________________ આગમસૂત્ર 2, અંગસૂત્ર 2 “સૂત્રકૃત’ સૂર- 155, 156 જે પુરુષ ગૃહસ્થપણે રહીને પણ શ્રાવકધર્મ પાળીને ક્રમશઃ પ્રાણીની હિંસાથી નિવૃત્ત થાય છે, સર્વ પ્રાણીમાં સમભાવ રાખે છે, તે સુવ્રતી પુરુષ સ્વર્ગે જાય છે. - સાધુએ ભગવંતના આગમને સાંભળીને, તેમાં કહેલ સત્ય-સંયમમાં ઉદ્યમી થવું. કોઈના પર મત્સર ન કરવો અને વિશુદ્ધ ભિક્ષા લાવી વિચરવું. સૂત્ર-૧૫૭, 158 ધર્માર્થી સાધુ બધું જાણીને બળ-વીર્ય ગોપવ્યા વિના સંવરનું આચરણ કરે, મન-વચન-કાયાનું ગોપના કરે, જ્ઞાનાદિ યુક્ત બની સદા યતના કરે તથા મોક્ષનો અભિલાષી થઈ વિચરે. અજ્ઞાની જન ધન, પશુ અને જ્ઞાતિજનોને પોતાનું શરણ માને છે. તે માને છે કે તેઓ મારા છે, હું તેમનો છું, પણ વસ્તુતઃ તેઓ ત્રાણ-રક્ષણ કરનાર અને શરણરૂપ થતા નથી. સૂત્ર-૧૫૯, 160 દુઃખ આવતા જીવ એકલો જ તે દુખ ભોગવે છે, ઉપક્રમનાં કારણે આયુ નષ્ટ થતા, તે એકલો જ પરલોકે જાય છે. તેથી વિદ્વાન પુરુષો કોઈ વસ્તુ કે વ્યક્તિને પોતા માટે શરણરૂપ માનતા નથી. બધા પ્રાણીઓ પોતપોતાના કર્મો અનુસાર વિવિધ અવસ્થાઓથી યુક્ત છે. તથા અવ્યક્ત દુઃખથી પીડિતા છે. તે શઠ જીવો જન્મ-જરા-મરણના દુઃખો ભોગવે છે અને ભય થી આકૂળ થઈ સંસારચક્રમાં પરિભ્રમણ કરે છે. સૂત્ર-૧૬૧, 162 બુદ્ધિમાન પુરુષ આ અવસરને ઓળખે, બોધિ-ધર્મની પ્રાપ્તિ સુલભ નથી, એ પ્રમાણે જ્ઞાની પુરુષ વિચારે. એ પ્રમાણે ભગવંત ઋષભદેવ અને અન્ય તીર્થકરોએ પણ કહ્યું છે. હે ભિક્ષુઓ ! જે તીર્થંકરો પૂર્વે થઈ ગયા અને હવે થશે, તે બધા સુવ્રત પુરુષોએ તથા ભગવંત ઋષભના અનુયાયીઓએ પણ આ ગુણોને મોક્ષનું સાધન બતાવેલ છે. સૂત્ર- 163, 164 મન-વચન-કાયા એ ત્રણે યોગથી પ્રાણીની હિંસા ન કરે. પોતાના આત્મહિતમાં પ્રવૃત્ત રહીને, સ્વર્ગ આદિની ઈચ્છારહિત બનીને ગુણેન્દ્રિય રહે. એ રીતે અનંત જીવ સિદ્ધ થયા છે, થાય છે, થશે. આ પ્રમાણે અનુત્તર જ્ઞાની, અનુત્તર દર્શી, અનુત્તર જ્ઞાનદર્શનધર, અહંતુ, જ્ઞાતપુત્ર, વૈશાલિક, ભગવંત મહાવીરે કહ્યું છે - તે હું તમને કહું છું. અધ્યયન-૨ વેયાલિય ના ઉદ્દેશક-૩નો મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ અનુવાદ પૂર્ણ શ્રુતસ્કંધE૧, અધ્યયન૨ ‘વેયાલિય નો ભાવાનુવાદ પૂર્ણ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ (સૂત્રકૃત)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 19
