________________
ર૧૫ રેશમ કિંમતની પા. શિ. ૫. + રતલ ૪ શિલિંગ + રતલ ૧ પેન્સ - ઉપર ૨- ૧૩ – ૪
+ રતલ ૪ શિ. રેશમી કાપડ આયાત પર આયાત પર
પ્રતિબંધ પ્રતિબંધ કિંમતના ૨૦ ટા ક »
અ » ) ૩૦ છે રૂ. ૧૦૦ રતલ ઉપર + ૬ ટકા + ૨૦ ,
૧૬ શિલિંગ ૧૧ પેન્સ ગાંઠ આશરે ૨૮ રતલ=૧ કવાટરે : ૧ પાઉન્ડ ૧૩ શિલિંગ + કવાટર દીઠ + ૧ પાઉન્ડ ૨૮ રતલના ૧૦
૧૨ શિલિંગ રૂપિયાના ભાવની=૬ રૂપિયા ૩ પાઉન્ડ ૩ શિ. - ઇગ્લેન્ડ પાસે કાપડ બનાવવા રૂ હતું નહિ એટલે અહીંથી રૂ ઇંગ્લેન્ડ નિકાસ કરીને રૂની ખેંચ અને ભાવ વધારતા ગયા, જેથી દાંતનારાઓને રૂ મળે નહિ. વણકરેને સૂતર મળે નહિ, અને ઇંગ્લેન્ડમાં ભારતના રૂનું રૂપાંતર થઈને અહીં આવે. - જે ઘરમાં પૂરક આવક કમાવા માટે નહિ પણ પિતાને મનપસંદ Hપડ વણવી લેવા અને દૈનિક યજ્ઞભાવનાથી તેમ જ કલાની દષ્ટિએ રેટિયા ચાલતા તે ઘરમાં પણ રૂમેંઘુ થવાથી, વણનારા ન મળવાથી ટિયા ચાલતા બંધ થયા અને તેમણે ફરજિયાત બ્રિટિશ બનાવટનું કાપડ લેવું પડે તેવી સ્થિતિ પેદા થઈ.
આપણી, આજે એવી જ સ્થિતિ ઘી અને દૂધ ક્ષેત્રે થઈ છે. પાક્કસ વહીવટી પગલાં દ્વારા આપણા પશુધનની કતલ કરીને અને અમીચંદોની મદદ વડે પરદેશી દૂધના પાઉડર અને બટર ઈલ ખરીદવાની લેકને લાચારીથી ફરજ પડે છે. વરસે અબજ રૂપિયાને : (R. C. Dutt : Economic History of India, Vol. I, ge 202].
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org