Sambodhi 2014 Vol 37

Author(s): J B Shah
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 206

198
SAMBODHI
રાજેન્દ્ર નાણાવટી એની ચર્ચા આગળ ચલાવતાં આશાધર કહે છે :
धर्मज्ञानं नात्र हेतुः धर्मज्ञानामदर्शनात् । शोकोऽपि नात्र हेतुः स्यात् क्रन्दन्तीनामदर्शनात् ॥ ४.४५ रतिरेवातिशयिता सतीनां मरणे मता । हेतुरग्निप्रवेशेन योगधारणयाथवा ॥ ४.४६ आत्मव्यापादने नात्र दोषः कविभिरीरितः । पतिव्रताधर्मसिद्धेः पत्या सह गतिः फलम् ॥ ४.४७ अविनाशिशरीराणां सर्वसंपत्तिशालिनाम् । लोकेऽकुतोभये गत्वा सती पूर्णरसा भवेत् ॥ ४.४८ अहीनरत्या पत्यौ यत् सत्या पापं कृतं भवेत् । दैवात् कदाचित् तत् तन्वा सह भस्मीभवेत् क्षणात् ॥ ४.४९ न तस्मात् करुणः शंक्यः स्त्रीणामग्निप्रवेशने । शोकस्यानुपलम्भेन तदा तासामनाथवत् ॥ ४.५० शूरत्वं तत्र हेतुश्चेत् तदपि प्रीतिकारितम् । संस्कारस्य तु हेतुत्वेऽप्यसौ प्राक्प्रीतिसंभवः ॥ ४.५१ ततोऽन्तोऽत्र रसे मुख्योऽप्यादेयो यत्र नौ पुनः ।।
संजीवनं रसे तस्मात् मरणं न विरुध्यते ॥ ४.५२ (સતીમરણમાં ધર્મનું જ્ઞાન કારણભૂત નથી, કેમકે બધી ધર્મજ્ઞાઓમાં એ દેખાતું નથી. શોક પણ કારણ નથી કેમકે સતીઓ આક્રંદ કરતી દેખાતી નથી; (૨.૪૫).
તેથી અગ્નિપ્રવેશ કે યોગધારણા થકી સતીઓ મરણ સ્વીકારે તેમાં અતિશયિતા રતિ જ હેતુરૂપ छ. (२.४६)
वणी महात्मननमा होष नथी मेम विमो (=विद्वानो ? हा भासो ?) ४ छ, કેમકે એમાં પતિવ્રતા ધર્મની સિદ્ધિ છે તથા પતિની સાથે ગતિ (=સહગમન !) એ એનું ફલ છે. ( ४.४७).
સર્વપ્રકારની સંપત્તિઓથી શોભતા અને અવિનાશી એવા દેહધારીઓના લોકમાં પહોંચીને સતી पूर (शृं॥२)२सने प्रात ४३ छ. (४.४८)
___पतिमा पू तिवाणी (अहीनरत्या) सती हैवसं हाय ॥५४थु डोय तो ते शरीरनी साथे ४ क्षमात्रमा भस्म थाय छे. (४.४८)
તેથી (સતી થવા માટે) સ્ત્રીઓના દ્વારા કરાતા) અગ્નિપ્રવેશમાં કરુણની શંકા ન કરવી જોઈએ, मतमा मनाथन वो शोनो भाव ४५uतो नथी. (४.५०)