________________
ઉખનન સમયે આ ધર્મચક્ર સાથે મળેલા શિલાલેખમાં ધર્મચક્રી તથા જિન શબ્દ અંકિત છે, તેનાથી સ્પષ્ટપણે ફલિત થાય છે કે સ્તૂપ પર નિર્માણ પામેલું સિંયુક્ત ધર્મચક્ર અને તેના નિર્માણકાર જૈન હતા. એક મતાનુસાર તેના નિર્માણકાર સમ્રાટ અશોક હોવાથી તેને અશોકચક્ર તરીકે માનવામાં આવે છે, પણ વાસ્તવમાં ભારતના ચલણી વ્યવહારમાં જે અશોકચક્ર તરીકે ઓળખાય છે તે અશોકચક્ર નથી; પણ જયવંતા જિનશાસનનું અતિશાયી અપરાજિત ધર્મચક્ર છે.
ધર્મનસૂપ
આગળ જતાં અહીં જોવા મળે છે ૨૨૦૦ વર્ષ જૂનો, ૩૦૦ ફૂટ પહોળો અને ૯૦ ફૂટ ઊંચો પ્રાચીન કલાત્મક અષ્ટકોણીય સ્તૂપ; જે ધર્મેખતૂપ’ તરીકે ઓળખાય છે. તેનો ઉલ્લેખ શ્રી જિનપ્રભસૂરિએ ધર્માક્ષાસંનિવેશ’ નામે બોધિસ્તૂપ તરીકે કર્યો છે.
08ducation International
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
