________________ - 9 આગમસૂત્ર 2, અંગસૂત્ર 2 “સૂત્રકૃત’ સૂત્ર-૧૯૧, 192 જેમ જંગલમાં ઉત્પન્ન થયેલ વૃક્ષને લતા બાંધી લે છે, તેમ સાધુને સ્વજનો કરુણ વિલાપ દ્વારા ચિત્તમાં અશાંતિ ઉત્પન્ન કરી સ્નેહપાશમાં બાંધી લે છે. જ્યારે તે સાધુ સ્વજનના સ્નેહમાં બંધાઈ જાય છે ત્યારે સાધુને નવા પકડેલા હાથીની જેમ સારી રીતે રાખે છે. તેમજ જેમ નવપ્રસૂતા ગાય વાછરડા પાસે જ રહે છે, તેમ સ્વજનો તેની પાસે જ રહે છે. સૂત્ર- 193 માતા-પિતા વગેરે સ્વજનો નો સંગ મનુષ્ય માટે સાગરની જેમ દુસ્તર છે. જ્ઞાતિજનના સ્નેહમાં મૂચ્છિત થયેલ એવો અસમર્થ પુરુષ ક્લેશને પામે છે અર્થાત્ સદા સંસારમાં રખડે છે. સૂત્ર-૧૯૪ તે સાધુ જ્ઞાતિવર્ગ આદિ સંગોને સંસારનું કારણ જાણીને છોડી દે. કેમકે બધા સ્નેહસંબંધો કર્મના મહાઆશ્રવ દ્વાર છે. સર્વજ્ઞદેવ દ્વારા પ્રરૂપિત અનુત્તર ધર્મને સાંભળીને સાધુ અસંયમી જીવનની ઇચ્છા ન કરે. સૂત્ર- 15 કાશ્યપ ગોત્રીય મહાવીર સ્વામીએ આ સંગો અર્થાતુ સ્નેહ સંબંધોને આવર્ત કહેલ છે. જ્ઞાની પુરુષ તો તેથી દૂર થઈ જાય, અજ્ઞાની તેમાં આસક્ત થઈને દુઃખી થાય છે. સૂત્ર-૧૯૬ થી 200 196- રાજા, રાજમંત્રી, બ્રાહ્મણ કે ક્ષત્રિય, ઉત્તમ આચારથી જીવતા સાધુને ભોગ માટે નિમંત્રિત કરે છે 197- તે રાજા વગેરે કહે છે, હે મહર્ષિ ! તમે આ હાથી, ઘોડા, અશ્વ, રથ, યાનમાં બેસો, ચિત્ત-વિનોદ માટે ઉદ્યાનાદિમાં વિચરો, આ પ્રશસ્ત ભોગો ભોગવો, અમે તમારો સત્કાર કરીએ છીએ 198- હે આયુષ્યમાન શ્રમણ! વસ્ત્ર, ગંધ, અલંકાર, સ્ત્રી, શય્યા આદિ ભોગોને ભોગવો. આ દરેક વસ્તુ વડે અમે તમારો સત્કાર કરીએ છીએ 199- હે સુંદર વ્રતધારી મુનીવર! તમે સંયમમાં રહી, જે નિયમાદિનું આચરણ-અનુષ્ઠાન ભિક્ષુભાવથી કર્યું છે, ગૃહવાસમાં રહીને પણ તમે તે રીતે જ સંયમનું અનુષ્ઠાન કરી શકો છો. 200- આપ દીર્ઘકાળથી સંયમનું અનુષ્ઠાન કરતા વિચરી રહ્યા છો, તમને હવે ભોગ ભોગવતા કયો દોષ લાગવાનો છે ? આ પ્રમાણે જેમ ચોખાના દાણાથી સુવરને લલચાવે, તેમ ભોગના નિમંત્રણથી સાધુને ફસાવે છે. સૂત્ર– 201 થી 203 201- જેમ ચઢાણવાળા માર્ગમાં દુર્બળ બળદ પડી જાય તેમ સાધુ સામાચારીના પાલન માટે આચાર્ય દ્વારા પ્રેરિત તે અલ્પ પરાક્રમી અને સાધુ સામાચારીમાં શિથિલ તે સાધુ સીદાય છે 202- ચઢાણવાળા માર્ગમાં ઘરડો બળદ કષ્ટ પામે છે, તેમ સંયમપાલનમાં અસમર્થ અને તપથી પીડિત મંદ સાધુ સંયમ માર્ગમાં ક્લેશ પામે છે. આ રીતે ભોગનું આમંત્રણ મળતાં, ભોગમાં મૂચ્છિત; સ્ત્રીમાં આસક્ત વિષય-ભોગમાં દત્તચિત્ત સાધુ, ગુરુ આદિ વડે સંયમ-પાલનની પ્રેરણા છતાં ફરી ગૃહસ્થ બની જાય છે. તેમ હું કહું છું. અધ્યયન-૩ ઉપસર્ગ પરિજ્ઞા' ના ઉદ્દેશક-૨નો મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ અનુવાદ પૂર્ણ અધ્યયન-૩, ઉદ્દેશક-૩ સૂત્ર- 204 થી 208 204- જેમ કાયર પુરુષ વિચારે છે- કોણ જાણે છે કે યુદ્ધમાં કોનો પરાજય થશે? એવું વિચારી પ્રાણ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(સૂત્રકૃત)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 22