Pramannaytattvalok

Author(s): Mahayashashreeji
Publisher: Omkarsuri Gyanmandir

Page 334

-
तथैव – स्वीकृतधर्मव्यवस्थापनार्थं, साधन- दूषणाभ्यां कथञ्चिन्नित्यत्वादिस्वरूपं तत्त्वं प्रतिष्ठापयितुमिच्छुस्तत्त्वनिर्णिनीषुः ॥ ४ ॥
ટીકાર્ય-તથૈવ- પોતે સ્વીકારેલા ધર્મની વ્યવસ્થા કરવાને માટે પોતાના પક્ષમાં સાધન અને પરપક્ષમાં દૂષણ આપવા વડે કથંચિત્-નિત્યત્વ વિગેરેના સ્વરૂપવાળા તત્ત્વને સ્થાપન કરવાની ઇચ્છાવાલો જે વાદી તે તત્વનિર્ણિનીયુ કહેવાય છે.
તે તત્ત્વનિર્ણિનીપુના ભેદો તથા સ્વરૂપ બતાવે છે. અયં ચ દેધા—સ્વાત્મનિ પત્ર ૪ ॥ ૮-૧ ॥
સૂત્રાર્થ-આ તત્ત્વનિર્ણિની પોતાના આત્મામાં અને પ૨માં તત્વનો નિર્ણય કરવાની ઇચ્છાવાળો એમ બે પ્રકારે જાણવો.
‘અયં ચ-તત્વનિળિનીg:, દેધા—દ્વિપ્રાર:, સ્વાઽત્ત્પત્તિ પત્ર ચા ઋશ્ચિત્ तत्त्वेषु सन्देहात् स्वात्मनि तत्त्वनिर्णयमिच्छति, कश्चित् तु परोपकारैकपरायणतया परत्र - अन्याऽऽत्मनि तत्त्वनिर्णयमभिकाङ्क्षतीति ॥ ५ ॥
ટીકાર્ય- આ તત્ત્વનિર્ણિનીષુ બે પ્રકારે છે. (૧) સ્વાત્મનિ (૨) પરત્ર કોઇક જીવને તત્ત્વમાં સંદેહ હોવાથી પોતાનામાં તત્ત્વનો નિર્ણય ઇચ્છે છે. વળી કોઇક જીવ પરોપકાર પરાયણ હોવાથી પરત્ર–બીજાના આત્મામાં તત્ત્વનો • નિર્ણય કરાવવા ઇચ્છે છે.
स्वात्मनि तत्त्वनिर्णिनीषुमुदाहरन्ति -
આદ્ય: શિષ્યાવિઃ ॥ ૮-૬ |
आद्यः - स्वात्मनि तत्त्वनिर्णिनीषुः शिष्यादिः । आदिपदेन मित्रादयो પ્રા: ॥ ૬ ॥
-સૂત્રાર્થ-ટીકાર્થ–પોતાના આત્મામાં તત્વનો નિર્ણય કરવાની ઇચ્છાવાળા શિષ્ય વિગેરે છે અને આદિપદથી મિત્ર સહાધ્યાયી વિગેરે જાણવા.
परत्र तत्त्वनिर्णिनीषुमुदाहरन्ति
દ્વિતીયો પુર્વાઃિ ॥ ૮-૭ ॥
દ્વિતીયઃ—પત્ર તત્ત્તનિળિનીપુઃ ॥ 9 ॥
૨૯૯