________________
જડ માણસો તત્ત્વરૂપી રત્ન મેળવવા માટે અન્ય ગ્રન્થો રૂપી તળાવનું પરિશીલન કરે છે જ્યારે અમે તો જેના વચનોના રહસ્યથી ભરેલા વિશેષાવશ્યક ભાષ્યરૂપી રત્નાકર (સમુદ્ર)નું જ પરિશીલન કરીએ છીએ.
આ શ્લોક દ્વારા તેઓએ પોતાની અધ્યયનશૈલીનો આદર્શ રજૂ કર્યો છે.
તેઓએ જે રીતે યોગવિષયે અને દાર્શનિક વિષયોમાં હરિભદ્રસૂરિમહારાજના ગ્રન્થોનું દોહન કર્યું, તાત્પર્ય સુધી પહોંચ્યા એ રીતે સ્યાદ્વાદ – નયવિચાર સપ્તભંગી વિષયમાં તેઓએ મૂલસ્રોતથી સિદ્ધસેનદિવાકરજી અને કલિકાલસર્વજ્ઞના ગ્રંથોનું તલસ્પર્શ અધ્યયન કર્યું.
આ શ્લોક દ્વારા તેઓએ પોતાની અધ્યયનશૈલીનો આદર્શ રજૂ કર્યો છે.
અર્થાત્ પોતે મૃતગ્રહણ માટે મૂલ સ્ત્રોત પાસે જવાનું પસંદ કરતા, અને મૂલ સ્ત્રોત પાસે જઈ તેનું તલાવગાહન કરતા. તલાવગાહન કરીને પ્રતિભાબળથી મર્મ-રહસ્યની પ્રાપ્તિ કરતા અને તે પ્રાપ્ત કરીને પચાવીને – આત્મસાત કરીને અન્ય યોગ્ય આત્મામાં તેનો વિનિયોગ કરતા. આ ત્રણે ચીજો તેમનામાં ક્રિયા રૂપે ન રહેતાં. તે કળા અને યોગ સ્વરૂપે વિક્સેલાં દીસે છે. એમની મતિ માટે સુજસવેલી ભાસમાં એક સુંદર ઉપમા પ્રયોજી છેઃ “સાકરદલમાં મિષ્ટતા જી, તિમ રહી મતિ શ્રત વ્યાપ”
જેમ સાકરના ગાંગડામાં અણુઅણુમાં મીઠાશ વ્યાપેલી હોય છે તેમ તેઓની મતિ શ્રુતમાં વ્યાપી રહે છે. તેથી જ સામાન્ય વિદ્યાર્થીને જે અભ્યાસક્રમ ભણી લેતાં પૂરાં બાર વર્ષ લાગે તે અભ્યાસક્રમ તેઓ માત્ર ત્રણ વર્ષમાં ભણી લે છે.
તેઓની સામે સંસ્કૃત-પ્રાકૃત ભાષાનો, કોઈ પણ વિષયનો, વ્યાકરણ, સાહિત્ય, કાવ્યકોશ કે દર્શનનો, પ્રાચીન કે અર્વાચીન કોઈપણ ગ્રન્થકારનો ગ્રંથ આવે તો તેઓ તેને સુગૃહીત કરી લેતા,
કરે તો
:
છે જ રીત
: ક ફ કે જે વ ! હજી
:
પર નારાયણ
કરે
છે
તે જ
રીતે
• સજજ જ
કારક
રીક્ષા +
+
# #ન # ##
#
# # #
# #st
, ,
, ; ; ; ;.૪૪ /
act: $ *rNkt. of
#3
#
; ૪/
૪
૪
૪
:
*: *
;%d
::
:
:
૫૮ • યશોજીવન પ્રવચનમાળા.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
