Panchvastukgranth Part 1

Author(s): Haribhadrasuri, Rajshekharsuri
Publisher: Arihant Aradhak Trust

Page 259

२३४ ]
[ स्वोपज्ञवृत्ति-गुर्जरभाषाभावानुवादयुते
સમય જીવે તેટલો સમય મગજ થોડું પણ સારું રહે તો લાભ થાય, અહીં નુકશાનથી લાભ અધિક છે. એ પ્રમાણે ખેડૂત દીક્ષા છોડવાનો છે એ નિશ્ચિત હતું, પણ થોડો સમય પાલન કરવાથી નુકસાન કરતાં લાભ ઘણો થશે એમ જાણીને, ભગવાન શ્રી મહાવીરે ખેડૂતને દીક્ષા અપાવી હોવાથી તેમાં घोष नथी. [२१]
अत:
संतेऽवि अ एअम्मी, ओहेण विसिट्ठयत्थमे अस्स ।
गणिता, कहं न एएण कज्जंति ? ॥ ५२२ ॥
वृत्ति: - 'सत्यपि चैतस्मिन् ' सामायिके ओघेन' सामान्येन विशिष्टतार्थं ' वैशिष्ट्यनिमित्तम्'एतस्ये 'ति सामायिकस्यैव,' आगमभणिते:' आगमोक्तत्वात् कारणात्,' तथा ' तेन प्रकारेणानुभवसिद्धेन विशिष्टतार्थं 'कथं नैतेन' - इत्वरेण नमस्कारसहितादिना 'कार्यं ?', कार्यमेवेति गाथार्थः ॥ ५२२ ।।
આથી સાધુને સામાન્યથી સામાયિક (સમભાવ) હોવા છતાં, સામાયિકની જ વિશેષતા માટે, એટલે કે સમભાવની (કે અપ્રમાદની) જ વૃદ્ધિ માટે નવકારશી આદિ પ્રત્યાખ્યાન કરવાનું શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે. નવકારશી આદિ પ્રત્યાખ્યાનથી સમભાવની (કે અપ્રમાદની) વૃદ્ધિ થાય છે એ સાધુઓને અનુભવસિદ્ધ છે. આમ નવકારશી આદિ પ્રત્યાખ્યાનથી સમભાવની (કે અપ્રમાદની) વૃદ્ધિ થાય છે એ શાસ્ત્રોક્ત હોવા ઉપરાંત અનુભવસિદ્ધ પણ છે. તો સાધુઓએ અલ્પકાલીન નવકારશી આદિ પ્રત્યાખ્યાન કરીને સમભાવની (કે અપ્રમાદની) વૃદ્ધિ શા માટે ન કરવી જોઈએ ? અર્થાત્ કરવી ४ भेजे. [२२]
सामायिकबाधकमेतदिति केचित् तदपोहायाह
तस्स उ पवेसनिग्गमवारणजोगेसु जह उ अववाया । मूलबाहाइ तहा, नवकाराइंमि आगारा ॥ ५२३ ॥ णय तस्स तेसुवि तहा, णिरभिस्संगो उ होइ परिणामो । पडिआरलिंगसिद्धो, उ निअमओ अन्नहारूवो ॥ ५२४ ॥ णय पढमभाववाघायमो उ एवंपि अविअ तस्सिद्धी । एवं चिअ होइ दढं, इहरा वामोहपायं तु ॥ ५२५ ॥ वृत्ति:- व्याख्या पूर्ववत् ॥
१. इहैतासां व्याख्यानं पूर्वं वचिदनुपलभ्यमानमपि पञ्चाशके पञ्चमे गाथात्रयमेतत्, तद्व्याख्या च तत्रैवं ननु यदि सुभटभावतुल्यत्वात् सामायिके नाकारा भवन्ति तदा सामायिकवतो नमस्कारसहितादावपि ते न युक्ताः, सुभटभावतुल्यभावबाधकत्वात् तेषामित्याशङ्कयाह-' तस्य तु' तस्यैव सुभटस्य प्रवेशश्च सङ्ग्रामे जयार्थिनः प्रवेशनं, निर्गमश्चतत एव जयार्थिन एव निर्गमनं, वारणं च विशिष्टावसरप्राप्तये प्रहरतः स्वबलस्य शत्रोर्वा निवारणं, योगश्च तस्यैव प्रयोगो व्यापारणं प्रवेशनिर्गमवारणयोगाः, प्रवेशनिर्गमवारणान्येव वा योगा:- व्यापारा: प्रवेशनिर्गमवारणयोगाः, अतस्तेषु