sthAvara jIvonA zarIrane acitta kare che. te pUrve AhArita te zarIrane vidhvasta karIne tvacA vaDe AhAra karIne svazarIra rUpe pariNamAve che. te pRthvIyonika vRkSanA bIjA zarIro paNa vividha prakAranA, varNa-gaMdha-rasa-sparza-saMsthAna saMsthita tathA anekavidha pudgalonA banelA hoya che. te jIvo karmoya mujaba utpanna thAya che, ema kahyuM che. sUtra-676 have tIrthaMkazrI kahe che ke - koI jIva vRkSayonika, vRkSamAM sthita, vRkSamAM vRddhi pAme che. e rIte temAM utpanna, temAM sthita, temAM vRddhigata jIvo karmane vaza thaI, karmanA kAraNe ja tyAM vRddhi pAmI pRthvIyonika vRkSomAM vRkSarUpe utpanna thAya che. te jIvo te pRthvIyonika vRkSonA rasano AhAra kare che. te jIvo pRthvI-a-teu-vAyu-vanaspati zarIrano AhAra kare che. te vividha tra-sthAvara jIvonA zarIrane acitta kare che. teo dhvasta karelA, pUrve AhArita tathA tvacAthI AhArita zarIrane vipariNAmita karIne potAnA samAna svarUpamAM pariNata kare che. te vRkSayonika vRkSonA aneka prakAranA varNa-gaMdha-rasa-sparza-vividha saMsthAna saMsthita bIjA zarIra paNa hoya che, je aneka prakAranA zarIra pudgalothI vikRrvita hoya che. te jIva karma vaza thaIne utpanna thAya che, tema kahyuM che. sUtra-677 have tIrthakarazrI kahe che ke - keTalAka jIvo vRkSayonika, vRkSamAM sthita, vRkSamAM vRddhi pAme che. te vRkSamAM utpanna, vRkSamAM sthita, vRkSamAM vRddhigata jIvo karmavaza thaI, karmanA kAraNe vRkSamAM utpanna thaIne vRkSayonikamAM vRkSapaNe utpanna thAya che. te jIvo te vRkSayonika vRkSonA rasano AhAra kare che. te uparAMta te jIvo pRthvI-apu-tela-vanaspati zarIrano AhAra kare che. trasa -sthAvara prANInA zarIrane acitta kare che, parividhvasta tathA pUrve AhArita, tvacAthI AhArita zarIrone pacAvIne potAnA rUpe pariNata kare che. te vRkSayonika vRkSonA zarIra vividha varNavALA yAva te jIvo karmone vaza thaIne utpanna thAya che, ema kahyuM che. sUtra-678 - have tIrthakara zrI vanaspati jIvonA bIjA bheda paNa kahe che - keTalAMka jIva vRkSayonika, vRkSamAM sthita, vRkSamAM vRddhi pAme che. te vRkSamAM utpanna, vRkSamAM sthita, vRkSamAM vRddhigata jIvo karmane vaza, karmonA kAraNe temAM utpanna thaIne vRkSayonika vRkSomAM mULa-kaMda-skaMdha-tvacA-zAkhA-pravAla-patra-puSpa-phaLa-bIja rUpe utpanna thAya che. te jIvo. te vRkSayonika vRkSonA rasano AhAra kare che, te jIvo pRthvI yAvat vanaspati zarIrano AhAra kare che. anekavidha tra-sthAvara prANInA zarIrane acitta kare che. parividhvasta zarIrane yAvatu potAnA samAna parINamAvIne te vRkSayonikanA mUla-kaMda yAvat bIjonA bIjA paNa zarIra banAve che, je vividha varNa-gaMdha yAvat vividha zarIra muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 78
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' pudgalathI banelA hoya che. te jIvo karmane vaza tyAM utpanna thAya che, tema kahyuM che. sUtra-679 have tIrthaMkara zrI vanaspatinA bIjA bheda paNa kahe che - keTalAka jIvo vRkSayonika, vRkSasthita, vRkSamAM vRddhi pAme che. te vRkSamAM utpanna, vRkSamAM sthita, vRkSamAM vRddhigata jIvo karmane vaza, karmonA kAraNe temAM utpanna thaIne vRkSayonika vRkSomAM adhyArUha' rUpe utpanna thAya che. te jIvo te vRkSayonika vRkSonA rasano AhAra kare che. te jIvo. pRthvI AdinA zarIrano AhAra karI yAvatu potAnA rUpe pariNamAve che. te vRkSayonika adhyArUhanA bIjA paNa zarIro vividha varNavALA yAvat kahelA che. sUtra-680 have tIrthakarazrI kahe che - keTalAka jIvo adhyArUha yonika, adhyArUha sthita, adhyArUhamAM ja vRddhi pAme che. yAvat karmonA kAraNe tyAM utpanna thaI vRkSayonika adhyArUhamAM adhyArUha vRkSarUpe utpanna thAya che. te jIvo te vRkSayonika adhyArUhanA rasano AhAra kare che. te jIvo pRthvI Adi zarIrane yAvat svarUpe pariNamAve che. te vRkSayonika adhyArUhanA bIjA paNa zarIro vividha varNavALA yAvat kahelA che. sUtra-681 have tIrthakarazrI kahe che - ahIM keTalAka jIvo adhyArUha vRkSayonika adhyArohamAM sthita yAvat karmonA kAraNe tyAM utpanna thaIne adhyArUha vRkSayonikamAM adhyArUha paNe utpanna thAya che. te jIvo te adhyArUha yonikanA adhyArUhanA rasano AhAra kare che. te jIvo pRthvI, apU Adi zarIrano AhAra karIne yAvat svarUpe pariNamAve che. bIjA paNa te adhyArUhayonika adhyArUhanA vividha varNavALA zarIra yAvat kahyA che. sUtra-182 have tIrthaMkazrI kahe che - keTalAka jIvo adhyArUhayonika, adhyArUha saMbhava yAvat karmonA kAraNe temAM utpanna thaIne adhyArUha yonikamAM adhyArUha mUla yAvat bIjarUpe utpanna thAya che. te jIvo adhyArUhayonika adhyArUha vRkSanA rasano AhAra kare che yAvat bIjA paNa te adhyArUhayonika mUla yAvat bIja AdinA zarIro yAvat kahyA che. sUtra-683 have tIrthaMkarathI kahe che - keTalAka jIvo pRthvIyonika, pRthvImAM sthita yAvat vividha yonika pRthvImAM tRNapaNe utpanna thAya che. te jIvo vividha yonika pRthvInA rasano AhAra kare che. yAvat te jIvo karmane vaza utpanna thAya che, tema kahyuM che. sUtra-684 A pramANe keTalAka jIva tRNomAM tRNarUpe utpanna thAya che, vagere. sUtra-685 e pramANe praNayonikamAM tRNapaNe utpanna thAya che. tRNayonika vraNa zarIrano AhAra kare che. yAvatuM ema kahyuM che. tathA tRNayonika tRNamAM mULa yAvat bIjapaNe utpanna thAya che. yAvat ema kahyuM che. e rIte auSadhInA paNa cAra AlApako che, haritanA paNa cAra AlApaka kahelA che. sUtra-686 have tIrthakarazrI kahe che - A jagatamAM keTalAka jIvo pRthvIyonika, pRthvImAM sthita, pRthvImAM vRddhi pAme che. yAvat karmonA kAraNe tyAM utpanna thAya che. te vividha yonika pRthvImAM Aya-vAya-kAya-kUhaNa-kaMduka-upehaNInirvehaNI-sacchatra-chatragata-vAsaNika ane kUra nAmaka vanaspati rUpe utpanna thAya che. te jIvo te vividha yaunika pRthvInA rasano AhAra kare che. te jIvo pRthvI Adi zarIrano AhAra kare che. yAvat bIjA paNa te pRthvIyonika Aya muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 79
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' yAvat krUra vanaspati zarIra je nAnA varNavALA yAvat kahyA che. A eka ja AlAvo che, bIjA traNa nathI. have evuM kahe che. keTalAka jIvo udakayonika, udaka sthita yAvat karmonA kAraNe tyAM utpanna thaIne vividhayonika udakamAM vRkSarUpe utpanna thAya che. te jIvo te vividhayonika udakanA rasano AhAra kare che. te jIvo pRthvI Adi zarIrano AhAra kare che yAvat bIjA paNa te udakayonika vRkSa zarIro vividha varNanA yAvat kahyA che. jema pRthvIyonika vRkSanA cAra bheda che tema adhyArUhanA, tRNanA, auSadhInA, haritanA pratyekanA cAra-cAra AlApako kahevA. have kahe che ke keTalAka jIvo udakayonika, udakasthita yAvat karmonA kAraNe tyAM utpanna thaIne vividhayonika udakamAM .....udaka-avaka-panaga-sevALa-kalaMbuka-haDa-kasega-kacchabhANitaka-utpala-padma-kumuda-nalinasubhaga-saugaMdhika-pauMDarIka-mahApauMDarIka-zatapatra-sahasrapatra-kalhAra-koMkaNaka-araviMda-tAmarasa-bhisamuNAla-puSkara-puSkarANibhaga rUpe utpanna thAya che. te jIvo tyAM vividhayonika udakanA rasano AhAra kare che, te jIvo pRthvI Adi zarIrano AhAra kare che yAvatu bIjA paNa te udakayonika udaka-cAvatu puSkarANibhaga vividha varNAdi zarIra yAvat kahyA che. sUtra-687 have pachI kahe che ke A lokamAM keTalAka jIvo-pRthvIyonika vRkSomAM, vRkSayonika vRkSomAM, vRkSayonika mULa yAvat bIjomAM, vRkSayonika adhyArUhamAM, adhyArUhayonika adhyArUhomAM, adhyArUhayonika mUla yAvat bIjomAM, pRthvIyonika tRNomAM, tRNayonika tRNomAM, tRNayonika mUla yAvat bIjomAM, e rIte auSadhInA ane haritanA traNa-traNa AlAvA che. pRthvIyonika Aya, kAya yAvat kramAM, udaka yonika vRkSomAM, vRkSayonika vRkSomAM, vRkSayonika mUla yAvat bIjomAM, e rIte adhyArUhanA, tRNanA, auSadhInA, haritanA traNa-traNa AlAvA che. udakayonika udaka-avaka yAvat puSkarAkSibhagomAM trasa-prANarUpe utpanna thAya che. te jIvo te pRthvI-udaka-vRkSa-adhyArUha-tRNa-auSadhI ane haritayonika vRkSomAM vRkSa, adhyArUha, tRNa, auSadhI, harita, mUla, yAvat bIja, Aya-kAya yAvat krUra, udaka-avaka yAvat puSkarANibhaga vanaspatinA rasano AhAra kare che, te jIvo pRthvI AdinA zarIrano AhAra kare che, yAvat bIjA paNa te mUla-kaMda yAvat bIja yonika, Aya-kAya yAvat krUra yonika, udaka-avaka yAvat puSkarANibhaga yonika trasa jIvonA nAnA varNAdi zarIra yAvat (tIrthakare) varNavelA che. sUtra-188 have tIrthaMkara zrI kahe che ke - manuSyo aneka prakAranA che. jema ke - karmabhUmija, akarmabhUmija, aMtardIpaja tathA Arya, mleccha. teo yathAbIja, yathA avakAza strI-puruSanA karmakRt maithunanimittathI yonimAM saMyogAnusAra utpanna thAya che. tyAM te baMnenA rasano AhAra kare che. tyAM te jIva strI, puruSa ke napuMsakapaNe utpanna thAya che. te jIvo mAtAnI raja ane pitAnuM vIrya, te baMne paraspara maLavAthI malina ane dhRNita che, teno pahelo AhAra kare che. tyArapachI mAtA je anekavidha vastuno AhAra kare che tenA ekadeza rUpa ojAhAra kare che. kramazaH vRddhi pAmI paripakva banI, mAtAnI kAyAthI nIkaLatA (janmatA) koI strI, koI puruSa, koI napuMsakapaNe janme che. te jIva bALakarUpe mAtAnA dUdha ane ghIno AhAra kare che. anukrame vRddhi pAmIne bhAta-aDada tathA tra-sthAvara prANIno AhAra kare che. te jIva pRthvIzarIra Adine yAvat potAnA rUpe pariNamAve che. te karmabhUmija, akarmabhUmija Adi manuSyonA zarIra aneka varNavALA hoya che. ema kahyuM che. sUtra-689 - have tIrthakarazrI kahe che - paMcendriya tiryaMcayonika jalacara kahe che - jema ke, matsya yAvat susumAra. te jIvA muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 80
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' potAnA bIja ane avakAza mujaba strI-puruSanA saMyogathI yAvat te ojAhAra kare che. anukrame vRddhi pAmI, paripakva thatA kAyAthI chUTA paDIne koI aMDarUpe, koI potarUpe janme che. jyAre te iMDu phUTe tyAre te jIva strI, puruSa ke napuMsakarUpe janme che. te jIva bALapaNe pANIno AhAra kare che. anukrame vRddhi pAmI te jalacara vanaspatikAya tathA basa-sthAvara jIvono AhAra kare che yAvat pRthvI Adi zarIra khAya che. te jalacara paMcendriya tiryaMca jIvonA bIjA paNa vividha varNAdivALA zarIro hoya che, tema kahyuM che. have vividha catuSpada sthalacara paMcendriya tiryaMcayonikane kahe che. jevA ke - ekakhura, dvikhura, gaMDIpada, sanakhapada. teo potAnA bIja ane avakAza mujaba strI-puruSanA karmathI yAvat maithuna nimitta saMyogathI utpanna thAya che. te baMnenA rasano AhAra kare che. tyAM jIva strI, puruSa ke napuMsakapaNe yAvat utpanna thAya che. mAtAnuM dUdha pIve che, anukrame vRddhi pAmI vanaspatikAya ane traNa-sthAvara jIvone khAya che. pRthvI Adi zarIrane khAya che. te catuSpada sthalacara paMcendriya tiryaMca-yonika ekakhara yAvat sanakhapada jIvonA vividha varNAdi hoya che, tema kahyuM che. have uraparisarpa sthalacara paMcendriya tiryaMcayonikane kahe che. te A pramANe - sarpa, ajagara, AzAlika, mahoraga. teo potAnA bIja ane avakAza mujaba strI-puruSanA yAvat maithunathI utpanna thAya che. zeSa pUrvavat te jIvo bALarUpe vAyukAyano AhAra kare che. anukrame moTA thatA vanaspatikAya, tra-sthAvara jIvone khAya che. pRthvI Adi zarIra khAya che. yAvat te uraparisarpa sthalacara paMcendriya tiryaMcayonika sarpa yAvat mahoraganA zarIra vividha varNanA kahyA che. have bhUja parisarpa sthalacara paMcendriya tiryaMcayonika kahe che. te A pramANe - gho, noLIyo, siMha, saraDa, sallaka, sarava, khara, gRhakokIla, vizvabhara, mUSaka, maMgusa, padalAtika, biDAla, jodha ane catuSpada. teo potAnA bIja ane avakAza mujaba strI-puruSanA saMyogathI yAvat uraparisarpa mujaba jANavuM. yAvat sva-rUpe pariNamAve che. bIjA paNa tevA bhUja parisarpa paMcendriya sthalacara tiryaMca gho Adi yAvatu kahela che. have khecara paMcendriya tiryaMcayonika kahe che. te A pramANe - carmapakSI, romapakSI, samudgapakSI, vitatapakSI. teo potAnA bIja ane avakAza mujaba yAvat uraparisarpa mujaba badhuM jANavuM. te jIvo bALarUpe mAtAnA zarIranA rasano AhAra kare che. anukrame moTA thaIne vanaspatikAya ane trasasthAvara prANIne khAya che. pRthvI Adi zarIrane khAya che - yAvat - bIjA paNa tevA aneka khecara paMcendriya tiryaMcayonika kahyA che. sUtra-690 have pachI tIrthakarazrI kahe che - A jagatamAM keTalAka jIvo vividha prakAranI yoniomAM utpanna thAya che. sthita rahe che ane vRddhi pAme che. temAM utpanna sthita ane vRddhigata jIva potAnA pUrvakRt karmAnusAra, karmonA kAraNothI te yoniomAM utpanna thaIne, vividha prakAranA trasa ane sthAvara pudgalonA sacitta ke acitta zarIromAM utpanna thAya che. te jIvo anekavidha traNa-sthAvara prANIonA rasano AhAra kare che, te jIvo pRthvI Adino AhAra kare che yAvat bIjA paNa tra-sthAvara yonika ane tenA Azrita vividha varNAdivALA zarIro hoya che. ema kahyuM che. e ja pramANe temAM paMcendriyanA mala-mUtramAM utpanna thatAM jIvo sthita hoya che, carmakITaka jIvo paNa hoya che sUtra-691 che. te tra-sthAvara prANInA sacitta ke acitta zarIromAM, apakAya rUpe utpanna thAya che. te zarIra vAyuthI banela, muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 81
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' vAyuthI saMgrahita ke vAyuthI parigrahita hoya che. te vAyu udghavAyu hoya to udghabhAgI, adhovAyu hoya to adhobhAgI. ane tirtho vAyu tirtho jAya che. te apakAya jIvo A pramANe che - orA, hima, dhummasa, karA, harataNu ane zuddhodaka. te jIvo tyAM anekavidha kasa-sthAvara prANInA rasano AhAra kare che, pRthvI Adi zarIra paNa khAya che. yAvat A pramANe tIrthakaroe kahyuM che. have batAve che ke - A jagatamAM keTalAka jIvo udakayonika, udaka sthita yAvat karmanA kAraNe tyAM trasasthAvara yonikonA udakamAM udakapaNe (jaLarUpe) utpanna thAya che. te jIvo te tra-sthAvara yonikanA udakanI. cIkAzane khAya che. te jIvo pRthvI Adi zarIrone khAya che yAvat svarUpe pariNamAve che. te traNa sthAvarayonika udakonA aneka varNAdi bIjA zarIra paNa hoya che - ema tIrthakaroe kahyuM che. have batAve che ke - A jagatamAM keTalAka udakayonika jIvo - yAvat - karmanA prabhAvathI udakayonika udakamAM udakapaNe utpanna thAya che. te jIvo te udakayonika udakanA rasano AhAra kare che. te jIvo pRthvI zarIrano AhAra kare che yAvat bIjA paNa udakayonika udaka vividhavartI zarIravALA hoya che. tema kahyuM che. have batAve che ke - A jagatamAM udakayonika jIvo yAvatu karmanA kAraNe temAM janme che. udakayonika udakamAM trasa-jIvarUpe utpanna thAya che. te jIvo udakayonika udakanI cIkAzano AhAra kare che. te jIvo pRthvI Adi zarIra khAya che. yAvat bIjA paNa udakayonika trasa jIvo vividhavartI zarIravALA hoya che. tema kahyuM che. sUtra-692 have AgaLa kahe che - A jagatamAM keTalAka jIva vividhayonika che yAvat pUrva karmanA kAraNe temAM AvIne aneka vidha tra-sthAvara jIvonA sacitta ke acitta zarIromAM agnikAya rUpe utpanna thAya che. te jIvo te vividha trasthAvara jIvonI bhInAzane khAya che. te jIvo pRthvIzarIra AhAre che. yAvat parINamAve che. te tra-sthAvara yonika agnikAyanA vividha varNAdiyukta bIjA paNa zarIro kahyA che. bAkInA traNa AlAvA udakanA AlAvA vat jANavA. have AgaLa kahe che - A jagatamAM keTalAka jIvo vividhayonika che. yAvat pUrvakarmanA udayathI temAM AvIne anekavidha trasa sthAvara jIvonA sacitta ke acitta zarIramAM vAyukAyarUpe utpanna thAya che. bAkInuM varNana agnikAyanA cAra AlAvA mujaba jANavuM. sUtra-693 thI 698 693- have pachI ema kahyuM che - A jagatamAM keTalAka jIvo vividhayonika che. yAvat karmanA prabhAvathI tyAM AvIne anekavidha vyasa-sthAvara jIvonA sacitta ke acitta zarIromAM pRthvI-zarkarA-vAlukA (Adi rUpe utpanna thAya che.) te nIcenI gAthAthI jANavuM - 694- pRthvI, zarkarA, vAlukA, paththara, zilA, lavaNa, loDhuM, kalaI, trAMbuM, sIsuM, rUpu, suvarNa ane vaja. 695- haDatAla, hiMgaloka, manasila, sAsaka, aMjana, pravAla, abhrapaTala, abhravAlaka ane badhA bAdarakAya maNio. 696- gomeda, rUcaka, aMka, sphaTika, lohitAkSa, marakata, mAragala, bhujamocaka ane indranIla e ratno. 67- caMdana, geruka, haMsagarbha, pulAka, saugaMdhika, caMdraprabha, vaiDUrya, jalakAMta, sUryakAMta. 698- A ukta gAthAo yAvat sUryakAMta sudhI kahI, temAM te jIvo Ave che. te jIvo tyAM anekavidha tra-sthAvara prANInA rasano AhAra kare che. te jIvo pRthvIzarIra khAIne yAvat sva-rUpe parINamAve che. bIjA paNa te trasa-sthAvara yonikonA pRthvI yAvatu sUryakAMta zarIra vividha varNa AdivALA yAvatu kahyA che. bAkI AlAvA udaka mujaba che. muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 82
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' sUtra-69 have pachI kahyuM che - sarve prANI, sarve bhUto, sarve jIvo, sarve sattvo vividha yoniomAM utpanna-sthitavRddhigata rahe che. teo zarIramAM ja utpanna-sthita-vRddhigata thAya che. zarIrano AhAra kare che. te jIvo karmAnuga, karmanidAnA, karmagatika, karmasthitika che ane karmane kAraNe vividha avasthA pAme che. (he ziSyo! tame) e pramANe jANo, jANIne AhAra gupta, jJAnAdi sahita, samita, sadA saMyata bano. tema huM kahuM chuM. A zrutaskaMdha-2, adhyayana-3 AhAra parijJA' no gujarAtI bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 83
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-2 adhyayana-4 'pratyAkhyAna kriyA sUtra-700 he AyuSyamAn ! meM sAMbhaLela che ke te bhagavaMte Ama kahyuM che - A pravacanamAM pratyAkhyAnakriyA nAme adhyayana che. teno A artha kahyo che. AtmA apratyAkhyAnI arthAta sAvadha karmono tyAga na karanArA paNa hoya che, AtmA akriyAkuzala paNa hoya che, AtmA mithyAtva saMsthita paNa hoya che, AtmA ekAMta daMDadAyI - ekAMta bAlA ekAMta sukha - mana, vacana, kAyAthI vakra-apratihata ane apratyAkhyAna pApakarmA paNa hoya che. A jIvane bhagavaMte asaMyata, avirata, pApakarmano ghAta ane pratyAkhyAna na karela, sakriya, asaMvRtta, ekAMta daMDadAyI, ekAMta bAla, ekAMta supta kahela che. te ajJAnI mana, vacana, kAyathI vakra ane avicArI, svapnamAM paNa na joyela hoya tevA pApakarmo kare che. sUtra-701 A viSayamAM preraka prarUpakane Ama kahyuM - pApayukta mana, pApayukta vacana, pApayukta kAyA na hoya ane je one na haNe, hiMsAnA vicArarahita mana, vacana, kAyA ane vAkya bolavAmAM paNa hiMsAthI rahita che, je pApakarma karavAnuM svapna paNa vicAratuM nathI. evA jIvane pApakarmano baMdha thato nathI. prarUpake tene pUchyuM- tene pApakarma baMdha kema na thAya? preraka kahe che - pApayukta mana hoya to mana nimitte pApakarma thAya, pApayukta vacana hoya to vacanayukta pApakarma thAya. pApayukta kAyA hoya to kAyA nimitta pApakarma thAya. haNatA samanaskane savicAra mana-vacana-kAyA ane vAkyaprayoga karatA, svapna paNa jotA, A prakAranA guNothI yukta jIva pApakarma kare che, preraka AgaLa kahe che - jeo ema kahe che - pApayukta mana, vacana, kAyA na hovA chatAM, hiMsA na karavA. chatAM, manarahita hovA chatAM, mana-vacana-kAyAthI paNa vAkya-rahita hoya, svapna jeTalI paNa cetanA na hoya, to paNa te pApakarma kare che - evuM kahevuM mithyA che. tyAre prarUpaka prerakane uttara Ape che - meM je pUrve kahyuM, te yathArtha che. mana-vacana-kAyA bhale pApayukta nA hoya, koIne haNe nahIM, amanaska hoya, mana-vacana-kAyA ane vANIno samajIne prayoga na karato hoya, svapna paNa na jANavA chatAM evo jIva pApakarma kare che. e ja vAta satya che. kema ke, AcArya kahe che ke A viSayamAM tIrthaMkara bhagavaMte cha javanikAyane karmabaMdhanA hetu rUpe batAvyA che. te A pramANe - pRthvIkAyika yAvat trasakAyika. A cha javanikAyanI hiMsAthI thatA pApakarmanuM jeNe paccakakhANa karela nathI, te hiMsAthI thatA pApane rokela nathI, nitya niSpharatApUrvaka prANI ghAtamAM citta rAkhI, temane daMDa Ape che, te A. pramANe - prANAtipAta yAvat parigraha ane krodha yAvat mithyAdarzana zalya paryanta pApane seve che. AcArya pharI kahe che - bhagavaMte A viSayamAM vadhakanuM dRSTAMta kahyuM che, koI vadha karanAra gAthApati ke gAthApati putrano, rAjA ke rAjapuruSano vadha karavA icche, avasara pAmIne tenA gharamAM pravezIne, taka maLatA tene prahAra karI mArI nAkhIza, A rIte koI vadhaka gAthApati yAvat rAjapuruSano vadha karavAnA vicArathI divase ke rAtre, sUtA ke jAgatA nitya te ja vicAromAM aTavAyelo rahe che. te amitrabhUta, mithyAtva saMsthita, nitya hiMsaka cittavRttiyukta evAne vadha karanAra mAnavo ke nahIM ? tyAre prerake (praznakartAe) samatAthI kahyuM - hA, te vadhaka ja che. AcArya kahe che - jema te vadhaka te gAthApati ke gAthApati putra, rAjA ke rAjapuruSane samaya maLatA tenA muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 84
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' makAnamAM pravezIne, taka maLatA ja prahAra karIne tene mArI nAMkhIza. AvuM te rAtre-divase, sUtA-jAgatA amitra banIne, mithyAtva sthita thaIne, temanA ghAtane mATe zaThatApUrvaka duSTacitte vicArato hoya che. evI rIte ajJAnI jIva sarve prANI yAvat sarve sattvone divase ke rAtre, sUtA ke jAgatA amitra thaIne, mithyAtva sthita rahIne nitya, zakatApUrvaka ghAta karavAno vicAra cittamAM rAkhI mUke che tethI prANAtipAtathI mithyAdarzana zalya sudhInA aDhAre pApasthAnako tene che. A rIte bhagavaMte tevA jIvone asaMyata, avirata, pApakarmano nAza ane pratyAkhyAna na karanArA, sakriya, asaMvRtta, ekAMta daMDadAyI, ekAMta supta kahyA che. te ajJAnI mana-vacana-kAya vAkya vicArapUrvaka na prayoje, svapnA paNa na jovA chatAM, te pApakarma kare che. jevI rIte te vadhaka te gRhapati yAvat rAjapuruSanI pratyekanI hatyA karavAno vicAra cittamAM laIne sUtA ke jAgatA teno zatru banIne rahe, mithyAtva sthita rahe, nitya zaThatApUrvaka prANIdaMDanI bhAvanA rAkhe che, evI rIte ajJAnI jIva sarva jIvo yAvat sarve sattvone pratyeka prati cittamAM niraMtara hiMsAbhAva rAkhI, rAtre-divase sUtA ke jAgatA amitra banI, mithyAtva sthita thaI, zaThatApUrvaka hiMsAmaya cittavALo bane che. A rIte te ajJAnI jIvA pratyAkhyAna na kare tyAM sudhI pApakarmabaMdha kare che. sUtra-702 praznakartA (preraka) kahe che - A artha barAbara nathI. A jagatamAM evA ghaNA prANI che, temanA zarIranuM pramANa kadI joyuM ke sAMbhaLela na hoya. te jIvo ApaNane ISTa ke jJAta na hoya. tethI AvA prANI pratye hiMsAmaya citta rAkhI dina-rAta, sUtA-jAgatA amitra thaI, mithyAtva sthita rahI, nitya prazaTha vyatipAta cittadaMDa-prANAtipAtAdi kaI rIte saMbhave ? sUtra-703 AcArya kahe che - ahIM bhagavaMte be daSTAMto kahyA che. saMjJI dRSTAMta ane asaMjJI dRSTAMta. saMjJI dRSTAMta A pramANe- je A saMjJI paMcendriya paryAptaka jIva che, koI puruSa temAMthI-pRthvIkAyathI trasakAya paryantanA cha javanikAyamAMthI pRthvI-kAya dvArA potAnuM kArya kare che ke karAve che, tyAre tene ema thAya che ke huM pRthvIkAyathI kArya karuM chuM ane karAvuM chuM. tene tyAre ema thatuM nathI ke te A ke te pRthvIkAyathI kArya kare - karAve che. tethI te puruSa pRthvIkAyano asaMyata-avirata-apratihata pratyAkhyAna pApakarmA thAya che. A pramANe trasakAya paryanta kahevuM joIe. jo koI puruSa cha kAyanA jIvothI kArya kare - karAve che, tene emAM thAya che ke huM cha javanikAyathI kArya karuM - karAvuM chuM, paNa tene ema nathI thatuM ke A te jIvothI kArya kare - karAve che. kema ke te cha e jIvakAyathI kArya kare - karAve che. tethI te che jIvanikAyano asaMyata, avirata, apratihatA. paccakakhAya pApakarmA che ane prANAtipAta yAvat mithyAdarzana zalya pApone seve che. A rIte bhagavaMte asaMyata, avirata, pApakarmono nAza ane pratyAkhyAna na karanAra kahyo. svapna paNa nA jANato pApakarmo kare che - saMjJIdaSTAMta. have asaMjJInuM daSTAMta kahe che- pRthvIkAyika yAvat vanaspatikAyika ane trasaraMjJaka amanaska jIva che te asaMjJI che. teomAM tarka-saMjJA-prajJA-mana ke vANI kaMI nathI. teo svayaM karatA nathI, bIjA pAse kaMI karAvatA nathI ke karanArane anumodatA nathI. to paNa te ajJAnI sarva jIvo yAvat sarve sattvonA dina-rAta, sUtA-jAgatA zatru banI rahe che, mithyAtva sthita rahe che. nitya prazaTha-vyatipAta cittadaMDa thaI prANAtipAtathI mithyAdarzanA zalyanA pApomAM pravRtta rahe che. A rIte temane mana nathI, vacana nathI to paNa te sarve prANI yAvat sattvone duHkhazoka-vilApa-piTTaNa ane paritApa ApIne teo duHkha-zoka yAvat paritApa, vadha, baMdhana, pariphlezathI avirata muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 85
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt hoya che. A kAraNathI teo asaMjJI hovA chatAM rAta-dina prANAtipAta yAvat parigraha temaja mithyAdarzana sudhInA pApomAM rata rahe che. sarve yonionA prANI saMjJI thaIne asaMjJI ane asaMjJI thaIne saMjJI thAya che. te saMjJI ke asaMjJI banIne ahIM pApakarmone potAnAthI alaga na karIne, na khaMkherIne, na chedIne, teno pazcAttApa na karIne te asaMjJIkAyathI. saMjJIkAyamAM ke saMjJIkAyathI asaMjJIkAyamAM ke saMjJIkAyathI saMjJIkAyamAM ke asaMjJIkAyathI asaMjJIkAyamAM saMkrame che. je A saMjJI ke asaMjJI che te badhAM mithyAcArI, sadaiva zakatApUrvaka hiMsAtmaka cittavALA thaIne prANAtipAtathI mithyAdarzanazalya sudhInA pAponuM sevana kare che. A kAraNathI bhagavaMte temane asaMyata, avirata, apratyAkhyAna pApakarmI, sakriya, asaMvRtta, ekAMtA daMDavALA, ekAMta bALa, ekAMta supta kahyA che. te ajJAnI jIva bhale mana-vacana-kAyAno prayoga vicArapUrvaka karatA nathI tathA (hiMsAnuM) svapna paNa jotA nathI, to paNa pApakarma kare che. sUtra-704 preraka (praznakartA) kahe che - manuSya zuM karatA-karAvatA saMyata, virata, pApakarmano pratighAta ane pratyAkhyAna karanArA thAya che? AcAryae kahyuM ke - te mATe bhagavaMte pRthvIkAyathI trasakAya paryanta cha javanikAyane kAraNarUpa kahyA che. jema koI vyakti dvArA daMDa-asthi-muSTi-DhephA-ThIkarA AdithI mane koI tADana kare yAvat pIDita kare yAvat mAruM eka DhavADuM paNa kheMce to mane hiMsAjanita duHkha ane bhaya anubhavuM chuM. e rIte tuM jANe ke sarve prANI yAvat sarve sattvo daMDa yAvatu ThIkarA vaDe mArIne, tarjanA ke tADanA karIne yAvat ruvADuM paNa ukheDatA hiMsAkArI duHkha ane bhayane anubhave che. ema jANIne sarve prANI yAvat sarve sattvone na haNavA yAvat na pIDavA. A dharma ja dhruva-nityazAzvata che. tathA lokasvabhAva samyapaNe jANIne khedajJa tIrthaMkara pratipAdita karyo che. A rIte te bhikSu prANAtipAtathI mithyAdarzanazalya paryanta virata thAya, te dAMta sApha na kare, aMjana nA AMje, vamana na kare, vastrAdine dhUpita na kare. te bhikSu akriya, ahiMsaka, akrodhI yAvat alobhI, upazAMta ane parinivRtta thAya. AvA (pratyAkhyAnI)ne bhagavaMte saMyata, virata, pApakarmonA nAzaka ane pratyAkhyAna kartA, akriya, saMvRtta, ekAMta paMDita thAya, tema kahyuM che. tema huM kahuM chuM. A grutaskaMdha-2, adhyayana-4 pratyAkhyAna kriyA no gujarAtI anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 86
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-2 adhyayana-5 AcArazruta' sUtra- 705 kuzAgra buddhivALA AzuprajJa puruSa A adhyayananA vAkya tathA brahmacaryane dhAraNa karIne A dharmamAM anAcAranuM AcaraNa kadApi na kare. sUtra-706, 707 706-A lokane anAdi anaMta jANIne vivekI lokane ekAMta nitya ke ekAMta anitya che, tema na mAne 707- A baMne pakSothI vyavahAra cAlato nathI. tethI A baMne pakSono ekAMta Azrava anAcAra jANavo. sUtra-708, 709 708- sarve bhavya jIvo mukta thaze, sarve jIvo paraspara visadaza che, teo baddha raheze-zAzvata raheze. AvA vacana na bole... 709- kema ke A baMne pakSothI vyavahAra na thaI zake, A baMne ekAMta pakSonuM grahaNa anAcAra jANa. sUtra-710, 711 710- je kSudra prANI che athavA mahAkAya che, temanI sAthe samAna vaira ja thAya athavA na thAya. - tevuM nA kahevuM 711- kema ke A baMne sthAno ekAMta gaNatA vyavahAra na cAle. tethI baMne ekAMtavacana anAcAra che. sUtra-712, 713 - 712- AdhAkarma doSayukta AhArAdi je bhogave che te sAdhu paraspara karmathI lipta thAya che ke lipta thatA nathI. evuM ekAMta vacana na kahe.... 713- kema ke A baMne ekAMta vacanathI vyavahAra cAlato nathI, A baMne ekAMta matano Azraya levo te anAcAra che, tema tuM jANa. sUtra-714, 715 714- je A audArika, AhAraka, kArmaNa zarIra che, te badhAM eka ja che, ke ekAMte bhinna nathI, tathA sarvemAM zakti vidyamAna che ke nathI. tevA ekAMta vacana na bolavA. 715- kema ke A baMne sthAne ekAMta vicArothI vyavahAra cAlato nathI. A baMne ekAMta sthAnane tuM anAcAra jANa. sUtra-716, 717 716- loka nathI ke aloka nathI, evI saMjJA na karavI, paNa loka che ane aloka che - evI saMjJA rAkhavI. joIe... 717- jIva ke ajIva nathI evI saMjJA na rAkhavI, paNa jIva ane ajIva che, evI saMjJA rAkhavI joIe. sUtra-718, 719 718- dharma-adharma nathI ema na vicAravuM, paNa dharma-adharma che tema mAnavuM... 719- baMdha-mokSa nathI tema na mAnavuM, paNa che tema mAnavuM. sUtra- 720, 721 720- punya-pApa nathI, tevuM na mAne, paNa punya-pApa che tevuM mAne... muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 87
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' 721- Azrava-saMvara nathI, tevuM na mAne paNa Azrava-saMvara che tema mAne. sUtra-722, 723 722- vedanA-nirjarA nathI tema na mAnavuM, vedanA-nirjarA che tema mAnavuM... 723- kriyA-akriyA nathI tema na mAnavuM, kriyA-akriyA che tema mAnavuM. sUtra-724 thI 726 724- krodha-mAna nathI tema na vicAravuM, paNa krodha-mAna che tema mAnavuM... 725- mAyA-lobha nathI tema na vicAravuM, paNa mAyA-lobha che tema mAnavuM.. 726- rAga-dveSa nathI tema na vicAravuM, paNa rAga-dveSa che, tema mAnavuM. sUtra-727, 728 727- cAra gativALo saMsAra nathI ema na mAnavuM, paNa te che tema mAnavuM.. 728- deva-devI nathI tema na vicAravuM, paNa deva-devI che, tema mAnavuM. sUtra-729, 730 729- siddhi ke asiddhi nathI tema na mAnavuM, paNa te che tema mAnavuM... 730- siddhi, jIvanuM nija sthAna nathI tema na mAnavuM, nijasthAna che tema mAnavuM. sUtra-731, 732 731- sAdhu, asAdhu nathI tema na vicAravuM, paNa sAdhu ane asAdhu che tema mAnavuM.. 732- kalyANa ke pApa nathI tema na vicAravuM, paNa te che tema mAnavuM. sUtra-733 thI 735 733- koI ekAMta kalyANavaMta ke ekAMta pApI che, tevo vyavahAra thato nathI. potAne zramaNa mAnatA bAlapaMDita karmabaMdhane jANatA nathI.... 734- jagatanA padArtho ekAMta nitya ke anitya che, jagata duHkharUpa che, aparAdhI prANI vadhya ke avadhya che, evuM kathana sAdhu na kare... 735- samita AcArI, nirdoSa bhikSAjIvI sAdhu dekhAya che, teo mithyA jIve che tema na mAnavuM. sUtra-736, 737 736- amuka pAsethI dAna maLe che ke nathI maLatuM evuM vacana meghAvI sAdhu na bole. paNa zAMti mArganI vRddhi thAya tevuM vacana kahe... 737- ahIM kahelA jinopadiSTa sthAno vaDe potAne saMyamamAM sthApita karI sAdhu mokSaparyanta saMyamAnuSThAnamAM rahe. tema huM kahuM chuM. zrutaskaMdha-2 adhyayana-5 AcArazruta no gujarAtI bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 88
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-2 adhyayana-6 ArdikIya sUtra-738 thI 740 738- gozAlake kahyuM- he Adraka ! A sAMbhaLa, zramaNa mahAvIra pahelAM ekAMtacArI zramaNa hatA. have te aneka bhikSuone sAthe laI, judI judI rIte vistArathI upadeza Ape che.. 739- te asthira mahAvIre tene AjIvikA banAvI che, sabhAmAM jaIne aneka bhikSu madhye, ghaNA lokone upadeza Ape che, teno vyavahAra pUrvanA vyavahAra sAthe meLa nathI khAto... 740- A rIte temanuM ekAMta vicaraNa kAM to yogya hatuM athavA vartamAna vyavahAra yogya che paNa baMne paraspara viruddha AcaraNa sArA na hoI zake. he gozAlaka! bhagavaMta mahAvIra pUrve, hAla ke bhAvimAM haMmezA ekAMtane ja anubhave che sUtra-741 thI 743 741- lokane jANIne traNa-sthAvarone kalyANakArI evA zramaNa-mAyaNa bhagavaMta hajAro loko vacce dharma kahetA paNa ekAMtane ja sAdhe che. kema ke temanI cittavRtti ja evI che... 742- dharma kahetA paNa temane doSa nathI. kema ke teo zAMta, dAMta, jitendriya, bhASAnA doSone varjanAra che, tethI bhagavaMtane bhASAnuM sevana guNa ja che. 743-karmathI dUra rahenAra bhagavaMte zramaNo mATe pAMca mahAvrato, zrAvaka mATe pAMca aNuvrato, pAMca Azrava ane saMvarano upadeza kare che. tathA sAdhupaNAmAM viratinI zikSA Ape che. sUtra-74 thI 747 744- gozAlaka- amArA matamAM ThaMDuM pANI, bIjakAya, AdhAkarma ane strI sevanamAM paNa ekAMtacArI tapasvIne pApa mAnela nathI. 745- AAka- sacitta pANI, bIjakAya, AdhAkarma ane strI nuM sevana karanArA gRhastha che, zramaNa nathI 746- jo sacitta bIja-pANI ane strInuM sevana karanArA paNa zramaNa mAnIe to gRhastha paNa zramaNa manAze. kema ke teo paNa temanuM sevana kare che... 747- je sAdhu thaIne paNa bIja ane sacitta pANIno bhogI che, te jIvitArthe ja bhikSAvRtti kare che. te jJAti saMyoga choDI kAyAne poSe che, aMtakara na bane. sUtra-748 thI 751 748- he Adraka! Ama kahIne tuM badhAM pravAdIonI niMdA kare che. badhAM pravAdIo potAnA siddhAMtane pRthaka pragaTa karI svadarzanane zreSTha kahe che 749- AAka muni kahe che - te zramaNa brAhmaNa paraspara niMdA karIne svadarzane siddhi, paradarzane asiddhi batAve che. huM tenA darzanane niMduM chuM, bIjuM kaMI niMdato nathI... 750- ame koInA rUpa vezane niMdatA nathI, paNa amArA darzanane pragaTa karIe chIe, A mArga anuttara che, Arya puruSoe tene nirdoSa kahyo che... 751- urdhva-adho-tirthI dizAmAM je trasa-sthAvara prANI che, temanI hiMsAnI dhRNA karanArA saMyamI puruSa A lokamAM koInI niMdA karatA nathI. sUtra-752 thI 7papa 752- gozAlake kahyuM - tamArA zramaNa Darapoka che, tethI pathikagRha, ArAmagRhamAM vasatA nathI. tyAM ghaNA muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 89
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' manuSyo nyUnAdhika vAcALa ke maunI hoya che... 753- koI meghAvI, zikSita, buddhimAna, sUtra-artha vaDe nizcayajJa hoya che, teo mane kaMI pUchaze evI zaMkAthI tyAM jatA nathI.. 754- AAkamunie kahyuM- teo akAmakArI nathI ane bAlakAryakArI nathI, temane rAjAbhiyoga nathI, to bhaya zeno ? teo praznanA uttara Ape che ane nathI paNa ApatA, teo Aryo mATe sakAmakArI che. teo.. 755-tyAM jaI ke na jaIne samabhAvathI dharmopadeza kare che, anAryo darzanabhraSTa hovAthI tenI pAse jatA nathI sUtra-756 thI 762 756- gozAlake kahyuM- tyAre to mane lAge che ke, jema koI vaNika lAbhanI icchAthI saMga kare tema tamArA jJAtaputra paNa tevA ja che... 757 - Adrakamunie kahyuM- bhagavaMta navA karma bAMdhatA nathI, jUnAno kSaya kare che, prANI kumati choDIne ja mokSa pAme che, A pramANe mokSanuM vrata kahyuM che, bhagavaMta AvA mokSanA icchuka che - tema huM kahuM chuM... 758- vaNika to jIvono AraMbha kare che, parigrahanuM mamatva kare che, svajanono saMga choDyA vinA, lAbha nimitta bIjAno saMga kare che... 759- vaNiko dhananA anveSI, maithunAsakta, bhojanArthe bhaTake che, ame temane kAmAsakta, premarasamAM vRddha anAryo kahIe chIe... 10- vaNiko AraMbha-parigrahane na choDatA, temAM baddha rahIne AtmAne daDe che, tame jene temano udaya kaho cho, te cAturgati anaMta duHkhane mATe thAya che... 761- te vaNikono lAbha ekAMta ke AtyaMtika nathI, temAM koI guNa nathI, bhagavaMtane prApta udaya sAdi anaMta che, bIjAne tevA lAbha mATe upadeza de che... 762- bhagavaMta ahiMsaka, sarvaprajAnukaMpI, dharmasthita, karmaviveka hetu che, temane AtmadaMDI vaNika jevA kahevA te tamArA ajJAnane anurUpa che. sUtra-763 thI 765 | 763- zAkyo kahe che- koI puruSa khoLanA pIMDane ' A puruSa che.'' tema mAnI zULathI viMdhI pakAve ke tuMbaDAne kumAra mAnI pakAve to amArA mate te prANIvadhanA pApathI lepAya che... 764- athavA mlecchane khoLanI buddhie viMdhe ke kumArane tuMbaDuM mAnI mAre to prANIvadhanuM pApa na lAge.... 765- koI puruSa manuSya ke bALakane khoLano pIMDa mAnI zULathI viMdhe ke AgamAM pakAve, to te pavitra che. buddhone pAraNA mATe yogya che. sUtra-766 thI 773 - 766- je puruSa roja 2000 snAtaka bhikSune bhojana karAve che, te mahAna punyarAzi bhego karIne AropyA nAme mahAsattvI deva bane che... 767- Adraka munie temane kahyuM- Apano mata saMyata mATe ayogya rUpa che, te prANIno ghAta karIne pApano abhAva batAve che. je AvuM kahe ke sAMbhaLe che te ajJAnavardhaka ane akalyANakara che... 768- urva-adho-tirthI dizAmAM traNa sthAvaronuM cinha jANIne jIvahiMsAnI AzaMkAthI tenI dhRNA karI. vicArIne bole ke kArya kare to tene pApa kema lAge?... 769- khoLanA pIMDamAM puruSanI pratIti ke puruSamAM khoLanI pratIti kaI rIte saMbhave ? evI pratIti thavI tema kahenAra anArya ane asatyavAdI che... muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 90
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' 770- je vacana bolavAthI pApa lAge tevuM vacana bolavuM na joIe. A vacano guNonuM sthAna nathI, tethI dIkSita AvA niHsAra vacana na bole... 771- aho ! tame e ja padArtho prApta karyA che, jIvonuM karmaphaLa sArI rIte vicAryuM che, pUrvathI pazcima sudhI tamAro yaza che, hatheLImAM rAkhela vastu jema tame jagatane joyuM che... 772- jIvonI pIDA sArI rIte vicArI, annavidhithI zuddha AhAra kare. kapaTa jIvikAyukta vacana na bole. jainazAsanamAM saMyatano A ja dharma che... 773- je puruSa 2000 snAtakane nitya bhojana karAve che, te asaMyamI raktaraMjita hAthavALo che, te lokamAM niMdApAtra thAya che. sUtra- 774 thI 779 774- buddha matAnuyAyI puruSa moTA sthULa gheTAne mArIne bauddha bhikSuonA bhojananA uddezyathI vicArIne tene mIThuM ane tela sAthe pakAve, pachI pIpaLa Adi masAlAthI vaghAre che... 776- jeo A rIte mAMsanuM sevana kare che teo ajJAnapaNAthI pApane seve che. je kuzala puruSa che te AvuM mAMsa khAvAnI icchA karatA nathI, vacanathI paNa mAMsabhakSaNane mithyA kahe che... 777- sarve jIvonI dayAne mATe, sAvadyadoSane tajanArA, sAvadya AzaMkI, jJAtaputrIya RSigaNa uddiSTa bhaktano tyAga kare che... 778- prANI hatyAnI AzaMkAthI sAvadya kAryanI durgachA karanArA zramaNa sarve prANIone daMDa devAnuM choDIne Avo AhAra khAtA nathI. amArA darzanamAM saMyatono A ja dharma che... 779-A nircantha dharmamAM sthita jJAnI ane zIlasaMpanna muni pUrvokta samAdhimAM sthira rahIne mAyArahita banI saMyama anuSThAna karatA atyaMta prazaMsA pAme che. sUtra-780 thI 783 780- vedavAdI kahe che- je haMmezA 2000 snAtaka brAhmaNone bhojana karAve che, te punyano samUha ekaTho karIne deva thAya che, ema vedanuM kathana che... 781-Adrane kahyuM- bhojana mATe kSatriyAdi kuLomAM bhaTakatA 2000 snAtakone nitya bhojana karAvanAra, mAMsalolupI, prANIthI vyApta narakamAM jaIne tyAM tIvra paritApa pAme che.. - 782- dayApradhAna dharmanI niMdA ane hiMsAmaya dharmanI prazaMsA karanAra, eka paNa kuzIla brAhmaNane jamADe, to aMdhakAramaya narakamAM jAya che pachI devomAM javAnI to vAta ja kyAM rahI ?. 783-ekadaMDI kahevA lAgyA tame ane ame baMne dharmamAM samyaka rIte usthita chIe. traNe kALa dharmamAM sthita chIe. AcArazIla puruSane jJAnI kahIe chIe, baMnenA manamAM koI bheda nathI. sUtra-784, 785 - 784- A puruSa-jIvAtmA avyaktarUpa che, sanAtana, akSaya, avyaya che. caMdranA tArAo sAthenA saMpUrNa saMbaMdha mAphaka jIvAtmA sarvabhUtomAM saMpUrNarUpe rahe che... 785- Adrake kahyuM- A pramANe mAnavAthI saMgati thatI nathI ane jIvanuM saMsaraNa paNa siddha thatuM nathI. brAhmaNa-kSatriya-vaizya-zreSyarUpa bheda siddha thatA nathI. kIDA-pakSI-sarIsRpa yoni ke devaloka siddha thato nathI. sUtra- 786, 787 786- A lokane kevalajJAna dvArA na jANIne je anabhijJa puruSa dharmanuM kathana kare che te A anAdi muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 91
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' apAra ghora saMsAramAM svayaM nAza pAme che ane bIjAno paNa nAza kare che... 787- paNa je samAdhiyukta che, kevaLajJAna dvArA pUrNa lokane jANe che te samasta dharmane kahe che, pote tare che ane bIjAne paNa tAre che. sUtra-788, 789 788- he AyuSyamAn ! je niMdita sthAnonuM sevana kare che ane je A lokamAM cAritrayukta che, tene je svamatithI samAna gaNe che, te viparIta prarUpaNA kare che... 789- hastitApaso kahe che- ame badhAM jIvonI yA mATe varSamAM eka vakhata moTA hAthIne bANa vaDe mArIne varSabhara amArI AjIvikA calAvIe chIe. sUtra-790 thI 792 790- je varSamAM eka vakhata ja prANIne mAre, te paNa doSothI nivRtta nathI. kema ke bAkInA jIvonA vadhamAM pravRtta na hoya tevA gRhasthane paNa doSarahita kema na mAnavA ?... 791- je puruSa zramaNavratI thaI varSamAM eka-eka ja prANIne mAre che, te puruSa anArya kahevAya che, temane kevalajJAna thatuM nathI... 792- jJAnI prabhunI AjJAthI A samAdhiyukta dharma svIkArI, sthira thaI, traNa karaNathI virata mahAnA saMsAra samudra tarI jAya, te mATe AdAna dharma kahevo - tema huM kahuM chuM. zrutaskaMdha-2, adhyayana-6 'ArdakIya no gujarAtI bhAvAnuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 92
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' zrutaskandha-2 adhyayana-7 nAlaMdIya sUtra-793, 794 (apUrNa) te kALe te samaye rAjagRha nAme nagara hatuM. te Rddha-timita-samRddha-vAva-pratirUpa hatuM. te rAjagRha nagaranI bahAra IzAna khUNAmAM nAlaMdA nAmanI bAhirikA-upanagarI hatI. te anekazata bhavanothI racAyelI yAvat pratirUpa hatI. te nAlaMdA bAririkAmAM lepa nAme gAthApati hato. te dhanIka, dipta, prasiddha hato. vistIrNa vipula bhavanazayana-Asana-pAna-vAhanathI paripUrNa hato. tenI pAse ghaNA dhana-sonu-cAMdI hatA. te dhananA arjananA upAyono jJAtA ane aneka prayogomAM kuzaLa hato. tene tyAM lokone ghaNA anna-pANI apAtA hatA. te ghaNA dAsa-dAsI-gAya-bheMsa-gheTAno svAmI hato. ghaNA lokothI parAbhava pAmato na hato. sUtra-794 (zeSabhAga) - te lepa nAmaka gAthApati zramaNopAsaka paNa hato. te jIva-ajIvAdino jJAtA thaI yAvat vicarato hato. te nirjhantha pravacanamAM niHzaMkita, niSkAMkSita, nirvicikitsa, labdhArtha, gRhItArtha, pucchitArtha, vinizcita-artha, abhigRhItArtha, asthi-majAvat dharmAnurAgarata hato. (koI pUche to kaheto) he AyuSyamAn ! A nircanja pravacana ja satya che, paramArtha che, bAkI badhuM anartha che. sphaTikamaya yazavALuM che tenA dvAra sadA khullA rahetA, aMtaHpura praveza tene mATe khullo hato. te caudaza-AThama-pUnama-amAsamAM pratipUrNa pauSadhanuM samyak anupAlana kato hato. zramaNa-nircanthane tathAvidha eSaNIya azana-pAna-khAdima-svAdima vaDe pratilAbhita karato, ghaNA zIla-vrata-guNa-viramaNa-pratyAkhyAna-pauSadhopavAsa vaDe potAnA AtmAne bhAvita karato vicarato hato. sUtra-795, 796 te lepa gAthApatine nAlaMdA bAririkAnA izAna khUNAmAM zeSadravyA nAmaka udakazALA hatI. te aneka zata staMbho para rahelI hatI. prAsAdIya yAvatu pratirUpa hatI. te zeSadravyA udakazALAnA izAna khUNAmAM hastiyAma nAme eka vanakhaMDa hatuM. te vanakhaMDa kRSNavargIya hatuM. te vanakhaMDanA gRhapravezamAM bhagavaMta gautama vicaratA hatA. teo tyAM nIce bagIcAmAM hatA. te samaye bhagavaMta pArthApatyIya udaka peDhAlaputra nircantha je metArya gotrIya hatA, te bhagavAna gautama pAse AvyA. AvIne bhagavAna gautamane A pramANe kahyuM - he AyuSyamAn gautama ! mAre Apane keTalAka prazno pUchavA che. he AyuSyamAn ! Ape jevuM sAMbhaLela, joyela hoya tevuM ja mane vizeSa vAdapUrvaka kaho. bhagavaMta gautame udaka peDhAlaputrane Ama kahyuM ke - he AyuSya mAn ! Apano prazna sAMbhaLI, vicArIne huM je jANato hoIza tema vAda sahita kahIza. udaka peDhAlaputre gautamane Ama kahyuM - sUtra-797 thI 79 797- he AyuSyamAn gautama! kumAraputra nAme zramaNa nircantha che, je pravacananI prarUpaNA kare che. teo koI gRhastha zramaNopAsaka Ave to A pramANe paccakakhANa karAve che - abhiyoga sivAya gAthApati cora-grahaNa vimokSaNa nyAye trasa prANInI hiMsAno tyAga che. A rIte paccakakhANa duSpatyAkhyAna thAya che. AvuM paccakakhANa karAvavuM te duSpatyAkhyAna karAvyuM kahevAya, A rIte paccakakhANa karAvatA pratijJAnuM ullaMghana kare che. tenuM zuM kAraNa che? muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 93
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' badhA prANI saMsaraNazIla che. sthAvara prANI trasa rUpe utpanna thAya che, trasa paNa sthAvara rUpe utpanna thAya che. jyAre sthAvarakAyika cyavIne trasakAya rUpe utpanna thAya ane trasakAyika marIne sthAvarakAyamAra utpanna thAya che. teo sthAvarakAyane haNatA (trasakAyamAM utpanna thanAra hovAthI) temane haNe che. 798- je A pramANe pratyAkhyAna kare te supratyAkhyAna thAya che. A rIte paccakakhANa karAve te supratyAkhyAna karAve che. A rIte te bIjAne paccakakhANa karAvatA sva-pratijJA ullaMghatA nathI. te A pramANe koI abhiyoga vinA gRhapati cora grahaNa-vimokSaNa nyAye-trabhUta prANIonI hiMsA karavAno tyAga kare. AvA bhASA parAkramanI vidyamAnatA thakI jeo krodha ke lobhavaza bIjAne paccakakhANa karAve, trasa AgaLa bhUta zabda na joDe, teo potAnI pratijJAno bhaMga kare che ane nyAyayukta paNa nathI. he gautama ! tamane paNa A ruce che? 799- bhagavaMta gautame sa-vAda udaya peDhAlaputrane A pramANe kahyuM - he AyuSyamAn udaka ! mane A vAta. na ruci. je zramaNa ke mAhaNa Ama kahe che yAvat prarUpe che, te zramaNa nircantha yathArtha bolatA nathI, teo anutApinI bhASA bole che, teo zramaNo ane zramaNopAsako para mithyA doSAropaNa kare che. je loko anya jIva, prANa, bhUta, sattvonA viSayamAM saMyama kare - karAve che, tenA para paNa teo vyartha doSAropaNa kare che. tenuM zuM kAraNa ? samasta prANI parivartanazIla che. trasa prANI sthAvara rUpe upaje che, sthAvaro paNa trasarUpe upaje che. trasakAyika marIne sthAvarakAyamAM upaje che, sthAvarakAyika cyavIne trasakAyamAM upaje che. teo trasakAyamAM upaje tyAre pratyAkhyAnakartA mATe hanana yogya nathI. sUtra-800 udaka peDhAlaputrae vAda sahita bhagavAna gautamasvAmIne A pramANe kahyuM - he AyuSyamAna gautama ! te prANI kayA che jene tame trasa kaho cho ? tame trasa prANIne ja trasa kaho cho ke bIjAne ? bhagavAna gautame paNa vAdasahita udaka peDhAlaputrane A pramANe kahyuM - he AyuSyamAn udaka ! je prANIne tame vyasabhUta trasa kaho cho tene ja ame trasa prANI kahIe chIe. jene ame trasa prANI kahIe chIe tene tame traNabhUta prANI kaho cho. A baMne sthAno tulya ane ekAIka che. he AyuSyamAn ! kayA kAraNathI tame traNabhUta' trasa kahevAnuM yuktiyukta mAno cho ane ame trasa prANIne trasa kahyuM te yuktiyukta mAnatA nathI ? he AyuSyamAn ! tame ekanI niMdA karo cho ane ekanuM abhinaMdana karo cho ? tamAro pUrvokta bheda nyAyasaMgata nathI. vaLI gautamasvAmI kahe che, he udaka ! jagatamAM evA paNa manuSyo hoya che, je sAdhu pAse AvIne pahelA kahe che - ame muMDita thaIne, ghara choDIne aNagAra thavA mATe samartha nathI. zrAvaka thaIne ame anukrame sAdhutva aMgIkAra karIzuM. teo A pramANe manamAM nizcaya kare che, Avo ja vicAra rajU kare che. pachI rAjAdi abhiyogano AgAra rAkhIne gRhapati cora grahaNa vimokSaNa nyAye trasa prANInI hiMsAno tyAga kare che. ATalo tyAga paNa temane mATe kalyANakArI thAya che. sUtra-801 trasa jIva paNa trasa saMbhAravRt karmane kAraNe trasa kahevAya che. teo trasa nAmakarmane kAraNe trasanAma dhAraNa kare che. temanuM trasa Ayu kSINa thAya tathA trasakAya sthitika karma paNa kSINa thAya tyAre te AyuSyane choDI de che. te trasAcuM choDIne sthAvarapaNe utpanna thAya che. sthAvaro paNa sthAvara karmane kAraNe sthAvara kahevAya che ane sthAvara nAmakarma dhAraNa kare che. sthAvara Ayu kSINa thAya che tathA sthAvarakAya sthitika pUrNa thatAM sthAvara Ayune choDe che. te Ayu choDIne punaH trasaMbhAvane pAme che. te jIva prANI paNa kahevAya che ane trasa paNa kahevAya che. te mahAkAyacirasthitika hoya che. muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 94
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' sUtra-802 udaka peDhAlaputrae vAda sahita bhagavAna gautamane A pramANe kahyuM - he AyuSyamAnuM gautama ! Avo eka paNa paryAya nathI ke jene na mArIne zrAvaka eka jIvanI paNa hiMsA virati rAkhI zake. tenuM zuM kAraNa che ? prANIo saMsaraNa-zIla che. sthAvara prANI trasapaNe upaje che, trasa prANI paNa sthAvarapaNe upaje che. sthAvarakAya choDIne badhA trasakAyamAM upaje che, trasakAyapaNuM choDIne badhA sthAvarakAyamAM upaje che tyAre sthAvarakAyamAM utpanna jIva zrAvako mATe ghAtane yogya bane che. bhagavAna gautame udaka peDhAlaputrane vAda sahita A pramANe kahyuM - he AyuSyamAn ! amArA vaktavya pramANe to tamAruM kathana siddha thatuM nathI, paNa tamArA mate te prazna uThe che. tamArA siddhAMta mujaba te paryAyano avazya saMbhava che. jemAM zramaNopAsaka sarva prANo-bhUto-jIvo-sattvonA ghAtano tyAga karI zake che - tenuM zuM kAraNa ? sAMbhaLo. prANI mAtra parivartanazIla che. trasa prANI paNa sthAvarapaNe upaje che, sthAvaro paNa trasapaNe upaje che. trasakAyane choDIne badhAM sthAvarakAyamAM upaje che, sthAvarakAya choDIne badhAM trasakAyamAM upaje che. tyAre te sthAna zrAvako mATe aghAtya hoya che. te prANI paNa kahevAya ane trasa paNa kahevAya. teo mahAkAya, cirasthitika paNa hoya. tevA ghaNA prANI che, jemAM zrAvakanuM paccakakhANa supaccakakhANa hoya che. tevA jIvo alpatara hoya che jemAM zrAvakanuM paccakakhANa apaccakakhANa hoya che. tevA jIvo alpatara hoya che jemAM zrAvakanuM paccakakhANa apaccakakhANa thAya che. A pramANe zrAvaka mahAna trasakAyanI hiMsAthI upazAMta, upasthita ane prativirata thAya che. tethI tame ane bIjA je ema kahe che - evo koI paryAya nathI jemAM zrAvaka eka paNa prANInI hiMsA thakI virata na thaI zake. ApanuM kathana nyAyayukta nathI. sUtra-803 bhagavAna gautama kahe che ke mAre nircanthone pUchavuM che ke- he AyuSyamAnuM nircanho ! A jagatamAM evA keTalAka manuSyo che, jeo AvI pratijJA kare che ke - jeo A muMDa thaIne, ghara choDI anagArika pravrajyA le che, temane AmaraNa daMDa devAno huM tyAga karuM chuM. je A gRhavAse rahyA che, temane AmaraNa daMDa devAno huM tyAga karato nathI. huM pUchuM chuM ke - A zramaNomAMthI koI cAra-pAMca-cha ke daza varSo (dAyakA) sudhI thoDA ke vadhu dezomAM vicarIne pharI gRhavAsamAM jAya kharAM? nircanthoe kahyuM ke-hA, jAya. gautama! temane te gRhasthanI hatyAthI te paccakakhANa bhAMge? nircantha- nA, A vAta barAbara nathI. gautama! A ja rIte zrAvake trasa prANInI hatyAno tyAga karyo che, sthAvara prANInI hatyAno nahIM. te rIte te sthAvarakAyanA vadhathI tenA pratyAkhyAnano bhaMga thato nathI. he nircanho ! A rIte ja samajo. bhagavAna gautame pharI nircanthone pUchyuM ke - he AyuSyamAn nircanho ! A rIte gRhapati ke gRhapati putra tevA prakAranA uttama phaLomAM janmIne dharmazravaNa mATe sAdhu pAse AvI zake ? nircanthoe kahyuM - hA, AvI zake. zuM teone tevA prakArano dharma kahevo? nigraMthoe kahyuM - hA, kahevo. zuM te tevA dharmane sAMbhaLI-samajIne evuM kahI zake ke - A nircanja pravacana satya, anuttara, kaivalika, pratipUrNa, saMzaddha, naiyAyika, zalyakartaka, sidvi-makti-nirmANa ke nirvANano mArga, avitatha, saMdeharahita ke sarva duHkhanA kSayano mArga che. temAM sthita jIvo siddha-buddha ke mukta thaIne parinirvANa pAmI badhA duHkhono aMta kare che. ame have dharmanI AjJA mujaba cAlazuM, rahIzuM, besIzuM, sUIzuM, khAIzuM ane UThIzuM tathA UThIne prANa-bhUta-jIvasattvonI rakSA mATe saMyama dhAraNa karIzuM? nirjhanthoe kahyuM - hA, teo ema karI zake che. zuM temane pravrajita karavA kahyuM che? - hA, kalpe che. zuM temane muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 95
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' muMDita karavA kahyuM ? hA, kalpe. zuM temane zikSA devI kalpe ? hA, kalpe. zuM temane upasthApita karavA kahyuM ? hA. kalpa. teoe te prakAre sarvaprANo yAvat sarva-sattvono daMDa choDyo che ? choDyo che. te AvA uttama saMyamane pALatA sAdhu yAvat cAra, pAMca, cha, daza varSa sudhI thoDo ke ghaNo kALa vItyA pachI temAMthI koI pharI gRhastha thAya kharo ? hA, thAya paNa kharA. gRhastha thayA pachI pUrvanI mAphaka te sarve prANo yAvat sarve sattvonI hiMsA choDe kharA ? nA, te vAta barAbara nathI. te ja te jIva che ke jeNe pUrve sarve prANI yAvat sarve sattvonI hiMsA choDI nahotI tyAre te asaMyata hato, pachI teNe sarve hiMsA choDI tyAre te saMyata hato vaLI teNe hAla hiMsA na choDI (AraMbhI) kema ke hAla pharI te asaMyatA che - A rIte jema asaMyatane sarva prANI yAvat sarve sattvonI hiMsA na chUTe, tema ahIM paNa jANo ke trasanI hiMsA choDanArane sthAvarane haNatA vratabhaMga na thAya ? - he nircantho! A pramANe ja jANo ane ema ja jANavu joIe. vaLI gautamasvAmI nircanthone pharI pUche che ke - he AyuSyamAnuM nircanho ! ahIM koI parivrAjaka ke parivrAjikAo, athavA temAMthI koI bIjA matavALAmAMthI AvIne dharma zravaNa mATe upasthita thAya kharo ? hA, upasthita thAya. zuM temane AvA prakArano dharma kahevo? hA, kahevo. zuM teone upasthita karavA yAvat kalpe ? hA, kalpe. zuM teo Avo uttama saMyama pALavA chatAM yAvat pharI ghera jAya kharA ? hA, pharI gRhastha thAya paNa kharA. tevA. sAthe pachI gaucarI karavI kalpa? nA, te vAta barAbara nathI. A rIte nakkI thayuM ke - sAdhu thayA pahelAM temanI sAthe gaucarI na thAya, sAdhu thayA pachI kalpa ane sAdhupaNu mUkyA pachI sAthe gaucarI na kalpe. e pramANe trasajIvo sthAvara thAya pachI tene vratabhaMga na thAya. he nircanho ! A pramANe ja jANo. sUtra-804 bhagavAna gautamasvAmI kahe che - keTalAka evA zrAvako hoya che ke, jeo pUrve evuM kahe che ke ame muMDa thaIne, ghara choDIne aNagArikapaNe pravrajita thavA asamartha chIe. ame caudaza, AThama, pUrNimA, amAsanA dine pratipUrNa pauSadhane samyak prakAre anupAlana karatAM vicarIzuM. tathA ame sthUla prANAtipAta, sthUla mRSAvAda, skUla adattAdAna, sthUla maithuna ane sthUla parigrahanA pratyAkhyAna karIzuM. icchAnuM parimANa karIzuM. ame A pratyAkhyAna be karaNa ane traNa yogathI karIzuM. mArA mATe kaMI karavuM ke karAvavuM nahIM tevA paNa pratyAkhyAna karIzuM. pauSadha sthita te zrAvako khAdhA ke pIdhA vinA, snAna na karIne, saMsmAraka upara sthita thaIne te ja avasthAmAM kALa kare to tenA vize zuM kahevuM? temane samyaka kAlagataka kahevA joIe ? hA, kahevA joIe. teo trasa paNa kahevAya ane prANI paNa kahevAya. teo mahAkAya ane cirasthitika che. tevA prANI saMkhyAmAM ghaNA che, jenA viSayamAM zrAvakane supratyAkhyAna thAya che. tevA prANI ghaNA alpa che, jenA viSayamAM zrAvakone apratyAkhyAna thAya che. A rIte te mahAna trasakAya-hiMsAthI nivRtta che. to paNa tame evuM kaho cho ke tenuM pratyAkhyAna nirviSaya che. yAvat tamAruM darzana naiyAyika nathI. pharI bhagavAna gautama kahe che - evA keTalAka zrAvako hoya che, jeo pUrve evuM kahe che ke ame muMDa thaIne yAvatu dIkSA levA samartha nathI. tathA caudaza, AThama, pUnama, amAsamAM yAvat pauSadha vratane pALatA vicaravA paNa samartha nathI. ame apazcima mAraNAMtika saMlekhanAnuM sevana karIne bhojana-pAnano tyAga karIne yAvat kALanI apekSA rAkhyA vinA vicarIzuM, ame traNe karaNa ane traNe yogathI sarvathA prANAtipAta yAvat sarvathA parigrahano tyAga karIzuM. mArA mATe kaMI paNa karavu-karAvavuM nahIM yAvat saMsAramAM rahIne teo jo kALa kare to tame tene samya kALagatA kahezo ? hA, tema kahevAya. teo prANI paNa kahevAya - yAvat - zrAvakanA vratane nirviSaya batAvavAno tamAro mata. nyAyasaMgata nathI. bhagavAna gautame pharI kahyuM - keTalAka evA manuSyo hoya che, jevA ke mahAna icchAvALA mahAraMbhI, muni dIparatnasAgara kRta "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 96
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' mahAparigrahI, adhArmikA yAvat duSkRtyAnaMdA yAvat jAvakrIva sarvathA parigrahathI aprativirata, zrAvakanA vrata. grahaNathI mRtyuparyanta temanI hiMsAno tyAga hoya che. te adhArmika puruSa AyuSya choDIne, potAnA pApakarma sAthe dgatimAM jAya che. te prANI paNa kahevAya ane trasa paNa kahevAya che. te mahAkAya, cirasthitika hoya che, teo saMkhyAmAM ghaNA hoya che. zrAvakane vrata-grahaNathI maraNaparyanta temane na haNavAno niyama che, tethI zrAvaka mahAnA prANIdaMDathI virata thayelA che. mATe tenA vratane nirviSaya kahevuM nyAyI nathI. bhagavaMta gautama kahe che - keTalAka manuSyo hoya che. jema ke - AraMbha ane parigrahathI rahita, dhArmika, dharmAnujJa yAvat jAvakrIva sarvathA parigrahathI prativirata hoya che. jemanI hiMsAno zrAvakone vratagrahaNathI maraNaparyanta tyAga hoya che tevA dhArmika puruSa kALa avasare kALa karIne puNyakarma sahita svarge jAya che. teo prANI paNa kahevAya che. yAvat tamAruM tenA vratanA viSayamAM kathana naiyAyika nathI. bhagavAna gautama kahe che ke, evA keTalAka manuSyo hoya che jema ke - alpa icchAvALA, alpAraMbhI, alpa parigrahI, dhArmika, dharmAnujJa yAvat teo prANAtipAtathI parigrahaparyanta dezathI virata hoya che. jemane zrAvaka vratagrahaNathI maraNaparyanta daMDa devAno tyAga che. te tyAMnuM Ayu choDIne vartamAna Ayu bhogavIne, svapuNyakarma sAthe zubhagatimAM jAya che. teo prANI paNa kahevAya che - yAvat - tamAro mata nyAyasaMgata nathI. bhagavAna gautama kahe che - keTalAka manuSyo evA hoya che - vanavAsI, grAmabAhyavAsI, gAmanikaTavAsI, gupta rAhasTika. zrAvake temane daMDa devAno tyAga karela che. teo bahu saMyata nathI ke prANI, bhUta, jIva, sattvonI hiMsAthI bahu virata nathI. potAnI meLe sAcuM-jUThuM kahe che. jema ke mane na haNo, bIjAne haNo - yAvat - kALa mAse kALa karIne anyatara Asurika kilbiSikapaNe yAvat utpanna thAya che. tyAMthI cyavIne vAraMvAra janmamUka ke janmAMdharUpe utpanna thAya che. teo prANI paNa kahevAya che yAvatu tamAruM kathana nyAyayukta nathI. bhagavaMta gautama kahe che - keTalAka prANI dIrdhAyuSka hoya che. jemanA viSayamAM zrAvakane vratagrahaNathI. jIvanaparyanta yAvat daMDa na devAnuM paccakakhANa hoya che. teo pUrve ja kALa karIne paralokamAM jAya che. tevA jIvo prANI paNa kahevAya che. trasa paNa kahevAya che. te mahAkAya, cirasthitika, dIrdhAyuSkA che. AvA prANInI saMkhyA ghaNI che. temanA viSayamAM zrAvakanuM pratyAkhyAna zobhana hoya che yAvatu tame nyAyI nathI. bhagavAna gautama kahe che - keTalAka prANI samAyuSka hoya che. jemanA viSayamAM zrAvakane jIvanaparyanta yAvat hiMsA na karavAno niyama che. teo ApameLe kALa karIne paraloke jAya che. teo prANI kahevAya che ane trasa paNa kahevAya che. te mahAkAyA, samAyuSkA ghaNI saMkhyAmAM che, jenA viSayamAM zrAvakane supratyAkhyAna hoya che. yAvat ApanuM kathana nyAyasaMgata nathI. bhagavAna gautame kahyuM - keTalAka prANI alpAyu hoya che. jemane zrAvako jIvanaparyanta daMDa detA nathI. te pUrve ja kALa karIne paralokamAM jAya che. te prANI paNa kahevAya, trasa paNa kahevAya che. te mahAkAya, alpAyu prANI ghaNI saMkhyAmAM che, jemanA viSayamAM zrAvakonuM supratyAkhyAna thAya che yAvat ApanuM kathana naiyAyika nathI. bhagavAna gautama kahe che - evA keTalAka zrAvako hoya che, teoe pUrve evuM kahyuM che ke, ame muMDa thaIne yAvat dIkSA levA samartha nathI. ame caudaza-AThama-pUnama-amAsamAM pratipUrNa pauSadha pALavAne paNa samartha nathI. ame apazcima mAraNAMtika saMlekhanA karavA paNa samartha nathI. ame to sAmAyika, dezAvakAsika grahaNa karIne roja pUrvapazcima-uttara-dakSiNa dizAmAM javA-AvavAnI maryAdA karIne yAvat sarva prANothI sarva sattvonA daMDano tyAga karIzuM. sarva prANa-bhUta-jIva -sattvone kSemaMkara thaIzuM. vrata grahaNa samayathI je trasa prANIne daMDa ApavAnuM zrAvake jIvanaparyanta choDI dIdhela che. teo Ayu pUrNa karIne maryAdita bhUminI bahAra trasarUpe utpanna thAya che. yAvat temanA viSayamAM paNa zrAvakanuM pratyAkhyAnA muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 97
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' supratyAkhyAna hoya che. teo prANI paNa kahevAya che. yAvat zrAvakonA vratane nirviSaya batAvavuM te nyAyayukta nathI. sUtra-805 samIpa kSetramAM je trasa prANI che, temanI hiMsA karavAno zrAvake vrata grahaNanA samayathI maraNaparyanta tyAgI karelo che. te tyAM Ayuno kSaya kare che, kSaya karIne samIpa bhUmimAM yAvat sthAvara prANIrUpe utpanna thAya che. jemanI niprayojana hiMsAno tyAga karyo che, paNa saprayojana hiMsAno tyAga nathI, temAM dUravartI dezamAM utpanna thAya che. te zrAvakone arthadaMDanI hiMsAno tyAga nathI, anarthadaMDa hiMsAno tyAga kare che. teo prANI paNa kahevAya che ane trasa paNa. te cira-sthitika yAvat nyAyayukta nathI. tyAM je samIpa dezamAM rahelA trasa prANI che, jene zrAvake vratagrahaNathI AmaraNAMta hiMsAno tyAga karyo che. tyAMthI Ayu pUrNa karIne tyAMthI dUra je traNa sthAvara prANI che jeno zrAvake vratagrahaNathI AjIvana hiMsAno tyAga karyo temAM utpanna thAya che. te zrAvakanuM supratyAkhyAna thAya che. te prANI paNa kahevAya che yAvat nyAyayukta nathI. tyAM samIpa kSetramAM je sthAvara prANI che. jeone zrAvakane arthadaMDa devAno tyAga nathI, anarthadaMDa devAno tyAga che, te tyAM Ayuno tyAga kare che. karIne tyAM samIpamAM je trasa prANI che jeno zrAvakane vrata grahaNathI AjIvana tyAga che, temAM upaje che. te zrAvakone supratyAkhyAna thAya che. teo prANI paNa che yAvat tamAruM kathana nyAyI nathI. tyAM samIpamAM je sthAvara prANI che, jeno zrAvake arthadaMDano tyAga karyo nathI, anarthadaMDano tyAga karyo che. te tyAM Ayu pUrNa karIne je sthAvara prANI jeno zrAvake arthadaMDane tajyo che, anarthadaMDane nahIM temAM utpanna thAya che. te zrAvakane arthathI ke anarthathI te prANIne paNa - yAvat - A rIte tamAruM kathana nyAyayukta nathI. tyAM samIpamAM je sthAvara prANI che, jeno zrAvake arthadaMDanA tyAga nathI karyo, anarthadaMDano tyAga karyo che tyAM Ayu pUrNa karIne tyAMthI dUravartI je trasasthAvara prANI jeno zrAvake vratagrahaNathI AjIvana tyAga karyo che, temAM utpanna thAya che, tethI te zrAvakanuM supratyAkhyAna thAya che. te prANI paNa che yAvat A rIte te nyAyasaMgata nathI. tyAM je dUravartI kSetramAM traNa-sthAvara prANI che, jeno zrAvake vratagrahaNathI AjIvana tyAga karyo che. te tyAM Ayu pUrNa karIne tyAM samIpa kSetramAM traNa prANI che, jeno zrAvake vratagrahaNathI AjIvana tyAga karyo che, temAM utpanna thAya che. te zrAvakanuM supratyAkhyAna thAya che. teo prANI paNa che yAvatu tamAruM kathana nyAyayukta nathI. tyAM je dUravartI kSetramAM trasa sthAvara prANI che, jenuM zrAvake vrata grahaNathI AjIvana pratyAkhyAna karela che, te tyAM Ayu pUrNa kare che. pUrNa karIne tyAM samIpavartI kSetramAM je sthAvara prANI che jeno zrAvake arthadaMDano tyAga nathI. karyo, paNa anarthadaMDano tyAga karyo che. temAM utpanna thAya che. jeno zrAvake arthadaMDano tyAga karyo che, anarthadaMDano tyAga nathI karyo yAvat te prANI paNa che yAvat te nyAyI nathI. tyAM dUravartI kSetramAM je trasa-sthAvara prANI che, jeno zrAvake vrata grahaNathI AjIvana tyAga karyo che. te tyAM Ayu pUrNa kare che, pUrNa karIne te tyAM dUravartI evA traNa-sthAvara prANI, jenA zrAvake vratagrahaNathI AjIvana pratyAkhyAna karyA che, temAM utpanna thAya che. tethI zrAvakanuM supratyAkhyAna thAya che. teo prANI paNa che yAvatu te nyAyI nathI. bhagavAna gautame kahyuM - evuM kadApi thayuM nathI, thatuM nathI ke thaze paNa nahIM ke je A sarve trasa prANIno uccheda thaI jAya ane badhA prANI sthAvara thaI jaze. athavA badhA sthAvara prANI viccheda pAmaze ke trasa prANI thaI jaze. trasa ane sthAvara prANIno sarvathA uccheda thato nathI, tethI je tame ke bIjA ema kaho cho ke- evo koI paryAya nathI ke jene laIne zrAvakanuM supratyAkhyAna thAya yAvat te nyAyayukta nathI. sUtra-806 bhagavAna gautame kahyuM - he AyuSyamAn udaka ! je zramaNa ke mAhaNanI niMdA kare che te sAdhu sAthe bhale maitrI muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 98
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ e - AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakR' rAkhato hoya, te jJAna-darzana-cAritrane pAmIne pApakarma na karavAne mATe pravRtta hoya, paNa te paralokano vighAta. karato rahe che. je zramaNa ke mAhaNanI niMdA nathI karatA paNa maitrI sAdhe che tathA jJAna-darzana-cAritrane pAmIne karmonA vinAza mATe pravRtta thayelA che, te manuSya nizcayathI paralokanI vizuddhi mATe sthita che. tyAre te udaka peDhAlaputra gautama svAmIno Adara karatAM je dizAthI AvyA hatA, te dizAmAM javA mATe tatpara thayA. tyAre bhagavAna gautame kahyuM - he AyuSyamAnuM udaka ! je puruSa tathAbhUta zramaNa ke mAhaNa pAse eka paNa Arya dhArmika suvacana sAMbhaLI - samajIne potAnI sUkSma buddhithI vicAre che ke teNe mane anuttara kalyANapadane prApta karAvyuM che, teno Adara kare che, upakArI mAne che, temane vaMdana-namaskAra kare che, satkAra-sanmAna kare che. yAvat kalyANa-maMgala-devaka-caityaka mAnIne tenI paryApAsanA kare che. tyAre udaka peDhAlaputre gautama svAmIne kahyuM - he bhadanta ! A pado pUrve meM jANela nahIM, sAMbhaLela nahIM, samajela nahIM, hRdayaMgama na karyA, tethI te pado mAre aMdaSTa-azruta-amuka-avijJAta-anupadhArita-anigUDha-avicchinna-anisRSTa-anivRDha-anirvAhitA hatA. tethI A arthanI meM zraddhA na karI, prIti na karI, ruci na karI. he pUjya ! A pado have meM jANyA-sAMbhaLyAsamajyA yAvatu teno nizcaya karyo che. A arthanI have zraddhA karuM chuM, prIti karuM chuM, ruci karuM chuM. te ema ja che je pramANe tame kahyA che. tyAre gautamasvAmIe tene kahyuM - he AyuSyamAn udaka ! he Arya! je pramANe ame kahyA che, te pramANe tenI zraddhA karo, prIti karo, ruci karo. tyAre te udaka peDhAlaputre bhagavAna gautamane A pramANe kahyuM - he bhadanta ! huM tamArI pAse caturyAma dharmane choDIne paMca-mahAvratika sapratikramaNa dharma svIkArIne vicaravA icchuM chuM. tyAre te bhagavAna gautame udaka peDhAlaputrane laIne jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra hatA tyAM gayA. jaIne te udaka peDhAlaputre zramaNa bhagavAna mahAvIrane traNa vakhata AdakSiNa-pradakSiNA karI, traNa vakhata AdakSiNapradakSiNA karIne vaMdana-namaskAra karyA, vaMdana-namaskAra karIne kahyuM - he bhagavan! ApanI pAse huM caturyAma dharma choDIne paMcamahAvratavALo sapratikramaNa dharma aMgIkAra karIne vicaravA icchuM chuM. tyAre zramaNa bhagavaMta mahAvIre udakane A pramANe kahyuM - jema sukha Upaje tema karo, paNa pratibaMdha na karo. tyAre te udaka peDhAlaputre zramaNa bhagavaMta mahAvIra pAse caturyAma dharmane badale paMca mahAvrata vALo sapratikramaNa dharma aMgIkAra karI vicaravA lAgyA - tema huM kahuM chuM. zrutaskaMdha-2, adhyaya-7 'nAlaMdIyano gujarAtI anuvAda pUrNa zrutaskaMdha-2 gujarAtI anuvAda pUrNa sUtrakRta sUtra (aMgasUtra-2, Agama-2)no muni dIparatnasAgare karela gujarAtI anuvAda muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 99
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakRta' munizrI dIparatnasAgarajInA prakAzano-4 [603+DVD] 1,36,000 A prakAzana pUrvenA kula prakAzano- 603, tenA kula pRSTho 1,08,070 [1] [mUna mAyAma sAhitya mULa Agama 3 prakAzanomAM 147 pustakomAM nIce pramANe kula 147 07850 mAma sunnA-mUrta (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 49 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare mAyAma sujJALi-mUtve (Net) A saMpuTamAM amArA kula 45 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare mAma sunnA-maMjUSA (Net) A saMpuTamAM amArA kula 53 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare | Agama anuvAda sAhitya Agama anuvAda 5 prakAzanomAM165 pustakomAM nIce pramANe kula 165 20050 mAma sUtra-punarAtI anuvA-mUcha (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 47 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare mAma sUtra-hindI anuvADha (Net) A saMpuTamAM amArA kula 47 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare mAma sUtra-phuliza anuvAta (Net) A saMpuTamAM amArA kula 11 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare sAma sUtra-gujarAtI anuvAdra-saTIva (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 48 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare | sAma sUtra-hindI anuvAddha (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 12 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare | Agama vivecana sAhitya Agama vivecana 7prakAzanomAM 171 pustakomAM nIce pramANe kulA 171 60900 mAma sUtra-saTI (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 46 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare | sAma mUlaM parva vRtti-1 (Net) A saMpuTamAM amArA kula 51 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare | sAma mUi dvRtti-2 (Net) A saMpuTamAM amArA kula 9 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare [3] muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 100
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakRta' munizrI dIparatnasAgarajInA prakAzano-4 [603+DVD] 1,36,000 16 |05190 IN sAma sUI sAhitya (Net) A saMpuTamAM amArA kula 9 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare savRtti sAma sUtrAMi-1 (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 40 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare savRtti sAma sUtrADi-2 (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 8 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare Hyffon 3111 LEILOT (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 8 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare [4] | sAma zoSa sAhitya Agama koSa sAhitya 5 prakAzanomAM 16pustakomAM nIce pramANe kula 3114 HEH (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare kAma nAma vahI - sI (Printed) A saMpuTamAM amAru 1 prakAzana che, jenA kula pAnA Azare 210 che kAma sAra zoSa: (Net) A saMpuTamAM amArA kula 5 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare mAma zabdAddhi saMprada [prA0 naM0 juo] (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare kAma vRhata nAma joSa: [Waa. saM. To nAma parivaya] (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 2 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 500 Agama anya sAhitya Agama anya sAhitya 3 prakAzanomAM 9 pustakomAM nIce pramANe kula 3TH SYTTYNT (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 6 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 31TH CEN HIER (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 2 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 870 *fufa FILUT (Printed) A saMpuTamAM amAru 1 prakAzana che, jenA kulA pAnA Azare 80 che 31114 Hallacit (Printed) A saMpuTamAM amAruM prakAzana che, jenA kula pAnA Azare 100 che 5] 03220 muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 101
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakRta' munizrI dIparatnasAgarajInA prakAzano-4 [603+DVD] 1,36,000 A prakAzana pUrvenA kula prakAzano- 603, tenA kula pRSTho 1,08,070 [6] kAma anukrama sAhitya AgamaanukramasAhitya 3 prakAzanomAM 9 pustakomAM nIce pramANe kula 91590 mAma viSayAnuma-mUta (Printed) A saMpuTamAM amArA kula 2 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 730 mAma viSayAnuruma-saTI (Net) A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 430 mAma sUtra-1thI 3nukrama (Net) A saMpuTamAM amArA kula 3 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 430 [7] | muni dIparatnasAgara likhita " Agama sivAyanuM anya sAhitya 8509270 Agametara sAhitya 12 prakAzanomAM 84 pustakomAM nIce pramANe kula tasvAbhyAsa sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 13 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare sUtrAbhyAsa sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 6 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare vyAkaraNa sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 5 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare vyAkhyAna sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare jinabhakti sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 9 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare vidhi sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 300 ArAdhanA sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 3 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 430 paricaya sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 220. pUjana sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 2 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 100 1. 3 5 6 muni dIparatnasAgara kRt (sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 102
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 "sUtrakRta' munizrI dIparatnasAgarajInA prakAzano-4 [603+DVD] 1,36,000 A prakAzana pUrvenA kula prakAzano- 603, tenA kula pRSTho 1,08,070 tIrthakara saMkSipta darzana A saMpuTamAM amArA kUla 25 prakAzano che, jenA kUla pAnA Azare prakIrNa sAhitya A saMpUTamAM amArA kula 5 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 290. dIparatnasAgaranA laghuzodha nibaMdha A saMpUTamAM amArA kula 5prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 220. 12 muni dIparatnasAgaranuM sAhitya 1 muni dIparatnasAgaranuM Agama sAhitya [kula pustaka 518] tenA kula pAnA [98,800] muni dIparatnasAgaranuM anya sAhitya [kula pustaka 85] tenA kula pAnA [09,270] | muni dIparatnasAgara saMkalita 'tattvArthasUtra'nI viziSTa DVD tenA kula pAnA [27,930] amArA prakAzano kula 603 + viziSTa DVD kula pAnA 1,36,000 amAruM badhuM ja sAhitya on-line paNa upalabdha che ane 5 DVD mAM paNa maLI zake che QG 21182:- (1) (2) deepratnasagar.in Imela eDresa:- jainmunideepratnasagar@gmail.com mobAila 09825967397 | saMparka:- munizrI dIparatnasAgarajI mahArAja sAheba "pArtha vihAra", jaina derAsarajI, phoresTa resTa hAusa sAme, kAlAvaDa hAIve Taca Post: - ThebA, Dis:-jAmanagara, gujarAta, India. [Pin- 361120] muni dIparatnasAgara kRt "(sUtrakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 103
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamasUtra 2, aMgasUtra 2 'sUtrakRt' namo namo nimmaladaMsaNassa bAla brahmacArI zrI neminAthAya nama: pUjya Ananda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara-gurUbhyo nama: Agama- 2 sUtrakRt AgamasUtra gujarAtI bhAvAnuvAda veba sAITa:- (1) (2) deepratnasagar.in Imela eDresa:- jainmunideepratnasagar@gmail.com mobAila 09825967397