________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તમે તે ખરા છે, મામા ! ચાર પાંચ દા'ડા તે નહિ જ આવે, પણ પછી તે આવશેને? મેં સળવું છે, મામા ! આ સરકાર તે સાવ નક્કામી છે.”
તું હાળા ફહુ જ રિયે. એમ કતર નહિ? વાવડ મળહે એવા ભાગી જાઉં. પસે તે પડહ એવા દેવાહ !'
પણ, મામા ! સહેજ તે સમજે ! તમેય.. આ ગાડરિયા પ્રવાહમાં !”
માળે હફર જ રિયે. વ્યા!હેરના લેકેએ ભેગા થઈ સંધી ગટય બારી નાખી કે નઈ? કેટલાય પોલીસે ઈમ ને ઈમ હેકાય ગિયા. તું તે જાણે હમજાતે જ નહિ ! ઓલ્યા ગાંધી બાપુ ને નેતાજી આઝાદી માટે આપણને એટલું કોસે ! તું ભને સે, પન ગનતે નહિ
- સમીરને તે આ વાત જ પૂરેપૂરી જાણવી હતી એટલે તે એ ગમે તેવું તેય સાંભળતા ઊભે હતે. “તમેય શું, મામા ! ગાંધીજીની વાત કરે છે? એ તે ઉપવાસ પર ઊતરે છે અને અહિંસા પાળવાનું કહે છે!
હુંય હું, ભંડા! વાતને મરમ હમ નહિ ને? ઈ એવી વાત કહેસ, પન, એલ્યા ! હું કયેસે બન્યું, હૈયે સેને હોઠે નહિ આવતું !
કેની વાત કરે છે, મામા?
બન્યું નેમેય ભૂલી જવાય સે. જપનમાં આવડા પોલીસે એકઠા કરે સે ઈ કુણ? હાળું જબરું. આંખ હમે ઈની આરતિ સેને, યાદ નહિ આવતું.' પણા પટેલ એક હાથ કપાળે લગાવી બેલ્યા હતા.
કેની, મામા સુભાષબાબની વાત કરો છો ?'
હા..હા.ઈમની જ! એમ ઈમને નહિ કીધું કે ગમે ઈ થાય, પન આ સરકાર તે જવી જ જેયે ! ‘વ્યા હાળા કૂતરાની ગેડે આરામથી રિયે ને આપણને હડધૂત કરે'! આપડે કેક તે કરવું જોયે કે નઈ?
એ સમયે ૧૪ વર્ષના સમીરને પક્ષા મામાની વાતે બહુ ગમતી. એમાંય સુભાષબાબુની વાત માટે તે એ ગાડા હતા. એ બાબતે માટે વળી આગલે જ દિવસે એણે પડાણ બનીને કેવી રીતે ભાગી ગયા એ વાંચેલું. એ તે એટલું તે માનતે જ હતું કે એ માણસમાં કેટલી શક્તિ હશે કે જાપાનની સરકારને સમજાવી શકો ! માટે જ એ મામાની ઊલટતપાસ લેતે હતે.
તે મામા ! સુભાષબાબુ તે બહુ મોટા નેતા કહેવાય !”
“ઈ મેટા નેતા કહેવાય ને આપડે ? લ્યા, બધાય મણક તે સિયે કે નંઈ ઓલ્યાં સકલાને ય સ્વતંત્રતા જોયે ને આમંડ ની જે ?
હાલ્ય હાલ્ય,! જેને એટલું મોડું થયું ? ઢગલે કામ પડયું સે!' “આ હાલ્યા ! ને લેનિયા ! હાંજે ઘરે વાત કરહું? હેકે?’ સમીર હકારમાં ડેકું હલાવત રહ્યો ને પક્ષા મામા તે ચાલ્યા ! સમીર આ સ્વતંત્રતાના આશર્કની પીઠને તાકી રહ્યો હતે. તાજુ જ ભણતર એને યાદ આવ્યું.
Freedom is an inborn capacity.’ મન તે આગળેય બલવા લાગ્યું: “ધન્ય છે આ ગામડિયાને કે જેણે દેશ-ભક્તિ માટે-રાષ્ટ્રભક્તિ માટે આટલું સમર્પણ કર્યું ! ગાંધીજીની વાત સાચી હોય, પણ જુવાનીને તે આજ સુઝેને? મારી વાત જ કરું? મને નેતાજી ખૂબ ખૂબ ગમે છે. પછી ગાંધીજી કેવી રીતે ગમે નેતાજી કહે છે : એક લાફે મારે તે એનું બેસું તેડી નાખે. આ બધી વૃદ્ધોની વાત કહેવાય. જેમનામાં દયાને છાંય નથી, જેમણે દેશના ભલા માટે આપણુ કારીગરોનાં ડિસેમ્બર/૧૯૯૩
[પથિક
For Private and Personal Use Only
