________________
નાજુક લાગે છે.
પ્રભુમય થઈ ખોવાઈ જાય છે. વળી આગમ વધવાની આ પ્રક્રિયામાં ઝીણવટ ભરેલી કોતરણી, તેના તળ-આયોજનમાં પ્રયોજાયેલ મંદિરની ભવ્યતા વધુ પ્રગાઢ થતી જણાય છે.
નવીન અભિગમ, છતાં મંદિરોની સ્થાપત્યક્રિયા પરંપરા પ્રમાણેની રચના, તેના શિલ્પકામમાં રહેલી વિવિધતા છતાં સમગ્રતામાં ઉપસતી સુસંગતતા, આખાય મંદિરમાં વ્યક્ત થઈ લયબદ્ધતા, માનવીની દશ્ય-અનુભૂતની જરૂરિયાતને, યોગ્ય ન્યાય મળે, તેવું વિગતીકરણ, મુખ્યત્વે સફેદ આરસના ઉપયોગથી ઉભરાતી શુદ્ધતા, અલંકૃતતા હોવા છતાં પણ દેખાઈ આવતી ચોક્કસ પ્રકારની સરળતા, એક વિશાળરય શિલ્પ હોય તેવી તેની સુંદરતા, શાસ્ત્રીય નિયમોને આધારિત તેનું પ્રમાણમાપ, ભારતીય સ્થાપત્યની પરંપરા માટેની કટીબદ્ધતા દર્શાવતી વિવિધ સ્તરોની રચના, ક્યાંક પ્રતિકાત્મક રજૂઆતને અપાયેલ વ્યુહાત્મક મહત્ત્વ; આ બધી હઠીસિંગના જૈન મંદિરોની સર્વમાન્ય પ્રતિતિ છે.
અહીં જાણે બધું જ પ્રમાણસર તથા સુયોગ્ય છે. અહીંની કમાન, કાંગરી, સ્વરિય આલેખન, સ્તંભ, ખૂણિયા, ઝરૂખા, ગોખ, પગથિયાં, પીઠ, જગતિઃ બધાંમાં ભારતીય શાસ્ત્રીય પરંપરા જળવાઈ છે. અર્શી પ્રત્યેક સ્થાન, પ્રત્યેક ખૂણો સ્થાપત્યકીય
સમૃદ્ધિથી ભરાયેલો છે. હઠીસિંગના જૈન મંદિરો પથ્થરમાં કંડારાયેલ આ ઉપરાંત મંદિરની રચનામાં ક્યાંક હળવાશ તો ક્યાંક ઉત્કૃષ્ઠ કવિતા સમાન છે. આ રચનાને માણવી એ એક લાહવો છે. ગંભીરતા વ્યક્ત થાય છે, તે બાબત પણ નોંધપાત્ર છે. અહીં વ્યક્ત આટલાં વરસ પછી પણ આ રચના યોગ્ય હાલતમાં છે અને થતી પવિત્રતાથી આત્મીયતાવાળી શાંતિ અનુભવાય છે. આ મંદિર તે માટે તેની રાખરખાવ કરનાર હઠીસિંગનું કૌટુંબિક ટ્રસ્ટ પ્રશંસાને ભવ્ય હોવા સાથે, તેની રચનામાં સૌમ્યતા તેમજ નરમાશ વર્તાય પાત્ર છે. અમદાવાદના જૈન શ્રેષ્ઠીઓની આવી પરંપરા આજે પણ છે. તે આંતર્ભિમખ હોવાથી ત્યાં બહારના વિશ્વના સમીકરણો એટલી જ સાર્થક તેમજ કાર્યરત છે. સાથે અલગાવનો ભાવ ઉભો થાય છે, અહીં જેમ જેમ આગળ જઈએ તેમ તેમ વિશ્વ સાથેનો સંબંધ છૂટતો જવાથી માનવી જાણે
ફોન નં. ૯૪૨૯૫૭૯૫૧૬ ( મે - ૨૦૧૮ ) મંદિરોના ચિલ્પ સ્થાપત્ય વિશેષાંક - પદ્ધ જીવન |
(૫) |
