________________
૫૪
છે. અહીંનાં તોરણો, સ્તંભો, દેરાણી-જેઠાણીના ગોખલા, ભમતીમાં છઠ્ઠોની કોતરણી જોવા જેવાં છે. છતો ઉપર નેમીનાથ-રાજુલ થા, નાગદમન, દેવદેવીઓનાં શિલ્પ જોવા જેવાં છે.
આ ઉપરાંત અહીં શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાનનું એક દેરાસર છે. એક બીજું (કુલ્લે પાંચ) દેરાસર શ્રી ભામાશાહ દ્વારા નિર્મિત છે. કહેવાય છે કે ભામાશાહને અહીં બહુ જ ભવ્ય દેરાસર બંધાવવાની ઇચ્છા હતી પરંતુ રાણા પ્રતાપને ધનની જરૂર પડતાં ભામાશાહે બધું ધન રાણાને અર્પણ કર્યું. દેરાસરનું કામકાજ ટૂંકાણમાં પૂર્ણ કરવામાં આવ્યું હોય એવું જરૂર લાગે છે. કહેવાય છે કે ભામાશાહની પત્નીએ બાકી વધેલાં ઘરેણાં ધાતુઓ જોડે સમાવી પંચધાતુની પ્રતિમા ભરાવી છે જેમાં સોનાનો અંશ વધુ છે. શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવાનનું દેરાસર મજૂરોએ પોતાના ફુરસદના સમયનો સદ્ઉપયોગ કરીને સ્વેચ્છાએ બનાવ્યું છે.
આબુ-દેલવાડા ઉપર રહેવા માટે વિશાળ બ્લોકો બની રહ્યા છે. માઉન્ટ આબુમાં નખી તળાવ, સનસેટ પોઇન્ટ જોવા જેવાં છે. આવો સનસેટ હિન્દુસ્તાનમાં બીજે ભાગ્યે જ દેખાય છે. આવા કોતરણીવાળાં દેરાસરો, શિલ્પો હિન્દુસ્તાન અને વિશ્વમાં ભાગ્યે જ ક્યાંક છે.
આબુ રોડ-મંડાર ૫૦ કિ.મી.
આબુ રોડ—આબુ (માઉન્ટ) ૨૧/૨૨ કિ.મી. માઉન્ટ આબુદેલવાડા ૪/૫ કિ.મી. દેલવાડા અચલગઢ ૩/૪ કિ.મી.
આબુ-માઉન્ટ આબુ ચઢાણવાળો રસ્તો છે. બે ક્લાક જેટલો સમય લાગે છે.
૪૪. શ્રી અચલગઢ તીર્થ
મૂળનાયક: શ્રી આદીશ્વર ભગવાન, સુવર્ણ ધાતુ પ્રતિમા, પદ્માસનસ્થ.
તીર્થસ્થળ : અચલગઢ પણ અર્બુદગિરિ (આબુ)નો જ એક ભાગ હોવાને કારણે તેની પ્રાચીનતા પણ આબુ જેટલી જ છે. વર્તમાન મંદિરોમાં અચલગઢની તળેટી પાસે એક નાની ટેકરી ઉપર આવેલું શ્રી શાન્તિનાથ ભગવાનનું દેરાસર સૌથી પ્રાચીન છે. પહાડ ઉપરના ઊંચા શિખર ઉપર શ્રી આદિનાથ ભગવાનનું દેરાસર (ચૌમુખી) જગવિખ્યાત છે. એનું નિર્માણ રાણકપુર તીર્થના નિર્માતા ધરણાશાહના મોટા ભાઈ રત્નાશાહના પૌત્ર શ્રી સહસાશાહે વિ. સં. ૧૫૬૬માં કરાવ્યું હતું. ભગવાનનાં વિશાળકાય પંચધાતુનાં પ્રતિમાજી (૧૨૦ મણ) ભવ્ય છે. આ ઉપરાંત ચૌમુખીમાં અલગ અલગ સમયે બીજી ત્રણ પ્રતિમાઓની પ્રતિષ્ઠા કરવામાં આવી છે પરંતુ બધી પ્રતિમાઓની ક્લા સરખી લાગે છે. કુલ્લે અહીં ધાતુનાં ૧૮ પ્રતિમાજી છે જે
