________________
મુનિશ્રીઅમૃતવિજયજી.
અંગે છે. આ મુનિ પ્રસિદ્ધ જગમા આચાર્ય મહારાજ શ્રી આત્મારામજી મહારાજના પ્રશિષ્ય હતા.
તેમનાં માતપિતા, જન્મ, દીક્ષા લેવાનાં કારણે ઈત્યાદિ બાબતોની સેધ કરવાને મહેનત લીધી નથી; પણ તેમના સહવાસમાં આવવાના પ્રસંગે એકથી અધિક વખત આવેલા તે ઉપરથી એમના માટે મારા મનમાં ઘણું ઉંચા વિચારોએ પ્રવેશ કરેલો હતો. તેઓ થોડા દિવસ ઉપર અમદાવાદમાં કાળધર્મ પામ્યા, ભાસીકામાં તેમના માટે જુજ હકીક્ત આવેલી વાંચી, તેથી મનને સંતોષ થયે નહિ. એમનામાં મુખ્યત્વે જે જે ગુણે માલમ પડ્યા તે તે ગુણોનું જ વિવેચન કરવા ઉચિત ધારું છું.
૧. સદ્દગત મુનિ અમૃતવિજયજીની શરીર સંપત્તિ સારી ન હતી, શરીર કૃશ અને નિર્બળ રહેતું, પણ તેમનામાં શ્રદ્ધા ગુણ સારા હતા.
મુનિના આચાર અને ચારિત્ર નિર્મળપણે પાળવાને તેઓ બહુ કાળજી ધરાવતા હતા. મુનિમાર્ગની પ્રવૃતિ કરવામાં, નિત્યકૃત્યમાં તેઓ ઉધમવત રહેતા અને જે જે ક્રિયાઓ કરવાની હોય તે નિર્દોષ રીતે કરતા, તેમાં પ્રમાદ ન થાય તેના માટે ઘણું સાવધાન રહેતા. સમ્યક્રિયા એ દુર્ગાનને રોકનાર અને ચારિત્રધર્મને પુષ્ટિ કરનાર છે,
૨ તેઓએ પિતાના ચારિત્રકાળની શરૂઆતમાં સિદ્ધાંતને અભ્યાસ કરેલ હતા. સંસ્કૃત અને પ્રાકૃત બેધ પણ હતો. હમ્મશાં શાસ્ત્રનું વાંચન તેમનું ચાલું જ હતું, શાસ્ત્રવાંચન શિવાય, બીજા વાંચનને પણ તેઓને શોખ ન હતો. વર્તમાનમાં સાધુવર્ગમાં કેટલાક ફકત રોજીંદા, અઠવાડીક, અને માસીક પેપરના વાંચનમાં જ ઘણે કાળ કાઢે છે, એ રીત પ્રશંસનીય નથી. બેશક વર્તમાન સમયના સમાચાર જાણવાને જે પિતાને શેખ હેય તે દરરોજ અમુક વખત મુકરર કરવો જોઈએ, પણ તેને બદલે દિવસને ઘણે ભાગ એ ખાતે કાઢવો એ તે તેમના પિતાના આત્માને અને સમાજને બનેને હિતકર્તા નથી.
૩ મુનિઅમૃતવિજ્યજીમાં શાંતગુણ પ્રધાન હતા, તેઓની મુદ્રા શાંત હતી અને પ્રકૃતિ પણ એટલી બધી શાંત હતી કે કઈ પણ પ્રસંગે તેઓ ઉગ્રતાના કારણે મળવા છતાં પણ ઉગ્ર થતા નહિ.
૪ તેઓની ભાષા મધુર હતી. તેમનામાં કટુકતા પ્રાયે હતી જ નહિ, મિતભાષી હતા, જરૂર કરતાં વધારે બોલવાને તેમનો સ્વભાવ જ નહોતો.
૫ સહનશક્તિ-આ ગુણ તેમનામાં અલોકિક હતો. તેઓનું શરીર હમેશાં વ્યાધિગ્રસ્ત રહેતું, તેમાં છેવટના કેટલાક વર્ષથી તેઓને હરસના દરદન ઉપાડ થયો હતો, તેના લીધે હંમેશાં લેહી પડતું; વેદના થતી વખતે પીડાતા તેપણ તેવા પ્રસંગે પણ તેઓ ગ્લાનિ નહી પામતાં કર્મોનું સ્વરૂપ વિચારતા અને પિતે બાંધેલાં અશાતા વેદની કર્મના વિપાકેદયના લીધે જે દુઃખ થાય તે સહન કરવામાં જ આત્મહિત છે એમ તેઓ માનતા હતા.
વિહાર શરીરનિર્બળતાનું નિમિત્ત બતાવી, એકસ્થાને તેઓ રહેતા નહતા. પગે વિહાર કરી શાસ્ત્રમર્યાદા પ્રમાણે વર્તતા.
૭ નિરાભિમાનપણું–તેઓ હંમેશાં પિતાની લઘુતા ભાવતા હતા અને રાણી પુરો
