________________
6
તીર્થ વ્યાખ્યાનમાં આવતા ઉલેખ્ખો અને આ સ્થળેથી અવારનવાર મળી આવતાં પ્રાચીન અવશેષો ઉપરથી આ એક પ્રાચીન અને ભવ્ય તીર્થ હશે એવી ખાતરી થાય છે. અહીંથી મળી આવેલી પ્રતિમાઓ સંપ્રતિ રાજાના સમયની હશે એવું ક્લા ઉપરથી અનુમાન થાય છે. ડીસાથી ૬૦, ભીલડીથી ૪૦ કિ.મી., ભાભરથી ૪૦ કિ.મી., થરાદથી ૨૩ કિ.મી.. છે. ઘણો રસ્તો કાચો છે. રહેવા માટે નાની ધર્મશાળા તથા ભોજનશાળાની વ્યવસ્થા છે.
૧૪. શ્રી પાટણ તીર્થ
મૂળનાયક: શ્રી પંચાસરા પાર્શ્વનાથ, શ્વેત વર્ણ, પદ્માસનસ્થ. તીર્થસ્થળ :
G
૧૩. શ્રી જમણપુર તીર્થ
મૂળનાયક: શ્રી ચન્દ્રપ્રભુ ભગવાન, શ્વેત વર્ણ, પદ્માસનસ્થ,
તીર્થસ્થળ : આ તીર્થસ્થાન વિક્રમની તેરમી સદી પહેલાંનું મનાય છે. શ્રી વસ્તુપાળ મંત્રીના પુત્ર મંત્રી જેત્રસિંહે પોતાની પત્ની જમણદેવીના નામ ઉપરથી આ નગરી વસાવેલ. જેનુ પ્રાચીન સમયે ઘણું મહત્ત્વ હશે. પ્રભુપ્રતિમાની કલા મનોરમ છે. હારીજ ગામથી આઠ કિલોમીટરના અંતરે છે. રહેવા અને ઊતરવાની કોઈ સગવડો નથી.
૧૫. શ્રી મેત્રાણા તીર્થ
મૂળનાયક: શ્રી આદિનાથ ભગવાન, શ્વેત વર્ણ, પદ્માસનસ્થ.
આ નગરનો ઇતિહાસ વિ. સં. ૮૦૨ (બારસો) વર્ષ પૂર્વે શરૂ થાય છે. આ નગરની સ્થાપના વનરાજ ચાવડાએ કરાવેલી અને જૈન આચાર્ય દ્વારા આ નગરની સ્થાપના થઇ હતી. નગરનું નામ અણહિલપુર પાટણ રખાયું. આ સ્થાન નક્કી કરવામાં અણહિલ ભરવાડનો સારો એવો ફાળો હતો. આ પ્રતિમાજી વનરાજ ચાવડા પોતાના પૂર્વજોના વતનની રાજધાની પંચાસરાથી ધામધૂમથી લઇ આવ્યા હતા. પ્રતિમાજી ખૂબ જ ભવ્ય અને પ્રાચીન છે. પરિકરની બારીક કોતરણી જોવા જેવી છે. એક ઇતિહાસ પ્રમાણે (ગ્રંથોમાં લખાયેલ) વિ. સં. ૧૬૦૦માં અહીં ૧૦૧ મોટાં અને ૯૯ નાનાં જૈન દેરાસરો હતાં. હજારો પ્રતિમાઓ હતી જેમાં ૩૮ પ્રતિમાઓ રત્નોની હતી. વિ. સં. ૧૭૦૦માં મોટાં ૯૫ અને નાનાં ૫૦૦ દેરાસરો હતાં. ત્યાર બાદ અલાઉદ્દીન ખિલજીએ ઘણું જ નુકસાન કરેલ હતું. હાલમાં ૮૪ મોટાં અને ૧૩૪ નાનાં દેરાસરો છે. પાટણ શૂરતા, સત્યતા, પવિત્રતા અને સાહસિકતા માટે પ્રખ્યાત છે. જૈન સાહિત્ય, કલા અને સંસ્કૃતિના અખૂટ ભંડાર જેવા આ શહેરમાંથી સેંકડો વીર પુરુષો, આચાર્યો, શ્રેષ્ઠીઓ, શ્રાવકોએ દુનિયાભરમાં પાટણને મશહૂર કર્યું છે. ધર્મશાળા અને ભોજનશાળાની સગવડ છે. મહેસાણા ૩૦ કિ.મી. સિધ્ધપુર ૧૯ કિ.મી. અને ચારૂપ ૮ કિ.મી. છે.
