________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
રાજનીતિવિષયક જે સિદ્ધાંતો અને મ ંતવ્યો રજૂ થયાં છે તે આજે લગભગ સામે હજાર વર્ષ પછી પણ એટલા જ ઉપયેગી અને ઉપાદેય ગણાવી શકાય તેવાં છે. કૌટિલ્યની રાજનીતિ અને શાસનપદ્ધતિના માત્ર એક જ શ્લોકમાં સાર આપવા ડાય તે કૌટિલ્યના જ શબ્દોમાં આ રીતે આપી શકાય : प्रजासुखे सुखं राज्ञः प्रजानां च हिते हितम् । नात्मप्रियं हितं राज्ञः प्रजानां तु प्रियं हितम् ॥ (અથ′૦ ૧/૧૬) અને પ્રજાના હિતમાં જ રાજાનુ હિત રહેલુ છે. રાજાને પોતાને પ્રિય અને હિતકારક એવું જુદું કોઈ કાર્યં નથી. પ્રજા માટેનાં પ્રિય અને હિતકારક કાર્યા કરવાં એ જ રાજાનુ હિત છે.
અર્થાત્ પ્રાના સુખમાં જ રાજાનું સુખ
ઠે. સંસ્કૃત વિભાગ, સરદાર પટેલ યુનિવર્સિટી, વલ્લભવિદ્યાનગર-૩૮૮૧૨૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પાદટીપ
(૧) ડૉ. કિરણ ટડન, પ્રાચીન ભારતીય રાજનીતિક, વિચારક(હિંદી), ઈસ્ટન* હ્યુ, લિન્ક્સ, દિલ્હી, પ્રથમ સાંસ્કરણ, 1988, p. 178
(૨) વાચસ્પતિ ગેરાલા, સંસ્કૃત સાહિત્યકા ઇતિહાસ, ચૌખ'ભા વિદ્યાભવન, વારાણુસી, પ્રથમ સાકર, 1960, p. 523
(૩) સ'. દેૠત્ત શાસ્ત્રી, કૌટિલીય અર્થાંશાસ્ત્ર (હિંદી), કિતાબ-મહલ, ક્લાહાબાદ, પ્રથમ સાંસ્કરણુ, ભૂમિકા, p. 52
(૪) એન્જન, પૃ. 58
(૫) ઉષા મહેતા અને ઉષા ઠક્કર, કૌટિલ્ય ઍન્ડ હિઝ અ`શાસ્ત્ર, એસ. ચદ અન્ય કમ્પની લિ., રામનગર, ન્યૂ દેહલી, ફસ્ટ એડિશન, 1980, p. 40
(૬) એજન, p. 41
(૭) સં. શ્રી ભારતીય યાગી, કૌટિલ્ય અથશાસ્ત્ર (હિ'દી), સ ંસ્કૃતિ સ ંસ્થાન, ખ્વાજા કિતાબ, બરેલી, પ્રથમ સંસ્કરણુ, 1973, p 6-8
વાચકોને અને ગ્રાહકાને વિનંતિ
‘પથિક'ના ૧૯૮૪થી છપાયેલા હીપાલ્સી –અ ંકોની ચેડી નકલ સચવાયેલી છે. દરેક નકલની ક્રિ'. માત્ર ચા રૂપિયા છે. પોસ્ટેજના એક રૂપિયા થાય છે. મ..થી રૂ. પાંચ માકલી આપનારને એવા પ્રત્યેક અંક માકલી આપવામાં આવશે.
૨૬]
૧૯૮૪થી છપાયેલા ‘પથિકા'ની આખા આખા વર્ષની ફાઇલ તા થતી નથી, છતાં તૂટક ફાઈલ મળી શકે એમ છે, પત્રથી પુછાવતાં કથા કથા વર્ષોંના કયા કયા અ કા મળે એમ છે એની માહિતી આપવામાં આવશે. ૧૯૭૩-૭૪-૭૫-૭૬ આ ચાર વર્ષોની બાંધેલી થોડી ફ્રાઈલે સ્વ. માનસ ગજી ખારડના સમયની હાથ લાગી છે. એ રૂ. ૩૦/- અને પોસ્ટેજના રૂ. ૫/- મળી રૂ. ૩૫/- માલવાથી મળી શકશે. આ ઉપરાંત નીચેનાં પ્રકાશના પણ સામે બતાવેલી કિંમતથી સુલભની છે. ૧. કલિયુગના રાજ વ ંશાની પૌરાણિક વાચના (લે. એફ્ર−ઈ વાઈિટર)
૨. ગુજરાતને સીમાડે (ઐતિ નવલ, લે. શ્રી ઠાકરસી કંસારા) ૩. કચ્છ ઇતિહાસ અને સંસ્કૃતિ (લે.
,,
પોસ્ટેજ પેકિંગનાં રૂ. ૨/- અલગ
ડિસેમ્બર/૧૯૯૩
For Private and Personal Use Only
રૂ. ૫/
રૂ.
પ/
રૂ. ૧૦/--
તત્રી
[પથિક