________________
(૨)
યોગશાસ
આમાં છેલ્લા દેવચંદ્રસૂરિ વિહાર કરતાં કરતાં ધંધુકાનગર આવ્યા. તે શ્રીમના ગુરૂ છે, તેથી તેમને અને શ્રીમદ્ધે ગુરુશિષ્યના સંબંધ કઈ રીતે થયું તે જોઇશું.
જન્મ.
ધંધુકા નગરમાં ચાચિગ (ચાચેા) શાહ નામને મેાટ વિક વસતે હતેા, તેને પાહિતી (ચાહિરી) નામની સ્ત્રી હતી. તેને એક અદ્ભુત સ્વમ આવ્યું કુ મેં એક અમૂલ્ય ચિ'તામણિ રત્ન ગુરૂ મહારાજને સમર્પણુ કર્યું, આ સ્વઋતુ ફળ પૂછવા તે ઉપાશ્રયે ગઈ. આ વખતે ઉપરાક્ત શ્રી દેવચ દ્રસુરિ ઉપાયમાં બિરાજતા હતા. તેમને પૂછવામાં આવતાં કહ્યું કે-‘ઢ શ્રાવિકા ! તમને એક સુંદર પુણ્યશાળી અને મહિમાવંતે પુત્ર થશે, પરંતુ તે પુત્રરત્નને તમે ગુરૂ મહારાજને અર્પણ કરશેા અને તે શ્રી જૈનશાસનને ઉદ્યોત કરશે !’ ગુરૂ વિહાર કરી ગયા. આ દિવસથી તેને ગર્ભ રહ્યો, અને નવ માસ પૂરા થતાં સંવત ૧૧૪૫ના ક્રાંતિક સુદી પૂર્ણિમાને દીને પુત્રને જન્મ થયો. માતપિતાએ તેના ઉત્સવ કરી ચ ́ગદેવ એ નામ
આપ્યુ.
3
દીક્ષા.
પુત્ર પાંચ વર્ષના થયા, ત્યારે દેવચંદ્રસૂરિ પણ આ અવસર જોઈ પધાર્યાં. સરિતે વવા સર્વ સંધ ગયા, ત્યારે માતા પણ આ પુત્રને લઈ વંદન કરવા ગઇ. આ વખતે પુત્ર ચગદેવ બાલચેષ્ટા કરતા ગરૂના આસન-પાટ-ઉપર બેસી ગયા. આ જોઈને આચાયે માતાને કહ્યું કે‘પ્રથમ મેં જણાવેલુ સ્વમનુ' ફળ યાદ છે કે ? તે પૂર્ણ થવાને હવે અવસર આવ્યે છે. તે અમેને તે પુત્ર ભાવસહિત આપે। તા ઘણું પુણ્ય થશે.' પછી બાળકના અગતાં લક્ષણા ગુરૂએ જોયાં, અને તે પરથી કહ્યું કે ' જો આ પુત્ર ક્ષત્રિય કુળમાં જન્મ્યા હોય તે સાર્વભૌમ રાજા થાય, બ્રાહ્મણ યા વિણક કુળમાં જન્મ્યા હાય તે। મહા અમાન્ય થાય. વિણક કુળમાં જન્મ્યા છે તેથી તે જો દીક્ષા ગ્રહણ કરે તે આ કલિયુગમાં મૃતયુગ પ્રવર્તાવે તેવે થાય ! ત્યારે પુત્રની માતા ખેાલી મારા પતિ કે જે મ્હેશરી-વૈષ્ણવ છે તે બહારગામ ગયેલ છે. જો તે કાપે તે તેને શા ઉત્તર દેવા?' આ સવાદ પછી માતાએ પેાતાના ભાવાલ્લાસપૂર્વક પુત્રને ગુરૂને સાંપ્યા. ગુરૂએ તેને કહ્યું પુરીમાં ઉદયનમંત્રી પાસે તેને ધેર રાખ્યા, અને ત્યાં વિદ્યાભ્યાસ કરતા વધવા લાગ્યા.