________________ આગમસૂત્ર 2, અંગસૂત્ર 2 ‘સૂત્રકૃ’ બચાવવા માટે પાછળની બાજુ ખાડો, ગહન સ્થાન કે કોઈ છાનું સ્થાન જોઈ રાખે છે. 205- વળી તે ભીરુ-ડરપોક પુરુષ એવું વિચારે છે કે- ઘણા મુહૂર્તોમાં એવું પણ એક મુહૂર્ત આવે છે, જેમાં પરાજિત થઈ પાછળ ભાગવું પડે. તેથી પહેલેથી છુપાવાનું સ્થાન જોઈ રાખવું. 206- આ પ્રમાણે કેટલાક કાયર શ્રમણો સંયમ પાલનમાં પોતાને નિર્બળ સમજીને, ભવિષ્યકાલીન ભયને જોઈને-વિચારીને જ્યોતિષ આદિ વિવિધ કૃતનો અભ્યાસ કરે છે, જેથી પોતાનાં જીવનનો નિર્વાહ કરી શકે. 207- વળી તે કાયર સાધુ વિચારે છે કે- કોણ જાણે મારું પતન સ્ત્રી સેવનથી થશે કે કાચા પાણીના ઉપભોગથી? મારી પાસે દ્રવ્ય નથી તેથી બીજા કંઈ પૂછશે. ત્યારે હસ્તવિદ્યા, ધનુર્વિદ્યા આદિ બતાવીને મારી આજીવિકા ચલાવીશ. 208- આ પ્રમાણે ચંચળ ચિત્તવાળા, સંયાપાલનમાં સંશય કરનાર અને સન્માર્ગને નહી જાણનાર શ્રમણ આજીવિકાના સાધનોનો વિચાર કરતા રહે છે. સૂત્ર-૨૦૯, 210 જેઓ જગપ્રસિદ્ધ છે અને વીરોમાં અગ્રગણ્ય છે, તેઓ યુદ્ધના સમયે પોતાની રક્ષા માટે પાછળ નજર કરતા નથી, તેઓ સમજે છે કે મરણથી વિશેષ બીજું શું થઈ શકવાનું હતું? આ પ્રમાણે જે ભિક્ષુ ગૃહસ્થના બંધન છોડીને તથા સાવદ્ય ક્રિયાનો ત્યાગ કરીને સંયમમાં ઉદ્યત થયા છે, તે મોક્ષ માટે શુદ્ધ સંયમમાં સ્થિર રહે છે. સૂત્ર- 211 સાધુ-આચાર પૂર્વક જીવનારા તે સાધુનાં વિષયમાં કેટલાક અન્યદર્શનીઓ આક્ષેપાત્મક વચનો કહે છે, પણ જેઓ આ પ્રમાણે આક્ષેપાત્મક વચનો કહે છે તે સમાધિથી બહુ દૂર રહે છે. સૂત્ર- 212, 213 સાધુના નિંદકો શું બોલે છે તે બતાવે છે 212- તમારો વ્યવહાર ગૃહસ્થ સમાન છે, જેમ ગૃહસ્થ માતા-પિતાદિમાં આસક્ત રહે છે તેમ તમે પણ પરસ્પર આસક્ત છો, બીમાર સાધુ માટે આહાર લાવીને આપો છો. 213- આ પ્રમાણે તમે સરાગી છો, પરસ્પર એક બીજાને આધીન છો, તેથી તમે સદ્ભાવ અને સન્માર્ગથી રહિત છો માટે તમે સંસાર પાર કરી શકો તેમ નથી. સૂત્ર- 214 થી 216 આ પ્રમાણે અન્યતીર્થિક આદિ દ્વારા નિંદા કરાતા મોક્ષ વિશારદ મુનિ તેમને કહે છે કે - 214- આ પ્રમાણે બોલતા તમે બે પક્ષનું સેવન કરો છો- તમે પોતે સદોષ આચારનું સેવન કરો છો અને બીજાની નિંદા પણ કરો છો. એ રીતે બમણા દોષને સેવો છો. 215- તમે ધાતુના પાત્રમાં ભોજન કરો છો, રોગી સાધુ માટે ભોજન મંગાવો છો, સચિત્ત બીજ અને પાણીનું સેવન કરો છો અને ઔશિકઆદિ દોષયુક્ત આહાર વાપરો છો. 216- તમે જીવની વિરાધના કરો છો, મિથ્યાત્વને સેવો છો તેથી કર્મબંધનથી લિપ્ત છો, વિવેકશૂન્ય બની અને શુભ અધ્યવસાયથી દૂર રહો છો, ઘાવને અતિ ખંજવાળવો શ્રેયસ્કર નથી, એમ કરવાથી વિકાર વધે છે. સૂત્ર-૨૧૭ થી 219 217- સત્ય અર્થનું નિરૂપણ કરનાર તથા તત્ત્વજ્ઞાતા મુનિ તેઓને શિક્ષા આપે છે કે - તમારો નિંદા આદિ માર્ગ યુક્તિસંગત નથી, તમારી કથની અને કરણી વિચાર્યા વિનાની અને વિવેકશૂન્ય છે, તે દૃષ્ટાંત દ્વારા બતાવે છે 218- ગૃહસ્થ દ્વારા લાવેલ આહાર કરવો સારો, પણ સાધુ દ્વારા લાવેલ આહાર ન કરવો. એવું તમારું કથના મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત “(સૂત્રકૃત)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 23