________________
માંતના યુગ.
૧૯
અહાદુરખાન ચિત્તોડ આવ્યા ત્યારે ત્યાંના કરમચંદ્ન મંત્રી ( કરમાશા ) એ તેનુ સારી રીતે સ્વાગત કર્યું. અને ખરચી માટે પેાતાના પદરથી એક લાખ જેટલી મેાટી રકમની મદદ કરી. તે પછી બહાદુરખાનના ભાઇ ગુજરી જવાથી તે સુલતાન બહાદુરશાહના નામથી અમદાવાદની ગાદીએ આયૈા, ત્યારે તેણે કરમચંદને મેલાવી સારૂ માન આપ્યું અને દેવુ અદા કરવા ઉપરાંત કાર્ય ગામ—ગીરાસની માગણી કરવાને કહ્યું, ત્યારે કરમચ ંદે જણાવ્યુ કે· આપની કૃપાથી મારે કોઇ વાતની ખામી નથી. છતાં જો આપ કંઇ આપવાને ચાહતા જ હા તે અમારા ધર્મસ્થાનાના રક્ષણ માટે આપની મદદ અને રક્ષણ આપશે। તા મને સ ંતેાષ થશે.
"
આ ઉપરથી બહાદુરશાહે ખુશી થઇને કરમાશાહને શ્રી શત્રુંજયની તીર્થયાત્રા તથા ઉદ્ધારમાં દરેક મદદ કરવાને તેના સારઠના સુબેદાર મયાખાન ( મુઝાહિદખાન ) ઉપરનું શાહી ક્રમાન લખી આપ્યું હતું.
આ લાંબા સમય દરમિયાન દીલ્હીની ગાદીયે અનુક્રમે સૈયદ તથા લેાદીવંશના બાદશાહેા આવી ગયા હતા; પરંતુ તેમની સત્તા મહ સાંકડી થઇ ગયેલી. આ વખતે સમરક ંદના બાદશાહ તૈમુરની પેઢીમાં થયેલે ખાખર અઘાનીસ્થાનના અમીર બની બેઠા હતા. તેને ચિતાડના રાણા સંગ તથા પંજામના સુખાએ મળી દીલ્હી ઉપર ચઢાઈ કરવા નાતરૂ દીધું. આ ઉપરથી આખરે માટા સૈન્ય સાથે ચઢાઇ કરી દીલ્હી કબજે કર્યું. ને ત્યાં મોગલ શહેનશાહતની ઇ. સ. ૧૫૨૬ માં સ્થાપના કરી.
રાણા સંગે આખરને હિંદુરાજયાની મદદને માટે નાતો હતા, તેને બદલે તે ધણી થઇ બેસવાથી રાણાએ હિંદુરાજ્યાને એકઠા
૧ શ્રી વિવેકધરગણીએ કર્માશાહને વ્યાપારી જણાવેલ છે. ત્યારે શત્રુંજય ઉપર આવેલા શીલાલેખમાં રાખવ્યાપાર મારી પૌરેયઃ અર્થાત્ રાજમ ંત્રીનું વિશેષણ્ આપેલુ છે. શ્રી શત્રુંજય તીર્થ્રોદ્ધાર પ્રબંધસારમાં શ્રી જીનવિજયજીએ તેમને બંગાળ—ચીન આદિ દેશા સાથે વિક્રય કરનારા કાપડના મહાન વેપારી તરીકે વણુ વેલ છે. એ ગમે તેમ હોય છતાં એટલું તે ખરૂં છે કે કરમાશા આમરાજાના વંશમાંથી ઉતરી આવેલા રાજમાન્ય પુરૂષ હતા.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
