________________
તિલક-તરફડ
ત્રણ ગમે ત્રણ કારણોયે ગુણતાં નવ થાય. તેને ચાર સંજ્ઞાથે ગુણતાં છત્રીશ, તેને પાંચ ઈન્દ્રિએ ગુણતાં એકસો એંશી થાય છે. તેને પૃથ્વી પાણું અગ્નિ વાયુ વનસ્પતિ બેઈદ્રિય તેઈન્દ્રિય ચઉરિદ્રિય પંચેન્દ્રિય અને અજીવ એ દશે ગુણતાં અઢારસેં થાય, તેને દશ શ્રમણધર્મથી ગુણતાં અઢાર હજાર શીલાંગરથને હીસાબ મળે છે.
પ્રાતંજલ યોગ-સૂત્રમાં પાંચ કલેશે માનવામાં આવ્યા છે. “વિ મિતાક્રૂurfમનિવેરા વંર ઢેરા:* અજ્ઞાન અમિતા (અહં) રાગ દ્વેષ અને અભિનિવેશઆ પાંચ કલેશો કહેવાય છે.
પાંચમા આરામાં દુષમકાલ હુંડાવસર્પિણી દક્ષિણા ભરત ભસ્મગ્રહને યેગ અને કૃષ્ણ પક્ષી આ જીવ. આ પાંચ પદાર્થો વિષ સમાન છે.