________________
દરબારના સર્વોપરી હક્કો સામે વધુ વખત વિરાધ નહિ કરશે ત્યારે દરખાર જૈનેાના ખાસ હુક્કો ઉપરના અંકુશ ઉઠાવી લેશે. તેટલા માટે ટુંકી મુદ્દત રાખવા તે ઝધડાને ભાગ્યે જ શાંત કરી શકે, તકરારના સ્વરૂપના ફેરફારને માટે પાંચ વર્ષ ખસ થઇ પડે, જ્યાંસુધી અન્ને પક્ષ વચ્ચે સંતાષકારક સમાધાન ન થાય ત્યાંસુધી દશ વર્ષ કરતાં વધારે મુદત માંધવી તે નહિ ઈચ્છવાયેાગ્ય છે. બનવાજોગ છે કે આ ગેાઠવણથી જૈના વધારે મેટી સંખ્યામાં પાલીતાણાની મુલાકાતે આવે, અગર તેા બીજી દષ્ટિચે જોતાં અણધાર્યા સ ંજોગા ઉપસ્થિત થતાં આ દહેરાંએ પ્રત્યેની લાકપ્રિયતા કેટલેક અંશે ઘટી જવા પામે.
દશવર્ષ પછી કેવી રીતે કામ લેવુ તે હું સ્પષ્ટ કરવા માગતા નથી. તેમ આમાં કઇ સુધારો કરવા કે નહિ તે સર્વા પરીસત્તાના હાથમાં રહેશે કે કેમ તે પણ હું કહી શકતા નથી. હાલના રાજ ખંધારણની પરિસ્થીતિ તરફ જોતાં કર્નલ કીટીંજે યાત્રાવેરા માટે ઠરાવેલ દર ચાલુ કરવાને દરખાર સંપૂર્ણ અ ંશે તૈયાર હશે કે કેમ તે હું કહી શકતા નથી. દશ વર્ષ પછી બન્ને પક્ષ વચ્ચેને સ ંબંધ જો સર્વોપરી સત્તાને વચ્ચે પડવાને જરૂર જણાય તેવા હશે તેા જ આ પ્રશ્નમાં તે વચ્ચે પડશે; પર તુ તે વખતે દરમ્યાનગીરી કરવા જેવી સ્થીતિ હશે કે કેમ તે હું હાલ કહી શકતા નથી. અને વળી હિંદના રાજ્યદ્વારી પ્રકરણમાં હવે પછી થનારા ફેરફારા ધ્યાનમાં લેતાં આજથી દશ વર્ષ પછીની સ્થીતિ કેવી હશે તે મામત અત્યારથી અગમચેતી કરવી એ મને તેા અશકય દેખાય છે.
આ હુકમનો અમલ ૧૯૨૬ ના એપ્રીલની પહેલી તારીખથી થશે અને પહેલુ ભરણું ૧૯૨૭ ના એપ્રીલની પહેલી તારીખે ભરવુ જોઇશે. જો જેને આ રકમ ભરવાને ના પાડે તેા ટેકરીની મુલાકાતે આવતા યાત્રાળુઓ ઉપર કનૅલ કીટીંજે મુકરર કરેલા દર વસુલ કરવાને દરબારને છૂટ રહેશે. અર્થાત્ ૧૮૮૬ અગાઉની સ્થીતિનુ પુનરાવર્તન થશે. અને તેમાં કરની વસુલાતનું થાણુ એજન્સી માત નહિ નાખવાના ફેરફાર કરવામાં આવશે. મારા મત મુજબ પાલીતાણાના રાજકીય કારાબારનું હાલનું બંધારણુ જોતાં આંતર વહીવટના આ ભાગ ઠાકેાર સાહેબને સુપ્રત કરવા સલામત છે.
( ૫ )
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
