________________
૧૮
s
,
“ત્યાગ વિરાગ ન ચિત્તમાં, થાય ને તેને જ્ઞાન, અટકે ત્યાગ વિરાગમાં, તો ભૂલે નિજ ભાન.”
શું કમાલનું સંમિશ્રણ છે આ કડીઓમાં ! પૂર્વાર્ધમાં વ્યવહારનું વીણાવાદન છે તો ઉત્તરાર્ધમાં નિશ્ચયનું બંસરીવાદન !
યોગના ગ્રન્થની વિવેચનામાં સ્થાને સ્થાને આચારને વજન આપીને પ્રવચનકારશ્રીએ વ્યવહાર અને નિચયનું એક Balanced Diet વાચક જિજ્ઞાસુઓ સામે ધર્યું છે. અહીં -
ક્યાંક કષાયોને મંદ પાડવાની પ્રેરણા મળે છે, ક્યાંક કથાની ક્યારીમાં છુપાયેલા સુંદર રહસ્ય જાણવા મળે છે,
ક્યાંક આચાર ધર્મની મહત્તા જણાય છે, તો થી ક્યાંક રૂટિન બની જતી ક્રિયાઓને ધબકતી કરવાની ચાનક લાગે તેવા
અનેકાનેક રત્નકણો આમાં ભરેલા છે !!! જેવાં કે :
ઇચ્છાના સંસાર કરતાં અનિચ્છાનું ચારિત્ર સારું. થી વિનાશીની પ્રીત એ અવિનાશીની પ્રીતને ભૂલાવે છે.
કષાય એ પરદેશી શાસકો છે, આ દાન અને સેવાની મોનોપોલી મનુષ્યને મળી છે. કો સંસારના પદાર્થોના લાભમાં જેને આત્માનું નુકસાન દેખાય તેને “પામ્યો”
કહેવાય. ગક અપૂર્ણ દર્શને હંમેશા રાગ થાય છે અને પૂર્ણ દર્શને વિરાગ થાય છે.
સંતોષી જીવના અંગૂઠા નીચે કુબેરના ભંડાર દટાયેલા હોય છે. - વિષ્ટાથી હાથ ખરડાય છે, કષાયથી ઉપયોગ ખરડાય છે. જ ઉપયોગનું એસોટિંગ કરીને સાધક અને બાધક ભાવોને છૂટા પાડો.
જયણા એટલે પાપથી બચવાની નિરંતર કાળજી. ટક આપણી બુદ્ધિને શાંત કરી શકતા નથી એ જ અત્યંતર સંસાર છે.
ઢષથી હૃદય કઠોર બને છે. કઠોર હૃદય ધર્મ માટે અયોગ્ય બને છે. Iક અહિ વિનાના વિકલ્પો પ્રાણ વિનાના કલેવર જેવા છે.
બગડેલી જીભે તોતડું બોલાય, બગડેલા મને તોછડું બોલાય, બંને દયા પાત્ર છે. મોહિ જે જીવનમાં કોઈની સલાહ ન લે તે પતનની પાયલોટકાર છે. મક સુખનું સાધન ધન નથી પણ સુખનું સાધન મન છે.
પ્રવચનકારશ્રીએ જૈનનગરના સંઘમાં આવા અનેક રત્નકણોથી ભરપૂર વહાવેલી સરસ્વતીનો સ્વાધ્યાયાર્થે સંચય કરવાનું કાર્ય ત્યાં ચાતુર્માસ રહેલા સાધ્વીજી મ. એ કર્યું. પ.પૂ. આ. શ્રીમદ્વિજય નીતિસૂરીશ્વરજી મહારાજાના સમુદાયના વર્તમાન ગચ્છાધિપતિ
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
